IJmuider Courant De Perzische Kwestie Rusland vraagt uitstel zitting Veiligheidsraad «Os Jaargang No. 18285 Bureaux: Kennemerlaan 154, IJmuiden - Telefoon 5437 Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93 Telefoon J0724. Kennemer Editie van Haarlems Dagblad Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom Donderdag 21 Maart 1Ö4« Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem. Abonnementen: p. week 31 ct. per kwartaal f 4. PERZIë, dat eigenlijk sinds een aantal jaren Iran heet, maar door een groot deel van de wereldpers en ook in publi caties, die van Britsche officieele diensten uitgaan, nog steeds als Perzië wordt aan geduid, heeft zich op den Veiligheidsraad van de Vereenigde Naties beroepen. De Perzische ambassadeur te Washington heeft aan den secretaris-generaal U.N.O., den Noor Trygve Lie, de nota overhandigd, die een protest tegen het op treden van de Sovjet-Unie in Perzië in houdt en tevens het verzoek bevat, het gescnii in den Veiligheidsraad te doen behandelen. Het protest geldt, zooals wij gisteren gemeld hebben, twee hoofdpun ten: ten eerste het handhaven van Sovjet troepen op Perzisch grondgebied, hetgeen in strijd is met het Drie-Mogendheden- Verdrag van 1942 (gesloten door de Sov jet-Unie, Groot-Brittannië en Perzië) en ten tweede de inmenging van de Sovjet- Unie door middel van agenten, beambten en gewapende troepen in binnenlandsche Perzische aangelegenheden. Dit laatste betreft o.a. het streven naar autonomie onder de bevolking van de provincie Azerbeidsjan, waarvan het niet duidelijk is of het door de Russische bezetting is gestimuleerd of niet. In elk geval is er het Drie Mogendheden-Verdag van 1942: de Russen hadden volgens dit stuk op uiterlijk 2 Maart hun troepen uit Perzif moeten terugtrekken, evenals de Engel- schen dat met de hunne hebben gedaan. De toestand wekt ernstige bezorgdheid, vooral in Londen. Maandag a.s., op 25 Maart, zal de Veiligheidsraad te New- York bijeenkomen. Gromyko heeft nu uitstel tot 10 April gevraagd; de Ameri kanen houden evenwel vast aan 25 Maart. Zelfs voor dien datum zouden zich wel eens nieuwe alarmeerende ge beurtenissen in Perzië kunnen voordoen, want de zaakgelastigde der Sovjets te Teheran (die nu juist door een ambassa deur is vervangen) heeft verklaard dat hij een Perzisch beroep op den Veiligheids raad als „een onvriendelijke daad" zou beschouwen en dat de Sovjet-Unie, als het gedaan werd, volgens deze op vatting handelen zou. De Perzen, blijk baar gesterkt door een mededeeling van de regeering der Vereenigde Staten, dat zij op volledigen Amerikaanschen steun kunnen rekenen als zij het geschil voor den Veiligheidsraad brengen en dat de Vereenigde Stalen het zelf zullen doen, als Perzië op het laatste oogenblik mocht terugdeinzen, zijn niet voor dïi dreige ment opzij gegaan. Het is een zonderling dreigement. Waar moet het heen met de U.N.O., zal men zich vooral bij de kleine volken afvragen, als het onderwerpen van een geschil aan het oordeel van den Veiligheidsraad door de machtiger tegenpartij als een on vriendelijke daad wordt beschouwd en met bedreigingen begeleid? Als zulk een beleid wordt aanvaard, welke veiligheid wordt den kleinen volken dan eigenlijk nog gewaarborgd door den Veiligheids raad? Zelfs vóór de behandeling van hun zaak zouden zij al in gevaar komen te verkeeren, nog daargelaten wat er tijdens de behandeling en na het vallen van een beslissing, die ongunstig voor de tegen partij zou zijn, zou kunnen gebeuren! Hieruit volgt dat de Perzische kwestie de belangen van alle kleine en zelfs de z.g. „middelgroote" mogendheden, die bij de U.N.O. zijn aangesloten, ten nauwste raakt. Dus ook de Nederlandsche, Als de U.N.O. de bepalingen van het Handvest van San Francisco niet scherp handhaaft en nakomt, zal haar gezag ondermijnd worden Dit is van des te grooter belang nu zij nog in het eerste stadium van haar arbeid verkeert en haar optreden precedenten schept. Houdt zij vast aan haar statuut, dan zal veler twijfel in haar mogelijkheden in vertrouwen verkeeren. Geeft zij krimp, faalt zij, dan zal het tegendeel het geval zijn en dit des te krachtiger en sneller, omdat men haar mislukkingen onmiddellijk met die van den Volkenbond zal vergelijken. Wij moeten hopen dat de pas aangeko men Sovjet-ambassadeur te Teheran het standpunt van den zaakgelastigde niet onderschrijven zal. Het is weliswaar moeilijk aan te nemen, dat deze laatste zulk een houding aangenomen zou heb ben zonder instructies uit Moskou, maar de ambassadeur zou kunnen doen alsof dit het geval ware. Hetgeen al ee luchting zou geven. En dan moeten wij verder hopen op de behandeling van de kwestie in den Veiligheidsraad en op de goede gevolgen daarvan. Ik geef toe dat de uitdrukking „wij moeten hopen" op pijnlijke wijze aan het verleden herinnert. Ook de omstandigheid dat hier van in breuk op een verdrag sprake is en het feit. dat groote otiebelangen in Perzië op het spel staan, herinneren pijnlijk aan het verleden. Engeland bezit in dat land groote olie-concessies, Amerika heeft dergelijke belangen in de nabijheid en de Sovjet-Unie streeft ernaar. De Russische houding is ook in deze taak in menig opzicht raadselachtig. Op twee nota's, waarin de Engelsche Tegee- ring inlichtingen vroeg betreffende de voortdurende aanwezigheid van Russische troepen in Perzië, heeft zij nog geen ant woord uit Moskou ontvangen. Het eerste verzoek werd tweeënhalve week geleden Sub-commissies in Batavia waren nog niet gereed. De derde formeele conferentie te Ba tavia is niet doorgegaan, omdat de sub commissies nog druk bezig zijn met de onderhandelingen over aangelegenheden, welke op de derde plenaire vergadering moeten worden besproken. De eerste politieke raadsman van Sjahrir heft aan een correspondent van A.F.P. te Batavia over den huldigen poli- tieken toestand van Indonesië het volgen de medegedeeld: „Indonesië voelt zich thans volkomen in staat met de Nederlanders doeltreffend samen te werken; de Nederlanders moe ten dezelfde gevoelens koesteren. Indien beide partijen tot een samenwerking kon den komen, zou dit verre de voorkeur verdienen boven het mengen van een der de hierin. Alleen een vreedzame oplossing is voor beide partijen wenschelijk. De tegenstanders van Sjahrir vormen slechts een kleine roerige minderheid on der de nationalisten. Tot het doen van concrete voorstellen zijn zij nooit in staat geweest en zij zijn verder verzwakt door het feit, dat de partij der nationalistische jeugd niet meer aan hun kant staat." De Nederlandsche parlementaire com missie is op Java gearriveerd. Vertrek Br.-Indische troepen. De Daily Express bevat een bericht, volgens hetwelk morgen het eerste troepen transportschip met Br.-Indische troepen uit Ned.-Indië zal vertrekken. Dit is het begin van het plan om binnen 6 maanden alle Britsche troepen uit Java weg te voeren. Volgens het blad zouden nog 2000 man Nederlandsche troepen in Java zijn aan gekomen. Australische waarnemers afgewezen De Nederlandsche regeering heeft het voorstel om J. V. Barry en J. F. Chappie den tocht van een Nederlandsch schip met reliefgoederen mee te laten maken, verworpen. Ook is de Nederlandsche re geering tegen het maken van een proef tocht. „Er is nog teveel onzeker" „Zoowel in de boeken fe Amsterdam als in die te Batavia hebben zich winst- saldi geaccumuleerd. De ontwikkeling van de toestanden op Java. die niet alleen heeft teleurgesteld, doch ook met groote zorg vervult, brengt echter te groote on zekerheden met zich mede, dan dat men thans reeds zou mogen voorstellen aan deze winsten een bepaalde bestemming te geven", zoo deelt de directie van de Ned. Handel Mjj. mede in een verslag omtrent den gang van zaken na 1939. Over het Ned. Indisch bedrijf in zijn vollen omvang kon onmiddellijk na de capitulatie van Japan het oordeel in het algemeen nog optimistisch zijn. Thans stellen de troebelen op Java elke taxatie van een zeker deel van het bezit op losse schroeven. Zulks beteekent geenszins, dat verliezen zijn of zullen worden geleden, die niet onder alle omstandigheden door de reserves (met inbegrip der onverdeelde winsten) zoowel hier te lande als over zee, kunnen worden opgevangen. Integen deel is de directie vast overtuigd, dat deze daartoe ook bij een zeer ongunstige ontwikkeling ruimschoots voldoende zou den blijken. Wel noodzaakt deze situatie tot voorzichtigheid in dien zin, dat over weging van een dividendvoorstel wordt uitgesteld tot men over vollediger ge gevens de beschikking heeft Hef woord is aan.. Wijnaendts Francken: Medevreugde is een hooger bewijs van zielenadel dan medelijden. Prinses Juliana lieeft een bezoek gebracht aan liet hoofdkwartier der Unie van Vrouwelijke Vrijwilligers te Amsterdam, bij welke gelegenheid de Prinses be noemd werd tot eere-presidente van de I7.V.V. Links naast de Prinses mevr. van Nispen, vice-presidente; rechts mej. Jane de Jongh, presidente der U.V.V. (P) Poolsehe soldaten naar huis Naar Un. Press mededeelt hebben 200.000 Poolsehe soldaten buiten Polen vandaag hun demobilisatie-orders ontvangen en hebben het verzoek gekregen naar hun land terug te keeren op voorwaarde dat er politieke veiligheid voor hen zij in het vaderland. Zij hebben een verklaring ont vangen van de regeering te Warschau en een van de Britsche regeering, Warschau belooft dat geen politieke actie zal wor den ondernomen tegen de terugkeerende soldaten. 15 en 10 jaar geëischt tegen bunkerbouwers Tegen den 55-jarlgen aannemer K. de R. te Amsterdam Is voor het Bijz. Gerechtshof aldaar 15 jaar gevangenisstraf geëischt, Verd. had tijdens de bezetting met zijn onderne ming „De Cycloop" op groote schaal voor de Duitsehers verdedigingswerken aangelegd, o.a. op Schiphol en langs de kust. „Ik heb mijn lieele leven voor mijn materiaal ge werkt", aldus verd. „De Duitsehers zouden liet gevorderd hebben, wanneer Ik bun op drachten geweigerd had." De R, was lid van de N.S.B. geworden. De advocaat-fiscaal mr, W, P. Bakhoven zelde, dat verd, waarschijnlijk communist zou zijn geworden, wanneer niet de Duit sehers, maar de Russen ln ons land waren gekomen. De raadsman mr. H. van Krimpen sprak over de liefde van verd. voor zijn be drijf. Hij meende, dat hier zeker sprake wa* geweest van psychischen dwang. 10 jaar werd geëischt tegen den aanne mer N. W. uit Huizen, die sinds 1941 voor de Duitsche Weermacht werken uitvoerde. Door getuigen werd bevestigd, dat W. bekend stond als zeer anti-Duitsch. De verdediger voerde aan, dat de wraakgevoelens onze rechtspraak te zeer hebben beïnvloed, zoo dat de straffen soms meer leed brengen over de betrokkenen dan bijltjesdag ooit had kun nen doen. Lijstaanvoerders Partij van den Arbeid De Partij van den Arbeid zal voor de Tweede Kamerverkiezingen met de volgende lijstaanvoerders uitkomen: Amsterdam K. Vorrink; Rotterdam prof. :r. W. Sehermer- horn; Den Haag-Leiden W Drees; Haarlem den Helder S. L. Mansholt; Dordrecht-Mid- aelburg mr. J. A. W. Burger; Den Bosch-Til- burg-Maastricht prof. ir. W. Schermerhom; Friesland mr. A. M. .Toekes: Groningen-As- en K. Vorrink; Zwolle ir. H. Vos: Arnhem- Nijmegen jhr. mr. M. v. d. Goes van Haters; Utrecht prof. mr. P. Lieftinck. De partijraad is bij deze opstelling uitge daan van de overweging, dat de Tweede Ka merfractie zal moeten worden gekenmerkt door een breede samenstelling. Aan de voor malige partijen is in eersten aanleg een iets geringer aantal s^etels toegemeten dan zij thans in de Kamer innemen. Ook in Noorwegen worden Spaansche goederen door havenarbeiders geboycott. Zij weigeren Spaansche tomaten te lossen. Spaak's Ministerie verworpen De Belgische Kamer van Afgevaardig den lieeft zich gisteren met 194 stemmen uitgesproken over de rcgeeringsverklaring van Spaak. Met 90 tegen, 89 voor en 15 blanco werd de ministericele verklaring afgewezen. De 15 blanco-stemmen waren van de liberalen. Men verwacht dat Spaak heden den prins-regent zijn ontslag zal aanbieden en dat deze den leider der Christelijke Volkspartij Deschrijver, zal verzoeken een nieuw kabinet te vormen. Nader wordt gemeld dat Spaak zijn ontslag heden heeft aangeboden; de Prins- regent aanvaardde het ontslag en verzocht Spaak de loopende zaken af te handelen. verzonden, het tweede tien dagen geleden. Intusschen wordt door de Engelsche re geering nog steeds de meest vriendschap pelijke en toenaderende houding jegens de Sovjet-Unie aangenomen. Alle officieele verklaringen en ook de Pers getuigen daarvan, ofschoon de laatste tegelijkertijd, zonder eenige reserve, alle feiten en on rustwekkende verschijnselen meldt. Het is te voorzien dat de volgende week groote politieke spanning in de wereld zal brengen, ook al moet het ontstaan van oorlogsgevaar tusschen de groote Angel saksische mogendheden en de Sovjet-Unie in dezen tijd niet tot de waarschijnlijk heden worden gerekend. Het is evenwel zeer belangrijk, het is dringende noodzaak, dat het ook voor de toekomst wordt uit geschakeld en dat dus in dezen tijd bases van overeenstemming worden gelegd in- plaats van slechte verhoudingen ontwik keld. R- P- Gromyko en Stettinius uiten tegengestelde wenschen Precies een uur na elkaar arriveerden Woensdagavond twee belangrijke brieven bij het secretariaat-generaal van de Ver eenigde Naties te New-York: De eerste brief was afkomstig van Gromyko, den Russischen ambassadeur te Washington, waarin deze aan den secretaris-generaal van de Organisatie der Ver. Naties. Trygve Lie, verzocht de bijeenkomst van den Vei ligheidsraad, die op 25 Maart is vastge steld, te verschuiven naar 10 April. Het tweede schrijven was afkomstig van Stettinius. den Amerikaanschen gedele geerde in den Veiligheidsraad, waarin deze mededeelde, dat de Ver. Staten de bijeen-^ komst van den Veiligheidsraad op 25 Maart eischen. en tevens er op aandringen dat de Iraansche kwestie bovenaan op de agenda wordt geplaatst. Gromyko gaf als reden voor zijn ver zoek op dat hij meer tijd noodig had om zijn verklaringen voor te bereiden. Volgens Lie moet de Veiligheidsraad zelf over deze verzoeken beslissen. Noch Tru man, noch Bcvin zal de zitting van 25 Maart bijwonen. Naar A.F.P. meldt, zou radio-New-York gisteren hebben medegedeeld, dat Stalin een boodschap naar den Iraanschen minis ter-president heeft gezonden, naar aanlei ding waarvan deze met spoed een minister raad heeft belegd. Hedenavond zal. volgens dezelfde bron, de Sjah een radiorede houden. Morgen avond zou de premier, Sultan eh, voor radïo-Teheran een verklaring afleggen. „Geen kans". Amerikaansche autoriteiten verklaren, dat het verzoek van Gromyko geen kans heeft, aangezien voor inwilliging ervan het eenstemmig besluit van alle elf der leden van den raad noodig zou zijn. De zitting van Maandag gaat dus in ieder geval door en het verzoek van Gro myko zal het eerste agenda-punt zijn, al, dus Un. Press. Engeland voor handhaving datum Grieksche verkiezingen In een officieele verklaring heeft de Brit sche regeering gisteren bekend gemankt, dat zij nog steeds staat op het zoo spoedig mo gelijk houden der Grieksche verkiezingen. Deze verklaring werd uitgegeven naar aan leiding van talrijke verzoeken der Grieksche linksche partijen tot uitstel der verkie zingen. onder het motief dat de rust en or de in het land niet van dien aard zijn dat 2ij eerlijke verkiezingen waarborgen. De Britsche regeering beroept zich op de com missie van waarnemers, samengesteld uit geallieerde afgevaardigden, die borg staat voor den goeden gang van zaken bij'de ver kiezingen. Intusschen gaan bepaalde Grieksche kringen voort met tc trachten, invloed uit te oefenen op Britsche en andere geallieer de politieke figuren, teneinde alsnog een uitstel te verkrijgen. Men vreest stakingen en onlusten in Griekenland wanneer het Britsche standpunt blijft gehantlliaa/d.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1946 | | pagina 1