IJmuider Courant
BERICHT
DAGBLAD VOOK VELSEN, [JMUIDEN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
Prof. dr. Eug. Dubois
overleden.
Lastig.
Bloemprijs verhoogd.
Het oude station te Halfweg.
Nachtelijke operaties
der Duitsche
luchtmacht.
De oorlog in Noord-Afrika.
}e JAARGANG NO. 40
jave
Lourens Coster, Maatschappij voor
[an,.uitgaven en Algem. Drukkerij N.V., Gr.
„,raat 93, Haarlem, Telefoon 10724. Bureau
Ijef Courant: Kennemerlaan 42, llmuiden.
5301, Postgiro 310791. Alle Advertenties,
voor dit blad, worden kosteloos
sfoon
jegeven
.gnomen in de Kennemer Courant.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P W PEEREROOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
DINSDAG 17 DECEMBER 194Ö
Abonnementen per week /0.12J4, per maand
0.52J<2, per 3 maanden ƒ1.55, franco per post
1.95 per kwar.aal. losse nummers 3 cent per ex.
Adverteitiën: 1-5 regels ƒ0.60, elke regel meer
ƒ0.12. Bij abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeelingen dubbele prijs.
Advertenties van Vraag en Aanbod 1-3 regels
ƒ0.25, elke regel meer ƒ0.10.
if dekker der Pithecanthropus Erectus
0p zijn landgoed „De Bedelaar" te Haelen
(Limburg) is op 82-jarigen leeftijd overleden
le oud-Haarlemmer prof. dr. Eugène Dubois,
lS naam onverbrekelijk verbonden is aan
Pithecanthropus Erectus" den naam van
5et fossiel, waarvan hij de deelen in 1891 en
j$2 op Java vond en dat van zeer groote be
eltenis gebleken is voor de leer van de af-
jjjmming van den mensch.
Prof. Dubois.
(Foto Archief H.D.)
Prof. Dubois werd den 28sten Januari 1858 te
raden geboren. Hij volgde de Rijks H. B. S. te
iormond en studeerde verder medicijnen aan de
siversiteit te Amsterdam, waar hij vooral belang
jlde in de anatomie. In 1877 werd hij als assistent
aigenomen door den beroemden Duitschen mor-
Soloog Max Führbringer. In 1886 werd hij lector
de vergelijkende anatomie aan de universiteit
.Amsterdam. Reeds eenige jaren hield hij zich al
•uk bezig met de afstammingsleer. Hij vatte het
inkbeeld op dat, als er een schakel bestond tus-
iién den mensch en de hoogere dieren, deze
iakel gezocht moest worden 'in Indie. In 1887
im hij het besluit zijn positie er aan te geven
stond op de nominatie hoogleeraar te worden
en zich voor acht jaar te verbinden als officier
i gezondheid in Indië, waarbij het zoeken naar
in ontbrekenden schakel voorop stond. In Octo-
•rvan dat jaar vertrok Dubois naar Padang.
Van onderzoekingen kwam aanvankelijk niet
iel, maar door de welwillendheid van enkele
jogere ambtenaren kon Dubois in de Padangsche
ivenlanden verschillende grotten gaan onderzoe-
>n, Er werd. echter niets gevonden. Junghuhn, de
ikende natuurvorscher vermeldt echter eenige
xidsten van voorhistorische dieren en daarheen
thtte Dubois zich nu.
Op verschillende plaatsen werd in het begin der
■gentiger jaren gegraven, de officier van gezond-
lid was anthropoloog geworden en werkte met 2
aie-scldaten en een groep dwangarbeiders, die
j tot zijn beschikking had gekregen. Vondsten
iadierresten sterkten Dubois in zijn meening, dat
iJava een tot toen vrijwel onbekende zoogdieren-
reptielenfauna had geleefd. Zoo kwam men ook
het dal van de Bengawan-rivier nabij Trinil.
"el was niet te verwachten dat daar ter plaatse
•riegenwoordigers van het ras, dat de ontbrekende
iakel vormde, hadden geleefd, maar in de afgezet-
lagen slig en klei kon men misschien iets vinden,
ideze z.g. Kendeng-layers begon men te graven
storende den tijd van het jaar, dat de waterstand
=a de rivier laag was. En daar was het fortuin
ai gunstig.
Dubois was in een „knekelhuis" verzeild geraakt,
lizenden beenderen lagen er op en door elkaar,
i 1891 werd een kies gevonden die voorloopig als
Somstig van een bijzonder ontwikkelde chimpan-
a-soort werd beschouwd
DE „MISSING LINK".
Maar een maand later haalden de Inlanders
uit de laag de z.g. lapillilaag een frag
ment te voorschijn dat zij een schildpad noem
den. Dit bleek echter het lang gezochte te
zijn, een rest van den „missing link", het sche
deldak dat zoo afweek van die der aapachti-
gen, dat Dubois het opzij legde. Het was het
schedeldak van den Pithecanthropus Erectus,
den „rechtopgaanden Aapmensch",
Sort daarop waste het water. de vindplaats
vam onder te staan, maar nog was het volgende
ar in '92 dus de grond niet droog of er
;;."d weer gegraven en toen vond men een dijbeen
iel lag het 15 Meter van de plaats waar het
medelfragment was gevonden, maar toch achtte
Ubois het van hetzelfde dier afkomstig.
In 1894 hield prof. Dubois zijn eerste voordracht
"er den Pithecanthropus. Volgens hem was het
sn dier met aapachtige kenmerken, dat echter
"sds rechtop liep, misschien wel zeer vaak in de
tomen, daardoor een grooteve hersencapaciteit
Test hebben, zoo de ontbrekende schakel vormen-
^iusschen apen en menschen.
Later verkondigde prof. Dubois de meening
:&e door de meesten zijner collega's werd ge-
sela dat de Pithecanthropus een vorm is, die
«st de familie der menschen staat en dus geen
Tcrgangsvorm is. Dit had de studie van het her-
ïnvolume hem geleerd.
Zooals alle ontdekkingen op anthropologisch ge-
ied, werd ook die van prof. Dubois sterk bestreden
'et zou echter te ver voeren hierop nader in te
resten van den aapmensch van Java zijn te
è&rlem veilig en wel opgebrogen in een brand-
in Teyler's museum, waar prof. Dubois een
jWrte Pithecantropus-kamer liet inrichten. Af
reis in gips van het dijbeen en van het sche
deldak kunnen echter door iedereen bezichtigd
brden.
Dubois heeft door deze vondst naam ge
maakt, hij heeft zijn meening er over verdedigd
legen andere geleerden, en in 1897 verleende de
Amsterdamsche universiteit hem het doctoraat
«honoris causa", terwijl twee jaar later zijn
benoeming volgde tot hoogleeraar in de geologie
palaeontologie aan deze universiteit.
Tja, wat zal ik ervan zeggen,
Eén ding valt niet te weerleggen,
't Is nu eenmaal het seizoen;
Je kunt knorrig protesteeren,
En probeeren je te weren,
Maar wat is er aan te doen.
Je kunt zeggen, 'k heb bezwaren
Tegen 't verder nog verzwaren
Van mijn toch al zwaren last,
En je kunt je ook beklagen:
Dit is iefs dat dezer dagen
Mij nou heelemaal niet past.
Je kunt de verzuchting slaken:
Had 'k er maar niet mee te maken,
Kon ik het nou maar ontgaan,
Maar hoe je ook wilt probeeren,
Je te wenden en te keeren',
Je ontsnapt er toch niet aan.
In het zelfde schuitje samen,
Mag je middelen beramen,
Hoe 't het beste lukken zou.
Om er vlot doorheen te komen,
Zonder al te veel te boomen,
Dus, wat doen we in de kou.
Tja, het is weer flink gaan vriezen
En men is geneigd tot kniezen,
Want ons vuur is op rantsoen;
Maar het helpt je niet té klagen,
Samen zal men 't moeten dragen,
't Is hu eenmaal het seizoen.
Prof. Dubois was niet alleen anthropoloog. In
Holland teruggekeerd heeft hij weliswaar gedu
rende vele jaren steeds weer nieuwe uiterst nauw
keurige studies gemaakt over den Pithecanthropus
maar van veel belang zijn vooral ook zijn onder
zoekingen naar den watervoorraad in de duinen
geweest.
Eenige tientallen jaren is prof. Dubois verbon
den geweest aan Teylers Stichting te Haarlem.
In 1899 werd hij aan deze instelling als conservator
aangesteld, later fungeerde hij als curator. Hij deed
hier o.a. onderzoekingen over het verband tusschen
hersengrootte en lichaamsgewicht bij verschillende
diersoorten, de z.g. „phylogenetische cephalisatie-
wetten".
Toen prof. Dubois 28 Januari 1928 zijn 70ste
levensjaar vierde werd hij door de Amsterdamsche
universiteit op hartelijke wijze gehuldigd. Prof.
Molengraaff en Prof. Sluyter behoorden tot de
genen, die bij deze gelegenheid -de beteekenis van
prof. Dubois' arbeid in liet licht stelden. Deze huldi
ging viel samen met het afscheid van zijn hoog-
leeraa-rsambt.
BEPERKING VAN HET
REIZIGERSVERKEER.
Met ingang van 5 Januari.
DIENSTREGELING OP ELECTRISCH NET
ONGEWIJZIGD.
Naar het Alg. Hbl-d. van de zijde van de directie
der N.S. verneemt, zal op 5 Januari a.s. een nieuwe
dienstregeling der Nederlandsche Spoorwegen ver
schijnen. Met ingang van dien datum zal een be
perking voor het reizigersverkeer worden inge
voerd en v/el op detrajectén, die met stoomtractie
worden geieden. Voornamelijk zal deze beperking
zich doen gelden voor hen, -die op Zondag willen
reizen, omdat op dien dag tal van stoomtreinen uit-
allen. Tevens zullen ook op werkdagen eenige
stoomtreinen uitvallen, maar lang niet in die mate
als op Zondag het geval zal zijn.
Verder vernamen wij, dat de dienstregeling op
het geheele eiectrische net geen enkele wijziging
zal ondergaan. Evermin zal het Gooi worden ge
dupeerd, noch de zaken menschen, noch het goede
rentransport.
Van een tariefsverhooging, die volgends geruch
ten op komst zou zijn, is b ij de directie te Utrecht
niets bekend. Wanneer men daartoe zou besluiten,
zal deze in geen geval met ingang van het niewe
jaar worden ingevoerd. Alle mededeelingen om
trent een bepaald percentage zijn dus volkomen uit
de luch t gegrepen'.
Mr. dr. A. baron Röell in den
Arnhemschen raad herdacht.
In de Maandag gehouden vergadering van
den gemeenteraad van Arnhem is door den burge
meester, den heer H. P. J. Bloemers, het overlij
den herdacht van mr. dr. A. Baron Röell, Commis
saris der provincie Noord-Holland en oud-burge
meester van Arnhem.
„In dezen magistraat verloor ons land een man
van groote beteekenis aldus spr. Van 1904 tot
1910 stond de overledene aan het hoofd van het
bestuur onzer stad. In een tijdperk, waarin Arnhem
zich tot een moderne gemeente ging ontwikkelen,
gaf hij met groote bekwaamheid, kracht en voort
varendheid leiding aan de gemeentelijke zaken.
Tal van belangrijke beslissingen zijn aan die leiding
te danken geweest.
De verslagen van de handelingen van den raad
leggen getuigenis af van het leedwezen, waai-mede
zoowel het bestuur der 'gemeente als haar ingeze
tenen in het jaar 1910 hun burgemeester aan de
hoofdstad des rijks afstonden; eveenens echter van
hun dankbaarheid voor de toewijding, waarmede
hij de belangen van gemeente en bui-gerij had ge
diend.
Ofschoon sedert zijn vertrek dertig jaren zijn
voorbijgegaan, herinnert de gemeente Arnhem'zich
ook thans nog haar oud-burgemeester en diens ar
beid' en deelt zij in den rouw over zijn verschei
den".
De raad hoorde deze woorden staande aan.
Consumenten merken
er niets van.
De Staatscourant van Maandag bevat de wij
ziging eener beschikking van den secretaris-gene
raal van het departement, van landbouw en vis-
scherij in dier voege, dat de bloemprijs met 20
cent per 100 kg. is verhoogd. De meelfabrikanten,
die deze hoogere opbrengst ontvangen, hebben
zich verplicht, het bedrag, dat zij daarvoor meer
ontvangen, af te dragen aan het Bakkerijfonds
1940, dat dient tot het verleenen van hulp aan de
door de krijgsverrichtingen getroffen bakkerij -
ondernemingen.
De prijsverhooging zal niet op de consumenten
worden verhaald.
De bekende en mooiste Succesfilm
(Adv. Ingez. Med.)
Verduistering is onze plicht,
Weer daarom uitstraling van
't licht:
VAN 17 OP 18 DECEMBER 1940
van 17.27 tot 9.46.
Maansopkomst 21.54
Maansondergang 11.50 d.a.v.
De jeugd assisteert bij het opruimen.
Dit is het oude stationsgebouw van Halfweg.
Het is alweer heel wat jaren geleden, sinds het
hekje achter den laatsten reiziger, die in Halfweg
uitstapte, dichtviel. Halfweg was eens een behoor
lijk plattelandsstation, maar. de tram deed het de
dampen aan en de fusie van spoor en tram bracht
mede, dat het station gesloten werd. Als gezegd: dit
is alweer historie geworden.
Een andere bestemming kreeg het gebouw niet.
Want Waterstaat had den grond, waarop het staat,
voor wegverbreeding noodig en met het vooruit
zicht, dat vandaag of morgen de slooper zou komen,
bleef het station in ruste onbewoond, ongebruikt,
onbeheerd.
Het laatste is oorzaak, dat, als de slooper te
eeniger tijd verschijnt, hij nu niet zoo héél veel
meer te sloopen zal vinden. Want de straatjeugd van
Haarlemmerliede cum annexis, die al niet veel be
ter blijkt dan de rest, is handelend opgetreden. Wat
dat beteekent toont de hieronderstaande foto van t
interieur, mooi woord voor opgebroken vloeren, af-
gestooten plafonds, vernielde deuren, gebroken
glasruiten, ontzette loketten enzoovoort Vrijwel al
les watzoowat los te wrikken of uit te breken viel
heeft het leven gelaten en het gewezen stationsge
bouw van Halfweg verbeidt aldus een wel zeer
roemloos einde. En het is nu niet zoo de tijd voor
wegverbreedingen, zoodat het nog wel even duren
zal voor we aan de intusschen erg noodige
ver-betering ter plaatse toe zijn, zoodat Halfweg
nog wel een poosje met dit stationsgebouw-skelet
zal zijn opgescheeept. Al vraagt men zich af, of, als
er toch opgeruimd moet worden, het langzamer
hand geen tijd wordt voor dit karweitje.
Exterieur van het oude Stationsgebouw.
(Foto's De Haas.)
Levering van tabaksproducten.
Niet meer aan personeelinkoopvereenigingen.
De directeur van het rijksbureau voor tabak
en tabaksproducten heeft bepaald:
a. Het is aan ondernemingen, die tabaksproduc
ten vervaardigen, verboden tabaksproducten te
leveren aan bedrijfsvergunninghouders of parti
culieren, die naar het oordeel van de industrie
tabak-commissie, daartoe bijgestaan door verte
genwoordigers van grossiers en winkeliers in ta
baksproducten, dergelijke producten beneden den
banderolle-prijs plegen te koopen met-het ken
nelijke doel deze aan een beperkten kring van
particulieren te distribueeren;
b. het onder a. vermelde verbod geldt niet ten
aanzien van de levering van tabaksproducten aan
bedrijfsvergunninghouders of particulieren, voor
zoover deze bedoelde prodücten verkoopen in bij
bedrijven en instellingen behoorende cantines;
c. tegen de door de industrie-tabak-commissie
genomen beslissingen, als bedoeld onder a, is be
roep mogelijk bij het rijksbureau voor tabak en
tabaksproducten.
SANTPOORT
GEREF. KERK.
Tot ouderlingen .zijn gekozen de heeren L. Be
verwijk en P. D. Klut.
DE NOORD OOSTPOLDER GESLOTEN. Met het dichten van de laatste
opening in den 54 K.M. langen dijk rondom den Noord-Oostpolder tusschen Urk
en Schokland is deze thans gesloten en kan met droogmalen worden begonnen.
(Foto Pax Holland)
Londen en Liverpool
aangevallen.
BERLIJN, 17 December. (D.N.B.) Uit Lon
den wordt gemeld dat de Duitsche vliegers
Maandagavcr.d weer groote bedrijvigheid bo
ven Londen ontwikkeld hebben. Overal hoorde
men hevig afweergeschut en het ontploffen
van bommen. Ook in Noordwest-Engeland
waren de Duitsche luchtstrijdkrachten weer tot
den aanval overgegaan. Bijzonder hevig scheen
de aanval te zijn op het oostelijk deel van de
Midlands. Het afweergeschut was er zeer zwaar
en er ontploften verscheidene bommen.
Volgens de berichten van Amerikaansche
persagentschappen is in den nacht van Maan
dag op Dinsdag een stad in Noordwest-Enge-
land, waarschijnlijk Liverpool, een uur lang
met bommen bestookt. Ook een stad in de Mid
lands was aan hevige bomaanvallen blootge
steld, waarbij brand- en brisantbommen wer
den uitgeworpen. Ook in Londen zijn bommen
gevallen, welker explosie in het stadscentrum
te hooren was. De sirenes begonnen pas te
loeien, toen er reeds vliegtuigen boven de stad
waren, die verscheidene bommen hadden laten
vallen.
Bloem zonder geleidebiljet laten
vervoeren.
IJmuïdensche bakker in overtreding.
Door de Haarlemsche recherche is Maandag
avond op den Rijksstraatweg in Haarlem-Noord
een 16-jarige bakkersknecht uit IJmuiden aange
houden, die in opdracht van zijn patroon een
IJmuidensche bakker 50 K.G. Hongaarsche
bloem vervoerde zonder geleidebiljet. De bloem is
in beslag genomen en tegen den bakker is proces
verbaal opgemaakt.
Winterhulp Nederland.
Gift van 5000.
AMSTERDAM, 16 Dec. (A.N.P.) De Algemeene
Nederlandsche Bouwarbeiders Bond heeft een
bedrag van f 5000 ter beschikking gesteld voor de
stichting Winterhulp Nederland, dat in vijf maan-
delijksche termijnen zal worden voldaan.
Het door de jeugd vernielde interieur.
Italiaansche uiteenzetting.
Strijdmacht der Italianen intact.
ROME, 17 December (D.N.B.) Dc diplomatieke
medewerker van Stefani stelt de volgende feiten
tegenover de Engelsche propagandaberichten inza
ke de militaire gebeurtenissen in Noord-Afrika:
1. De Italianen hebben zich in de woestijn van
Marmarica heldhaftig gedragen en bieden ook than3
nog taai verzet. In dc eerste zes dagen van dezen
slag zijn de Engelschen slechts tot de Italiaansche
voorhoede doorgedrongen en wel met middelen die
ver in de meerderheid waren.
2. Italië blijft aanzienlijke Engelsche strijdkrach
ten vasthouden, die Engeland eigenlijk dringend
voor de verdediging van het moederland noodig
heeft.
3. De bewering van de Britsche en pro-Engelsche
propaganda dat Italië aan de grens van zijn militaire
mogelijkheden gekomen is, is eenvoudig belachelijk.
Bijna de geheele Italiaansche strijdmacht is intact.
4. Het Engelsche offensief in Afrika verandert
geen duimbreedte aan het lot van Groot-Brittan-
nië. De woestijn van Marmarica beschermt noch de
Engelsche steden, noch beschermt zij de Engelsche
scheepsruimte voor de felle aanvallen van het lucht
en duikbootwapen der as-mogendheden. De oorlog,
zoo besluit de correspondent van Stefani, ging van
Engeland uit en zal in Engeland zijn einde vinden.
DE ENGELSCHE MACHTSONTPLOOIING
In éen bespreking van den toestand stelt de
„Giornale cl'Italia" het feit op den voorgrond,
dat Engeland nog nooit een dusdanige machts
ontplooiing in een over zee gevoerden oorlog
heel't ontwikkeld, als bij de huidige gevechten
in Noord-Afrika, waar Italië den druk van een
met de modernste strijdmiddelen uitgeruste le
germacht, die o.m. beschikt over 800 pantser
en gevechtswagens," moet opvangen.
Met deze uit het geheele imperium samengetrok
ken middelen heeft Engeland geloofd een der beide
spilpartners buiten gevecht te kunnen stellen. De
eerstvolgende maanden zullen toonen hoe onjuist
deze hoop is. Ondanks de haast, die Engeland, voor
welk land het op een snel resultaat aankomt, toont,
zullen dè gevechten nog lang duren. Italië staat
vastberaden op zijn strijdplaats en houdt vol.
Wat er ook aan het Egyptisch-Libische front mo
ge gebeuren, Engeland zal zich niet kunnen vrijma
ken uit de Middellandsche Zee en zal tot aan zijn
definitieve nederlaag het gewicht der Italiaansche
wapens te voelen krijgen.
De „Tribuna" ziet in het Engelsche optreden in
Noord-Afrika niet zoozeer een handeling met een
uitgesproken strategisch doel, als wel in de eerste
plaats een propaganda-onderneming en een poli
tieke en militaire afleidingsmanoeuvre. Dat kan
echter niets wijzigen in de groote lijn van het con
flict. Men moet zich de woorden van Mussolini in
zijn redevoering van 18 November herinneren,
waarin hij zijn hechte vertrouwen op de eindover
winning uitsprak. Of die nu in twee of in twaalf
maanden zou worden bevochten.
De „Popoio di Roma" schrijft: Sedert zeven da
gen woedt de slag in de woestijn, in den loop waar
van de Italiaansche troepen den Engelschen vijand
iederen vierkanten meter grond betwisten. Engeland
zal de Italianen overal gereed vinden om het het
hoofd te bieden en den weg te versperren. De
Achillespees der spil, zooals de Engelschen Italië
beliefden te noemen, zal bewijzen dat zij onkwets
baar is. Achter de Italiaansche weermacht staat het
Italiaansche volk aaneengeslotener dan ooit, een
volk dat weet wat oorlog is en dat beslist niet ver
wacht iederen dag overwinningsberichten te ont
vangen. Wanneer de Engelsche propaganda be
weert dat in Italië teekenen van bezorgdheid en
ontevredenheid merkbaar worden, zoodat de auto
riteiten niet goed meer weten hoe zij de toenemen
de depressie kunnen afwenden, dan zijn dat niets
anders dan leege illusies.
Een D.N.B. bericht uit Beiroet meldt nog: Met
betrekking tot de militaire operaties in Noord-
Afrika deelt Radio-Kaïro mede dat de ravitail
leering van de vooruitgeschoven Britsche pos
ten en vooral het munitietransport met steeds
grootere moeilijkheden gepaard gaat. Het is
derhalve te verwachten dat het tempo der
Engelsche operaties zal worden vertraagd. De
tegenstand der Italianen neemt voortdurend
toe.
Zij, die zich met ingang van 1 Januari
per kwartaal abonneeren, ontvangen
de in December nog te verschijnen
nummers gratis.
DE ADMINISTRATIE.
CREMATIE F. F. N. DONKERS.
In grooten eenvoud heeft gistermiddag in (het
crematorium te Velsen de crematie plaats gehad
van "het stoffelijk overschot van den heer F. F. N.
Donkers, oud hoofdmachinist der Amsterdamsche
waterleiding, alhier op 75-jarigen leeftijd overle
den.
Aanwezig waren de heeren W. P. Zoetemeyer,
leeraar boekhouden en Voshardt alhier en eenige
employé's van de Amsterdamsche waterleiding,
die onder den overledene gewerkt hadden.
Er werd niet gesproken. Bij het dalen van do
kist speelde de organist Brunquelle aller Güter
van J. S. Bach.
