IJmuider Courant
Schermutselingen op Java
De Elf Partijen
Het herstelwerk
Perzië" wordt vervolgd,
„Spanje" begint
60e J&at-gtul# Nó. IR308
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Pecrcboom
Woensdag 17 April 1*46
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal f 4.
O IJ de sluiting der candidaatstelling
-L' voor de Tweede Kamer hebben zich
elf partijen aangemeld. Dat is veel minder
dan er in het strijdperk verschenen voor
de vorige verkiezingen, die van 1937. Het
is maar één meer dan de helft, want toen
waren er twintig. Daarvan bracht even
wel maar 50 procent het tot een vertegen,
woordiging in de Tweede Kamer, die in
de periode 19371940 dus tien partijen
telde. In ons nummer van Vrijdag hebben
wij de nauwkeurige cijfers van 1937 nog
eens vermeld. Zij zijn maar ten deele
bruikbaar als vergelijkingsbasis voor de
komende verkiezingen, omdat nu een
andere partijen-indeeling tot stand is ge
komen en een groep die toen vier zetels in
de Kamer telde, de N.S.B., gelukkig is
weggevaagd. De eenige partijen van 1937,
die thans in onveranderde eigen formatie
aan de start zullen komen, zi.in de R.K.,
die toen 31 zetels behaalden, de A.R., die
er toen 17 verkregen en de communisten,
van wie 3 vertegenwoordigers in de
Kamer zitting namen. Er was evenwel
nog een andere reden om aan de cijfers
van '37 te herinneren. Die was, dat ik er
nog eens de aandacht op wilde vestigen
in welke mate de Duitsche en N.S.B.-
propaganda, die over „vijftig partijen''
placht te fantaiseeren. gelogen heeft.
Andere leugens, even systematisch in
„Vova" en dergelijke organen gelanceerd,
waren van hetzelfde gehalte en soms nog
heel wat kwaadaardiger.
Het zal ons niettemin allen verheugen
dat de twintig partijen, die in '37 ver
kiezing nastreefden, nu tot elf zijn terug
gebracht. Dat is een gevolg van het
nieuwe streven naar samenbundeling van
krachten en de nieuwe afkeer van ver
splintering. die tot de meest verheugende
verschijnselen van dezen tijd behooren.
Tot het elftal partijen behooren ook nu
nog eenige kleine groepjes. Het staat.te
bezien of zij zetels zullen veroveren. Met
zekerheid kan niemand dat voorspellen.
Te verwachten is evenwel, dat ook het
aantal in de Kamer vertegenwoordigde
partijen lager zal zijn dan in 1937: dus
lager dan tien.
Men moet nu wei een grooten aanhang
hebben om het zelfs maar tot één Kamer
zetel te brengen. Tengevolge van bevol
kingsaanwas in de verloopen negen jaar
tïjds en van de uitbreiding van het kies
recht tot de 24- en 23-jarigen is het kie
zerscorps zoo sterk vergroot, dat het op
5.400.000 geschat kan worden. Bij de te
verwachten algemeene belangstelling zal
het aantal thuisblijvers percentsgewijs ge
ring zijn. zoodat de kans bestaat dat vijf
millioen geldige stemmen zullen worden
uitgebracht en de kiesdeeler één hon
derdste van dit totaal de 50.000 bereikt.
Dit zou dus het aantal zijn. noodig om
een Kamerzetel te veroveren.
Te verwachten is, dat de onzekerheid
over het resultaat van den stembusstrijd
op 17 Mei tevoren wel eenigszins ver
minderd zal worden. Daar zullen onge
twijfeld de Instituten tot onderzoek der
Publieke Opinie voor pogen te zorgen. Zij
hebben een paar maanden geleden al
pogingen gedaan, maar die bleken voor
barig, want verscheidene partijen hebben
zich pas later aangediend. Bovendien heb
ben velen ook nu hun stem nog niet defi
nitief bepaald en zijn anderen van mee
ning veranderd ten gevolge van bepaalde
gebeurtenissen en verschijnselen in dezen
bewogen tijd. Voor den oorlog was het te
voren tellen der neuzen, waarbij men zich
dan vooral liet leiden door vroegere ver-
kiezingsijuitslagen, een heel wat gemak
kelijker taak dan nu. Inmiddels zijn de
Instituten op het tooneel verschenen. De
zuster-instellingen in Amerika, Engeland
en Zweden hebben bij verkiezingen voor
spellingen gegeven, die nooit meer dan
2 procent van den uitslag bleken af te
wijken. In Zweden heeft men zelfs een
voorspelling geleverd, waarbij de afwij
king maar 0,7 procent was. Het zal dus
voor de Nederlandsche navolgers van het
Gallup Institute zaak zijn, ook niet meer
af te wijken dan twee procent. Bereiken
zij dat. dan zullen zij er groot vertrouwen
in hun voor ons land nog nieuwe han
delsartikel mee vestigen. Ik heb een ver
moeden dat zij, gezien de huidige bewe
gelijkheid van „het politiek gesprek"' in
ons land. de neiging zullen hebben om zoo
lang mogelijk met hun voorspellingen te
wachten
Het eenige dat men thans met vrij
groote zekerheid kan profeteeren is, dat
geen enkele partij de volstrekte meerder
heid ir. de Kamer dus minstens 51
zetels za'. behalen. Het vooruitzicht is
derhalve, dat na de verkiezingen twee of
meer partijen samenwerking zullen moe
ten zoeken om een regeering tot stand te
brengen, die op een Kamer-meerderheid
steunt. Laat ons hopen dat wij in Neder
land niet in het soort slop zullen belan
den. waartoe de Fransche er. de Belgi
sche Kamerverkiezingen hebben geleid.
Waarschijnlijk is dat niet. des te minder
omdat de wil tot samenwerking in ons
land groot er schijnt dan in 3elgië en
Frankrijk en de troefkaarten hier ook
anders verdeeld lijken te zijn.
De verkiezingscampagne der partijen
moet nog tot volle kracht groeien. Die
zal haar invloed op den uitslag doen gel
den en het is duidelijk dat naast de Indo
nesische kwestie vooral de vragen van
het toekomstige financieele en economi
sche beleid van belang zullen zijn. Zij
houden velen bezig en met reden. Vele
en een rijstaanhod van Sjahrir
Op 15 April stuitte een Nederlandsch-
Indische patrouille tusschen Batavia en
Buitenzorg op een honderdtal extremis
ten. Zonder verliezen aan Nederlandsche
zijde werden, drie extremisten gedood en
18 gevangen genomen. Denzelfden dag
werd een kampong nabij Tangerang bij
verrassing door Nederlandsche troepen
bezet, waarbij de verliezen aan Indonesi
sche zijde 40 dooden en vele gewonden
bedoegen. Drie Nederlandsche soldaten
kwamen om het leven. De buit bestond
uit groote hoeveelheden wapens, kieeren
en voedsel. Tegen dezen overval is door
de Indonesische z-egeering protest asnge-
teekend, dat thans door de geallieerde
autoriteiten onderzocht wordt, waartoe
lt.-generaal Stopford, de geallieerde com
mandant bevel heeft gegeven.
Tenslotte werd een aanval op het ra
diostation ten Zuiden van Bandoeng door
Nederlandsche troepen verijdeld.
Naar van bevoegde zijde wordt gemeld,
houdt de Indonesische politie ongeveer
40 Britsch-Indische burgers in verzekerde
bewaring. Zij worden ervan „beschuldigd"
NICA-geld in ontvangst te hebben ge
nomen.
Indonesië offert rijst aan
Britsch-ïndië.
Volgens het nationalistische blad „Mer-
deka" heeft Sjahrir namens de Indone
sische republiek 500.000 ton rijst aan de
bevolking van Britsch-Indië aangeboden.
Naar de plaatsvervangende directeur van
Uitstapjes in Haarlem
en omgeving
Sn menwerking van vervoers
ondernemingen.
Wij hebben reeds mededeeling gedaan
van de coördinatie op vervoersgebied. De
„Cebuto" zal dezen zomer tal vat? vacan-
tie-uitstapjes organiseeren. In Haarlem
en omgeving worden die verzorgd door
de N.Z.H. en de autobusbedrijven Maarse
en Kroon en de N.A.C.O. (Stormvogels).
Er zijn aantrekkelijke programma's opge
maakt voor ééndaagsche tochten, Men-
schen van elders zullen daardoor in staat
zijn onze omgeving te leeren kennen,
maar ongetwijfeld zullen vele Inwoners
van Haarlem en omstreken zich bij deze
tochten willen aansluiten om. nu het
moeilijk is in vacantietijd verre tochten
te ondernemen, de gelegenheid te gebrui
ken hun eigen gebied goed te leeren ken
nen en waardeeren!
het Nederlandsch-Indische departement
van Economische Zaken verklaarde, is het
menscheiijk gesproken, onmogelijk dit
aanbod te verwerkelijken.
De voedselsituatie op Java is nog van
dien aard. dat maandelijks 10.000 ton rijst
naar het eiland verscheept moet worden,
wil men een dreigenden hongersnood in
de steden voorkomen. Wanneer de goede
verwachtingen van den komenden rijst
oogst niet beschaamd worden, zal het wel
licht mogelijk zijn, dat Java zich zelf kan
bedruipen.
Zooals de toestand echter op het oogen-
blik is, kan het geenszins verantwoord
genoemd worden, aldus de plv. directeur
Dr. P. Honig, dat een korrel rijst voor
export bestemd wordt.
Van de 300.000 in de oorlogsjaren
licht beschadigde woningen in ons
land zijn er reeds 270.000 weer be
woonbaar. De noodwonïngbouw zal
beperkt worden tot 10.000. Van de 8 a
10.000 boerderijen die vernield werden,
\zijn er 3500 „in nood herbouwd".
Het woord is aan.
Augustinus:
Geef wat gij niet kunt
behouden en gij zult ver
krijgen wat gij niet kunt
verliezen.
Fransche coalitie
weer buiten gevaar
De dreigende breuk tusschen de Fran
sche rechtsche en linksche partijen ten
gevolge van een meeningsverschil over
het ontwerp der nieuwe grondwet in
de constitueerende vergadering, is
voorkomen door een compromis, zoo
dat het aftreden der M. R. P. minkrters
niet doorgaat en de discussies over de
grondwet kunnen worden voortgezet
Binnenkort zullen de beide kampen in
de Assemblee onder-handelingen ope
nen over het detail, waarover het ge
schil is ontstaan, nl. de parlementaire
vertegenwoordiging, die volgens de M.
R. P. uit twee kamers zou moeten be
staan, terwijl de linksche partijen een
enkele wetgevende vergadering eisch-
ten.
De minister van Buitenlandsche Za
ken, Bidault, heeft in de kabinetszit-
ting van Dinsdag medegedeeld, da't in
beginsel een acooord is bereikt.
'IV VlUsilieeu werd bij <Ie Kun. Mij. .Schelde" liet eerste schip nu de bevrij
ding (e waier gelaten. Hot is de vrachtboot nr. 253. 3000 ton srroot. oen der drie
Ha 11 se bootenwelke in 1943 door deu bezetter op stapel werden gezet, OU» voor
militaire doeleinden gebruikt te worden.
99'
Nederlandsch standpunt scherp omschreven
In de vergadering van den Veilig
heidsraad van Dinsdag is de beslissing
over de vraag of de Perzische kwestie
op de agenda gehandhaafd dient te
blijven, niet veel nader gekomen. Een
nota van den voorzitter der UNO,
Trygve Lie, over de te volgen proce
dure in deze aangelegenheid werd aan
een commissie van deskundigen toe
vertrouwd, die over het standpunt van
Lie binnen twee dagen rapport zal uit
brengen. Voordat dit rapport binnen is
zal de Perzische kwestie niet meer wor
den aangeroerd.
De Nederlandsche afgevaardigde, mr.
van Kleffens, heeft op scherpe wijze
stelling genomen tegen het afvoeren
van het Perzische agendapunt. Hij stel
de tegenover de eisch van Gromyko
de vraag: „Wie is baas over de agenda
van den raad, de raad zelve of de lan
den, die partij zijn in een geschil. Het
kan slechts de raad zijn die uitmaakt
wat er op de agenda komt. Indien de
Sovjet-interpretatie zou worden aan
vaard. zou de deur wijd opengezet wor
den voor misbruiken bij geschillen tus
schen groote en kleine mogendheden".
HET SP AAN SC HE HOOFDSTUK.
Nadat aldus onder het Perzische
feuilleton „wordt vervolgd" is komen
te staan, zal heden met het nieuwe
hoofdstuk, getiteld „Spanje" worden
begonnen. De Poolsche brief aan den
Veiligheidsraad, waarin de Poolsche re
geering het Franco-regiem een gevaar
voor den vrede noemt en aandringt op
een uitspraak in deze kwestie door den
raad. zal in de vergadering van van
daag aan de orde komen. De bijeen-
kiezers zullen daaromtrent en omtrent
meer nijpende kwesties ik denk aan
rechtszekerheid en zuiveringsbeleid
duidelijke verklaringen van de candidaten
verwachten. Daar is groote behoefte aan.
R. P.
komst begint om 9 uur in den avond
(Ned. tijd) en het valt te voorzien dat
de discussies, die zich rond drt thema
zullen ontwikkelen, noch in duur, noch
in geanimeerdheid zullen onderdoen
voor die welke de Perzische kwestie
begeleid hebben. De meeningen over
dit onderwerp zijn immers klaarblij
kelijk evenzeer verdeeld en de kam
pen zijn naar alle waarschijnlijkheid
op dezelfde manier geformeerd als in
het Perzische geval, met dit verschil
dat Frankrijk thans aan den „linker
kant" staat met een duidelijk gefor
muleerde eisch tot actie, terwijl het in
de Perzische kwestie een bemiddelen
de rol speelde en niet uitgesproken
partij koos.
De Fransche pers maakte Dinsdag
melding van militaire maatregelen aan
de Fransch-Spaansche erens aan beide
züden. Fransche troepen, gewapend op
oorlogssterkte, en afdeelingen van de
Garde Mobile zouden in den nacht van
Maandag op Dinsdag stellingen hebben
betrokken aan dc Zuidelijke grens, ten
gevolge van het feit dat talrijke Fran
co-spionnen op Franscli gebied zijn
doorgedrongen en Spanje zijn grens-
garnizoenen aanzienlijk heeft versterkt.
Franco's invitatie.
De Spaansche ambassade te Londen
heeft Dinsdag medegedeeld dat het be
sluit van den Spaanschen ministerraad
om „bevriende regeeringen uit te noo-
digen. tot het zenden van een onder
zoekcommissie naar Spanje om de on
juistheid der Poolsche beschuldigingen
vast w stellen" verwezenlijkt Ls en dat
de Spaansche regeering uïtnoodigin-
gen daartoe heeft gezonden aan Enge
land, de Vereenigde Staten. Australië.
Nederland. Egypte en Brazilië via de
vertegenwoordigers dezer landen te
Madrid.
Waarmee Rusland
den oorlog icon
De cijfers
der Ceallieerde hulp
De uitgebreide hulp van Amerika en
Engeland aan de Sovjet-Unie gedu
rende de veldslagen in het Oosten is
Dinsdag ter sprake gekomen in het
Britsche Lagerhuis, toen een der leden
de vraag stelde welke cijfers konden
worden gegeven van het oorlogsmate
riaal, dat tusschen 1941 en 1946 aan
Rusland werd afgestaan.
Minister-president Attlee gat' een
overzicht van deze cijfers, en onthulde
daardoor dat Engeland in de periode
van 1 October 1941 tot 31 Maart 1946
5218 tanks, waarvan 1388 uit Canada,
aan Rusland leverde. Het aantal vlieg
tuigen bedroeg 7411. waaronder 3120
van de Vereenigde Staten, die deze bij
drage leverden krachtens de leen- en
pachtwet en in ruil daarvoor Britsche
vliegtuigen als aanvulling voor hun
strijdkrachten in Europa ontvingen. De
totale waarde der leveranties bedroeg
ongeveer 308 millioen pondsterling. Bo
vendien heeft Engeland voor ongeveer
120 millioen pondsterling aan grond
stoffen. medicamenten. voedingsmid
delen. machines, fabrieksinstallaties en
ziekenhuisinrichtingen naar Rusland
Attlee besloot zijn uiteenzetting met
de uitdrukking van zijn blijdschap over
het feit, dat het Engeland mogelijk is
geweest deze hulp aan den Russischen
bondgenoot te verstrekken bij diens
grimmigen strijd tegen den gemeen-
schappelijken vijand.
Staking ingetreden
bij Ned. Dok Mij.
De staking bij de Ned. Dok- en Scheeps
bouw Mij is hedenmorgen een feit ge
worden. Het grootste deel van de arbei
ders verscheen niet op het werk. Regel
matig komen nog wel werkwilligen op
het terrein. Van incidenten, veroorzaak',
door posters, is niets bespeurd.
President Truman zal binnenkort een be
zoek brengen aan Japan.
