IJmuider Courant
liedeciattd
ontvangt zijn verloren zonen
Eerste repatrieerenden te Amsterdam
„Kennis van Indisch verleden
onvoldoende voor het heden''
föOe Jaargang No. 18220
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Diiwteur-Hoofdrcductour: Robert Peerebooni
Vryrtoï 4 Jantmri 1940
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal 4.—
Het was tamelijk, bewolkt toen de Al
manzora met haar repatrieerenden uit
Indië voor de IJmuider pieren gesigna
leerd werd. Het schip met zijn 7 m. diep
gang moest eenige uren op hoog water
•wachten en zoo werd het half drie voor
dat het met opklarend weer, toegejuicht
door de menigte, toegespeeeld door een
fanfarekorps, toegezongen door soldaten,
in de Middensluis aanlegde. De gele qua-
rantainevlag was geheschen en het bleek
dat ca. 10% der passagiers in de zieken
zalen lag met influenza of mazelen. Slechts
enkele officieren en scheepvaartofficiala
werden dan ook aan boord toegelaten.
Ongeveer half vier voer de sleep de sluis
uit, de spoorbrug tegemoet, die zwart was
van de belangstellenden. Het escorte be
stond uit gepavoiseerde bootjes en eska
ders meerkoeten. Langs het kanaal riepen
groepjes menschen in spreekkoor den
naam van een familielid en bij weder-
zïjdsche herkenning weerklonk luid ge
juich.
Overal onderweg vlaggen: op de huizen
op de bootjes in de handen der men
schen aan den wal.
Eerste indrukken.
Huiverende, kuchende menschen, onna
tuurlijk uitgelaten of in een hoekje zit
tend op een wankelen koffer verreisd
door den 1% dag op het oude Engelsche
schip zonder verwarming in de hutten.
Verder zagen zij er over het algemeen
vrij goed uit, de kinderen meestal niet
slechter dan de Nederland-gangers van
voor den oorlog verscheidenen reeds
blozend door het wintersche weer. Ge
lukkig is het bericht, dat de kleeding on
toereikend was. voorbarig gebleken, daar
wat aan de overigens uitstekende voor
zieningen in Suez ontbrak, naderhand
aangevuld is. Allen waren goed gekleed
de heeren en jongens onveranderlijk
met een pet op. wat grappig aandeed.
Aankomst in de hoofdstad.
Urenlang heeft een groote menigte
staan blauwbekken bij de Fruitloods der
K.N.S.M. en 2*/2 uur later dan de berich
ten van des ochtend meldden werd het ge
duld beloond en. bestraald door het zoek
licht van een politiebootje legde het schip
om 19.30 uur aan. Prinses Juliana, die de
aankomst had gadegeslagen in gezelschap
van min. Logemann en hooge officieren
van land- en zeemacht en repatrieering,
was een van de weinigen en van de eer
sten tevens die aan boord gingen. Diep be
wogen bezocht zij de zalen, waar matras
sen op den grond lagen met degenen die i
tot hun teleurstelling eerst heden van
boord mochten. Overal echter juichten zij
,.onze Prinses" geestdriftig toe. Slechts
de Amsterdammers werden nog denzelf
den avond „verwerkt". En op wat voor
wijze!
„Nederland helpt Indië" Is Inderdaad
geen holle leuze geweest: een uitgebreide
organisatie van repatrieeringsofficieren
en -ambtenaren, kadepersoneel dat als
kruier dienst deed, Roode-Kruissoldaten,
vrijwilligers van U.V.V. en andere orga
nisaties die eten, drinken en eerste levens
behoeften uitdeelden; transportcolonnes
die af en aan reden naar de opgegeven
adressen en de zieken naar de hospitalen
brachten. Het begon wel even wat onwen
nig. maar de smering van het raderwerk
werd geleidelijk beter.
De goede stemming.
Ieder van deze menschen in hun juist-
niet-heelemaal passende kleeding had zijn
eigen verhaal van het doorstane leed, ver
ontwaardiging over de houding der Java
nen en bewondering voor de Gurkha's en
Ambonneezen. maar de stemming is ge
zond. Niet het bestaan van zorgen over
verleden en toekomst worden ontveinsd,
maar wel de onoverkomelijkheid ervan.
Toen hun duidelijk gemaakt werd. hoe de
omstandigheden hier zijn. mogen eenige
verbazing en misschien teleurstelling ge-
heerscht hebben, maar het eenstemmige
antwoord luidde: „We kunnen wel tegen
een stootje."
De verzorging bij de ontvangst, waar
van kol. B G. van Os van Delden. hoofd
van den Renatrieeringsdienst, zich per
soonlijk op de hoogte stelde, bracht velen
tot het verzoek, hun dank voor de uitste
kende en hartelijke behandeling via de
Pers tot het Nederlandsche volk en het
actieve comité „Nederland helpt Indië"
in het bijzonder, te richten.
De Almanzora zou heden vertrekken,
om binnen enkele dagen de overige thuis-
vaarders uit Southampton te halen, die
hier op dezelfde wijze ontvangen zullen
worden: degenen die geen adres hebben
kunnen opgeven naar hotels of particulie
ren, die zich voor ontvangst beschikbaar
gesteld hebben; de overigen vrij vervoer
met vele faciliteiten naar de plaats van
hun bestemming.
Radiotoespraak
H.M. de Koningin
De Koningin zal op Zondag 6 Januari
om 20 uur over de beide radio-zenders
van Hilversum, naar aanleiding van
de aankomst van de eerste groep re
patrieerenden uit Ned. Indië, het woord
richten tot die landgenooten. die sedert
de bevrijding van Nederland uit ge
vangenissen en concentratiekampen
naar het vaderland terugkeerden.
Nieuw Britsch
initiatief inzake Iran
Naar te Washington verluidt, heeft Groot-
Britlannië een nieuw Initiatief genomen
inzake de vorming van een drlemogend-
hedencommissie voor Iran. De kansen op een
onmiddellijk succes worden-niet groot ge
acht, maar er zijn nu onderhandelingen
gaande met de regeering van Hakimi ten
eir.de te verzekeren, dat de Iraansche regee
ring het adv;es van de commissie, bestaande
uit afgevaardigden van Groot-Briltannië, de
Ver. Staten en de Sovjet-Unie betreffende I
een algemeen hervormingsprogramma zal
aanvaarden. Voolgens het Britscne plan zou
de commissie voorstellen voor het weer
krachtig maken van het Iraansche economi
sche ën politieke leven formuleeren en
speciaal haar aandacht richten op een schema
van decentralisatie der regeering van Tehe
ran. waarin ook een grootere autonomie voor
de provincies wordt toegestaan.
Indonesische verlangens
Reuters speciale correspondent te Batavia
meldt, dat volgens inlichtingen van be
trouwbare zjjde de Indonesische leiders tij
dens geheime besprekingen aan dr. van
Mook voor zijn vertrek naar Nederland, de
minimum-voorwaarden, die voor de Indo
nesiërs aanvaardbaar zenn, hebben meege
deeld. Men verklaart, dat de Indonesische
leiders in de eerste plaats de erkenning
van de huidige „regeering" onder SJarir als
de „de facto" regeering hebben gevraagd.
Hieraan wordt toegevoegd, dat verdere
Ned.-Indonesische besprekingen langs drie
mogelijke lijnen zouden kunnen worden
voortgezet: 1. de erkenning van de huidige
„regeering", gevolgd door onderhandelin
gen over de speciale positie van Nederland
in betrekking tot Indonesië; 2. confederatie
van Nederland en Indonesië; 3. zelfbestuur
voor Indonesië binnen het Nederlandsche
gemeenebest.
De Indonesische leiders verklaarden, dat
zij bereid zijn elk voorstel, dat van Mook
mee terugbrengt diepgaand te bestudeer en.
Van het plan tot opheffing van het mi
litaire cordon om Batavia zijn de Neder
landsche militaire kringen niet op de hoog
te geweest.
Indonesiërs hebben te Mr. Cornelis ge
schoten op een militaire auto, waardoor een
Europeesche vrouw en een Amboneesche
soldaat zijn gedood. De Britsche bewakers
In Mr. Cornelis zijn teruggetrokken en
daarom zijn de Nederlandsche wachtposten
verdubbeld. Nederlandsche troepen zuiver
den de kampongs ten Oosten en ten Wes
ten van het gebied, dat door hen bezet
was, gedurende welke actie verscheidene
branden uitbraken
Ten Oosten van Semarang ls Indonesi
sche activiteit zonder Britsche verliezen ge
desorganiseerd. Bij Lopang kwam Britsche
artillerie in actie tegen met mortieren en
machinegeweren gewapende Indonesiërs.
72 plunderaars werden gearresteerd.
In Soerabaja zijn een hospitaal en 9
scholen heropend.
De Nederlandsche autoriteiten hopen,
dat de 1200 niet in Batavia toegelaten ma
riniers in Soerabaja aan land zullen mogen
mogen gaan. De „Bloemfontein" is met de
andere helft der mariniersbrigade onder
weg naar Java.
Hiindclsaccoor»!
Frank rijk-Sov jet-Unie.
F,en Reuterbericht uit Parijs meldt, dat
men in de Sovjet-Unie sympathiek staat
tegenover het Fransche standpunt om het
Ruhr- en Rijnland van Duitschland te schei
den. aldus een semi-officieel communiqué.
De Russen zouden thans de Fransche voor
stellen bestudeeren.
Er zijn ook meer details gepubliceerd be
treffende het Fransch-Russïsche handeis-
accoord. dat voor den duur van 5 jaar werd
gesloten. Frankrijk zou petroleum hout,
mangaan, papier en bont uit Rusland krijgen
en daarvoor chemische producten, koloniale
artikelen en transportuitrustingen leveren.
Het woord is aan.
Bertha
von Suttner:
Iedere geestelijke stroo
ming heeft drie stadia door
te maken: in het eerste
wordt zij bespot, in het
tweede wordt zij bestreden
en in het derde verwijl men
haar, dat zij openstaande
deuren intrapt.
Wat werd in Londen
besloten?
The Magazine Time meldt, dat „een
scherpomlijnd ofschoon algemeen plan" in
de conferentie te Chequers is aangeno
men, dat voorziet in hel niet terugtrekken
van de Britsche troepen uil Indonesië en
het zuiveren van een gebied van voldoen
de uitgestrektheid om de nationalisten te
imponeeren en den Nederlanders een ba
sis le geven van waaruit ze kunnen han
delen. Het tweede punt van het plan is
volgens het blad. dat de Nederlanders er
in hebben toegestemd een begin te maken
met besprekingen met de gematigden en
een grootere politieke prijs te betalen
voor de orde. Attlee zou aan de Neder
landsche delegatie gezegd hebben, dat de
Britsche regeering niet voornemens is een
onverlicht Neaerlandsch imperialisme in
Ned. Oost-Indië tot in het oneindige te
blijven steunen, omdat te veel op het spel
staat.
Ingeval de Nederlanders zouden wei
geren concessies te cloen. dan zou aldus
„Time" de kwestie voor de Vereenigde
Volken worden gebracht.
Dr. van Mook zou met prof. Schermer-
horrt overeen zijn gekomen, dal van vol
ledig zelfbestuur binnen vijftien of twin
tig jaren geen sprake kan zijn, maar dat
iets beperkters verleend moet worden.
Hij zou hebben voorgesteld dat een Indo
nesische volksvertegenwoordiging in het
leven zou worden geroepen en een kabi
net onder zijn leiding.
Wij gever, dit bericht met de reserve,
dat het gehee! voor rekening van ge
noemd blad blijft.
Mr. van Klrffens tem».
De minister van bultcnlundsche zaken,
mr. E. N. van Kleffens, heeft na eonlgen
tijd om gezondheidsredenen in her buiten
land vertoefd te hebben, zijn ambtsbezig
heden hervat. De minister vertrekt n.s.
Maandag naar Londen, ter bijwoning van
de eerste algemeene vergadering van de
Organisatie der Vereenigde Volkeren.
V redesconferentie
Volgens A.F.P. is door de drie groote
mogendheden aan Frankrijk voorgesteld,
dat de conferentie voor het opstellen van
de vredesverdragen met Italië, Hongarije,
Roemenië, Boelgarije en Finland te Parijs
zou worden gehouden.
De Fransche ministerraad zou besloten
hebben dit voorstel in principe te aan
vaarden. Deze aanvaarding zou definitief
worden zoodra de Fransche regeering te
vredenstellend antwoord heeft ontvangen
op haar verzoeken tot nadere toelichting
omtrent de bevoegdheden van die confe
rentie.
Dr. van Mook sprak tot de jeugd
De luitenant gouv.-gen. van Ned -Indië
heeft Donderdagmiddag in de aula van
het Indisch Instituut te Amsterdam voor
een groot aantal vertegenwoordigers van
jeugdorganisaties en studentencorporaties
gesproken over het Indonesische vraag
stuk en erop gewezen, dat men niet bij de
sentimenten van het oogenblik mag blij
ven staan, maar naar de toekomst moet
zien. Hij gaf een vrij uitvoerig overzicht
van wat tot de ontwikkeling der gebeur
tenissen in Indonesië heeft geleid, hoe
-Tava b v. tot ver ln 1945 vrijwel herme
tisch afgesloten is geweest, omdat het te
ver van de fronten lag. En toen zijn er
nog maar een heel enkele maal vliegtui
gen geweest, die krantjes hebben uitge
worpen.
Juist op Java ook hebben de Japanners
al hun propagandistische kracht en hun
heele macht ingezet op een volk, dat wei
nig weerbaar was. Met de hevigheid van
een natuurverschijnsel kwam de Japan-
sche bezetting.
De Jappen hebben de oude glorie van
het inheemsche bestuur aanzienlijk doen
tanen en hebben door het interneeren
van Nederlanders-in-leidende-posities en
het niet-beschikbaar hebben van Japan-
sche plaatsvervangers Indonesiërs op ver
antwoordelijke posten doen komen en tót
zelfwerkzaamheid gebracht.
Ook hebben de Indonesiërs verzet tegen
den overheerscher georganiseerd, dat tot
opstanden in 1944 en 1945 heeft geleid.
Het aantal slachtoffers van de Japansche
terreur en den honger wordt op 2 a 4
millioen geschat.
Eindelijk weer tliuis! Velen stonden In IJmuiden bij «1e sluis en op de kaden
om de met de „Almanzora" fccropatrleerden uit Tndië een hartelijk welkom
toe te roepen op vi'derlandschcii bodem, na zooveel jaren van lijden. (P.)
In Indonesië is een ontzaglijke haat
tegen de Japansche overheersching ge
kweekt. maar met die haat is in alle krin
gen ook de gedachte gegroeid: nooit meer
overheersching. Dan zijn er de extremis
tische jongeren, die door de Japanners als
een Hitlerjugend zijn gedrild en met blan-
kenhaat zijn volgegoten, om ook bij een
verliezen van den oorlog het effect van
dien krijg te doen voortduren.
Dr. v. Mook waarschuwde nadrukkelijk
ertegen de feiten van vandaag te projec
teeren op het scherm van de kennis van
het verleden, want de werkelijkheid van
vandaag is niet die van vóór den oorlog.
Het nationale gevoel leeft in alle lagen
der bevolking.
Bij de beoordeeling van de „republiek
Indonesië" moet men, zoo zei de luit.-
gouv.-gen., onderscheiden, dat zij eener-
zijds is een belichaming van het national©
gevoel, anderzijds, dat zij gebruikt wordt
door al die groepen, welke hun binnen-
'andsche machtspositie willen handhaven.
En de Japansche wapens zijn niet in han
den gekomen van de „republiek", maar
van de fascistisch getinte extremistisch©
groepen.
Alle maatregelen, vooral die in de be
ginperiode zijn beheerscht geweest door
de positie der geïnterneerden. Het gevaar
voor hen moest worden afgewend. Dit
moet men bij alle critiek in het oog hou
den, aldus dr. van Mook. evenals het feit,
dat er te weinig troepen en te weinig
schepen waren. Hij verdedigde ook het
beleid der regeering, zei, dat alle pogin
gen om tijdig Nederlandsche troepen be
schikbaar te krijgen door besluiten der
Geallieerde oorlogsleiders werden door
kruist en dat het rontingen!, dat tenslotte
voor opleiding vrij kwam, in Britsche
sfeer werd geoefend, en niet in Ameri-
kaansche, zooals hijzelf had gewenschl.
Wanneer men alleen de nationale ele
menten in deze zaak ziet. dan wordt het
een strijd van volk tegen volk. welke de
wereld niet wil Aanschouwt men haar
echter als een samenwerking om het land
weer op de been te helpen, dan moet men
den weg vinden naar de zeer vele tot
construetïeven opbouw geneigde personen
en het ook bij hen nog wel bestaande on
gefundeerde wantrouwen wegnemen. In
Indonesië is geen anti-Nederlandsche,
maar zeer zeker een anti-koloniale stem
ming. Men wil geen tweede rangs volk
zijn
Na een pauze heeft dr. van Mook een
groot aantal vragen beantwoord en om.
nog gezegd, dat ook in het toekomstige
Indonesië voor goede Nederlandsche
krachten plaats zal zijn en dat aan een
betere voorlichting, ook van de wereld
opinie, wordt gewerkt. t
