IJmuider Courant
Nog deze week besprekingen?
Het Oude Europa
De Duitsche roof
druppelt terug
^Vertraging der anti-Franco-verklaring
Spaaks formatiepoging mislukt
(We Jaargang: Xo, 18270
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 98
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Pecreboom
Maandag: 4 Maart 1946
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal f 4.
IN 1933, het jaar waarin Hitler in
Duitschland aan het bewind was geko
men, verscheen de Nederlandsche verta
ling van Ortega y Gasset's boek „De op
stand der horden", waarin de Spaansche
geleerde den toenmaligen toestand van
Europa scherp analyseerde. Hij sprak van
de gedrukte stemming die heerschte en
schreef haar toe aan het feit, dat Europa
zich tot veel krachtiger werkzaamheid in
staat voelde maar door noodlottige slag-
boomen weerhouden werd, haar uit te
oefenen. Met „slagboomen" bedoelde hij
de grenzen der verschillende landen. Hij
zag de wanverhouding tusöchen de groote
Europeesche productiekracht en de ver
snippering van de politieke organisatie,
waarin zij moet werken. Hij drukte het uit
in dit beeld: „Het pessimisme en de moe
deloosheid, die de gemoederen op het
vasteland neerdrukken, gelijken veel op de
terneergeslagenheid van een vogel van
groote vlucht, die bij het uitslaan van
zijn wieken zich wondt aan de tralies van
zijn kooi." Dit verder analyseerend schreef
hij: „De waarachtige toestand van Europa
zou dus deze blijken te zijn: zijn luisterrijk
en lang verleden heeft het tot een nieuwe
levenstaak doen komen, waarin alles groo
teren omvang heeft gekregen, doch tege
lijkertijd zijn de in stand gebleven instel
lingen van daL verleden dwergachtig klein
en beletten zij den tegenwoordigen groei.
Europa is tot wasdom geraakt als een sa
menstel van afzonderlijke naties. In
zekeren zin zijn de idéé en het gevoel van
nationaliteit zijn kenmerkendste uitvin
ding. Maar nu ziet Europa zich verplicht,
zichzelf te overvleugelen. Dit is het
schema van het ontzaglijke drama, dat in
de komende jaren zich zal afspelen."
Het is alweer ruim zeven maanden ge
leden dat ik in een drietal artikelen over
Federale Unie aan de woorden van Ortega
y Gasset heb herinnerd. Hun waarheid,
voor den oorlog al duidelijk genoeg, treedt
door de gebeurtenissen na de bevrijding
en vooral in deze maanden steeds scherper
in het licht. Europa heeft zich niet weten
te bevrijden van zijn oude kluisters, van
de dwergachtig kleine instellingen van het
verleden, van de slagboomen die zijn ont
wikkeling belemmerden. En toen in 1940
die slagboomen verbroken werden waren
het de Machten van het Kwaad, die los
braken, was het niet een drang naar ver-
eeniging onder gemeenschappelijk bewind,
met handhaving van de bestaande staats
besturen voor al datgene dat zij zelf in
derdaad tot stand kunnen brengen, maar
de machtswellust van één enkel volk. dat
de anderen onder zijn tirannie trachtte te
brengen. Wij hebben in de jaren van be
zetting en ellende gehoopt, dat het eind
van den oorlog een groote nieuwe ont
wikkeling zou brengen: een doorbraak
van de oude verhoudingen, op veel groo-
ter schaal maar ook van een beslissender
beteekenis voor ons volk dan de door
braak in onze eigen oude politieke ver
houdingen, die nu in moeizaam pogen tot
stand wordt gebracht. Het heeft niet zoo
mogen zijn en wij zien het oude Europa,
versnipperd en verdeeld door slagboomen
als immer, krampachtige pogingen doen
om op den ouden weg voort te tobben.
Het is verminkt en ontwricht, het heeft
slechte kansen. Eigenlijk moet men niet
spreken van een Europa dat pogingen
doet: het zijn de afzonderlijke staten en
staatjes van weleer, die zich uitsloven om
er weer bovenop te komen, erger dan ooit
geremd door hun slagboomen.
Men behoeft geen pessimist te zijn om
te zien, dat in deze verouderde verhoudin
gen geen groote ontwikkeling meer moge
lijk is. Voor den oorlog was men al op een
dood punt beland. Nu machten buiten
Europa de leiding vast in handen hebben
en den toestand beheerschen is de positie
zwakker dan ooit geworden. Men ziet
Europeesche ministers den een na den
ander naar Amerika trekken om leenin- j
gen af te smeeken. Léon Blum is er na- j
mens Frankrijk, onze minister van Finan-
ciën vertrekt eerstdaags met zijn advi-
seurs, Engelsche bladen staan vol be
schouwingen over de groote Amerikaan-
sche leening die redding moet brengen
Het is niet eenvoudig geld van Amerika
te krijgen. Tijdens den oorlog was er nooit
gebrek aan geld om de bondgenooten tot
hun doel te brengen, dat de grootste toe
wijding en geestdrift opriep en waarvoor
geen offers te groot waren. Waar zijn de
samenwerking, de geestdrift en dergelijke
offers nu er moet worden opgebouwd?
In Europa zijn de slagboomen weer
neergelaten. Dat de doorbraak er nog niet
is geeft minder reden tot ongerustheid
dan het feit, dat slechts hier en daar en
kelen zijn die de noodzaak ervan zien.
Ieder groot élan, iedere drang naar groote
oplossingen ontbreekt. Men moet gelooven
in de zekerheid, dat tenslotte toch de
eenige juiste weg gekozen zal worden,
om er de hoop niet bij te verliezen. Dit
geloovend kan men niet ontkennen, dat
nog vee! misère zal volgen als het besef
niet sooedig doorbreekt.
Nooit heeft Amerika een groot er kans
gehad, om constructieven arbeid in de
wereld te verrichten dan thans. Het initia
tief, waartoe het uitgeputte Europa niet
bij machte is, zou van Amerikaansche zijde
kunnen komen als zich daar een groote
visie bij de leiders deed gelden. Helaas,
er is geen Roosevelt meer. En de overgang
van de oorlogs- tot de vredeseconomie is
een Amerikaansche nationale kwestie ge
worden inplaats van een onderdeel in de
vereldtaak, waarin Amerika de leiding
Sjahrir vormt een politiek kabinet
Sjahrir. die op den eersten dag van de
bijeenkomst van het Nationale Comité is
afgetreden, is weer belast met de vorming
van een kabinet, dat, volgens de berich
ten, een politiek karakter zal hebben.
Sjahrir zelf zou reeds drie malen zulk een
kabinet hebben willen vormen, maar Soe-
karno zou telkens geweigerd hebben zijn
toestemming voor een verbreeding van de
basis te verleenen. Toen het Nationale
Comité zich uitsprak voor een kabinet op
breederen grondslag, heeft Sjahrir gehan
deld of dit een motie van wantrouwen was
en ontslag genomen.
Over de gesloten zitting van het Comité
wordt gemeld, dat Sjahrir de vergadering
zou hebben toegesproken en gewezen zou
hebben op de noodzakelijkheid om met de
Nederlanders besprekingen te voeren. Zijn
rede zou met veel enthousiasme ontvangen
zijn en onmiddellijk daarna zou een motie
van vertrouwen in hem met groote meer
derheid zijn aangenomen.
De correspondent van de Daily Mail te
Batavia schrijft, dat de situatie thans zoo
is, dat „de Indonesische republikeinen
het Nederlandsche aanbod om Indonesië
den status van deel van het Nederlandsche
gemeenebest te geven practisch hebben
aanvaard als grondslag voor verdere be
sprekingen."
In Indonesische kringen meent men, dat
de positie van Sjahrir aanzienlijk is ver
sterkt. Een van zijn motieven tot vorming
van een nieuw kabinet zou zijn, dat hij
Wal Italië zal moeien missen
Volgens de „Observer" heeft de confe
rentie van afgevaardigden der vier mi
nisters van buitenlandsche zaken een
inleidend overzicht gegeven van de begin
selen, waarop het vredesverdrag met Italië
steunt. Volgens dit overzicht zullen de
volgende bepalingen in het verdrag wor
den opgenomen:
Abessinië erj Albanië worden onafhan
kelijk; Cyrenaica komt niet meer onder
ftaliaansch bewind.
De Dalmatische eilanden komen aan
Joegoslavië de Dodekanesos wordt aan
Griekenland teruggegeven.
Een gedeelte van Trieste wordt auto
noom gebied onder Joegoslavië, een ander
gedeelte onder Italië.
Tripolis wordt misschien aan Italië te
ruggegeven.
Italië moet eenige strooken land aan
Frankrijk en Joegoslavië afstaan.
De vier groote mogendheden zullen
Italië's verzoek om toegelaten te worden
tot de U.N.O., steunen.
Het spreekt vanzelf, dat dit overzicht
slechts in summieren zin een idee geeft
van den uiteindelijken vorm van het vre
desverdrag, aangezien het een „inleidend
overzicht" wordt genoemd van een „ont
werp."
op die wijze voor de Nederlanders en de
wereld den indruk wegneemt, dat de re-
publikeinsche beweging van zuiver Japan-
sche makelij zou zijn. Zijn kabinet beslaat
uit menschen van wie niemand met de
Japanners heeft meegewerkt.
Men verwacht in Batavia, dat Sjahrir
hedenmiddag, nadat het kabinet naar alle
waarschijnlijkheid door hem in Soerakarta
gevormd zal zijn, in de hoofdstad zal te-
rugkeeren. In Indonesische kringen meent
men, dat verscheidene tegenwoordige mi
nisters deel zullen uitmaken van Sjahrirs
nieuwe groepeering. Als nieuwe leden
worden genoemd mr. Sartono, die reeds
voor den oorlog als vurig nationalist be
kend was. en Sjarifoedin, die reeds „mi
nister van voorlichting" is geweest.
Te Batavia vertrouwt men nu, dat de
eerste formeele besprekingen van de Ne
derlandsche voorstellen in de tweede helft
van deze week zullen beginnen. Sir Ar
chibald Clark Kcrr zal dan. als de grond
beginselen eenmaal zijn uitgewerkt en
daarover overeenstemming is bereikt,
Java volgens zijn oorspronkelijk plan nog
eind Maart kunnen verlaten.
Bureaucratie
in Washington
Volgens onthullingen van het Ame
rikaansche Departement van Bui
tenlandsche Zaken is een verzoek
der Sovjet-Unie om een Amerikaan
sche leening, dat reeds Augustus
1945 was ingediend, „zoek geraakt
in de diepten der Washingtonsche
archieven". Pas kort geleden wer
den de stukken weer ontdekt en vo
rige week' is naar Moskou antwoord
gezonder^ Of de leening is toe
gestaan vermeldt het bericht niet.
Nieuws uit het buitenland
De Grleksche llnksche partijen hebben
de regeerlng verzocht, de diplomatieke be
trekkingen met Franco te verbreken.
De drie grootste Joodsche verzets-orga
nisaties in Palestina hebben zich tot één
lichaam vereenigd.
De betrekkingen tusschen de Sovjet
unie en Argentinië, die sinds het revolutie
jaar 1917 waren verbroken, zullen waar
schijnlijk binnenkort worden hervat,
50.000 arbeiders uit de vleeschbedrijven
van Buenos-Alres en verschillende andere
Argentijnsehe steden zijn plotseling in sta
king gegaan. De staking werd uitgeroepen
door „Peron's vakvereeniging".
Te Neurenberg heeft de verdediger der
S.A.. Martin Löfller een beroep gedaan op
het begrip der rechters voor het feit. dat
de Duitschers ..een politiek onvolwassen
volk zijn. dat gemakkelijk te misleiden 1s".
De „Empire Waveney" is het vijfde
schip, dat in de laatste dagen In de haven
van Liverpool in brand vloog. Men neemt
aan. dat er brandstichting ln het spel is.
De military police in België heef; in den
nachttrein Brussel— Rijssel 35 smokkelaars,
gekleed in geallieerde uniformen gearres
teerd. Een Nederlander werd aangetroffen
in het bezit van 65 rollen textiel.
BU den koning van Jemen (Zuld-Arabfë)
zouden volgens Reuter door de Amerikaan
sche regeering stappen zijn ondernomen voor
besprekingen met het doel. liandelsconccs-
sie.s te verkrijgen in dit gebied, dat rijk aan
mineralen schijnt te zijn.
Het ..vlaggeschlp" van de American
Airlines is met 27 inzittenden bij San Diego
(Californië) naar beneden gestort. Ailen kwa
men om het leven.
Hef woord is aan.
Victor Cherbuliez:
Er is een tijd, waarin het
leven ons draagt. Er is een
andere, waarin het rechtens
onze beurt is om het leven
te dragen.
(Van onzen Haagschen correspondent.)
Dezer dagen hebben wij eens informa
ties ingewonnen over den terugkeer van
de door Duitschland geroofde goederer.
uit Nederland.
De aanvankelijk steeds wisselende mili
taire bestuursapparaten in het bezette
Duitschland maakten het uitermate moei
lijk, vruchtbare onderhandelingen over dft
voor ons land zoo belangrijke onderwerp
te voeren. Thans komen er geregeld on
derdeden van fabrieksinstallaties uit
Duitschland terug, maar in verhouding
tot hetgeen uit Nederland werd gesleept,
is het percentage nog gering.
Indien een en ander in goeden staat ver
keert, is het terugvoeren van middelen
van openbaar vervoer (locomotieven, tram-
en spoorwagens) en niet te vergeten van
machines van het allergrootste belang
voor ons nationaal herstel.
Het publiek vraagt zich meermalen af,
waarom er niet meer aandacht besteed
wordt aan het terugvoeren van auto's en
fietsen. Hiermede komt men op het gebied
van vervanging van goederen, verloren
gegaan tengevolge van handelingen der
Duftschers in Nederland. Het belang van
deze „kleinere schadeposten" is niet zoo
groot als die van het terugkrijgen onzer
industrieele outillage en openbare ver
keersmiddelen. De genoemde „vervanging"
heeft echter toch de aandacht van de be
trokken autoriteiten, maar er is hiervoor
nog geen procedure vastgesteld
De geschiedenis
herhaalt zieli
„Het Duitsche volk vecht voor Europa.
Het is daarom logisch en rechtvaardig,
dat Europa het Duitsche volk zijn voedsel
voorraden afstaat en met iets minder te
vreden is, opdat de Duitsche soldaten htm
kruistocht kunnen volbrengen".
Zoo luidde enkele jaren geleden de
Duitsche motiveering van de opeenvol
gende drastische rantsoen verlagingen in
de bezette gebieden, die met het naderen
van de krijgsbeslissing aan hongersnood
werden prijsgegeven.
Thans zien de Duitschers de herhaling
van dit alles, doch andersom, In de Brit-
sche zone is een ingrijpende voedselver-
mindering ingegaan, waardoor de aldaar
vertoevende Duitschers per week even
veel krijgen al de Britsche burgerbevol
king per twee en een halven dag.
De Duitschers zijn zeer verontwaardigd
over deze rantsoenvermindering, waarvan
zij de reden zoeken in een Engelsch „ge
brek aan organisatietalent". Officieel is
de verlaging gemotiveerd met het voed
selgebrek dat in de geheele wereld
heerscht, doch de Duitschers toonen zich
wantrouwend tegenover deze lezing.
Geen wonder, wanneer men bedenkt dat
zij zelf een leugenpraktijk van vijf jaren
achter den rug hebben
Hoe het zij. de Duitsche maag is de
..Groote Vasten" ingegaan en dit vormt
zeker niet het gemakkelijkste deel der
Duitsche boete.
Mr. \V. G. F. Boreerïioif Mulder, de
openbare aanklager voor Nederland hij
liet Internationaal Tribunaal Ier berech
ting van tJapansc^ic oorlogsmisdadigers.
Is Zaterdag naar Tokio vertrokken.
Te Washington is Zondag officieel mede-
gedeeld, dat de nota der drie mogend
heden ter afkeuring van het Franco-
regiem die aanvankelijk op Zaterdag
j.l. zou worden afgekondigd niet vóór
Woensdag zal worden gepubliceerd, aan
gezien de Britsche regeering elk punt der
nota aan een nauwkeurig onderzoek wil
onderwerpen.
Volgens Fransche dagbladcorresponden
ten staan momenteel 200.000 man Spaan-
De Liberalen weigeren medewerking
De Belgische regeeringscrisis is thans in
een ernstige impasse geraakt door de mis
lukking van Spaak's „informatieve op
had kunnen nemen, aan het hoofd van de
Bondgenooten voor den Opbouw der we
reld. Kan men alleen geallieerden zijn om
te vechten en niet om te bouwen?
Europa zal tenslotte initiatief moeten
nemen: tot samenwerking. Moeilijkheden,
bezwaren zijn er van enormen omvang.
In oorlogstijd waren die vooral niet min
der groot. Waarom konden menschen ze
toen overwinnen en waarom zou het nu
niet kunnen? E*
dracht", die strandde op de weigering der
Liberalen tot medewerking aan de samen
stelling van een nieuwe regcering.
Deze beslissing werd door de Liberale
Partü Zaterdag, na afloop van een beraad
slaging. bekend gemaakt.
De Prins-regent heeft Spaak daarop van
zijn opdracht ontheven. De Liberalen mo-
tlveeren hun weigering met de volgende
redenen: „De uitspraak van het kiezers
corps moet worden geëerbiedigd: er is
geen voldoende meerderheid aanwezig."
che troepen langs de grens. Aan de Fran
sche zijde zijn geen versterkingen waar
genomen.
Volgens den republikeinschen oud-minia
ter Prieto zou Franco stellige plannen
koesteren om naar Ierland uit te wijken,
daar hij zeker is van zijn komende neder
laag.
De republikeinsche leider Juan Negrin
is van meening, dat een harmonische actie
van Londen. Washington en Parijs een bur
geroorlog in Spanje kan voorkomen.
Naar uit Washington wordt gemeld heeft
Frankrijk een wijziging verzocht in de ge
zamenlijke verklaring. Wat deze wijziging
betreft is niet bekend.
Rusland heeft thans voor 't eerst via ac
Prawda de idee van het herstel der Spaan
sche monarchie verworpen. De Prawda
voorspelt deze „omzwaai onder Don Juan"
een smadelijke mislukking.
Een woordvoerder van het Britsche mi
nisterie van Buitenlandsche Zaken ver
klaarde heden, dat Engeland de Spaanscho
republikeinsche ballingregeering in haar
huidige samenstelling niet als representa
tief beschouwt.
Intusschen komen er berichten oycr
nieuwe onderhandelingen tusschen Don
Juan en Franco, waarvan de royalisten
echter weinig verwachtingen koesteren.
De Aartsbisschop van New-York heeft
Zondag tijdens zijn reis over het Iberische
schiereiland een kort bezoek aan Madrid
gebracht. Een groote menigte verwelkom
de hem,
