IJmuider Courant
De Ver. volken en Franco
De Zomer
Britten per 1 April van Java weg?
60e Jaargang No. 18&48
Bureaux: Kennemerlaan 154.
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredactcur: Robert Peereboont
Woensdag 6 Februari 194#
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal f 4.
MIDDEN in den winter is het altijd
bijzonder opwekkend, zijn gedachten
speelsch te doen verwijlen bij den ko
menden zomer. Ook nu. Het is een van de
beste dingen, die wij in het vooruitzicht
hebben en ik heb altijd de merkwaardi
ge woorden onthouden van den man, die
zei dat hij een voorkeur voor den winter
had omdat hij dan twee zomers voor zich
zag liggen met slechts één winter fertus-
scnen. In den zomer daarentegen leverde
het verschiet twee winters op met maar
één zomer. Hij was één van «die men-
schen. die voortdurend met hun gedach
ten in de toekomst leven. Het kwam -door
zijn vak, zei hij. Hij bedreef termijnhan-
del aan de Beurs.
Het vooruitzicht van den komendan
zomer vervult ons met zonneglans, na
tuurlijke warmte, onverschilligheid je
gens kolennood, gedachten aan groen
loover, prijkend aan onze overgebleven
hoornenmaar ook'.*>aan vacantie. De
drang naar vacantiereizen zal grooter
zijn, dan ooit is voorgekomen sinds de
voorvaderen dit land aan de baren ont
worstelden. Millioenen oorlogsmoede ste
delingen snakken naar het landelijke. En
de vervoerscapaciteit van de spoorwegen
zal nog ver beneden normaal zijn. De
hotelruimte is veel geringer dan voor
den oorlog en de hótel-uitrusting bevindt
zich in overeenkomstigen staat. Er is een
geducht tekort aan beddelakens, die de
gasten wel zelf zullen moeten meenemen.
De voorziening met handdoeken en zeep
is eveneens een problematische zaak.
Meer optimisme bestaat ten aanzien van
de voeding: restaurateurs schijnen het
niet zoo somber in te zien. Als de stroom
der bezoekers hun inrichtingen maar niet
volkomen overweldigtwant wij we
ten allen dat een aantal uitgaansoorden
van vroeger, zoowel aan de kust als in
het binnenland, tengevolge, van oorlogs
verwoestingen geheel of grootendeels
buiten gebruik is gesteld. Bij een normale
reis-animo zouden de overige dus al over
belast raken. Hoe moet het nu gaan?
Wij kunnen nog hoopvol zijn ten dhn-
zien van de spoorwegen. Zij worden goed
geleid en hebben sinds de bevrijding hun
reputatie bevestigd door de snelheid en
energie, waarmede zij zich herstellen.
Maar de verblijfs-mogelijkheden vormen
een groot probleem. Het zal dus een zachte
zomer moeten zijn met veel gelegenheid
tot kampeeren. Dat mocht niet van de
Duitschers. maar dat mag nu weer wel.
En misschien zullen veel particulieren
kamers verhuren. Als het er niet veel
zijn, zie ik de Prijsbeheersching al in het
geweer komen.
Vroeger trokken vele duizenden naar
het buitenland. Dat is in zes jaar niet
gebeurd en nu willen er ongetwijfeld
twintig- of dertigmaal zooveel naar het
buitenland. Ik vrees dat zij zich niet veel
illusies behoeven te maken. Want zoo
lang Europa als een legkaart verdeeld
blijf', in staten en staatjes, welker schrale
levenskansen meer dan ooit afhankelijk
zijn van grenzen en valuta, zoolang er
geen federale vereeniging van volken
ontstaat, die deze verouderde wantoe
standen opheft en tegelijk samenwerking
in de plaats van kunstmatige tegen
stellingen brengt, zullen wij tegengehouden
en geremd worden. Voor ambtelijke en
voor sommige zakelijke doeleinden kan
men. na langdurige pogingen, bijzondere
permissie krijgen om naar het buitenland
te reizen. Overigens blijven wij voorloo-
pig opgesloten in dit kleine land onder
het motto: er zijn geen deviezen.
Om ze te krijgen moeten wij de men-
schen uit het buitenland tot ons trekken,
die ze wel bezitten. Dat is begrijpelijk,
maar het brengt tevens mee dat onze be
perkte hotelruimte nog zwaarder belast
zal worden, dan reeds als gevolg van on
zen reislust zal geschieden. De directeur
van Vreemdelingenverkeer in Amsterdam
heeft de verwachting uitgesproken, dat
dezen zomer honderdduizend Amerikaan-
sche touristen naar Nederland zullen
komen. Zij schijnen erg nieuwsgierig naar
ons te zijn. Ongetwijfeld vragen zij zich
af of onze windmolens alweer werken en
waar wij nu al die extra-stof voor onze
wijde Marker- en Volendammer-broeken
vandaan moeten halen. Wat zal het hen
interesseeren te hooren, dat er een tekort
aan klompen is geweest! Zij zullen terug
gaan en thuis vertellen: de Hollanders
loopen nu op schoenen, omdat er geen
klompen meer zijn. Die hebben de Duit
schers allemaal aangetrokken en daar zijn
ze mee gevlucht.
Ja, er zullen weer aardige kleine mis
verstanden ontstaan.
Intusschen en ondanks alles blijft de
gedachte aan den zomer verwarman en
verblijden. Op de zon, het groen en de
weldadige verkwikking kunnen wij reke
nen. Maar ik zou den lezer met vacantie-
plannen willen aanraden zijn plannetje
bijtijds te maken en alle vindingrijkheid,
waarover hij beschikt, toe te spitsen opdat
er iets van de uitvoering terecht komt. R. P.
Engeland en Ver.St.
erkennen regeering-Groza
Engeland en de Ver. Staten hebben aan
'de Roemeensche regeering bericht, dat zij,
nu de regeering-Groza haar basis over
eenkomstig de besluiten van de conferen
tie van Moskou heeft verbreed, bereid zijn
haar te erkennen.
Uitgebreide Indonesische delegatie bij de besprekingen
United Press meldt, dat volgens een In
donesisch blad geruchten de ronde doen,
dat de Britsche troepen per 1 April Java
zullen verlaten en vervangen zullen wor
den door Nederlandsche eenheden.
De aankomst van Nederlandsche bur
gers in Batavia is thans aan geen beper
kingen meer onderhevig.
Bij een razzia in de Bataviasche wijk
Klenteng arresteerden Britsche militai
ren 17 leden van een moordenaarsbende.
In een kampong in het centrum van Se-
marang werd een Japansche zendinstalla-
tie ontdekt. Bij Bandoeng en Soerabaja
blijft activiteit van Indonesiërs heer-
schen.
Op Celebes zijn botsingen voorgekomen
tusschen Nederlandsche troepen en ge
wapende roo versbenden.
Sjahrir naar Soerakarta.
Sjahrir is Dinsdag met het geheele
„kabinet" haar Soerakarta vertrokken om
een bijeenkomst 'bij te wonen van onge-
Prof. Röling
te Neurenberg
Het proces te Neurenberg wordt sedert
enkele dagen bijgewoond door prof. B. E.
A. Röling, hoogleeraar aan de Utrecht-
sche universiteit, door de Nederlandsche
regeering benoemd tot rechter in het in
ternationale militaire tribunaal te Tokio,
dat zal oordeelen over de Japansche oor
logsmisdadigers.
Prof. Röling kon desgevraagd nog weinig
zeggen over den vorm waarin de proces
sen te Tokio zullen worden gegoten. Er
is in zooverre verschil met Neurenberg,
dat in Tokio alle mogendheden <^ïe onder
de Japansche agressie hebben geleden,
achter de tafel der rechters zullen zijn
vertegenwoordigd. Dat zijn dus Amerika,
Engeland, Frankrijk, Rusland, China, Br.-
Indië, de Philippijnen en Nederland. Deze
landen zullen ook elk een eigen prosecu-
tie krijgen, zoodat niet, zooals te Neuren
berg, hun belangen door een van de groote
vier zullen worden behartigd. Of het tri
bunaal in zijn geheel zal zitten ofwel in
kamers zal worden gesplitst, kon de Ne
derlandsche rechter nog niet zeggen.
„Voorloopig weet ik alleen", zoo zeide
hij. „dat ik me zoo gauw mogelijk naar
Washington zal begeven om vandaar naar
Tokio te gaan.
Mogelijk kan de ervaring, die ik hier
opdoe, van groot belang zijn en dank zij
de voortreffelijke voorlichting van kolo
nel Van Tuyll kan ik inderdaad veel er
varing mee naar Nederland nemen. De
indruk van het proces noemde prof. Rö
ling uitstekend.
Hij was geïmponeerd door de hooge
opvatting die het tribunaal van zijn taak
heeft en speciaal door de pijnlijke zorgen
die getroffen zijn voor de rechten der ver
dediging.
Uruguay tegen doodstraf.
Uruquay heeft aan de UNO-vergadering
verzocht, een beroep te doen op het tri
bunaal van Neurenberg om niet den dood
straf voor de Nazi-oorlogsmisdadigers te
overwegen en als maximumstraf levens
lange gevangenschap vast te stellen.
Uruguay is van meening, dat levenslang
de ernstigste 6traf is, die met de demo
cratische eerbied voor het menschelijk
leven vereenigbaar is. (U.P.)
veer tweehonderd plaatselijke bestuur
ders. Sjahrir zal de bijeenkomst toespre
ken en wordt aan het einde van deze week
te Batavia terugverwacht, waar hij: waar
schijnlijk met Van Mook een ontmoeting
zal hebben. Men verwacht, dat er dan
Nederlandsche voorstellen aan de Indo
nesiërs zullen worden voorgelegd.
Volgens gezaghebbende kringen had de
Nederlandsche regeering eenige verande
ring in de door Van Mook uit Nederland
meegenomen voorstellen aangebracht.
Onbevestigde berichten vermelden volgens
Reuter echter, dat de oorspronkelijke
voorwaarden een bepaling bevatten, waar
in zelfregeering voor Indonesië geduren
de langen tijd zou worden uitgesteld.
Deze voorstellen zouden door de Indone
siërs zeer koel zijn ontvangen.
In het blad „Merdeka" is de benoeming
bepleit van „een afvaardiging die zoo
spoedig mogelijk de onderhandelingen
met de Nederlanders opent." Deze af
vaardiging zou dermate representatief
moeten zijn, dat zij alle vertoogen van
de oppositie, als zou de regeering van
Sjahrir niet door het heele Indonesische
volk worden gedragen, van de hand kan
wijzen. O.m. deze zaken zouden op de
conferentie van Soerakarta uitvoerig wor
den besproken.
Bandoeng.
Het gestencilde dagblad „Nieuwsgier"
verneemt uit Britsche bron, dat het hui
dige Bandoeng een merkwaardigen aan
blik biedt. Dê stad wordt niet meer ver
stoord door straatgevechten: waterleiding
en electriciteit functioneeren weer betrek
kelijk normaal, maar de winkels in de
voornaamste straten zijn gesloten. In het
door de Indonesiërs gecontroleerde Zuide
lijke deel der stad zijn sommige winkel
tjes en een gedeelte van de passar open.
De Indonesische „autoriteiten" staan den
verkoop van versche groenten en vruch
ten in Noord-Bandoeng, waar Rapwi en
Britsche troepen huizen, niet toe. Deze
zijn afhankelijk van kleine hoeveelheden,
welke af en toe uit het Noorden binnen
komen.
Ten deele zijn jeugdige boefjes voor
deze blokkade verantwoordelijk. Zij zijn
bovendien schuldig aan ontvoeringen en
aanvallen op tani's (landbouwers) uit bot
Noorden, die hun producten verkochten
in !het door de Britten gecontroleerde ge
bied.
De samenwerking tusschen Indonesische
„autoriteiten" en Britten in Zuid-Ban-
doeng is in sommige opzichten niet zon
der succes geweest, hoewel niet in de
zelfde mate als elders op Java. De aan
wezigheid van gewapende benden en hun
vertegenwoordigers heeft hierop een rem-
menden invloed.
Het woord is aan.
Rabindranath
T a g o r e:
Het kanaal gelooft graag
dat rivieren alleen bestaan
om het van ivater te voor
zien.
Stormen
in den Stillen Oeeaan.
Honderden door doodsangst bevangen,
en half verkleumde passagiers van het
s-s. Yukon klampten zich vast aan de
verschansing en staarden in den gloed
van schijnwerpers der reddingschepen,
die toegeschoten waren om de opvarenden
van het in tweeën gebroken schip van
den dood in het ijskoude water van denJ
Noordelijken Stillen Oceaan te redden.
Er zijn 371 passagiers aan boord van de
Yukon en de bemanning telt 124 koppen.
Zeven schepen zijn thans in de nabijheid
om hulp te verleenen. Er staat een vlie
gende storm, die het reddingswerk bui
tengewoon moeilijk maakt. Dezelfde
storm bracht het schip in nood, want door
de windkracht werd de Yukon op de rot
sen van Alaska, 75 km ten Oosten van
Seward, gedreven.
Ook uit Zuidelijker streken van den'
Stillen Oceaan worden scheepsrampen;
gemeld. Het Mexicaansche passagiers
schip Santo Thomas en een Amerikaansch'
visschersvaartulg, de Mabel, zonken tij
dens een hevigen storm voor de Mexi
caansche Westkust ter hoogte van de»
plaats Ensenada. Men gelooft dat 67 per
sonen zijn verdronken. De ramp geschied
de toen de Santo Thomas in zinkenden
toestand Taakte terwij! het schip het;
reeds in nood geraakte visschersvaartuig
op sleeptouw had. Tot dusver zijn slecht*
drie personen gered en negen lijken ge
borgen. (U.P.) x
Nieuwe Russische eisclien
in Mantsjoerijc
Maarschalk Tsjang Kai Sjek heeft toe
gegeven, dat de Sovjet-Russen van ChinS
in Mantsjoerije nieuwe concessies verlan
gen buiten die, welke reeds krachtens het
Chineesch-Sovjet-Russische verdrag zijn
gegarandeerd. De eisehen zijn meer van
economisch dan van politiek karakter. De
hierover aan den gang zijnde besprekin
gen ademen echter een vriendschappelijk
ken geest. Van 5 Mei a.s. af den dag
waarop de nationale vergadering zal bij
eenkomen, zal Nanking weer de hoofd
stad van China zijn. Tsjoengking zal den
rang van tweede hoofdstad krijgen wegens
de offers die ,deze stad zich tijdens den
oorlog met Japan heeft moeten getroos
ten.
Reuter meldt, dat 6ommige delegaties
bij de UNO in contact staan met bun re
geeringen om een energieke en gecoördi
neerde actie tegen Franco te bespreken.
De anti-Francobeweging op de UNO wordt
geleid door vijf Zuid-Amerikaansche lan
den, die geen diplomatieke betrekkingen
met Spanje onderhouden: Mexico, Guata-
mala, Panama, Venezuela en Bolivia, ter
wijl zij door alle andere Zuid-Amerikaan
sche staten gesteund worden, ook door
Argentinië. In Chili was tijdens de jong
ste staking een der eisehen het verbreken
Moderne pantsertroepen der extremisten op Java, waarvan de Geallieer
de troepen den moesten weerstand ondervinden. Ze besclilkken over
tanks en zware artillerie, alles vau Japanscho makelij. (P.)
der betrekkingen met Spanje. In Uruguay,
en Cuba hebben de wetgevende vergade
ringen daartoe strekkende moties aan
genomen. Een belangrijk argument in d«
oogen der Zuid-Amerikaner. is het feit,
dat een verandering van regiem in Spanjé
het aanknoopen van handelsbetrekkingen
weer mogelijk zou maken.
De berichten uit andere landen wijzen!
er op, dat de Spaansche kwestie rijp «yootf
behandeling is. De voormalige Amerikaan-
sche minister van Financiën verklaarde
Maandag: „Wanneer de democratische
landen duidelijk en eenstemmig konden'
spreken, zouden Franco's dagen geteld-
zijn." De nieuwe Noorsche minister van,
Buitenlandsche Zaken verklaarde, dat
Noorwegen alle initiatieven om het Spaan
sche probleem ter sprake te brengen, zou
ondersteunen. Ook de houding van Frank
rijk is duidelijk: de Fransche regeering
heeft reeds uitdrukking gegeven aan haar
wensch, dat een collectieve actie tegen
het bewind van Franco zal worden inge
zet.
De monarchistische actie.
Spaansche monarchistische kringen ach
ten het zeer wel mogelijk, dat gedurende
het verblijf van den Spaanschen troon
pretendent Juan in Portugal een schaduw
kabinet gevormd zal worden onder leiding
van de meest bekenden figuur ui' den
strijd om de monarchie. Gil Robles, of van
den oud-minister van financiën, Juan Vin-
tosa.
Deelneming van vrouwen
aan het vredeswerU
De vrouwelijke gedelegeerden ter UNO-
conferentie hebben een open brief ge
richt aan alle vrouwen over de geheelo
wereld om deel te nemen aan het werk
van vrede en herstel. Op de regeeringen
wordt een beroep gedaan om de vrouwen
overal aan te moedigen actiever deel to
nemen aan nationale en internatioriala
aangelegenheden. De gedelegeerden wen.
schen voor de vrouwen van alle landen
uiting te geven aan haar vaste geloof, dat
groote mogelijkheden en een belangrijk»
verantwoordelijkheid haar wacht.