J
Amerika en de oorlog.
VRIJDAG 4 JUt I 1941
Jtaliaansch
weermachtsbericht.
Aanvallen op luchtbases
van Cyprus.
Nog steeds actie in de buurt
van Tobroek.
ROME, 3 Juli (Stefani) Het 393ste communi
qué van het Italiaansche hoofdkwartier luidt:
'..Onze bommenwerpers hebben een der luchtbases
op Cyprus aangevallen.
In Noord-Afrika heeft de luchtmacht der spil stel
lingen, installaties, opslagplaatsen en luchtafweer-
batterijen te Tobroek aangevallen, waardoor branden
uitbraken en ontploffingen werden veroorzaakt. Ver
der werden luchtbases ten Oosten van Marsamatroeh
gebombardeerd. Vijandelijke vliegtuigen hebben een
aanval gedaan" op eenige plaatsen in Cyrenaïca.
In Oost-Afrika levendige activiteit der artillerie aan
het front %'an Wolsjefit (Gondar). In het gebied
van Galla en Sidamo worden de operaties door zwa-
ren regenval belemmerd."
Het Britsehe ministerie van
Voorlichting.
DEBATTEN IN HET LAGERHUIS.
STOCKHOLM, 4 Juli (D.N.B.) In het Engel-
sche Lagerhuis zijn felle debatten gehouden over
het Britsehe ministerie van Voorlichting en over
de Britsehe propaganda in het buitenland. Daar
bij waren verschillende afgevaardigden van mee
ning, dat vooral de Engelsche radio-propaganda
in het buitenland gereorganiseerd moet worden.
Een afgevaardigde eischte, dat zoowel het Britsehe
ministerie van Voorlichting als de Britsehe radio
de waarheid en niets anders zoowel voor het bin
nenland als voor het buitenland mogen brengen.
Andere afgevaardigden critiseerden, dat verschil
lende belangrijke berichten veel te laat gepubli
ceerd worden, omdat zij eerst door zooveel instan
ties moeten worden gecontroleerd. Hem was een
geval bekend, dat een bericht eerst tusschen vijf
verschillende Britsehe ministeries moest cïrculee-
ren, alvorens het per radio verspreid werd.
STOCKHOLM, 3 Julni (D.N.B.) De Britsehe
berichtendienst meldt, dat bij de reorganisatie van
het ministerie van Voorlichting hier hoofdofficie
ren van de drie onderdeelen der weermacht wor
den gedetacheerd om de censuur der oorlogsberich
ten te bespoedigen. Slechts berichten van de groot
ste beteekenis zullen aan de weermachtsministers
v/orden voorgelegd.
De auteur van het boek British Agent, Rockhart,
is benoemd tot plaatsvervangend onderstaatssecre
taris van het ministerie van Buitenlandsche Za
ken en gedetacheerd bij het ministerie van Voor
lichting als adviseur voor aangelegenheden van
de buitenlandsche politiek.
SIR WALTER MONCKTON TREEDT AF.
STOCKHOLM, 3 Juli (D.N.B.) Reuter meldt,
dat de directeur-generaal van het ministerie van
Voorlichting, sir Walter Monckton, in het kader
der vandaag in het Lagerhuis bekend gemaakte
wijzigingen aan dit departement aftreedt.
De toestand in Syrië.
De situatie verscherpt.
BRITSCHE TROEPEN KRIJGEN
VERSTERKING.
VICHY,, 3 Juli. (D.N.B.) Volgens de hier ont
vangen berichten is de toestand in Syrië verscherpt.
Britsehe troepen hebben uit Oostelijke richting
verscheidene aanvallen ondernomen. Ook werd een
aanval gedaan uit het Noorden, waar Britsehe
strijdkrachten over Dzjezdjeze zijn opgerukt om
met de Fransche troepen in contact te komen.
Voorts hebben de Britsehe troepen, die voor den
aanval op Palmyra bestemd zijn, de laatste 24 uur
versterking gekregen.
De bomaanvallen op Beiroet worden voortgezet.
De vijandelijke vliegtuigen hebben vooral het ho
tel, waarin de Hooge Commissaris, generaal Dentz,
zijn intrek heeft genomen, onder vuur genomen.
De commissaris is ongedeerd. Men krijgt hier meer
en meer den indruk, dat de Engelschen het gemunt
hebben op generaal Dentz en zich daarbij van tal
rijke spionnen bedienen.
AANVALLEN OP BEIROET.
VICHY, 3 Juli. (D.N.B.) Ofi meldt uit Beiroet:
In het woestijngebied, neemt de vijandelijke aan
val in hevigheid toe. In den nacht van 2 op 3 Juli
hebben Britsehe vliegtuigen opnieuw luchtaanval
len gedaan op Beiroet. Zij bombardeerden lukraak
het centrum van de stad, dat geen militair karak
ter heeft. Kantoren en woonhuizen in de voor
naamste zakenwijk alsmede in de wijk dichtbij het
kasteel werden vernield. De Libaneesche kamer van
koophandel is totaal vernield. De Syrische katho
lieke patriarch en .de Grieksch-orthodoxe metropo
liet hebben een officieel protest gezonden aan den
consul-generaal der V.S. tegen het bombardeeren
van de burgerbevolking van Beiroet.
FRANSCH PROTEST TEGEN
ENGELAND.
VICHY, 3 Juli. (D.N.B.) Na het protest van
de Libaneesche regeering bij de Engelsche regee
ring tegen de luchtaanvallen op de open stad Bei
roet, welke protest ook ter kennis van de Ameri-
kaansche regeering werd gebracht, heeft thans ook
de Fransche regeering door bemiddeling van haar
ambassadeur te Madrid, Pietri, een krachtig pro-
test voor de Engelsche regeering tegen deze wijze
van oorlogsvoering laten overhandigen aan den
Britschen ambassadeur, Sir Samuel Hoare, hetwelk
eveneens ter kennis van de Amerikaansche regee
ring is gebracht.
FRANSCHE DUIKBOOT GEZONKEN.
VICHY, 4 Juli (D.N.B.) De Fransche admira
liteit deelt mede, dat tijdens de laatste gevechten aan
de Syrische kust een Fransche duikboot tot zinken
is gebracht.
Palmyra gevallen.
VICHY. 3 Juli (DNB) Het Fransche legerbe-
richt meldt de inneming van Palmyra door de
Engelschen.
Een Britsehe afdeeling, uit Irak afkomstig, heeft
vanochtend de Syrische grens bij Teil Kotsjek over
schreden en gepoogd langs de spoorlijn naar Mosoel
op te rukken. In het bergachtige deel van den Zuid-
Libanon heerschte aan beide zijden bedrijvigheid
van patrouilles en artillerie.
VICHY, 4 Juli (D.N.B.) Naar aanleiding van de
inneming van Palmyra door de Britsehe troepen heeft
maarschalk Pétain het volgende telegram doen toe
komen aan den Hoogen Commissaris in Syrië, gene
raal Dentz:
„Zegt allen, die aan uw zijde strijden, dat geheel
Frankrijk hun strijd volgt. Ik breng een saluut aan
de dappere schaar verdedigers van Palmyra, die pas
na een verzet van dertien dagen tegen strijd
krachten, welke numeriek en materieel verre in de
meederheid waren moesten, wijken; hun offer zal een
bron van kracht voor Frankrijk blijven".
EX-PRESIDENT ZAMORA VEROORDEELD
MADRID, 3 Juli (DNB) Naar het Spaansche
staatsblad meldt, heeft het gerechtshof voor poli
tieke misdrijven alhier den gewezen president der
Spaansche republiek, Alcala Zamora, veroordeeld
tot 50 millioen peseta's boete, verlies van de Spaan
sche nationaliteit en verbanning voor vijftien jaar.
Zamora was president van 1931 tot 1936 en werd
toen opgevoeld door de volksfrontregeering-Azana,
AMERIKAANSCHE PERSSTEMMEN OVER
DE REDE VAN STALIN.
NEW-YORK, 3 Juli (DNB) De New-Yorksche
middagedities verhelen in haai' commentaren op de
radiorede van Stalin den ernst van den toestand
der Sovjets niet meer. Reeds in de opschriften doen
de bladen uitkomen, dat Stalin zelf de crisis en
de groote successen van de Duitsche troepen toe
geeft. De New-York Sun schrijft in een hoofdarti
kel, dat de rede een bekentenis is van de zware
nederlagen en dat zij meer dan één teeken van
wanhoop bevat. Het blad acht de waarschuwing
van Stalin aan verspreiders van gerucht, deserteurs
en sabateurs bijzonder opmerkelijk. Zelfs wanneer
de verliezen aan menschen voor de Sovjet-Unie niet
zoo ernstig zijn, zoo schrijft het blad, zal het ver
lies aan wapen, vliegtuigen enz., des te ernstiger
blijken te zijn
EEN VOORSTEL VAN GENERAAL MARSHALL.
Amerikaansche troepen buiten Amerika?
WASHINGTON, 4 Juli (D.N.B.) In politieke krin
gen alhier verluidt heden ten aanzien van het ver
langen van den chef van den generalen staf Marshall
volgens hetwelk het congres het gebruik van het leger
ook buiten het "Westelijke halfrond moet toestaan, dat
het hier een nieuwe „voorbereidende maatregel" be
treft, zonder dat bepaalde plannen aanwezig zijn. Met
het oog op de nieuwe ontwikkeling van den wereld
toestand kan men niet overzien, welke taak op zekeren
dag voor het leger van de Ver. Staten zal zijn wegge
legd. Daarom wenscht men in geval van nood te kun
nen handelen, zonder eerst het congres te behoeven
vragen. Als een dergelijke „voorbereidende maatregel"
beschouwt men de onlangs door het congres aange
nomen wet, welke aan de Amerikaansche regeering
toestaat „buitgemaakte" vliegtuigen in beslag te ne
men, welke voor „niet-neutrale doeleinden" gebruikt
■zijn. Naar verder verluidt, werd daarbij gedacht aan
ongeveer 200 vliegtuigen welke in de Ver. Staten ge
bouwd zijn en sinds den Duitsch-Franschen wapenstil
stand op Martinique zijn opgeslagen, en welke de Ver.
Staten hoopten terug te krijgen, wanneer het op
zekeren dag tot een optreden van de Ver. Staten tegen
Martinique zou komen. Van officieele zijde wordt ech
ter verzekerd, dat een dergelijk optreden op het
oogenblik niet in het voornemen ligt.
De eïsch van den chef van den generalen staf,
Marshall, aan hef Congres, om het gebruik van het
Amerikaansche leger ook buiten het Westelijke half
rond toe te staan, heeft, naar de Associated Press
meldt, in kringen van het congres reeds geleid tot
stormachtige debatten. De democratische senator
Wheeler verklaarde terstond, dat hij tegen elk voor
stel in oppositie zal gaan, dat het gebruik van Ame
rikaansche troepen buiten het Westelijke halfrond mo
gelijk maakt. De democratische senator Adams ver
klaarde, dat de Amerikaansche troepen niet onder de
wet tot hulpverleening aan Engeland vallen. De Ver.
Staten hebben niet het recht, in vredestijd troepen
naar vreemde landen te zenden om aan een vreemden
oorlog deel te nemen, waarmede de Ver. Staten niets
te maken hebben. Ook de onafhankelijke senator
Norris, die anders de buitenlandsche politiek van de
regeering steunt, gaf te kennen, dat hij waarschijnlijk
tegen het verlangen van generaal Marshall gekant
zal zijn.
NIEUWE BELASTINGVERIIOOGINGEN
IN AMERIKA.
WASHINGTON, 4 Juli (D.N.B.) De begrotings
commissie van het Huis van Afgevaardigden heeft een
reeks nieuwe belastingverhoogingen voorgesteld. Bui
ten de verhooging van de inkomstenbelasting liggen
wijzigingen in de kapitaals- en vennootschapsbelasting
in het voornemen, alsmede in de omzetbelasting voor
een geheele reeks goederen, van automobielen tot
kauwgummi.
BEZETTING VAN IJSLAND DOOR
AMERIKAANSCHE TROEPEN?
WASHINGTON, 4 Juli (D.N.B.) De democratische
senator Wheeler verklaarde in de persconferentie, dat
hij in het bezit is van inlichtingen, volgens welke de
regeering binnenkort IJsland door het Amerikaansche
leger en Amerikaansche marinestrijdkrachten zal be
zetten. De troepen zouden op 23 of 24 Juli worden
ingescheept.
DE ERVARINGEN VAN JAMES ROOSEVELT.
NEW YORK, 4 Juli (D.N.B.) De bekende Ameri
kaansche schrijvers Pearson en Allen melden in de
New York Daily Mirror:
Wat de onlangs uit het Nabije Oosten teruggekeerde
James Roosevelt zijn vader over zijn waarnemingen
verteld heeft, blijft een diep geheim. Aan zijn supe
rieuren in het ministerie van Marine en in het corps
infanterie van de marine heeft hij echter een pessi
mistisch beeld opgehangen over de organisatie en het
moreel van de Engelschen. Zoo heeft hij o.a. den Brit
schen aanval op Solloem geschilderd. De Engelschen
vermoedden, dat er in Solloem slechts een zwakke
Italiaansche bezetting aanwezig was. Plotseling ver
schenen er echter ook Duitsche troepen met op
vrachtauto's gemonteerde stukken luchtdoelgeschut,
welke geweldig krachtig en doeltreffend bleken te
zijn. Van 350 Britsehe tanks die aan den aanval deel
namen, werden er 250 vernietigd of buitgemaakt.
TERUGROEPING VAN AMERIKAANSCHE
CONSULS UIT DENEMARKEN.
WASHINGTON, 4 Juli (D.N.B.) Het departement
an Buitenlandsche Zaken bevestigt, dat de Deensche
regeering de Ver. Staten heeft verzocht, alle Ameri
kaansche consuls uit Denemarken voor den 15en Juli
terug te roepen.
CRITIEK VAN SENATOR OP VOORSTEL
VAN MARSHALL.
WASHINGTON, 4 Juli (D.N.B.) Ten aanzien van
het voorstel tot dienstverlenging van den chef van
den generalen staf der Vereenigde Staten, Marshall,
heeft de republikeinsche senator John verklaard, naar
Associated Press meldt, dat aan het voorstel waar
schijnlijk de bedoeling ten grondslag ligt, troepen van
de Ver. Staten naar overzee te sturen, om aan vreem
de oorlogen deel te nemen. Daarmede zouden de be
loften die Roosevelt en andere Amerikaansche leiders
aan het volk van de Ver Staten gedaan hebben, dat
geen troepen naar overzee gestuurd zouden worden,
gebroken "zijn. De Ver. Staten willen waarschijnlijk,
zoo verklaarde de senator verder, de wereld rijp
maken voor het communisme door Stalin te steunen.
Het Verre Oosten.
SOVJET-BURGERS VERLATEN TOKIO.
TOKIO. 3 Juli (DNB) Naar Domei meldt, zul
len eenige honderden Sovjet-vrouwen en -kinderen,
die te Tokio woonden, over Siberië naar de Sovjet-
Unie terugkeeren.
DE FRANSCH-JAPANSCHE
BETREKKINGEN.
TOKIO, 3 Juli (DNB) De geheime staatsraad
heeft het accoord en de protocollen door Vichy en
Tokio geteekend in verband met het vredesver
drag tusschen Thailand en Indo-China, geratifi
ceerd, evenals het handels- en scheepvaai'taccoord
tusschen Indo-China en Japan. Vervolgens brach
ten de ministers van buitenlandsche zaken en oorlog
verslag uit over den diplomatieken en militairen
toestand in Europa.
Het Nabije Oosten.
DE FRANSCH-TURKSCHE
ONDERHANDELINGEN.
VICHY, 3 Juli (DNB) In welingelichte kringen
verklaart men. dat de onderhandelingen, die te
Ankara door den Franschen onderstaatssecretaris
Benoist Méchin gevoerd worden, goeden voortgang
maken, cn dat reeds een principieele overeenkomst
bereikt zou zijn.
Volgens dezelfde kringen wordt verwacht, dat de
speciale afgezant van maarschalk Petain binnen
zeer korten tijd naar Vichy zal terugkeeren.
De strijd in de luclit.
ELF BRITSCHE VLIEGTUIGEN
VERNIELD.
BERLIJN, 3 Juli (DNB) De Britten hebben
ook vandaag bij twee pogingen om de Kanaalkust
te naderen acht Spitfires in luchtgevechten en drie
vliegtuigen door luchtdoelartillerie verloren. Twee
Duitsche toestellen worden vermist.
Nieuwe plannen der K. N. I. L. M.
Luchtvel-binding tusschen Ver. Staten en
Ned.-Indië in voorbereiding.
TOKIO, 3 Juli (Europapress) De K.N.I.L.M.
heeft uitvoerige plannen uitgewerkt tot de instelling
van een vliegdïenst tusschen Nederlandsch-Indiè
en de Vereenigde Staten via Manilla. Met de Ame
rikaansche autoriteiten worden thans besprekingen
dienaangaande gevoerd.
DE VERWOESTINGEN IN DE SOVJET-UNIE
BERLIJN. 3 Juli (DNB) De Duitsche ver
kenning in de lucht constateerde vandaag op alle
strijdtooneelen in het Oosten volkomen verwoeste
stations. De ravitailleeringscolonnes der Sovjets,
die door de vernielde wagens niet verder konden
en vastliepen tusschen uitgebrande vrachtauto's en
onbruikbare' gepantserde gevechtswagens, werden
door Duitsche bommenwerpers aangevallen en leden
reusachtige verliezen.
Engelsche vliegtuigen boven
Duitschland.
BERLIJN. 4 Juli (DNB) In den nacht van 3
op 4 Juli hebben Britsehe vliegtuigen plaatsen in
NoordwestrDuitschland met brisant- en brandbom
men aangevallen. Verscheidene huizen werden ver
woest en verscheidene andere beschadigd. Eenige
burgers werden gedood en verscheidene anderen
gewond. Er ontstond geen militaire schade. Volgens
tot dusver ontvangen berichten hebben nachtjagers
en luchtdoelartillerie drie vijandelijke vliegtuigen
neergeschoten.
REIS VAN CARMONA NAAR AZOREN.
LISSABONc 3 Juli (DNB) De Portugeesche pers
meldt heden, dat de aangekondigde reis van den
president der republiek, generaal Carmona, naai
de Azoren zal duren van 20 Juli tot 20 Augustus.
De ..Carvalho Araudo", waarmee hij de reis maakt,
wordt geëscorteerd door adviesjachten cn torpedo
jagers der Portugeesche vloot. De ministers van
binnenlandsche zaken en van marine gaan mede.
LANDBOUW-SAMENWERKING TUSSCHEN
FRANKRIJK EN DUITSCHLAND
PARIJS. 4 Juli (DNB) Ambassadeur De Bri-
non, de gevolmachtigde van de Fransche regee
ring in het bezette gebied, heeft tezamen met een
vertegenwoordiger van de Duitsche ambassade en
van de bezettende overheid een bezoek gebracht
aan de departementen Aisne en Ardennes, voor
namelijk met het doel op de hoogte te geraken van
de mogelijkheid eener samenwerking op landbouw
kundig gebied tusschen Frankrijk en Duitsch
land.
DE RATIFICATIE VAN HET DUITSCH-
TURKSCHE VRIENDSCHAPSVERDRAG
BERLIJN, 3 Juli (DNB) Vanochtend is de
plaatsvervangende secretaris-generaal van het
Turksche ministerie van buitenlandsche zaken, ge
zant Acikalin, hier aangekomen. Hij zal de rati
ficatieoorkonden van het onlangs te Ankara onder-
teekende Duitsch-Turksche vriendschapsverdrag op
het ministerie van buitenlandsche zaken uitwisse
len.
IERLAND WIL NEUTRAAL BLIJVEN.
NEW-YORK, 4 Juli (DNB) In het tijdschrift
„The American" herhaalt de Iersche minister van
defensie Aïken het Iersche standpunt tegenover den
oorlog. Ierland wil neutraal blijven, zoo schrijft hij,
maar het zal zich weren, indien het door eenig oor
logvoerend land wordt aangevallen. De verdeeling
van Ierland is tegen den wensch der meerderheid
van het Iersche volk gebeurd. De groote meerder
heid van het Iersche volk wenscht, dat de Britsehe
militairen uit Noord-Ierland verdwijnen. De Ieren
zien in den Britschen eisch tot afstand van havens
een poging, om Ierland in den oorlog te storten.
De geheele scheepvaart gaat heden toch over Noord-
Ierland, waar Engeland over voldoende bases be
schikt. Welke ook de beweegreden voor den
Engelschen eisch is, het Iersche volk zal aan geen
enkele mogendheid havens of vliegvelden afstaan of
verpachten.
JCact 'ïlieuuxs
MILAAN 3 Juli (Stefani). In een plechtige zitting van
de universiteit van Milaan is vanochtend het eeredocto
raat in de natuurkundige en geografische wetenschappen
toegekend aan den Hertog van Spoleto, wien de kroon
van Kroatië is aangeboden.
TOKIO 3 Juli (D. N. B.) Meer dan 200 millioen yen
heeft het Japansche volk aan vrijwillige gaven van ver-
eenigingen of particulieren tijdens 't conflict met China
voor de weermacht opgebracht. Dit bedrag is gebruikt
voor aankoop van vliegtuigen of ander oorlogsmaterleel.
OSLO 3 Juli (D. N. B.) Het 1800 ton metende Noor-
sche schip Karlander, dat in Engelschen dienst voer. is
ver over tijd. Men vermoedt, dat het op den Atlantischen
Oceaan tot zinken gebracht is.
Uit het hoofdkwartier van den Führer wordt
gemeld: De Führer heeft luitenant-kolonel Moelders
commodore van een jachteskader, ontvangen en
hem het eikenloof met de zwaarden bij het ridder
kruis overhandigd, dat hem 22 Juni was verleend.
(DNB)
DE STRIJD AAN HET NOORDELIJKE SOVJET-FRONT.
O ®=ïALANDS HANGÓ—i
FINLAND
ABO HEÜLSINKk RQONSggS*
BALTISCHPORT
mIM
>ORT
^=DAGO=^fy^ nr.ri 'EEfPUS W
MK^ESTLAND %M5ER A
Aan het Noordelijke front in Letland zijn thans de belangrijkste terrein
moeilijkheden voor een verderen opmarsch door de Duitsche troepen over
wonnen. De Sovjet-troepen trekken zich nu terug op Estland, intusschen zijn
alle havensteden van Letland in Duitsche handen, o.a. Libau, Riga cn Windau,
dien ten gevolge bestaan er voor de Sovjets geen verschepingsmogelijkheden
meer. De Duitsche opmarsch gaat nu via Wolmar door Estland in de richting
naar Leningrad.
AARDSCHOKKEN IN ARGENTINIë
BUENOS AIRES, 4 Juli. (DNB) Het geheele
gebied van de Andes in Argentinië is in de vroege
ochtenduren van Donderdag door herhaalde sterke
aardschokken opgeschrikt, waarvan de uitloopers
tot in Buenos Aires merkbaar waren. Uit alle ste
den der Noordwestelijke provinciën komen berich
ten ovejr de aardbeving, die vergezeld ging van
een dof onderaardsch gerommel. Minuten van pa-
nischen schrik beleefden vooral de bewoners van
de provincie in de Andes, San Juan. waar in het
plaatsje Caucete ruim vijftig huizen verwoest wer
den. De scholen moesten wegens gevaar voor in
storting gesloten en verscheidene openbare gebou
wen ontruimd worden. Gelukkig schijnt de aard
beving slechts op enkele plaatsen offers aan men-
schenlevens gëëischt te hebben. De uitwerking van
de schokken in de seismologische instituten van
het land was zoo hevig, dat de toestellen vernield
werden, zoodat nauwkeurige metingen onmogelijk
werden. Het epicentrum van de aardbeving wordt
vermoed in het centrale deel van de Cordilleras, en
wordt in verband gebracht met schokken, welke
dagen tevoren uit Chili gemeld waren.
MELKSTAKING IN DE VER. STATEN.
NEW-YARK, 4 Juli (DNB) Naar uit Rutland
(Vermont) gemeld wordt, is bij een aanval van
slakende boeren op melktransporten een sheriff ge
dood. Voorts wordt gemeld, dat in drie steden van
den staat Vermont meer dan 24.000 liter melk ver
loren is gegaan, toen stakende boeren volle melk
wagens omver gooiden. Ook in Utica (New-York)
ontstonden dergelijke incidenten. Zelfs werden
melktransporten beschoten. Er werd echter nie
mand getroffen.
Een Sovjet-Russische pantseraanval afgeslagen
(Telefoto Hoffmann—Stapf)
ïBinmniand
Koos Speenhoff te Amsterdam
gehuldigd.
Hartelijke woorden en een geschenk.
AMSTERDAM, 3 Juli. „Als ik het tijdelijke
met het eeuwige ga verwisselen, vermaak ik dit
boek aan Rotterdam, mijn geboortestad. Het is
niet veel, maar zij zal het wel aannemen. Het is
mijn nieuwe leven".
Zoo sprak Koos Speenhoff Donderdagavond, toen
hij op het tooneel van den Stadsschouwburg te
Amsterdam stond, waar hij werd gehuldigd ter ge
legenheid van zijn 70sten verjaardag. Dat boek
was de bundel van 700 Speenhoff-liederen, waaruit
de jubilaris een keuze moest maken. En dat het
publiek de waarde van dit boek erkende, bleek
wel uit het spontane applaus, dat na Speenhoff's
woorden losbarstte. Reeds bij zijn opkomst had het
publiek hem hartelijk verwelkomd. Toen echter het
eerste liedje gezongen was, de beroemde „Brief
van een moeder aan haar zoon in de gevangenis"
en Speenhoff zijn praatje maakte, kwam de echte
jubileumstemming los.
Speenhoff maakte zijn keuze en zong liedjes,
welke een prachtige herinnering vormen aan den
gulden tijd van onze kleine kunst.
„Van den leelijken man met den hoogen hoed'
zong Speenhoff en natuurlijk van de schutters en
zonder uitnoodiging zong de geheele zaal het re-
frein mee.
Cor van der Lugt-Melsert had het pi'ogramma
geopend met een kort woord. Koos Speenhoff Jr.
en zijn vrouw Polly, die in Haarlem moesten op
treden, waren even naar Amsterdam gekomen om
met enkele rijmkronieken luister bij te zetten aan
het jubileum van hun vader. Ceesje, de dochter,
zong gevoelvol en beschaafd enkele liedjes, welke
haar vader voor haar geschreven heeft en Annie
van der Lugt Melsert-van Ees, Louis de Bree, Jan
van Ees, Lena Kley, Cor van der Lugt Melsert,
Josephine van Gasteren, Lutzer Eringa en May Vol-
lenga speelden de geestige een-acters „Kiekeboe"
en „De Voet", welke Koos Speenhoff geschreven
heeft.
Na de pauze hoorde men Speenhoff met zijn
vrouw en dochter. Oude liedjes zongen zij, waar
bij natuurlijk „Het broekje van Jantje" niet ont
brak en ook nu was het succes buitengewoon
groot.
Terwijl de Finsche troepen eveneens den strijd
tegen de Sovjet-Unie hebben aangebonden,
helpen de bekende Lotta's ijverig mede bij de
verzorging van de manschappen.
(Foto OrbisHolland)
Na afloop van de voorstelling volgde de huldi
ging-
Koos Speenhoff verscheen met zijn vrouw en
dochter Ceesje ten tooneele, waar hij temidden
van de leden van het eere-comité plaats nam.
De wethouder voor onderwijs en kunstzaken,
dr. J. Smit, was de eerste, die Speenhoff toe
sprak.
Dr. Smit zeide met eenigen schroom een offi
cieele stem te laten hooren, omdat hij wist, hoe
weinig waarde de jubilaris altijd heeft gehecht
aan elk officieel gedoe.
Toch wilde de wethouder namens het gemeente
bestuur van Amsterdam openlijk hulde brengen
aan Speenhoff, omdat deze den strijd om het
dichterlijk bestaan zoo lang en krachtig heeft vol
gehouden met zijn onafscheidelijke gitaar en met
zijn vrouw en kinderen. De wethouder dankte
den dichter-zanger daarbij voor het vele goede,
dat hij ons volk geschonken heeft en in het bijzon
der voor het vele werk, dat hij in den mobilisatie
tijd verrichtte.
Speenhoff was in de dagen van zijn eerste op
treden nog een zeer wereldsche verschijning met
zijn gitaar, zijn flambard en zijn weinig orthodoxe
liedjes. Maar hij ontroerde, omdat die liedjes een
voudig cn waavachtig waren en daarom opvielen
in een tijd van gekunstelde kunst. Die liedjes
hadden ook een toon van opstandigheid, van ver
zet tegen sociaal onrecht, huichelarij en leugen.
Daarom werden zij met enthousiasme begroet
door de jongeren. Óp deze wijze is Speenhoff een
wegbereider geworden van den nieuwen en bete
ren tijd, zooals hij is gewoi'den een vriend van
het Nederlandsche volk en een nationaal bezit.
Óm deze reden vooral wilde dr. Smit oprechte
hulde brengen aan Speenhoff, onzen nationalen
dichter-zanger.
Namens het gemeentebestuur van Amsterdam
bood de wethouder fraaie bloemen in de Amster-
damsche kleuren aan. Ook aan mevrouw .Speen
hoff en Ceesje "Speenhoff bracht hij een bloemen
hulde.
Vervolgens voerde Cor van der Lugt Melsert
het woord. „Je hebt mooie bloemen gekregen.
Maar in je diepste binnenste zit je op nog iets te
wachten en dat heb ik hier", zoo zeide Cor van
der Lugt Melsert, terwijl hij een enveloppe te
voorschijn haalde. In geestige bewoordingen her
innerde de heer Van der Lugt Melsert aan den
tijd, toen Speenhoff tezamen met Else Mauhs,
Mien Duymaer van Twist, Piet ,Blom, en Cor van
der Lugt Melsei't op tournee ging.
Tenslotte overhandigde hij hem het geschenk
onder couvert.
Met enkele woorden dankte Speenhoff hierna
den wethouder van onderwijs en kunstzaken, Cor
van der Lugt Melsert en de artisten van het Ne-
derlandsch Tooneel, die aan dezen avond hadden
meegewérkt voor de hulde, die zij hem hadden be
reid. „Het is voor mij een mooie dag geweest", zei
Speenhoff. „Ik ben nu bijna 72 jaar, maar ik voel
mij pas 32. U kunt dus nog lang plezier van mij
hebben, want ik -beloof u, ik zal blijven zingen tot
mijn dood toe. Ik dank u", zoo eindigde Speen-
h0'f' (A.N.P.)
J\,aduy %utq>tamma
ZATERDAG 5 JULI 1941.
HILVERSUM I, 415.5 M.
6.45 Gramofoonmuziek. 6.50 Ochtendgymnastiek. 7.00
Gramoloonmuziek. 7.45 Ochtendgymnastiek. 8.00 B. N. O.
Nieuwsberichten. 8.15 Gramofoonmuziek. 9.15 Voor de
huisvrouw. 9.25 Gramofoonmuziek. 16.00 Hoogtepunten uit
de ernstige muziekprogramma's van deze week (opn.), 12.00
Viool met pianobegeleiding en gramofoonmuziek. 12.40 Al
manak. 12,45 B. N. O. Nieuws- en economische berichten.
1.00 Ensemble Jack der Kinderen en solist. 1.30 Gramo
foonmuziek. 2.00 Vo:or het gezin. 2.20 Gevarieerd con
cert. 4.00 Bijbellezing (Voorbereid door de Christelijke
Radio Stichting). 4.20 Zang met pianobegeleiding en gra
mofoonmuziek. 5.15 B, N. O. Nieuws-, economische- en
beursberichten. 5.30 Orgelspel. 6.00 Gramofoonmuziek. 6.15
Voor de binnenschipper. 6.30 Gramofoonmuziek (met toe
lichting). 7.00 B. N. O. Vragen van den dag. 7.15 Klaas van
Beeck en zijn orkest. 7.45 Causerie ..Als ik 't voor 't zeg
gen had". 3.00 B. N. O. Nieuwsberichten. 8.15 Spiegel van
den dag. 8.30 Orgelconcert. 8.45 Zang met piano- en clave-
cimbclbegeleiding en gramofoonmuziek. 9.15 Orgelconcert.
9.30 Berichten, Engelsch. 9.45 B. N. O. Nieuwsberichten.
10.00—10.15 B. N. O. Engelsche uitzending.
HILVERSUM II, 301,5 M.
6.45 Gramofoonmuziek. 6.50 Ochtendgymnastiek. 7.00
Gramofoonmuziek. 7.45 Ochtendgymnastiek. 8.00 B. N. O.
8.15 Gramofoonmuziek. 9.00 Concertgebouworkest (gr.pl.).
10.00 Morgenwijding (Voorbereid door het Vrijzinnig
Protestantsch Kerkcomité). 10.20 Gramofoonmuziek. 10.45
Cabaretprogramma. 12.00 Berichten. 12.15 Orgelconcert. 12.45
B. N. O. Nieuws- en economische berichten. 1.00 Gramo
foonmuziek. 1.40 Voor de rijpere jeugd. 2.00 Utrechtsch
Stedelijk orkest. 2.45—3.00 Voor de jeugd van het platte
land. 4.00 De Ramblers en het ensemble Bandl Balogh,
5.00 Cursus „Twee zendelingen" (Voorbereid door het
Vrijzinnig Protestantsch Kerkcomité). 5.15 B. N. O.
Nieuws-, economische- en beursberichten. 5.30 Piano
duetten en gramofoonmuziek. 6.15 Klein Vrouwenkoor
„Vox Jubilans" met pianobegeleiding en gr. pl. 6.45 Repor
tage. 7.00 B. N. O. Groningsch praatje. 7.15 Nieuws van
de platenmarkl. 7.30 Lezing „Werkers ontmoeten elkaar".
7.45 Nieuws van de platenmarkt. 8.00 B. N. O. Nieuwsbe
richten. 8.15 Vroolijke voordracht. 8.30 Gevarieerd pro
gramma. 9.45 B. N. O. Nieuwsberichten. 10.00 Dagsluiting
(Voorbereid door de Christelijke Radio Stichting). 10.05—
10.15 Gramofoonmuziek,
