IJmuider Courant
Dr. T. Coedewaagers over zijn
nieuwe taak.
ipan zal protesteeren
KORT NIEUWS.
Rex-Theater
pxesen teeitr
Jimiugsülqetf
Maastunnel.
Winterhulp
De verduistering
JAARGANG NO. 21
Lourens Coster, Maatschappij voor
levert en Algem. Drukkerij N.V., Gr.
straal
93, Haarlem, Telefoon 10724. Bureau
courant Kennemerlaan 42, 13 mui den,
5301, Postgiro 310791. Alle Advertenties,
voor dit blad, worden kosteloos
DAGBLAD VOOK VELSEN, IJMUIDFIN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
Verschijnt dagelijks, beaalve op Zon- en Feestdagen
omen in
de Kennemer Courant
Directie: P W PEEREROOM EN ROBERT PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
DONDERDAG 28 NOVEMBER 1910
Abonnementen per week ƒ0.1254, per maand
ƒ0.5254, per 3 maanden ƒ1.55, franco per post
1.95 per kwartaal. Losse nummers 3 cent per ex.
Adverteitiën: 1-5 regels ƒ0.60. elke regel meer
ƒ0.12. Bij abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeelïngen dubbele prijs.
Advertenties van Vraag en Aanbod 1-3 regels
ƒ0.25, elke regel meer ƒ0.10.
Jn openbaren dienst
jjaame Joden ontslagen.
NP meldt d.d. 27 Nov. uit Den Haag:
„pi-zekering van de openbare veiligheid,
orde in de bezette Nederlandsche ge-
c w-eft het bevoegde bureau van den Rijks-
r «nis het noodig geoordeeld, tegen de Jo-
M?een openbaar ambt bekleeden of in
•ien dienst werkzaam zijn, wegens de te-
•p bezettingsmogendheid gerichte actie
■Pt jodendom maatregelen te nemen. Op
van een rondschrijven is derhalve be-
Jat zuike Joden uit hun ambt of uit hun
fi dienen te worden ontslagen. Hun
raken op uitkeerïngen op grond van hun
:Uno- of op andere tegenprestaties van ma-
5® aard blijven daarbij onaangetast.
Sluiting van Hoogescholen.
miskenning van het doel van dezen maat-
f "nebben de studenten te Delft en Leiden
joden partij getrokken en het bezoe
ker colleges voor den tijd van 48 uur ge-
$- Ms algemeene waarschuwing heeft de
iLaris-generaal voor bestuur en justitie
^noodzaakt gezien, de Technische Hoo-
*ool te Delft en de universiteit te Leiden
Ge de daaraan verbonden instituten voor
Senten van alle jaarklassen onmiddellijk
nader order te sluiten.
Jaarlemsche
„^verzekering Mij.
Nieuwe directeur benoemd.
-directeur van de Haarlemsche Brandver-
Maatschappij van 1846 is heden in de
Haarlem gehouden vergadering benoemd Ir.
Hefebvre te Heemstede. De nieuwbenoemde
Gur volgt in deze fupctie wijlen Jhr. F. W.
iStyrum op.
(Lefebvre was tot dusver directeur van de
dandsche Assurantie Cie. voor Brand en Bin-
•ondsche Vaart te Zaandam. Als zoodanig zal
W dagen aftreden om zijn taak te Haarlem
énvaarden.
legen anti-Japansch optreden
in Ned. Indië.
'OKIO, 27 November (Domei). De mi-
•?r van buitenlandsche zaken Matsoeoka
naar wordt verwacht, binnenkort een krach
protest indienen bij den Nederlandschen
at. generaal J. C. Pabst, tegen het her-
ide anti-Japansche optreden in Neder-
■ndsch-Indië en formeele verontschuldigin-
schadevergoeding en een garantie voor de
ïonist eischen.
Soit geleden hebben zich drie ernstige ge
in voorgedaan
De Japansche eigenaar van een ijzerwaren-
riek te Batavia op 11 November aangeval-
en mishandeld door een Nederlandschen
Üe-beambte.
,0p 23 November is de Japansche vlag, die
en kapperszaak te Bandoeng uithing, ver
at
Denzelfden dag werd de kanselier van het
gnsche consulaat-generaal te Batavia, Ari-
I, bij het passeeren van de amtswoning
iden gouverneur-generaal van Nederlandsch-
k door een schildwacht aangeroepen en met
ü!d naar het politiebureau opgebracht. Hij
i echter spoedig op vrije voeten gesteld,
ét niet alleen de beschuldiging van het ille-
iotografeeren van het paleis van den gou-
survolkomen ongegrond bleek te zijn, zoo-
dij zelf met nadruk had verklaard, doch het
'jrafeeren ook wettelijk was toegestaan,
imii de onnoodige onderdrukking door de
hlandsche autoriteiten blijkt,
v/ordt verder nog melding gemaakt van en-
minder belangrijke gevallen, o.a. geweld-
Ég door Nederlandsche soldaten.
-Naar uit Belfast wordt gemeld zijn vijf leden
-het lersche republikeinsche leger d.R.A.)
k de rechtbank te Belfast veroordeeld tot
p. jaar tuchthuisstraf en tien slagen met de
Mes. De veroordeelden waren na een vuurge
it gearresteerd. (D.N.B.)
■UitSofia meldt het D.N.B.Ondanks 'het ver
zijn gisteren ter gelegenheid van den ver-
srtag van het dictaat van Neuilly eenige be
ogen gehouden, waaraan vooral studenten
fen meegedaan. Het hoogtepunt bereikten de
rangen des avonds voor de militaire club
sr.
HetZweedsche s.s.Veronica", groot 1300 ton,
%ns een mededeeling. ontvangen door het
j&c-he ministerie van buitenlandsche zaken,
gelukt. De kapitein rapporteert, dat een ont-
«ag, die waarschijnlijk door een torpedo is
"■''maakt, het schip ten westen van Ierland
anken heeft gebracht, aldus het D.N.B.
-inde Zuid-Slavische stad Bitolj (Monastir),
Milt bij de Grieksche grens is gelegen, is
^iiet D.N.B. meldt gistermiddag om kwart
opnieuw luchtalarm gegeven, daar vijf
ifnlandsche bommenwerpers op groote hoogte
Sue stad vlogen in de richting Prilep.
-Aan den ingang van den Bosporus is ten ge-
van een storm, die in de Zwarte Zee woedt,
jroot motorschip met een lading hout gekap-
fDe bemanning van veertien koppen wordt
•®en geacht. (D.N.B.)
'jktóer meldt dat de maharadja van Kohla-
Dinsdag in zijn paleis gestorven is. Hij was in
■pabekend wegens zijn beroemde renpaarden,
"ij verscheidene wedstrijden prijzen hebben
«Men.
-Official wordt volgens Reuter te Londen
sföeeld dat de vijand twee kleine oorlogsvaar-
1 ,de ..Kingston Alalita" en de ..Reed" tot
sa heeft gebracht.
- Alle Spaanse he bladen maken met vol-
ïaiig
gewag van het weer verschijnen van de
W 5 van net
J™ de Barcelona". Dit blad is de oudste
^Mche krant en een der oudste der geheele
gj Het blad werd in 1792 opgericht.
"Het D.N.B. meldt dat de Italiaansche mi-
justitie, graaf Dino Grandi, gisteren
,oerlijn naar Rome vertrokken is.
Onder zeer groote belangstelling heeft Woensdag op de Derde Algemeene
Begraafplaats te Utrecht de teraardebestelling plaats gehad van het stoffelijk
overschot der hekende zangpaedagoge en componiste Catharina van Bennes.
Aan de groeve. Velen strooiden bloemen op het graf van de dierbare overledene.
(Foto Pax Holland.)
van VRIJDAG 29 NOV. l/m.
WOENSDAG 4 DEC. de groote
Circus-sensatie-film
Met CHARLOTTE SUSA en IVAN PETROVITCH.
Vooraf afwisselend bijprogramma. - Aanvang
avondvoorstelling 8 uur. Zondagmiddag 3 uur
matinee.
(Adu. Ingez. Med.)
Particularisme op radiogebied niet te handhaven'
ff
's-GRAVENHAGE, 27 November. Kort nadat
de Rijkscommissaris den nieuw benoemden secre
taris-generaal van het departement van volksvoor
lichting en kunsten, dr. T. Goedewaagen, had be-
eedigd, vond een redacteur van het A.N.P. laatstge
noemde bereid over de taak van dit nieuwe depar
tement het een en ander te vertellen. Besprekin
gen van velerlei aard hadden dezen dag reeds be
slag gelegd op den tijd, waarover dr. Goedewaagen
kon beschikken, zoodat dit personderhoud even tus-
schen de bedrijven door moest worden geperst,
waarbij overigens de factor „volksvoorlichting"
zich dadelijk en metterdaad kon doen gelden.
Dit departement beteekent, zoo ongeveer ving dr.
Goedewaagen zijn mededeelingen aan. ten opzichte
van de volksvoorlichting iets geheel nieuws, omdat
in vroegeren tijd en vooral in de laatste jaren door
middel van pers, radio en film, die voorlichting was
overgelaten aan particuliere instellingen met in-
divMueele en groepsbelangen, waarbij uiteraard de
volksgemeenschap veelal op den achtergrond kwam.
De geest van dezen tijd is vooral daardoor ge
kenmerkt, dat ook de volksvoorlichting als onder
deel van de staatstaak wordt aangevoeld. Natuur
lijk niet in dien zin,„dat bepaalde meeningen aan
het volk moeten Worden opgedrongen, maar wel,
dat aan de in de samenleving opkomende meenin
gen en opvattingen vorm en richting worden ge
geven.
Op de vraag wat de zorg van het nieuwe depar
tement voor pers, film en radio omvat, antwoordde
dr. Goedewaagen aldus:
Ten aanzien van de pers neemt het departement
in zooverre een zeer bijzondere positie in, dat het
geen hiermede wordt beoogd voor een groot ge
deelte reeds is voorbereid in den Raad van Voor
lichting der Nederlandsche Pers. Deze raad toch
stelt zich de ordening van de pers in materieelen,
socialen en finar.cieelen zin ten doel, hierbij gaat
het vooral om de geestelijke waarde van ce pers.
Het nieuwe departement zal het werk van den
Raad van Voorlichting kunnen aanvullen en be
kronen.
Zuivere instelling en goede wil ten opzichte van
de nieuwe orde en van den nieuwen, gang van za
ken in Europa zijn voor de pers de factoren waar
om het voornamelijk zal gaan.
Wat de radio betreft, ook daarvoor zijn belang
rijke wijzigingen noodzakelijk, aldus dr. Goede
waagen.
Het particularisme, ook in de radiowereld, waar
in iedere volksgroep haar eigtin opvattingen had
en met enorme verspilling van geld en arbeids
kracht meer haar aanhangers dan de Nederland-
sche volksgemeenschap diende, is, warneer we de
wereld uit het nieuwe gezichtspunt van den orga-
nischen samenhang bekijken niet meer te hand
haven. Ook hier zullen ongetwijfeld maatregelen
moeten worden genomen, die werken in de rich
ting van een totale her-onienteering.
Mijn aandacht, zoo ging dr. Goedewaagen verdei-,
is in het bijzonder ook op een verheffing van het
peil gei-icht, in zooverre, dat de radio veel meer
in nationaal-opbouwenden zin werkzaam zal moe
ten zijn.
Het dex'de onderdeel, de film, is sinds haar ont
staan in de moderne maatschappij vooral een fac
tor van amusement geweest. Zonder nu dit element
te verstrooien of te willen verwaarloozen, lijkt het
mij noodig ook in hét filmwezen het kunstzinnig
en voorlichtend element aanmerkelijk te versterken
en dit orgaan der volksvoorlichting in nauw con
tact te brengen met de blijvende volksche waar-
den, die sluimerend op den bodem van ons volks
bewustzijn liggen.
Hierna kwam het nieuwe departementshoofd tot
de andere hoofdgroep van zijn taak: de verschil
lende kunsten. Deze hadden zich, aldus dr. Goede
waagen, in de afgeloopen generaties voornamelijk
in den individualistischen zin ontwikkeld. Het is,
zoo zeide hij, mijn vaste overtuiging, dat het volk
sche ethos van onze dagen ook voor de kunsten een
opleving zonder weerga kan beteekenen. De kun
stenaar zal geen parasiet of anarchist meer zijn. Hij
zal zich opgenomen weten in de doör bloed en
geest bepaalde gemeenschap van het Nederland
sche volk en zijn historische traditie.
De staat is niet bij machte op directe wijze de
vrijheid van den kunstenaar te beïnvloeden. Ten-
denz-kunst is in alle opzichten verkeerd en kans
loos, maar wel moet en kan de staat de voorwaar
den scheppen, niet alleen sociaal, maar ook geeste
lijk, om den kunstenaar in diens vrijheid de kansen
voor zelfontplooiing te geven.
Van verre strekking zijlij de gevolgen van dit al
les ten aanzien van de muziek en het concertleven
en niet minder van de architectuur, de beeldhouw
en de schildei-kunst.
In het bijzonder zie ik hier groote mogelijkhe
den voor 'het theater en het drama.
Het drama was te allen tijde (men denike aan
de Grieken) uitdrukking van een volksche mythe.
In het algemeen heeft het depax-tement echter
nog een veel ruimere taak: een volk moet zich uit
leven in vormen van levensstijl. Het volk zoekt
telkens weer bepaalde wegen, waarlangs verschil
lende sociale vormen van gemeenschapszin zich
als het ware aanschouwelijk maken. Ook hier heeft
de staat een positieve exx opbouwende taak en hij
zal daarbij moeten opvoeden op een wijze, die het
volksche bewustzijn versterkt en den volksaard in
stand houdt.
De vorm van staatsbemoeiing, zooals hier ge
schetst, is voor een gx-oot deel van onbekenden
aard. Het Nederlandsche volle zal echter ook op
dit gebied een levensstijl moeten kiezen en het
lijkt mij, zoo eindigde dr. Goedewaagen, niet ver
wonderlijk, wanneer ons volk van bouwmeesters en
schild ex-s hierin onder de voorzichtige leiding van
den staat zal slagen. (A.N.P.)
Egyptisch minister onverwacht
overleden.
Op station ineengestort.
KAïRO, 27 November. Nadat kort gele
den de premier van Egypte onverwacht overle
den is, is thans hetzelfde geschied met den
Egyptischen minister van oorlog, Saleh Younes
Pasja.
Younes begleidde koning Faroek naar Fayoem
waar een nieuwe waterinstallatie ingewijd zou
worden. Onmiddellijk voor het vertrek van den
trein zakte de minister plotseling in elkaar. Hij
werd dadelijk naar de stationswachtkamer
overgebracht, maar nog voor hulp aanwezig was,
had hij den geest gegeven. (United Press.)
(Het negende en laatste stuk van den
Rotterdamschen Maastunnel is ver
voerd naar de plaats waar het tot
zinken moet worden gebracht.)
Wij leven in een waterland
En men kan 't bruggen bouwen,
Aan ons talent van hoofd en land
Volkomen toevertrouwen.
Maar tunnels bouwden we nog niet
Tot nu pas kort geleden,
Wij gingen niet op dit gebied
Met andx-e landen mede.
Er werd wel vaak over gepraat,
Maar geen besluit genomen,
Zelfs na het overrijpst beraad,
Kon het er niet van komen.
Totdat de Maasstad óp een dag
Verblijd werd bij 't ontwaken,
Met een bericht in 't x-aadsverslag:
We gaan een tunnel maken.
Zoo kwam dan, beter laat dan nooit,
't Project, nog kort geleden,
Thans is de tunnel haast voltooid,
Ondanks veel moeilijkheden.
Het valt in 't water dit project,
Instede van gejammer
Heeft dat de tx-ots juist opgewekt
Van eiken Rotterdammer,
Straks zullen drommen met elkaar
Door dezen tunnel schrijden
En veel millioenen ieder jaar
Onder de Maas door rijden.
Nu is er nog geen kwestie van,
Dat spx-eekt vanzelf, maar later
Blijft elke vrouw en elke man,
In alle deugd en eere dan,
Daar tijdlijk onder water.
P. GASUS.
Wij gaan met bus en offerschaal.
Helpty Nederlandersallemaal
Volmachten voor de Turksche
regeering.
Beveiliging der levensmiddelenvoorziening.
Door de wijziging, die thans wordt aange
bracht in de wet ter bescherming van de natio
nale huishouding worden de Tux-ksche regee
ring verstrekkende volmachten verleend, welke
hoofdzakelijk zullen worden toegepast op het
gebied der beveiliging van de voeding, de le-
vensmiddelenvooi-ziening en de energieke be
strijding van het achterhouden van goederen
voor speculatieve doeleinden.
Verduistering is onze plicht,
Weer daarom uilstraling van
t licht:
van 's avonds 17.23
tot 's morgens 9.24
MAANSOPKOMST 9.05
MAANSONDERGANG 18.11
Antonescu, de Roe-
meensche minister van
Buitenlandsche Zaken,
inspecteert de eere-
wacht tijdens zijn be
zoek aan het gedenk-
teeken Unter den Lin
den te Berlijn.
(Foto Weltbild.)
IJMUIDEN
Het herstellen van door oorlogsfcitcn
beschadigde Belgische vaartuigen.
Bevoorrechte schuldvorderingen.
De Belgische regeering !»seft een besluit bekend
gemaakt, waarin bijzondere bepalingen zijn opge
nomen in verband met het weder vlot brengen, het
behoud, of het weder in goeden staat herstellen van
zee- of binnenschepen (ook visschersvaartuigen),
die tengevolge van een oorlogsdaad gezonken of
beschadigd zijn.
Onder nader bepaalde voorwaax-den worden de
schuldvorderingen van hen, die voor dit bergings-
en herstellingswerk geld hebben voorgeschoten, be
voorrecht voor hoofdsom, interest en kosten. Boven
dat voorrecht hebben nog den voorrang de uitgaven,
die in het gemeenschappelijk belang van de schuld-
eischers, na de herstelling van het vaartuig gedaan
werden voor zijn behoud of om het te kunnen ver-
koopen en den verkoopprijs te kunnen verdeelen.
Hieruit spruit voort, dat bovengenoemde schuld
vorderingen moeten worden betaald vóór alle hy
pothecaire en andere schulden.
Als schade, veroorzaakt door een oorlogsdaad,
wordt beschouwd de stellige materieele schade,
voortspruitende uit het feit, dat Belgische zee- of
binnenschepen, ook buiten het gebied van het Rijk,
rechtstreeks wex-den getroffen door maatregeïen
of door daden, die, naar aanleiding van den oor
log, genomen of verricht werden door oorlogvoe
rende mogendheden, een hunner agenten of onder-
hoorigen.
De oorlogsfeiten moeten gebeurd zijn gedurende
het tijdstip van 10 Mei 1940 tot een later door een
bijzonder besluit vast te stellen datum.
Om den meestertitel.
Zaterdag 30 November a.s. zal de eindstrijd om
den meestertitel beginnen. Er spelen 12 spelers,
die verdeeld zijn in 2 groepen van 6, A- en B-
klasse.
In de A-klasse zijn ingedeeld: P. J. v. Dartelen
en IJ. de Jong, Haarlem; H. Laros, IJ muiden;
Huisman, Lelden; De Krijger en Stahlberg, A'dam.
In de B-klasse, welke hoofdzakelijk te Rotter
dam speelt, zijn ingedeeld: Kinnegin en Blom,
Rotterdam; Verlouw en De Kluijver, Dordrecht;
v. d. Klift en de Rooy. Den Haag.
Voor Zaterdag is de eerste ronde van de A-
groep als volgt vastgesteld:
J. de KrijgerIJ. de Jong.
W. HuismanH. Laros.
M. C. R. Stahlberg—P. J. v. Dartelen.
Deze partijen worden gespeeld in Amsterdam.
Van deze twee groepen plaatsen de twee boven
ste van iedere groep zich in de finale. Deze vier
spelers spelen dan een dubbele ronde om den
meestertitel.
Indien v. Dartelen (die meespeelt om de verlo
ren gegane rechten verbonden aan den meester
titel te heroveren) als no. één mocht eindigen,
dan krijgt no. twee den meestertitel.
Zoo is dus voor den IJmuidenaar Laros de eer
ste ronde vastgesteld tegen den kampioen van
Leiden, den jeugdigen W. Huisman. Van Dartelen
ontmoet een ouden tegenstander M. C. R. Stahl
berg.
Het meespelen van den jeugdigen Haarlemmer
IJ. de Jong kwam ter elfder ure, doordat drie
spelers van Noord-Holland in den eindstrijd zijn
toegelaten.
Marktberichten en besommingen.
IJMUIDEN, 28 Nov.
Consignatievisch: Bot f 9070, schar f 40, alles
per 50 kg.
ZoetwatervischSxioekbaars f 1.23—0.95. blei
f 0.26, voorn f 0.26, spiering f 10.95, karper f 0.82,
alles per kg.
„Het Visscherijblad" herleefd.
Nadat wij het Visscherijblad sedert het uitbreken
van den oorlog niet meer hadden ontvangen, ver
raste de post ons gistermorgen met een 23 Novem
ber 1940 gedateex'd exemplaar van dit te Ostende
verschijnende blad. Uit een artikel over „De toe
komst onzer visscherij" blijkt, dat het blad in.
Augustus tijdelijk geschorst werd. De omstandig
heden hebber er natuurlijk toe geleid, dat de van
Mei tot Augustus verschenen nummers ons niet
konden bereiken.
In een mededeeling betreffende de herverschij
ning wijst de redactie er op, dat zij, hoewel van
visscherij voor het ooge-rblik weinig sprake is, zoo
vele visscherij vraagstukken zoo niet een volledige
■hervoi'ming, dan toch een grondig onderzoek moe
ten ondergaan. Vele van deze vraagstukken, zooals
de verzekering van de visschersvaartuigen en van
de manschappen, het visscherijonderwijs, de gelei
delijke vernieuwing van de visschersvloot, in_ en
uitvoer enz., dienen langs nieuwe wegen te worden
geleid.
Aan deze vraagstukken zal de redactie haar beste
krachten wijden, om nuttige wenken te kunnen ge
ver aan hen, die met de hervorming belast zijn.
Behalve deze vakartikelen, zal het blad inlichtin
gen trachten te verschaffen over al wat de vis
scherij, den vischhandel en de visschersbevolking
betreft.
