LitteraireKantteekeningen.
Uit de Pers.
flijeeukomst van de Vereeniging van
Huisvrouwen.
Inleiding over „Leer verliezen".
ne afdeeling- Beverwijk van de Ned. Vereeni-
ff vooi' Huisvrouwen hield Woensdagmiddag in
VKennemer Hotel een bijeenkomst. De presi-
fnte mevr. Moensv. d. Veen, uitte in haar
^i^uswoord tevredenheid over de opkomst en
daarna het woord aan den heer H. G. Canne-
over het onderwerp „Leer verliezen"
jieter
cDr merkte op. dat de titel wat zonderling
Het is eigenlijk omgekeerd aan alles wat
aan levenshouding hebben meegekregen van
2 en van school, want overal klinkt daar leer
innen Opgevoed worden we als strijders, die op
fcrenstanders willen veroveren. Vrijwel overal
nat het om winst, op school, de macht, het sport
rein enz. Als een groote catastrophe als de
•flrloff de volkeren de wapenen tegen elkaar doet
•Miemen. dan interesseert men zich er alleen
Lr wie of den oorlog zal winnen.
Op de tegenpool van het winnen het verlie-
wordt bij de opvoeding te weinig aandacht
v4eed. Leeren verliezen beteekent niet alleen
v te dragen, maar ook blij te zijn. Reeds het
•ji7oen toont aan dat verliezen natuurlijk is. De
forfst volgende op de zomersche pracht is een
voorbeeld, dat het verlies natuurlijk is.
Ook ons lichaam leert, dat verliezen een tegen-
,01 is van winnen.
Het oudworden, het uiterlijk verval. Het oud-
rorden vinden vooral vrouwen vreeselijk en zij
„rooeeren dit te camoufleeren met middelen. Ver
aderen is echter natuurlijk en een niet te weer
ouden verschijnsel. Wie de kunst van verliezen
•vi niet verstaat zal zich geestelijk en lichamelijk
«rvormen tot een caricatuur.
'Biologisch is ook het verlies door het verbre
den van den band tusschen ouders en kind. Tal
levens worden ten gronde gericht door het
jogaan van deze natuurwet door de overdre
ven gehechtheid. Maar iedere dag. dat het kind
ouder en zelfstandiger wordt verbreedt de kloof
met de ouders. Het kind, dat aan zijn ouders blijft
hangen, verspeelt zijn kans en vaak mislukt zoo'n
ven.
Hinderen moeten hun ouders leeren verliezen,
•"aar andersom moeten de ouders dit.
"Eenzelfde tragiek als het ontgroeiïngsproces
tusschen ouders en kind is dat der liefde. Men
ian dof geworden goud oppoetsen, maar dof ge-
•rorden liefde niet, aldus spr. Gelijk met de liefde
het met de vriendschap. Zoolang men met
ouden vriend herinneringen ophaalt blijft
in een zekere roes, maar in het heden is men
eigenlijk elkaar ontgroeid. Het wederzien is dan
ook vaak teleurstellend. Naast deze natuurproces-
jen staan de toevallige verliezen door den dood.
De opvoeding van den mensch is er op inge
richt om te winnen, maar de opvoeding moet met
ie iendenz leer verliezen aangevuld worden om
ie leeren winnen.
tfa de pauze behandelde de heer Cannegieter
koe men leert te verliezen. Spr. citeerde verschil
lende meeningen van schrijvers op dit gebied. Met
van voorbeelden toonde de inleider nog aan,
geestelijke groei mogelijk blijft, ook al begint
het lichamelijk verval reeds op 25-jarigen leeftijd.
De presidente zei in haar antwoord, dat de heer
Cannegieter voor menigeen een goed voorbeeld
had gegeven. Ook wij moeten met elkaar leeren
verliezen, misschien om later te winnen.
Een spannende jaclit op een
contract.
„Met geheime opdracht".
„Met geheime opdracht" is een film. die een
spannende jacht op een contract in beeld brengt,
raarin de ridder zonder vrees of blaam en het
happe meisje natuurlijk niet ontbreken. Het
iiappy-end". dat al duizenden films heeft be
sloten, besluit ook deze film.
Het scenario van de film is gebaseerd op een
boek dat opgang heeft
gemaakt: „Viel Larm
urn Severin" van Ed
mund Sabott, een werk
dat daarvoor groote
mogelijkheden bood.
Het is dan ook een spannend filmwerk gewor-
en met Gustav Fröhlich en Camilla Horn in de
hoofdrollen. De regisseur, Jürgen von Alten, heeft
'jij de regie zijn fantasie in voldoende mate weten
:e bedwingen om Sabott's roman alle recht te
coen wedervaren. Waar hij de film de vaak zoo
?rweosckte sfeer kon meegeven, is hij in geen
takel opzicht in gebreke gebleven en zoo heeft hij
hnk'oaar gebruik gemaakt van de hem geboden
lansen om iets te laten zien van het matrozen-
leven in de havenwijken van Marseille en daar-
de natuurpracht te ontsluieren van een
ergens in Oost-Afrika gelegen republiekje.
Camilla Horn en Gustav Fröhlich hebben ruim
schoots de gelegenheid te toonen, dat zij over een
veelzijdig talent beschikken, zoodat zij de moei-
lijkheden, welke beider rollen herhaaldelijk met
tch brengen, vlot weten op te lossen. Maar Ruth
Heilberg en Paul Wegener doen voor hen waarlijk
tiet onder en in het bijzonder laatstgenoemde
seeït van den sluwen Morrow, voor wien geld
ties en al het andere niets is, een bewonderens
waardige creatie.
Al met al een film, die om den inhoud en spel
fiellig boven de middenmaat uitgaat.
Voorts draait een uitgebreid programma.
PERSONALIA.
Voor het examen kantoorstenograaf, systeem
Groote, slaagden de dames C. Schuyt en G.
pabbe en de heeren N. Smit, J. v. d. Peet, J.
fe Bier en H. Grapendaal.
Voor het examen algemeene handelskennis
Jh geslaagd: J. v. d. Geest, J. Ster, E. Toffoli,
w Groeneveld, H. Jongejans, G. Zwart en
Zonjee.
De heeren S. Klees en A. H. ter Hoeve slaag-
en voor het diploma vakbekwaamheid voor
Broodbakkers.
Thalia
AGENDA VOOR BEVERWIJK.
VRIJDAG 29 NOVEMBER.
Theater, Breestraat: „Met geheime op-
cöt en bijprogramma, 8 uur.
AGENDA VOOR HAARLEM.
Heden:
DONDERDAG 28 NOVEMBER.
..inbrandt Theater: Snip en Snap in de Revue
Mp op!" 2.30 en 7.30 uur.
rans Hals Museum. Tentoonstelling „Kunst zii
«Moei", 10—4 uur.
<4 **a,s Theater: „De verboden vrucht" 2.30
wo en 3.45 uur.
Luxor Theater: „Singende Jugend", 2.30, 6.30 en
•*5 uur.
Ware: „Alarm", 2, 6.30 en 8.45 uur.
VRIJDAG 29 NOVEMBER.
Concertzaal: Ledenconcert H.O.V..
,/ra;ns Hals Museum. Tentoonstelling „Kunst /.i
Moei", 10—4 uur.
^Sc°optheaters: Voorstellingen des middags ei
- avonds. Nieuw programma.
'uur.
Wat de tuinders kregen.
VEREENIGDE VEILINGEN „KENNEMERLAND"
EN „VRIJE VEILING".
Spinazie per K. G. 8—14.
Rapen per kist 4550.
Andijvie per 100 K.G. 36'
Wortelen per bos 6—9.
Prei per K.G. 4—6.
Waschpeen per K.G. 3V29.
Knollen I per stuk 5—7.
Knollen II per stuk 2—3'
Gele kool per K.G. 33.25.
Groene kool per K.G. 2V24.
Roode kool per K.G. 3.25.
Breekpeen per K.G. 2V«3.
Schorseneeren per K.G. 614.
Boerekool per K.G. 24.
Spruiten per K.G. 15—20.
Voordrachtavond van „De deleting"'
Charlotte Kohier declameerde
„Frasquita"
Voor een talrijk gehoor trad Charlotte Kohier
Woensdagavond in het Kennemer-Theater op, waar
zij door den voorzitter der personeels vereeniging
„De Gieteling" van Hoogovens welkom werd ge-
heeten. De heer Kalff verwelkomde behalve de
artiste en de Gieteling-leden, eveneens de genoo-
digden der zustervereeniging „Papyrus" der Pa
pierfabrieken.
Charlotte Kohier had voor dezen avond gekozen
„Frasquita", een Spaansche novelle, die zich uit
stekend leent voor declamatie. De kunstenaresse,
getooid in Spaansch costuum, boeide van de eer
ste regels af haar toehoorders.
Met groote beheersch.ing van den tekst, met een
prachtig aanvoelen van de taal en met de gave
dictie zooals wij die van mevrouw Kohier kennen,
tooverde zij ons in levende lijve de Spaansche se-
nora Frasquita voor de oogen.
Meesterlijk beeldde zij de figuren uit de novelle
uit: de verhalende Frasquita, haar echtgenoot Lucas
en de oude burgemeester, die een oogje op de
schoone senora heeft en na zijn avances leelijk in
het zonnetje gezet wordt. Ongetwijfeld overtrof de
kunstenaresse zichzelf in haar imitatie van den ver
liefden dorpsburgemeester," haar enthousiast-ge-
stemde toehoorders hebben 'hun bewondering voor
dit artistieke optreden duidelijk laten blijken na
afloop. Mevrouw Charlotte Kohier had een wel
verdiend applaus in ontvangst te nemen.
Onder de huidige voordrachtkunstenaressen, die
ons land rijk is, neemt deze artiste ongetwijfeld de
eerste plaats in. En het bestuur van „De Gieteling"
heeft een prijzenswaardige daad gedaan haar voor
■de leden te doen optreden; het was een kunstvolle
avond.
W.
HANDBALLERS GAAN VERGADEREN.
De handbalvereeniging van Hoogoven Staten
houdt op Woensdag 3 December in het Statenhuis
aan de Zeestraat een ledenvergadering.
De agenda vermeldt o.a. de benoeming van een
voorzitter voor de handbalcommissie en een cause
rie van den heer J. A. ten Napel, leeraar M. O.
gymnastiek, over de spelregels.
REPETITIES VAN DE H. O. K. STOPGEZET.
Het bestuur van den Hoogoven Kunstkring heeft
besloten wegens de tijdsomstandigheden de re
petities niet voort te zetten.
KERSTCONCERT UITGESTELD.
In verband met de tijdsomstandigheden heeft
het bestuur van het Doopsgezind Koor besloten
dit jaar het gebruikelijke Kerstconcert geen
doorgang te doen vinden.
Ruim 300 gulden voor een iep.
Woensdagmorgen zijn op het landgoed
„Westerhout" ten overstaan van mr. A. Moens
verschillende boomen in het openbaar geveild.
Voor deze verkooping bestond veel belangstel
ling.
De boomen, waaronder eiken, linden, iepen,
enz., waren over het algemeen van klein for
maat. Niettemin werden er flinke prijzen, die
ongeveer varieerden van f 20 tot f 35, besteed.
Hoe duur de boomen tegenwoordig zijn bleek wel
dat voor een grooten iep f 305 werd betaald..
Strenge controle op weggebruikers.
Wielrijders opge past
De politie blijft nog steeds met onverflauwde
aandacht letten op overtredingen van wegge
bruikers, waarvan de wielrijders het overgroote
deel uitmaken. Het is dan ook natuurlijk
dat onder deze categorie de meeste bonnen
worden uitgedeeld.
De meeste bekeuringen worden gemaakt te
gen wielrijders, die geen richting aangeven en
zonder eenig teeken de straat oversteken. Ook
voor het niet voldoende rechtshouden van den
weg werd al verscheidene keeren met een pro
ces-verbaal gestraft. Het niet-rijden op een rij
wielpad of met meer dan één persoon elkaar pas-
seeren gaat niet meer door den beugel.
Bovendien wordt er nog regelmatig gecon
troleerd of de fietslampen wel voldoende ver
duisterd zijn. Ook dit laat nog wel eens wat te
wenschen over. Ook tegen de fietsers, die hun
rijwielen onbeheerd in het donker op den open
baren weg plaatsen, wordt streng opgetreden
en zelfs al is het rijwiel met een slot afgesloten
wordt nog proces-verbaal opgemaakt. Dit is
niet alleen om het aantal fietsendiefstallen te
beperken, maar ook omdat de fietsen op de trot
toirs in het donker obstakels vormen, waardoor
al menigeen een tuimeling heeft gemaakt.
KERSTFEESTVIERINGEN.
De kring Beverwijk van de Doopsgezinde
Jongeren Bond houdt op 27 December het Kerst
feest.
Het Kerstfeest van de Doopsgezinde Zondags
school wordt op Tweeden Kerstdag gevierd.
SCHAAKWEDSTRIJDEN IN HET DISTRICT
KENNEMERLAND.
De schaakwedstrijden voor het district Ken-
nemerland zullen gehouden worden tusschen
de Schaakclubs „Weenink", Hoogovenschaak
club en „Kijk Uit", van Velsen. Alle drie clubs
schreven in met twee vijftallen. De wedstrijden
worden gehouden in het Statenhuis aan de
Zeestraat.
DEZE WEEK GEEN VLEESCH
VERKRIJGBAAR.
Naar wij vernemen zal er deze week in de „Keu
ringskring" Beverwijk geen versch rund-, kalfs- of
varkensvleesch in de slagerijen verkrijgbaar zijn.
als gevolg van de buitengewoon kleine toewijzing.
VOETBAL.
OPSTELLING VOOR ZONDAG.
De elftallen zijn voor de wedstrijden van a.s.
Zondag als volgt samengesteld:
Vliegende VogelsV.V.B.: Olivier; Strobbe en
Lantzink; Nooi, Bravenboer en K. Bakker; v. d.
Wal, Morlang, Spruit, W. Bakker en R. Nooi.
KinheiniD.E.M.: Daniels; v. d. Kant en De
Vries; Raamaker. Druyven en Cnossen; Raay-
maker, Michel, Verhoofdstad, Versteeg en Kuilen
burg.
GYMNASTIEK OP BLOOTE VOETEN.
Het Gemeentebestuur van Beverwijk schrijft
ons het volgende:
Zooals misschien door sommigen werd opge
merkt heeft het gemeente-gymnastieklokaal aan
het C. H. Moensplein eenigen tijd geleden een
restauratie ondergaan. De toestellen zijn verbe
terd en waar noodig vernieuwd. De vloer, die in de-
solaten toestand verkeerde is geheel vernieuwd en
voldoet thans aan de hoogste eischen. Door deze
maatregelen is het mogelijk in toepassing te
brengen hetgeen door gezaghebbende personen in
den loop der tijden is aanbevolen, n.l. het werken
op bloote voeten. Voor een goede ontwikkeling
der kindervoeten wordt dit, ook van medische
zijde, ten sterkste aanbevolen. De allereerste voor
waarde is echter, dat de vloer goed is en geen
splinters te zien geeft.
Enkele ouders hebben dezen maatregel zooals
met alle nieuwigheden in den regel het geval is.
met argwaan begroet. Zij kunnen echter gerust
zijn; de belangen van hun kinderen zijn niet uit
het oog verloren, maar worden integendeel door
de voorgeschreven werkwijze ten zeerste gebaat.
MARKTBERICHTEN
Beverwijk, 27 Nov. 1940.
Spinazie per K.G. 1014.
Andijxie per K.G. 46.
Koolrapen per zak 1.50.
Wortelen per bos 47.
Bieten per K.G. 5.
Schorseneeren per K.G. P
Aardapp,len, klei, per K.G
Spruitjes per K.G. 8—17.
Boerenkool per K.G. 35V2.
Roode kool per K.G. 4.
Savoye kool per "K.G. 3.
Bloemkool per 100 715.
Uien per K.G. 7.
Prei per K.G. 69.
Sla per 100 krop 4.
Pieterselie per kistje 25.
Selderie per kistje 9.
Peren per K.G. 1836.
Druiven per K.G. 4654.
Brusselsch lof per K.G. 182!
5—7.
Vergadering van den Gemeenteraad.
Er wordt een openbare vergadering van den
Raad der gemeente Velsen gehouden op Maandag
2 December 1940, des namiddags 2 uur.
De agenda vermeldt de volgende punten:
1. Installatie van het lid, mevrouw M. J. J.
PottZindel.
2. Ingekomen stukken.
3. Aanstelling van een geneeskundige bij den
Gemeentelijken Geneeskundigen- en Gezondheids
dienst.
4. Terzijdestelling van het Arbeidsovereenkomsten-
besluit voor eenige bijzondere categorieën van ar
beidscontractanten.
5. Vaststelling (c.q.) goedkeuring van de vol
gende begrootingen voor 1941 met de daarbij be-
hoorende stukken:
a. van het Grondbedrijf;
b. van het Gasbedrijf;
c. van de Waterleiding;
d. van het bedrijf Openbare Werken;
e. van het bedrijf Reinigings- en Ontsmettings-
dienst;
f. van den Ophaal- en Stortïngsdienst;
g. van den Woningdienst;
h. van den Gemeentelijken Dienst van Maat
schappelijk Hulpbetoon;
i. van de Stichting voor Kinderverzorging te
Velsen (goedkeuring).
j. van de Gemeente.
6. Vaststelling van een verordening op de hef
fing van opcenten op de hoofdsom der gemeente
fondsbelasting.
Stichting „Winterhulp Nederland".
De eerste bijdragen komen binnen.
Hieronder volgt een verantwoording van de
eerste in onze gemeente ingekomen gelden ten
behoeve van de Stichting „Winterhulp-Neder
land".
Dr. W. G. H. te Santpoort-station f 10; Ir. A.
B. te Santpoort-station 1, J. D. B. O. te Sant-
poort-station f 5, M. N. M. te Santpoort-dorp
f 19, A. A. v. W. te Santpoort-station f 25, H. B.
te Santpoort-station f 1, M. W. U. Driehuis 1* 2.50,
J. H. A. M. A„ Driehuis f 10, E. A. O.. Driehuis
f 10, L. D. Santpoort-station f 10, A. F. J. G.
Santpoort-dorp f 2.50, J. P. P. Driehuis f 10, J. B.
5. Santpoort-dorp, f 5, J. S. Driehuis f 5, A. T.
Santpoort f 5, H. H. M. Velsen-N. f 2.50, A. L.
Velsen f 5, Mevr. v. D. N. Santpoort-station f 10,
Ir. L. M. V. Velsen-N. f 10, J. W. IJmuiden f 15,
E. V. Velsen f 5, H. v. M. IJmuiden f 10, C. de J.
IJmuiden f 50, W. F. C. B. S. Driehuis f 10, G.
v. T. IJmuiden f 25, J. P. L. IJmuiden f 25, J. G.
IJmuiden f 100, W. Z. IJmuiden f 5, H. L. v. D.
Velsen f 2.50, J. Z. V. IJmuiden f 2.50, K. v. d. S.
Velsen-N. f 5, A. de W. IJmuiden f 5, G. H. IJmui
den f 10. W. J. F. IJmuiden f 2.59, KL B. IJmuiden
f 2.50, Mr. J. H. M. Santpoort-station f 10, C. O.
Santpoort-station f 5, W. A. Velsen f 1. W. A. D.
Santpoort-station f 200, D. Z. Velsen f 10„ C. H.
R. te Driehuis f 1, A. G. IJmuiden f 25, C. W. B.
IJmuiden f 25, Ir. G. A. K. IJmuiden f 1000, J. W.
IJmuiden-O. f 5, P. v. d. P. Velsen-N. f 2.50, P.
v. M. Santpoort f 3, G. T. H. I. Heemstede f 5,
Wed. S. M. v. W. IJmuiden-O. f 5, E. L. IJmuiden
f 25, G. S. IJmuiden f 10, A. K. IJmuiden f 2,
F. M. IJmuiden f 2.50, J. P. IJmuiden f 100.
Kostelooze inenting tegen pokken.
Bij den Gemeentelijken Geneeskundigen- er
Gezondheidsdienst van Velsen bestaat op onder-
vermelde data gelegenheid tot kostelooze inentim
of herinenting voor kinderen beneden den leeftijd
van 2 jaar, t.w. op:
Maandag, 2 December 1940 van 2—4 uur n.m.
in het Raadhuis te Velsen;
Dinsdag, 3 December 1940 van 24 uur n.m. in
het Witte Kruisgebouw, Kennemerlaan 125, IJmui
den;
Donderdag. 5 December 1940 van 24 uur n.m.
in het gymnastieklokaal der o.l. school 8. Ensche-
délaan. Santpoort.
De geschiktste leeftijd om kinderen in te enten
ligt tusschen 3 maanden en één jaar. Het is ge-
wenscht te voren den huisarts te raadplegen.
Men wordt verzocht trouwboekje of geboorte
bewijs mee te nemen.
Voor de collectanten voor de
Winterhulp.
Een gratis
„bioscoopie" in
„De Pont".
.Thalia" en
Met genoegen kunnen wij mededeelen, dat allen
collectanten van bovengenoemde Stichting een
gratis bioscoopvoorstelling is aangeboden, door
de Directies van het Thalia Theater en van de
Bioscoop uDe Pont" te Velsen-N.
Op vertoon der toegezonden legitimatie-bewij
zen, kan dus een ieder, die zich als medewerker/
ster opgaf of nog opgeeft, de komende week
een voorstelling gaan bezoeken in een der beide
theaters.
Om liet clubkampioenschap van
D. C. IJ.
Ligthart neemt de leiding.
De wedstrijd om het clubkampioenschap van D. C.
werd deze week voortgezet.
Doordat Ligthart overwinningen gehaalde op Hoek en
Boon, heeft deze speler op Laros de leiding veroverd.
De uitslagen lulden alsvolgt:
BalHoek o2
Hoek—Ligthart o—2
LarosDe Jong 20
Ligthart—Boon 20
PostmaHtihl afgebroken
v. d. Heijde—De Boer 1—l
DukelBuis afgebroken
De stand van de hoofdklasse luidt:
Ligthart 12 gesp. 20 pnt.; Laros 12 gesp. 19 pnt.; v. d.
Heijde 12 gesp. l(i pnt.; Suyk 11 gesp. 15 pnt.; De Jong 12
gesp. 13 pnt.; Dukel 9 gesp. 11 pnt. Diederiks 10 gesp. 10
pnt.; Postma 'J gesp. 8 pnt.; Hühl 12 gesp. 8 pnt.; De Boer
7 gesp. 8 pnt.: Buis 5 gesp. 5 pnt.; Boon G gesp. 4 pnt.;
Kramer 9 gesp. 5 pnt.; Bal 8 gesp. 1 pnt.; Hoek 9 gesp.
1 pnt.
Kerkconcert van „Looft den Heer".
Op den Tweeden Kerstdag geeft de Chr. Gem.
Zangvereeniging Dooft den Heer" een middag
concert in de Ned. Hervormde Kerk aan de Ka
naalstraat. De opbrengst van dit concert is ten
bate van een extra Kerstuitkeering aan de armen.
Welwillende medewerking verleenen mevr. P.
de BoerHarder, zang, mej Rika Coppee, viool
en de heer J. E. Valk, orgel.
SANTPOORT
T.V.S. BESTAAT 15 JAAR.
De turn vereeniging „Santpoort" bestaat 17 De
cember 15 jaar. De secretaris de heer A. W. Volmer,
jubileert eveneens; hij is dan nl. 15 jaar bestuurs
lid van deze vereeniging.
„KLEUR EN GLORIE ONZER TROPEN".
Het is aan de commissie, welke te Santpoort in
't Vereenigingsgebouw der Ned. Herv. Gem. de
cultureele filmvoorstellingen verzorgt, voor Zater
dag a.s. gelukt beslag te leggen op de in opdracht
van de stoomvaartmaatschappij „Nederland" ver
vaardigde kleuren-film „Kleur en Glorie onzer
Tropen". Als één film een prachtig beeld geeft
van de overweldigende schoonheid onzer tropen,
dan is het wel deze. Reeds eenmaal werd zij te
Santpoort met groot succes vertoond, maar toen
moesten nog zoovelen worden teleurgesteld, dat
aangenomen mag worden, dat velen van de ge
legenheid op deze wijze met onze overzeesche ge
westen kennis te maken, zullen profiteeren.
Arthur van Scliendel.
Mijnheer Oberon en Mevrouw.
Amsterdam. J. M. Meulenhoff.
Ook de bewonderaars van Van Schendel's rus-
tig-suggestief en wei-overwogen proza, ik be
ken gaarne tot hen te behooren zullen met dit
nieuwste werk misschien een weinig overhoop
liggen. Niet dat zij zullen ontkennen, dat ook hier
weer bladzij na bladzij een fijne geest aan het
woord is, en er méér waardevolle dingen over
's levens doen en denken, in eenvoudigen vorm.
zijn uitgestrooid, dan in menige trilogie, waarin
de activiteit het altijd van de meditatie wint,
maaromdat zij zich afvragen of ditmaal Van
Schendel's boek niet te veel het 'karakter van een
pensum, het verplichte werk tegen Sinterklaas is
gaan dragen.
Het is zeker niet onaantrekkelijk, die menging
van het sprookje door de beschrijving der burger
lijke realiteit van de figuren die buiten het
sprookje staan, maar ze duurt misschien te lang,
is misschien te uitgesponnen, om er een boek mee
te kunnen vullen. Een langdradig sprookje is een
onding en al zijn Oberon en Titania nu ook nog
zoo zeer door den schrijver „ontsprookt". zij en
hun tegenspelers: Selvergedaen en gade, beheer
schen den loop van het geding, dat er om gaat
het leven van twee jonge, onbesmette kinderen te
leiden, geheel en al, en kunnen hun rol, de in
carnatie van twee geestelijke krachten te zijn, niet
voortdurend op spookjespeil houden.
Uit tijdpasseering en mensehenmin gaan Obe
ron en Titania zich voor een kinderpaar interes
seeren, dat zij toevallig ontmoet hebben, dat voor
elkaar bestemd is en de zuiverste kinderlijke
eigenschappen nog onaangeroerd bezit. Oberon
zal op den jongen passen, Mevrouw onopgemerkt
het meisje in het oog houden, en als mijnheer en
mevrouw Oberon den omgang hunner families
zoeken en om de kinderen heen zijn als hun iets
kwaads bedreigt. Zij krijgen de handen vol, want
zij stuiten reeds in den aanvang op den heer Sel
vergedaen en echtgenoote, die het ook bijster goed
met die kinderen voor schijnen te hebben, doch
ze juist in een, aan die van Oberon tegengestelde
richting, wenschen te drijven. Dit viertal voert
een onafgebroken strijd om Jan en Klara, die in
tusschen groot worden, trouwen, kinderen ei
personeel hebben en de gewone dagelijksche
vreugden en misères hebben leeren kennen. De
invloed der Oberon's wordt vaak langen tijd te
niet gedaan door dien der Selvergedaens, de Muze
wijkt dan voor materialisme, voos geluk en val-
schen schijn en ten slotte is het geen van beide
partijen die de eindstreep haalt, maar is het Jan,
die inziet dat het met Selvergedaen wel is waar
niets gedaan is, maar dat hij en Klara zich ook
van Oberon's invloed moeten losmaken en zelf
hun eigen weg kiezen. Daar zitten dan op het
einde de heer en mevrouw Oberon met hun goede
len een beetje of ze nu nog weer eens een paar
andere kinderen zullen gaan zoeken om die tot
hooger dingen op te leiden, dan wel of ze het er
nu maar bij laten zullen en voorloopig in het
warme Zuiden blijven.
Vooral in Oberon's geredeneer zal de lezer veel
Schendeliaansche wijsheid vinden, de beminne
lijke wijsheid van den rijpen mensch, die zijn
leven aandachtig geleefd heeft en de schoonheid
in alles bemind. Zijn schrijven is daarvan
latere jaren een steeds rustig getuigen geworden
waarin de natuurlijke religiositeit van den waren
denker spreekt. Telkens gevarieerd, doch in den
grond dezelfde. Dat blijft het aantrekkelijke ook
in dit jongste werk.
Tlieun de Vries. Wilde Lantaarns.
L. J. Veen's U.M. Amsterdam.
Daar in de 'buurt van Bakkeveen, het aanra
kingspunt onzer drie noordelijke provincies schijnt
het kort na den vorigen wereldoorlog nog eens
gebotst te hebben tusschen de verveners, arbeiders
in sociaal vrij onhoudbaren toestand en de eigc
naren van den grond, alleroorspronkelijkst
arbeiders als zij, doch die zich in den loop dei-
tijden tot groot boerenbedrijf en grondbezit om
hoog gewerkt hadden. Als na dien oorlog de ver
veenderij, de turf productie, niet meer voldoende
rendeert, besluit een enkele dier machtigen zijn
grond in teelgrond om te zetten, de verveenderij
er aan te geven en zijn arbeiders te ontslaan. Dat
gaat dan alles vrij plotseling en verwekt opstan
digheid. De arbeiders belegeren de state der
Hoogwolda's en als een bespreking op niets uit
draait, steken zij den brand in de turf die nog,
in onafzienbaar quantum, opgetast staat.
In hoeverre die haat en wraakzucht nog door
iets anders beïnvloed wordt, weten de opstandigen,
zelf niet precies, maar dat andere is cr en de lezers
van het weer uitstekend gedane verhaal van
Theun de Vries kennen het. Er is een meisje Jan-
nina, waarom er twee gevrijd hebben: Anders
Noordewind de sterke jonge arbeider uit het veen
en Floris Hoogwolda, de zoon van den rijken
grondheer. Jannina is op Anders verliefd maar
zij, die haars vaders winkelbedrijf aan het opvoe
ren is tot een zaak die er zijn mag laat haar ver
stand boven haar hart spreken en maakt het uit
met dien Anders met wien ze een dagloonersbe-
staan in het vooruitzicht weet. Het valt haar
moeilijk en als dan Floris Hoogwolda haar het
hof komt maken, aanvaardt ze zijn bezoeken in
de hoop daardoor haar gevoelens voor Anders te
kunnen dooden. Wat haar natuurlijk evenmin ge
lukt en waardoor zij een haat tusschen de beide
jonge mannen doet aangroeien, die er door beider
maatschappelijke positie toch al bestond. Anders
zoekt FlorLs. en als hij hem met zijn vrienden ge
vonden heeft bewerkt hij het hoofd van zijn op
volger in Jannina's gunsten met een biljartkeu
op zoodanige wijze, dat hijzelf in Leeuwarden in
het gevang en Floris eenige dagen in bed terecht
komt. Als Floris daarna weer bij Jannina komt
soreken die twee een hartig woordje met elkaar
en geeft zij ook hem den bons die hij minzaam
reciproceert door na een paar beleedlgingen af te
trekken
Dat Anders om Floris in het gevang zit, maakt
de verveners nog opstandiger tegen de Hoog
wolda's. al zijn er ook die Anders' heeten drift
kop verwenschen en is er een enkele die, wat nog
zoo gek niet schijnt, aan Jannina haar gedrag
met de beide jongens verwijten. Hoe het zij, de
schrijver Theun de Vries heeft in zijn verhaal
weer meesterlijk het sociaal-economische karakter
van een streek, op een bepaald tijdstip, vervloch
ten met een psychologische schets van karakters
van drie jonge menschen die met do liefde van
doen krijgen en er in dit geval meer last dan lus
ten van meedragen. Anders Noordewind is allicht
de zwaarst getroffene daar zijn gevoel het zui
verst was.
Theun de Vries blijft een prachtig verteller.
Een heel enkel maal als hij den lezer al te veel
laat merken dat hij links staat, prikkelt hij den
lezer, hem bij zijn jasje te trekken en hem toe te
prevelen dat de plaats van den artist niet links
of rechts van een probleem, doch daarboven is.
Maar misschien zou hij dan juist niet die mee-
sleepende verhaaltrant hebben waardoor zijn
werk zoo bij uitstek leesbaar en als schriftuur te
waardeeren' is.
C. C. S. Crone. Muziek over het water.
Amsterdam. Wereldbibliotheek.
Crone is een zeer bijzondere verschijning in
onze litteratuur. De lezer zal het aanvankelijk een
beetje mal, een beetje daas, een beetje verward
vinden, tot hij plotseling bemerkt dat de auteur
hem in een sfeer gevangen houdt, waaraan hij
moeilijk ontkomen kan. Deze is wrang en gevoe
lig tegelijk, is geestig tot in het overvloedige en
doet toch telkens even pijn. Hij suggereert typen,
karakters, toestanden, meer dan hij ze teekent,
soms schijnt het of de zaak als droog zand aan
elkaar hangt en dan ineens is er weer die sfeer
van de benauwenis die hij het feestelijke leven
noemt. Daaruit ontpopt zich het leven van Leen-
tje Griffioen, eerst het meisje met de ongeweten
wenschen naar het komend onbekende, dan de
getrouwde burgerjuffrouw en na den dood van
Griffioen de nog altijd zoekende steeds verder af
dwalende. beangst door haar eigen dwarrelende
fantasie en ten slotte rust vindend in het heer
lijke besef dat zij een van Gods nachtegaaltjes is,
dwalend door Utrecht om haar stillen minnaar te
zoeken. Crone klopt beeldjes en tafreeltjes met
spijkertjes in onze hersens vast. Het is geen pret
tig gevoel, toegegeven. Maar de schrijver is een
artist.
J. H. DE BOIS.
Engelsche bommen op Fransch
gebied.
Volgens een bericht van de „Nouvelliste"
uit Avignon hebben in den nacht van 2-5 op
26 November tusschen middernacht en een uur
Britsche vliegtuigen gevlogen boven het
plaatsje Entregues in het departement Vau-
cluse, aldus het D.N.B. Zij wierpen bommen
neer, waardoor materieele schade is ontstaan. De
militaire overheid heeft een onderzoek doen
instellen.
ORDENING CONTRA KLASSENSTRIJD.
Het hoofdartikel in het jongste nummer van
het weekblad van De Nederlandsche Unie is ge
wijd aan het onderwerp: Ordening contra klas
senstrijd. Het volgende is er aan ontleend:
„De klassenstrijd was geen doel op zichzelf, nog
minder een socialistisch ideaal, maar een feit.
De socialistische voorgangers meenden, dat
een compromis onmogelijk was en dat de
klassenstrijd tot het einde, de klassenlooze
maatschappij, moest worden uitgevochten.
Dat in den strijd veel voor de arbeiders werd
bereikt, zoowel op stoffelijk als op geestelijk ge
bied, wordt thans wel door ieder onbevooroor
deeld mensch erkend.
Dat. aan den anderen kant, die strijd niet tot
in het oneindige kan worden voortgezet, zonder
het bestaan van de gemeenschap zélve op het
spel te zetten, werd na den oorlog van 1914-
1918 ook en in toenemende mate in de kringen
der socialistische arbeidersbeweging beseft.
Reeds eerder wezen wij er ook in „De Unie" op
dat al in de jaren vóór den huidigen oorlog, zoo
wel bij de overheid als bij de werkgevers, de
overtuiging groeide, dat de arbeider recht heeft
op een behoorlijk loon, op een geregelden ar
beidstijd en op goede sociale voorzieningen. En
naarmate die overtuiging veld won, kon door
overleg en samenwerking worden bereikt, wat
vroeger dikwijls door scherpen strijd moest wor
den afgedwongen. De gedachte, dat alléén door
den klassenstrijd het socialisme kon worden be
reikt, raakte meer en meer op den achtergrond.
Er was dus reeds een verheugende toenadering
waarneembaar tusschen de verschillende groeps-
en klassentegenstellingen.
De vrees, waardoor thans nog menig socialis
tisch arbeider wordt beheerscht, bestaat vooral
in de gedachte, dat hij, bij het verlaten van
de klassenstrijd-gedachte, wapens uit handen
geeft, waarvoor hij niets in de plaats krijgt. Het
is de taak van De Nederlandsche Unie die be
grijpelijke vrees bij de arbeiders weg te ne
men door alle kracht te concentreeren op het tot
stand brengen van een geordende, geleide eco
nomie, waarin de klassentegenstellingen worden
vervangen door een systeem van samenwerking
ten bate van de gemeenschap en waarbij de
grondrechten van den arbeid en van de arbei
ders duidelijk zijn omschreven en gewaarborgd."
„Instinctief heeft arbeider al jaren door
gevoéld, dat aan zijn verworven rechten nog
steeds het belangrijkste ontbrak: een aan an
deren gelijkwaardige plaats op het terrein van
het bedrijfsleven. Thans moet juist die kant
van het maatschappelijk leven op den voorgrond
worden gebracht ten eerste omdat het kapi
talisme zelf geen uitweg meer ziet en geen lei
ding meer geven kan en ten tweede omdat het
hier rechten van den arbeider betreft, zonder
welke hij niet van de klassenstrijdgedachte
losgemaakt kan worden.
Met andere woorden: door een goede ordening
van het economische leven wordt de basis van
den klassenstrijd vernietigd en krijgt de arbeider
de plaats, waarvoor hij generaties lang gestre
den heeft", x j,