IJmuider Courant
Siaaicanfiict
in Amerika ten einde
Een Schouwburg
Licht in de Levantkwestie
BOfc Jat «'gang No. 18257
Bureaux: Kennemerlaan 154.
ÏJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Direcieur-IIool'dredacteur: Koliert Peereboom
Zaterdag 16 Februari 1646
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementenp. week 31 ct.
per kwartaal f 4.
IN Engeland heeft men besloten een Na-
tiooal Theatre te stichten. Deze schouw
burg moet in Londen verrijzen op een
aan de Theems gelegen terrein, dat de
Londensche Graafsc'napsraad wij zou
den zeggen: Provinciale Staten ervoor
beschikbaar heeft gesteld. „The Old Vic",
de schouwburg die zich sinds langen tijd
gespecialiseerd heeft in opvoeringen van
de stukken van Shakespeare, is met het
Shakespeare Memorial National Theatre
Fund voor dit doel in samenwerking ge
treden. Dat fonds bestaat allang en bezit,
in ons geld gerekend, zoo ongeveer een
millioen gulden. Er moet evenwel zes
millioen zijn; de "overige vijf gaat men
bijeenbrengen door een beroep op alle
mogelijke instellingen en op het publiek
te doen.
Het National Theatre zal verrijzen dicht
bij de plaats waar het oude Globe Play
house stond, waarin Shakespeare's stuk
ken* voor het eerst werden opgevoerd.
Overigens zal de nieuwe schouwburg zich
niet bepalen tot Shakespeare, maar ook
andere Britsche klassieken en eveneens
klassieke stukken uit andere landen ge
ven. Eet? bijzonder cachet zal aan de nieu
we instelling gegeven worden doordat men
den Koning verzoeken zal. het beheer bij
Royal Charter vast te stellen, hetgeen ook
een klassieke vorm is.
Volgens de plannen zal het National
Theatre een groote en een kleine schouw
burgzaal bevatten, de eerste met een nog
grooter tooneel dan dat van Drury Lane,
dat tot dusver het grootste in Londen is.
Maar de voornaamste schouwburgzaal zal
geen record-afmetingen krijgen en beperkt
worden tot 1800 zitplaatsen, hetgeen ver
standig is. want er bestaan dingen die
men verslechtert inplaats van verbeter^
door ze ere groot te maken en daartoe be-
hooren schouwburgzalen. Er zijn er nog
veel meer, al moge dit in dezen tijd won
derlijk klinken. Het National Theatre zal
verder een restaurant met uitzicht over
de Theems, een cafeteria en tweeëntwin
tig kleedkamers bevatten. Men neemt
aan, dat de bouw twee a drie jaar zal
vorderen.
Dit is een Engelsch plan, dat al lang
geleden beraamd is en pas over eenige
jaren kan zijn uitgevoerd. Londen is aller
minst een voorbeeld van liefde voor het
klassieke tooneel. Het heeft Shakespeare
zelfs verwaarloosd. Het West End, waar
in de groote schouwburgwïjk ligt, toont
ten aanzien van moderne stukken een
voorliefde voor oppervlakkigheid en de
groote industriesteden van de Midlands,
Birmingham en Manchester, gelden als
voornamer tooneelcentra dan de hoofd
stad.
Des te meer treft het, dat men in een
zoo materialistischen tijd als deze, temid
den van de ontwrichting en ontreddering
die de oorlog teweeggebracht heeft, den
ondernemingsgeest opbrengt om een
schouwburg speciaal voor opvoering van
klassieke tooneelwerken te gaan stichten.
Maar eigenlijk is dat heel begrijpelijk
en juist. Het geldt niet alleen ten aan
zien van tooneel. Het geldt .ook niet
alleen voor plannen op lange termijn,
zooals dit Engelsche. Dit is een tijd
waarin men er zich op moet toespitsen
om een hooge cultureele en geestelijke
ontwikkeling té dienen. Zij verheft, zij is
probaat tegengif tegen de verwording die
de oorlog gebracht heeft, zij werkt een
pessimisme tegen-, dat zoovelen dreigt te
bevangen of al bevangen heeft en zij
helpt, nieuw geloof te schenken in de
duurzame waarden van de beschaving.
Het Engelsche plan behoeven wij niet
als een bijzonder .voorbeeld" te zien,
maar het vestigt wel weer de aandacht op
hetgeen alle door den oorlog getroffen
landen broodrioodig hebben: voorziening
in hun dringende behoefte aan hooge cul
tuur. Het woord broodnoodig wordt hier
in zijn letterlijke beteekenis gebruikt:
even noodig als brood. Want dat is het.
Geestelijke nooden zijn niet minder be
langrijk dan lichamelijke. En men komt
er niet aan tegemoet door een massa lichte
amusementskunst te verstrekken. Die
geeft alleen maar afleiding. Daarom zijn,
in onze omgeving zoowel als in ons ge-
heele land. alle acties om kunst en ont
wikkeling van hoog gehalte te geven nu
van zoo bijzonder groot belang. Dat zij
een minderheid van de publieke belang
stelling trekken, in sommige gevallen
slechts een mïnderheidje, is niet waarde-
bepalenö. De groote noodzaak is het be
staan van een geestelijke en cultureele
top. die voor ieder en overal bereikbaar
is. Aan dat „overal" hapert nog heel wat.
En de meening van sommigen, dat zulk
werk zich tot bevoorrechte klassen bepa
len zou, is verouderd. Sinds lang is het
besef doorgedrongen dat men zoowel de
belangstelling als de onverschilligheid
jegens hoogere cultuur in alle klassen
der bevolking aantreft en al voor den
oorlog werd veel gedaan onder het motto:
kunst aan het volk. Ook dit evenwel ver-
eischt nog veel uitbreiding. Dan heeft het
op den duur, bij volhouden, ook succes.
Ik behoef maar te herinneren aan den
eersten tijd van de volksconcerten der
H. O. V., die ondanks minieme entrée-
prijzen geen publiek wilden trekken. Na
lange jaren van teleurstelling bracht men
het tot volle zalen.
Het lastige is dat deze dingen altijd geld
kosten. En het is zooveel makkelijker en
voordeeliger, maar te geven wat er bij de
massa als koek ingaat, omdat het geen
Nieuwe loon- en prijspolitiek van Truman
De staalondernemingen en de vak-
vereenigingen in de Ver. Stalen hebben
overeenstemming bereikt over een
loonsverhooging van 18Va dollarcent
per uur. De voorzitter van den Metaal -
bewerkersbond. Murray, heeft den
125.000 stakers opdracht gegeven Zon
dagnacht om één uur het werk te her
vatten.
Men verwacht, dat de regeling met
U. S. Steel den terugkeer naar het werk
van 625.000 metaalarbeiders zal verze
keren. De onderhandelingen over een
collectief contract in de metaalindustrie
zullen onmiddellijk worden geopend:
het nieuwe contract met U.S. Steel heeft
een geldigheidsduur van een jaar.
Verhooging staalprijs
Truman heeft verklaard, dat onder
de voorstellen voor het regelen van het
conflict ook een verhooging van den
staalprijs met vijf dollen- per ton voor
komt. Truman zei: „U hebt allen wel
Truman: penetratie in de prijs-
belioorsoliing. geen doorbraak
gehoord van een penetratie in militai
ren zin. Dit is een penetratie in de
prijsbeheersching. Indien gij allen mee
werkt, zal het geen doorbraak worden".
Truman's nieuwe loon- en prijspoli
tiek is een compromis tusschen twee
zienswijzen: die van arbeiders en ver
bruikers- aan den eenen kant en van
leiding en grootbedrijf aan den anderen
kant. Men houdt het er voor. dat de
nieuwe politiek garandeert, dat de re
geering flinke loonsverhoogingen wer
kelijk zal goedkeuren. Evenzoo maakt
deze politiek prijsverhoogingen moge
lijk, maar versterkt ook het apparaat,
Salim
Wij vragen geen
inmenging
„Het feit. dat de Veiligheidsraad den
eïsch van de Oekraïne tot het instellen
van een onderzoek naar het optreden van
de Britten in Indonesië, heeft verworpen,
zal de Indonesische houding ten aanzien
van de onderhandelingen met de Neder
landers in het geheel niet beïnvloeden"
zoo heeft Hadji Salim, de woordvoerder
van Sjahrir, verklaard. „Wij beseften, dat
wij gebruikt werden als pion in het poli
tieke schaakspel. Hoewel wij de Oekraïne
dankbaar zijn voor haar belangstelling in
onze zaken, vragen wij geen inmenging
van derden in dit stadium". Hadji Salim
zei verder, dat de Indonesische regeering
hoopte overeenstemming te bereiken met
de Nederlanders bij de onderhandelingen
over den toekomstigen status van Indo
nesië met den welwillenden bijstand van
Sir Archibald Kerr. „Als wii op een dood
punt komen, zullen wij om bemiddeling
verzoeken" vervolgde hij.
Hadji Salim zeide, dat de voortdurende
onrust in Indonesië veroorzaakt wordt
door jonge menschen, die denken dat zij
de regeering steunen door te vechten. De
jongeren zijn van meening, dat de be
roepen, die hun leiders op hen doen om
het vechten te staken, niet van harte ge
meend zijn. Hij verwachtte, dat de snelle
ontwikkeling van het vredesleger de
T.R.I. tot meer rust zou leiden.
inspanning vergt en er bij gebruld wordt
van het lachen. Maar het andere is^van
oneindig grooter belang er. bewijst den
mensch een veel grooter dienst. Het ver
rijkt hem en doet hem het leven anders
zien. In dezen tijd is het, meer dan ooit,
broodnoodig. Het verdient niet alleen den
steun van particulieren, maar ook dien van
de overheid. Dat is goed besteed geld.
R. P.
dat zulke verhoogingen onder voldoen
de controle moet houden om inflatie af
te wenden.
Truman heeft de geruchten over
voortdurende meeningsverschillen over
zijn „economisch oppercommando"
Vrijdagavond weerlegd door ie verkla
ren, dat de leden van de regeering heb
ben besloten volledig met hem mee te
werken in zijn stabiliteitsprogramma.
Zoowel James Byrnes, de minister van
buitenlandsche zaken, als Vinson, de
minister van financiën, de leiders van
het economische stabilisatieprogramma
van president Roosevelt, vinden- de
nieuwe politiek uitstekend. Truman is
van meening, dat de voorzitters der ar
beidersorganisaties haar zullen onder
steunen.
Zware schade aan
textielfabrieken
In Almelo is het water in den loop
van Vrijdagmiddag wederom gezakt,
zoodat thans talrijke woningen zijn
droog gekomen. De gas- en electricl-
teitsvoorziening zijn volkomen hersteld
en hedenavond brandt, de straatverlich
ting weer voor het eerst.
Burgemeester Ravenslooi heeft in
vele huizen in de stad en bij verschil
lende boeren in den omtrek een bezoek
gebracht. De schade is allerwegen aan
zienlijk. Vele binnenmuren zijn inge-
stort, waardoor een groot aantal wo
ningen onbruikbaar zijn. Hel ligt in de
bedoeling een aantal noodwoningen toe
te wijzen aan de zwaarst getroffen
slachtoffers en aan de bewoners van de
gezonken woonschepen.
Ernstige schade is voorts toegebracht
aan de ondergeloopen textielfabrieken,
daar de machines ernstig van het water
le lijden hebben gehad. De bedrijfs-
stagnatie Is des te ernstiger, daar de
fabrieken reeds op volle toeren werk
ten voor de Nederlandsche textielvoor-
ziening. Het bedrag van de schade is
nog niet te becijferen.
Het Roode Kruis biedt nog steeds
krachtige hulp, vooral bij de voedsel
voorziening, terwijl van gemeentewege
een extra-rantsoen brandstof in het
vooruitzicht is gesteld.
Het woord is aan.
Wie het. best kan verdra
gen kan het best handelen.
Russische spionnage
in Canada?
Naar de Canadeesche minister-president
Mackenzie King heeft medegedeeld, heef'
de Canadeesche politie een niet nader ge
noemd aantal personen in hechtenis ge
steld wegens het mededeelen van „ge
heime en vertrouwelijke" inlichtingen
naar men zegt over atoomenergie aan
leden van een buitenlandsche missie te
Ottowa. King zeide, dat de regeering in
lichtingen van „onbetwijfelbare juistheid"
had ontvangen, die op deze praktijken
wezen.
Ofschoon geen verdere officïeele bij
zonderheden over deze aangelegenheid
verkrijgbaar zijn, deelt „Canadian Press"
mede, dat zij uit gezaghebbende bron
verneemt, dat de betrokken buitenland
sche missie de Sovjet-Russische is.
Ambtenaren van deze missie verklaarden
desgevx-aagd, dat de bekendmaking van
den premier hun onbekend was en dat zij
er geen commentaar op wenschten te
leveren.
Grootboekschuld en
S paar certificaten
Het ministerie van financiën deelt tóe de,
dat thans op de 3 pet. grootboekschuld liMR
is ingeschreven voor een bedrag van f 1003
millioen en op de pet. spaarcei Üficaten
een bedrag van f 117 mihoen.
Deze cijfers kunnen nog eenige wijziging
ondergaan, ten gevolge van de vertraagde
verbindingen met het Oosten des lands, waar
door de gegevens nog niet geheel volledig
zijn.
Hoewel de inschrijvingen op het 3 pet.
grootboek 1946 vrijwel geheel uit geblokkeerd
tegoed zijn geschied, strekt het tot bevredi
ging dat dit resultaat vrijwillig ;s bereikt, te
meer ook daar hieruit blijkt dat de rente
voet geen belemmering daartoe vormde.
Het ligt in het voornemen binnen afzien-
baren tijd de Inschrijving opnieuw open le
stellen.
Inlevering oud bankpapier
Het publiek zal binnenkort nogmaals
in de gelegenheid worden gesteld, oude
bank- en muntbiljetten en zilverbons
bij de Nederlandsche Bank in te leve
ren. Hiervoor zullen speciale formulie
ren. die bij de Bank tegen 0.50 ver
krijgbaar zullen zijn, worden beschik
baar gesteld. Bij groote bedragen zal
een speciaal bureau te Amsterdam een
onderzoek naar eventueel zwart geld
instellen. Aanvragen voor het inleve
ren van bankbiljetten van f 500 en
f 1000 moeten echter rechtstreeks tot
den minister van Financiën worden ge
richt.
Spaak over de resultaten der UNO
De Veiligheidsraad heeft de behande
ling van de klacht van Syrië on Libanon
over de aanwezigheid der Britsche en
Fransche troepen aldaar voortgezet. De
Libaneesche afgevaardigde Frangie kreeg
het eerst het woord en zeide, dat de aan
wezigheid der vr-eemde troepen een be
dreiging voor den vrede vormt. Wij hopen,
zoo vervolgde hij, dat de Veiligheidsraad
de onmiddellijke, totale en gelijktijdige
terugtrekking van* alle op ons grondgebied
aanwezige troepen zal verlangen; Daarna
was het woord aan den Syrischen afge
vaardigde Al Khoury, die in zijn uiteen
zetting dezelfde gedragslijnen volgde als
Frangie.
Dc Fransche afgevaardigde Bidault
deelde mede, dat Frankrijk bereid is om
met de regeeringen van Syrië en Libanon
de maatregelen te overwegen tot het ver
trek van de Fransche troepen uit deze
beide landen. YVy verzoek den Veiligheids
raad, aldus Bidault, vertrouwen te stellen
in Frankx-yk en Groot-Briitannië, dat wij
het noodige zullen doen om dit vraagstuk
te regelen.
Spaak: „Wij zijn getreden In liet attidiuxu
dor openbare diplomatie
Namens Groot-Brittannië voerde het
woord Sir Alexander Cadogan, die mede
deelde, dat de Engelsche delegatie zich
volkomen met de verklaring van Bidault
vereenigde.
Mr. Van Kleffens verklaarde, dat. naar
zijn meening, de aanwezigheid van Brit
sche en Fransche troepen in de twee Le-
vantstaten in feite een beperking van de
souvereinitelt dier staten beteekende en
dat zij niet in overeenstemming met de
voorzieningen van het Handvest was.
De raad moest vertrouwen schenken
aan de Fransche belofte tot terugtrekking
der troepen, aldus mr. Van Kleffens.
Indien de troepen niet zouden worden
teruggetrokken, zou de raad later nog tot
een actie kunnen overgaan.
Visjinsky stelde den eisch, dat de Brit
sche en Fransche troepen in Syrië en den
Libanon binnen een door den Veiligheids
raad vast te stellen termijn zouden wor
den teruggetrokken.
Spaak over de resultaten.
Nadat hij het eerste gedeelte van de
algemeene vergadering der UNO plechtig
had gesloten en verdaagd tot 3 September,
is voorzitter Paul Spaak per vliegtuig te
Brussel teruggekeerd. Hij verklaarde, dat
zij, die gedacht hadden, dat alle politieke,
sociale en economische problemen door
wonderen zouden worden opgelost, stellig
teleurgesteld 'zouden zijn. Doch zij. dio
zich de verschillende punten van uitgang
en de daarmee samenhangende moeilijk
heden realiseeren en zij, die weten, dat
vrede resultaat en belooning van .lang en
hard werken zal zijn, zullen tevreden
zijn."
..Er is een organisatie gegrondvest." al
dus Spaak, „en zij werkt. Natuurlijk be
hoeft zij de welwilier.de samenwerking
van de leden-staten. Wij zijn in een nieuw
stadium getreden, dat der openbare diplo
matie. De diplomatie zal niet langer ach
ter de schermen werken. Het nieuwe
systeem is thans definitief begonnen. Het
werktuig, dat den vrede zal helpen be
schermen, is geschapen."
