IJmuider Courant
De situatie in Mantsjoerije
Ons Buitenlandsch
Beleid
Nederlands Oranjepaar
ftOo Jaargang N<o. 1S2&S
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directe'ur-Iïoofdredaetenr: Robert Peereboom
Dinsdag 10 Maart 1046
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 et.
per kwartaal f 4.
IN een hoofdartikel onder den titel
,,Waar staat Nederland?" in het week
blad Vrij Nederland heeft prof. dr. P.
Geyl, aandringend op een ernstige ge-
dachtenwisseling over onze positie
midden der mogendheden, geschreven
over het onbestemd besef dat het in de
wijde wereld niet goed gaat, dat opnieuw
gevaarlijke internationale spanningen zich
aan het vormen zijn en dat wij daartegen
over even hulpeloos en passief staan als
vóór den oorlog'. „Tegen dien achtergrond
pas krijgt ons binnenlandsche openbare
leven die onbevredigende verschijning.
Het vermoeden bekruipt ons, dat het al'les
maar een nutteloos gedoe is. Pas als wij
den economischen en materieelen weder
opbouw, het herstel van een gezonde ver
houding tot Indië, den strijd om de meer-
derheid in ons parlement en om zuiver
heid in de geestelijke en ambtelijke leiding
van ons volk pas als wij dat alles in
verband met een positief meewerken aan
het saneeren van de wereldverhoudingen
konden stellen, zou het zin krijgen en
zou de toenemende twijfelzucht plaats
maken voor overtuiging.'''
Deze analyse van de huidige stemming
in Nederland onderschrijf ilc van harte. Ik
geloof niet dat zij zwartgallig is, maar wel
dat zij van zin voor de werkelijkheid blijk
geeft en dat wij, haar aanvaardend, een
voudig den moed dienen te hebben om de
hoofdzaak onder oogen te zien en openlijk
te bespreken. Daartoe zijn wij. naar mijn
overtuiging, beter in staat dan in de jaren
die aan den wereldoorlog voorafgingen,
Dat Napoleon's bekende woord: „er zijn
maar twee machten in de wereld, de geest
en het zwaard en de geest is tenslotte al
tijd de sterkste" meer dan een gelukkig-
geformuleerde bemoediging voor verlie
zers in oorlogen is, hebben wij in de jaren
19401945 leeren beseffen. Sommigen heb
ben het misschien nog niet erkend, maar
dat ligt aan hen. Het is duidelijk genoeg
gebleken. De later gevonden rapporten
van den gevangen Seyss-Inquart en het
zielige figuur dat Mussert en andere hand
langers van de Duitschers sloegen hebben
het nog eens extra bevestigd. De Duitsche
proconsul jammerde over de hopeiooze
onhandelbaarheid van het Nederlandsche
volk. Mussert en de zijnen joegen e
bereikbare schim na. Ofschoon zij geboren
Nederlanders waren, begrepen zij van den
aard van ons volk niets. Wij wilden niet
en daarmee was hun kans bij voorbaat
verkeken. Hier en daar boog de weerstand
door onder de aanvallen, maar nimmer
brak hij. Hij kon ook niet breken, omdat
hij steunde op veel meer dan verstan
delijke berekeningetjes, waarmee de in
genieur Mussert meende zijn pleit te kun
nen winnen. De weerstand steunde op in
nerlijk verzet, op aangeboren afkeer van
een indringer, die onze overtuiging en
vrijheidszin trachtte te breken en ons zijn
vreemde, onwezenlijke levensbeschouwing
op te dringen. Wij konden niet anders dan
afkeerig blijven. Het is deze geest, die
sterker is dan het zwaard.
En daarom, wat de toekomst ook moge
brengen, kunnen wij de zekerheid hebben
dat men er het Nederlandsche volk toch
nooit onder krijgt. Het zal, zoodra de
staatkundige ontwikkeling daartoe leidt,
wellicht meer bereidheid toonen dan menig
ander volk om tot een ver-gaande inter
nationale samenwerking toe te treden en
zelfs gemakkelijker toestemmen in het af
staan van zekere „souvereine" rechten aan
een groot geheel. Maar het zal daar alleen
toe bereid zijn als het zelf uit vrijen wil
kan beslissen en naar eigen aard onder
zelfgekozen bewind kan blijven leven. Wie
poogt, daar inbreuk op te maken, zal ver
geefs op een muur van verzet blijven
stooten. Hij zal, zooals de Duitschers dat
ervaren hebben, er zijn zwaard op breken.
Want de macht van het zwaard wisselt
vaak in deze wereld, veelal snel, zooals
de twaalfjarige levensduur van Hitler's
„Duizendjarig Rijk" heeft bewezen. Maar
de macht van den geest houdt stand. Het
Nederlandsche volk zou met meer recht
van zijn Duizendjarig Rijk kunnen spreken
dan het Duitsche met zijn genummerde
Rijken ooit bezeten heeft. Maar waartoe
zou dat dienen? Het rijk van den geest is
boven holle phrasen verheven.
Geyl schrijft in Vrij Nederland over de
groeiende spanning tusschen Rusland en
de Angelsaksische landen. Hij merkt op
dat de Russen heel juist inzien dat wij
onverbrekelijk, politiek en geografisch, bij
Engeland hooren en dat het te wenschen
was, dat wijzelf er de practische conse
quenties uit trokken. Hij schetst de raad
selachtige politiek van Rusland, een poli
tiek van voortdringen op alle fronten, van
wantrouwen en onheuschheid en van licht
geraaktheid tegenover de bondgenooten
uit den grooten oorlog. Hij weidt uit over
het Duitsche vraagstuk als het grootste
van alle en beoogt dat Duitschland een
onmisbaar lid van Europa is en het Duit
sche volk een onmisbaar deel van den
groeibodem der Europeesche cultuur. De
afschuwelijke dwalingen van het Duitsche
volk hebben dien groeibodem vergiftigd,
maar het probleem van dezen tijd is niet
hoe dat volk daarvoor te straffen, maar
hoe dat gif onschadelijk te maken. De
Europeesche cultuur zou op den smallen
grondslag van West-Europa alleen niet
veilig zijn. Uit welbegrepen zelfbehoud,
zegt de Utrechtsche historicus, mogen wij
Als vertolkers van onzen dank
naar Scandinavië
Thans is de reis van H.K.H. Prinses
Juliana en Z.K.H. Prins Bernhard naar
de Scandinavische landen vastgesteld.
Het Prinselijk Paar zal op Vrijdag 5 April
om hall' negen in den ochtend met eigen
vliegtuig' naar Kopenhagen vertrekken.
Nederland is grooten dank aan Dene
marken en aan Zweden verschuldigd voor
alles, wal deze beide landen tydens en na
dc bezetting deden tot leniging van den
geestelyken en stoffelyken nood in ons
land. Het verheugt de Nederlandsche
regeerin'g zeer, dat Prinses Juliana en
Prins Bernhard dezen dank van ons volk
in eigen persoon te Kopenhagen en
Stockholm willen overbrengen. Deze
dank bezit een geheel eigen karakter en
wordt voorts op zeer bijzondere wyze tot
uiting gebracht door een tournee van het
Concertgebouworkest naar de Scandina"
•ische landen.
Het Prinselijk Paar bezoekt eerst Ko-
Spanning rond Iran
verminderd
De toon der Engelschc pers over de
Iraansche aangelegenheid is de laatste
vier en twintig uur veel optimistischer ge
worden. De bladen wijzen op de „goede
teekenen" van het terugtrekken der Sov
jet-bezetting uit Deensch gebied en de
herhaling van Bevin's aanbod tot ver
lenging van het Anglo-Sovjetvriend-
schapsverdrag.
Intusschen maakt een United Press-tele-
gram uit Teheran melding van een advies
der Vereenigde Staten aan den Sjah van
Iran, om een beroep op den Veiligheids
raad te doen. Tevens wordt gemeld dat
heden de aankomst te Teheran wordt ver
wacht van Sadtsjikof, den nieuwen Rus-
sischen ambassadeur in Iran, die „waar
schijnlijk' met het doel tot voortzetting
van de onderhandelingen naar Teheran
komt".
In regeerlngskringen te Teheran liet
men heden niets los over de situatie.
De New-York Times meldt, volgens
Reuter, dat de Iraansche regeering. vol
gens Maandagavond ontvangen berich
ten, haar ambassadeur te Washington op
dracht zou hebben gegeven een beroep te
doen op den Veiligheidsraad tegen de
voortgezette aanwezigheid van Sovjet
troepen in Noord-Iran.
Schip met nieuw geld
in Indonesië gearriveerd
Het Amerlkaansche vrachtschip ,.Sea
Phoenix" Is met een groote hoeveelheid
nieuwe Nederlandsche munten in Tandjong
Priok aangekomen.
De Australische troepen zullen Timor
spoedig verlaten. Zij zullen door het Kon.
Ned. Ind. Leger worden vervangen.
De toestand op het eiland Is over het
algemeen rustig, daar de bevolking geen
belang in den nationalistische beweging
stelt. De republikelnsche activiteit heeft
een gematigd karakter en de leiders zijn In
alle opzichten geneigd om met de Neder
landsche autoriteiten samen te werken,
Volgens betrouwbare berichten uit Ball
wordt medegedeeld, dat op de vergadering
van alle radja's .welke te Gianjar (Z.W.
Bali) op 1 Maart gehouden is. volledige
overeenstemming Is bereikt omtrent alle
besproken punten, zooals het invoeren van
Nlca-geld, de distributie van goederen, het
weder oprichten van plaatselijke gerechts
hoven. waar dit noodig is, maatregelen te
gen de boycott en de wederoprichting van
de politiemacht op georganiseerde basis. Het
geheele eiland is rustig, ofschoon uit Taba-
nan en den Passar nog activiteit van de
terroristen wordt gemeld
Dr. Amlr, de renubllkelnsche gouverneur
van Sumatra, heeft verklaard, dat in den
nacht van 14 op 15 Maart door extremisti
sche leden van de jeugdbeweging een aan
val op zijn huls is gedaan.
De Menadoneesche kapitein Kaseger blijkt
voornamelijk het verzet tegen de muiterij
in Menado te hebben geleid.
penhagen, vervolgens Stockholm, tenslotte
Oslo. Het bezoek aan Oslo draagt een
beleefdheidskarakter.
Te Kopenhagen zijn onze Prins en
Prinses gasten bij den Kroonprins en de
Kroonprinses van Denemarken, zij lo-
geeren te Malienborg.
Op Zaterdag 6 April zullen In den
middag in de Ambassade de decora
ties aan een aantal Denen en enkele
Nederlanders uitgereikt worden, als
uiting van dank voor alles, wat dezen
deden voor ons Nederlandsche volk.
In den avond is er een galadiner ten
hove door Koning en Koningin van
Denemarken aan Prinses Juliana en
Prins Bernhard aangeboden. Het ga
laconcert van het Amsterdamsche
Concertgebouworkest onder leiding
van Eduard van Beinum te Kopenha
gen vindt Zondag 7 April plaats om
acht uur. Het wordt per radio uit
gezonden.
Maandag 8 April bezoekt Prinses Julia
na in den ochtend een Kinderziekenhuis.
Na de lunch vertrekt het. Prinselijk Paar
naar Stockholm, waar zij als gasten van
den Koning in diens paleis logeeren Op
Dinsdag 9 April biedt het kroonprinselijk
paar van Zweden aan de vorstelijke Ne
derlandsche gasten een dejeuner aan er
wordt in het Grand Hotel een receptie
gehouden, waar de onderscheidingen zul
len worden uitgereikt. In den avond vindt
een galadiner plaats door den Koning aan
den Prins en de Prinses aangeboden.
10 April zal het Prinselijk Paar de Van
Gogh-tentoonstelling te Stockholm be
zoeken. Dien avond heeft in de Opera
een galaeoncert plaats, wederom onder
leiding van Eduard van Beinum, waar de
geheele Koninklijke familie aanwezig is.
Op 11 April ontvangen de Prins en de
Prinses de Nederlandsche kolonie van
Stockholm, bovendien zal hier een aan
tal kinderen van nog niet gerepatrieerde
Nederlanders aanwezig zijn. In den och
tend van den 12en April vertrekt het
Prinselijk paar naar Oslo. Hier krijgt het
bezoek, zooals reeds gemeld, een beleefd
heidskarakter.
Het Prinselijk Paar zal per eigen vlieg
tuig op 13 April naar Nederland terug-
keeren. Kapitein G. Sonderman zal het
vliegtuig besturen.
Hef woord is aan.
A. Four nier:
De eerste voorwaarde om
een onderscheiding wer
kelijk waardig te zijn is, er
niet naar te dingen als men
haar heeft verdiend.
Franco's apologie
Het Spaansche antwoord op het wit
boek der Arnerikaansche regeering',
waarin aan de hand van documenten de
collaboratie van het Francobewind tij
dens den oorlog werd vastgesteld, is
door het bureau van het Spaansche
ministerie van Buitenlandsche Zaken
gepubliceerd. Het is een uitvoerig ver
weerschrift en somt verschillende feiten
op. die moeten aantoonen dat Franco
„op handige wijze aan Duitsche bedoe
lingen weerstand heeft geboden". Het
antwoord van Franco zegt letterlijk:
„De Arnerikaansche documenten toonen
niet het bestaan van eenige positieve
of negatieve handeling van de zijde van
Spanje aan, welke een afwijking van de
neutraliteit beteekende." Hel beroept
zich op den internationalen toestand
van destijds, toen een overwinnend
Duitschland Europa beheersehte en de
Engelsch-Frnnsche strijdkrachten te
land had verslagen. Toen de Vereenigde
Staten den oorlog ingingen, nam de
„Spaansche welwillendheid tegenover
de geallieerden toe", aldus de Spaan
sche verdediging, die daarbij de feiten
opsomt waaruit deze welwillendheid
zou moeten blijken, „Spanje nam geen
deel aan den oorlog ondanks de her
haalde en dringende verzoeken van de
as," aldus besluit het verweerschrift,
„Dank zij het op handige wijze uitstel
len van Franco en later door een botte
weigering."
Churchill naar Nederland
Als gast der Koningin
Winston Churchill zal waarschijnlijk
omstreeks half Mei, gedurende korten
tijd de gast zijn van de Koningin.
Tijdens zijn verblijf in Nederland zal
Churchill persoonlijk het hem dooi
den Senaat der Leidsche Universiteit
aangeboden eeredoctoraat in de recht
sgeleerdheid aanvaarden.
Duitschland niet prijsgeven en moeten wij
practisch mogelijk maken dat het weer
zichzelf wordt, dat wil zeggen: zich van
zijn verwantschap met West-Europa be
wust. Alleen een georganiseerd West-
Europa kan voor het grootste van alle
problemen, het Duitsche, een politiek heb
ben. Engeland alleen is 'daartoe niet bij
machte en daarom stelt het nu juist weer
het punt van de organisatie van West-
Europa aan de orde.
Dit is een belangwekkend betoog, dat
inderdaad de groote vraag „Waar staat
Nederland?" poogt te beantwoorden, dat
tot ernstige overdenking en verdere ovei'-
weging noopt, dat ook alle belangstellen
den in Europeesche Unie interesseeren
zal en een belangrijke bijdrage vormt tot
de discussie, die wij behoeven. R. P-
J)e eerste zifting van tie Nederlamlselie burgerlijke rechtbank te Batavia.
De ambtenaar van liet Openbaar .Ministerie tijdens zijn naiikluchl, welke
door den vechter aandachtig wordt gevolgd. Zittend mot rug naar camera,
de beklaagde, die beschuldigd wordt van diefstal en geweldpleging, een
tolk en do verdediger, een Indonesische advocaat. (P)
Generaal Marshall, de buitengewoon
ambassadeur der Vereenigde Staten in
China, is te Washington teruggekeerd. Zijn
uitlatingen tegenover de pers over den
toestand in Mantsjoerye, weergegeven
door United Press, konden als volgt wor
den samengevat: „De situatie in Mantsjoe
rije is critick. De maanden die komen zul
len van groot belang zyn voor de toekomst
van China zoowel als voor den wereld
vrede." Marshall uitte zich evenwel op
timistisch ten aanzien van de groeiende
eenwording tusschen nationalisten en com
munisten.
De moeilijke verbindingen verhinderen
het doorgeven der bevelen van het Pe-
kingsche hoofdkwartier, zoodat de groot
ste inspanningen gericht moeten worden
op 'herstel der wegen en spoorlijnen; reor
ganisatie der Chineesche strijdkrachten en
vorming van een nationaal leger zijn even
eens dringende eischen.
De situatie in Mantsjoerije teekent ziel»
door den opmarsch der communisten, die
met 20.000 man op 'weg zijn naar Soeping-
kai, dat tusschen Moekden en de hoofd
stad Tsangsjoen ligt. Ten Noorden van
Moekden hebben zij Tjehling en Tsangtoe
ingenomen, terwijl in Moekden zelf hon
derd man van den staf van Tsjang Kai'
Tsjek zijn aangekomen om er het natio
nalistische hoofdkwartier ie vestigen.
De Chineesche regeeringspartij heeft in
een communiqué haar wil tot samenwer
king met de communisten te kennen ge
geven en tevens verklaard, dat zij bereid
is tot nauwe vriendschap met de Sovjet-
Unie, onder voorwaarde van een „strikte
naleving van het Sovjet-Chlneesch ver
drag,"
