IJmuider Courant
Bik;
Hedenmiddag begin
der besprekingen in Batavia
Zevende kolenbon
De ramp van Rotterdam
onvermijdelijk toeval"
een
60e Jttiii^ajigr No. 18278
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Woensdag 13 Maart ifllfl
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 ct
per kwartaal f 4.—
mi
Eh een eilandje in den Stillen
Oceaan, dat behoort tot de Marshall-
groep en Bikini heet. Niemand van ons.
behalve misschien een paar erg preciese
aardrijkskundigen en een enkele zeeman,
die er wellicht eens na een schipbreuk
ts aangespoeld, had er ooit van ge
hoord, tot het dezer dagen plotseling de
belangstelling der geheele wereld tot
zich trok. Tot zijn ongeluk. Men vaart er
zelden goed bij, als men de belangstelling
van de wereld trekt. Bikini was een ge
lukzalig eiland zoolang hef in vergetel
heid verkeerde. Nu zal het worden op
geblazen. Dat is zijn treurig vooruit
zicht. Het is uitverkoren voor proeven
met de atoombom. Oorlogsschepen wor
den daar ook aan blootgesteld. Het zijn
natuurlijk oude oorlogsschepen en Bikini
is wellicht ook oud, ofschoon het een
koraaleiland is. Maar of zij nu oud of
jong zijn, gelukzalige eilanden zijn meer
waard dan oude oorlogsschepen.
Bovendien is het een bewoond eiland.
Er bestaat een ruime keuze in onbe
woonde eilanden; niettemin is Bikini
uitgekozen. Het moet worden ontruimd.
Onlangs hebben wij een foto gehad van
een stille maar toch ook verbaasde
en onthutste groep inboorlingen, schilder
achtig gegroepeerd, luisterend naar de
aankondiging dat zij evacueeren moest.
Dat waren de Bikineezen. Een Ameri-
kaansche camera-man moet hen vol
gens de nieuwste opvattingen van Holly
wood hebben gerangschikt. Hij zal er toen
een aardig filmpje voor het voorpro
gramma van gemaakt hebben: wel een
beetje triest, want dat zijn zulke evacua
ties altijd, maar men moet den lach met
de traan weten af te wisselen en ten
slotte zijn er maar zoo weinig Bikinee
zen en is het ook maar een heel klein
eiland Dat blijkt wel uit hetgeen de
encyclopaedie mededeelt, die het niet de
moeite waard vindt het apart te noemen,
maar vaststelt dat de Marshall-groep uit
drieëndertig eilanden bestaat met de
kleine oppervlakte van 415 K.M.2 Het zijn
alle koraaleilanden. De plantengroei is
schraal; alleen kokospalmen, pandanen
en broodboomen komen talrijk voor. In
1926 woonden op de Marshall Islands
9589 inlanders, behoorend tot den Mikro-
nesischen volksstam, verder 198 Japanners
en 13 Europeanen.
Dat is dus niet veel. Op drieëndertig
eilanden met nog geen tienduizend in
woners is de gemiddelde kans, dat Bikini
in 1926 driehonderd zielen telde. Sinds
dien zullen er wel niet zooveel bijgeko
men zijn. Is het de moeite waard daar op
duizenden mijlen afstands over te schrij
ven, alleen omdat die menschen van hun
eiland verdreven worden en het eiland
zelf. enkele vierkante kilometers groot,
met zijn kokospalmen, pandanen en brood
boomen zal explodeeren? De wereld heeft
wel gebrek aan voedsel, maar het verlies
van dat stelletje boomen zal geen noemens
waard verschil maken.
Dus is het wel wonderlijk, dat het ge-
va i-Bikini op zooveel menschen indruk
heeft gemaakt en hen onaangenaam ge
troffen. Maar onverklaarbaar is dat heele-
maal niet. De oude zekerheid, dat er toch
nog ergens in de wereld begenadigde plek
jes zijn, waar men in veiligheid en ver
getelheid kan leven, zorgeloos genietend
van de natuur, is ons met dezen ruwen
ingreeo in het bestaan van een gelukzalig
eiland'ontroofd. En er is iets ergers: er
blijkt zulk een volstrekte onverschillig
heid voor het levensgeluk van het individu
en voor het lot van kleine bevolkings
groepen uit Nu er geen oorlog meer is,
nu beschaving den boventoon zou moeten
voeren, tenminste als maatstaf gelden,
wordt terwille van een proefneming met
het ergste strijdmiddel dat de wereld ooit
verzonnen heeft alleen om te zien hoe
vee". het wel m één slag vernietigen kan
de levensvreugde van een enkele honder
den menschen achteloos opgeofferd. Wat
heeft die nu te beteekenen in verhouding
tot de „Big Three" en andere geweldig
heden. waarvan de wereld davert maar
waarbij zij niet gelukkiger wordt?
Mijn antwoord en dat van anderen, die
over deze dingen gedacht hebben, is: veel.
Het heeft nog steeds heel veel te beteeke
nen en dat verklaart het onbehagen, door
het treurig lot van Bikini en zijn Bikinee
zen gewekt. Wij haten de atoombom
evenals de politieke onmacht, die geen
weg ziet om de menschheid tegen een
menschelijke uitvinding te beveiligen, om
dat zij de groote oplossingen niet aandurft.
Wij hebben de armelijkheid gevoeld in het
protest van die mannen der wetenschap,
die zelf tot de uitvinding hadden mede
gewerkt en achteraf tegen haar gebruik
voor oorlogsdoeleinden mee gingen protes
teerenalsof zij zoo naïef waren, dat
zij tevoren en op grond van ervaring niet
wisten, welk nieuw onheil zij voorbereid
den Wij zien in dat experiment in den
Stillen Oceaan een phase van verdere ont
wikkeling van het ontzettende vernictf-
gingsmiddel want waartoe dienen an
ders dergelijke proefnemingen? en het
feit alleen dat geen onbewoond eiland er
voor uitgekozen wordt toont ons met mee-
doogenlooze duidelijkheid aan. hoe weinig
de persoonlijke vrijheid en het persoonlijk
leven eigenlijk meetellen.
Het geval-Bikini is een sprekende waar
schuwing tegen een beleid in de huidige
wereld, dat overal en in velerlei vormen
tot uiting komt en dat heel eenvoudig kan
uitgedrukt worden in de vraag: wat doet
Indonesisch protest tegen uitgifte van nieuw geld
Uit zeer betrouwbare bron vernam ANP-
Aneta, dat de officieele besprekingen tus-
schen dr. Van Mook en Sjabrir heden
middag om 17.30 plaatselijke tijd in de
ambassade van Sir Archibald Clark Kerr
zouden beginnen. Sir Archibald zou bij
de discussies tegenwoordig zijn. Sjahrir
zou, volgens mededeelingen van rcpubli-
keinsche zijde, tegenvoorstellen doen,
„daar de Nederlandsche' voorstellen om
trent een gemeenebest onaanvaardbaar
zijn".
Noel Monks, de corr. van de Daily
Mail te Batavia meent, dat de Indonesiërs
nu waarschijnlijk alles naar voren zullen
brengen wat ze te zeggen hebben, omdat
er thans nog Britsche troepen op Java
zijn.
De evacuatie van Britsche en Br. Indi
sche troepen zal volgens Monks volgende
week beginnen en voortgezet worden „zoo
snel als er maar schepen voor het ver
voeren van troepen gevonden kunnen
worden". Binnen eenige weken zullen de
Geallieerde strijdkrachten met 2/3 ver
minderd zijn. De RAF zal blijven totdat
de laatste geïnterneerden en de laatste
Japansche krijgsgevangenen door de In
donesiërs zijn overgeleverd. Door deze
evacuatie zullen de Geallieerde strijd
krachten op Java op geen enkel oogen-
blik verzwakt worden, want zij zullen
vervangen worden door Nederlandsche
troepen, die onder commando zullen staan
van luit. gen. Sir Miles Dempsey. De eer
ste groote stad, welke door de Britsche
troepen zal worden ontruimd, zal Soe-
rabaja zijn. De zware uitrustingsstukken
met inbegrip van veldartillerie en tanks,
zullen voor de Nederlanders, in hoofd
zaak in Amerika opgeleide mariniers,
worden achtergelaten. Eenheden van de
Nederlandsche luchtmacht zullen voor de
vervanging van de RAF moeien zorgen.
Monks had hooren verluiden, dat binnen
kort een belangrijke verklaring over de
geïnterneerden en de Japansche krijgs
gevangenen tot de Indonesiërs zou wor
den gericht
United Press meldt, dat Sjahrir hij het
Geallieerde opperbevel heeft geprotes
teerd tegen de uitgifte van het nieuwe
Ncd.-Indische geld. HU beschuldigt de
Nederlanders ervan hun belofte te hebben
gebroken geen nieuw geld te zullen uit
geven voordat de politieke toestand dit
gedoogde. Tegenmaatregelen tegen deze
„economische agressie en inmenging ii
Indonesische binnenlandscbe zaken" wer
den aangekondigd.
Ut. gen. Kruis, chef van den Generalen
Staf, Is te Londen In het huwelijk getre
den niet kapt. Marie Elisabeth Rowland
van het Ned. Vrouwen Hulpcorps. Het
bruidspaar bij zijn aankomst op liet
vliegveld Hendon. (P)
De 8ste komt niet
In het tijdvak van 1323 Maart die
nen. de bezitters van de bonkaart „T
509" en „T 505 den daarop voor
komenden bon 50 in te leveren bij den
brandstoffenhandelaar, bij wien zij als
klant staan ingeschreven. Op dezen
bon, welke als laatste voor het stook-
seizoen 1945-1946 is aangewezen, zal
zoo spoedig mogelijk, dat wil zeggen,
zoodra de handel hierop is bevoorraad,
een eenheid vaste brandstof worden
afgeleverd. De aandacht wordt er op
gevestigd, dat de handel aan de uit
voering van bestellingen op de vroe
ger aangewezen bonnen 47 en 48 voor
rang dient te verleenen.
Brandstoffenkaart zorgvuldig be
waren.
Aangezien te zijner tijd voor het ver
krijgen van een nieuwe brandstoffen-
kaart voor het stookseizoen 1946-1947
de oude brandstoffenkaart „T 509" of
„T 505" met den zich daarop nog be
vindenden bon 49 moet worden over
gelegd, dienen laatstgenoemde kaarten
^zorgvuldig ie worden bewaard. i
Een ei voor volwassenen
Wij vernemen, dat b\j de bonaanwijzing
voor de komende week, welke morgen
avond wordt gepubliceerd, een bon voor
1 ei wordt geldig verklaard voor alle per
sonen van 21 jaar en ouder. Het moet niet
uitgesloten worden geacht, dat een derge
lijke aanwijzing voortaan iedere 14 dagen
zal geschieden.
Uitstel der
Vredesconferentie verwacht
Welingelichte kringen te Londen zijn
volgens A.F.P. van meening, dat de vredes
conferentie, welke in Mei te Parijs zou
worden geopend, tot eind Juni zal worden
uitgesteld.
Zweden en de U.N.O.
Dé Zweedsche minister var. Buitenland-
sche Zaken, prof. Oesten Unden, heeft het
parlement verzocht bij de eerste gunstige
gelegenheid stappen te willen ondernemen
tot het bereiken van het toetreden van
Zweden tot de U.N.O.
Hij had vertegenwoordigers van de pers
eerder medegedeeld, dat hij van meening
was, dat Zweden niet vóór September a.s.
zou kunnen toetreden.
Kesselring getuigt
Dinsdagmiddag verscheen voor het Neu-
renbergsche tribunaal de ex-maarschalk
der Luftwaffe, Kesselring. die uit zijn cel
was gehaald om als getuige voor Göring
op te treden. Rechter Jackson stelde hem
vragen over de bombardementen van Co
ventry, Warschau en Rotterdam, waarop
Kesselring norsch en verbeten antwoordde.
De misdadige raid op de Maasstad noem
de Kesselring „een buitengewoon geval,
een der onvermijdelijke toevalligheden van
den oorlog." Het was onmogelijk geweest,
aldus betoogde Kesselring, om het Duitsche
eskader dat Rotterdam moest bombardee
ren tegen te houden toen de onderhande
lingen waren begonnen. Overigens weet
hij de groote uitbreiding der ontstane
branden aan „onvoldoend optreden" der
Rotterdamschc brandweer. Het bombarde
ment van Warschau noemde hij een mili
taire noodzakelijkheid, hot „Ausradieren"
het intieme, persoonlijke er nog toe? Alsof
dat niet de kern van het leven was, van
grooter en dieper bet eekenis dan al het
andere.
van Coventry was een zorgvuldig voorbe
reide aanval op een oorlogsdoel geweest.
Een tweede getuige, kolonel von Brau-
chitsch, zoon van den in 1941 na een mee-
r.ingsverschil met Hitier afgetreden maar
schalk, kreeg van Jackson te hooren, dat
hij trotech mocht zijn op zijn vader.
Bidault blijft hanteren op
Spaansch aambeeld
De Fransche minister van buitenland-
sche zaken, Bidault, heeft aan de Engel-
sche en Amerikaansche ambassadeurs te
Parijs een nieuwe nota overhandigd over
de Spaansclie kwestie, aldus meldt Reu
ter. In antwoord op de eerste Fransche
nota hadden de Britsche en de Amerikaan
sche regeeringen geantwoord, dat naar
hun meening de Spaansche kwestie in
het kader van de bepalingen van het
handvest van de Vereenigde Volken niet
door den Veiligheidsraad kon worden be
handeld De nieuwe Fransche nota tracht
te bewijzen, dat het geval wel degelijk
door den Veiligheidsraad behandeld kan
worden.
Het woord is aan.
B o s n e 11
Die in de wereld als toe
schouwers zijn, kennen haar
vaak beter dan diegenen
die er als tooneelspelers in
optreden.
Geallieerde meeiiiiigeii
over de Sovjets
„Noch com:
democratie"
miiisme, noch
„Indien cle Sovjet-Unie haar eenzijdige
acties niet opgeeft, zal zij verzet van de
Vereenigde Staten uitlokken", aldus ver
klaarde heden Tom Conally, de voorzitter
der Amerikaansche Senaatscommissie voor
buitenlandsche zaken. HIJ zelde verder dat
zij, die vrede willen, geen daden moeten,
doen die den oorlog uitlokken. Geen natie
heeft het recht om door het uitoefenen,
van een geweldigen economisch en of po-
lltieken druk andere volken aan haar wil
te onderwerpen. De bezwaren voor een we-
derkeerlg begrip en samenwerking met Mos
kou zijn echter niet onoverkomelijk.
Tenslotte deed Conally het denkbeeld
aan de hand, dat de staatshoofden of de
ministers van buitenlandsche zaken der
groote drie of der groote vijf op bepaalde
tijden zouden moeten bijeenkomen om de
wederzljdsche vraagstukken ln het belang
van den vrede te bespreken.
Ex-gezant over Rusland
Joseph J Maloney. tot voor kort gezant
van Australië te Moskou, heeft op een te
zijner eer gegeven receptie te Sydney het
volgende over zijn ervaringen ln de Sovjet-
Unie verhaald
„Sovjet-Rusland wordt geregeerd door
een dictatuur, erger dan die van Hitler. Het
ware communisme of de ware democratie
bestaan in dat land niet. De censuur ls er
bijzonder scherp en let er op. dat geen on
gunstig nieuws naar het buitenland uit
lekt. De rantsoenen der Sovjet-Russische
arbeiders zijn lager dan die van de Austra
lische arbeiders en tijdens de depressie be
stond er geen werkloozensteun. Het Russi
sche volk echter ls sympathiek en gastvrij."
Russische troepenbeweginger
in Iran
Het ministerie van Buitenlandsche Za
ken der V.S. maakt bekend, dat het rap
porten heeft ontvangen over troepenbewe
gingen van het Russische leger in de
richting van de Iraansche hoofdstad Te
heran en naar de grens van West-Perzië,
aldus Reuter. De troepen komen uit het
Noorden, van de Sovjet-grens. De regee
ring der V. S. heeft de Sovjet-regeering
verzocht mee te deelen. of de rapporten,
juist zijn en zoo ja. welke redenen dan
tot de troepenverplaatsing hebben geleid.
Diplomatieke kringen te Washington
hebben berichten ontvangen over voort
gezette troepenbewegingen van het Rus
sische leger in Iran. Volgens deze berich
ten zouden de Sovjettroepen tevens eenige
versterking hebben gekregen.
Ofschoon de berichten, welke vandaag
werden ontvangen, niet volledig genoeg
zijn om de juiste bedoelingen achter deze
bewegingen te raden, bestaat er in
Washingtonsche kringen geen twijfel, dat
de 65.000 a 70.000 Sovjet-Russen, die zich
reeds in Iran bevinden, thans eenige ver
sterking ontvangen. Hiertoe zouden tanks
en cavalerie-detachementen behooren.
Hierbij zij aangeteekend dat eind Maart
te New York de zittingen van den Veilig
heidsraad zullen beginnen, waarbij het
Iraansche probleem in behandeling zal
komen. Oorspronkelijk zou de Veiligheids
raad op 21 Maart bijeenkomen, doch vol
gens Reuter-berichten uit Washington
heeft het slechte vliegweer boven Europa
den Raad genoodzaakt, pas 25 Maart met
de zittingen te beginnen.
Het gevecht bij Soekaboemi.
De strijd, welke gisteren met den aanval
door Indonesische nationalisten op een
Britsch convool ln de buurt van Soekaboe
mi is begonnen en waarvan het zich heden
liet aanzien, dat daaruit een der zwaarste
gevechten, waarin de Britsche troepen op
West-Java gewikkeld zijn, zal ontstaan, is
naar de meening van vele waarnemers te
Batavia bedoeld om den aanvang der Ned.-
Indonesische besprekingen tegen te houden.
Zoowel Britsche als Indonesische kringen
hebben te kennen gegeven, dat zij bezorgd
heid koesteren ten aanzien van de moge
lijke gevolgen van den strijd bij Soeka
boemi. Er is geen officieele verklaring ge
geven welke strijdkrachten de Britsche troe
pen hebben aangevallen. De geallieerde
verliezen tijdens de gevechten van gisteren
bestaan volgens een officieele opgave van
heden uit twee dooden f Britsch-Indische
soldaten) en 37 gewonden.
In totaal zijn er thans 11 dooden. waar
onder drie Britsche officieren, en 64 ge
wonden.
Door de R. A. F. zyn tusschen Bandoeng
en Soekaboemi pamfletten uitgeworpen met
een laatste waarschuwing, waarin de Brit
ten leder, die niet deelneemt aan den te
genstand. aanraden zoo ver mogelijk van
den hoofdweg verwijderd te blijven. ..Zij,
die doorgaan met tegenweer bieden, doen
dat op eigen risico, daar wit vastbesloten
zijn tanks, vliegtuigen, artillerie en an
dere wapens te gebruiken, indien de tegen
stand niet onmiddellijk wordt gestaakt," al
dus de waarschuwing.
