Kamer Kandhaaft opkomstplicht
De nieuwe bonnen
Sport in het Kort
Jtifk iieaet
Avonturen van
W
Staten- en Kamerverkiezingen niet op één dag
De verlaging van de leeftijdsgrens,
waarop men zal kunnen gaan kiezen, ont
moette bij Jhr. Mr. Ruys de Beeren-
brouck (r.k.), Mv. Joekes (v.d.) en
Goedhart (verzetsbeweging) deze
laatste met extra-geestdrift om wat hij
'n eereschuld achtte tegenover de jonge
ren, die flink verzetswerk hebben gedaan
instemming, echter minder bij den
heer v. d. Heuvel (a.r.) die althans ge
prefereerd had dezen maatregel te reser
veeren tot een definitieve wijziging van
de kieswet. Daarentegen voelde de a.r.
afgevaardigde alles voor de afschaffing
van den opkomstplicht, evenals de heeren
Goedhart en Ds. Zandt (St. Ger.). Daar
entegen hield Mr. Ruys de Beerenbrouck
een warm principieel betoog ter handha
ving van den opkomstpiicht, aangezien
volgens hem de kiesgerechtigden positief
voor hun verantwoordelijkheid geplaatst
dienen te worden. Bij handhaving van
de E.V., past die van den opkomstpiicht.
Mr. Joekes nam een tusschenstandpunt
in. hij kon voor de a.s. verkiezingen met
opheffing vrede hebben. Een definitieve
beslissing hieromtrent moest z.i. blijven
wachten tot het nieuwe Parlement zich
met een herziening van de Kieswet zal
bezig houden. Dezen weg verwierp Mr.
W en delaar (lib.), want eenmaal af
geschaft, zelfs maar voor één keer, zal
het vrijwel ondenkbaar zijn dat de op
komstplicht later weer tot herleving wordt
gebracht. Met 't principe, door Mr. Ruys
de Beerenbrouck omschreven: „publiek
recht is publieke plicht" was spr. het roe
rend eens. Het houden van Kamer- en
Statenverkiezingen op één dag achtte spr.
verwerpelijk, omdat het te ingewikkeld is
voor de kiezers.
Mr. v. d G o e s v. Naters (s.d.) be
hoorde mede tot hen, die over verlaging
van de leeftijdsgrens juichten en was ook
voor de opheffing van den opkomstplicht,
zeker voor de dit jaar te houden verkie
zingen; met de oplossing-Joekes ging de
s.d. woordvoerder accoord. De c.h. fractie
leider, de heer Tilanus verklaarde, dat
zijn geestverwanten en hij geen overwe
gend bezwaar hadden tegen verlaging
van de leeftijdsgrens. Wat den opkomst
plicht betreft, stond hij niet aan -de zijde
van den heer v. d. Heuvel (a.r.) Het door
Mr. Joekes aanbevolen denkbeeld achtte
de heer Tilanus niet juist. Wie immers,
gelijk met mr. Joekes 't geval was, zelf
vóór den opkomstplicht voelt, moet haar
n u niet doen vervallen. Met 't oog op de
te duchten verwarring was spr. tegen 't
houden van Kamer- en Statenverkiezin
gen op één- en denzelfden dag. Mevr. d e
VriesBruins (s.d.) meende, dat de
Minister de last van het uiteen doen hour
den van de vrouwen- en mannenstemmen
al te zeer door een vergrootglas zag.
Spreekster voelde wél voor zulk eèn maat
regel. Zij achtte het een algemeen belang,
alsook voor de afzonderlijke politieke par
tijen, om te weten hoe de vrouwen, hoe
de mannen stemmen. Mede vond zij dit
nuttig met het oog op het opvoedend ele
ment.
Minister B e e 1 verklaarde, dat zoowel
wegens de technische vereenvoudiging als
op grond van het falen van 't voorschrift
in de praktijk, de opkomstplicht z.i. uit
de wet moest verdwijnen. Bovendien is
hel politiek verantwoordelijkheidsbesef
van ons volk in de afgeloopen jaren zoo
tfterk gegroeid, dat men het ook gerust
kan stellen zonder die bepaling. Met den
heer v. d. Heuvel was spr. het eens, dat
er geen onverbrekelijk verband ligt tus-
schen opkomstplicht en E.V. De Minister
was intusschen bereid het denkbeeld-
Joekes over te nemen om het schrappings
voorschrift naar de alleen voor dit jaar
geldende wijzigingsartikelen te verplaat
sen.
Dit jaar zou het afgezien nog van
het belang van 't precedent vanwege
de administratieve moeilijkheden tech-
nisch-onmogelijk zijn de stembiljetten van
vrouwen en mannen gescheiden te hou
den. Mr. v. d. Goes v. Naters kreeg naar
aanleiding van 'n desbetreffende vraag
nog te hooren, dat de Minister zijn aan
dacht al heeft gewijd aan papiertoewijzing
op ruimere schaal met het oog op de ver
kiezingen; uiterste öoberheicl blijft echter
Terreur-moorden
Vier doodstraffen geëischt
Het Bijonder Gerechtshof te Den Bosch
heeft Woensdag den door een moordcom
mando van de Germaansche S.S. gepleeg-
den terreurmoord op de burgemeesters W.
Wijnen van Asten en P. Smulders van
Someren behandeld. Terecht stonden ach
tereenvolgens H. Kromhout, 21 jaar, uit
Haarlem, die de doodelijke schoten op
burgemeester Wijnen loste; J. P. Beste
man, 24 jaar, uit Badhoevedorp, die bur
gemeester Smulders mei enkele schoten
doodelijk trof; G. S. v. d. Ploeg, 22 jaar,
uit Amsterdam en G. Rollema, 30 jaar, uit
Groningen, die na den moord op twee
landwachters te Beek en Donk in Juli
1944, den terreurmoord als repressaille-
maatrege! hebben beraamd en de uitvoe
ring hebben uitgestippeld.
Uit de getuigenverhooren bleek, dat
van hoogere S.D.-zijde en door den S.S.-
voorman Feldmeyer deze terreurmoord
is gelast. Met het nemen van gijzelaars
mocht niet worden volstaan doch de „sil-
bertanne aktion" met dit woord werd
het doodschieten van, naar Duitsche mee
ning, als terroristen beschouwde Neder
landers aangeduid moest worden toe
gepast.
Tegen alle vier de S.S.-lieden eischte de
pffocureur-fiscaa! de doodstraf. Allen leg
den een volledige bekentenis af.
geboden. Minister Beel en wie hem waren
bijgevallen, verloren den strijd over den
opkomstplicht. Immers met 3736 nam de
Kamer het amendement-Ruys de Beeren-
Brouck tot handhaving van den opkomst
plicht aan; de meerderheid bestond uit
de R.K., de C.H. en de liberale fractie.
Een door den Mipister niet onaannemelijk
genoemd, wel ontraden amendement-v. d.
Heuvel (a.r.) ten einde de Kamer- en Sta
tenverkiezingen niet op één dag te doen
houden ging er met 50—21 door; rechts
plus liberalen voor. Tenslotte nam de
Kamer het wetsontwerp z.h.st. aan.
E. v. R.
Voor de periode van 3 t.m. 16 Febr. 1946
geeft elk der volgende bonnen Techt op
het kocpen van:
Bonkaarten Ka, Kb, Kc 602:
763 t.m. 769 800 gram brood
'bl 762 200 gram bloem
400 gram suiker
250 gram margarine
125 gram margarine
100 gram vet
100 gram kaas
2 doosjes lucifers
400 gram brood
b 78 1 K.G. aardappelen
b 77 c77 1 ei
Bonkaarten La, Lb, Lc 602:
014. 015 vleesch 100 gram vleesch
8 oz. (225 gr.) meat
and vegetables
1 K.G. aardappelen
lJ/2 liter melk
3 liter melk
016 vleesch
009 aardappelen
A 03 melk
B03, C03 melk
Bonkaarten Kd. Ke 602:
869 800 gram brood
867 200 gram bloem
500 gram suiker
250 gram boter
125 gram margarine
100 gram kaas
1 ei
2 doosjes lucifers
•171 d 72 400 gram brood
e71 500 gram rijst of kindermeel
Bonkaarten Ld, Le 602:
513, 514, 515 vleesch 100 gram vleesch
Ï09 aardappelen 1 K.G. aardappelen
d 03. e 03 melk 5 liter melk
Tabakskaarten, enz.:
T 11 2 rantsoenen tabaksartikelen
(geen import-sigaretten)
V 11 100 gram suikerwerken
X 11 2 rantsoenen tabaksartikelen
(geen import-sigaretten)
De bonnen voor melk en aardappelen
ijn geldig tot en met Zaterdag 9 Febr.
a.s.
Voor de week van 10 t.m. 16 Febr. a.s.
zullen nog bonnen worden aangewezen
■voor melk, aardappelen, jam, thee, tabak
versnaperingen en gedroogde zuidvruchten
Bovengenoemde bonnen kunnen reeds
op Vrijdag 1 Febr. a.s. van des morgens
1 uur af worden gebruikt, met uitzonde-
ing van de bonnen voor vleesch, melk
aardappelen, waarop eerst met ingang van
Maandag 4 Febr. mag worden afgeleverd.
Op bon „016 vleesch" is uitsluitend ver
krijgbaar 8 oz. pl.m. 225 gram) meat
and vegetables, meat and vegetables with
beans, meat and vegetable ration, meat
and vegetable ration with beans, meat
and vegetable stew, minced beef and ve
getables, pork and vegetables, pork and
beans, beef stew, irish stew, meat hash,
chili con came, corned beef hash, pork
and'soyalinks, thick vegetable stew.
Op de bonnen voor kaas zal voor de
helft volvette of 40+ kaas (waaronder
eventueel begrepen buitenlandsche kaas)
en voor de helft magere of 20+ kaas wor
den geleverd.
Ter aanvulling van het verlaagde aard
appelrantsoen kunnen de laatste twee K.G.
rit den gevormden voorraad worden ge
bruikt.
De eieren op bon B 77, C 77 en 861 kun
nen worden betrokken bij een detaillist,
die eieren op rantsoenbonnen voor zieken
pleegt te verkoopen.
Bij deelneming aan maaltijden van de
centrale keukens moeten aldaar de bonnen
,013 of 513 vleesch" voor vleesch en „009
aardappelen" voor aardappelen worden
ingeleverd.
In de yeek van 10 t.m. 16 Febr. moet bij
de. centrale keukens bon „014 of 514
vleesch" worden, ingeleverd voor vleesch,
alsmede de voor die week aan te wijzen
aardappel'bormen.
De zeven sleutels van Baldpate.
Bigger's verhaal werd Woensdagavond
ten tweeden male in dit seizoen op de
planken van den Haarlemschen Stads
schouwburg gebracht, nu door de dilet-
tanten-tooneelvereenïging „Herman
Heijermans".
Wij geven de voorkeur aan de vertol
king door „Nieuw Leven", alhoewel in
beide opvoeringen het accent sterk op de
griezel-attributen drukte en het spel
daardoor bijna bijzaak werd. Over het
stuk zelf is op deze plaats voldoende ge
zegd, bij een vergelijking van het spelers
materiaal viel op, dat ditmaal de bijrollen
het best bezet waren, met name die van
Elijah Quimby, de huisbewaarder (E
Schilfer Sr.) en de chaperonne, Mevrouw
Rhodes (Mevr. M. Wolff).
Het „spook" had een dankbare rol en
speelde deze met het lugubere, spoken
eigen.
Het was een experiment, dit sensatie
stuk in studie te nemen en dank zij de
voortreffelijke entourage werd de sfeei
van het verlaten hotel met zijn wonder
lijke „gasten" goed getroffen, maar toch
zien wij liever een volksstuk van „Herman
Heijermans" dan een griezelkomedie.
Heemsteedsche
Chr. Oratoriumvereeniging.
Vrijdag 8 Febr. zal in het bovenlokaal
van de Dreefschool, om kwart voor acht
'e avonds, de Heemsteedsche Christelijke
Oratoriumvereeniging worden opgerichte
Hiertoe heeft zich uit verschillende Pro-
'.estantsche kringen een comité van actie
gevormd, waarin de besturen van vroe
gere koren alsmede dat van het in oprich
ting zijnde mannenkoor zitting hebben.
De heer George Robert zal de muzikale
leiding op zich nemen. Een groot aantal
'belangstellenden wordt 8 Febr. verwacht;
er zal meteen gerepeteerd worden. Het
ligt in de bedoeling, reeds met Pasehen
een propaganda-concert te geven.
Prijsvraag Teyler.
Teyler's Slichting te Haarlem heeft de vol
gende prijsvraag uitgeschreven, die beant
woord moet worden voor 1 Jan. 1943:
Er wordt verlangd: Eene nauwkeurige en
zoo volledig mogelijke beschrijving der mun
ten van de provincie West-Friesland geslagen
in de munthuizen te Hoorn, Enkhuizen en
Meóemblik sedert 1596 tot 1303.
Uitgeloofd wordt een gouden eerepenning
of f400.
VOETBALPROGRAMMA: KNVB Eerste
klasse X: Volew—ADO; EDO—RFC; VSV—
Xerxes; DOS—Ajax; Gooi—HDVS; IX: DHC
Bl. Wit; Nept.—Storm v.; VUC-DFC; Feijen-
oord—Haarlem; DWS—HBS; 1H: Ensch. B.—
Go Ahead; QuickAGOVV; Be QuickTu-
bantia; PEC—Enschedé; WageningenNEC;
IV: RKTVVNO AD; NAC—W II; LONGA—
Helmond; WissingenRBC; BW—Eindhoven
Va: VeendamGVAV; VejocitasFrisia;
Achilles—Leeuwarden; Vb: Heerenv.LSC;
HSC—Sneek; VI: Spechten—Juliana; PSV—
Roermond; BleyerheideMW; SC Emma—
Maurits; VW—Brabantia.
Lagere klassen: I 2a: Volend,W.Frisïa; WFC
Alkm. Boys; ZVV-ZPC; AlcmariaKFC;
AFC-DWV'; 2b: Zeeb.—Spartaan; TOG—Ken-
nemers; HBC-RCH; Quick—UVS; VIOS—
Watergr.meer; 3c: ADO '20Zandv.m.; HRC
Terrasv.TYBBHFC; Kinheim—DEM:
DTSBeverwijk; 3d: GermaanSchoten;
SwiftSucces; JUKDEC; Ripperda-Halfweg;
SchagenWA; 4c: Vitesse '22—IEV; Zeev.
CSV; USVU-VVE; Bergen—Uitgeest; VVD—
Alkm.; 4d: VI. Vogels—DSO; ETO—EHS;
Spaarnev.—BSM; OG—DIO; THB—DSS; 3a:
SJCHillinen; 4a: Hillegom—Bodegraven
Afd. Haarlem: Programma, vastgesteld voor
26 ên 27 Januari:
Aangezien het voetbalprogramma bij een
volhouden van het huidige tempo pas midden
in den zomer geëindigd zal zijn, streeft de
KNVB er thans naar, zoodra dit mogelijk is,
ook avondwedstrijden op Woensdagen te
houden. Aan de distrïctsbesturen wordt daar
om in overweging gegeven, de wedstrijden
„op den langen afstand" zoo spoedig mogelijk
te doen houden, zoodat <ie avonden voor de
wedstrijden tusschen naburige clubs gereser
veerd blijven zoo meldt het weekblad
„Sport.".
HOCKEY Selectiewedstrijden te Bloemen-
daal en Groningen (dames) en Bilthoven
(heeren).
Heeren W. prom. A: HDM 2—Gr. geel; Rijs
wijk— Strawb.; SOS—Zandv.; BMHC 2—
HHIJC 2; 2B: HDM 4—SV '35; HOC 3—Lei
den 2; BDS—HB5> VCD—HHIJC ii Pames
West. IA: HOC—HDM; TOGO—HHIJC; IB:
Gooi—Amsterdam; Be FairHilversum; Prom.
B: Amsterdam 2—Baarn; HBSFIT;' BDHC 2
Kameleon.
Goed nieuws voor tafeltennissers. 20.000
ballen en 2500 bats zijn bij den Bond gearri
veerd, welke door de regeering in Amerika
en Engeland zijn aangekocht.
naar Zuid-Amerika!
43. Wag kan maar net uitwijken voor
een suizende ladder, gevlochten van
taaie vezels van bladeren, die door
Marretje Spriet naar beneden is gewor
pen. „O, ik vergat je te waarschuwen,
Wag," zegt Semmetje. „Mooie boel",
bromt Wag „een hotelhouder die je
bijna een hersenschudding bezorgt."
Maar ze kunnen niet lang bij het on
gelukje sïilstaan. want de honger maant
tot opschieten. Wag vindt het wel een
beetje griezelig, langs zoo'n zwaaiende
totiwladder tegen een wiegelende klap
roos op te klimen, maar - de twee
hoogegasten komen behouden in het
café aan. Aan de deur staat Marretje al
en verwelkomt Wag en Warrel.
Alle menschen die „uit Europa weg wil
len" droomen van Noord-Anierika. Ik
heb al eens geschreven hoe ongefundeerd
dit weg-willen meestal is en hoezeer ten
onrechte allerlei lieden met reisplannen
denken dat, wanneer zij maar eenmaal
"weg zijn, de brijpot met de lepel elders
voor hen gereed staat. Bovendien wordt
op dit gebied heel wat meer gepraat en
gedroomd dan gedaan. Ik had hiermede
een wel eigenaardige en typeerende er
varing. Door omstandigheden had ik een
aardige journalistieke betrekking op Cura
sao te „vergeven". Zes jongelieden, die
den mond vol hadden van weg-willen uit
Europa, heb ik daarover gesproken. Zij
waren allen geestdriftig en zij zouden mij
allen komen opzoeken om nadere gege
vens te ontvangen en te verstrekken. En
zij dankten mij allen heel hartelijk voor
mijn werk. Van die zes is er niet één ge
komen en niet één heeft mij iets van zich
laten hooren. Een zevende jongeman heeft
de betrekking gekregen. Die had, op eigen
houtje, zoo maar eens een brief naar die
courant op Curagao geschreven. Ik geef
dit voorbeeld van een algemeen verschijn
sel: veel goede voornemens en heel weinig
ijver.
Doch voor de wèl-ijverigen dan staat
mijn raad boven dit artikeltje: Kijk liever
naar Zuid-Amerika 1 Daar liggen de lan
den voor de toekomst, daar ligt rijkdom
opgestapeld aan producten en bodem
schatten, daar is de arbeidsmarkt nog
lang niet overvoerd en daar zijn steden
zoo heerlijk, in een zoo verrukkelijk kli
maat van eeuwige lente, dat ge er u hie*
geen voorstelling van kunt maken.
Wanneer ik over Zuid-Amerika spreek,
bedoel ik eigenlijk Latijnsch Amerika,
waartoe ook Caraïbische landen als Cuba
behooren en Midden-Amerikaansche als
Guatemala en Costa Rica en dan dat eens,
geweldige, met groot élan omhoog6treven-
de, diep-eultureele en verrukkelijke land,
dat geografisch tot Noord-Amerika be
hoort: Mexico.
De meeste Nederlanders hebben geen
idee van Latijnsch Amerika. Zij denken
aan kleine landjes, met revolverschieten
de lieden, met breedgerande hoeden, land
jes waar het gevaarlijk is te leven in een
uiterst-primitieve maatschappij. Wei, zij
moesten dan maar eens zien hoe modern
en sociaal-vergevorderd landen als Uru
guay met zijn schitterende luxueuze
hoofdstad Montevideo en het liefelijke
Costa Rica met zijn heerlijke stad San
José zijn. Zij moesten dan eens gaan rond-
kuieren in het schitterende Havana, met
zijn parken en paleizen, dat altijd vroolijk
en opwekkend is in de eeuwige lente en
zijn eeuwige bloemengeuren.
En het grootsche Mexico City. de an
dere millioenensteden Rio de Janeiro en
Buenos Aires, Chili's Santiago. Peru's
Lima, Colombia's Bogota of Equador's
Quito.
In al die landen en steden liggen com-
mercieele en technische kansen, ook agri-"
cultureele én industrieele opgestapeld.
Nog niet lang geleden heeft oud-minister
Charles Welter, die het vorig jaar is te
ruggekeerd van een uitgebreide studie
reis naar Latijnsch Amerika, op die kan-'
sen gewezen. Kansen vqor Nederland en
voor Nederlanders.
Ja, veel meer dan de Vereenigde Staten
zijn deze enorme landen de landen der
toekomst. En veêl meer dan het land van
Oom Sam bieden die zonnige landen den
Europeanen niet alleen economische kan
sen maar komen zij ook meer tegemoet
aan het Eviropeesche wezen.
Ik schrijf dit, in het bestek van een
beknopt artikeltje, in zeer algemeene ter
men, als een algemeene raad. En natuur
lijk moet men aan allerlei voorwaarden
voldoen, wil men zijn kansen kunnen aan-
grijp'en en zich deze ten nutte maken. Een
der belangrijkste en meest primaire van'
deze voorwaarden is natuurlijk, dat men
althans de beginselen van de Spaansche
taal machtig zij.
Maar één ding is zeker: Latijnsch Ame
rika is het gebied van de toekomst en
Latijnsch Amerika is, in al zijn gedifferen
tieerdheid, een enorm terrein voor flinke
menschen, die zich eetj bestaan willen,
opbouwen.
Juist voor Nederlanders.
Prins Maurits (de Braziliaan) was daar
een van de eerste en meest overtuigende
voorbeelden van. Mr. E. ELI AS.
De Radio geeft vanavond:
HILVERSUM I, 301 M.
RNIO 17.30 Ant!-zwarte handel. NCRV 17.35
Goollanders. 18.00 Kinder-zangklasse. 18.30
Gooilanders. 18.45 Chr. Nat. Vakverbond.
RNIO 19.00 Nieuws. NCRV 19.15 Progr.overz.
19.20 Vaderl. liederen. RNTO 20.00 Nieuws»
NCRV 20.05 Oranje progr. RNIO 22.00 Nieuws.
NCRV 22.15 Kerkconc. 22.50 Gr.muz. 23.50
Schriftlezing.
HILVERSUM n, 415 M.
AVRO 17.00 AVRO-Kaleidoscooo. 17.30 Vau-"
deville-ork. RNIO 13.00 Nieuws. AVRO 18.13
Vaudeville-ork. 18.45 Sport. 19.00 En nu
naar bed. 19.05 Romancers. 19.45 Voordracht)
RNTO 20.00 Nieuws. 20.05 RND. AVRO 20.20
Philh. ork. 21.35 Contra annexatie. 21.50 Gram.
muz. 22.15 Prof. dr. Ph. Kohnstamm. 22.30
Red, White en Blue Stars. RNIO 23.00 Nieuws
AVRO 23.15 „Hallo Amerika". 23.45 „Nocfc
turne".
AGENDA.
DONDERDAG 31 JANUARI
Verjaardag Prinses Beatrix.
Stadsschouwburg: Herman Heijermans: Da
zeven sleutels van Baldpate, 20 uur. Concert
gebouw: Sonatenavond, 20 uur. Muziekzaal
Brinkmann: Lezing over Haarlem en de schild
derkunst van Dr. A. v. d. Boom, 20 uur,-
Rembrandt: Soldaten zonder uniform. 14,
16.15, 19 en 21.15 uur. Palace: Broadway Bill,
14. 16.15, 19 en 21.15 uur. Loxor: Folies Ber
gère, 14, 16.15, 19 en 21.15 uur. Frans Halst
Liefdesspel: 14. 16.15, 19 en 21.15 uur. HaarI,
Kleinkunst Theater: „We gaan. vooruit",
