„De Jieddmg&aet
En hoe zij voer in oorlogstijd
Vischexport naar België gestaakt
Ook het laatste nummer van „De Red
dingboot", het bekende mededeelingen-
blad van de Noord- en Zuid-Hollandsche
Reddin.gmaatschappij bevat interessante
verhalen over het vele werk, door de red
dingbooten in de oorlogsjaren verricht.
Bovendien kwamen van Duitsche zijde
•herhaaldelijk opdrachten, welker uitvoe
ring in strijd was met de taak van het
reddingwezen en die dan ook steeds ge
weigerd werden, dikwijls tot groot mis
noegen der Duitschers.
Het volgende relaas, dat wij uit „De
Reddingboot" overnamen, geeft een dui
delijk beeld van de moeilijkheden die te
land omzeild en de gevaren, die op zee
getrotseerd moesten worden.
Berichtendienst faalde herhaaldelijk.
De berichtendienst aan de kust tot
14 Mei 1940 in handen van de Nederland-
sche kustwacht faalde herhaaldelijk,
waarschijnlijk als gevolg van te groot aan
tal mutaties en bezetting van de kust door
militairen, die weinig of geen verstand
hadden van de zee. Vele malen werden
onze booten te laat gewaarschuwd dan
wel met hoogst onvolledige of totaal on
juiste opgave van plaats en aard van het
ongeval uitgestuurd, welke ernstige lacune
ongetwijfeld menschenlevens heeft gekost.
Elke gelegenheid werd aangegrepen om
den Marinebefehlsbaber hierop te wijzen;
schriftelijk en mondeling; het was echter
wel merkwaardig, dat de Duitschers
slechts bij hooge uitzondering schriftelijk
erkenden, dat er iets gehaperd had. Aan
onze klachten over pogingen van Hafen-
of Inselkommandanten, reddingbooten te
misbruiken voor het overvaren van mili
tairen of het helpen bij bergingspogingen
van marinevaartuigen, werd echter wel
degelijk aandacht besteed. In enkele ge
vallen werden zelfs de verantwoordelijke
officieren door de Duitsche Marineleiding
gestraft!
Teneinde onze stalen booten zoo goed
mogelijk te beschermen tegen magnetische
mijnen werden zij voorzien van een Gauss-
kabel en benzine-aggregaat. Elke twee
maanden moesten zij te Amsterdam wor
den gecontroleerd; bleken zij niet in orde
te zijn dan werden zij in de Waalhaven
gedemagnetiseerd. Het mijnengevaar langs
■onze kust was geenszins denkbeeldig en
wij mogen zeker van geluk spreken, dat
op geen der 450 reddingtochten, die in
oorlogstijd werden gemaakt, ongelukken
zijn gebeurd. Het groote gevaar van in
menging van Duitsche zijde dat aanvan
kelijk dreigde, kon worden omzeild; een
nieuw gevaar dreigde echter toen de di
recteur van den Ned. Zeereddingdienst
pogingen in het werk stelde tot samen
werking met de Ned. Reddingmaatschap
pij te geraken. De Duitsche Marineleiding
begreep terecht, dat dit onze positie on
mogelijk zou maken en eerbiedigde onze
afwijzende houding. Toen de directeur
van den Z.R.D. echter door de Duitsche
Marineleiding werd ontslagen, verzocht
zij den secretaris der N.Z.H.R.M. de lei
ding van den Z.R.D. over te nemen en
zich tevens te belaster, met de administra
tieve leiding van den Ned. Zeesleepdienst,
die bij den Z.R.D. was ondergebracht en
waar alle door de Duitschers gerequireer-
de Nederlandsche sleepbooten onder res
sorteerden. Dat dit aanbod van de hand
werd gewezen spreekt vanzelf; de secre
taris zei den marine-officier, die hem er
over polste, dat van hem natuurlijk geen
medewerking kon worden verwacht Duit
sche koopvaardij- of oorlogsschepen te
bergen. De practijk had reeds bewezen
aan welke hooge eischen de organisatie
van het Nederlandsche kustreddingswezen
beantwoordde en de Admiral i. d. Nïe-
derlanden was duidelijk te kennen gege
ven, dat iedere inmenging in onze zelf
standigheid neer zou komen op liquidatie.
Groote activiteit.
De activiteit der reddingbooten in het
tweede halfjaar van 1940 was zeer groot;
verschillende scheepsrampen vonden
plaats vóór en op de kust, sommigen als
onbekendheid met de gronden, andere als
resultaat van beschadigingen door mijnen,
actie van vliegtuigen of motortorpedo-
booten.
Het wrak van het tusschen de pieren
van IJmuiden tot zinken gebrachte s.s.
„Jan Pieterszoon Coen" eischte op 17 Sep
tember 1940 twee slachtoffers. Eerst een
Duitsche voorpostenboot, die tijdens ruw
weer de haven wilde binnenloopen, de
Noordpier te dicht naderde uit angst voor
de „Coen" en door de stortblokken werd
opengereten. Het schip kenterde; de mrb.
.„Neeltje Jacoba" zag kans nog enkele op
varenden te redden.
tairen, die soms met de reddingbooten
meevoeren ter „bescherming" van de boot
of om eventueele uitwijkpogingen naar
Engeland te verhinderen, mitrailleui-s
trachtten mede te brengen. Wij klaagden
hierover en de Marinebefehlsbaber liet ons
weten, dat deze militairen overeenkom
stig de bepalingen van het Geneefsche
verdrag voor „Verteidigungszwecke und
Sicherung der Fahrzeuge lediglich mit
Handfeuerwaffen ausgerustet sein dür-
fen".
Zeezieke „opstappers".
Ook dit probleem was dus opgelost; veel
last van deze meevarende Duitschers, die
overigens al spoedig zeeziek waren, werd
niet ondervonden. Intusschen is het wel
begrijpelijk dat de Duitschers er niet. voor
voelden, dat onze motorreddingbooten in
de gelegenheid zouden komen op volle zee
ongestoord contact met geallieerde sche
pen of vliegtuigen te hebben en zij lieten
onze bemanningen duidelijk .merken, dat
pogingen om naar Engeland over te ste
ken zouden worden verhaald op hun ge
zinnen. Op verreweg het grootste gedeelte
van alle reddingstochten voeren echter
geen Duitschers mee.
Markt Scheveningen.
Met versche visch waren Maandag aan
de markt te Scheveningen de motorlog-
gers SCH118, C. den Heyer met 13957;
SCHI90, J. Taal. met 11477; SCH312. K.
Pronk, met 10950; SCH195, A. de Niet,
met 8532; SCH159, C. Dijkhuizen, met
8332; SCH45, M. Buis, met 7123; SCH
97, K. Blok. met 17.569; SCH87, W. Pronk
met 7637; en de kustvisscher SCH38, W.
F. Rog, met 1706 besomming.
Vergadering van de Hanze-
Maandagavond had in het Patronaats
gebouw een vergadering plaats van de
„Hanze". De voorzitter, de heer W. Groe-
newoud, opende met een kort woord de
vergadering. Goedgekeurd werd een ont
werp tot herziening der contributie. Ver
der is nog besloten om aan het eind der
vongende maand voor de leden een feest
avond te organiseeren. De vergadering
droeg een zeer geanimeerd karakter.
Weer een terug.
In de Visschershaven is geheel bedrijfs
klaar aangekomen de TX 49. Dit vaartuig
was door de Duitschers in beslag genomen
en werd na de bevrijding aan den eige
naar teruggegeven.
„E<;n ou«l beestje terug".
Men maakt ons er op attent, dat de
Johanna IJM 207, het 54-jarige beestje,
dat onlangs in IJmuiden is teruggekeerd,
niet de trawler was, die als Betsy aan de
Fa. Wed. S. I. Groen toebehoorde en die
de oudste trawler van de vloot was. De
Johanna is de in Engeland gekochte Avri-
cula en werd toen als Batavier II IJM 107
in de vaart gebracht. De trawler heeft ook
nog den naam van Jeane gedragen.
De Betsy was een in ons land gebouwde
trawler en kreeg het merk IJM 75. Onder
den. naam Kamperduin is dit schip in 1936
voor den sloop verkocht.
De Vios V teruggevonden.
Naar wij vernemen is de stoomtrawler
Vios IJM 102 eenigen tijd geleden in zeer
verwaarloosden toestand bij de werf Wil-
ton-Feijenoord te Schiedam teruggevon
den. De motorlogger Ingrid, die sleep-
werk verricht ten behoeve van de repa-
trieerende schepen, is naar Rotterdam
vertrokken om den trawler te halen. De
Ingrid moet echter eerst den motor repa-
reeren. Beide schepen worden deze week
in IJmuiden verwacht.
De Alcantara.
Het grootste schip, dat is ingelegd voor
het overbrengen van repatrieerenden is
het s.s. Alcantara van de Royal Mail
Lines. De Alcantara is ruim 22000 ton
groot en zal wel, evenals de Nieuw Am
sterdam en de Oranje, de passagiers in
Southampton overschepen. Het schip zou
in de tweede helft van Januari met 1500
passagiers van Java vertrekken, evenals
het ruim 14000 ton metende m.s. Tegel
berg van de K.P.M., waarvoor 2000 pas
sagiers geboekt worden.
Het afvaart-programma van de sche
pen, die voor dezen dienst gereserveerd
zijn, is nog niet definitief vastgesteld.
Vertraging is zeer wel mogelijk.
VELSEN
Bijeenkomst Buurtver. Schulpen.
Voor de leden van de Buurtvereeniging
„Schulpen" wordt Donderdagavond 31
JanuaTi in het ontspanningslokaal van de
Java-deurenfabriek een bijeenkomst ge
houden. In deze bijeenkomst zal de heer
C. v. Voorbergen een voordracht met de
clamatie geven met den titel „Opbouw".
Voorts is het bestuur voornemens bij
voldoende deelneming een attractie aan
deze bijeenkomst te verbinden.
Agenda voor Velsen.
Woensdag 30 Jan.: Bioscoop „De Pont":
Je kunt het toch niet meenemen. Aan
vang 8 uur.
thans zoo laag, dat ze binnen ieders be
reik zijn; wel een groote tegenstelling met
ons land met zijn geleide economie, waar
een eenvoudig maaltje visch nog altijd
eenige guldens kost.
Nu Frankrijk cn Zwitserland?
Heden vertrekt een uit drie leden be
staande delegatie van de Vakgroep naar
Parijs en Zwitserland, met het oogmerk,
Frankrijk en Zwitserland als afnemers
te winnen. Van eerstgenoemd land heeft
men geen hooge verwachtingen, aange
zien er geen handelsovereenkomst tus
schen. Nederland en Frankrijk bestaat en
ook omdat de koere van den franc feite
lijk geen uitvoer toelaat. En Zwitserland
is ver weg en zou alleen als afnemer op
kunnen treden, indien men de beschikking
krijgt over moderne koelwagens.... en
pvex: yeal hake en koolvisch.
Kinderen
vol lof over Engeland
ZooaïS wij in ons blad van j.l. Maandag
reeds hebben gemeld, zijn Zondag 14 kin
deren uit Engeland teruggekomen, waar
ze 5 y* maand en niet 3 maanden, zooals
ons éérst werd gemeld, door onze Engel-
sche vrienden vertroeteld zijn. Als slecht
gevoede en vermagerde kinderen stapten
ze in het vliegtuig waarmee ze over den
haringvijver vlogen; dik en rond kwamen
ze terug, opgetogen over hun verblijf. Dat
ze het er goed hebben gehad, bewijst hun
gewichtstoeneming, die varieerde van 8
tot 20 pond! Bijna allen wilden het liefst
wec-r rechtsomkeert maken. Alle kinderen
hadden weer veel nuttige zaken meege
kregen. .waaronder twee paar schoenen.
De uitzending is nu stopgezet. Er zijn
nog 7 kinderen in Engeland en voorts is
er nog een aantal in Zweden. Deze laat-
sten zullen eind Februari of begin Maart
teruggehaald worden.
Feestavond van S-S H.
Voor de leden en donateurs van de
Gymnastiekvereeniging S.S.H. organiseert
het bestuur op Vrijdag 8 Februari a.s. een
feestavond in het Kennemer Theater te
Beverwijk.
Het programma van dezen avond wordt
geheel door eigen krachten verzorgd.
Burgerlijke stand.
Geboren: J. Koeman, z., Nachtegaallaan
12, IJmuiden-O. B. Mas6ier, z., Van Was-
senaerstraat 12, ÏJmuiden-O. E. Folkerts,
z„ Noorderlaan 27. Velsen-N. H. J. Jans
sen, d., Schuitstraat 9, Santpoort; T. v. d.
Veen, d., Zeeweg 17, IJmuiden-O. S. van.
Son, 7... Tuinderstraat 128, IJmuiden-ö.
J. Schipper, z„ Zeeweg 229, IJmuiden-O.
Overleden:-M. L. Noordzij, 22 j.. Tus-
sc'nenbeeksweg 14, IJmuiden-O. A. van
Kuïk, 64 j., echtg. van P. van Schagen,
Baanstraat 45, Beverwijk; B. N. Zonneveld,
z., van K. Zonneveld, De Weerdstraat 16,
IJmuiden-O.
Afhalen van levensmiddelen
kaarten.
Voor het afhalen van levensmiddelen
kaarten in het Patronaatsgebouw aan den
Zeeweg zijn aan de beurt de letters K
t.m. L op Donderdag 31 Januari en de
letters M t.m. Q op Vrijdag 1 Febr. Al
leen voor inwoners van IJmuiden, Drie
huis en Velsen (dorp).
SANTPOORT
Filmvoorstelling-
In de Ned. Herv. Kapel te Santpoort'
wordt Vrijdagavond 1 Februari a.s. een
film vertoond over de Zuidpool-expeditie
van kapt. R. F. Scott, getiteld „Eeuwige
stilte".
Voor de jeugd wordt vooraf de film
„Voor de jeugd" vertoond.
Deze filmvoorstellingen worden geor
ganiseerd door de Chr. Jongemannenver.
„Samuel".
Ned. Kath. Volksbond
herrezen.
Maandag j.l. hield de Nederlandsche Ka-'
tholieke Volksbond ïn het bisdom Haarlem
een „herrijzenisvergadering" in Restaurant
Brinkmann te Haarlem welke werd bijge
woond door den Bisschop van Haarlem, Mgr.
J. P. Huibers, vergezeld van zijn secretaris,
den Weleerw; Heer J. P. J. Sollcveld en den
oud-adviseur dr. A. Olierook.
Nadat de voorzitter de heer J. W. v. d.
Akker den hoogen gast verwelkomd had, me
moreerde hij den grooten geestelijken en
materieelen steun, die de bisschop tijdens de
bezetting aan de arbeiders in zijn bisdom
gaf. In zijn antwoord sprak Mgr. Huibers
zijn vreugde over de herrijzenis van den
Volksbond uit en hij herinnerde aan hel
Manifest van het Nederlandsche Episcopaat,
dat bij de opheffing van de arbeidersbewe
ging tijdens de Duitsche overheersching voor
de werkende klassen in de bres sprong. Het
verzet in arbeiderskringen was voor velen
een voorbeeld en de Katholieke werkers na
men een wel zeer actief aandeel in den on-
gelijken strijd tegen den bezetter. Nu de
wending der tijden gekomen is, stemt het
dankbaar te kunnen constateeren. dat de
Katholieke arbeiders zich in grooten getale
organiseeren in een verjongde en vernieuwde
beweging.
Het heengaan van Dr. Olierook als adviseur
is een verlies, maar zijn krachten blijven
gewijd aan de arbeidersbeweging. (Hij werd
namelijk benoemd tot directeur van het In
stituut voor Sociale en Economische Vorming
Red.). In dit verband riep de bisschop de
arbeiders op, den nieuwen geestelijken advi
seur, Kapelaan Kraakman te steunen.
Daar het karakter van deze vergadering
zich niet leende voor huishoudelijke aange
legenheden, zijn deze verschoven naar een
Zomervergadering. Wel werd het voorstel,
om een Bondsbureau in Den Haag te vesti
gen, aangenomen en ook verklaarde de ver
gadering zich in beginsel accoord met be
noeming van een nog aan te wijzen, zesde,
gesalarieerd bestuurslid.
Ter vergadering w s aanwezig de voorzitter
van de Kath. Arbeidersbeweging, de heer A.
de Bruin.
Een gevanr'Sjke spion
ontsnapt.
Uit de strafgevangenis in Scheveningen
is Jan Kloosterboer ontsnapt, die ervan
verdacht wordt voor de Duitschers spion-
nagewerk te hebben verricht en hun o.a.
in Nov. 1939 te hebben doorgegeven, dat
het schip de „Simon Boüvar" de haven
van Amsterdam had verlaten, hetgeen de
torpedeering tot gevolg heeft gehad.
Aan boord bevonden z:.eh 265 passagiers
en 127 leden van de hamanning. In totaal,
verloren door deze ramp 86 menschen het
leven.
De L.A.Z. 47 op de „Coen".
Denzelfden dag liep de „L.A.Z. 47"
bovenop de „Coen". J. v. d. Meulen, schip
per van de „Neeltje Jacoba" gaf een stout
moedig staaltje van zeemanschap ten
beste door met het. voorschip van dé red
dingboot tot boven de wrakresten te va
ren, zoodat de 18 opvarenden van de
„LAZ 47", welk schip even later van het
wrak afgleed en zonk, over konden sprin
gen. Het hospitaalschip bleek één boven-
rolsgast aan boord te hebben, een jonge
dame uit Amsterdam, die echter niet als
verpleegster was gemonsterd!
De „Dorus Rijkers" redde op 5 Decem
ber 1940 48 opvarenden van een bewapend
Duitsch koopvaardijschip („A 7"), dat na
op een mijn te zijn geloopen, tijdens
stormweer op de Zuiderhaaks strandde.
Ook dit was een zware redding. Het kwam
wel eens voor, dat enkele Duitsche mili
Hallomet Suriname. In de radiokamer van liet gebouw der P.T.T. te
Amsterdam worden de telefoongesprekken met Paramaribo tot stand ge
bracht, Daar gedurende slechts enkele uren per dag radioverbinding mo
gelijk Is, mag er geen minuut verloren gaan. De verbinding wordt daarom
door twee telefonisten bediend; de eene bewaakt het in gang zijnde gesprek
en zorgt o.a. dat onverstaanbare passages niet in rekening worden gebracht.
Do andere telefoniste zorgt inmiddels dat. de abonné voor het volgende
gesprek klaar staat. (p.)
Prijzen zijn in België zeer laag
Het is met de hervatting van den uit
voer van visch naar België een korte
vreugde geweest; sedert eenige dagen is
er geen viscbje meer over de grens ge
gaan.
In ons blad van j.l. Maandag schreven
we reeds, dat het met cien uitvoer niet
zoo vlot meer ging; inmiddels zijn de prij
zen in België zoo gedaald, dat er thans
van uitvoer geen sprake meer kan zijn.
De politiek der Belgische overheid
schijnt er op gericht te zijn, de prijzen zoo
laag mogelijk te houden en de handel, die
zooals men weet, vrij is, doet er het zijne
bij. Zoo vernamen wij, dat eenige malen
per dag de vischprijzen door de radio
worden omgeroepen. In de vischwinkels
staan de vischprijzen op groote borden
aangegeven. Op deze manier hopen groot
en kleinhandel, in België den „prijsslag"
tegen de reeders, die reeds met staking
dreigden, te winnen, De prijzen zijn er
