Kamer beducht over Indisch beleid
Avonturen van Wag en Warrel
Prachtige party
van Tartakower
Sport in het Kort
Commissie van Kamerleden naar Indië
De Kamer heelt in meerderheid uiting
gegeven aan de gevoelens van wrevel en
beduchtheid, die haar in het debat over
de Indische kwestie in vrij sterke mate
bleek te beheerschen. Zoodoende kreeg
de heer v. Poll (r.k.) met 4930 zijn motie
er door, waarin de Kamer zich uitsprak
voor het bevorderen van het uitsturen
eener parlementaire commissie, welke in
Nederl. Indië zelf eens een kijkje zou gaan
nemen. In beginsel had de minister v.
Overzeesche gebiedsdeelen er niets tegen
wanneer een uit Tweede en Eerste Ka
merleden bestaande commissie eens zulk
een reis zou gaan ondernemen. Doch hij
moest wel zeer dringend ontraden hierop
thans aan te sturen, o.m. omdat de aan
wezigheid van een dergelijk gezelschap
in Indië onder de huidige omstandigheden
in allerlei opzichten bezwaren met zich
mee zou brengen Ook Mr. J o e k es (v.d.)
en de heer Stokvis (s d.) hadden er op
gewezen, dat een dergelijk bezoek n u in
opportuun zou zijn. Doch nadat de voor
steller van de nota nog eens betoogd had,
dat het heusch niet de bedoeling was de
Regeeriijg bij haar overleg en besprekin
gen ginds in de wielen te rijden de
commissie moest „de broedende kip voor
al niet storen!" triomfeerde hij. De ge-
heele rechterzijde minus mr. B a g h (r.k.)
plus de liberalen en Ds. Zandt (st. ger.)
stemden voor. Wrevel over het feit, dat
de volksvertegenwoordiging ten onzent
het naadje van de kous niet kent, in tegen
stelling tot de klaarblijkelijk wel ingelich
te Britsche Regeering, dat Attlee een En-
gelsch Lagerhuislid naar Indië stuurt en
nu Nederlandsche afgevaardigden er niet
heen zouden kunnen gaan, vermengd met
beduchtheid, dat regeering en luit.-gouv.-
gen. een al te tegemoetkomende houding
tegenover Sjahrir c.s. in acht nemen,
bracht de hiervermelde meerderheid tot
haar besluit. Zij is klaarblijkelijk van
meening, dat wij niet zoo sterk rekening
hebben te houden met wat men interna
tionaal juist en gewenscht acht. Bij her
haling heeft prof. Logemann deze om
standigheid onder de aandacht van zijn
gehoor gebracht. Zulks mede vanwege de
nogmaals bij de replieken van verschillen
de kanten, waaronder de heer v. Kem
pen (lib.), Schouten (a.r.) die rond
uit het kabinet het vertrouwen met be
trekking tot zijn beleid t.o.v. Insulinde op
zegde v. Poll (r.k.) te berde gebrachte
grieven over onvoldoende voorlichting
van het buitenland omtrent ons goede
recht.
Minister Logemann onderstreepte op
nieuw. dat het standpunt van de regee
ring is. dat wij het wettig gezag uitma
ken. Maar dit kan z.i. geen beletsel zijn
om te onderhandelen met Sjahrir en de
zijnen, ten einde tot een vreedzame op
lossing der verwikkelingen te kunnen ko
men. Het betreft hier een contact dat de
wereld van Nederland verlangt. Aldus de
nuchtere werkelijkheid, die men onder de
©ogen moet zien. De geweldsmethode. ge
lijk de heer Schouten die voorstaat,
noemde de minister militair, internatio
naal èn moreel onmogelijk, hiervoor de
noodige argumenten aanvoerend, gelijk hij
eveneens vele grieven van den heer
v. Kempen als ongemotiveerd weerlegde
Mr. J o e k e s (v d die vreesde, dat als
met de Indonesische nationalisten tot
overeenstemming gekomen mocht zijn, de
Kamer zich voor een voldongen feit ge
steld zou zien, kreeg van den Minister te
hooren. dat het kabinet overeenkomstig
het veelal aan 's lands overheid toege-
voeede vermaan ..Regeering regeer" moet
handelen. ..Wij kunnen in Indië niet met
gesloten monden over de zaken onder-
Voor Nijmegen en Venray
Nu zijn de manufaeturiers
aan de beurt
Als onderdeel van de actie van „Volks
herstel" om hulp te verleenen aan Nij
megen en Venray, zijn nu de manufactu
rers aan de beurt. Bij hen worden de
volgende week goederen, enz. ingezameld
om daarmee de gedupeerde vakgenooten
in Nijmegen en Venray te helpen. Allen
hebben reeds een circulaire ontvangen.
Gehoopt wordt, dat ook de manufacturers
de verwachting niet zullen beschamen.
De „vorstverletregeling".
De minister van sociale zaken heeft
goedgevonden, dat een uitkeering aar
uitgevroren arbeiders, ingevolge de be
palingen der overbruggLngsregeling, ook
over den eersten dag na de stopzetting van
het werk mag worden gegeveffi Voorts
heeft de minister er geen bezwaar tegen,
dat (bij wijze van uitzondering) ook die
arbeiders, die ouder zijn dan 65 jaar en
wegens vonst, sneeuwval of de gevolgen
daarvan werkloos worden, eveneens in
aanmerking worden gebracht voor een
©verbruggingsuitkeering.
Prof. Schermerhorn candidaat
voor de Tweede Kamer?
Naar het A.N.P. verneemt is het niet
uitgesloten, dat prof. ir. W. Schermerhorn
zich bij de komende verkiezingen voor de
Tweede Kamer candidaat zal laten stel
len. Binnen een maand begint de verkie
zingscampagne en voor dien tijd zal prof.
Schernjerhorn zijn definitieve beslissing
nemen. Dat deze beslissing thans nog niet
genomen kan worden, is een gevolg van
het feit, dat men thans bezig is met de
definitieve vorming van de nieuwe „Partij
van den Arbeid". Eerst wanneer deze
definitief zal zijn gesticht, kan het partij
bestuur van deze nieuwe partij ertoe over
gaan. leden te polsen over het aanvaar
den van een eventueele candidatuur.
handelen en moeten met betrekking tot
deze delicate aangelegenheid met haar in
ternationale kanten, tenslotte een stand
punt kenbaar maken". Aldus ongeveer
Ministers opmerking, waaraan hij nog
toevoegde, dat de regeering uit den aard
der zaak dan de zware verantwoordelijk
heid voor wat zij aan het Parlement zal
voorstellen, op zich zal nemen. Tot zoo
ver over de hoofdpunten van het Indische
debat. Daarop kwam men weer terecht bij
moeilijkheden, zij het van eenigszins ande
ren aard, die wij hier te lande beleven.
N.l. met betrekking tot het zuiverings
probleem. Mej. mr. T e n d e 1 o o (v.d.)
;s er op, hoezeer zich wreekt, het ont
breken van een algemeene zuiveringsver
ordening, vond, dat de studenten veelal
onbillijk hard worden aangepakt, opvat
ting niet gedeeld door Mr. v. d. G o e e v.
N a t e r s (s.d.), die het perszuiveringsbe
sluit aanviel, o m. omdat het slechts op
personen betrekking heeft en de krant als
zoodanig ongemoeid laat. Ook zijn partij
genoot Kuilenburg, welke begon met
den staf te breken over het gedrag van
dat deel der pers, dat zich in den bezet
tingstijd als „ideaallooze dagbladen" mis
dragen had, bleek critiek te hebben op het
persbesluit. Nog vele sprekers volgen, eer
de Regeering aan bod komt. E. v. R.
Voor den weerberlelitendienst maakt
men den laaf sten tijd op het K.N.M.I. te
de Bilt dagelijks gebruik van de lïadlo-
somne. Deze is aan een parachute be
vestigd en helde worden door een ballon
ondiooggebracht. Zoodra de ballon de
aarde verlaat zendt de Radiosomne een
fluittoon uit, welke op den grond gere
gistreerd wordt. De leider van den «eer
dienst (rechts) met de ballon, even voor
dat deze omhoog gelaten wordt. (P.)
De „Oranje".
In ons nummer van Woensdag plaatsten
wij een A.N.P.-bericht, dat de „Oranje"
uit Rotterdam zou vertrekken naar Ba
tavia om repatrieerenden te halen. De
N.V. Stoombootmaatschappij „Nederland"
deelt ons mede. dat de „Oranje", die in
Rotterdam ligt, niet haar mailschip
„Oranje" is. Bovendien is eerstgenoemde
„Oranje" niet bestemd om repatrieeren
den uit Batavia af te halen.
Het mailschip „Oranje" is op 5 Septem
ber te Southampton aangekomen met re
patrieerenden, die toen met de „Alma-
zora" en „Atlantis" naar Amsterdam ver
voerd zijn. De „Oranje" is juist dezer
dagen door het British Ministry of War
Transport weer aan de Nederlandsche
regeering teruggeleverd. Het schip is nu
bestemd om c.a. 23 Januari van Southamp
ton te vertrekken naar Batavia, waar het
ongeveer 13 Februari moet aankomen om
een nieuw contingent Nederlandsche repa
trieerenden op te nemen. Op de uitreis
van Southampton zal de „Oranje" Engel-
sche passagiers naar Colombo en Singa
pore vervoeren.
De Philipsfabrieken
Waren op den oor|og
voorbereid
Ir. P. G. F. Otten, president-directeur der
Philipsfabrieken te Eindhoven, heeft in een
persconferentie medegedeeld, dat deze on
derneming al in 1935 rekening hield met het
uitbreken van den oorlog en daarnaar han
delde. Zij had een eigen bureau aangeduid
met B.I.V.O., wat beteekende „bureau in
terne voorbereiding oorlog". Zelf ontmoette
hij in Frankrijk in een klein kasteel, dat als
pension geëxploiteerd werd, 'n Mei 1939 een
Oostenrijksch financier, die hem vee) ont
hulde over de oorlogsplannen van de Duit-
scher. Alles is gebeurd zooals die Oosten
rijker toen vertelde. Ir. Otten bracht onmid
dellijk onze regeering op de hoogte. De Phi-
lipsleiding kwam tot de conclusie, dat zij,
in geval van bezetting van ons land door
Duitschland, naar elders zou moeten uitwij
ken. Alle voorzorgen werden daarvoor ge
nomen. De Inval der Duitschers was geen
verrassiing en toen 's avonds het bericht
daarover kwam. vertrokken den volgenden
morgen extra treinen met leiders en perso
neel al, evenzoo een auto-colonne en vracht
wagens met archieven. Omdat het Neder
landsche leger eerder zijn tegenstand moest
opgeven dan verwacht was, slaagde men er
niet in den geheelen uittocht te voltooien,
maar zij die konden oversteken hebben in
Engeland en Amerika voor Philips en Neder
land goed werk verricht. Van Engelsche en
Amerikaansche zijde is dit erkend.
Nu gaat Philips krachtig medewerken aan
den opbouow van Nederland. Verschillende
leidende figuren van Philips deden daarover
nadere mededeelingen. Bij het bombarde
ment is 100.000 M2 van de 400.000 M2 bebouw
de opeprvlakte der fabriek vernield. Het
herstelwerk levert moeilijkheden op. Voor
het aanvragen van één draaibank moest....
een ons papier worden Ingevuld. Het woon-
vraagstuk voor de arbeiders levert moeilijk
heden op. Ook is er een tekort aan vrouwe
lijke arbeidskrachten. Vroeger werkten er
3500—6000 meisjes, nu slechts 2200. Daarop
maakten de journalisten een rondgang door
de fabrieken.
De atoom-energie.
Ook werden de laboratoria bezocht waar
men bezig is met de studie over de atoom
energie.
Veel belangrijker dan de vraag of men in
staat zou zijn atoombommen te vervaardi
gen, is het feit dat men met het apparaat dat
men heeft iedere willekeurige stof radio
actief kan maken, hetgeen verrassend nieu
we mogelijkheden opent op technisch, che-
msich, medisch en biologisch gebied. Men
kan deze stoffen maken in en hoeveelheid,
die den vooraad radium in de geheele we
reld betreft. Deze stoffen kan men b.v.
Inbrengen in het beendermerg, waar de
röntgenstralen geen toegang hebben. In de
biologie iis het een belangrijke vraag, of
bepaalde meststoffen door de planten worden
opgenomen. Door deze stoffen radio-actief ie
maken, kan men dat nauwkeurig controlee
ren. Men heeft al geconstateerd, dat een
meststof in een kwartier tot anderhal ven
meter hoogte in een planf was opgenomen.
Men kan nagaan of de meststof een of twee
spaden diep in den grond moet worden aan
gebracht, enz. De mogelijkheden zijn legio.
Philips heeft, op medisch gebied samen met
de universiteit te Utrecht, en op biologisch
gebied met medewerking van de landbouw-
hoogeschool te Wageningen, reeds zeer in
teressante proeven genomen.
Hoewel de Duitschers het verboden hadden
is nog voortgegaan met proeven inzake de
televisie, waarmee belangrijke resultaten be
reikt zijn.
De Radio geeft vanavond:
HILVERSUM I, 301 M.
17.00 Gram.muz. 17.45 Het Rijk overzee. 18.00
Juan Petré's orkest. 18.30 De schoolmeester
presenteert. 19.00 Nieuws. 19.15 Reportage.
19.30 Concertgebouw-trio. 20.00 Buitenl, over
zicht. 20.15 Vaudeville-orkest. 21.00 Op de
brug. 21.15 Vioolmuziek (gr.). 21.25 Werken
van William Wal ten (gr.). 22.15 Mensch en
Maatschappij. 22.30 Om het haardvuur (gr.).
23,00 Nieuws. 23.15 Avondwijding.
HILVERSUM II, 415 M.
18,00 Nieuws. 18.30 Jan Corduwener. 18.50
Voor je slapen gaat. 19.00 Annie Hermes, alt
en Felix de Nobel, piano. 19.30 Voor de Ned.
Strijdkrachten. 20.00 Omroeporkest. 21.00 Op
de brug 21.15 Pianomuizek tgr.). 21.30 George
Stam, orgel. 21.45 Avondwijding. 22.00
Nieuws. 22.20 Bernard Drukker, orgel.
Agenda
VRIJDAG 18 JANUARI
Gem. Concertgebouw: Liefdadigheidspro
gramma, 19,30 uur. Begijnhofkapel: Het Hol-
landsch Strijktrio. 20 uur. Brinkmann, Gr.
Markt. Vergadering Lib. propagandacomm.
Z.-Kennemerland, 19.30 uur. Rembrandt: It
happened one night, 14, 16.15, 19 en 21,15 uur
(15 j. onder gel.). Palace: Nacht Asyl, 14, 16.15,
19 en 21.15 uur (18 j.). Luxor: De Roode Pim
pernel, 14, 16.15, 19 en 21.15 uur. Frans
Hals: De Avonturierster, 14, 16.15, 19 en 21.15
uur (18 j.). Moviac: Bij ons brandt de kachel.
19.30 en 21.30 uur.
ZATERDAG 19 JANUARI
Stadsschouwburg: Aerdenhout's Kindertoo-
neel, 14.15 uur; Comedia: Twee Franschen en
een Rus, 20 uur. Bioscopen en Moviac als
Vrijdag.
32. Maar Warrel had vliegensvlug zijn
rugzak afgepespt en zwaaide er ver
woed mee naar de kop van de spreeuw.
Dien werd het een beetje al te bont en
hij koos het hazenpad of liever het
spreeutoenpad, met achterlating van het
wagentje en zijn lekkere hapjes. Wag en
Warrel waren wel en beetje overstuur,
maar ze klommen welgemoed weer in
hun voertuig en reden verder door het
weiland. Dat was niet zoo gemakkelijk
als ik het hier schrijf, want alle gras
halmen vormden een hindernis en Wag
wilde niet over de bloemen heen rijden,
Aflossing B.P.M.-leeningen.
Het Londensche kantoor van de Baf*
Petr. Mij. heeft inzake de aflossing vaM
bepaalde leeningen aar. Nederlandsch©
belanghebbenden medegedeeld, dat men
nog geen mededeeling kon doen ten aan
zien van de betalingen aan andere be
langhebbenden, doch dat men hoopte
daartoe nog deze week in staat te zijn.
Repatrieerdenden
uit Nederlandsch-Indië
De „Johan van Oldenbarneveldt", die
ruim 2000 repatrieerenden aan boord
heeft, komt 18 Januari te Colombo
aan. Het schip vertrekt weer 19 Januari
en wordt 29 Januari in Suez, 1 Februari
te Port Said en 10 Februari te Southamp
ton verwacht.
Volgens uit Los Angeles ontvangen be
richten is het s.s. Tabinta vandaar naar
Ned. Indië vertrokken met het doel om
repatrieerenden naar Nederland te ver
voeren.
De „Noorddam" is 14 Januari uit Sin
gapore naar. Batavia vertrokken, alwaar
een groot aantal repatrieerenden zich zal
inschepen.
Scholen en kolennood.
Te Ilaarlem voor een deel gesloten.
In verband met den kolennood is, ter
besparing van brandstoffen, bepaald, dat
een groot aantal scholen te Haarlem voor-
loopig op Zaterdag en Maandag gesloten
zullen zijn. Het onderwijs op de Middel
bare Scholen gaat door.
BURGERLIJKE STAND
HAARLEM 17 Januari 1946
BEVALLEN: 16 Jan., A. C. M. steeneken—
Gijzemijter, z.; 17 Jan., D. G. W. Sodekamp
Sprangers, z.; C. E. WesterhuisPrijke), d.
ONDERTROUWD17 Jan., V. J. van Sluis-
dam en F. E. de Doelder; C. L. van der Pols
en A. T. Kroon; W. Sparreboom en G. de
Klerk; J. Jetten en S. Smidt; A. Koen en L.
M. Verhagen.
GEHUWD: 16 Jan., F. A. Heaton en J. M.
Bremer; 17 Jan., W. H. Keizer en T. van
Leeuwen; K. A. Bor en C. J. van Wijk; C.
Alta en M. Brands; W. F. Muns en W. H. van
Huijstee; W. van der Bor en M. F. M*
Kalkman.
Eu we wint zijn vierde partij
Dr. M. Euwe seinde Donderdagmiddag
over het Londensche schaaktournooiDe uit
slagen van de afgebroken partijen der derde
ronuce luiden:
PrinsList l0; DevosDenker 0l; Tho
mas—Euwe 0—l; Lupi—Abrahams 'A;
Bernstein—Steiner 1—0; Fairhurst—Opocensky
werd weer afgebroken.
Vierde ronde: Tartakower wint in een
prachtige partij van Broadbent; Pomar ver
loor van Opocensky en Prins van Friedman
doordat hij te lang op winst speelde, steiner
verloor van Golombeek, Bernstein—Stone en,
List—Fairhurst afgebroken. List staat beter.
Euwe won van Medina, Christoffel van Devos,
Wood van Winter, Thomas van Abrahams,
NewmanDenker en Koenig—Lupi, remise.
Wit: dr. Tartakower. Zwart: Broadbent*
Siciliaansche verdediging. 1. e2e4 c7—c5; 2*
Pgl—e2 d7—<16; 3. g2g3.
Het bekende koningsfianchetto, dat. zooals
reeds opgemerkt, populair gaat worden*
Tartakower heeft echter nog een extra ver*
rassing in petto.
Pb3C6; 4. Lflg2 g7—g6; 5. C2—c3!
In deze stelling geheel nieuw, wit komt nu
op den duur tot de fraaie oentrumpïonnen
d4e4; 5. 0—0 Lf8—g7; 6. 0—0 Dd8—b6.
Zwart kan den opmarsch d2d4 slechts
tijdelijk verhinderen.
7. Pbla3 Pg«—f6; 8. h2—h3 0—0; 9. d2—d4
c5xd4; 10. c3xd4. Wit staat prachtig.
10. 0—0 Lc8—d7; 11. b2—b3 Tf8—d8; 12.
Lel—b2 Db6a6; 13. Ddl—d2 Pf6—e3; 14.
f2—f4 Ta8c8; 15. Pa3C4 b7—b5; 16 Pc4e3
Pe8—c7; 17. f4—f5 Da6—b6; 13 Kgl—h2
Ld7e8
Wit heeft een belangrijk overwicht aan ter
rein. maar oogenschijnlijk beschikt zwart
over voldoende mogelijkheden van verde
diging.
19. f5f6! Diep berekend.
19. 0—0 Lg7xf6; 20. Tflxf6!
Een schitterend kwaliteitsoffer, waarmee
wit geforceerd wint, zooals het vervolg leert,
20. 0—0 e7xf6; 21. Pe3g4 d6—d5.
Om althans Lb2 van den aanval uit te sluiten*
22. Dd2—h6 Pc6e7; 23. Tal—fl Td8—d6
Op 23f5 beslist 24. exf5, PxfS 25
Lxf5!
24. e4e5! De pointe. 24. 00 Pe7fS
25. TflxfS! Het sluit als een bus.
25. 0—0 g6xf5; 26. Pg4xf6 schaak Td6xf6; 27*
e5xf6 Pc7e6
Nog steeds is de afwikkeling onduidelijk.
28. Pe2—14 Db6b7; 29. Lb2— a3 Le8—c6; 30*
La3e7!
Zwart geeft het op, want nu "Db? van de
verdediging is afgesneden, heeft hij geen
parade meer tegen Pxe6, benevens Dg7 mat.
Alle voor Zondag a.s. vastgestelde voet
balwedstrijden zijn afgelast. Het programma
van 20 Januari is in alle districten opgescho
ven naar Zondag 27 Januari.
Alle korf bal wedstrijden zijn eveneens
vanwege de vorst afgelast, evenals de
hockeywedstrijden, waarvoor het programma
een week is verschoven.
DAMMEN. Doordat „Jozeph Blsnkenaar"
van „Gez. Samenzijn" won niet 119 moeten
thans beslissingswedstrijden om het kam
pioenschap der hoofdklassecompetitie N.-
Holland worden gespeeld tusschen D.C.IJ.»
Gez. S. en Jos. BI. V
SCHAATSWEDSTRIJDEN. Zondag wor
den de wedstrijden voor amateurs gehouden
in Heilo over 500, 1500 en 3000 meter.
Twee keurploegen van den Kon. Neder).
Korfbalbond gaan van 5 tot 19 Juli a.s. in het
kader van de Engeïsch-Nederlancische Sport-
uitwissellng, een tournee door Engeland ma
ken. De eerste wedstrijd zal in Londen wor
den gespeeld.
Fusie Sportief/Actief. De Amster-
damsche korfbalvereeniging „Sportief" ls
gefuseerd met Actief en neemt deel aan de
competitie onder den naam Actief-Sportief
comb, in de tweede klasse K. N. K. B., waar
in ook Sport Vereent. Oosterkwartier 2 en
Watervliet zijn ingedeeld.
