Een Haarlemmer in de jungle
Sport in het Kort
Avonturen van
Helden der zee
De Koningin decoreert
37 mannen der koopvaardij
Maandagmiddag, heeft de Koningin te
Rotterdam onderscheidingen uitgereikt
ean .7 leden van de Nederlandsche koop
vaardijvloot, die zich in de oorlogsjaren
door moed en dapperheid onderscheiden
hebben. De plechtigheid werd o.a. bijge
woond door den burgemeester van Rot
terdam Mr. P. J. Oud en den minister
van scheepvaart J. M. de Booy.
r Koningin zei tot de gedecoreerden
o.a.
„In de jaren, die thans achter ons lig
gen, vol van strijd, onrust en gevaren,
hebt gij den roem van onze driekleur
hooggehouden. Kameraden en collega's,
die met u voeren en werkten, hebt gij
naast u zien vallen door het geweld van
den vijand en gij alien hebt zijn kracht en
meedoogenloosheid leeren kennen. Doch
onversaagd hebt gij, ondanks alle gevaren
en tegenslagen, die gij mocht ondervin
den, uw taak volbracht en uw hulp ge
geven, opdat de zoo noodige grondstoffen
voor het voeren van den oorlog, de levens
middelen, de troepen, hun doel bereikten.
Wederopbouw
van den Haag
3»e Koningin heeft te Rotterdam ami een
40-tal manschappen van de Nedcrlund-
Hclic koopvaardijvloot onderscheidingen
uitgereikt. Na afloop der plechtigheid
onderhield do vorstin zich nog ceraiinen
Lijd met de gedecoreerden. (1*.)
De mannen der koopvaardij hebben
zware offers gebracht, opdat schepen en
menschenlevens kónden worden behou
den. Offers, die velen betaald hebben met
hun leven. Het vaderland is hun en u
dankbaar, het zal de gebrachte offers niet
vergeten
Op u rust thans de taak uit alle wereld-
«Jeelen de grondstoffen aan te voeren, be-
noodigd voor kleeding en voeding en voor
het herstel en den opbouw der verwoeste
gebieden en onzer industrie. Dit is noodig,
zoowel voor het vaderland als voor de ge-
biedsdeelen van ons koninkrijk overzee,
waar thans millioenen rijksgenooten van
alles berooid zijn en in grooten nood ver-
keeren.
Eerst nadat aan deze primaire behoef
ten zal zijn voldaan, kunnen wij gaan
denkon aan den opbouw van een koop
vaardijvloot, die voor geen andere behoeft
onder te doen.
De Koningin besloot:
„Gij die buiten Nederland, schouder aan
schouder gearbeid en gestreden hebt met
onze Marine, met onze strijdmacht te iand,
en in de lucht, wetend, dat het heldhaf
tige, onbuigzame verzet binnen Nederland
in geest en daad met u medestreed, gij
allen tezamen, hebt het bewijs geleverd
van hot groote, waartoe Nederland in
staat is. wanneer het uiterste gevraagd
wordt."
De onderscheidingen werden uitgereikt
aan: het bronzen kruis aan de kaniteins
E. H. van der Veen en C. J. H. Wyker,
aan den tweeden machinist H. Goosen en
aan den olieman J. B. de Klein, net kruis
van verdienste met gesp aan den hoofd
machinist D. J. E. Mos en Oorts. het kruis
van verdienste aan de kapiteins J. Bakker,
M J. H. G. Corten, B, van Dijk, C, Drij
ver, A. van Duyn, J. M. van Driest, J.
Fooy, T. C. van Gelder, A. H. Helsdingen,
A. van Hilten, C. L. A. den Hamer, W.
Jansen, A. Karsdorp. H. Karssies, S van
Keulen. N. K. Kuisinea, K. T. van der
Kooi, M. J H. Meyer, R. Postma. E. Rou-
kema. W. J. Schneider. H. Schaap. C. J.
Tapperwyn, J. C. Vinken. J. Vermast, A.
Verhoef, C de Vries, den eersten marco
nist C. Hissink, den tweeden machinist
A. A. Goedhart, den vierden stuurman
J. J. Petersen en de matrozen J. Bakker
en J. Spaans.
Twee R.K. broeders
verdronken
Bij rftlclingspojingen
Bij een poging om een Jongen, die door het
ijs was gezakt te redden, zijn op de Melanen
te Bergen op Zoom twee broeders van het
instituut ,,St. Marie" n.l. br. Archangelus (F.
Nleuwenhuizen uit Den Haag. oud 25 jaar)
en br. Laurentius, (C. Lester uit Amsterdam
oud 28 Jaar) te water geraakt en verdronken!
De jongen wist zich boven water te houden
.en werd gered.
Cijfers over de schade
In de oorlogsjaren zijn in Den Haag 8319
woningen volkomen vernield en 12.298
beschadigd; 1444 zijn daarvan niet meer
te herstellen; 39.000 bewoners werden
dakloos. Het woningtekort wordt in totaal
op 20.000 geschat. Veel burgers kwamen
ook om het leven door de bombardementen
en het voortdurend afschieten van V 1 en
V 2-wapens. Bij het groote bombardement
op het Bezuidenhoutkwartier vielen zeer
vee', slachtoffers, 507 zijn er geregistreerd,
eenige honderden personen worden nog
steeds vermist; 200.000 M2. werd een puin
hoop Ook veel natuurschool werd door
de fouitschers vernietigd.
Het puin is thans opgeruimd. Het wordt
gebruikt voor het dempen van de tank
gracht in het Haagsche bosch en andere
werken.
Het villapark Kijkduin, waarvan niet
veel meer over is, wordt geheel gesloopt,
jm in de toekomst plaats te krijgen voor
het bouwen van een nieuwe villawijk.
Scheveningen heeft ontzettend geleden.
Oud-Scheveningen zal opnieuw moeten
worden opgebouwd. Ook andere deelen
van de badplaats hebben zeer veel ge-
eden. Men hoopt evenwel dezen zomer
het strandleven te hervatten, maar dan
moet de Marine-dienst eerst de mijnen en
Je palen langs het strand verwijderen.
Dit werk is evenwel nog niet begonnen.
Het gemeente-museum in Den Haag
heeft, wat het gebouw betreft, zeer sterk
geleden. Dit herstelwerk is begonnen.
De Plantsoendienst der gemeente is ook
bezig plannen uit te voeren voor planten
van nieuwe boomen en aanleg van plant
soenen.
Het herstelwerk van alle oorlogsschade
'n oc residentie zal intussc'nen jaren vor
deren.
De Radio geeft vanavond
HILVERSUM I, 30J M.
KRO: 17.00 Vroolijke pianomuziek; 17.15
Lue. Louman, bas-bar. enRie Biele, piano-
(Interm. RNIO: 17.30 Com. oorlogspleegkinde
ren; 17.50 Gr.pl.; 18.00 Métropole-orkest; (ïn-
term. 18.20 Fr. Chansons); 18.50 ,,'s Avonds
als ik slapen ga": RNIO: 19.00 Nieuws; KKO:
19.15 Gram.muz. 19.30 Voor de rijpere jeugd
20.05 Lichte muziek; 20.15 Luisterspel; 20.55
Film-muziek; 21.05 Fiimpraatje; 21.20 Hart-
velt-kwartet; 21.50 Vraaggesprek over con
centratiekamp Serawak; RNIO: 22.00 Nieuws.
KKO: 22,00 Stemmige muziek; 22,30 Avond
gebed; 22.50 Stemmige muziek; 23.00 Vroolijk
progr,; 23.30 Gram. muziek.
HILVERSUM II, 415 M.
AVRO: 17.00 Bandi Balogh; 17.30 Kinder
koor. Intermezzo; Chopiniade; RNIO: 18.00
Nieuws; AVRO: 18.15 Orkest Mar. v. t. Woud;
19.00 ..En nu naar bed"; 19.05 Lich. opvoeding;
19 20 Het Hong. Strijkkwartet; RNIO: 20,00
Nieuws;AVRO: 20 05 „Departementen Spre
ken"; 20.20 AVRO's Bonte Dinsdagavond-
trein; 21.35 Buitenl. Overzicht; 21.50 Ork. Alb.
Sandler; 22.00 Hoorspel; 22.40 Renova-Septet,
(Interm. RNIO: 23.00 Nieuws); 23,30 „Noctur
ne"; (gr.pl.).
Op heeterdaad betrapt
Een Haarlemsche rechercheur wist een
fietsendief te snappen, die op een binnen
plaats aan de Parklaan zijn kans schoon
meende te zien. Het viel den roover ech
ter niet mee, de buit ongestoord in de
wacht te sleepen, aangezien hij buiten den
waard, in dit geval den politieman, had
gerekend. In de worsteling tusschen de
vertegenwoordigers van gerechtigheid en
duisternis, wist de gauwdief boven te ko
men. Hij nam de beenen, waartegen de
politieman natuurlijk luidkeels protesteer
de. Een aantal toegeschoten burgers nam
tijdêlijk de taak van Hermandad over met
het gevolg, dat de boosdoener thans in
een zeer bc-grensde ruimte zijn zonden kan
overdenken.
Ce sociale colonnes
van „Volksherstel"
Dezer dagen deelden wij reeds bijzon
derheden mede over de Sociale Colonnes
die „Volksherstel" te Haarlem zal in
stellen. Twee colonnes zullen gaan star
ten. De Sociale Colonne Kerkelijke Ge
zinszorg start hedenmiddag 16.30 in het
gebouw Nassauplein 2, de Sociale Colonne
Bisschoppelijke Hulpactie morgen, Woens
dag, 16.30 in het gebouw Kampervest 70.
Later komt nog de Sociale Colonne van
de buitenkerkelijke groepen.
AGENDA VOOR DINSDAG 22 JANUARI
Stadsschouwburg: „Het begon zoo on
schuldig" (Ruys-enscmble) 20 uur. Gem.
Concertgebouw: H.O.V.-concert Fr. Gail-
lard en Theo Olof, 20 uur; Hotel De Leeu
werik: 3e Filmvoordracht A. F. J. Por-
tielje; Brinkmann, Gr. Markt, Indische
middag en avond, 15—17 en 20—23 uur;
Rembrandt: „lt happened one night", 14,
36.15, 19 en 21.15 uur; Palace: Nachtasyl,
14. 16.15, 19 en 21.15 uur. Luxor: De Roode
Pimpernel, 14, 16.15, 19 en 21.15 uur;
Frans Hals: De avonturierster, 14, 16.15,
19 en 21.15 uur. Moviac: Bij ons brandt
de kachel, 19.30 en 21.30 uur.
BURGERLIJKE STAND
HAARLEM 21 Januari 1946.
BEVALLEN: 18 Jan., B. J. van Geloven—
Souwer, z,; L. Pardon—van Norde, z.; M. C,
Stoete—Schraain, d.; O. C. Holtkamp—Joma,
d.; M. F. Jonker—Hogeslag, z.; 19 Jan., Jkvr.
S. A. Deen—Boogaert, d.; H. J. Koopmans—
Döring, d.; J. A. Gouweleeuw—de Ruyter, d.;
M. van LieshoutVierhout, z.; C. H. van
Schievan Duijnhoven, z.; P. S. W. Reuter—
Strelch, z.: 20 Jan.. W. J. Wilkes—Rietman,
d.; H. R. Brandenburg—Veen. z.; H. M.
StammesVerschure, d.; S. LigtvoetKoek
koek. d.; B, J. van HattumWoolthuis, z.;
F. Smoorenburg—Dronkers, d.: 21 Jan., L. M.
KampmanHendriks, z.J. M. Nagtzaam—
Kelly. d.
OVERLEDEN: 17 Jan. C. J. Tuijt, 86 Ha-
zepaterslaan; 18 Jan., G, Velthuis—Floris, 59
j.. Luciferstraat; C. Putten, 78 Maerten
van Heemskerkstraat; A. C. van Haarten. 48
j., Schoutensteeg; H. ffe Liefde Meijer, 67
Brouwersvaart; 19 Jan., S. Nederpelt
Wejjers, 65 j.. Reitzstraat; C. Schoon, 82 j..
Maerten van Heemskerkstraat.
ONDERTROUWD: 21 Jan. N. van de Kraats
en M. F. Kanes: J. M. Wolkenfelt en M. W.
E. Bruin; H. H. Krijgsman en N. van de Pol;
H. J. van der Linde en L. C. de Vries; W. J.
J. Hogendoorn en W. S. Gudmundsson.
Een van Neerlands zonen bouicde aan de overwinning
Als ge met uw vinger de kust van West-
Afrika volgt, zal hij voorbij Liberia sterk
naar rechts uitwijken om via de kolonies
Ivoorkust en Goudkust in de bocht van
de Golf van Guinea te verdwijnen.
Goudkust. Een naam, die reeds op de
schoolbanken een zekere aantrekkelijk
heid bezat, maar die niet meer dan een
naam was. Er zouden wel veel slangen
huizen en negers en er was vermoedelijk
goud te vinden. Over de mensehen. die
daar. ver van de beschaving in de eeuwige
eindeloosheid van het groene oerwoud
vochten met de natuur, om haar de schat
ten te ontrukken, noodig voor het wel
en ook vaak voor het wee der menschheid,
werd verder niet gedacht. Toch zijn er
blanken. Engelschen, Hollanders. Natuur
lijk Hollanders, want waar mannen noo
dig zijn, kerels, die desnoods met niets
dan hun handen den strijd willen aan
binden tegen de gierige aarde en het
woekerende woud, zijn de Jannen en Kla
zen, de Pieten en Willems present.
Daar, aan de Goudkust, heeft een Haar
lemmer zes jaren van zijn leven gezwoegd,
meegevochten voor de overwinning. Drie
jaar lang heeft hij goud gedolven, drie
jaar lang heeft hij bauxiet gewonnen. Nu
is hij terug in het vaderland en wij heb
ben hem hooren vertellen over de hitte
en het werk, over de negers en de piano,
die hem het leven heeft helpen veraan
genamen.
T. van Tongeren, een hoekige gestalte
met de sporen van zes jaar tropen op zijn
gelaat, vertelt. Hij gebruikt veel Engelsch
en maakt grammaticale fouten, maar uit
zijn woorden blijkt weer eens, hoe één
man kan werken, zes jaren lang onder
een moordend klimaat, in een bijna vol
komen isolatie, hoe een eenvoudige Haar
lemsche jongen zijn spieren heeft gespan
nen, omdat hij wist: hieT moet gedóin
worden.
In 1916 werden nabij een klein dorp,
Mpreaso bij Tarkwa, 500 K.M. het bin
nenland in, bauxletlagen ontdekt in een
heuvel. Ze konden echter niet ontgonnen
worden, er was geen vervoer van hel erts
mogelijk. Eerst in November 1942 werd de
zaak energiek ter hand genomen en Van
Tongeren, die er al bijna drie jaar had
opzitten in de goudmijnen, werd te Mprea
so gedetacheerd. Den 24en Maart 1943
kwam de eerste lorrie met het kostbare
erts van den heuvel naar beneden. In een
inlandsche accomodatie, temidden van
Twi-negers en elke twee weken met on
geveer 200.000 gulden onder zijn beheer
heeft de kleine blanke groep bauxiet ge
wonnen, bauxiet dat noodig was voor de
vliegtuigindustrie, waar de geallieerde
wereld op wachtte, om zijn luchtvloten
uit te kunnen sturen, om de menschheid
te bevrijden van den Duitschen geesel.
Zes blanken en een vijftienhonderd negers
wisten een maandproductie van 5000 ton
bauxiet aan de aarde te ontworstelen. De
weg naar den heuvel kwam klaar, de
6chepen met het aluminiumerts voeren
naar Engeland, de slag om het bauxiet
was gewonnen.
Een stukje Holland in dc rimboe.
Van Tongeren betrok
een comfortabeler
bungalow op den
heuvel en schiep
zich een Nederland
sche sfeer. Hij plant
te sla en bloemkool
en versierde zijn ka
mer met Holland-
sche snuisterijen.
Veel tijd voor ont
spanning was er
niet, slechts de eer
ste Kerstdag was een
oase in den woestijn
t harden arbeid. Schaarsche berichten
Euwe en Christoffel
hebben de leiding
in Londen
De Zwitsersehe kampioen Christoffel heeft
in de zevende ronde van het Londensche
Schaaktournooi tegen König een punt ver
speeld, zoodat hij thans de eerste plaats
moet deelen met Euwe en mogelijk nog met
Denker, die een afgebroken partij tegen
Winter heeft staan, aldus bericht dr. Euwe
ons uit Londen.
De uitslagen van de zevende ronde zijn:
Groep a: Broadbent—Opocensky 0—1; Fried-
mann—Tartakower 0—4; Fairhurst—Bern
stein 0—1; Prins—Stone in gelijke stelling
afgebroken; List—Steiner afgebr. Golombek
Pomar afgebr. in voor Golombek gewonnen
stelling. Afgebr. partijen uit vorige ronden:
Bernstein—Opocensky Vi—lA; Pomar—Fair»
hurst 10; Broadbent—Prins 01.
Groep b; NewmanAbrahams 01; Wood—
Euwe 0—1; König—Christoffel 1—0; Devos—
Thomas 03; Lupl—Medina O—l; Winter—*
Denker, afgebr. in voor Denker betere stel
ling; uitgestelde partij DevosKönig V4Va»
De Nederlandsche Eirtalcluh, het Cena
trale Bonds-trainingsinstituut van candidaten
voor het nationale voetbalelftal, heeft 28
spelers uitgenoodiged, deel te nemen aan de
oefeningen op het VUC-terrein in Den Haag,
Het zijn: Wilcers (BI. Wit), Kraak (Stormv.),
De Vroet, Kuppen en Van Kilsdonk (F'oord).
Poulus en Van Buitenen (HDVS), Smit en
Roozen (Haarlem), De Jong (ADO). Holleman
(VUC), Schijvenaar (EDO), v. d. Enge) (DHC),
Saris en v. Beek BW, v. d. Linden. Pot»
harst. Drager en v. Veen (Ajat), v. d. Hoe
ven (DHVS), Ehlen (Sitt. Boys), v. d. Gijp
(Emma). Bouwmeester en Rijvers (NAC). Wil
kes (Xerxes), Pellikaan (Longa) en Ooms
(DWV) en Lenstra (Heererween).
Hoofdzakelijk uit deze spelers zal de natio
nale ploeg voor den wedstrijd tegen Luxem
burg gekozen worden. Het-dalen van het spel
peil in het Oosten doet zich duidelijk blijken:
geen enkele Oosterling zal aan de training
deelnemen. Abe Lenstra Is de eenige Noor
derling.
De bekende Belgische voetballer Jules
Pappaert van Union St. Gilloise. die meerma
lyen met Smellinckx het sterke nationale
backstel van onze Zuiderburen vormde, is op
40-jleeftijd te Brussel overleden.
In de betrouwbaarheidsrit voor motoren,
die Zondag gehouden is op het traject He-
renlhals—Luik—Spa—Herenthals (300 km),
bleven de Belgen verre in de meerderheid.
Door sneeuwval en vorst was het parcours
zwaar. P. Knijnenburg uit Wassenaar op
B.M.W. werd met 0 strafpunten 4e bij de
seniores-solorijders. De Heemstedenaar O.
Moeke, eveneens op B.M.W.werd met 7
strafpunten 10e in dezelfde categorie.
DAMMEN. „Het Oosterkwartier" organi
seert 23 Jan. een gongwedstrijd in het „Hof
van Holland", waaraan thuisdammers vrij
kunnen deelnemen. Op 30 Jan. komt P. Roo-
zenburg op dezelfde plaats simultaan spelen.
BOKSEN. Jan Nicolaas won te Rotterdam
door interventie in de 7e ronde van den
Belg Pierre Lust en Jan de Bruin won van
Bertouille.
De gyronastlekver. Turnlost bestaat a.s.
Zaterdag 40 jaar. Het bestuur zal op dezen
dag receptie houden in Rest. Brinkmann,
Bilderdijkzaal van 15—17 uur.
uit de „beschaving" maakten melding van
den oorlog, schepen werden op den Atlan-
tischen Oceaan naar den bodem gejaagd,
vele kostbare uitrustingstukken voor de
kleine nederzetting brj Tarkwa gingen
verloren. Men vocht door, men dolf het
zacht-glinsterende erts, men voelde den
drang van den oorlog. In Dahomé. een
buurtkolonie en te Dakar, meer Noordelijk
waren Duitsche eenheden gestationneerd,
die veel moeite en schade veroorzaakten
aan de transporten naar en van de Goud
kust. Niet alleen de luttele Europeanen te
Tarkwa en te Nkawkaw, te Accra en in
Takoradi hulden zich in de sfeer van hun
iand, hingen de reliquieën van ,.,old
England" of van „Moeder aan de Brou
wersvaart, Juni 1923", aan den wand,
maar ergens in de jungle vertelde een
klein, Hollandsch dorp van de reeds eer
der gewekte ondernemingslust van de
menschen uit de lage landen. Daar ligt
het plaatsje El Mina en het had even goed
Watergraafsmeer kunnen heeten. Witge
kalkte huisjes, een neger, die uit een dak
raampje roept, (en dan in het Hollandsch):
„Komt u boven, meneer", namen op de
deuren als Van Dijk, Vroom en De Veer*
In het kerkje hangt nog de Nederland
sche vlag en het kasteel, dat het dorp be-
heerscht, dateert van 1758 en is gebouwd
door de Nederlanders van de West-Indi
sche Compagnie
Van Maart 1940 tot December 1945 heeft
Teun van Tongeren geleefd aan de Goud
kust en straks zal bij zijn post weer in
nemen, als een van de naamloozen, die
het rood, wit en blauw eer aandoen.
35. Tobias toil het probeeren, maar het
is zijn schuld niet, hoor, als Wag's kar
retje in het water rolt! Voorzichtig stap
pen Wag en Warrel op de glibberige
pont, die hen in een paar slagen naar
den overkant brengt. Dan maakt hij een
blad van een waterlelie los en duwt het
voor zich uit naar den anderen kant.
Tobias klimt langzaam en druipend op
den wal en probeert het wagentje op
het blad te duwen. Maar de kant is nog
al steil, zoodat het er even op lijkt, alsof
het geval toch nog in de sloot terecht
zal komen.