Sjahrir protesteert tegen landingen
Russen zouden Mantsjoerije ontruimen
rn
«Oe Jaargang No. (8276 I I 1 Tl J lfm\ 1 T 1" Maanda* l| Maart 1046
Bureaux: Kennemerlaan 154, I III I V X ^X XX X X X XXL Uitgave van de Stichting
IJmulden - Telefoon 5437 -jT u Voorlichting te Haarlem.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Te Haarlem: Gr. Houtetr. 93 Abonnementen: p. week 31 ct.
Telefoon 10724. Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peerebooni per kwartaal f4
Schending der Indonesische souvereiniteit"
Nadat Sjahrir zijn aangekondigd protest
tegen de landing van Nederlandsche troe
pen op Java tweemaal had uitgesteld, is
het hedenmorgen aan generaal Stopford
overhandigd.
Het protest, dat door Sjahrir is onder
teekend, luidt:
„Wederom zijn Nederlandsche troepen in
Batavia ontscheept. Ik herhaal met nadruk
het standpunt van mijn regeering, dat de
Nederlandsche militaire inval in Indonesië
een schending van de souvereiniteit van
de Indonesische republiek beteekent.
De tegenwoordigheid van Nederlandsche
troepen kan in dezen tijd van spanning
geen enkele goede uitwerking hebben en
zal niet nalaten de sfeer der onderhande
lingen nadeelig te beïnvloeden.
Tenzij de Nederlandsche regeering in
derdaad zekere vijandelijke voornemens
koestert, gaat het boven ons begrip, waar
om deze versterkingen nu noodzakelijk
zijn. Ik protesteer met kracht tegen de
nieuwe versterkingen en tegen dergelijke
gebeurtenissen in de toekomst."
Zondag werd door A.N.P.-Aneta bekend
gemaakt, dat Soekarno zijn goedkeuring
heeft gehecht aan Sjahrii's nieuwe kabi
net. Hij heeft eveneens de aanstaande
onderhandelingen met de Nederlandsche
regeering goedgekeurd.
Ben correspondent van Aneta vernam,
dat de eerste 800 Britsch-Indische soldaten
Zondag van Batavia naar Soerabaja zou
den vertrekken, vanwaar zij met nog meer
Britsch-Indiërs rechtstreeks naar Britsch-
Indië vervoerd zullen worden. Het ver
voer zal geschieden met de schepen die
Nederlandsche troepen naar Batavia
brachten.
Volgens officieele berichten uit Koepang
zijn de Australische troepen op Timor
voornemens, dit gebied op 19 Maart te
verlaten. Dit gebied zal dan onder de
88ste Britsche brigade in Macassar komen'
te staan
Geen leiding doch samenwerking
In een radio-uitzènding, welke ter ge
legenheid van de officieele hervatting van
de Nederlandsche uitzendingen in Ned.-
Indië gisteren (den dag, waarop vier jaar
geleden radio Tjimboeloew.it (Bandoeng)
sloot, gehouden is, heeft prof. dr. K. Post
humus, hoofd van den Ned.-Indischen re-
geeringsvoorlichtingsdienst, over hetzelfde
station een beroep gedaan om wederzijd-
sche samenwerking over geheel Indië. Hij
legde er den nadruk op, dat de nieuwe
taak van de Nederlanders in Indonesië niet
was te leiden, maar samen te werken.
Onderhoud SjahrirVan Mook
verwacht.
Nadat de militaire politie vannacht
strenge maatregelen getroffen had om
het centrum van Batavia te beschermen,
bracht de ochtend van heden groote poli
tieke acitiviteit, meldt ANP-Aneta.
Dr. Van Mook heeft in zijn paleis Sir
Archibald Clark Kerr, de generaals Sir
Miles Dempsey, Sir Montague Stopford
en Spoor en vice-admiraal Pinke voor een
langdurige conferentie ontvangen.
Gisteren en hedenochtend zijn tusschen
Sir Miles Dempsey en Sir Montague Stop
ford uitgebreide besprekingen gevoerd
over het vertrek van de Britsche troe
pen; dit vertrek zal met den grootsten
spoed worden georganiseerd.
Sjahrir zal Sir Archibald Clark Kerr
later in den middag ontmoeten en er blijkt
de mogelijkheid te bestaan, dat Sjahrir en
dr. Van Mook heden een informeel onder
houd zullen hebben.
Men verwacht, dat in de eerstvolgende
weken alle Nederlandsche troepen, die
zich thans in Malakka bevinden, geleide
lijk naar Ned.-Indië zullen worden over
gebracht. doch het zal vermoedelijk meer
dan een maand duren, voor deze zaak
haar beslag zal hebben gekregen.
Blijkens het officieele communiqué is
het tweede bataljon van het dertiende
regiment infanterie van het Nederland
sche leger gisteren in Semarang aange
komen.
Russen pachten
Housfaarsclie luclitbases
Naar Reuter meldt heeft het Hongaar
sche kabinet de Sovjet-Russisch-Hon-
gaarsche luchtvaartovereenkomst goed
gekeurd, waarbij de Hongaarsche regee
ring de Hongaarsche vliegvelden ver
pacht en het gebruik van land- en vlieg
velden en werkplaatsen voor den duur
van dertig jaar toestaat, terwijl de Sov
jet-Unie voor de technische uitrusting
zorg draagt.
De Hongaarsche regeering moet de ver
pachte vliegvelden binnen vijf jaar in
orde maken. Er zal een Sovjet-Russlsch-
Hongaarsche maatschappij voor de bur
gerluchtvaart worden gevormd, die in
ternationale luchtvaartverbindingen zal
onderhouden. De raad van commissaris
sen za! bestaan uit drie Sovjet-Russi
sche en drie Hongaarsche leden. Er zal
een Sovjet-Russische directeur en een
Hongaarsche onder-directeur zijn.
Brilsch convooi aangevallen.
Indonesische extremisten hebben twee
Britsche convooien het eerste heden
nacht, het tweede hedenmorgen vroeg
bij Soekaboemi aangevallen. Volgens voor-
loopige rapporten hebben deze aanvallen
tot omvangrijke gevechtshandelingen ge
leid, waarbij Thunderbolts ondersteuning
hebben verleend.
Beide convooien waren op weg van Ba
tavia naar Bandoeng.
Berlijnsche communisten
gearresteerd
Naar A.F.P. meldt, heeft kolonel How-
ley, verbonden aan het Amerikaansche
militair bestuur te Berlijn bevestigd, dat
gedurende de laatste dagen twaalf com
munistische l'eiders in Berlijn zijn gear
resteerd. Volgens een Duitsch persagent
schap zijn deze lieden in verzekerde be
waring gesteld en zullen voor een mili
tair tribunaal worden gebracht onder be
schuldiging, dat zij getracht hebben func
tionarissen te intimideeren en tegen de be-
stuursregelen van het Amerikaansche be
stuur te hebben gehandeld. Howley noem
de hun machinaties een poging tot een
„putsch naar Pruisisch model".
De Belgische liberalen
weigeren opnieuw
De Belgische Liberale Partij heeft met
eenparigheid van stemmen een motie
aangenomen, waarin de voorstellen van
den Kabinetsformateur-in-spé, Spaak,
worden verworpen, daar zij „niet de
vorming van een werkelijk democratische
regeering beoogen".
Tijdens een persconferentie verklaarde
Spaak, dat hij desondanks zijn pogingen
tot het formeeren van een Kabinet zal
voortzetten. Hij stelde zich voor een re
geering te kunnen vormen, bijgestaan uit
een meerderheid van socialistische par
lementsleden, aangevuld met extra-parle
mentairen, die met de socialisten willen
samenwerken.
Besmettelijk vrouwenkabaai
aan de Levantkade
Zondagmiddag omstreeks vijf uur is
een opstandje uitgebroken onder de ge
ïnterneerde vrouwen aan de Levantkade
te Amsterdam. Men neemt als oorzaak
aan, dat een van de vrouwen zich voor
den commandant moest verantwoorden
wegens het plegen van een strafbare han
deling. Dit schijnt aanleiding gegeven te
hebben, zoowel voor de vrouw in questie
als voor haar lotgenooten, om lawaai te
maken. Het werd zoo erg, dat de binnen-
wacht zich genoodzaakt zag, van de vuur
wapens gebruik te maken, twee vrouwen
werden niet ernstig gewond. In loods 4
aan de nabijgelegen Surinamekade, waar
zich ook SSers bevinden, was eveneens
een opstandje uitgebroken. De radiokamer
werd in brand gestoken, de alarminstal
laties en de telefoon werden vernield,
zoodat het opstandje een volwassen op
stand dreigde te worden. Zoowel de
brandweer als de gezagstroepen werden
te hulp geroepen, de drijvende brand
spuit Jason rukte uit De brand kon tot
het middelste gedeelte van de loods be
perkt worden. De gevangenen werden op
het middenterrein onder zware bewaking
gesteld en. kamp en omgeving werden af
gezet, zoodat noch publiek noch pers
konden binnenkomen.
Omstreeks negen uur 's avonds was
men den toestand weer geheel meester en
kon worden begonnen met een uitgebreid
onderzoek, dat nog wel eenigen tijd in
beslag zal nemen.
Herdenking van het verzet
Op den vooravond van den
Xationalen Feestdag:.
Een. naamlooze commissie is gevormd
voor de jaarlijksche herdenking van de
gevallen illegale werkers in het geheele
land.
De bedoeling is, dat door het geheele
land, in iedere stad en in ieder dorp waar
slachtoffers van het onderrgondseh ver
zet gevallen zijn. op den vooravond van'
den Nationalen Herdenkingsdag een stille
omgang gehouden zal worden naar de
plaats waar de mannen werden gefusil
leerd. Om zes uur 's avonds 3 Mei zal deze
rouwavond beginnen. Van alle openbare
gebouwen zal de vlag dan halfstok wap
peren. Er zullen geen redevoeringen wor
den uitgesproken, noch kransen worden
gelegd. Men zal dezen rouwavond geheel
m overeenstemming houden met den geest
waarin onze ondergrondsche strijders
werkten en stierven. Iedereen zal zich bij
dezen stillen omgang kunnen aansluiten.
Alleen de nagelaten familiebetrekkingen
zullen het voorrecht hebben om bijvoor
beeld aan den kop van den stoet te gaan.
Rang noch stand zullen een rol spelen bij
deze plechtigheid.
Van 19.45 uur20 uur zullen alle klok
ken door het geheele land luiden, zoo
stelt de commissie zich voor, wanneer haar
denkbeeld ook buiten Den Haag wordt
overgenomen. In een 2 minuten stilte, die
30 sec. van te voren door sirenes zal wor
den aangekondigd, zullen alle burgers in
Nederland in de gelegenheid worden ge
steld de dooden te herdenken. De eigena
ren van de gelegenheden voor openbare
vermakelijkheden in de Residentie hebben
reeds toegezegd, dat zij hun zaken dien
avond gesloten zullen houden, terwijl Ra
dio Nederland dezen avond het radio
programma in „den geest der herdenking
zal verzorgen.
Een nieuw Spoorboekje
Met ingang van 11 Maart is wederom een
nieuw vouwblad van de Nederlandsche
Spoorwegen uitgekomen, hetwelk verschei
dene wijzingen in gunstlgen zin bevat. Het
dubbele spoor op de lijn Haarlem—Santpoort
is gereed gekomen en nu kan de trein, die
vroeger om 16.52 uur van Haarlem naar Be
verwijk vertrok, aansluiting geven op den
dienst van 16.40 uit Amsterdam. Hiertoe zal
de bedoelde trein naar Beverwijk om 17.00
uit Haarlem vertrekken. Ook de reizigers
uit Leiden zullen thans een betere verbin
ding naar Beverwijk hebben.
Ir. A. Holtrop
volgt mr. Trip op
Naar van de zijde van de Nederland
sche Bank wordt medegedeeld, staat het
thans vrijwel vast dat mr. L. J. A. Trip,
president der Nederlandsche Bank wel
dra in deze functie zal worden opge
volgd door Ir. A, Holtrop, directeur der
N.V. Nederlandsche Hoogovens te TJmui-
den.
Nederlandsche oorlogsschepen
op de thuisreis
De marine-voorlichtingsdienst vermeldt
de thuisreis-programma's van de volgen
de Nederlandsche oorlogsschepen: kruiser
„Tromp": Port Said 24 April, Gibraltar 2
Mei, IJmuiden 9 Mei: onderzeeboot 0.21:
Port Said 14 April, Gibraltar 26 April,
Rotterdam 3 Mei; onderzeeboot 0.23' Rot
terdam 13 Maart: onderzeeboot 0.24: Port
Said 24 Maart, Gibraltar 2 Ajiril, Rotter
dam 9 April.
SCHEPEN EN RADIO
Nederlandsche schepen, welke via het kust-
statlon Scheveningen-radio telegrafisch be
reikbaar zijn.
Algorab, Amstelkerk, Boschfontein, Cottica.
Delftdijk, Van Heutsz, Kota Agoeng. Kota
Inten, Leerdam, NIeuw-Amsterdam. Nleuw-
Holland. Nigerstroom, Niikerk, Oranje, Pe
ricles, Ruys, Socrates. Sommelsdijk. Sumatra
Talisse, Tarakan, Tabinta, Tasman, Terborch,
Tjlbesar, Tjimanoek, Tjlsadane, Volendam.
Gevechten te Moekden.
Uit Tsjoengking meldt 't Fransche pers
bureau A.F.P.„Het Chineesche nieuws
bureau „Central News" heeft medegedeeld
dat de Russen begonnen zijn met de eva
cuatie van Mantsjoerije."
Volgens nog niet bevestigde berichten,
aldus meldt A.F.P. eveneens, zou het na
hei vertrek der Russische troepen uit
Moekden tot gevechten zijn gekomen tus
schen Chineesche regeeringstroepen en de
te Moekden aanwezige communisten. De
Sovjet-Russen zouden het Chineesche op
perbevel niet op de hoogte hebben gesteld
van hun vertrek.
Een telegram uit Moekden aan het Chi-
neesch nieuwsbureau „Central News" zegt
volgens Reuter, dal de toestand in Moek
den, de voornaamste stad in Zuid-Mant-
sjoerije, waarvan de evacuatie door de
Sovjet-strijdkrachten Zaterdag is voltooid
..gespannen" is. Er is nog steeds geen of
ficieele mededeeling van de Sovjet-auto
riteiten aangaande de terugtrekking. Men
verklaart, dat de mondelinge aankondiging,
hiervan door hooge Sovjet-officieren aan
de Chineesche autoriteiten is geschied.
Men verneemt, dat een deel van de Sovjet
strijdkrachten, welke Donderdag j.l. met
de ontruiming zijn begonnen, zich in de
richting van Dairen en Port Arthur naar
het Zuiden begeven, terwijl andere deta
chementen in de richting van Tsjangtsjoen
naar het Noorden gaan. De Chineesche
troepen trachten de controle over de ge
heele stad over te nemen.
Eeredoctoraat
voor Prof. Schermerhorn
De universiteit te Gent heeft aan
minister-president prof. ir. W. Scher
merhorn het eeredoctoraat dier univer
siteit verleend.
Het woord is aan.
Churchill:
Ontevredenheid is gebrek
aan moed.
(The Farewell; 1764)
Duizenden devoten
trokken naar de hoofdstad
De Stille Omgang te Amsterdam
In den nacht van Zaterdag op Zondag
waren de Amsterdamsche straten gevuld
met duizenden Stille Omgangers. Boven
het nachtelijk gewemel stond de hei-ver
lichte toren van de z.g. Engelsche kerk
aan het Bagijnhof. Op het Spui was het
wel bijzonder druk door de vele Amster
dammers, die van hun belangstelling blijk'
gaven voor dezen eersten Omgang na den
oorlog in georganiseerd verband. Zelfs in
het Amsterdamsche vermakelijkheids-
centrum, de Nieuwendijk en omgeving,
had de jolijt-sfcer n'aa's gemaakt voor
een devotere stemming.
Naar schatting hebben twintig- tot vijf
entwintig duizend mannen aan den Stil
len Omgang deelgenomen, minder dani
normaal, maar wanneer men de transport
moeilijkheden in oogenschouw neemt, is
het een hoog cijfer
Het Zuidelijk gedeelte van ons land was
niet in die mate vertegenwoordigd, als
voor den oorlog, maar toch ontbraken de
Goessehe boeren in hun eigenaardige
kleedij niet.
Uit Den Haag waren groote groepen ge
komen: 1200 mannen hadden te voet de
reis uit de Zaanstreek ondernomen ert
120 IJmuidenaren waren eveneens loopend
naar Amsterdam gekomen om deze groot
se he devotie-betuiging bij te wonen. De
Missen in de kerken van de binnenstad
en ook in die van de buitenwijken werden
door duizenden bijgewoond.
Het Bagijnhof was als vanouds weel
de groote magneet, een sobere, indruk
wekkende decoratie langs gevels en kerk
maakten het oude stadsbod tot een
schoon geheel van licht en vlaggen.
Haarlem was vertegenwoordigd door
een groep Katholieke verkenners, maar
aanstaande Zaterdag zal Katholiek Haar
lem de eigenlijke deputatie zenden
Na een kerkdienst in de R.K. kerk aan
de Amsterdamstraat zal een duizendtal
Haarlemmers te voet naar Amsterdam
gaan. Extra trams en treinen zullen trach
ten hot vervoer te verzorgen van degenen
die niet naar Amsterdam kunnen loonen.
De bisschop van Haarlem. Mgr. .T, P.
Huibers zal een plechtig lof celebreeren
in de Begijnhofkapel en in dezelfde kerk
Zondag, 17 Maart een pontifical-» Mis. Za
terdag a.s. zullen ook duizenden Amster
dammers aan deel
nemen
lubileum van „Bato"
De receptie, die het bestuur van Bato
ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan!
Zaterdag in Brinkmann hield, werd bij
gewoond door een groot aantn' afgevaar
digden van bonden en vereenigingen op
gymnastiek- en handbalgebied
Burgemeester Reinalda zond een geluk-
wensch. waarin hij het werk van de furn-
vereenigingen van zeer groote oovoedkun-
dige beteekenis noemde. In geliiken geest
sprak de heer H L. Warnier namen- den
Gemeentelijken Dien=t voor Lichamelijke
Opvoeding, het Haarlemsch Bureau voor
Sportkeuring en he' r»m:a» Soort-
week.
De toespraak van den heer W. de Graaf
voorzitter van het K.N.G.V., getuigde van
vertrouwen in de toekomst van de licha
melijke opvoeding, gestimu'eerd doof
overheidsmaatregelen. Voor den Kenne
mer Turnkring complimenteerde de heer
F. G. .J v. d. Berg, die op het zoo be
langrijke aandeel wees, dat Bato heeft in'
het werk van dpn Kring. Van. de talrijke
sprekers noemen wij verder rle hecren J.
Krijgsman namens het Ned^rlandsch!
Handbalverbond en A. Dietz namens da
afdeeling Noord-Holland van dien bond.
Dat ook in Bato's eigen kring veel be
langstelling voor de vcreeniging bestaat,
bleek o.a. uit de aanbieding van een ge
denkplaat door een groep oud-leden, van!
een vlag door de handbal-nfdeeling, en
van een zestal klaroenen benevens een
fonds voor aankoop van toestellen door de
leden.
Voorzitter A. J. Fortgens wees in zijn!
slotwoord o.a. op de gezamenliike viering
van de Haarlemsche jubilea met nationale
en internationale ontmoetingen Den heer
C. Th Smal. leider van de vereeniging,
werd het eere-lidmaatschap aangeboden,
en mej. C. de Liefde verkreeg het lidmaat
schap van verdienste.
Op de receptie volgde een herdenkings-
feestavond in de Gemeentelijke Concert
zaal.
GOED AFOELOOPEX.
Een autobus der Ned. Spoorwegen (Van
Nijmegen naar Arnhem) :s bit Oosterhout
van den dük gestort. De 14 inziMende reizi
gers haalden een nat pak, doch er zijn geen
dooden of gewonden.
GAS VERSTIKKING
Een gezin is door gasverstlkking te Laren
om het leven gekomen. De slachtoffers zijn
de 33-jarige H. K.. zijn 25-jarlge eentgenoote
en hun 2-jarlg dochtertje.
