IJmuider Courant
Chutxfüil pleit'
Het Gezag
voor Internationale strijdmacht
Franco heet van zich af
60c Jaargang No. 1S272
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-ÏToofd redacteur: Robert Peereboom
Woensdag 6 Maart 1946
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal f 4
DE opheffing van den Bijzonderen
Staat van Beleg, die Maandag een feit
is geworden, beteekent het definitieve
einde van de uitoefening van het Militair
Gezag in ons land en het volledig herstel
in bevoegdheid van de burgerlijke over
heden. Het is al zooveel maanden ge
leden dat het plaatselijk M.G., tenminste
in zijn volledige werking onder leiding
van een Militairen Commissaris, uit dit
district en uit de meeste locale besturen
verdween, dat het in de dagelijksche ge
dachten van de meeste menschen niet
meer voorkwam. Toch had nadien het
M.G. nog vele bevoegdheden in den
flande behouden en zijn definitieve op
heffing is dus inderdaad een belang
rijke stap op den weg, die ons terug
voert naar normale democratische ver
houdingen.
Het is van meer belang in dit opzicht
het heden en de toekomst in het oog te
houden, dan zich te verliezen in nabe
schouwingen over de werking van het
Militair Gezag, waarop zeker veel af te
dingen is maar die anderzijds, wil men
objectief oordeelen, tot de vraag noopt:
was er een betere oplossing te vinden ge
weest dan de instelling van het M. G.?
Hetgeen iets anders is dan de vraag: zijn
wij steeds tevreden geweest met de resul
taten? Ongetwijfeld was het een vondst
(geen. Nederlandsche vondst overigens)
om een soort overgangsvorm tusschen een
zui\*er militair en een burgerlijk bewind te
scheppen door burgers in uniform en met
militaire titels te laten optreden, hetgeen
hun in het verkeer met hun medemen-
6chen een zekere mate van autoriteit ver
schafte, die de snelle uitvoering van hun
beslissende maatregelen mogelijk maak
te. In een tijd, waarin snelle beslissingen
ongetwijfeld noodzakelijk waren, is dat
noodig geweest en wij hebben in dit
district met verschillende vertegenwoor
digers van net M. G. goede ervaringen
opgedaan en het getroffen met onzen Mili
tairen Commissaris. Later zal de geschie
denis van het M. G.. met zijn voor- en
nadeelen. wel tot nabeschouwingen aan
leiding geven, die van belang kunnen zijn
als het voortschrijden van den tijd de
gelegenheid heeft gegeven, om de gebeur
tenissen op voldoenden afstand te zien.
Het is duidelijk genoeg dat het pad van
het burgerlijke gezag nog geenszins over
rozen gaat en dat het op menig gebied
juist deerlijk tekort schiet in snelheid van
handelen, omdat een ontstellende mate
van bureaucratie zich in ons land
heeft ontwikkeld. Die geeft aanleiding tot
een ontevredenheid bij velen, waarvan
men zich niet kan afmaken door haar kort
weg als gekanker en daarbij meteen als
een nationale ondeugd te bestempelen: be
halve als de ontevredenheid zich werke
lijk tot gekanker bepaalt en de klager
zelf in gebreke blijft, om mede te werken
tot het bereiken van betere verhoudingen.
Daar heb ik onlangs al over geschreven.
De medewerking van iedereen, die van
goeden wille is, moet als de belangrijkste
voorwaarde voor het herstal, van een
goeden gang van zaken worden beschouwd.
Wie, zelf van de beste bedoelingen ver
vuld, niettemin tegenslag ondervindt
zooals dat nu zooveel voorkomt moet
groot genoeg zijn om zich niet te laten
ontmoedigen en toch vol te houden. Als
hij even rustig nadenkt zal hij beseffen,
dat de oorlog en de bezettingstijd de
nauw-luisterende machinerie van ons
maatschappelijke leven in al haar geledin-
,gen zoozeer verstoord hebben, dat het tijd
rilóet vergen om deze ingewikkelde appa
ratuur weer prompt te doen werken. Hij
zal ook het feit moeten erkennen dat niet
alleen aan die machinerie, maar boven
dien aan den menschelijken geest in veel
gevallen een schade is toegebracht,
die alleen door het goede voorbeeld van
anderen en de helende kracht van den
tijd hersteld kan worden. Het baat niet
veel om ons over de vele onregelmatig
heden, verwarringen en vertragingen van
dezen tijd telkens weer te verbazen en te
ergeren, alsof wij zooiets nu heelemaal
niet verwacht hadden. Het is beter den
toestand te zien zooals hij is en mee te
helpen waar men kan, om er verbetering
in te brengen. Oorlog vernielt niet alleen
menschenlevens en gebouwen. Oorlog ver
nielt en beschadigt veel meer: in de samen
leving zoowel als in menige persoonlijk
heid. waarvan het weerstandsvermogen
niet tegen dergelijke hevige schokken is
opgewassen.
Natuurlijk is het erg eenvoudig, de
schuld van alle verwarring en ontwrich
ting maar aan de regeering te geven en
te zeggen dat zij niet krachtig genoeg is,
omdat zij .,de ambtenaren niet onder appèl
kan houden." Wie zoo gemakkelijk oor
deelt, moet zich maar eens even indenken
dat hij zelf morgen ergens in een werk
kamer in Den Haag neergezet zou worden.
met eenige secretarissen, wat telefoon
toestellen en een antichambre die den
heelen dag door met bezoekers gevuld is.
die allen persoonlijke of gemeenschapsbe
langen komen bepleiten of hun grieven
uiten. Hoe denkt hij te waarborgen dat
niet alleen vertrouwde oude krachten
maar ook de geheele nieuwbakken amb-
tenarij, temidden van na-oorlogsche ver
warring en ontwrichting ontstaan en tot
veel te groote afmeting uitgedijd, man
voor man haar plicht nakomt en door de
hoogste gevoelens bezield wordt? Hij za!
ondervinden dat de taak van een minister
honderdmaal zwaarder is dan van zijn
voorooflogschen voorganger, die op een
Op zijn Amerikaanschc reis heeft Chur
chill te Fulton, in den staat Missouri, in
het Westminster college aldaar, een op
zienbarende rede gehouden, waarin hij een
beeld gaf van de internationale situatie en
enkele nadrukkelijke voorstellen deed ten
aanzien van de politieke gedragslijn der
Westelijke mogendheden tegenover de Rus
sische aspiraties.
Churchill verklaarde bij het beging van
zijn rede dat hij zonder officieel man
daat sprak. Zijn redevoering was echter
tevoren door Truman en Lord Halifax
gelezen.
„Er is een schaduw gevallen", aldus
Churchill, „over de plaatsen die kort ge
leden nog straalden in het licht der ge
allieerde overwinning. Niemand weet, wat
Rusland en zijn communistische interna
tionale in de naaste toekomst zullen doen,
of wat de grenzen zijn van hun neigingen
cot expansie. Mijn voorstel is derhalve, de
U.N.O. terstond van een gewapende macht
te voorzien, en de mogendheden te ver
zoeken een aantal eskaders vliegtuigen in
dienst dezer wereldorganisatie te stellen:
Voorkomen is beter dan genezen!
„Oorlogen zullen niet voorkomen kun
nen worden en de wereldveiligheidsorga
nisatie zal niet in aanzien kunnen stijgen,"
aldus ging Churchill verder, „zonder een
broederlijke vereeniging van de Engelsch-
sprekende volkeren, dat beteekent: een
bijzonder nauw contact tusschen Engeland
en de Vereenigde Staten. Dit dient ge
paard te gaan met het handhaven van de
bestaande faciliteiten voor de wederzijd-
sche veiligheid door het gemeenschappelijk
gebruik van alle vloot- en luchtmacht bases
der beide, landen over de geheele wereld
en tenslotte zou zelfs een gemeenschap
pelijk staatsburgerschap mogelijk zijn."
Churchill wees verder op zijn groote
bewondering voor het Russische volk en
Stalin, en op de sympathie in Engeland en
Amerika jegens de volkeren van Rusland
en op de daar heersehende vastbesloten
heid tot het vestigen van een blijvende
vriendschap.
Wij begrijpen dat het voor Rusland een
noodzaak is zich aan zijn Westelijke gren
zen veilig te stellen tegen elke nieuwe
Duitsche agressie. Wij verwelkomen het
land op zijn rechtmatige plaats in de we
reld. Hel is echter mijn plicht U op enkele
feiten te wijzen.
Sprekende over de buiten verhouding
hunner getalsterkte uitgroeiende macht
en voorrang der communistische partijen
in Oost-Europa zeide Churchill dat in bij
na alle landen in het Oosten een politie-
regiem heerscht. Alleen in Tsjecho-Slowa-
kije bestaat een ware democratie. „Uitge
zonderd in het Britsche Rjjk en de Ver
eenigde Staten, waar het communisme nog
in zijn kinderjaren is, zijn de communis
tische partijen of vijfde colonnes een toe
nemende uitdaging en gevaar voor de
Christelijke beschaving.
Ik geloof niet dat de Sovjet-Unie oorlog
wil, Wel verlangt zij de vruchten van den
oorlog en een onbeperkte uitbreiding van
haar macht en leerstellingen.
Door hetgeen ik van onze Russische
vrienden en bondgenooten tijdens den oor
log heb gezien, weet ik, dat zij niets zoo
zeer bewonderen als kracht en niets zoo
weinig achten als militaire zwakheid.
Evenwichtspolitiék uit den booze
De oude theorie van machtsevenwicht
is derhalve ongezond. Indien de Wester-
sche democratieën blijven vasthouden aan
de beginselen van het Handvest, zal haar
invloed ter bevordering van de in dit
Handvest vervatte principes geweldig
zijn en niemand zal haar dan waarschijn
lijk lastig vallen".
Churchill besloot met te zeggen:
„Wil een oorlog voorkomen worden,
dan dienen w(j op dit moment, in 1946,
onder oppergezag der Vereenigde Volkeren
op alle punten tot eén goede verstand
houding te geraken met de Sovjet-Unie.
Laat niemand de verborgen kracht van
het Britsche Rijk en Gemecnebest onder
schatten".
Ongunstige Amerikaanschc reactie.
De eerste berichten over de reacties
in Amerika op de rede van Churchill wij
zer er op, dat de leden van het congres
Churchill's voorstel tot het vormen van
een Britsch-Amerikaansche militaire al
liantie niet gunstig ontvangen hebben.
Het woord is aan.
de Madariaga:
Het begrip „levensstan
daard." houdt iets diepers in
dan wordt aangegeven door
het soort huis waarin
iemand woont en de hoe
veelheid die hvj in winkels
kan koopen.
Belgen vragen aandacht
voor hun havens
Onlangs verscheen in enkele Nederland
sche bladen het bericht, dat de Britsch-
Amerikaansche autoriteiten hadden be
sloten, de doorvoer van goederen en le
vensmiddelen van en naar de bezetiings-
zönes in Duitschland voortaan niet meer
via Duitsche, doch over Nederlandsche
havens te doen geschieden. Dit bericht
werd echter te bevoegder plaatse niet be
vestigd.
Intusschen werden Belgische kringen
door deze mededeeling gealarmeerd, aan
gezien zij een voorbijzien van de Bel
gische havenbelangen vreesden.
Hel Belgische persbureau Belga heeft
tevergeefs getracht, meer over eventueele
geallieerde plannen dienaangaande te
weten te komen. Hel wijst thans op de
verwachting van Belgische handelskrin
gen dat de belangen der Belgische ha
vens, die steeds een groot aandeel hadden
in hét. doorvoerverkeer van en naar
Duitschland, niet uit het oog zullen wor
den verloren.
Op de werf van de Mij. ..De Schelde" te Ylisslngen wordt titans de grootste
boot. die daar werd gebouwd; een 22000 ton groot dubbeLsehroef motor
schip voor den Rotterdanisehen Lloyd, voltooid. De Dui (schors zagen geett
kans het schip weg tc sloepen. Over een jaar hoopt men liet vaartuig te
water te kunnen laten. (P.)!
Hij waarschuwde Zondag V.S.
De vertraging, die de publicatie der Drie-
mogendhedenverklaring over Spanje in het
afgeloopen weekeind onderging ls verklaar
baar door de gisteren bekend geworden bij
zonderheid dat Franco Zondag J.l. te Wash
ington een nota liet bezorgen, waarin hij
de regeering der Vereenigde Staten waar
schuwde zich niet te mengen in Spaansche
blnnenlandsche aangelegenheden.
In de nota werd verklaard, dat Spanje
„alle buitenlandsche pressie afwijst, daar
het de kwestie van zijn blnnenlandsch re
giem beschouwt als een aangelegenheid,
welke bij uitsluiting zijn eigen souverelni-
teit aangaat."
De nota voegt er aan toe. dat alle ver
dere buitenlandsche pressie slechts zal kun
nen dienen tot het oprakelen van de na
tionale gevoelens van het Spaansche volk
in alle geledingen betrouwbaar, ervaren
en in omvang beperkt ambtenarencorps
kon rekenen. Hij zal misschien zeggen:
dan moet ik mijn geest en bedoelingen
laten doorwerken. De geest van de opner-
ste leiding werkt in ieder corps -^>or.
Juist. Denkt hij dat te bereiken in een
week. of een maand, of zes maanden, ten
aanzien van duizenden onderhebbenden in
allerlei nieuwe diensten en vertakkingen
van nieuwe diensten, die lang niet allen
tegen misbruiken en lijntrekkerij bestand
zijn gebleken en geen traditie en scholing
in het vak achier zich hebben? Het is niet
eenvoudig. Het is een zware taak, waar
tegen heel weinigen zijn opgewassen en
dan nog alleen: op den duur. B:j alle ver
diende critiek. die ook de huidige regee
ring ten deel valt, moet men dat beseffen:
het is een schier bovenmenschelijk zwaar
werk. Laat ons iedere verbetering in den
toestand met vreugde waarnemen. En het
onze ertoe bijdragenl R- P.
en dat de Spaansche regeering deze „af
wijzende houding" deelt.
Reacties op de „Nota van Drie".
Waarnemers te Madrid hadden den in
druk dat de antl-Franco-nota der drie mo
gendheden een opluchting in Spaansche
kringen teweeg bracht, daar men gevreesd
had^dat het Fransche voorstel tot onmid
dellijke verbreking der diplomatieke be
trekkingen er in zou zijn opgenomen.
In Frankrijk heerscht teleurstelling over
de zwakke termen der nota. Een woord
voerder der regeering zeide dat zij een com
promis vormt tusschen de Fransche versie
en de „zeer zwakke" Amerikaansch-Brit-
schc voorstellen.
De republikeinsclie regeering Giral heeft
zich nog niet formeel geuit over de nota.
doch in deze kringen wordt een duidelijke
teleurstelling waargenomen over het feit
dat niets iii de nota de erkening der re-
geering-Giral dichterbij heeft gebracht.
Het feit dat de nota het initiatief tot den
volgenden stap aan de Spanjaarden zelf
overlaat, wordt beschouwd als een verster
king der Franco-stelling, aangezien de voor
standers der Franco-regeering zich sterk
genoeg voelen om een eventueele actie der
verzetsbeweging den kop in te drukken.
Het Spaansche blad ABC zegt „de
„ondragelijke druk van buiten af kan. in-
plaats van een bijdrage tot- onze revolutie,
slechts een hinderpaal en een onderbreking
daarvan vormen."
Niet naar de U. N". O.
De Britsche regecring heeft, volgens Reu
ter. geweigerd de Spaansche kwestie voor
den veiligheidsraad te brengen, zooals de
Franschen hadden voorgesteld. Deze afwij
zing werd Dinsdag door Duff Cooper aan
Biaault medegedeeld. Dit standpunt is ge
fundeerd op het feit, dat de Britsche regee
ring het Spaansche regiem als een Spaansch-
binnenlandsche aangelegenheid beschouwt,
die alleen het Spaansche volk aangaat.
Twee nota's aan Moskou
over Perzië en Mantsjoerije.
De Britsche zaakgelastigde te Moskou,
Frank Roberts, heeft, zooals gisteren in
Londen werd bekend gemaakt, een nota
van de Britsche regeering aan Kie Sovjet-
Russische regeering overhandigd. In de
nota wordt gewezen op de bepalingen van
het driemogendhedenverdrag. welke be
trekking hebben op het terugtrekken van
geallieerde troepen uit Perzië. Ook wordt
in de nota gevraagd wat de Sovjet-Russi
sche regeering beoogt met het blijven hand
luwen van troepen van het Russische leger
in sommige deelen van Perzië.
Naar Ass. Press uit Washington meldt,
hebben de Vereenigde Staten eveneens te
Moskou geprotesteerd tegen de voortgezet
te aanwezigheid van Sovjettroepen in
Mantsjoerije. dat begin Februari reeda
moest zijn ontruimd.
Het Amerikaansche ministerie van bui
tenlandsche zaken heeft verklaard, dat er
een nota naar Moskou is gezonden. Naar
men verwacht zullen de Russen de nota in
den loop van heden ontvangen en de in
houd zal kort daarna bekend worden ge
maakt.
De Australische minister van immigratie
heeft tweehonderd Joodsche Europeanen
toegestaan het land binnen te komen.
Ken luchtlijn zonder vliegtuig werd
Dinsdag geopend in Londen, '.oen de verbin
ding AmsterdamLonden werd ingewijd met
een lunch der officials in Hvde Parkhotel,
terwijl de DC 3 die als eerste toestel op deze
lijn van Schiphol naar Londen zou vliegen*
wegens mis? niet kon opstijgen.
Emmy GoeringSonnemann. de vrouw van
den gewezen Iuchtmaarschalk. en mevrouw
Baldur von Schirach, die beide geïnterneerd
waren, zijn op vrije voeten gesteld. De laat
ste zou den geallieerden belangrijke diens*
ten hebben bewezen.
Montgomery bracht gisteren verslag uit
over de Duitsche voedselpositie aan het Brit
sche Kabinet, dat na afloop der bijeenkomst
van meening was dat Duitschland als laatste
dient te komen in de rij der landen, die onx
meer voedsel vragei^
