PREDIKBEURTEN
Jiackt^michten^
Het trottoir jubileert
Rijmcorrespondentie.
Eigenaardigheden
ZATERDAG 20 SEPTEMBER 1941/
Bonaaiiwijzing voor brood, boter en
aardappelen.
's-GRAVENHAGE, 19 September. De secretaris
generaal van het departement van Landbouw en Vis-
scherij maakt met betrekking tot de distributie van
brood, aardappelen en boter het volgende bekend:
In de week van 21 tot en met 27 September a.s.
geven de met „364 rantsoenen" gemerkte bonnen
van de broodkaart elk recht op het koopen van
400 gram brood,. yier rantsoenen gebak en de met
„36 brood" gemérkte bonnen elk op het koopen van 50
gram brood of een half rantsoen gebak.
Bij de uitreiking der aardappelkaarten in de komen
de weken zullen aan personen van 14 tot en met 20
jaar bonnen, recht gevende op 28 rantsoenen brood,
worden verstrekt, welke hoeveelheid dient als extra
rantsoen voor het tijdvak van 21 September tot en
met 27 December a.s.
In de week van 21 tni; 27 September a.s. geven .de
met „37 reserve" gemerkte bonnen van de bonkaart
diversen recht op het koopen van 3% kilogram aard
appelen.
Na afloop van den geldigheidsduur van de thans
geldige bonnen van de boter- en vetkaarten zullen
'twee bonnen van deze kaarten worden aangewezen,
op elk waarvan gedurende éen tijkvak van 19 dagen
250 gram boter kan worden verkregen.
Bovendien zal binnenkort een bon worden uitge
reikt, waarop personen van 14 tot en met 20 jaar een
half rantsoen boter of vet kunnen verkrijgen, welke
hoeveelheid dient als extra-rantsoen voor het tijd
vak van 24 September tot en met 28 December a.s.
Het liet zich al eenigen tijd aanzien, dat het brood
rantsoen niet op dezelfde hoogte als tot nu toe kon
worden gehandhaafd, daar de grondstoffen ervoor niet
in voldoende mate aanwezig waren en goede vervan
gingsmiddelen niet zijn gevonden. Men heeft zich dus
gedwongen gezien, dit rantsoen te verlagen en wel van
2000 gram per week per persoon op 1800 gram. Dit
heeft men bereikt door op de vier enkelvoudige brood
bonnen (die ,tot heden recht gaven op één rantsoen
brood van honderd gram) slechts een half rantsoen te
'verstrekken. Men kan dus viermaal 400 gram en vier
maal 50 gram per week verkrijgen, dat is in totaal 1800
gram.
Daar tengevolge van deze halveering van- de waar
de van de enkelvoudige bonnen de huidige E-kaar-
ten, voor personen van 14 tot en met 20 jaar slechts
recht zullen geven.op 200 gram per week en het in
de bedoeling ligt den ouden toeslag van 400 gram
per week voor deze groep të handhaven, zullen pei-
week twee rantsoenen extra worden verstrekt. Ge
durende veertien weken zijn dit 28 rantsoenen,
^.waarvoor de bonnen, gelijk boven is medegedeeld, bij.
de uitreiking der aardappelkaarten zullen worden
verstrekt.
Tegenover de vérlaglng van het broodrantsoen
staat een verhooging van het aardappelenrantsoen,
en wel van S kilogram tot 3% kilogram per week.
De vooruitzichten ten aanzien van de veevoeder
positie maken- een voorzichtige hanteering van de
vettoewijzingen gewenscht. Men heeft zich daarom
gedwongen gezien, het 'vetrantsoeiv te' verlagen en
wel door de perioden, waarin de aangewezen bonnen
geldig zijn, te verlengen. Werden voorheen twee
bonnen in 17 dagen of 18 dagen'aangewezen, de re
geling is thans zoo, dat alle 19., dagen twee bonnen
worden aangewezen, op elk waarvan men 250 gram
boter kan verkrijgen.
Om echter de daling van de beschikbare hoeveeh
held in het bijzonder voor jeugdige» personen zöo
gering mogelijk te maken, heeft men besloten in de
periode van 24 September tot en met 28 December
a.s. een hajf rantsoen vet extra toe te wijzen aan
personen van 14 tot en met 20 jaar.
De vergoeding van huisraadschade.
Over de schade van voor 16 September 1941.
Onze Haagsche correspondent schrijft:
De nieuwe regelen voor de vergoeding van huisraad-
schade zeggen, dat zij gelden voor huisraadschade, die
op en na 16 September 1941 is toegebracht. Allicht
zal de vraag gesteld worden hoe het dan is met de
schade, die voor den 16e'n September 1941 is ontstaan,
een vraag, die o0ok voor Haarlem, dat eenige keeren i,s
gebombardeerd, van belang geacht kan worden.' Op
het departement is, in antwoord op een desbetreffende
vraag, -medegedeeld, dat de bedoelde schade (dus die.
van voor 16 September 1941) inderdaad formeel niet
onder de nieuwe regeling voor de vergoeding valt;
dit wil echter niet zeggen, dat v'oo-r deze schade een
andere methode van afwikkeling wordt gevolgd. /Dok
'degenen die voor 16-September schade kregen profi-
teeren van de nieuwe ruimere .regeling.
Aan de desbetreffende instanties zijn instructies
gegeven, overeenkomstig welke het mogelijk is de
schade van voor den 16den September 1941 geheel op
denzelfden'voet te behandelen als die welke onder de
nieuwe regeling valt.
In wezen is' dus de heele hüisraadschaderegeling
herzien.
-- Wat van sort is te maken.
Nu er geen rijst meer beschikbaar wordt gesteld Is deze
maand het gortrant^fen vergroot. Gort, de gepelde gerste
korrel staat in voedingswaarde boven de "rijst. Zij is rijker
aan eiwit, vet, mineralen en vitamine b. In sommige stre
ken van^ons land is gort nog weinig bekend. Ook kennen
velen de go,rt slechts in den vorm van karnemelksche
pap. Dit is weliswaar een smakelijk gerecht, maar behalve
deze pap zijn er nog vele,andere manieren, waarop men
bij de bereiding van gort te werk kan gaan.
In vele recepten waarin rijst verwerkt werd, kan gort of
gortmout ook goed dienst doen, zoodat men de rijst niet
al te zeer behoeft te1 missen.
Het duurt ongeveer 2% uur, voordat de gort gaar Is.
Wordt gort met water gekookt, dan zal men natuurlijk
de hooikist of kranten gebruiken, Melkgerechten van gort
zij-n echter ongeschikt om in de hooikist klaar gemaakt
te worden. Dan make men liever gebruik van gortmout
en grutten, die in een V° uur gaar zijn, en van gortebloem.
Gortmout of gortvlQkken zijn de gestoomde en plat 'ge
slagen gerstekorrels,die door deze bewerking veel sneller
gaar 2ijn dan gort.
Hoe zullen we het gortrantsoen nu besteden?
Per week beschikt men op het oogenblik over ruim 60
gram gort, gortmout, grutten of gortebloem. Papliefheb
bers kunnen hiervan 2 maal per week een stevige pap,
zoowel ter aanvulling van den broodmaaltijd als bij het
avondmaal als voedzaam nagerecht, gebruiken.
Een pap van taptemelk of karnemelk kan afgewisseld
worden door gort, die in water of in, de wel van hangop
gaar gemaakt is en waardoor voor het gebruik kokende
taptemelk of taptemelkpoeder word geroerd.
Degenen, die niet op pap gesteld zijri, kunnen de eene
weelc een 'gortpudding en vruchtengruel als nagerecht
nemen en de volgende week, gort met appelmoes en gort
moutkoek je.s.
Voor hen" die meer op hartige gerechten gesteld zijn
ls een soep dik gebdhden met gortmout en een stamppot,
waarin ter aanvulling van de aardappelen gortmout ver-
werkt is, meer geschikt. Ter afwisseling van de soep wordt
zoo nu en dan een voorschotel van gort of gortmout met
tomaat en uien gegeven.
De in water gekookte gort .kan net als rijst op aard-
appellooze dagen dienst doen, 'wanneer men meer dan een
weekrantsoen gort hieraan wil besteden. Zoo vormt een
gortrand met garnalen in een peterseliesaus en sla een
voedzamen maaltijd, die er aanlokkelijk uit kan zien.
GROENTESOEP MET GORTMOUT. Vrij veel soep
groenten, li/o liter water, 10 'g. boter, 60 g. gortmout, een
scheutje aroma (citroensap). De gortmout een kwartier
weeken in U/a liter water, de ui fruiten met boter, daarna
gortmout en zodt toevoegen. Alles aan de kook brengen.
De gewasschen en gesneden groenten toevoegen en de soep
gaar koken. (10—15 min.) eventueel afmaken met eèn paar
druppels citroensap en gehakte peterselie.
GORT MET TOMATEN EN UIEN. l/o Rter water, 75
g. gort, 3/4 kg. tomaten, 2 uien (wat boter) peper, zout. De
gort één nacht in het water weeken en met het water
gedurende i/a uur koken. De pan snel In de hooikist over
brengen en ir 4 uur in laten staan.
De in stukken gesneden tomaten en fijn gesneden uien
ln c.a.' 15 min. gaar koken (of in wat boter smoren). De
uien en tomaten,door de gort roeren en wat pëper en zout
toevoegen'.
GORTPUDDING. 31d.l. water, 75 g. gort, zout, 50 g.
suiker. De gort één nacht in het water weeken. Met het
weekwater i/s uur koken en gedurende c.a. 4 uur in de
hooikist gaar "laten worden. De suiker door de gort roeren
en de massa overdoen in een met water omgespoelden
vorm en stevig aandrukken. De pudding af laten koelen
en op een schotel storten. Een jamsaus erbij geven door
4 eetlepels jam met ,2i/a d.r. water te verdunnen en met
wat aardappelmeel te binden.
PAP VAN GORTEBLOEM. 1 litet taptemelk, 60 g.
gortebloem, zout. De gortebloem glad aanmengen met
ruim 2i/2 d.l. melk, het mengsel verdunrien, hiermede de
kokende melk binden en zout toevoegen. De pap nog c.a. 5
min. laten doorkoken. Hier suiker of stroop bij geven.,
BARNEVELD. Pluimveemarkt. Oude kippen f2,25—
f2,55. Oude kippen per K.G. f 0,90. Oude hanen Ï1.25—
12,50. Jonge hanen f 0,75—f 1,50. N.B. Blauwen per K.G.
f 2,25—f 3.25. Jonge hennen f 2—f 3,20. Duiven, per paar f 5
—f9. Tarrime eenden f 0,75—f 1. Ganzen f8—f 15. Tamme
konijnen f4.—f7,50. Wilde konijnen f-1,10. Jonge patrijzen
fl. Piepkuikens f 0,25—f 0,35, Aanvoer 8500. Handel kalm.
Eiermarkt. Witte eieren f,1,05 per. K.G; Eendeneieren f 7.
Aanvoer 40.Q00. Handel vlug.
Veemarkt Zeugen f 120—f 200. Biggen f 14—f 21. Nuchtere
kalveren £10—f-22. Aanvoer 86. Handel Iets minder vlug.
VERBOUW VAN STOPPELGEWASSEN GEEFT 3 OOGSTEN M2JAAB
STOPPEL Cf WASSEN
BÓQ.QO&hQ. SU&$,<XK> ba..
(Foto Polygoon—v. Bilsen)
In 1881 besloot de Haarlqmsche gemeenteraad
voor het eerst tot den aanleg van trottoirs in ver
schillende straten. Dat is dus nu juist zestig jaar
geleden. Het trottoir jubileert.
Van eenige viering van dit diamanten feest is
ons niets ter oore gekomen,, zelfs niet in negatie
ven zin met de gebruikelijke toelichting „wegens
de tijdsomstandigheden". De jubilaresse zou zich
overigens niet, door afwezigheid, bescheidenlijk
aan huldiging kunnen onttrekken.
Maar het belang van dit jubileum ligt geenszins
in viering. Ook niet, zooals bij andere dergelijke
gebeurtenissen,in de lengte van' de voltooide ar-
beidsperiode, maar.juist in het tegendeel. Het is niet
al, maar pas zestig jaar geleden dat het verkeer
nog zoo weinig te beteekenen had, dat men het-
zonder trottoirs kon stellen. De voetganger «schreed
er zoo veilig in voort, dat er geen aanleiding be
stond om eenig wegfragment aap het rijverkeer'te
onttrekken en voor hem te reserveeren. Welk een
aartsvaderlijke toestand, .toen men nog niet droom
de van groote snelheden op den weg, laat staan
records, toen men nog geen vermoeden had van
verkeersregelingen met velerlei strafbepalingen,
voorgeschreven gebaren en robde en groene lich
ten.hoe kort bestaan die trouwens pas! toen
de fiets pas begon te ontstaan in haar primitieve
eerste gedaante en itoen zelfs de vluchtheuvel nog
in de nevelen der tóekomst was gehuld.
Zoo kort geleden pas!
Natuurlijk hebben de meeste toenmalig^ Haarlem
mers de invoering van het trottoir als een dwaze,
overbodige en hinderlijke nieuwigheid beschouwd.
Zij moeten'even kwaad geweest zijn als hun na
zaten, toen die voor het eerst moesten stoppen voor
een rood verkeerslicht. Zij moeten gezegd hebben
dat- het een gevaar was, omdat je over de trottoir
banden kon struikelen, vooral in het donker. En
dat de belastingduiten beter gebruikt konden wor
den. En dat alleen de steenfabrikanten en de stra
tenmakers er voordeel van zouden hebben. Een
enkele kwaadaardige zal hebben verondersteld, dat
de burgemeestér aandeelen in een steenfabriek
had. Ook zal men ge begint steeds histcfrischer
te denken als ge zoo in het verleden terugduikt
het een nadeel hebben gevonden dat men met de
rijtuigen niet meer vlak voor huizen en winkels
kon stoppen, hetgeen vooral de dames met haar
destijds zeer ingewikkelde en kwetsbare toiletten
geërgerd zal hebben.. Wat moest men dan doen als
het regende of sneeuwde? Een"parapluie in het rij
tuig meenemen, soms? Enfin, het was heelemaal
overbodig, niets dan malle na-aperij van Parijs en
andere zulke geweldige steden van honderdduizen
den inwoners. Was Haarlem, met zijn dertigduizend
zielen, soms te vergelijken met het wufte, dui-
zelingwekkend-drukke Parijs, waar het wemelde
van rijtuigen en paarden?
De stoepen kwamen toch. Zestig jaar gele
den. Er leven nog vele oucje Haarlepimers die de
stad zonder trottoirs hebben gekend. Maar zij wa
ren toen jong en zullen dus wel vóor"de invoering
geweest zijn. Sommigen hunner klommen op de
eerste fietsen, welker levensgevaarlijke verschij
ning zeker veel met het schokkende trottoir-be
sluit te maken heeft gehad. En zij hupten over de
kinderhoofdenbestrating in een vaart van wellicht
twaalf kilometers en haalden het rijtuig van den
burgemeester in hoe dorsten ze! en vonden
het natuurlijk wel mooi dat die voetgangers naar
een zijpad verwézen werden. Maai' ook in hen kan
geen vermoeden geleefd 'hebben van de vervaar
lijke verkeers-revolutie, die zich tijdens htm be
staan zou gaan voltrekken en waarvan zij op dat
oogenblik slechts de eerste symptomen aanschouw
den.
Als de tijdspmstandigheden anders waren zou het
trottoir, dat later nog zooveel beleefd heeft en zelfs
als reclamevlak en politiek propagandavlak zou
gaan dienen, wellicht toch nog bejubeld worden.
Bijvoorbeeld door de vereenïging Veilig Verkeer,
met een bijdrage van den Bond van Steenfabrikan-
teïtf Maar nu kan- dat niet. Het blijve bij het
stukje in de krant met aan het. slot de erkenning,
dat het rittllïoeiien lévens van den verkeersdood
gered heeft. Welke jubilaris kan het dat nazeggen?
Kinderen térug uit de Oostmark.
Donderdagmiddag zijn iij verschillende - plaatsen
van het land de stadskinderen, die op uitnoodiging van
den Rijkscommissaris,, Rijksminister Seyss-Inquart
zes weken vacantie in'de Oostmark hebben doorge
bracht, thuisgekomen. Woensdagmorgen waren ze
vertrokken onder leiding van een dertigtal leiders en
leidsters, de reis had geen moeilijkheden opgeleverd en
frisch en monter werd de plaats van bestemming be
reikt. Daar wachtten aan de stations natuurlijk ouders
en verwanten, die konden constateeren, dat de kinde
ren kerngezond terugkwamen. De uitzending was ge
regeld door den Ned. Volksdienst.
Te Haarlem leverde de aankomst der kleinen op
het station natuurlijk evenals elders het tooneel van
een blij weerzien op. Hartelijk werden de kleinen be
groet door vader en moeder, broertjes en zusjes en er
was maar één kleine meid, die ongetwijfeld tengevolge
van een misverstand, vergeefs n,aar 1 moeder uitkeek
en dus a?n de hand van een der geleiders het perron
'afwandelde. Maar dat zal ook wel terecht zijn ge-
kómen. -
Prijsopdrijving bij den handel
in boenwas.
Een zeven maal te hooge prijs
berekend.
's-GRAVENHAGE,' 19 September, Het A.N.P.
meldt: Tot welke waarlijk fantastische prijzen de
handel kan komen, Illustreert het volgende voor
beeld:
De was-fabrikant A. J. v. d-. B. te Utrecht had in
Februari 5.1. een kleine partij van 10 blikken boen
was, met ieder een inhoud van ongeveer een half
kg, verkocht aan den reiziger Y. D. V. eveneens te
Utrecht, voor een prijs die minstens driemaal den
prijs was welke in normale tijden door een fabrikant
werd berakend,
V. zag hierin echter geen énkel bezwaar, want hij
wist. wel een lcooper: een groole firma in huishoude
lijke artikelen 'te Amsterdam, die voor een hoogen
prijs wilde koopen. V. vewroogde den prijs nog eens
met de helft en toen de boenwas tenslotte in den win
kel stond geëtaleerd, moest het publiek voor een
blik een prijs betalen, welke liefst zeven maal den
volgens deskundigen toelaatbaren winkelprijs be
droeg.
Het betrof hier slechts een kleine partij, zoodat
de winsten die deze handelaren hadden willen ma
ken, in geld uitgedrukt, nog betrekkelijk laag wa
ren, doch dergelijke prijsopdrijvingen doen zich ook
in het groot voor en er blijken nog steeds huisvrou
wen t.e zijn, die bereid zijn door het betalen van
dergelijke abnormaal hooge' prijzen, een dergelijke
prijsopdrijving te steunen.
De inspecteur voor0 prijsbeheersching te Amster
dam heeft, den omvang van dezen, handel in aan
merking genomen, zeer strenge straffen opgelegd en
de drie betrokkenen veroordeeld tot boeten van f 500
en minder. De boenwas werd verbeurd verklaard.
Gerechten ter vervanging van
vleepch.
Het Voorlichtingsbureau van den Voedings-
raad schrijftEen belangrijk onderdeel van het
menu, dat tevens nog al wat hoofdbrekens kost,
is het vleesch. Vleesch bestaat voor 15 tot 20%
uit eiwit, een belangrijke bouwstof voor de'
lichaamscellen.
Als vervanging komen in aanmerking die voe
dingsmiddelen, die een flinke hoeveelheid eiwit
bevatten. Dit zijn o.a. visch, 'garnalen, mosselen,
peulvruchten, havermout, melk, taptemelk,
karnemelk, kwark, diverse melkpoeders, kaas en
eieren.
Men zoekt echter niet alleen naar gerechten,
die gelijke voedingswaarde hebben maar die ook
zoo pittig zijn en die in uiterlijk en vorm op
vleesch gelijken.
Visch, garnalen-; mosselen, peulvruchten en
havermout leenen zich daar goed voor. Gehakt,
lapjes of coteletjes kan men er van vormen.
Men maakt ook wel aardappel- en rijst
koekjes, die het vleesch in uiterlijk en na toe
voeging van ingrediënten als ui, tomaat, peter
selie, aroma, ook in smaak benaderen.
Daar het hoofdbestanddeel van rijst en aard
appelen geen eiwit, maar zetmeel is, kan men
gerechtens hiervan als koekjes, croquetten e.d.
niet in .voedingswaarde met vleescll gelijk
stellen.
Men moet er dan voor zorgen, dat een eiwit
rijk produet in deh maaltijd voorkomt, door' b.v„
een nagerecht te geven, waarin taptemelk,
karnemelk of de poeders daarvan, verwerkt zijn.
In havermoutlapje» en peulvruehtengehakt
kan men niet zooveel ingrediënten verwerken,
dat men een gerecht krijgt, dat voldoende het
vleeséh vervangt. Ook hier is aanvulling van
andere eiwitrijke voedingsmiddelen noodïg.
HAVERMOUTLAPJES (4 personen). 125 gr.
havermout, lyi ,dl. water of melk, 60 gr. bloem,
boter,fijngehakte ui en peterselie, zout, peper
en noot. De havermout pl.m. 1 uur in het water
of de melk weeken, met blóem, fijngehakte peter
selie eh ui vermengen en op smaak afmaken
met noot, peper,' zout en desgewenscht wat
aroma.' In de koekepan de boter verwarmen.
Van het deeg lapjes vormen en deze aan beide
zijden niet te vlug bruin bakken. Van de over
gebleven boter een bruine saus maken, waarin
men de lapjes even kan opwarmen.
PEULVRUCHTENGEHAKT, -KOEKJES, -CO-
TELETTEN. 300 gr. linzen, erwten, boonen of
capucijners, 1 uitje, peterselie, aroma, paneer
meel, bloem, "boter. De peulvruchten een nacht
weeken en met het weekwater gaar koken, des
gewenscht in de hooikist. Daarna op een zeef
goed uit laten lekken. De peulvruchten' met een
vork fijn maken, geraspte ui, peterselie en
oaroma toevoegen en van het 'merigsel ballen,
koekjes of coteletjes vormen. Een papje maken
van bloem en water, hierdoor de ballen wen
telen en deze daarna door paneermeel wentelen.
Het gehakt bruin' braden en zoo lang door
warmen zonder deksel op de pan, tot de ballen
ook van binnen goed warm zijn. Een tomaten
saus, waarin het peulvruchtenvocht verwerkt is,
bij het.gehakt geven.
GARNALENGEHAKT. 300 gr. garnalen, 75 gr.
oud brood of paneermeel of 100 gr. aardappelen,
wat water, zout, peper, nootmuskaat, fijngehakte
peterselie en wat boter. Het brood weeken in het
water en evenals de aardappelen fijn maken.
De garnalen fijn snijden en vermengen met het
brood of de aardappelen en de kruiden. Van
het mengsel een groote bal of kleine "d'alletj es
vormen en deze als gehakt braden.
Italiaansch weermachtsbericht
Engelsche aanvalspogingen
in Oost-Afrika verijdeld
ROME, 19 September. (Stefani.) In zijn weer-
machtberieht no. 472 maakt het ï,taliaansche op-
.perbevel het volgende bekend:
„Noord-Afrika: omtrent den strijd te land niets
nieuws te vermelden. I}e Engelscnen ondernamen
nieuwe -luchtaanvallen op Benghasi en Tripolis.
Buiten de vliegtuigen welke gisteren reeds als
neergehaald in het weermachtbericht vermeld wer
den, zijn nog twee Engelsche machines omlaag ge
schoten door onze koopvaardijschepen.
Oost-Afrika: onder, begunstiging van een dichte
mist heeft de vijand geprobeerd aanvallen te on
dernemen op vooruitgeschoven stellingen in den
sector Woltsjefit. Dank zij de snelle reactie van
onze troepen en de doeltreffende actie van onze
artillerie werd de vijand op de vlucht gedreven
met achterlating van talrijke dooden".
(In de 13e en He eeiuw zond men
naar ik lees. elkander in sommi
ge landen uitsluitend brieven op
rijm).
Familie, vrienden en gelieven
Zonden elkander eens slechts brieven,
Gehuld in een poëtisch kleed;
Dat is een heelen tijd geleden.
Maar stel u voor dat men dat heden
Ook onveranderlijk nog deed.
Stel het 'u voor dat regels lijmen
Tot meer of minder kreupelrijmen,
Aan pa en moe. aan neefNm nicht;
Aan schoonzus, zwager, tante, oome.
Het is genoeg voor booze droomen
Van avondstond tot morgenlicht
En -stel u voor dat zakenlieden
Elkaar producten gingen bieden
In lyrischen verheven trant.
Wat zou het hun een tijd gaan kosten
Voor zij hun brieven konden posten,
Hun zdken kwamen nooit tot stand
Goddank dat wij ln onze dagen
Elkander lang al niet meer plagen
In deze dichterlijke lijn;
Want ik persoonlijk wil wel zeggen,
Dat ik het dan gauw af zou leggen,
Nooit zou ik meer prozaïsch zijn.
in Haarlem en omgeving
ln den gevel van het bioscooptheater, dat tus
sen en de Sm edestraat en de Jansstraat te Haarlem
staat, vindt men een gedenksteen, waarboven het
beeld van Lourens Coster. Vroeger stond hier de
woning vap Coster.
Deze woning was zeer groot en werd gevormd door
het bovengenoemde theater met het links daarvan
liggende restaurant.- Maar eind 16e eeuw was zij
bouwvallig en werd verbouwd. Het huis is toen ln
drieën gesplitst. Hét linkergedeelte werd met het
naastliggende huls een herberg, Het middengedeelte
heeft allerlei bestemmingen gehad; omstreeks 1810
kon men hier het „Bossche Koffyhuls" vinden. Deze
herberg is in 1813 tijdens een verbouwing geheel
ingestort. Na herbouwd te zijn, werd het ln 1850 weer
Schuilkelders met slaap
gelegenheid te Londen.
STOCKHOLM 19 September (A. N. P.). De Engelsche
nmmlssarls voor de schuilkelders in Londen, Charles Kay,
heeft bekend gemaakt, dat in de hoofdstad ïn de schuil
kelders slaapgelegenheid voor 4 millloen zevenhonderd
vijftig duizend menschen in orde gemaakt moet worden.
Deze veiligheidsmaatregel wordt genomen, omdat men in
Engelsche kringen vreest, dat de Dultschers dit jaar nog
heviger luchtaanvallen op Londen zullen ondernemen
dan het vorige jaar.
ERNSTIGE ONTPLOFFING IN GIBRALTAR.
TANGER 19 September (D. N. B.). In de tunnel te
genover den noordelijken ingang van" het arsenaal te Gi
braltar heeft zich een hevige ontploffing voorgedaan.
Verscheidene artsen- en ziekenauto's hebben zich naar de
plek van de ramp begeven. Bijzonderheden zijn nog niet
bekend, doch naar gemeld wordt heeft men verscheidene
dooden en velé gewonden na de ontploffing ln de tunnel
gevonden.
Door Engelsche vliegtuigen
beschoten.
PARIJS, 19 September (D.N.B.) >- Een Engelsch
vliegtuig heeft weer eens een Franschen vischkotter
onder vuur genomen. Dit geschiedde op acht -mijl
van de kust met machinegeweren; de stuurman
werd doodelijk gewond, zoo melden de Parijsche
bladen uit Fëcamp (dep. Seine Inférieure).
Uit Kopenhagen verneemt het D.N.B. dat de Deen-
sche kotter „Stjernen" uit Esbjerg door verschei
dene Engelsche vliegtuigen aangevallen ls. Het
scheepje werd door een bom zoo zwaar getroffen
dat het na enkele oogenblikken zonk.
De kapitein van het scheepje kwam om het leven.
Een lid der bemanning werd zwaar gewond.
Ook Engelsche troepen Teheran
binnengerukt.
HELSINKI, 19 September (D.N.B.) De Moskovische
nieuwsdienst meldt uit Londen, dat op 18 September
ook Engelsche troepen Teheran, de hoofdstad van
Iran, zijn binnengerukt.
Generaal Joanit/.iu
gesneuveld,
Chef van het Roemeensche
hoofdkwartier.
BOEKAREST, 19 September. (D.N.B.) De chef
van het groote hoofdkwartier van het Roe
meensche leger, generaal Joanitziu, is op
1-7 September op het vpld van eer gevallen, zoo meldt
het Roemeensche persbureau. Een -vliegtuig heeft
gisteren zijn stoffelijk overschot naar Boekarest over
gebracht, waar het in het gebouw van den generalen
staf op de baar ls gelegd. De teraardebestelling vindt
heden- 'plaats.
Amerikaansclie vloot bereid
bevel tot schieten uit te voeren.
Verklaring van admiraal
Greanstad.
NEW YORK, 19 September (A.N.P.) Volgens
een bericht, van United Press uit San Francisco heeft
admiraal Greanstad, de chef van het twaalfde Ame
rikaansclie marinedistrict, verklaard dat de Ameri--
kaansche vloot thans bereid is het bevel tot schieten
van president Roosevelt uit te voeren.
Admiraal Greanstad meende verder te moeten
waarschuwen voor de mogelijkheid van een aanval
der spilmogendhéden op de militair zwakkere Zuid
Amerikaansche landen,
Engelsche berichtgeving over lucht
aanvallen op Berlijn.
BERLIJN, 19 September. De A.N.P.-corres-
pondent meldt;
De hier ontvangen Engelsche dagbladen van de
vorige weèk geven zulk een ronduit belachelijk ver
slag van den Engelschen luchtaanval op Berlijn in
den nacht van 7 op 8 September j.l. dat men hier
graag die bladen huis aan huis zou willen vei-sprei-
den als het beste getuigenis van den leugenachtigen
aard der Engelsche legerberichten en van de Engel
sche zwakte, welke zulke snoeverijen klaarblijkelijk
noodig heeft om het zinkende moreel in eigen land
hoog te houden. Zou men deze verslagen moe'ten
gelooven, dan hadden 300 Britsche bommenwerpers
van het grootste en nieuwste type niets anders ge
daan dan maar boven het centrum van Berlijn rond
vliegen van voor midddernacht tot het .ochtendgloren
toe, waar zij op hun gemak de meest waardevolle
doelen vernielden tot die arme Berlijners sidderend
van doodsangst uit hun kelders kwamen gekropen.
„Alle Duitsche bommen pp Leningrad zullen wij op
Berlijn'vergelden", heet het ergens in deze Engel
sche kranten. Hier echter kan men-in feite vaststel
len dat deze Engelsche hulp aan de Sovjets van het
zelfde gehalte of nog minder is dan de Engelsche
„hulp" aan Nederland* in Mei 1940. Dat men van
Engelsche zijde na twee jaar oorlog sléchts tot zulke
zwakke pogingen in staat is, kan alleen maar duiden
op den deplorabelen toestand, waarin Albion zelf is
geraakt.
Voor de kinderen
Oe Avonturen van Barrahas de Rode Bosmier.
(Teekeningen van F. Wagner). 10. De Tweekamp
10. Het hoogtepunt van
de strijd was aangebroken.
Mozol zwaaide als een ra
zende met zijn zwaard in
het- rond en toen sloeg
Barrabas hem plotseling
met de degen het schild uit.
de poten. Dit was hei
einde van het duel. Het'
zwaard van Mozol brak in
tweeën en hij zag zich vol
komen weerloos staan te
genover de Rode Mier. Hij
was overwonnen! En dat
voor de eerste keer van
zijn leven!.
'De glimwormpjes hadden niet qp het einde van de strijd
gewacht; de schildpad had ze vlug op de rug genomen
en de benen genomen, vlug, vlug de tunnel weer in, weg
van dat akelige, strijdtoneel, vóór er nare dingen zouden
gebeuren. Maar die gebeurden niet. Geen sprietje op Bar
rabas z'n hoofd dacht er over, om Mozol te doden, of nog
meer te vernederen. Hij was dan ook de eerste, die zijn
tegenstander de hand reikte. Ook Hein kwam naderbij
en maakte kennis met den sterken wachter. En toen ver
telden ze voor de twede maal. dat ze toegelaten wensten
te worden bij Bizam, den tovenaar. Mozol trok een ernstig
gezicht, 't Was waar, hij was verslagen dus mocht hij het
verzoek niet weigeren. Maar hij kende den tovenaar'en
was ridderlijk genoeg om Barrabas ter dege te waarschu
wen. Hein bood zich aan om te gaan, hij zou beter zijn
woorden kunnen kiezen. Maar Barrabas weigerde:
zaakje wilde hij zelf opknappen. Bang was hij heelemaal
niet en het zou een knappe tovenaar moeten zijn,
hem niet te woord zou willen staan. Mozol en Hein keken
een beetje angstig naar Barrabas. Het verloop van de
strijd was hem zeker een beetje naar het hoofd geslagen,
Maar ja, als hij wilde gaan, dan moest hij het ook maar
zelf weten. Hein zou dan wel buiten blijven wachten.
DE WONING VAN LOURENS COSTER.
(foto de Haas).
gesloopt; tegelijk met de herberg links hiervan. In-
plaats daarvan verrees aldaar de manufacturen
winkel van Van der Möhlen, die hier al sinds 1835
gevestigd was. Deze winkel werd in 1870 uitgebreid
met het reclitsehe deel van Coster's wdning.
Op voorstel nu van de rederijkerskamer „de Wijn
gaardranken",werd In 1851 die steen in den gevel
geplaatst, maar nog niet het beeld. Op dezen steen
staat te lezen:
COSTERI AEDES
TYPOGRAPHIAE
NATALES
dat wil zeggen: Coster's woning, geboorteplaats der
drukkunst.
Het beeld van Coster werd er in 1S56 bovenge-
plaatst door den heer Van der Möhlen, ter gelegen
heid van de onthulling van het standbeeld op de
Groote Markt. Tijdens de latere verbouwingen ls
deze tweeledige gevelsteen gespaard gebleven.
Is het dragen van een padvindersmes
strafbaar?
HAARLEM, Vrijdag.
Een Utrechtsche.- jongeman was door den Kanton
rechter vrijgesproken van het feit waarvoor hij terecht
moest staan namelijk het dragen van een z.g.n. pad
vindersmes. De ambtenaar van het O.M. was van
meening dat een- dergelijk mes wel onder de politie
verordening viel. In .appèl bij de Haarlemsche Recht
bank vorderde de Offjcier f 3 boete met inbeslag
neming van het mes. De Rechtbank zal 2 October in
deze zaak vonnis wijzen.
Opstand in Irak.
ANKARA, 19 September (A.N.P.) In een of
ficiéél communiqué van de regeering van Irak wordt
medegedeeeïd dat in het gebied van Duleimanien
een opstand van vrij grooten ontvang is uitgebroken.
Opgaven moeten Vrijdagmiddag 12 uur in
ons fc#zit zijn.
ZONDAG 21 SEPTEMBER
SANTPOORT
N. H. KERK. 10.30: Ds. R. B. OldemM.
N. PI. KAPEL. 10: Ds. G. Grootjans, Watergraafs
meer.
GER. KERK In II, V.. Wustelaan. 10: Ds. G. W.
van Deth. van Haarlem, H. Doop en H. Avondm.
IJMUIDEN
N. H. KERK, Kanaalstraat 10Ds. L. Lagerwey.
Voorber. H. Avondmaal. 5: Ds. G. F. Callenbaoh.
IJmuidén-Oost.
BETHLEHEMKERK. James Wattstraat. 10: Jeugd
dienst. S. Zevenhuizen.
IIERV. EVANG,, Oranjestr. 8. 10: en 5: Leesd'ienet
CI-I-R. GER. KERK. 10 en 5: Ds. A. Zwiep.
VRIJZ. I-IERV,, Gebouw To-lsdninerweg.. 10.30;
Ds. M-ispelblom Beyer. Leiden,
DOOPSGEZ. en PROT. BOND. Helmstraat 9. 10.30:
Ds. Haunfftérsen
OUD-KATH, KERK. 10: H. Dienst. 7: Vesper.
GELOOFSGEMEENSCHAP LEGER' DES HEILS.
10: Heiligingsdienst. 7.30: Verlossingsdienst?
I] MUIDEN-OOST
N. H. KERK. Goede Herderkerk. Velserdu-inw-eg,1
.10: Ds. G. F. Callembacih. 5.30: Ds. M. v. d. Voet,
Haarlem-Noord.
VERBEN1GINGSGEBOUW, Kalverstr. 10: Jeugti-
samenkontet.
LUTH. GENOOTSCH.. Herv. Vereen, geb. Kalver-
straat, geen dienst.
STADSEVANG., Willemsbeekweg 10: Broodbreken
Maandag 8: Bijbelbesprekmg' en bidstond.
BAPTISTEN-GEM., Willemsbeekweg 22. Woens
dag S: Ds. L. de Haan. Haarlem.
HERST. APOST. ZENDINGSGEM., Willebrordstr.
10: Godsdienstoefening. N.m. geen dienst.
VRIJE' EVANGELISATIE. Umuiderstraatweg ,5.2.
10 en 5: Peoreboom, Noord wijk a. Zee.
VELSEN-NOÓRD
N. H. KERK. 10: Ds. Johs. Bronsgeest.
BEVERWIJK
N, 1-1. KERK, Kerkstraat. 10: Ds. J. de Vries.
DOOPSGEZ. GEM., Meerstraat. 10: Dr. Al'b. Vis.
VR1.JZ. I-IERV., Parklaan. 7: Mej. dr. J. W. Herfst,
uit T-Ioogeveen.
EVANG. LUTH. GEM. Koningstraat. 10.30: Ds. Rh.
L. G. Steenbeek, uit Zaandam.
GER, KERK, C. H. Moensplein. 10 en 5: Ds. H.
Holtrop.
VRIJE EVANGELISATIE ,.MARANATHA". Ko-
ningstr. 41. 9.30: Bidstond. 10: D. J. TesseLhoff.
uit Driebergen. Woensdag 7: Ds. C. J. Hoeken
dijk, uit Bussum, Vrijdag 8: Bidstond.
CASTRICUM
N. H. KERK. 10: Ds. J. M. Seulijn. 3: Streekbij-
eenkornst.
EVANGELISATTEVEREDNIGING. 10: Ds. Lod
der, uit Alkmaar.
GER. KERK. 10 en 5: Ds. J. Kriigcr.
HEEMSKERK
N. H. KERK, 10: ,Ds, Joh, IJzerman.
WIJK AAN ZEE EN DUIN
N1,. H. KERK., Wijk aan Zee. 10: Ds.- A. J, Bronk-
horsV
VBREENIGINGS'GE'BOTTW., Populierenlaan. 11.1»
Ds. A. J, Bronkhorst.
