LitteraireKantteekeningen. Uit de Pers. flijeeukomst van de Vereeniging van Huisvrouwen. Inleiding over „Leer verliezen". ne afdeeling- Beverwijk van de Ned. Vereeni- ff vooi' Huisvrouwen hield Woensdagmiddag in VKennemer Hotel een bijeenkomst. De presi- fnte mevr. Moensv. d. Veen, uitte in haar ^i^uswoord tevredenheid over de opkomst en daarna het woord aan den heer H. G. Canne- over het onderwerp „Leer verliezen" jieter cDr merkte op. dat de titel wat zonderling Het is eigenlijk omgekeerd aan alles wat aan levenshouding hebben meegekregen van 2 en van school, want overal klinkt daar leer innen Opgevoed worden we als strijders, die op fcrenstanders willen veroveren. Vrijwel overal nat het om winst, op school, de macht, het sport rein enz. Als een groote catastrophe als de •flrloff de volkeren de wapenen tegen elkaar doet •Miemen. dan interesseert men zich er alleen Lr wie of den oorlog zal winnen. Op de tegenpool van het winnen het verlie- wordt bij de opvoeding te weinig aandacht v4eed. Leeren verliezen beteekent niet alleen v te dragen, maar ook blij te zijn. Reeds het •ji7oen toont aan dat verliezen natuurlijk is. De forfst volgende op de zomersche pracht is een voorbeeld, dat het verlies natuurlijk is. Ook ons lichaam leert, dat verliezen een tegen- ,01 is van winnen. Het oudworden, het uiterlijk verval. Het oud- rorden vinden vooral vrouwen vreeselijk en zij „rooeeren dit te camoufleeren met middelen. Ver aderen is echter natuurlijk en een niet te weer ouden verschijnsel. Wie de kunst van verliezen •vi niet verstaat zal zich geestelijk en lichamelijk «rvormen tot een caricatuur. 'Biologisch is ook het verlies door het verbre den van den band tusschen ouders en kind. Tal levens worden ten gronde gericht door het jogaan van deze natuurwet door de overdre ven gehechtheid. Maar iedere dag. dat het kind ouder en zelfstandiger wordt verbreedt de kloof met de ouders. Het kind, dat aan zijn ouders blijft hangen, verspeelt zijn kans en vaak mislukt zoo'n ven. Hinderen moeten hun ouders leeren verliezen, •"aar andersom moeten de ouders dit. "Eenzelfde tragiek als het ontgroeiïngsproces tusschen ouders en kind is dat der liefde. Men ian dof geworden goud oppoetsen, maar dof ge- •rorden liefde niet, aldus spr. Gelijk met de liefde het met de vriendschap. Zoolang men met ouden vriend herinneringen ophaalt blijft in een zekere roes, maar in het heden is men eigenlijk elkaar ontgroeid. Het wederzien is dan ook vaak teleurstellend. Naast deze natuurproces- jen staan de toevallige verliezen door den dood. De opvoeding van den mensch is er op inge richt om te winnen, maar de opvoeding moet met ie iendenz leer verliezen aangevuld worden om ie leeren winnen. tfa de pauze behandelde de heer Cannegieter koe men leert te verliezen. Spr. citeerde verschil lende meeningen van schrijvers op dit gebied. Met van voorbeelden toonde de inleider nog aan, geestelijke groei mogelijk blijft, ook al begint het lichamelijk verval reeds op 25-jarigen leeftijd. De presidente zei in haar antwoord, dat de heer Cannegieter voor menigeen een goed voorbeeld had gegeven. Ook wij moeten met elkaar leeren verliezen, misschien om later te winnen. Een spannende jaclit op een contract. „Met geheime opdracht". „Met geheime opdracht" is een film. die een spannende jacht op een contract in beeld brengt, raarin de ridder zonder vrees of blaam en het happe meisje natuurlijk niet ontbreken. Het iiappy-end". dat al duizenden films heeft be sloten, besluit ook deze film. Het scenario van de film is gebaseerd op een boek dat opgang heeft gemaakt: „Viel Larm urn Severin" van Ed mund Sabott, een werk dat daarvoor groote mogelijkheden bood. Het is dan ook een spannend filmwerk gewor- en met Gustav Fröhlich en Camilla Horn in de hoofdrollen. De regisseur, Jürgen von Alten, heeft 'jij de regie zijn fantasie in voldoende mate weten :e bedwingen om Sabott's roman alle recht te coen wedervaren. Waar hij de film de vaak zoo ?rweosckte sfeer kon meegeven, is hij in geen takel opzicht in gebreke gebleven en zoo heeft hij hnk'oaar gebruik gemaakt van de hem geboden lansen om iets te laten zien van het matrozen- leven in de havenwijken van Marseille en daar- de natuurpracht te ontsluieren van een ergens in Oost-Afrika gelegen republiekje. Camilla Horn en Gustav Fröhlich hebben ruim schoots de gelegenheid te toonen, dat zij over een veelzijdig talent beschikken, zoodat zij de moei- lijkheden, welke beider rollen herhaaldelijk met tch brengen, vlot weten op te lossen. Maar Ruth Heilberg en Paul Wegener doen voor hen waarlijk tiet onder en in het bijzonder laatstgenoemde seeït van den sluwen Morrow, voor wien geld ties en al het andere niets is, een bewonderens waardige creatie. Al met al een film, die om den inhoud en spel fiellig boven de middenmaat uitgaat. Voorts draait een uitgebreid programma. PERSONALIA. Voor het examen kantoorstenograaf, systeem Groote, slaagden de dames C. Schuyt en G. pabbe en de heeren N. Smit, J. v. d. Peet, J. fe Bier en H. Grapendaal. Voor het examen algemeene handelskennis Jh geslaagd: J. v. d. Geest, J. Ster, E. Toffoli, w Groeneveld, H. Jongejans, G. Zwart en Zonjee. De heeren S. Klees en A. H. ter Hoeve slaag- en voor het diploma vakbekwaamheid voor Broodbakkers. Thalia AGENDA VOOR BEVERWIJK. VRIJDAG 29 NOVEMBER. Theater, Breestraat: „Met geheime op- cöt en bijprogramma, 8 uur. AGENDA VOOR HAARLEM. Heden: DONDERDAG 28 NOVEMBER. ..inbrandt Theater: Snip en Snap in de Revue Mp op!" 2.30 en 7.30 uur. rans Hals Museum. Tentoonstelling „Kunst zii «Moei", 10—4 uur. <4 **a,s Theater: „De verboden vrucht" 2.30 wo en 3.45 uur. Luxor Theater: „Singende Jugend", 2.30, 6.30 en •*5 uur. Ware: „Alarm", 2, 6.30 en 8.45 uur. VRIJDAG 29 NOVEMBER. Concertzaal: Ledenconcert H.O.V.. ,/ra;ns Hals Museum. Tentoonstelling „Kunst /.i Moei", 10—4 uur. ^Sc°optheaters: Voorstellingen des middags ei - avonds. Nieuw programma. 'uur. Wat de tuinders kregen. VEREENIGDE VEILINGEN „KENNEMERLAND" EN „VRIJE VEILING". Spinazie per K. G. 8—14. Rapen per kist 4550. Andijvie per 100 K.G. 36' Wortelen per bos 6—9. Prei per K.G. 4—6. Waschpeen per K.G. 3V29. Knollen I per stuk 5—7. Knollen II per stuk 2—3' Gele kool per K.G. 33.25. Groene kool per K.G. 2V24. Roode kool per K.G. 3.25. Breekpeen per K.G. 2V«3. Schorseneeren per K.G. 614. Boerekool per K.G. 24. Spruiten per K.G. 15—20. Voordrachtavond van „De deleting"' Charlotte Kohier declameerde „Frasquita" Voor een talrijk gehoor trad Charlotte Kohier Woensdagavond in het Kennemer-Theater op, waar zij door den voorzitter der personeels vereeniging „De Gieteling" van Hoogovens welkom werd ge- heeten. De heer Kalff verwelkomde behalve de artiste en de Gieteling-leden, eveneens de genoo- digden der zustervereeniging „Papyrus" der Pa pierfabrieken. Charlotte Kohier had voor dezen avond gekozen „Frasquita", een Spaansche novelle, die zich uit stekend leent voor declamatie. De kunstenaresse, getooid in Spaansch costuum, boeide van de eer ste regels af haar toehoorders. Met groote beheersch.ing van den tekst, met een prachtig aanvoelen van de taal en met de gave dictie zooals wij die van mevrouw Kohier kennen, tooverde zij ons in levende lijve de Spaansche se- nora Frasquita voor de oogen. Meesterlijk beeldde zij de figuren uit de novelle uit: de verhalende Frasquita, haar echtgenoot Lucas en de oude burgemeester, die een oogje op de schoone senora heeft en na zijn avances leelijk in het zonnetje gezet wordt. Ongetwijfeld overtrof de kunstenaresse zichzelf in haar imitatie van den ver liefden dorpsburgemeester," haar enthousiast-ge- stemde toehoorders hebben 'hun bewondering voor dit artistieke optreden duidelijk laten blijken na afloop. Mevrouw Charlotte Kohier had een wel verdiend applaus in ontvangst te nemen. Onder de huidige voordrachtkunstenaressen, die ons land rijk is, neemt deze artiste ongetwijfeld de eerste plaats in. En het bestuur van „De Gieteling" heeft een prijzenswaardige daad gedaan haar voor ■de leden te doen optreden; het was een kunstvolle avond. W. HANDBALLERS GAAN VERGADEREN. De handbalvereeniging van Hoogoven Staten houdt op Woensdag 3 December in het Statenhuis aan de Zeestraat een ledenvergadering. De agenda vermeldt o.a. de benoeming van een voorzitter voor de handbalcommissie en een cause rie van den heer J. A. ten Napel, leeraar M. O. gymnastiek, over de spelregels. REPETITIES VAN DE H. O. K. STOPGEZET. Het bestuur van den Hoogoven Kunstkring heeft besloten wegens de tijdsomstandigheden de re petities niet voort te zetten. KERSTCONCERT UITGESTELD. In verband met de tijdsomstandigheden heeft het bestuur van het Doopsgezind Koor besloten dit jaar het gebruikelijke Kerstconcert geen doorgang te doen vinden. Ruim 300 gulden voor een iep. Woensdagmorgen zijn op het landgoed „Westerhout" ten overstaan van mr. A. Moens verschillende boomen in het openbaar geveild. Voor deze verkooping bestond veel belangstel ling. De boomen, waaronder eiken, linden, iepen, enz., waren over het algemeen van klein for maat. Niettemin werden er flinke prijzen, die ongeveer varieerden van f 20 tot f 35, besteed. Hoe duur de boomen tegenwoordig zijn bleek wel dat voor een grooten iep f 305 werd betaald.. Strenge controle op weggebruikers. Wielrijders opge past De politie blijft nog steeds met onverflauwde aandacht letten op overtredingen van wegge bruikers, waarvan de wielrijders het overgroote deel uitmaken. Het is dan ook natuurlijk dat onder deze categorie de meeste bonnen worden uitgedeeld. De meeste bekeuringen worden gemaakt te gen wielrijders, die geen richting aangeven en zonder eenig teeken de straat oversteken. Ook voor het niet voldoende rechtshouden van den weg werd al verscheidene keeren met een pro ces-verbaal gestraft. Het niet-rijden op een rij wielpad of met meer dan één persoon elkaar pas- seeren gaat niet meer door den beugel. Bovendien wordt er nog regelmatig gecon troleerd of de fietslampen wel voldoende ver duisterd zijn. Ook dit laat nog wel eens wat te wenschen over. Ook tegen de fietsers, die hun rijwielen onbeheerd in het donker op den open baren weg plaatsen, wordt streng opgetreden en zelfs al is het rijwiel met een slot afgesloten wordt nog proces-verbaal opgemaakt. Dit is niet alleen om het aantal fietsendiefstallen te beperken, maar ook omdat de fietsen op de trot toirs in het donker obstakels vormen, waardoor al menigeen een tuimeling heeft gemaakt. KERSTFEESTVIERINGEN. De kring Beverwijk van de Doopsgezinde Jongeren Bond houdt op 27 December het Kerst feest. Het Kerstfeest van de Doopsgezinde Zondags school wordt op Tweeden Kerstdag gevierd. SCHAAKWEDSTRIJDEN IN HET DISTRICT KENNEMERLAND. De schaakwedstrijden voor het district Ken- nemerland zullen gehouden worden tusschen de Schaakclubs „Weenink", Hoogovenschaak club en „Kijk Uit", van Velsen. Alle drie clubs schreven in met twee vijftallen. De wedstrijden worden gehouden in het Statenhuis aan de Zeestraat. DEZE WEEK GEEN VLEESCH VERKRIJGBAAR. Naar wij vernemen zal er deze week in de „Keu ringskring" Beverwijk geen versch rund-, kalfs- of varkensvleesch in de slagerijen verkrijgbaar zijn. als gevolg van de buitengewoon kleine toewijzing. VOETBAL. OPSTELLING VOOR ZONDAG. De elftallen zijn voor de wedstrijden van a.s. Zondag als volgt samengesteld: Vliegende VogelsV.V.B.: Olivier; Strobbe en Lantzink; Nooi, Bravenboer en K. Bakker; v. d. Wal, Morlang, Spruit, W. Bakker en R. Nooi. KinheiniD.E.M.: Daniels; v. d. Kant en De Vries; Raamaker. Druyven en Cnossen; Raay- maker, Michel, Verhoofdstad, Versteeg en Kuilen burg. GYMNASTIEK OP BLOOTE VOETEN. Het Gemeentebestuur van Beverwijk schrijft ons het volgende: Zooals misschien door sommigen werd opge merkt heeft het gemeente-gymnastieklokaal aan het C. H. Moensplein eenigen tijd geleden een restauratie ondergaan. De toestellen zijn verbe terd en waar noodig vernieuwd. De vloer, die in de- solaten toestand verkeerde is geheel vernieuwd en voldoet thans aan de hoogste eischen. Door deze maatregelen is het mogelijk in toepassing te brengen hetgeen door gezaghebbende personen in den loop der tijden is aanbevolen, n.l. het werken op bloote voeten. Voor een goede ontwikkeling der kindervoeten wordt dit, ook van medische zijde, ten sterkste aanbevolen. De allereerste voor waarde is echter, dat de vloer goed is en geen splinters te zien geeft. Enkele ouders hebben dezen maatregel zooals met alle nieuwigheden in den regel het geval is. met argwaan begroet. Zij kunnen echter gerust zijn; de belangen van hun kinderen zijn niet uit het oog verloren, maar worden integendeel door de voorgeschreven werkwijze ten zeerste gebaat. MARKTBERICHTEN Beverwijk, 27 Nov. 1940. Spinazie per K.G. 1014. Andijxie per K.G. 46. Koolrapen per zak 1.50. Wortelen per bos 47. Bieten per K.G. 5. Schorseneeren per K.G. P Aardapp,len, klei, per K.G Spruitjes per K.G. 8—17. Boerenkool per K.G. 35V2. Roode kool per K.G. 4. Savoye kool per "K.G. 3. Bloemkool per 100 715. Uien per K.G. 7. Prei per K.G. 69. Sla per 100 krop 4. Pieterselie per kistje 25. Selderie per kistje 9. Peren per K.G. 1836. Druiven per K.G. 4654. Brusselsch lof per K.G. 182! 5—7. Vergadering van den Gemeenteraad. Er wordt een openbare vergadering van den Raad der gemeente Velsen gehouden op Maandag 2 December 1940, des namiddags 2 uur. De agenda vermeldt de volgende punten: 1. Installatie van het lid, mevrouw M. J. J. PottZindel. 2. Ingekomen stukken. 3. Aanstelling van een geneeskundige bij den Gemeentelijken Geneeskundigen- en Gezondheids dienst. 4. Terzijdestelling van het Arbeidsovereenkomsten- besluit voor eenige bijzondere categorieën van ar beidscontractanten. 5. Vaststelling (c.q.) goedkeuring van de vol gende begrootingen voor 1941 met de daarbij be- hoorende stukken: a. van het Grondbedrijf; b. van het Gasbedrijf; c. van de Waterleiding; d. van het bedrijf Openbare Werken; e. van het bedrijf Reinigings- en Ontsmettings- dienst; f. van den Ophaal- en Stortïngsdienst; g. van den Woningdienst; h. van den Gemeentelijken Dienst van Maat schappelijk Hulpbetoon; i. van de Stichting voor Kinderverzorging te Velsen (goedkeuring). j. van de Gemeente. 6. Vaststelling van een verordening op de hef fing van opcenten op de hoofdsom der gemeente fondsbelasting. Stichting „Winterhulp Nederland". De eerste bijdragen komen binnen. Hieronder volgt een verantwoording van de eerste in onze gemeente ingekomen gelden ten behoeve van de Stichting „Winterhulp-Neder land". Dr. W. G. H. te Santpoort-station f 10; Ir. A. B. te Santpoort-station 1, J. D. B. O. te Sant- poort-station f 5, M. N. M. te Santpoort-dorp f 19, A. A. v. W. te Santpoort-station f 25, H. B. te Santpoort-station f 1, M. W. U. Driehuis 1* 2.50, J. H. A. M. A„ Driehuis f 10, E. A. O.. Driehuis f 10, L. D. Santpoort-station f 10, A. F. J. G. Santpoort-dorp f 2.50, J. P. P. Driehuis f 10, J. B. 5. Santpoort-dorp, f 5, J. S. Driehuis f 5, A. T. Santpoort f 5, H. H. M. Velsen-N. f 2.50, A. L. Velsen f 5, Mevr. v. D. N. Santpoort-station f 10, Ir. L. M. V. Velsen-N. f 10, J. W. IJmuiden f 15, E. V. Velsen f 5, H. v. M. IJmuiden f 10, C. de J. IJmuiden f 50, W. F. C. B. S. Driehuis f 10, G. v. T. IJmuiden f 25, J. P. L. IJmuiden f 25, J. G. IJmuiden f 100, W. Z. IJmuiden f 5, H. L. v. D. Velsen f 2.50, J. Z. V. IJmuiden f 2.50, K. v. d. S. Velsen-N. f 5, A. de W. IJmuiden f 5, G. H. IJmui den f 10. W. J. F. IJmuiden f 2.59, KL B. IJmuiden f 2.50, Mr. J. H. M. Santpoort-station f 10, C. O. Santpoort-station f 5, W. A. Velsen f 1. W. A. D. Santpoort-station f 200, D. Z. Velsen f 10„ C. H. R. te Driehuis f 1, A. G. IJmuiden f 25, C. W. B. IJmuiden f 25, Ir. G. A. K. IJmuiden f 1000, J. W. IJmuiden-O. f 5, P. v. d. P. Velsen-N. f 2.50, P. v. M. Santpoort f 3, G. T. H. I. Heemstede f 5, Wed. S. M. v. W. IJmuiden-O. f 5, E. L. IJmuiden f 25, G. S. IJmuiden f 10, A. K. IJmuiden f 2, F. M. IJmuiden f 2.50, J. P. IJmuiden f 100. Kostelooze inenting tegen pokken. Bij den Gemeentelijken Geneeskundigen- er Gezondheidsdienst van Velsen bestaat op onder- vermelde data gelegenheid tot kostelooze inentim of herinenting voor kinderen beneden den leeftijd van 2 jaar, t.w. op: Maandag, 2 December 1940 van 2—4 uur n.m. in het Raadhuis te Velsen; Dinsdag, 3 December 1940 van 24 uur n.m. in het Witte Kruisgebouw, Kennemerlaan 125, IJmui den; Donderdag. 5 December 1940 van 24 uur n.m. in het gymnastieklokaal der o.l. school 8. Ensche- délaan. Santpoort. De geschiktste leeftijd om kinderen in te enten ligt tusschen 3 maanden en één jaar. Het is ge- wenscht te voren den huisarts te raadplegen. Men wordt verzocht trouwboekje of geboorte bewijs mee te nemen. Voor de collectanten voor de Winterhulp. Een gratis „bioscoopie" in „De Pont". .Thalia" en Met genoegen kunnen wij mededeelen, dat allen collectanten van bovengenoemde Stichting een gratis bioscoopvoorstelling is aangeboden, door de Directies van het Thalia Theater en van de Bioscoop uDe Pont" te Velsen-N. Op vertoon der toegezonden legitimatie-bewij zen, kan dus een ieder, die zich als medewerker/ ster opgaf of nog opgeeft, de komende week een voorstelling gaan bezoeken in een der beide theaters. Om liet clubkampioenschap van D. C. IJ. Ligthart neemt de leiding. De wedstrijd om het clubkampioenschap van D. C. werd deze week voortgezet. Doordat Ligthart overwinningen gehaalde op Hoek en Boon, heeft deze speler op Laros de leiding veroverd. De uitslagen lulden alsvolgt: BalHoek o2 Hoek—Ligthart o—2 LarosDe Jong 20 Ligthart—Boon 20 PostmaHtihl afgebroken v. d. Heijde—De Boer 1—l DukelBuis afgebroken De stand van de hoofdklasse luidt: Ligthart 12 gesp. 20 pnt.; Laros 12 gesp. 19 pnt.; v. d. Heijde 12 gesp. l(i pnt.; Suyk 11 gesp. 15 pnt.; De Jong 12 gesp. 13 pnt.; Dukel 9 gesp. 11 pnt. Diederiks 10 gesp. 10 pnt.; Postma 'J gesp. 8 pnt.; Hühl 12 gesp. 8 pnt.; De Boer 7 gesp. 8 pnt.: Buis 5 gesp. 5 pnt.; Boon G gesp. 4 pnt.; Kramer 9 gesp. 5 pnt.; Bal 8 gesp. 1 pnt.; Hoek 9 gesp. 1 pnt. Kerkconcert van „Looft den Heer". Op den Tweeden Kerstdag geeft de Chr. Gem. Zangvereeniging Dooft den Heer" een middag concert in de Ned. Hervormde Kerk aan de Ka naalstraat. De opbrengst van dit concert is ten bate van een extra Kerstuitkeering aan de armen. Welwillende medewerking verleenen mevr. P. de BoerHarder, zang, mej Rika Coppee, viool en de heer J. E. Valk, orgel. SANTPOORT T.V.S. BESTAAT 15 JAAR. De turn vereeniging „Santpoort" bestaat 17 De cember 15 jaar. De secretaris de heer A. W. Volmer, jubileert eveneens; hij is dan nl. 15 jaar bestuurs lid van deze vereeniging. „KLEUR EN GLORIE ONZER TROPEN". Het is aan de commissie, welke te Santpoort in 't Vereenigingsgebouw der Ned. Herv. Gem. de cultureele filmvoorstellingen verzorgt, voor Zater dag a.s. gelukt beslag te leggen op de in opdracht van de stoomvaartmaatschappij „Nederland" ver vaardigde kleuren-film „Kleur en Glorie onzer Tropen". Als één film een prachtig beeld geeft van de overweldigende schoonheid onzer tropen, dan is het wel deze. Reeds eenmaal werd zij te Santpoort met groot succes vertoond, maar toen moesten nog zoovelen worden teleurgesteld, dat aangenomen mag worden, dat velen van de ge legenheid op deze wijze met onze overzeesche ge westen kennis te maken, zullen profiteeren. Arthur van Scliendel. Mijnheer Oberon en Mevrouw. Amsterdam. J. M. Meulenhoff. Ook de bewonderaars van Van Schendel's rus- tig-suggestief en wei-overwogen proza, ik be ken gaarne tot hen te behooren zullen met dit nieuwste werk misschien een weinig overhoop liggen. Niet dat zij zullen ontkennen, dat ook hier weer bladzij na bladzij een fijne geest aan het woord is, en er méér waardevolle dingen over 's levens doen en denken, in eenvoudigen vorm. zijn uitgestrooid, dan in menige trilogie, waarin de activiteit het altijd van de meditatie wint, maaromdat zij zich afvragen of ditmaal Van Schendel's boek niet te veel het 'karakter van een pensum, het verplichte werk tegen Sinterklaas is gaan dragen. Het is zeker niet onaantrekkelijk, die menging van het sprookje door de beschrijving der burger lijke realiteit van de figuren die buiten het sprookje staan, maar ze duurt misschien te lang, is misschien te uitgesponnen, om er een boek mee te kunnen vullen. Een langdradig sprookje is een onding en al zijn Oberon en Titania nu ook nog zoo zeer door den schrijver „ontsprookt". zij en hun tegenspelers: Selvergedaen en gade, beheer schen den loop van het geding, dat er om gaat het leven van twee jonge, onbesmette kinderen te leiden, geheel en al, en kunnen hun rol, de in carnatie van twee geestelijke krachten te zijn, niet voortdurend op spookjespeil houden. Uit tijdpasseering en mensehenmin gaan Obe ron en Titania zich voor een kinderpaar interes seeren, dat zij toevallig ontmoet hebben, dat voor elkaar bestemd is en de zuiverste kinderlijke eigenschappen nog onaangeroerd bezit. Oberon zal op den jongen passen, Mevrouw onopgemerkt het meisje in het oog houden, en als mijnheer en mevrouw Oberon den omgang hunner families zoeken en om de kinderen heen zijn als hun iets kwaads bedreigt. Zij krijgen de handen vol, want zij stuiten reeds in den aanvang op den heer Sel vergedaen en echtgenoote, die het ook bijster goed met die kinderen voor schijnen te hebben, doch ze juist in een, aan die van Oberon tegengestelde richting, wenschen te drijven. Dit viertal voert een onafgebroken strijd om Jan en Klara, die in tusschen groot worden, trouwen, kinderen ei personeel hebben en de gewone dagelijksche vreugden en misères hebben leeren kennen. De invloed der Oberon's wordt vaak langen tijd te niet gedaan door dien der Selvergedaens, de Muze wijkt dan voor materialisme, voos geluk en val- schen schijn en ten slotte is het geen van beide partijen die de eindstreep haalt, maar is het Jan, die inziet dat het met Selvergedaen wel is waar niets gedaan is, maar dat hij en Klara zich ook van Oberon's invloed moeten losmaken en zelf hun eigen weg kiezen. Daar zitten dan op het einde de heer en mevrouw Oberon met hun goede len een beetje of ze nu nog weer eens een paar andere kinderen zullen gaan zoeken om die tot hooger dingen op te leiden, dan wel of ze het er nu maar bij laten zullen en voorloopig in het warme Zuiden blijven. Vooral in Oberon's geredeneer zal de lezer veel Schendeliaansche wijsheid vinden, de beminne lijke wijsheid van den rijpen mensch, die zijn leven aandachtig geleefd heeft en de schoonheid in alles bemind. Zijn schrijven is daarvan latere jaren een steeds rustig getuigen geworden waarin de natuurlijke religiositeit van den waren denker spreekt. Telkens gevarieerd, doch in den grond dezelfde. Dat blijft het aantrekkelijke ook in dit jongste werk. Tlieun de Vries. Wilde Lantaarns. L. J. Veen's U.M. Amsterdam. Daar in de 'buurt van Bakkeveen, het aanra kingspunt onzer drie noordelijke provincies schijnt het kort na den vorigen wereldoorlog nog eens gebotst te hebben tusschen de verveners, arbeiders in sociaal vrij onhoudbaren toestand en de eigc naren van den grond, alleroorspronkelijkst arbeiders als zij, doch die zich in den loop dei- tijden tot groot boerenbedrijf en grondbezit om hoog gewerkt hadden. Als na dien oorlog de ver veenderij, de turf productie, niet meer voldoende rendeert, besluit een enkele dier machtigen zijn grond in teelgrond om te zetten, de verveenderij er aan te geven en zijn arbeiders te ontslaan. Dat gaat dan alles vrij plotseling en verwekt opstan digheid. De arbeiders belegeren de state der Hoogwolda's en als een bespreking op niets uit draait, steken zij den brand in de turf die nog, in onafzienbaar quantum, opgetast staat. In hoeverre die haat en wraakzucht nog door iets anders beïnvloed wordt, weten de opstandigen, zelf niet precies, maar dat andere is cr en de lezers van het weer uitstekend gedane verhaal van Theun de Vries kennen het. Er is een meisje Jan- nina, waarom er twee gevrijd hebben: Anders Noordewind de sterke jonge arbeider uit het veen en Floris Hoogwolda, de zoon van den rijken grondheer. Jannina is op Anders verliefd maar zij, die haars vaders winkelbedrijf aan het opvoe ren is tot een zaak die er zijn mag laat haar ver stand boven haar hart spreken en maakt het uit met dien Anders met wien ze een dagloonersbe- staan in het vooruitzicht weet. Het valt haar moeilijk en als dan Floris Hoogwolda haar het hof komt maken, aanvaardt ze zijn bezoeken in de hoop daardoor haar gevoelens voor Anders te kunnen dooden. Wat haar natuurlijk evenmin ge lukt en waardoor zij een haat tusschen de beide jonge mannen doet aangroeien, die er door beider maatschappelijke positie toch al bestond. Anders zoekt FlorLs. en als hij hem met zijn vrienden ge vonden heeft bewerkt hij het hoofd van zijn op volger in Jannina's gunsten met een biljartkeu op zoodanige wijze, dat hijzelf in Leeuwarden in het gevang en Floris eenige dagen in bed terecht komt. Als Floris daarna weer bij Jannina komt soreken die twee een hartig woordje met elkaar en geeft zij ook hem den bons die hij minzaam reciproceert door na een paar beleedlgingen af te trekken Dat Anders om Floris in het gevang zit, maakt de verveners nog opstandiger tegen de Hoog wolda's. al zijn er ook die Anders' heeten drift kop verwenschen en is er een enkele die, wat nog zoo gek niet schijnt, aan Jannina haar gedrag met de beide jongens verwijten. Hoe het zij, de schrijver Theun de Vries heeft in zijn verhaal weer meesterlijk het sociaal-economische karakter van een streek, op een bepaald tijdstip, vervloch ten met een psychologische schets van karakters van drie jonge menschen die met do liefde van doen krijgen en er in dit geval meer last dan lus ten van meedragen. Anders Noordewind is allicht de zwaarst getroffene daar zijn gevoel het zui verst was. Theun de Vries blijft een prachtig verteller. Een heel enkel maal als hij den lezer al te veel laat merken dat hij links staat, prikkelt hij den lezer, hem bij zijn jasje te trekken en hem toe te prevelen dat de plaats van den artist niet links of rechts van een probleem, doch daarboven is. Maar misschien zou hij dan juist niet die mee- sleepende verhaaltrant hebben waardoor zijn werk zoo bij uitstek leesbaar en als schriftuur te waardeeren' is. C. C. S. Crone. Muziek over het water. Amsterdam. Wereldbibliotheek. Crone is een zeer bijzondere verschijning in onze litteratuur. De lezer zal het aanvankelijk een beetje mal, een beetje daas, een beetje verward vinden, tot hij plotseling bemerkt dat de auteur hem in een sfeer gevangen houdt, waaraan hij moeilijk ontkomen kan. Deze is wrang en gevoe lig tegelijk, is geestig tot in het overvloedige en doet toch telkens even pijn. Hij suggereert typen, karakters, toestanden, meer dan hij ze teekent, soms schijnt het of de zaak als droog zand aan elkaar hangt en dan ineens is er weer die sfeer van de benauwenis die hij het feestelijke leven noemt. Daaruit ontpopt zich het leven van Leen- tje Griffioen, eerst het meisje met de ongeweten wenschen naar het komend onbekende, dan de getrouwde burgerjuffrouw en na den dood van Griffioen de nog altijd zoekende steeds verder af dwalende. beangst door haar eigen dwarrelende fantasie en ten slotte rust vindend in het heer lijke besef dat zij een van Gods nachtegaaltjes is, dwalend door Utrecht om haar stillen minnaar te zoeken. Crone klopt beeldjes en tafreeltjes met spijkertjes in onze hersens vast. Het is geen pret tig gevoel, toegegeven. Maar de schrijver is een artist. J. H. DE BOIS. Engelsche bommen op Fransch gebied. Volgens een bericht van de „Nouvelliste" uit Avignon hebben in den nacht van 2-5 op 26 November tusschen middernacht en een uur Britsche vliegtuigen gevlogen boven het plaatsje Entregues in het departement Vau- cluse, aldus het D.N.B. Zij wierpen bommen neer, waardoor materieele schade is ontstaan. De militaire overheid heeft een onderzoek doen instellen. ORDENING CONTRA KLASSENSTRIJD. Het hoofdartikel in het jongste nummer van het weekblad van De Nederlandsche Unie is ge wijd aan het onderwerp: Ordening contra klas senstrijd. Het volgende is er aan ontleend: „De klassenstrijd was geen doel op zichzelf, nog minder een socialistisch ideaal, maar een feit. De socialistische voorgangers meenden, dat een compromis onmogelijk was en dat de klassenstrijd tot het einde, de klassenlooze maatschappij, moest worden uitgevochten. Dat in den strijd veel voor de arbeiders werd bereikt, zoowel op stoffelijk als op geestelijk ge bied, wordt thans wel door ieder onbevooroor deeld mensch erkend. Dat. aan den anderen kant, die strijd niet tot in het oneindige kan worden voortgezet, zonder het bestaan van de gemeenschap zélve op het spel te zetten, werd na den oorlog van 1914- 1918 ook en in toenemende mate in de kringen der socialistische arbeidersbeweging beseft. Reeds eerder wezen wij er ook in „De Unie" op dat al in de jaren vóór den huidigen oorlog, zoo wel bij de overheid als bij de werkgevers, de overtuiging groeide, dat de arbeider recht heeft op een behoorlijk loon, op een geregelden ar beidstijd en op goede sociale voorzieningen. En naarmate die overtuiging veld won, kon door overleg en samenwerking worden bereikt, wat vroeger dikwijls door scherpen strijd moest wor den afgedwongen. De gedachte, dat alléén door den klassenstrijd het socialisme kon worden be reikt, raakte meer en meer op den achtergrond. Er was dus reeds een verheugende toenadering waarneembaar tusschen de verschillende groeps- en klassentegenstellingen. De vrees, waardoor thans nog menig socialis tisch arbeider wordt beheerscht, bestaat vooral in de gedachte, dat hij, bij het verlaten van de klassenstrijd-gedachte, wapens uit handen geeft, waarvoor hij niets in de plaats krijgt. Het is de taak van De Nederlandsche Unie die be grijpelijke vrees bij de arbeiders weg te ne men door alle kracht te concentreeren op het tot stand brengen van een geordende, geleide eco nomie, waarin de klassentegenstellingen worden vervangen door een systeem van samenwerking ten bate van de gemeenschap en waarbij de grondrechten van den arbeid en van de arbei ders duidelijk zijn omschreven en gewaarborgd." „Instinctief heeft arbeider al jaren door gevoéld, dat aan zijn verworven rechten nog steeds het belangrijkste ontbrak: een aan an deren gelijkwaardige plaats op het terrein van het bedrijfsleven. Thans moet juist die kant van het maatschappelijk leven op den voorgrond worden gebracht ten eerste omdat het kapi talisme zelf geen uitweg meer ziet en geen lei ding meer geven kan en ten tweede omdat het hier rechten van den arbeider betreft, zonder welke hij niet van de klassenstrijdgedachte losgemaakt kan worden. Met andere woorden: door een goede ordening van het economische leven wordt de basis van den klassenstrijd vernietigd en krijgt de arbeider de plaats, waarvoor hij generaties lang gestre den heeft", x j,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1940 | | pagina 5