IJmuider Courant
£en Qemeene&e&t
Jjndomsïé
Overleg te Batavia
l»Oe .Taai-gang No. 18352
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Direetenr-Ifoo fd redacteurRolieri "Peereboom
Maandu^ 11 Februari 1916
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen :.p. week 31 ct.
per kwartaal f 4.—
Zondag is te Batavia het overleg aan
gevangen, dat naar wij allen hopen
tot een gunstige en beslissende wending
in de Indonesische crisis zal leiden. Om
twaalf uur werd in ons land een r'egee-
ringsmededeeling bekend gemaakt, die
het plan def Nederlandsche regeering in
hoofdtrekken behelst. Een uur later
heeft de minister voor de Overzeesche
Gebiedsdeelen, prof. Logemann, een
radio-rede gehouden. Beide stukken
vindt men in dit nummer.
Het plan der Nederlandsche regeering
is, naar men weet, door haar uitvoerig
met de Britsche regeering in Londen be
sproken. Het heeft daar voUcomen in
stemming gevonden. In comité-generaal
heeft ons Noodparlement verleden week
een breedvoerige uiteenzetting van de
regeering in ontvangst genomen. Blij
kens de thans gedane publicatie beoogt
ihet een ontwikkeling van zaken in twee
phasen. Het grondt zich op de rede van
H. M. de Koningin van 6 December 1942
en op het recht van zelfbeschikking, zoo
als dat tot uiting is gebracht in het At
lantisch Handvest en in het Handvest
der Vereenrgde Volken als het rechtmatig
doel van ieder volk.
Bestendiging van het rijksverband
wordt vooropgesteld als de beste waarborg
voor het heil van het land en van dc
onderscheiden volken van Indonesië.
Daarbij is de door de Koningin gebruikte
definitie aangehaald: „een rijksverband,
waarin Nederland, Indonesië. Suriname
en Curagao tezamen deel zullen hebben,
terwijl zij ieder op zichzelf de eigen in
wendige aangelegenheden in zelfstandig
heid en steunend op eigen kracht, doch
met den wil elkander bij te staan, zullen
.behartigen". Nu moet dus in. Batavia in
overleg met de Indonesische vertegen
woordigers minister Logemann heeft
verklaard te weten dat de mannen, die
daar ginds samenkomen, beschikken over
verantwoordelijkheidsbesef, werkelijk
heidszin en tegelijk idealisme de grond
slag worden gelegd van een nieuwe ont
wikkeling.
In eerste phase zal volgens het plan
het - gemeenebest, Indonesië deelgenoot
in het Koninkrijk, samengesteld uit lan
den met uiteenloopende graden van zelf
bestuur. een op democratische wijze sa
mengestelde volksvertegenwoordiging met
aanmerkelijke Indische meerderheid ver
krijgen een ministerie dat daarmee in po
litieke harmonie staat en een vertegen-
woordiger van de Kroon dus kennelijk
oen Nederlander als-hoofd der regee
ring. Het eerste parlement moet blijkbaar
als een Noodparlement of Noodvolksraad
opgevat worden. De vertegenwoordiger
van de Kroon zal bijzóndere bevoegdheden
krijgen tot waarborging van fundamen-
reele rechten, 'goed bestuur en gezonde
linanciën, waarvan hij alleen gebruik zal
mogen maken als de rechten en belangen
-..orden aangetast. De positie van dezen
koogen functionaris is niettemin, zooals
wel blijkt, van grootabeteekenis. Het com
muniqué onthult ons niet hoe de politie
en het leger, de ordehandhaving dus, in
deze eerste periode zullen zijn georgani
seerd, al moet daar natuurlijk in het plan
jn zijn voorzien. De kwestie van.de rege-
::ng dezer machtsorganen is een belang-
ijk punt juist in de eerste phase.
De constitutie, eenmaal tot stand geko
men, wordt zeer ruim beoogd, inderdaad
als die van een vrij volk, want zij moet
waarborgen behelzen ten aanzien van
godsdienstvrijheid, rechtsgelijkheid onge
acht geloof en ras. bescherming van per
soon en goed, onafhankelijkheid van recht
spraak, bescherming van minderheden,
vrijheid van onderwijs en meeningsuiting,
een en ander te beschermen door centrale
organen voor het geheele Koninkrijk. Ge
dacht is aan een Rijkskabinet, samenge
steld uit ministers van alle rijksdeelen en
een rijkswetgeving, die de instemming
behoeft van de volksvertegenwoordigingen
der rijksdeelen. Daarmee zal men in de
tweede en definitieve phase der ontwik
keling beland zijn. Het is duidelijk dat dit
alles niet ineens tot stand gebracht kan
worden, evenmin als het mogelijk is om
hals-over-kop verkiezingen voor een
volksvertegenwoordiging in Indonesië te
organiseeren. Het communiqué laat ons
omtrent den ontwikkelingsgang der ge
beurtenissen als het PlQn eenmaal zou
zijn aanvaard nog vrij wat te raden
'over. De algemefene strekking is evenwel
duidelijk en het slotwoord, waarin de Ne
derlandsche regeering toezegt dat zij, na
de inwerkingtreding der constitutie, de
spoedige toelating van het gemeénebest
Indonesië als lid der U.N.O. zal bevorde-
-ren. bezegelt die.
Minister Logemann Heeft met overtui
ging gesproken en terecht verklaard, dat
de meerderheid van ons volk in staat is
gebleken zich boven de directe gevoels-
reactie van de Indische gebeurtenissen te
verheffen en te zoeken naar begrip van
de diepere oorzaken van het conflict. In
deze meerderheid betrekt hij ook men-
schen, die zelf slachtoffer van het tragisch
gebeuren zijn geworden. Hij heeft gespro
ken van een geestelijke breuk, in Indië
zoowel ais in Nederland door den oorlog
veroorzaakt. Wij hebben Wét land vóór
1940 goed bestuurd maar de spanningen
onderschat, die in de menschelijke ziel
veroorzaakt worden door de dooreenstren-
geling van twee volken, dragers van
tweeërlei cultuur. Wij moeten nu naar
nieuwe samenwerking zoeken en de Ne
derlandsche regeering is bereid tot een
als deelgenoot in het Koninkrijk
Waarover in Batavia beraadslaagd wordt
y ONDAGMJI>DAG oni 12 uur is in Den Haag, Londen en "Washington de tekst
gepubliceerd van 'n mededeel! ng, welke weergeeft op welke wijze de regeering
zich de oplossing der Indonesische kwestie voorstelt. 7,ij verklaart daarin bij haar
beleid ten aanzien van Indonesië uit te gaan van de overtuiging, uitgedrukt in de
rede van H.M. de Koningin van December 1942, niet de woorden: „lk weet, dat
geen politieke eenheid en verbondenheid op den duur kunnen blijven bestaan, die
niet door de vrijwillige aanvaarding en trouw van de overgroote meerderheid der
burgerij worden gedragen."*
De regeering plaatst zich. daarop voort
bouwend. op het standpunt dat de bevol
king van Indonesië na een begrensde pe
riode van voorbereiding in vrijheid over
haaf staatkundig lot zal moeten kunnen
beslissen. Mitsdien acht zij het haar
plicht, uit hoofde van de op haar rusten
de en door haar diep gevoelde verant
woordelijkheid. alles in het werk te stel
len om zoo spoedig mogelijk de voorwaar
den in het leven tc- roepen of tot vervul-
A. Er zal zijn een Gemeenebest Indone
sië, deelgenoot in het Koninkrijk, samen
gesteld uit landen met uiteenloopende gra
den van zelfregeering.
B. Er zal ingesteld worden een Indone
sische burgerschap voor allen, die in In
donesië geboren zijn: Nederlandsche en
Indonesische burgers zullen bevoegd zijn
tot het uitoefenen.van alle burgerschaps
rechten in alle deelen van het Koninkrijk.
De inwendige aangelegenheden
ling te brengen, die zulk een vrije beslis- het Gemeenebest Indonesië zullen door de
•ing mogelijk zullen maken en haar in
ternationale erkenning zullen verzekeren,
daarmede tevens uitvoering gevende aan
het bepaalde in art. 73 van het Charter
der United Nations.
De regeering is daarbij, zonder iets aan
het in den aanvang gestelde beginsel te
kort te doen, harerzijds eveneens over
tuigd, dat ook daarna het heil van het
land en van de onderscheiden vólken van
Indonesië, zyn besten waarborg zal kun
nen blijven vinden in de vrijwillige be
stendiging naar de woorden van H. M.
„een rijksverband, waarin Nederland, In
donesië, Suriname en Curasao tezamen
deel zullen hebben, terwijl zy ieder op
zichzelf de eigen inwendige aangelegen
heden in zelfstandigheid en steunend op
eigen kracht, doch met den wil van elkan
der by te staan, zullen behartigen."
Op den grond van het vorenstaande
stelt de Nederlandsche regeering zich
voor om in overleg met veelzijdig geko
zen, gezaghebbende vertegenwoordigers
van Indonesië, een structuur te ontwer
pen voor het Koninkrijk en voor Indo
nesië, gebaseerd op een deelgenootschap-
pelijken democratischen grondslag. Deze
structuur zal gelden voor een begrensden
tijdsduur, binnen welken het mogelijk
wordt geacht, dat de voorwaarden voor de
hierboven bedoelde vrije beslissing zullen
zijn vervuld. Aan het einde van dien
tijdsduur zullen de deelgenooten zelfstan
dig beslisSbn omtrent-de voortzetting hun
ner betrekkingen op den grondslag van
een alsdan volledig en vrijwillig deelge
nootschap. Verschil van meening over de
vraag, of die tijdsduur alsnog behoort te
worden verlengd voordat een vrije beslis
sing mogelijk is. zal worden ondertvorpen
aan een verzoeningsprocedure of, zoo noo-
dig. aan arbitrage.
Ten aanzien van de in de vorige alinea
genoemde structuur zal het overleg wor
den gevoerd aan de hand van de volgende
hoofdregels:
uiterste poging, om die te vinden. Bij de
ontworpen regel mg van zelfregeering voor
Indië zal Nederland slechts steun verlee-
nen en* verder internationale maatstaven
van goed bestuur waarborgen.
Als de ontwikkeling van dit plan op de
beoogde vreedzame wijze slaagt, zal het
een grootsche episode in de geschiedenis
van ons volk worden en zullen latere ge
slachten dezen tijd zegenen, waarin zij
beraamd en ontwikkeld is. Wij moeten in
deze gansche Indonesische crisis wtl ter
dege blijven beseffen, dat wij zelf een
uitermate vrijheidlievend volk zijn en uit
spraken over recht op zelfbeschikking
niet zien als phrasen, waarmee wij beleef
delijk instemmen maar tot welker ver
wezenlijking wij zelf, voor het feit gesteld,
moeten medewerken evenals andere vol
ken, als dit van hen gevergd wordt. Wat
men ook van het beleid onzer regeering
in deze zaak moge zeggen: het is niet
klein, niet benard, niet bekrompen. Het
toont durf en visie.
De voorgestelde verhouding van de
rijksdeelen is niet die van Engeland met
zijn Dominions, die door het Statuut van
Westminster alleen in erkenni^ van de
Kroon verbonden zijn en geen njksregee-
ring met ministers van verschillende ge
biedsdeelen kennen. Het is evenmin een
der tot dusver gekende vormen van federael
unie. omdat geen federaal parlement is
ontworpen, dat bij de ver uitéenliggende
gebiedsdeelen ook niet gemakkelijk denk
baar zou- zijn. Het etiket is evenwel bij
zaak. De Indonesische vertegenwoordigers
zullen net feit moeten erkennen dat het
volk hier een prachtige kans op ontwik
keling in zelfbestuur wordt geboden.
R. P.
eigen organen van dat Gemeenebest zelf
standig worden geregeld, waarbij voor het
Gemeenebest als geheel wordt gedacht aan
een op democratische wijze samengestelde
volksvertegenwoordiging, derhalve met
een substantieele Indonesische meerder
heid. een ministerie samengesteld in poli
tieke harmonie met de volksvertegen
woordiging cn een vertegenwoordiger van
de Kroon als hoofd van de regeering.
D. Teneinde in staat te zijn om de
plichten na te komen, die art. 73 van het
Handvest der Vereenigde Volken op het
Koninkrijk legt, zal de vertegenwoordigen
van de Kroon onder verantwoordelijkheid
van de regeering van het Koninkrijk met
enkele bijzondere bevoegdheden bekleed
zijn ter waarborging van fundamenteele
rechten, van goed bestuur en gezonde fi
nanciën. Hij oefent, deze bijzondere be
voegdheden alleen uit indien deze rech
ten en belangen worden aangetast.
C. De constitutie, waarin de vorenbe
doelde structuur zal zijn vervat, zal waar
borgen bevatten ten aanzien van funda
menteele rechten als godsdienstvrijheid,
rechtsgelijkheid, ongeacht geloof en ras,
bescherming van persoon en goed, onaf
hankelijkheid der rechtspraak, bescher
ming van de rechten van minderheden^
vrijheid van onderwijs, vrijheid van mee
ning en meeningsuiting.
F. De centrale organen, die functies
uitoefenen voor liet geheele Koninkrijk,
zullen worden samengesteld uit vertegen
woordigers van de Rijksdeelen. Gedacht is
aan een rykskabinet samengesteld uit mi
nisters uit alle rijksdeelen en een rijkswet
geving, die de instemming behoeft van
de volksvertegenwoordigingen der onder
scheiden rijksdeelen.
G. Na de inwerkingtreding van de bo
vengenoemde constitutie zal de Nederland
sche regeering de spoedige toelating be
vorderen van het Gemeenebest Indonesië
als lid van de U.N.O,
Weerbericht
Geldig tQt Dinsdagavond. Iets kouder.
Matige aan de kust tijdelijk krachtige
wind tusschen West en Noord. Wisse
lende'bewolking met plaatselijk een en
kele bui. iets lagere temperaturen.
Het woord is aan.
Viscount
Bolingbroke:
Het is gemakkelijk goede
wetten te ontwerpen, maar
moeilijk ze iets te doen uit
werken.
„Volledige bevoegdheid
tot onderhandelen"
voor Sjahrir.
De vergadering
met de
republikeinsche voormannen is voor Sjah
rir geen „krachtproef" geworden, zooals
men algemeen wel verwacht had. Sjahrir
verwachtte in D.jogjakarta dc leiders van
het kort geleden gevormde „Volksfront",
maaj- na eenige uren waehtens werd een
boodschap gestuurd, dat de leiders van het
..Volksfront" nog niet in de gelegenheid
waren hem te ontmoeten. In So'erakarta
echter kwamen afgevaardigden van het
„Volksfront" mot Sjahrir bijeen en wer
den een aantal belangrijke punten bespro
ken. Sjahrir deelde aan correspondenten,
die hem op zijn reis vergezelden, mede,
dat deze deputatie hem „feitelijk de ver
zekering van haar vertrouwen had ge
geven."
Naar bekend is geworden, heeft Sjahrir
van Soekarno en het „republikeinsche ka
binet" in Djogjakarta volledige bevoegd
heid gekregen om ie onderhandelen met
dr. Van Mook on Sir Clark Kerr. Voorts
kan Sjahrir zelf de afgevaardigden voor
deze besprekingen kiezen.
De besprekingen over het Nederlandsche
hervormingsplan zijn door Sjahrir en zijn
medewerkers tot: Zondagavond laat voort
gezet. Een standpunt is niet bekend ge
worden.
Het hooge water
Zaterdag is bij Bredevoort. baanvak
Winterswijk-Doetinchem, het laatste
rijtuig van trein 3710 ontspoord tenge
volge van baanverzakking. De gecon
stateerde baanverzakking is zoodanig,
dat het spoorwegverkeer op deze lijn
is gestremd. De dienst Winterswijk
Doetinehem wordt nu onderhouden met
bussen.
De schipbrug bij Westervoort (bij
Arnhem) is geslpten. De autobusdienst
ArnhemDoetinehem loopt nu over
Zutphen.
Door den aanhoudenden regen zijn de -
beeken, welke zich in de kom van Hen
gelo vereenigen, buiten haar oevers ge
treden. Verschillende straten en lande
rijen staan onder water. Velen onder
vinden overlast van het water, doordat
kelders volloopen en benedenverdiepin
gen onbewoonbaar worden.
In de Rotterdamsche haven sloegen
door den storm eenige schepen van de
trossen en raakten oo drift. Sleeptboo-
ten moesten hulp verleenen.
De brug over de IJssel bij Deventer is
weggenomen.
Wat de verzakking van den spoordijk
bij de spoorbrug bij Deventer betreft,
kan worden gemeld, dat deze in zoo
verre is opgeheven, dat de treinen met
verminderde snelheid over de brug kun
nen rijden.
Gazelle-fabrieken
gaan weer rijwielen maken
De directie van de Gazelle-fabrieken
te Dieren deelt mede, dat het volledige
machinepark uit Duitschland is terugge
keerd, zoodat, wanneer de aanvoei van
grondstoffen meevalt, zeer binnenkort de
productie der Gazelle-rijwielep hervat kan
worden.
S trimt beeld in Batavia. T>nt het verkeer in Batavia iiok ""f*1 ïw'' moei
lijkheden gepaard trimt, blijkt tilt bovenstaande foto, waarop men een
groot aantal passagiers met hun omvangrijk© bngatro ©peengepersl- yi
in ©en primitief train rijtuig. U*d,
