IJmuider Courant Engelands Taak Krachtiger optreden, geen excessen '50e Jaargang, No, 18223 Bureaux: Kennemerlaan 154, IJmuiden - Telefoon 5437 !Te. Haarlem: Gr. Houtstr. 93 Telefoon 10724. Kennemer Editie van Haarlems Dagblad Directeur-Hoofdredacteur: Robert Poereboom Dinsdag 8 Januari 1940 Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem. Abonnementen: p. week 31 ct, per kwartaal 4.— MAANDAG heb ik een artikelvan het bekende Londensche weekblad The Observer geciteerd. De schrijver van dat gtuk had zijn overtuiging uitgesproken, dat Engeland onder de Groote Drie num mer drie is. naar machtsfactoren berekend en dat het zich in de eerste plaats op samenwerking met Frankrijk en een te vormen ..nieuwe consolidatie van West- Europa" zal moeten toeleggen om een sterk geheel te kunnen vormen, dat ge lijkwaardig aan de kracht van Amerika en Rusland zal zijn. Dit betoog gold dus ook Nederland. Het erkende bovendien dat de Engelschen West-Europa, dus ook ons, noodig hebben. Nu zal ik The Observer nogmaals cit.ee- ren. Want het blad heeft, in zijn hoofd artikel op Oudejaarsavond, hetzelfde on derwerp nog uit een anderen gezichtshoek bekeken. Het heeft gezegd: „Wij Engel schen loopen het gevaar, dat wij, naar buiten kijkend van deze gelukkige eilan den af, niet beseffen hoeveel veranderd is op het vasteland van Europadal wij niet het 'groote verlangen begrijpen, waarmee millioenen van onze mede- Europeanen naar dit land uitzien om hun een koers aan te gevenWest-Europa, waarvan Engeland op dit oogenblik het gezondste .deel is, heeft sinds lang ge tast naar eenïgerlei nieuwen vorm van politieke organisatie, naar eenigerlei vorm van vereeniging, van gecombineerde plan nen. van een verzoening tusschen gemeen schappelijke lotsbestemming en verschei denheid. Duidelijker dan ooit tevoren ziet geheel West-Europa, dat economische noodzaak geen historische grenzen erkent. Daaruit moet een gemeenschappelijk eco nomisch plan en ook een beperking van staats-souvereiniteit groeien". Deze redeneering sluit zich ten volle aan bij hetgeen in het laatste half jaar bij herhaling op deze plaats is betoogd. Gij kunt de opmerking maken, dat de artikelen van The Observer kennelijk geïnspireerd worden door Engelsch eigen- belang en ik zal het niet ontkennen. Maar als in Frankrijk en in andere landen van West-Europa, ook in Nederland, eveneens velen belang stellen in zulk een West- Europeesche vereeniging, doet zich dan niet dezelfde drijfveer gelden? Ik meen van wel. Bij alle belangstellenden gelden, behalve economische overwegingen, bui tendien gedachten aan de toekomstige veiligheid van hun grondgebied in een door het gevaarlijkste wapen aller tijden, de atoombom, bedreigde wereld. En naar mate men zich duidelijker rekenschap geeft van het te San Francisco tot stand gekomen Handvest der Vereenigde Naties neemt de critiek op dit ontoereikende verdrag, dat in hoofdtrekken slechts een voortzetting van den ouden Volkenbond is, toe. Het beteelcent volstrekt geen ver eeniging van naties, maar eigenlijk zooals een bekende Amerikaan onlangs heeft opgemerkt slechts een ouder- wetsche alliantie van vijf groote mogend heden, met alle onzekerheden van dien, waaraan de belangen van zesenveertig kleinere zijn vastgekoppeld. Slechts in zijn mogelijkheid tot schepping van re gionale verdragen biedt het nieuwe kan sen. Het,is dus logisch dat die volledig onder het oog worden gezien. Wel verbaast het mij dat daar nog niet meer neiging in ons land toe bestaat. Slechts enkele bladen hebben tot dusver het vraagstuk van onze buitenlandsche relaties ernstig naar voren gebracht. De meeste hebben zich beperkt tot oppervlak kige commentaren op het Handvest. Ook in de Kamers, toen die dat bespraken, kwam niet meer tot uiting. Wacht men wellicht op een initiatief van het depar tement van Buitenlandsche Zaken? Dan kan het nog lang duren. Want dat depar tement zet zijn oude, voor-oorlogsche, plechtige zwijgzaamheid voort. Het is een stijl van beleid, die niet meer strookt met moderne opvattingen en die in de ons omringende landen allang is verlaten. Zoo zien wij nu het merkwaardige verschijn sel, dat de Kamer een Regeeringsnota be handelt die een bonte keur van onder werpen toelicht. maar zwijgt over de buitenlandsche verhoudingen, die den grondslag zullen moeten vormen van ons na-oorlogsche volksbestaan. Want zoo be langrijk zijn zij inderdaad. Het is natuur lijk niet mogelijk, in een democratisch land dat niet langer neutraal is. maar een actieve buitenlandsche politiek moet voe ren, daarover te laten beslissen door eenige geheimzinnige heeren op het Haag- sche Plein, gesteund door een diplomatie- ken dienst die bovendien allesbehalve 6terk bezet is. De noodzaak, belangstelling te wekken voor het vraagstuk van de buitenlandsche verhoudingen doet zich dringend gevoe len. Ik durf dan ook voorspellen, dat bin nenkort verandering in de op dit stuk heerschende apathie zal komen. Wij kun nen ons niet blind blijven staren op bin- nenlandsche moeilijkheden, terwijl de toe komst van het geheel op het spel staat en afhankelijk is van buitenlandsche oplos singen. Misschien zal de eerstdaags aan- - vangende eerste vergadering van de As- semblée der Vereenigde Naties dfen heil zame opleving in de belangstelling be werken. Wij zitten in Nederland nog al tijd min of meer op een hofje, al is het een onrustig hofje, waarin af en toe ruiten i ingegooid worden. Wij moeten ons een j ruimer blik aahmeter. en door de oude poort naar buiten durven kijken. Er is veel te zien. SL P. Dagorder van Helfrich In een dagorder voor alle Nederlandsche troepen heeft Lt. Admiraal Helfrich Maandag j.l. zich solidair verklaard met eventueele krachtiger maatregelen, die zouden voortvloeien uit een aankondiging van den verantwoordelijken geallieerden opperbevelhebber in Ned. Oost-Indië. Aan den anderen kant verklaarde Helfrich ten zeerste gekant te zijn tegen de daden van agressie, zooals die door sommige onder deden van het militaire personeel op Java gepleegd zyn. „Deze staan in volstrekte tegenstelling tot de militaire waardig heid". Uitdrukkelijk wees de Luitenant Admi raal op de groote verantwoordelijkheid, die thans op de schouders van de Neder- landsche troepen ligt en hij voegde er aan toe, dat het geheele pgrsoneel, dat onder zijn bevel staat, zich moet onthouden van daden, die de Nederlandsche zaak op Java kunnen schaden. Wanneer deze ge vallen zich herhalen, zullen de schuldigen zeer streng gestraft worden. Beter begrip voor lyden der Nederlanders. De „New York Times" meldt uit Bata via. dat generaal Christison een circulaire heeft rondgestuurd, waarin hij een beter begrip vraagt voor het lijden van de Ne derlanders in Nederlandsch Oost-Ir.dië. door de ontberingen gedurende en thans na de Japansche bezetting veroorzaakt. De militaire situatie. Het bericht, dat wij reeds gisteren pu bliceerden omtrent het wederom instellen van een militair cordon, rond Batavia, be- teekent, volgens geallieerde kringen in de Javaansche hoofdstad, niet, dat de toe stand verslechterd is. Het is zuiver een voorzorgsmaatregel naar aanleiding van het hervatte onderzoek in de kampongs. Een groot aantal Japanners van Sumatra en Java zal voorloopig naar eenzame eilanden in den Indischeh' atpmpel wor den gezonden, waar zij onder sobere le vensomstandigheden zullen moeten leven. Er zijn klachten binnengekomen over de consideratie, die nog steeds ten aanzien van de krijgsgevangen Jappen betracht wordt. De Indonesische activiteit vertoont tee kenen van opleving. In de omgeving van Soerabaja heeft de Britsche artillerie de laatste dagen verscheidene keeren inge grepen, bij het uiteendrijven van natio nalistische concentraties. Het radiostation van Modjokerto, dat onder Indonesische controle staat, heeft den Indonesiërs verzocht „den moed niet te verliezen, aangezien Soerabaja binnen kort weer in goede handen zal zijn". Dezelfde zender heeft een bericht ver spreid. dat een opleidingskamp voor pilo ten is opgericht onder leiding van Japan sche instructeurs. Eerste doodvonnis in Japan De Amerikaansche commissie in J^an heeft luitenant Kei Hari veroordeeld als oorlogsmisdadiger tot den dood door op hanging. Als commandant van een krijgs gevangenenkamp op Hondo heeft deze man het overlijden van een aantal burgers der Ver. Staten op zijn geweten. De Indonesiërs hebben krachtig protest aangeteekend bij Generaal Christison over het instellen van Nederlandsche militaire gerechtshoven. Sjarifoeddin. die zooals wfj reeds meld den, is afgetreden als „minister van voor lichting" in het kabinet van Sjarir, heeft de portefeuille van „binnenlandsche vei ligheid" aangehouden en blyft eveneens toezicht uitoefenen over het TKR. Commentaar op de mariniers. Na4r aanleiding van de ontscheping van slechts 1.000 Nederlandsche mariniers van de „Noordam" bij Batavia, terwijl de an deren onderweg zijn naar Malakka, heeft een woordvoerder van de Nederlandsche 'mariniers een verklaring afgelegd, waarin hij o.m. naar voren bracht, dat het nooit in de bedoeling heeft gelegen, mariniers bij Batavia te ontschepen. Zij waren be stemd voor een andere Nederlandsch-In- dische haven. Uit welken hoek de order tot ontscheping tóij Batavia komt, is nog een onuitgemaakte kwestie. Genoemde zegsman betreurde het, indien na de in spanning en de gemaakte onkosten, de brigade gesplitst zou worden, terwijl zij als geheel veilig als de beste gevechtseen heid van de Kon. Ned. Marine kan wor den beschouwd. Een splitsing zou gelijk staan met een ofïbruikbaarmaking Volgens de laatste berichten wordt de Noordam thans te Singapore gelost en volgens een bericht uit betrouwbare bron zullen de mariniers zich per trein verder landinwaarts begeven. Don Juan's politieke richtsnoer Door een hooggeplaatst persoon uit de naaste kringen van-den Spaanschen kroon pretendent Don Juan is het program van de Spaansche monarchisten bekend ge maakt. Don Juan wil een staat stichten, waarin de elementaire rechten van den mensch worden geëerbiedigd en welke gebaseerd is op het parlementaire begin sel. De monarchie zal Katholiek zijn, maar het clericale bestuur zal gescheiden wor den gehouden van het staatsbestuur, zoo dat een volkomen godsdienstvrijheid ge waarborgd zal zijn. De feodale rechten van den -adel zullen worden afgeschaft en ook op agrarisch gebied staat de monar chie een aantal hervormingen voor. Ten slotte zal de leus „De priesters terug naar de kerken en de soldaten naar de kazerne's" in praktijk gebracht worden. De politiek yan Franco zal, volgens den woordvoerder, niet door het koningschap worden nagevolgd. Naar Un. Press verneemt, is Prins Um- berto persoonlijk niet geïnteresseerd in de Spaansche restauratie. De Duitschers wisten teveel Te New York is Maandag een rapport gepubliceerd van den Duitschen Admiraal Dönitz, waarin deze verklaart, dat de Duitschers in het bezit waren van de En- gelsche convooi-code's van 1942, zoodat het hun mogelijk was, van sommige con- vooien tweederde tot zinken te brengen. In het rapport wordt toegegeven, dat men in Berlijn-later niet meer achter de code's kon komen, waaruit dan de terugloop van de scheepsverliezen gedurende 1943 te verklaren zou zijn. Over het gebruik van Radar zegt het rapport, dat dit wapen geduchte gaten sloeg in de onderzee-vloot van de Nazi's. Als curieuze bijzonderheid wordt nog ver meld, dat de Duitschers beschikten over een U-boot, die 70 dagen onder water kon blijven. (U.P.). Het woord is aan.... Charles Dickens: Wij tellen naar verande ringen en gebeurtenissen binnenin onsniet naar jaren. Minister oir. K. N. van KleHens is per vliegtuig naar Londen vertrokken, om deel te nemen aan ecu voorbereidende conferentie van de 1 erecnigtlo Naties. Van links naar rechts: Sir X. Bland, de Ilngelselie ambassadeur, R. Faek. secretaris van den minister, Minister van Klcffcns, Lady Bland, mevr. Schimm<*f»eiinlnck. de heer v. Zanten, secretaris der Ned. dele gatie en luit. DantMs, commandant van het vliegveld Valkeuburg kort voor het tmrtrek naat Ajigeland, De Nazi-philosophie als moordprogramma Erich von den Bach Zeiewski, hoofd van de oorlogvoering tegen de partisanen in Oost-Europa, getuigde Maandag te Neu renberg. Hy verklaarde, dat zoowel ..Wehr macht" als SS aan de gevechten deelna me.» en dat de Diiitsclie orders geen ver bod tot massamoord impliceerden. Er was slechts bevel tot meedoogcnloos beleid. Er bestond een order, waarin een sol daat, die zich gewelddadig tegenover bur gers gedroeg, niet strafbaar geacht werd. Verder vertelde deze getuige een aantal vrij opzienbarende feiten over de samen stelling van de anti-partisanenber.den. Eén brigade besiond hoofdzakelijk uit stroo- pers, misdadigers en moordenaars van professie. Zeiewski bracht Htmmler's toe spraak van 1941 in herinnering, waarin naar voren kwam. dat het doe] van de Duitsche campagne in Rusland was, het Slavische volk „uit te dunnen zoo. dat dertig millioen menschen den dood zou den vinden. Op een vraag van Rosenberg, of dit moordprogramma een persoonlijk idee van Himmler was. of deel uitmaakte van de Nazi-philosophie, schreeuwde Ze iewski den advocaat in het gezicht: Het was Nazi-philosophie! De piloten-moordenaars Een Duitsche verklaring omtrent de terechtstelling van een Britsche com mando-eenheid, die in het laatst van 1942 bij Egersund in Noorwegen per zweef vliegtuig neerkwam, is bij het Neuren- bergsche tribunaal binnengekomen. De veertien overlevenden van de noodlan ding werden den volgenden dag terecht gesteld. Voor zoover bekend waren dit de eerste slachtoffers van Hitler's order, om alle geallieerde commando's „tot op den laatsten man" te vernietigen, wan neer zij in Duitsche handen vielen. Frank wenscht. Frank's verdediger heeft ter zitting een aantal vragen van zijn cliënt overgelegd, waarin Frank's „bekeering" tot het Ka tholicisme tot uiting komt. De vragen waren: m 1. Heeft het Vaticaan mede het charter- van het tribunaal onderteekend? 2. Is het Vaticaan ook partij bij het Openbaar Ministerie? 3. Gaat het Vaticaan accoord met de richtlijnen, volgens welke het proces wordt gevoerd? De verdediger kreeg ten antwoord, dat het bij de beantwoording van Frank's vragen er van afhing, of zijn toetre ding tot de Katholieke kerk bestendig bleek of slechts een „wassen neus" vorm de. Nazi philosophie Na de poging van de Amerikaansche aanklagers om te bewijzen dat de hoogste Duitsche militaire autoriteiten direct bij oorlogsmisdaden waren betrokken, zal de behandeling van de kerkvervolging komen en zal de Britsche aanklager kolonel El- wyn Jones zich korten tijd aan „Meiti Kampf" wijden. De rest van de week is gewijd aan individueele zaken, te begin nen met de zaak-Goering. welke naar men verwacht nieuwe sensaties zal pro- duceeren. (U. P.) Weerbericht Weersverwachting tot Woensdagavond. Meest nevelig of zwaar bewolkt weer. Plaatselijk eenige lichte neerstag. iets minder koud. Vooral des nachts. Matige, aan de kust tijdelijk krachtige tot Zui delijke wind. Graan- en steenkool- verschepingen naar Europa Het Amerikaansche departement van landbouw heeft machtiging gegeven voor den export van 387.000 ton graan en meel in Februari naar zeven Europeesche lan den en Fransch-Noord-Afrika. Tn Januari bedroeg de vergunning totaal 288.300 ton. In deze graanverschepingen van Februari zijn ook begrepen 21.000 ton voor Neder land. Teneinde de verscheping van tarwe en steenkool naar de bevrijde gebieden te bespoedigen is er een speciale commissie benoemd. Men wil het mogelijk maken 6.000.000 ton tarwe uit de Vereenigde Sta ten naar de bevrijde gebieden te versche pen in de eerste helft van 1946. Verder zal de commissie de verscheping bespoedigen van den achterstand van 2.000.000 ton steenkool, die Amerika in 1945 niet kon verschepen in verband met transport moeilijkheden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1946 | | pagina 1