IJmuider Courant
Qcaote instemm
Tegen de
Doodstraf
in den Haag met Kerr's missie
t.ih- Jaargang: No. 162S7
Bureaux: Kennemerlaan 154.
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.'
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Dondenlog 24 Januari 1040
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 et,
per kwartaal 4.—
'"|p ACHTIG jaar geleden werd in ons
land de doodstraf voor het laatst in
het burgerlijk recht toegepast. Vijf jaar
later, in September 1870, werd zij wette
lijk afgeschaft en bleef alleen toepasselijk
bij bepaalde militaire misdrijven, in oor
logstijd begaan, zoodat zij uitsluitend tot
de bevoegdheid van krijgsraden en Mili
tair Gerechtshof ging behooren. In 1943
voerde de Londensche regeering haar bij
Koninklijk Besluit ophieuw in bij hel Bui
tengewoon Strafrecht, dat politieke mis
dadigers uit den jongsten oorlogstijd geldt.
Daarmee is de doodstraf voor een bepaald
soort misdrijven, door burgers gepleegd,
dus weer ingesteld. De instelling draagt
een tijdelijk karakter, dat evenwel niet
door eer. bepaalden datum begrensd wordt
en de mogelijkheid zich zou kunnen voor
doen dat de straf, eenmaal toegepast, toch
weer in de wet zou belanden en dus blij
vend worden. Maar dat zou alleen bij
wettelijke bepaling door de Staten-Gene-
raal kunnen geschieden. Een ernstig be
zwaar tegen het Londensche besluit blijft,
dat het buiten de sfeer van ons land en
zonder volksvertegenwoordiging is geno
men. Voor besluiten die de rechtspraak
raken is het immers bij uitstek gewenscht,
dat de volkswil zich heeft doen hooren.
Er is thans nog geen volksvertegenwoor
diging in den grondwettigen zin des
woords. Het Noodparlement, dat haar tij
delijk vervangt, heeft onlangs bij meer
derheid een motie verworpen, waarin
werd voorgesteld om al de in Londen en
later genomen besluiten, die het Nood-
recht vormen, aan het parlement ter goed
keuring voor te leggen. De regeering had
tegen deze motie, vooral bezwaar, omdat
zij vele honderden besluiten gold en de
uitvoering dus den wetgevenden arbeid
belangrijk zou ophouden.
Dit ter inleiding.
Intusschen is een aantal doodvonnissen,
door een Bijzonder Gerechtshof uitgespro
ken, door den Bijzonderen Raad van Cas
satie bekrachtigd. Voor de veroordeelden
rest alleen de mogelijkheid op gratie. Een
verzoek daartoe moet binnen een week na
het beslissend vonnis ingediend worden.
Dat is o.a. gebeurd in de zaak-Blokzijl.
Het is nu zeven weken geleden dat Blok
zijl door den Bijzonderen Raad ter dood
veroordeeld werd. Er is nog steeds geen
beslissing op het gratieverzoek.
Reeds maanden geleden werd in Gro
ningen een Landelijk Comité var. Ac-tie
tegen de Doodstraf opgericht. Plaatselijke
comités volgden. Ook voor Haarlem en
Omstreken is er een gevormd. De leden
van deze comité's 2ïjn allen felle tegen
standers van het nationaal-spcialisme.
Sommigen van hen hebben aan het verzet
in oorlogstijd actief deelgenomen. Ook
schrijver dezes. Hun actie wordt dan ook
geenszins beïnvloed door eenigen wensch.
om misdadigers als Blokzijl en anderen te
ontzien. Zij zijn ervan overtuigd dat. deze
lieden zwaar gestraft moeten worden.
Maar zij hebben gewetensbezwaar tegen
de doodstraf als rechtsmiddel.
Tri het algemeen dus niet met het oog
op eenig bepaald geval heeft het Co
mité ais bezwaren tegen de doodstraf
aangevoerd: de onherstelbaarheid bij
rechterlijke dwaling; de uitschakeling van
de mogelijkheid van bekeering van den
veroordeelde; het verlagen van mede-
menschen tot het verrichten van beuls-
diensten en ondermijning van eerbied voor
het Leven; het terugvallen in een vroegere
phase van de rechtspraak; het feit dat de
nabestaanden zwaarder getroffen worden
dan de veroordeelde: het verslappen van
de actie tegen den nationaal-socialistischen
gees', als eenmaal vele dragers daarvan
gedood zullen zijn. En tenslotte, hetgeen
voor velen die aan de actie deelnemen
overheerscht: de overtuiging, dat de dood
straf in strijd met het Evangelie van
Christus is en daarom niet toegepast mag
worden.
Het is bekend dat hieromtrent tegenover
gestelde meeningen in kerkelijke kringen
met name in orthodox-Protestantschen
kring, bestaan. Nu de vraag, of de dood
straf weer toegepast zal worden in ons
land, veel beroering heeft verwekt en tal
van beschouwingen voor en tegen uitge
lokt, heef- ook de Synode van de Ned.
Hervormde Kerk er zich over uitgespro
ken. Wij hebben die uitspraak vermeld.
Hij hield in ..dat' de overheid als diena
resse Gods, zich gesteld ziende voor de
taak de gerechtigheid te handhaven en de
daarop gepleegde inbreuken te straffen,
naar Gods Woord het recht heeft, in geval
van zeer zware schuld de doodstraf toe
te passen." De Synode erkende evenwel
dat dit een meerderheids-uitspraak was.
Eenstemmigheid was niet bereikt. Zij
sprak bovendien met nadruk over de mo
gelijkheid van gratie en keerde zich tegen
gevoelens van haat.
In een knappe beschouwing over de
doodstraf in Vrij Nederland van 19 dezer,
waarin de schrijver verklaart, het Lon
densche besluit diep te betreuren, formu
leert deze zijn hoofdbezwaar tegen de
doodstraf op grond van een woord, dut
ook door de meerderheid der Synode is
gebezigd. Zij heeft er namelijk aan herin
nerd. dat de aardsche gerechtigheid een
afglans draagt van Gods gerechtigheid.
„Tegenover de Synode moet gehandhaafd
worden, dat het slechts een afglans is",
schrijft Vrij Nederland. „In de rechtsorde
moet ergens zichtbaar worden, dat zij
De missie van Sir Archibald Clark Kerr,
die inmiddels in Moskou is aangekomen, ge
schiedde na voorafgaand overleg met de Ne-
deriandsohc regeering, die haar met zeer
grootc instemming begroet en harerzijds
niets zal nalaten om de zending van dezen
voortrel'folijken Britschen diplomaat zoo
veel inogel(jk te doen slagen, aldus werd In
regeeringskringen tegenover liet A. N. 1*.
verklaard. De stappen van de Oekralnlsche
delegatie, zoo werd verder gezegd, hebben
betrekking op de aanwezigheid van Engel-
sche en Japansclte strijdkrachten in Ned.-
Indlë en op militaire acties, die zjj tegen de
plaatselijke bevolking zouden ondernemen.
Zooals bekend is, hebben de Brltsche strijd
krachten, namens de Ver. Naties, opdracht
gekregen de overgave van de Japansche
troepen in Néd.-Indië te verwezenlijken. Zij
verrichten deze laak met volledig begrip
voor de bijzondere omstandigheden die daar
heersclien. Het is derhalve niet duidelijk,
hoe in Ned.-Indlë een situatie zou kunnen
ontstaan, die een bedreiging zou kunnen
vormen voor de handhaving van de inter
nationale vrede en veiligheid, gelijk In art.
34 van het Handvest wordt omschreven.
Russische critiek
Het Sovjet-Russische persbureau Tass
schreef Woensdag naar aanleiding van een
bericht uit Den Haag. dat Nederlandsche
troepen met een infanterie-, tank- en artil
lerieopleiding naar Indië zouden worden
gezonden om de orde te herstellen: „Dit lijkt
te veel op de vroegere koloniale termiuolo-
gie". Het persbureau haalde daarop het Ne
derlandsche communistische dagblad „De
Waarheid" aan over ,,de steeds dubbelzin
niger wordende Nederlandsche regeerlngs-
politiek". „De Nederlandsche regeering
speelt een dubbelzinnig en gevaarlijk spel,"
aldus Tass.
Bevln beducht voor een ramp
De landing van Nederlandsche troepen op
Java zou in het huidige stadium stellig een
„opvlammende" uitwerking hebben." zoo
heeft min. Bevin Woensdag in het Britsche
Lagerhuis verklaard Hij zeide van oordeel
te zijn, dat ve'rsterking van de Ned. strijd
krachten op het eiland „wellicht een ramp
tot gevolg zou kunnen hebben." Ook ver
klaarde Bevin nog: „Het Ned. leger is veel
grooter, dan wij op dit oogenblik aan land
kunnen zetten."
„Tegengif
r de Iraansche kwestie"
In Indonesische kringen blijft groote te
leurstelling heerschen, omdat de Indonesi
sche kwestie niet afzonderlijk van alle an
dere internationale problemen wordt aan
gesneden. Men meent dat de Oekralnlsche
nota slechts bedoeld is als een „tegengif"
voor de Iraansche kwestie. „Het laatste
woord zal evenwel gesproken worden dooi
de zeventig millioen Indonesiërs zelf", zoo
zegt men ln deze kringen, hetgeen er op
zou kunnen wijzen, dat de Indonesische
republiek zich eventueel niet bij iedere in
ternationale beslissing zou neerleggen.
(ün. Press)
Poging stakingen in de V. St.
te beëindigen.
De president van de United States Steel
Corporation heeft aan president Truman
verzocht de leiders van door de staking ge
troffen Industrieën bijeen te roepen en hen
te laten adviseeren over 'n loonsverhooging
Voorts heeft hij gevraagd te laten vaststel
len welke loonsverhooging het land kan
verdragen. Op deze wijze hoopt men tot een
beëindiging van de staalstaklng en van an
dere groote stakingen te komen.
(Un. Press)
Duitsche koleil voor Nederland. In het kader der herstelbetalingen aan de
eens door Duftechland bezette gebieden zal ook ons land zijn deel in steen
kool ontvangen. Deze kolen komen voor het grootste gedeelte uil hei ituhr-
gehied. Konige trucks niet de kostbare brandstof gereed voor liet vertrek
ttnur Nederland.
nooit meer dan schamele heenwijzing is
naar de Goddelijke gerechtigheid. Dat
moet daardoor gebeuren, dat wij geen
plaats mogen geven aan het volstrekt on
herstelbare: het doodvonnis. In de dood
straf reikt de mensch in euvelen over
moed boven zijn menschelijke begrensd
heid uil."
Het is deze gedachte, die zooveel tegen
standers van de doodstraf in vroeger tij
den en ook nu gedreven heeft en drijft
tot hun verzet. Ons diepste gevoel zegt
ons dat de mensch zich niet mag aanma
tigen. zijn rechtspraak tot het vernietigen
van het leven van den medemensch uit te
strekken. Dat recht berust, voor ons, bij
God alleen.
Zoo heb ik het, in vroegeren werkkring
in landen, waar de doodstraf steeds be
staan heeft en nog bestaat, ook ervaren.
Als ik Fransche, later Engelsche rechters
het fatale vonnis over landverraders of
moordenaars hoorde uitspreken, beklemde
mij telkens die gedachte.
Het behoeft nauwelijks betoog dat op diepe
overtuiging van dezen aard het argument
van sommige opportunistisch-redeneeren-
de menschen. die de politieke misdadigers
ter dood willen brengen omdat zij nog
wel eens los zouden kunnen komen, geen
vat heeft. Ook feitelijk is dit argument
onjuist Want onze overwinning op het
nationaal-socialisme kan alleen bevochten
worden dooreen betere samenleving te
scheppen, dan deze dwaalleer inhield.
Slagen wij daar niet in, dan verliezen wij
het tegen nieuwe vijanden. Slagen wij
wel. hetgeen moet en zal geschieden, dan
leveren die gevangenen voor niemands
verbeelding meer gevaar op. Vrees is
trouwens ook hier geen goede raadgever.
8-
Amerika pleit voor
zelfbestuur
De Amerikaansche gedelegeerde in den
Beheersraad zal hedenmiddag een uilnoo-
diging tot de koloniale staten richten het
Handvest uit te breiden tot de koloniaal
bestuurde volken en mandaatgebieden en
aan de wettige aspiraties van de volken
die geen zelfbestuur kennen, tegemoet te
komen.
Couin hedenavond
gereed?
Gouin is bezig met de formatie van een
nieuwe Fransche regeering en hij hoopt
vanavond het resultaat bekend te kunnen
maken. Men verwacht, dat hij hel plan
van De Gaulle in November jJ., oin aan
de drie groote partijen een gelijk aantal
posten toe te kennen, zal volgen, (ün. Pr.)
De partij van den Arbeid.
Congres van sympathiseerenden
Vrijdag 8 Februari komen te Amsterdam
in een congres bijeen zij, die zich aangetrok
ken gevoelen tot de op te richten Partij
van den Arbeid, doch niet deel uitmaken
van een der drie partijen (S.D.A.P.. Vrijz.
Dem. Bond en Chr. Dern. Unie), die als zoo
danig hebben deelgenomen aar. het overleg
dat tot de plannen voor deze partij heeft ge
leid. Op dat congres zullen de voorstellen
tol het in leven roepen van deze nieuwe
partij worden toegelicht en besproken. In
de middagzltting zal o.a. het woord gevoerd
worden door den minister-president prof.
£c. W- Snji wBMirhru n.
Het woord is aan.
SimuelLo ver:
De omstandigheden regee-
ren den zwakkeVoor den
wijze zijn zij slechts werk
tuigen.
„Haarlems Bloei"
Plannen voor dit jaar
Tijdens de vergadering van het algemeen
bestuur van de stichting „Haarlems Bloei"
die Dinsdag ten stadhuize plaat- vond,
werd na een welkomstwoord door wethouder
D. J. A. Geluk, den nleuwbenocmden voor
zitter, een overzicht gegeven van het ont
staan. het doel en de toekomstige taak van
„Haarlems Bloei". Niettegenstaande de be
moeiingen van den bezetter en het N. S. B.-
gemeenfcebestuur heeft de stichting zich
tijdens cle Dultsche overheersching weten,
te handhaven. Dank word gebracht aan den
aftredenden voorzitter, den heer W. J. B.
van Liemt. Als een van de voornaamste pro
grammapunten voor het Jaar 1946 staan
voorbereiding en organisatie van de herden
kingsfeesten ter gelegenheid van het 7üC
jarig bestaan van Haarlem op het lijstje.
Haarlem is. door zijn ligging, een stad. bij
uitstek geschikt voor het houden van con
gressen en „Haarlems Bloei" heeft dan ook
plannen, om dit feit. naast een touristische
propaganda, naar voren te brengen.
De Sportweek zal ook dit jaar weer de
aandacht trekken. Als vermoedelijke datum
werd begin Juli genoemd. Zandvoort en de
Bollenstreek zijn twee belangrijke trekpleis
ters voor de Spaarnestad. Een spoedige her
opening van Zandvoort als badplaats en de
herbouw harer hotels, restaurants enz is
van groot belang voor Haarlem. De bloemen
weelde zal haar terugslag zeker niet missen
op het, bezoek aan Haarlem.
Steun van de burgerij en verhoogde sub
sidie van het gemeentebestuur zullen nood
zakelijk zijn. wil de stichting haar werk
voortzetten in het belang der stad.
Tenslotte werd het Dagelijksch bestuur
van „Haarlems Bloei" herkozen, terwijl lil
een vacature werd voorzien door de verkie
zing van Mr. P. Fuhrl Snethlage. Als be
schermheer der stichting werd benoemd de
heer M. A. Relnalda, burgemeester van
Haarlem,
Nieuw H.O.V.-bestuur
gekozen
Maar nog geen dirigent
In een Woensdagavond gehouden ledenver
gadering. die druk bezocht was, stelde het
bestuur van de Haarlemsche Orkesiv-eroeni-
ging volgens de statuten zijn mandaat ter
beschikking. De heeren mr. A. Bee's, dr. Th.
de Orauw. D. J. Sanders en W. .-Vpbenaar
stelden zich herkiesbaar, de secretaris de
heer P. de Waard, die de vereen- r g ruim
10 jaren trouw heeft gediend, w -ie r.ie'.
meer voor herbenoeming in lanm king ko
men. Van bestuurszijde werden al? nieuwe
candidaten genoemd de heeren H. R. de
Smit. dr. L, C. W. Naessens en Ir, O. j.. Lu-
dolph. terwijl de leden candidaat. stelden de
heeren .1. W. Delfos. V. H. Vrugt en mevr.
H. I.udolpli. Gekozen werden daarop lot le
den van het nieuwe bestuur de heeren Beets,
De Grauw. Sanders. Alphenaar. Naessens,
Ludolph en Vrugt, die hun benoeming allen
hebben aanvaard.
BIJ rondvraag werd vervolgens de dirigent-
kwestie aan de orde gesteld De heer Beets
zeide, dat Marinus Adam, die voor 3 jaar in
de uitoefening van zijn beroep is geschorst,
thans voor de derde maal zijn zaak bij den
F.ereraad aanhangig heeft gemaakt. Indien
de uitspraak wederom ongunstig voor hem
zou zijn. zou de heer Adam vermoedelijk in
Hooger Beroep gaan. Het bestuur van de H.
O. V., aldus de heer Bce»s. *s in afwachting
van de definitieve ui'spraak en zal aar. de
hand daarvan in overleg met den heer Adam
een beslissing nemen. Óok indien het moge
lijk zou zijn den heer Adam als dirigent te
handhaven,, zou naast hem nog een tweede
dirigent worden benoemd.
Over het dlrigeeren-op-proel verklaarde
de heer Beets, dat er in totaal 40 sollicitan
ten naar het H.O.V.-dirlgentsehap waren ge
weest. De tot dusverre opgereden musici
Jordans. Oud. Krelage De Rook en Hieux
hadoen allen goed voldaan, slechts de 'neer
Gnillard. bij de recente uitvoering, had een
scherpe critiek verwekt, hoewel er ook men
schen zijn prestaties hadden geapprecieerd.
Het is natuurlijk onze bedoeling, zoo zeide
de heer Beets, zoo spoedig mogelijk een
dirigent te benoemen: dit wordt echter be
moeilijkt door bet blijven sleepen van do
zaak-Adam. Men zal thans trachten, zich
voor liet overige seizoen te verzekeren van
de medewerking van iemand als Jordans of
Oud en in September hoopt het bestuur dan
een vasten dirigent te benoemen.
Haar man verraden.
Voor het bijzonder gerechtshof te Am
sterdam werd de doodstraf gcëischt tegen.
Trientje Loos uit Spanbroek, die haar man
destijds aan de Landwacht heeft verraden
voor het lezen van Illegale lectuur. Tevoren
was zij 2 1/2 jaar weggeweest omdat zij
omgang met Duitschers had. Nadat zij na
die omzwervingen weer thuis gekomen was,
heerschte er ln het huls een slechte stem
ming. Toen de Landwacht kwam om haar
man te arresteeren heeft de vrouw haar
kinderen van 6 en 8 jaar van bed gehaald
om te laten vertellen hoe haar man die Il
legale lectuur kreeg. Tegelijk met den man
werden ook twee onderduikers, die in het
huis waren, gearresteerd. Loos en een der
onderduikers zijn door de Duitschers gefu
silleerd.
Pierre Flandin, Vichy-minister van bul-
tenl. zaken, is van rechtsvervolging ontsla
gen. Wel zal hij moeten terechtstaan ter zake
van „nationale onwaardigheid" voor het
Hooggerechtshof,
