IJmuider Courant
Ons Bestaan
Rotterdam wordt moderne metropool
Engeland bereid tot broodrantsoeneering
Democratisch debuut"in Japan
<0© vTaltrgrnvg No. 18303
Bureaux: Kennemeriaan 1>4,
Umuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtetr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Donderdag 11 April 19 16
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal f 4.
T EMIAND schrijft mij, dat wij met poli-
f- tieke kwesties in het buitenland „al
leen als wereldburgers" te maken hebben.
Dit is het verouderde standpunt van den
neutralen Hollander. De huidige werke
lijkheid is heel anders. Omdat meer men.
scheu dit blijkbaar nog niet inzien, schijnt
'het goed eens duidelijk te zeggen, dat wij
aan onze Oostgrens slechts tijdelijk be
schermd worden door de aanwezigheid
van Engelsche en Amerikaansche bezet
tingstroepen in Duitschland's Westelijke
zones. Zij zullen daar nog eenige jaren
blijven. Maarschalk Montgomery heeft
onlangs de mogelijkheid geopperd, dat het
nog tien jaar zou kunnen duren. Dat was
evenwel maar een veronderstelling en de
eindbeslissing over deze aangelegenheid
zai niet bij den maarschalk liggen. Maar
laat ons aannemen dat het tien jaar duurt.
Als die troepen dan teruggetrokken wor
den, zullen wij weer met ons negen mil-
lioenen grenzen aan tachtig millioen Duit-
schers, die er nu slecht aan toe zijn. maar
In de tcekomst weer een machtiger volk
zullen werden dan wij. De laatste oorlog
heeft r.u toch wel duidelijk gemaakt, niet
alleen door onze eigen ervaringen, mèar
vooral door de krachtsuiting van het
Duitsche militairisme, dat wij zelfs met
de uiterste militaire inspanning daar nim
mer ook maar in de verte tegen opgewas
sen zullen zijn. Wij missen bovendien de
geestesgesteldheid voor den „totalen oor
log", zooals die in de Duitsche opvatting
ontwikkeld is. Als wij die verwierven
zouden wij geen Nederlanders meer zijn.
Maar zelfs als het geschiedde,, hetgeen
verhoed moge worden, zouden wij nog
niet tegen de overmacht zijn opgewassen.
Want de tijden van Tromp en De Ruyter
zijn voorbij en in den modernen techni-
schen oorlog hebben kleine en zelfs mid-
delgroote volken geen kans meer tegen
groote. Dat is geen bedenksel van mij,
maar een door alle terzake kundigen er
kend feit. Het heeft zich dan ook afge
spiegeld in de besluiten van San Fran
cisco, neergelegd in het bekende Hand
vest der Vereenigde Volken, waarin de
huidige machtigen zich privileges hebben
voorbehouden, die anderen niet konden en
niet durfden betwisten. Zij hadden ze
maar te aanvaarden; er was niets aan te
doen.
Als wij nu het vooruitzicht hebben, dat
binnen tien jaar onze Duitsche grens weer
open zal liggen, is het toch wel glashel
der, dat wij bij de internationale politieke
ontwikkeling niet „alleen als wereldbur
gers" betrokken zijn. Integendeel: de toe
komst van ons volksbestaan hangt ervan
af. Het is niet bepaald plezierig, dit zoo
ronduit te moeten zeggen en sommigen
vinden het misschien aangenamer zich
een soort sprookje voor te 6tellen, waarin
wij tegen iedereen opgewassen zijn. Of er
maar liever niet aan te denken en zich te
gedragen gelijk de struisvogel. Of de moei
lijkheid op de lange baan te schuiven
met de gedachte: als het eenmaal zoover
is zullen wij wel verder zien.
Deze houding baat evenwel niets.
Sprookjes zijn onbruikbaar, struisvogel
politiek is dat eveneens en uitstel van de
zaak is onmogelijk. Want ongelukkiger
wijze wachten anderen niet op ons en
gaan door met hun politieke ontwikkeling,
onder aanvoering van de genoemde mach
tigen. Daarom was ook de Russisch-Per-
zische crisis, uitgevochten in den Veilig
heidsraad, van direct belang voor ons.
Want zij besliste in eersten aanleg over
de vraag, of de U.N.O. het voor een klein
volk zou opnemen. Dat is gebeurd, be
houdens het feit dat de Russische troepen
nog niet uit Perzië vertrokken zijn en de
inbreuk op een verdrag verder onbespro
ken is gebleven- Op 2 Maart hadden zij
moeten vertrekken. Zij zullen nu, volgens
Russisch-Perzische overeenkomst, op 6
Mei Perzië ontruimen. Ik weet niet of de
mogelijkheid, dat vreemde troepen in de
toekomst ons land eenigen tijd bezet zou
den houden, terwijl wij moesten afwach
ten. of onderhandelingen er misschien een
eind aan zouden maken, velen aanlokt.
Het lijkt niet waarschijnlijk.
Dat Perzische geval is een nuttig voor
beeld. In directen zin is voor ons de
ontwikkeling van het Duitsche vraagstuk
een levensbelang. De vraag, of een nauwe
aaneensluiting der Westersche volken tot
stand zal komen, die ons en andere kleine
volken deel zou doen uitmaken van een
veel grooter en dus veel machtiger geheel,
is voor ons eveneens een levensbelang.
Want met het lidmaatschap van de U.N.O.
alleen is onze bestaanszekerheid op den
duur niet gewaarborgd. Het moge thans
betere garanties bieden dan de Volken
bond indertijd schonk, afdoende zijn zij
zeker niet. Daarom zijn wij aangewezen
op de mogelijkheid, die het Handvest der
Vereenigde Volken biedt, om binnen zijn
kader regionale overeenkomsten te slui
ten. Ook onze economische belangen
dringen tot nauwe aaneensluiting met
aangrenzende landen. Om al die Tedenen
is samenwerking met Belgie van het
grootste belang. Bij het beleid der groote
bondgenooten in de Duitsche bezettings
zones zijn wij eveneens direct geïnteres
seerd. De houding van Frankrijk ten op
zichte van het Roergebied en het Saar-
gebied, die dezer dagen aan de orde is
geweest en verband houdt met de moge
lijkheid van een Engelsch-Fransch pact,
zal straks onze belangen direct raken.
Zoo zou ik kunnen doorgaan. De conclusie
blijft dezelfde.
Het onloochenbare feit is, dat wij als
Plannen voor den opbouw openbaar
Door de ramp van 14 Mei 1940 kwam
Rotterdam voor een vraagstuk te staan,
ais misschien uit stedebouwkundig oog"
punt zich nooit heeft voorgedaan. ïn 1943
nam een Amerikaansche vergissing by een
luchtbombardement bovendien nog een
hap uit de stad weg, in omvang even
groot als by de Haagsche ramp van het
Bezuidcnhoutkwartier. Thans is het oogen-
blik aangebroken, waarop het nieuwe
stadsplan van' Rotterdam aan het publiek
kan worden voorgelegd. Een arbeid van
jaren, niet zelden onder moeilijke omstan
digheden verricht, wordt daarmee aan de
openbaarheid prysgegeven.
Rotterdam wordt metropool in den
besten zin. De toren van de Groote Kerk,
di© tot eiken prijs behouden blijft, zal het
centrale punt van de stad vormen. Daar
omheen komt een nieuwe, moderne stads
kern, met drie groote wegen van West
naar Oost en twee van Noord naar Zuid.
De Maasbruggen worden verlegd van
Westelijk naar Oostelijk van de Spoor
brug en voeren in een breeden weg linea
Teeta naar hei Beursplein. Er is een
prachtige Maasboulevard geprojecteerd,
langs den huizenkant op dijkhoogte. met
onder langs het water een loskade. De
Spoorwegen hebben grootsche plannen
voor een geheel nieuw centraal station
en een vernieuwd, breed viaduct, ge
schikt voor snelverkeer. Pleinen, singels,
parkaanleg en vermaakcentra zullen de
city aantrekkelijker maken.
Satelliet-steden om de kern.
Het eigenlijke Rotterdam zal plaats bie
den aan niet meer dan 700.000 inwoners.
Mocht de bevolkingsaanwas boven dit
aantal uitgaan, dan zal de verdere uit
breiding worden ondergebracht ïn een
of meer „satelliet-steden" in de omgeving
van de stad, met zeer goedé onderlinge
verkeersverbindingen. Het plan opent de
mogelijkheid om een aantal industrieele
bedrijven, die zoowei het personen- als
het transportverkeer in de binnenstad
sterk belasten en bovendien de aantrekke
lijkheid van hun omgeving in' ernstige
mate verminderen, uit het stadshart te
verwijderen. De bedrijven zuilen dan
worden overgebracht naar het ontworpen
industrieterrein in den Spaanschen Polder.
Het parkeervraagstuk heeft een punt
van ernstige studie uitgemaakt. Vijftien
groote parkeerterreinen zullen in de bin
nenstad worden aangelegd, waar vele dui
zenden auto's een plaats zullen, kunnen
vinden. Het tegenwoordige gebouw van de
„Bijenkorf zal moeten verdwijnen, omdat
het precies het middelpunt uitmaakt van
een groot geprojecteerd plein.
In 15 jaar gereed'?
Het nieuwe stadsplan bevat een boek
deel druks en het hier medegedeelde is
in hoofdzaak de groote lijnen. Het geheel
is echter te beschouwen als een basisplan,
waaraan niet star zal worden vastgehou
den, Gerekend naar voorlogschen grond
slag kan het volgens den wethouder ir.
Kraayvanger in 15 jaar gereed zijn.
Bij de publicatie van het plan heeft
burgemeester mr, P. J. Oud tot de burgerij
gezegd: „Dat is het werk van vaklieden,
architecten en technici. Maar zij arbeiden
voor de geheeie stedelijke gemeenschap.
Wat zij zich voorstellen te verwezenlijken
is niet alleen een oord, waar gewoond
en gewerkt zal worden, maar in ieder op
zicht een brandpunt van het veelzijdige
leven der stad voor een reeks van komen
de geslachten".
Nieuwe rantsoenbonnen
Met Ingang van 13 April zullen nieuwe rant
soenbonnen voor voedings- en genotmiddelen
in gebruik worden genomen. De nieuwe bon
nen zijn rose van kleur. Op denzelfden da
tum zuilen ook nieuwe toeslagkaar ten voor
voor bijzonderen arbeid en voor a.si en
jonge moeders in omloop kom er..
De thans ir. omloop zijnde rantsoenbonnen
en bonnen der oude toesiagkaarten blijven
t.m. 11 Mei a.s. geldig, de wisselbonnen follj-
en ook na dien datum geldig.
Bollenzondag 28 April?
De narcissen staan in vollen bloei, zoo
wel de gele als de witte. Hier en daar is
reeds een enkele vroege tulp uit. Door het
koude weer zal de Bollenzondag waarschijn
lijk pas de Zondag na Paschsn zijn.
In de omgeving van Noordwljk zullen as.
Zondag waarschijnlijk naast de narcissen
ook de hyacinten in vollen bloei staan,
terwijl er" ook hier en daar een vroege tulp
te zien zal zijn.
Het woord is aan.
D r. A. M. M e e r 1 o o
Luisteren fs voor velen:
vxichten tot de ander klaar
is met zijn conversatie.
Het Russische verzoek
Maandag onder den hamer
Op de geheime zitting van den Veilig
heidsraad die Woensdag gehouden is,
werd volgens Reutevberichten besloten,
dat de raad Maaridag 15 April a.s, zal bij
eenkomen om de brieven te bespreken,
die van Rusland en Perzië ontvangen
zijn. De zitting van Woensdag werd door
Grotnyko bijgewoond.
Volgens prins Firouz, de woordvoerder
van de Perzische regeering, heeft Hussein
Ala den brief, waarin het Perzische ver
langen tot handhaving van het veelom
streden agendapunt tot uitdrukking werd
gebracht, geschreven op aanwyzingen van
de Perzische regeering.
De benoeming van Gromyko tot perma
nent gedelegeerde bij den Veiligheidsraad
heeft met zich gebracht, dat hij de functie
van Sovjet-ambassadeur te Washington
niet kan blijven vervullen. Hij is thans
van dezen laatsten post ontheven en in
zijn plaats werd tot ambassadeur be
noemd Nicolai Novikof, eertijds ambas
sadeur In Egypte.
Bevrijdingsfeest duurt één dag
Den minister van Binnenlandsche zaken
Is gebleken, dat in sommige gemeenten
plannen worden beraamd voor een twee- of
drle-daagsclie feestviering ter gelegenheid
van den bevrijdingsdag.
De minister verzoekt de burgemeester,,
het vormen van dergelijke plannen tegen te
gaan. respectievelijk de uitvoering ervan te
voorkomen, opdat, overeenkomstig den
wensch der regeering, de feestviering tot don
namiddag van Zaterdag 4 Mei worde be
perkt.
Indien de Vereenigde Staten meedoen
„Het Eritsche kabinet heeft besloten ilat
Engeland geiyken tred zal houden met de
Vereenigde .Stalen In alles, wat kan helpen
om de voedseltekorten in öe wereld te ver
lichten," aldus verklaarde een woordvoer
der van <le Brltsche regeering na afloop
van een bijzondere kabinetszitting die Don
derdag werd gehouden en waarbij eenstem
mig werd besloten, het brood In Engeland
op rantsoen te stellen. Indien de Vereenigde
Staten hetzelfde zouden doen.
Dc conferentie op ..De Hooge Vol uwe'. .Mevrouw Schcrmorhorn en tic minister
president posoere» «net eenige Indonesisch© gedelegeerden op ltet terras van het
slot St. Hubert us. V.l.n.r.: Soewardi. mevr. Schernierlioni. Pringgodigdo, mln.-
pres. Sehermerhorn en overste Soerio Santoso. (I*)
Atllee had in deze kabinetszitting een
dramatisch beeld geschilderd van den voed-
nelnood in verschillende landen, die hij den
grootste noemde in de wereldgeschiedenis.
De rapporten over de voedselsituatie in dé
UNRRA landen en Britsch-Indlë bewogen
de Brltsche regeering eveneens tot de aan
kondiging van vergaande beperkingen in
eigen land. onder voorbehoud dat de Ver
eenigde Staten dezelfde maatregelen zou
den nemen.
„Niet uitvoerbaar", aldus de V. 8.
Een langdurig onderhoud tusschen pre
sident Truman en den Amerikaanscheu mi
nister van Landbouw. Anderson, was het ge
volg van deze Engelsche verklaring, doch
naar Reuter mededeelt- heeft de minister na
afloop daarvan gezegd, dat rautsoeneerlng
van het brood in de Vereenigde Staten niet
uitvoerbaar is. „Wanneer wij moeten gaan
controleeren", zoo zeide hij. „zullen wij dat
op een hooger niveau moeten doen: wij zou
den dan de fabrieken en bakkers aan be
paalde regelen moeten binden."
De verklaring van de Brltsche regeering
vormde heden het meest sensationeele
nieuws in de Brltsche pers. Men moet hier
bij ln het oog houden dat de Britten zelfs
in de benauwdste periode van den duikboo
tenoorlog geen broodrantsoeneering gekend
hebben.
Vet en olie.
De Amerikaansche minister voor Land
bouw heeft een telegram gezonden aan do
ministers van voedselvoorziening van En
geland, Nederland, -België, Denemarken.
Zweden, Australië, NIeuw-Zeeland, Argen
tinië, Canada en Brazilië, waarin hij ver
klaart dat de V. S. zich „verdere opofferin
gen" getroosten in het binnenlandsch ver
bruik van vetten en oliën, indien geadres
seerden hetzelfde zullen doen. Anderson
doet een beroep op deze tien landen, die
„een betrekkelijk hoog verbruik van vetten
en oliën" hebben, met- de V, S, samen te
werken om de toewijzing van deze produc
ten aan de UNRRA-lauden te vergrooten.
Nederlandsch volk nog in een zeer on
zekere, zwevende positie verkeeren. Men
kan ook zeggen: in een „vacuum",
een luchtledig, temidden van mach
tige invloedssferen. Het spreekt dat
wij, t evenals andere kleine volken
in dergelijke positie, daaruit be
rijd moeten zien te raken en waarborgen
voor de toekomst moeten verwerven. Wij
hangen daarbij van de medewerking van
sterkeren af. Gelukkig is te verwachten
dat zij er belang in zullen zien, ons die
medewerking te verleenen. Hoe beter wij
ons huis in orde brengen dus ook: hoe
minder bureaucratisch en hoe minder
verdeeld wij zullen zijn en hoe sneller wij
den democratischen rechtsstaat herstellen
hoe grooter die bereidheid zal zijn-
Heel begrijpelijk. R- P-
Benoeming
De minister van Landbouw, Visscherlj en
Voedselvoorziening heeft benoemd tot plaats
vervangend ambtenaar voor de tuchtrecht
spraak voor de Voedselvoorziening in het
arrondissement Haarlem Jhr. mr. L. A. de
Milly van Heiden Reinestein te 's Graven-
ha ge.
Croote belangstelling voor eerste vrije verkiezingen
Voor het eerst in de Japansche historie
is liet volk van de Rijzende Zon in volledige
vrijheid ter stembus getogen. Het feit dat
gisteren ruim 65 procent der stemgerechtig
den aan de verkiezingen deelnam, bcwyst
dat dit democratisch novum de massale
belangstelling had van de Japanners, die
behalve de meditatie over hun nederlaag,
de beslommeringen van zeer gebrekkige le
vensomstandigheden te verwefken hebben
en deswege geacht werden weinig interesse
te hebben voor wat de geallieerden aan
hervormingen invoeren.
De stemming had plaats onder toezicht
van de geallieerde bezettingstroepen, die
klaar stonden om ln te grijpen bij de min
ste poging tot Intimidatie van deyzljde der
grootgrondbezitters of fabrikanten, die
thans weinig kans hebben gehad, invloed
uit te oefenen op den uitslag. Het is nog
niet bekend welke resultaten de verkie
zingen gehad hebben, en welke procent van
de 23 millioen uitgebrachte stemmen door
de verschillende politieke formaties zlju
behaald.
Er zullen 466 leden voor het Huls van
Afgevaardigden moeten worden aangewe
zen uit de 2800 gestelde candidaten, waar
van waarschynltjk de meerderheid door de
conservatieven za! worden geleverd.
Vooral de Japansche vrouwen hebben een
opmerkelijke activiteit bij de stembus aan
den dag gelegd. Het was voor het eerst ln
de geschiedenis dat Japansche vrouwen
haar stem mochten uitbrengen en zij heb
ben daarvan blijkbaar ruimschoots gebruik
gemaakt.
De minister der keizerlijke hofhouding,
baron Matsoedelro, was In Tokio een der
eersten die zijn stem kwam uitbrengen. Het
was een merkwaardig symbool van de ver-
nnderde omstandigheden ln de Japansche
samenleving, dat de keizerlijke minister ln
de rij stond temidden van de tuinknechts
en andere personeelsleden van het keizer
lijk palels.
