IJmuider Courant
Engelands Taak
Krachtiger optreden, geen excessen
'50e Jaargang, No, 18223
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
!Te. Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Poereboom
Dinsdag 8 Januari 1940
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 ct,
per kwartaal 4.—
MAANDAG heb ik een artikelvan het
bekende Londensche weekblad The
Observer geciteerd. De schrijver van dat
gtuk had zijn overtuiging uitgesproken,
dat Engeland onder de Groote Drie num
mer drie is. naar machtsfactoren berekend
en dat het zich in de eerste plaats op
samenwerking met Frankrijk en een te
vormen ..nieuwe consolidatie van West-
Europa" zal moeten toeleggen om een
sterk geheel te kunnen vormen, dat ge
lijkwaardig aan de kracht van Amerika
en Rusland zal zijn. Dit betoog gold dus
ook Nederland. Het erkende bovendien
dat de Engelschen West-Europa, dus ook
ons, noodig hebben.
Nu zal ik The Observer nogmaals cit.ee-
ren. Want het blad heeft, in zijn hoofd
artikel op Oudejaarsavond, hetzelfde on
derwerp nog uit een anderen gezichtshoek
bekeken. Het heeft gezegd: „Wij Engel
schen loopen het gevaar, dat wij, naar
buiten kijkend van deze gelukkige eilan
den af, niet beseffen hoeveel veranderd is
op het vasteland van Europadal
wij niet het 'groote verlangen begrijpen,
waarmee millioenen van onze mede-
Europeanen naar dit land uitzien om hun
een koers aan te gevenWest-Europa,
waarvan Engeland op dit oogenblik het
gezondste .deel is, heeft sinds lang ge
tast naar eenïgerlei nieuwen vorm van
politieke organisatie, naar eenigerlei vorm
van vereeniging, van gecombineerde plan
nen. van een verzoening tusschen gemeen
schappelijke lotsbestemming en verschei
denheid. Duidelijker dan ooit tevoren
ziet geheel West-Europa, dat economische
noodzaak geen historische grenzen erkent.
Daaruit moet een gemeenschappelijk eco
nomisch plan en ook een beperking van
staats-souvereiniteit groeien".
Deze redeneering sluit zich ten volle
aan bij hetgeen in het laatste half jaar
bij herhaling op deze plaats is betoogd.
Gij kunt de opmerking maken, dat de
artikelen van The Observer kennelijk
geïnspireerd worden door Engelsch eigen-
belang en ik zal het niet ontkennen. Maar
als in Frankrijk en in andere landen van
West-Europa, ook in Nederland, eveneens
velen belang stellen in zulk een West-
Europeesche vereeniging, doet zich dan
niet dezelfde drijfveer gelden? Ik meen
van wel. Bij alle belangstellenden gelden,
behalve economische overwegingen, bui
tendien gedachten aan de toekomstige
veiligheid van hun grondgebied in een
door het gevaarlijkste wapen aller tijden,
de atoombom, bedreigde wereld. En naar
mate men zich duidelijker rekenschap
geeft van het te San Francisco tot stand
gekomen Handvest der Vereenigde Naties
neemt de critiek op dit ontoereikende
verdrag, dat in hoofdtrekken slechts een
voortzetting van den ouden Volkenbond
is, toe. Het beteelcent volstrekt geen ver
eeniging van naties, maar eigenlijk
zooals een bekende Amerikaan onlangs
heeft opgemerkt slechts een ouder-
wetsche alliantie van vijf groote mogend
heden, met alle onzekerheden van dien,
waaraan de belangen van zesenveertig
kleinere zijn vastgekoppeld. Slechts in
zijn mogelijkheid tot schepping van re
gionale verdragen biedt het nieuwe kan
sen. Het,is dus logisch dat die volledig
onder het oog worden gezien.
Wel verbaast het mij dat daar nog niet
meer neiging in ons land toe bestaat.
Slechts enkele bladen hebben tot dusver
het vraagstuk van onze buitenlandsche
relaties ernstig naar voren gebracht. De
meeste hebben zich beperkt tot oppervlak
kige commentaren op het Handvest. Ook
in de Kamers, toen die dat bespraken,
kwam niet meer tot uiting. Wacht men
wellicht op een initiatief van het depar
tement van Buitenlandsche Zaken? Dan
kan het nog lang duren. Want dat depar
tement zet zijn oude, voor-oorlogsche,
plechtige zwijgzaamheid voort. Het is een
stijl van beleid, die niet meer strookt met
moderne opvattingen en die in de ons
omringende landen allang is verlaten. Zoo
zien wij nu het merkwaardige verschijn
sel, dat de Kamer een Regeeringsnota be
handelt die een bonte keur van onder
werpen toelicht. maar zwijgt over de
buitenlandsche verhoudingen, die den
grondslag zullen moeten vormen van ons
na-oorlogsche volksbestaan. Want zoo be
langrijk zijn zij inderdaad. Het is natuur
lijk niet mogelijk, in een democratisch
land dat niet langer neutraal is. maar een
actieve buitenlandsche politiek moet voe
ren, daarover te laten beslissen door
eenige geheimzinnige heeren op het Haag-
sche Plein, gesteund door een diplomatie-
ken dienst die bovendien allesbehalve
6terk bezet is.
De noodzaak, belangstelling te wekken
voor het vraagstuk van de buitenlandsche
verhoudingen doet zich dringend gevoe
len. Ik durf dan ook voorspellen, dat bin
nenkort verandering in de op dit stuk
heerschende apathie zal komen. Wij kun
nen ons niet blind blijven staren op bin-
nenlandsche moeilijkheden, terwijl de toe
komst van het geheel op het spel staat en
afhankelijk is van buitenlandsche oplos
singen. Misschien zal de eerstdaags aan-
- vangende eerste vergadering van de As-
semblée der Vereenigde Naties dfen heil
zame opleving in de belangstelling be
werken. Wij zitten in Nederland nog al
tijd min of meer op een hofje, al is het
een onrustig hofje, waarin af en toe ruiten i
ingegooid worden. Wij moeten ons een j
ruimer blik aahmeter. en door de oude
poort naar buiten durven kijken. Er is
veel te zien. SL P.
Dagorder van Helfrich
In een dagorder voor alle Nederlandsche
troepen heeft Lt. Admiraal Helfrich
Maandag j.l. zich solidair verklaard met
eventueele krachtiger maatregelen, die
zouden voortvloeien uit een aankondiging
van den verantwoordelijken geallieerden
opperbevelhebber in Ned. Oost-Indië. Aan
den anderen kant verklaarde Helfrich ten
zeerste gekant te zijn tegen de daden van
agressie, zooals die door sommige onder
deden van het militaire personeel op Java
gepleegd zyn. „Deze staan in volstrekte
tegenstelling tot de militaire waardig
heid".
Uitdrukkelijk wees de Luitenant Admi
raal op de groote verantwoordelijkheid,
die thans op de schouders van de Neder-
landsche troepen ligt en hij voegde er aan
toe, dat het geheele pgrsoneel, dat onder
zijn bevel staat, zich moet onthouden van
daden, die de Nederlandsche zaak op
Java kunnen schaden. Wanneer deze ge
vallen zich herhalen, zullen de schuldigen
zeer streng gestraft worden.
Beter begrip voor lyden der
Nederlanders.
De „New York Times" meldt uit Bata
via. dat generaal Christison een circulaire
heeft rondgestuurd, waarin hij een beter
begrip vraagt voor het lijden van de Ne
derlanders in Nederlandsch Oost-Ir.dië.
door de ontberingen gedurende en thans
na de Japansche bezetting veroorzaakt.
De militaire situatie.
Het bericht, dat wij reeds gisteren pu
bliceerden omtrent het wederom instellen
van een militair cordon, rond Batavia, be-
teekent, volgens geallieerde kringen in de
Javaansche hoofdstad, niet, dat de toe
stand verslechterd is. Het is zuiver een
voorzorgsmaatregel naar aanleiding van
het hervatte onderzoek in de kampongs.
Een groot aantal Japanners van Sumatra
en Java zal voorloopig naar eenzame
eilanden in den Indischeh' atpmpel wor
den gezonden, waar zij onder sobere le
vensomstandigheden zullen moeten leven.
Er zijn klachten binnengekomen over de
consideratie, die nog steeds ten aanzien
van de krijgsgevangen Jappen betracht
wordt.
De Indonesische activiteit vertoont tee
kenen van opleving. In de omgeving van
Soerabaja heeft de Britsche artillerie de
laatste dagen verscheidene keeren inge
grepen, bij het uiteendrijven van natio
nalistische concentraties.
Het radiostation van Modjokerto, dat
onder Indonesische controle staat, heeft
den Indonesiërs verzocht „den moed niet
te verliezen, aangezien Soerabaja binnen
kort weer in goede handen zal zijn".
Dezelfde zender heeft een bericht ver
spreid. dat een opleidingskamp voor pilo
ten is opgericht onder leiding van Japan
sche instructeurs.
Eerste doodvonnis
in Japan
De Amerikaansche commissie in J^an
heeft luitenant Kei Hari veroordeeld als
oorlogsmisdadiger tot den dood door op
hanging. Als commandant van een krijgs
gevangenenkamp op Hondo heeft deze
man het overlijden van een aantal burgers
der Ver. Staten op zijn geweten.
De Indonesiërs hebben krachtig protest
aangeteekend bij Generaal Christison over
het instellen van Nederlandsche militaire
gerechtshoven.
Sjarifoeddin. die zooals wfj reeds meld
den, is afgetreden als „minister van voor
lichting" in het kabinet van Sjarir, heeft
de portefeuille van „binnenlandsche vei
ligheid" aangehouden en blyft eveneens
toezicht uitoefenen over het TKR.
Commentaar op de mariniers.
Na4r aanleiding van de ontscheping van
slechts 1.000 Nederlandsche mariniers van
de „Noordam" bij Batavia, terwijl de an
deren onderweg zijn naar Malakka, heeft
een woordvoerder van de Nederlandsche
'mariniers een verklaring afgelegd, waarin
hij o.m. naar voren bracht, dat het nooit
in de bedoeling heeft gelegen, mariniers
bij Batavia te ontschepen. Zij waren be
stemd voor een andere Nederlandsch-In-
dische haven. Uit welken hoek de order
tot ontscheping tóij Batavia komt, is nog
een onuitgemaakte kwestie. Genoemde
zegsman betreurde het, indien na de in
spanning en de gemaakte onkosten, de
brigade gesplitst zou worden, terwijl zij
als geheel veilig als de beste gevechtseen
heid van de Kon. Ned. Marine kan wor
den beschouwd. Een splitsing zou gelijk
staan met een ofïbruikbaarmaking
Volgens de laatste berichten wordt de
Noordam thans te Singapore gelost en
volgens een bericht uit betrouwbare bron
zullen de mariniers zich per trein verder
landinwaarts begeven.
Don Juan's
politieke richtsnoer
Door een hooggeplaatst persoon uit de
naaste kringen van-den Spaanschen kroon
pretendent Don Juan is het program van
de Spaansche monarchisten bekend ge
maakt. Don Juan wil een staat stichten,
waarin de elementaire rechten van den
mensch worden geëerbiedigd en welke
gebaseerd is op het parlementaire begin
sel. De monarchie zal Katholiek zijn, maar
het clericale bestuur zal gescheiden wor
den gehouden van het staatsbestuur, zoo
dat een volkomen godsdienstvrijheid ge
waarborgd zal zijn. De feodale rechten
van den -adel zullen worden afgeschaft en
ook op agrarisch gebied staat de monar
chie een aantal hervormingen voor. Ten
slotte zal de leus „De priesters terug
naar de kerken en de soldaten naar de
kazerne's" in praktijk gebracht worden.
De politiek yan Franco zal, volgens den
woordvoerder, niet door het koningschap
worden nagevolgd.
Naar Un. Press verneemt, is Prins Um-
berto persoonlijk niet geïnteresseerd in
de Spaansche restauratie.
De Duitschers wisten teveel
Te New York is Maandag een rapport
gepubliceerd van den Duitschen Admiraal
Dönitz, waarin deze verklaart, dat de
Duitschers in het bezit waren van de En-
gelsche convooi-code's van 1942, zoodat
het hun mogelijk was, van sommige con-
vooien tweederde tot zinken te brengen.
In het rapport wordt toegegeven, dat men
in Berlijn-later niet meer achter de code's
kon komen, waaruit dan de terugloop van
de scheepsverliezen gedurende 1943 te
verklaren zou zijn.
Over het gebruik van Radar zegt het
rapport, dat dit wapen geduchte gaten
sloeg in de onderzee-vloot van de Nazi's.
Als curieuze bijzonderheid wordt nog ver
meld, dat de Duitschers beschikten over
een U-boot, die 70 dagen onder water kon
blijven. (U.P.).
Het woord is aan....
Charles Dickens:
Wij tellen naar verande
ringen en gebeurtenissen
binnenin onsniet naar
jaren.
Minister oir. K. N. van KleHens is per vliegtuig naar Londen vertrokken,
om deel te nemen aan ecu voorbereidende conferentie van de 1 erecnigtlo
Naties. Van links naar rechts: Sir X. Bland, de Ilngelselie ambassadeur,
R. Faek. secretaris van den minister, Minister van Klcffcns, Lady Bland,
mevr. Schimm<*f»eiinlnck. de heer v. Zanten, secretaris der Ned. dele
gatie en luit. DantMs, commandant van het vliegveld Valkeuburg kort
voor het tmrtrek naat Ajigeland,
De Nazi-philosophie
als moordprogramma
Erich von den Bach Zeiewski, hoofd van
de oorlogvoering tegen de partisanen in
Oost-Europa, getuigde Maandag te Neu
renberg. Hy verklaarde, dat zoowel ..Wehr
macht" als SS aan de gevechten deelna
me.» en dat de Diiitsclie orders geen ver
bod tot massamoord impliceerden. Er was
slechts bevel tot meedoogcnloos beleid.
Er bestond een order, waarin een sol
daat, die zich gewelddadig tegenover bur
gers gedroeg, niet strafbaar geacht werd.
Verder vertelde deze getuige een aantal
vrij opzienbarende feiten over de samen
stelling van de anti-partisanenber.den. Eén
brigade besiond hoofdzakelijk uit stroo-
pers, misdadigers en moordenaars van
professie. Zeiewski bracht Htmmler's toe
spraak van 1941 in herinnering, waarin
naar voren kwam. dat het doe] van de
Duitsche campagne in Rusland was, het
Slavische volk „uit te dunnen zoo. dat
dertig millioen menschen den dood zou
den vinden. Op een vraag van Rosenberg,
of dit moordprogramma een persoonlijk
idee van Himmler was. of deel uitmaakte
van de Nazi-philosophie, schreeuwde Ze
iewski den advocaat in het gezicht: Het
was Nazi-philosophie!
De piloten-moordenaars
Een Duitsche verklaring omtrent de
terechtstelling van een Britsche com
mando-eenheid, die in het laatst van 1942
bij Egersund in Noorwegen per zweef
vliegtuig neerkwam, is bij het Neuren-
bergsche tribunaal binnengekomen. De
veertien overlevenden van de noodlan
ding werden den volgenden dag terecht
gesteld. Voor zoover bekend waren dit
de eerste slachtoffers van Hitler's order,
om alle geallieerde commando's „tot op
den laatsten man" te vernietigen, wan
neer zij in Duitsche handen vielen.
Frank wenscht.
Frank's verdediger heeft ter zitting een
aantal vragen van zijn cliënt overgelegd,
waarin Frank's „bekeering" tot het Ka
tholicisme tot uiting komt. De vragen
waren: m
1. Heeft het Vaticaan mede het charter-
van het tribunaal onderteekend?
2. Is het Vaticaan ook partij bij het
Openbaar Ministerie?
3. Gaat het Vaticaan accoord met de
richtlijnen, volgens welke het proces wordt
gevoerd?
De verdediger kreeg ten antwoord, dat
het bij de beantwoording van Frank's
vragen er van afhing, of zijn toetre
ding tot de Katholieke kerk bestendig
bleek of slechts een „wassen neus" vorm
de.
Nazi philosophie
Na de poging van de Amerikaansche
aanklagers om te bewijzen dat de hoogste
Duitsche militaire autoriteiten direct bij
oorlogsmisdaden waren betrokken, zal de
behandeling van de kerkvervolging komen
en zal de Britsche aanklager kolonel El-
wyn Jones zich korten tijd aan „Meiti
Kampf" wijden. De rest van de week is
gewijd aan individueele zaken, te begin
nen met de zaak-Goering. welke naar
men verwacht nieuwe sensaties zal pro-
duceeren. (U. P.)
Weerbericht
Weersverwachting tot Woensdagavond.
Meest nevelig of zwaar bewolkt weer.
Plaatselijk eenige lichte neerstag. iets
minder koud. Vooral des nachts. Matige,
aan de kust tijdelijk krachtige tot Zui
delijke wind.
Graan- en steenkool-
verschepingen naar Europa
Het Amerikaansche departement van
landbouw heeft machtiging gegeven voor
den export van 387.000 ton graan en meel
in Februari naar zeven Europeesche lan
den en Fransch-Noord-Afrika. Tn Januari
bedroeg de vergunning totaal 288.300 ton.
In deze graanverschepingen van Februari
zijn ook begrepen 21.000 ton voor Neder
land. Teneinde de verscheping van tarwe
en steenkool naar de bevrijde gebieden te
bespoedigen is er een speciale commissie
benoemd. Men wil het mogelijk maken
6.000.000 ton tarwe uit de Vereenigde Sta
ten naar de bevrijde gebieden te versche
pen in de eerste helft van 1946. Verder zal
de commissie de verscheping bespoedigen
van den achterstand van 2.000.000 ton
steenkool, die Amerika in 1945 niet kon
verschepen in verband met transport
moeilijkheden.