Strijdt tegen défaitisme
in Nederland"
Bestrijdt de baldadigheid
met speelgoed!
Spaart U op het oogenblik
y>
In het belang van Nederland en Indonesië:
Indonesiërs spreken
De Indonesische delegatie, die Don
derdag uit Nederland vertrokken is,
heeft tijdens verschillende gesprekken
met het A.N.P. op tal van vragen open
hartig geantwoord.
„Wat de bevolkingen op Java en Su
matra betreft," verklaarde de delegatie,
„van hen staat het onomstooteli.jk vast,
dat zij zich achter de republiek scharen.
De zgn. groote massa is juist de groep,
die fel de republikeinsche zaak aan
hangt."
„Van ernstigen aard is de beschuldi
ging van velen in Nederland, als zou het
Indonesische republikanisme in wezen
een soort fascisme zijn en dat dan op
grond van bepaalde verschijnselen, die
aan. het fascisme zouden doen denken'',
pe delegatie vraagt zich af. of men hier
in Nederland zelf de gevolgen van de
Duitsche propaganda reeds te boven is.
of. hier in Nederland niet tal van zaken
en regelingen veel overeenkomst toonen
met zaken en regelingen tijdens de
Duitsche bezetting. „Het zou dwaas zijn
daaruit op te maken, en dat doen wij
ook niet", aldus de delegatie, „dat Ne
derland fascistisch is, omdat tgn slotte
de geest, waarvan al die zaken en rege
lingen thans doordrongen zijn en de
bron daarvan volkomen vrij zijn'van
den geest van het fascisme. Op over
eenkomstige wijze behoort men te be
zien de sporen van de Japansche bezet
ting en daarmede gepaard gaande Ja
pansche propaganda, die in Indonesië
nog overgebleven zouden zijn. Op den
duur zullen deze ongetwijfeld afslijten."
„Als uiteindelijk doel stelt de repu
bliek de erkenning van de wereld
als volwaardige staat en natie, die
vrij zal zijn in het bepalen vari al
wat haarzelf betreft, dus ook in het
al of niet willen samenwerken met
een of andere natie. De keuze zou
dan slechts in schijn willekeurig
zijn, omdat ze uit den aard der zaak
medebepaald zal worden door his
torische economische, politieke en
cultureele factoren". De delegatie
legt sterken nadruk op de noodzaak
van een spoedige oplossing van het
groote conflict, zulks in het belang
van Nederland en Indonesië beiden.
„Het gaat niet alleen om de züiver
formeele kant van de zaak, maar
vooral en juist om de reëele feiten".
Een taak voor Nederland.
Geheel andere uitgangspunten kiest de
adviseur van dr. Van Mook, de overste
Soerio Santoso:
„Het herstel van Indië behoeft zoozeer
den bijstand van Nederland, dat ik u
zoo nadrukkelijk mogelijk zou willen
vragen te doen wat ge kunt, om het de
faitisme. waarvan ik tot mijn teleur
stelling in Nederland verneem spe
ciaal onder de jeugd, die meent, dat er
in Indië geen toekomst meer voor haar
te vinden is tegen te gaan. Wordt het
niet overwonnen, dan zal Indië daar
door onnoemelijk moeten lijden en schiet
Nederland in zijn taak en verantwoor
delijkheid oneervol tekort. Laat Neder
land niet vergeten, hoezeer Nederland
en Indië op elkaar zijn aangewezen: als
van beide kanten eerlijk wordt gewerkt,
is er voor beiden geluk en welzijn mo
gelijk".
Met betrekking tot het Indonesische
Republikeinsche leger T.R.I. en de taak
der Nederlandsche troepen op Java zeide
Santoso:
„In politiek opzicht vormt de T.R.I.
geen gesloten eenheid. Ongeveer een
derde gedeelte is onvoorwaardelijk
trouw aan 't kabinet-Sjahrir, een ander
derde gedeelte is onvoorwaardelijk tegen
het kabinet en de rest zit, om zoo te zeg
gen, op de wipplank.
In de T.R.I. zijn het vooral de aan
hangers van het volksfront, die scherp fen van
kan er zeker van zijn, dat welken
loop de ontwikkelingen ook nemen zul
len tegen deze groep gevochten zal
moeten worden. Indien voor deze taak
Nederlandsche troepen moeten optreden,
mag dit niet gezien worden als een kolo
niale oorlog, maar moet dit beschouwd
worden als een militaiv-politieele
actie, die slechts ten doel heeft de be
volking te bevrijden van rampokkers en
terroristen, die niet tot erkenning van
eenig gezag bereid zijn."
Voor (li' helft onder dak
Het door de Export- en Import Bank
verleende gedeelte van het crediet van
200 millioen dollars aan Nederland zal,
zooals reeds gemeld, worden gebruikt
voor den aankoop van goederen, verdeeld
over een 25-tal categprieën. Deze omvat
ten o.a. vetten, granen, sojaboonen, sui
kerstroop, fruit, tabak, kunstmest, pe-
troleumproducten, papier, papierproduc
ten, textiel, huiden, leer, landbouw- en
industrie-machines en transportmiddelen.
De door de handelsbanken verleende helft
zal tot elk doel kunnen worden aange
wend. De aankoopen zullen hoofdzakelijk
door Nederlandsche importeurs worden
gedaan, aan wie de gelden door de Ne
derlandsche regeering ter beschikking
gesteld zullen worden. Slechts de aan
koopen in het groot van levensmiddelen
zullen door de Nederlandsche regeering
geschieden.
ische gasten op Haarlems station vóór liun vertrek naar de Keizer
tegen het kabinet gekant zijn en men
Deez' haastige
wereld.
De Amerikanen beweren, dat zij het
wereldsnelheidsrecord voor vliegtuigen,
dat onlangs door een Engelsehen Gloster
Meteor op 606 mijl per uur (ongeveer 975
K.M.) is gebracht, kunnen verbeteren. Zij
zouden het nog 10 mijl sneller kunnen
doen met een speciaal gestroomlïjnden
Shooting Star. De R.A.F. heeft echter in
denzelfden Meteor nog iets achter de hand
gehouden, want men heeft indertijd slechts
90 procent van het maximum uit het vlieg
tuig gehaald, zoodat het record opnieuw
zou kunnen worden verbeterd.
Voorts is er nog de De Havilland Vampire
een enkelvoudig reactie-jachtvliegtuig,
waarvan de topsnelheid niet precies be
kend is, doch nog hooger moet liggen dan
die van den Shooting Star.
Tenslotte is er nog een geheim Britseh
jachtvliegtuig, dat hc-t eerste ter wereld
moet zijn, dat de snelheid van het geluid
zal evenaren of zelfs voorbijstreven. Dit
vliegtuig is nog in een experimenteel sta
dium. Als men weet, dat de snelheid van
het geluid aan het aardoppervlak ongeveer
760 mijl per uur bedraagt (pl.m. 1200 K.M.),
is het een klein kunstje uit te rekenen,
dat men in pl.m. 33 uur even om de we
reld jaagt
Er wordt en zeker niet zonder reden,
geklaagd over de baldadigheid der jeugd!
die in de oorlogsjaren is toegenomen.
Wanneer men met deskundigen op het
gebied der jeugdbemoeiïng over deze
quaestie spreekt, worden vele oorzaken
daarvoor opgesomd. Op één daarvan wil
len wij de aandacht vestigen: het gemis
aan bezigheid voor de kinderen. In nor
malen tijd had ieder kind zijn speelgoed,
zoowel om daarmee in huis als op straat
te spelen. Maar in de oorlogsjaren is
geen speelgoed gemaakt en veel wat in
de gezinnen aanwezig was, is versleten
of vernield en tenslotte in de vuilnisbak
terecht gekomen. Er zijn honderden kin
deren die geen stukje speelgoed meer
hebben. Thuis vervelen zij zich dus al
gauw en worden lastig. Het gevolg is,
dat moeder-hen de straat op stuurt. „Ga
maar buiten spelen!" Maar wat moeten
zij buiten doen? vroeger werd er gehoe
peld, getold, geknikkerd, getrommeld, of
touwhje gesprongen. Maar er zijn geen
hoepels, geen tollen, geen trommels en
geen springtouwen, Voor één knikker
moeten drie centen betaald worden, zoo
dat een. buul met knikkers voor een jon
gen een schat beteekent. Is het dan won
der, dat de kinderen tot kattekwaad en
zelfs tot baldadigheid vervallen. Steenen
liggen er altijd op straat en lantaarns
zijn in dit" geval een aantrekkelijk mik
punt.
Wij hoorden uit den mond van een
hoofdonderwijzer: „geef de kinderen weer
speelgoed en de baldadigheid zal vermin
deren".
Het is evenwel niet gemakkelijk dien
raad in de praktijk te brengen. „Volks
herstel" is begonnen met groote bedragen
beschikbaar te stellen voor het aanschaf-
materiaal in de speeltui-
maken. Daardoor is zekerheid verkre
gen, dat over enkele weken de Haarlem-
sche speeltuinen weer hun hekken zullen
openen om de kinderen te ontvangen.
„Volksherstel" te Heemstede stelde voor
elk der twee Heemsteedsche speeltuinen
f 1500 beschikbaar. Daar komt het dus
ook in orde.
„Volksherstel" wil in samenwerking
met de commissie voor „Geestelijke
Volksgezondheid" meer doen. Er zullen
in de overtuiging, dat. het hier een
zaak_ van herstel van ons volk geldt
middelen gezocht worden om te bewer
ken, dat er zoo spoedig mogelijk speel
goed voor de kinderen beschikbaar komt.
Vele huismoeders zien met angst tegen
de groote vacantie op. Tot haar gerust
stelling kan worden verzekerd, dat alles
gedaan zal worden, om te bereiken dat
er voor vacantiebezigheden gezorgd zal
worden. De moeilijkheid is om over vol
doende geschikte leiders de beschikking
te krijgen.
Arbeidsdienstplicht
voor NSB-ers
en kleine zwarte
handelaars
In overleg met het gewestelijk arbeids-
buréau te Amsterdam heeft de procureur
fiscaal bij het Bijzonder Gerechtshof aldaar
besloten het gebrek aan arbeidskrachten op
de volgende wijze tegemoet te komen: een
groot aantal der thans nog geïnterneerde
politieke gevangenen zal na een onderzoek
voorwaardelijk in vrijheid worden gesteld
met oplegging van arbeidsdienstplicht, die
door bemiddeling van het arbeidsbureau
moet worden uitgevoerd. Deze arbeiders
zullen worden toegewezen aan de indus
trieën. die het meeste werk voor de volks
gemeenschap verrichten. De meisjes zullen
voornamelijk tewerk worden gesteld in de
confectie-industrie. Daar deze menschen
voorwaardelijk in vrijheid zijn gesteld, na
dat zij geacht worden een intemeeringsstraf
te hebben ondergaan, die langer is, dan de
tijd die hun door het tribunaal voor Inter
fering zal worden opgelegd, acht men het
redelijk deze menschen weer in de gemeen
schap op te nemen. De vak ver eenig trigen,
waaronder de E. V. C.. hebben zich hier
mede accoord verklaard.
Ook de politierechter zal in het vervolg
een voorwaardelijke vrijheidsstraf opleggen
aan zwarte handelaars, die zich slechts aan
kleine overtredingen hebben schuldig ge
maakt. indien tenminste het Arbeidsbureau
werk voor den verdachte heeft. Slechts in
dien de veroordeelde het hem toegewezen
werk naar behooren vervult, zal hij zich
kunnen behoeden voor de tenuitvoerleg
ging van de gevangenisstraf of de uitzen
ding naar de rijkswerkinrichting in Veen-
huizen.
„Samen op weg"
met 6e Stichting 1940-'45
Voor een stampvol Frans Halstheater be
leefde de Nederlandsche verzetsfilm „Samen
op Weg" haar. we mogen wel zeggen, we
reldpremière. Deze min of meer bijzondere
gebeurtenis, stond in het teeken van de
Stichting 1940'45. die. zooals wij reeds
eerder vermeldden, met ingang van Maan
dag a.s. ten bate van de verzetslachtoffers
in Nederland een grootscheepsche inzame
ling begint. Mevr. H. Breukelaar v. d. Burg
en Dr. P. H. Schroder (als voorzitter van de
Haarlemsche afdeeling der Stichting) 'ga
ven de collectanten een leiddraad mee in
den vorm van een vraaggesprek, waaruit
het antwoord op eventueel door het publiek
te stellen vragen bleek. Met den wensch,
dat Haarlem in de landelijke collecte een
even goed. ja zelfs een beter figuur zal
slaan dan verleden jaar werd het „instruc
tieve" gedeelte van den avond besloten.
Jetje van Radio Oranje, die Vrijdagavond
wel twee lichamen gehad mag hebben fzij
trad n.l. ook op voor Haarlems Kunstcen
trum) bracht op gevoelige wijze eenige oude.
bekende liedjes, zooals ze vroeger via den
Engelsche zender tot ons kwamen. Tenslotte
draaide de beloofde film. die eerst In den
loop van den avond gereed gekomen was. Het
uit bijna 700 personen bestaande publiek,
hoofdzakelijk gerecruteerd uit de rijen dei-
vroegere illegaliteit, heeft intens meege
leefd met de verschillende, ons toch nog
zoo na aan het hart liggende episoden uit
den bezettingstijd, die door Multifiïm in
samenwerking met den Cineast Otto v.
Meyenhoff tot een belangwekkende docu
mentatie werden samengebracht.
Alhoewel het technische raffinement hier
en daar te kort schoot, meenen wij in „Sa
men op Weg" een geslaagde poging te mo
gen zien, om het epos van het verzet Sn het
Nederlandsche Volk levend te houden.
Zoowel ae sympathieke geste van den
heer Prager. als van de N. Z. H. T. M., die
respectievelijk zijn zaal en haar trams be
langeloos ter beschikking stelden, verdienen
een woord van lof, de dankbare gezichten
in de zaal, toen de consumpties weiden aan
geboden, spraken voor zichzelf.
nen, omdat dit in de oorlogsjaren ver>
dwenen is. Elke Haarlemsche speeltuin
(er zijn er 11!) kreeg daarvoor f 1000. De
gemeente heeft op zich genomen de ter
reinen der speeltuinen weer in orde ie
Dit is de vraag, die het Nederlandsch In
stituut voor de Publieke Opinie deze maand
aan menschen uit alle kringen en deelen
van het land stelde.
40 pet. spaart-,
58 pet.spaart niet,
2 pet. gaf geen antwoord.
Kantoormenschen en ambtenaren het
spaarzaamst:
Van de kantoormenschen sparen er 65
pet., van de ambtenaren 58 pet.
Van de huisvrouwen echter slechts 25
pet. en van de ondervraagde arbeiders
34 pet.
Haarlems eeuwfeest
iu affiches
"Bij kunsthandelaar Leffeiaar aan den
Wagenweg te Haarlem is tm. 30 April
een aanal affiches voor Haarlem's zeven
de eeuwfeest geëxposeerd, dat ingezon
den is op de daartoe uitgeschreven prijs
vraag.
Ondanks een groote verscheidenheid
ontmoet men toch vaak steeds weer op
doemende motieven meestal de vage
contouren van de oude St. Bavo oi' de
Amsterdamsohe Poort. Zelden echter
brengt een teekening tegelijk iets van
het oude en het nieuwe Haarlem in
beeld. Een van de uitzonderingen vormt
die, waar een in de lucht zwevende rid
der op het silhouet van het 20e-eeuw-
sche Haarlem neerziet.
De uitstekende verzorging van vele
inzendingen wettigt het vermoeden, dat
naast de liefhebberij-teekenaars ver
scheidene beroepsontwerpers aan het
werk geweest zijn. Sommigen hebben
meer dan één ontwerp ingezonden.
Hierbij reproduceeren wij twee inzen
dingen (Motto's: „Laurens Jaosz. Cos-
ter, de oudste burger in ons midden",
en „Jan Feest"). Laurens Coster staat
donker tegen een ultramarijne lucht;
de andere affiche vertoont een groote
verscheidenheid aan kleuren.
Naar inkomen is cle verdeeling als volgt:
Sparen Sparen niet Geen Antw.
Lage ink.: 35 pet. 64 pet. 1 pet.
Miadenst. 55 pet. 44 pet. 1 pet.
Hooge ink.: 52 pet. 39 pet. 9 pet.
„Voor welk doel spaart
Dat was de tweede vraag van deze N. I.
P. O.-enquète.
Dit zijn de antwoorden van de spaarders:
Voor den ouden dag, voor de kin
deren, om te trouwen, voor slechte
tijden, enz., kortom voor normale
doeleinden
„Voor aanschaffing van in de oorlog
versleten spullen", „Om straks van
alles te kunnen koopen", „Voor als
de boel zonder bon is", „Om klee-
ren te koopen", enz., dus voor ty
pisch na-oorlogsche doeleinden
Onbekend en geen antwoord
(Nadruk verboden).
63 pet.
J>ct.
pet.
