Een Generaal van 31 jaar
vertelt over „ma France"
Avonturen
Kort en Bondig
Het beleid
van dr. van Mook
Betoog van
dr. Feuilletau de Bruijn
De Stichting „Indië in Nood" organi
seerde Dinsdagavond in het Haarlemsche
Concertgebouw een bijeenkomst, waar dr.
W. K. H. Feuilletau de Bruijn, oud-lid van
den Volksraad in Ned-Indië en mr P.
N. Janssen, oud-burgemeester van Batavia
en eertijds lid van den Volksraad het
•woord voerden over de Ned.-Indische
kwestie.
Het betoog van dr. Feuilletau de Bruijn
had tot kern een verzameling van authen
tieke luisterrapporten van Britsche, Ame-
Tikaansche en Australische monitor-radio
diensten, die de door de Japansche en
Ned.-Indische radiostations gedurende de
bezetting verspreide mededeelingen bevat
ten. Uit deze rapporten komt, volgens
spreker, onomstooteiijk vast te staan, dat
de Japanners op groote schaal gebruik
maakten van de diensten, die inheemsche
Indonesische functionarissen bereidwillig
verleenden. De raporten spreken van be
noemingen tot adviseur van het Japansche
militaire gezag van bekende Indische figu
ren. die met name genoemd worden en
geeft verder de feiten van hun handelin
gen en uitspraken in deze adviseurs-func
tie. De genoemden waren leden van den
Volksraad en van het Hooggerechtshof,
onderwijsspecialisten, departementsamb
tenaren. regenten, artsen, leden van den
Raad van Indië, actieve medewerkers van
de verschillende politieke groepeeringen
als de Poetera, Perhimpoenan Indonesia,
Partai Nasional e.a. en erkende nationalis
ten. De functies waarin deze mannen dooi
de Japanners werden gesteld, wijzen uit
dat zij het Aziatisch ideaal van Nippon
voledig onderschreven en er hun mede
werking aan wilden verleenen. Uitspraken
van Soekarno en leden van den advisee-
renden centralen raad laten volgens spr.
geen twijfel daaromtrent. De geallieerden
werden openlijk als vijanden uitgekreten,
verklaringen als „Wij zullen leven en ster
ven met Japan" en „Er is voor ons geen
anderen weg dan samenwerking met Ja
pan", ..Japans overwinning is onze over
winning", zeggen genoeg. De monitor-
rapporten geven een groote verzameling
van deze uitspraken en de conclusie van
dr. Feuilletau de Bruijn was, dat de Bris-
bane-regeering en dr. Van Mook volledig
op de hoogte moeten zijn geweest van wat
zich in Ned.-Indïë tijdens de bezetting had
voltrokken.
Niettemin, zeide spr., heeft dr. v. Mook
nagelaten, den waren toestand aan de
Nederlandsche regeering te openbaren en
aan te dringen op de noodzakelijke krach
tige maatregelen. Hij moet alles geweten
hebben, want de inheemsche functionaris
sen die in de rapporten worden genoemd
waren allen vrienden of kennissen van dr.
v. Mook: Hij kende de namen en de feiten,
doch verzweeg de situatie en stuurde aan
op onderhandelingen. Hij moet volgens
spr.. geweten hebben dat in 1943 reeds alle
nationalisten naar Japansche zijde over
liepen en toch heeft hij na zijn bezoek
aan Indië van September 1944 tot Januari
1945 nagelaten, de regeering-Gerbrandy in
te lichten. De volle verantwoordelijkheid
voor het uitblijven van de noodzakelijke
maatregelen komt neer op dr. v Mook.
Zijn fouten hebben z.i. het prestige van
het Koninkrijk te grabbel gegooid. „Het is
afdoende aangetoond dat hij ongeschikt is
voor zijn functie," dus „weg met dr. van
Mook", aldus besloot dr. Feuilletau de
Bruijn.
Gedurende zijn uiteenzetting wijdde spr.
enkele woorden aan den invloed van de
nederlaag der Ned.-Indische formaties ten
tijde van de Japansche invasie op de uit
breiding van de separatistische beweging.
Hij hekelde het falen van het K.N.I.L. en
cischte een onderzoek naar het beleid van
generaal Terpoorten. Ten aanzien van de
oorzaken die tot dit falen der landtroepen
geleid hebben, onthield spr zich van com-
m ntaar, hij zeide slechts: „Er waren des
tijds Engelsche troepen in Indië en overal
Waar Engelsche troepen zijn, heerscht
chaos, wanorde, bende."
Het bestuur van de Stichting „Indië in
nood" besloot in de pauze een telegram
te zenden aan H. M de Koningin, waarin
werd verzocht om een ongerzoek naar het
beleid van dr. van Mook. gehoord het door
dr. Feuilletau de Bruijn overgelegde be
zwarende feitenmateriaal.
Na de pauze voerde mr. Janssen het
woord, die aan de hand van ïijn ervarin
gen na de capitulatie van Japan aantoon
de, dat de activiteit van de extremistische
groepen pas maanden na de capitulatie
den kop opstaken, tengevolge van het uit
blijven van krachtige bestuursmaatregelen
♦n het verhinderen van het weer in func
tie treden der geïnterneerde Nederland-
«che functionarissen.
De Radio geeft vanavond;
JtfILVERSUM I, 301 M.
1*7.30, 18.00. 20.00, 23.00 Nieuws en actual.
7ARA 17.00 Eddy Walis. 17.35 Johan Jong.
18.15 RVU. 18.30 Voor de Ned. Strijdkr. 19.00
Piano-duo De Raaff—Schutte. 19.15 Luister-
Wedstrijd m.m.v. Koos Koen. VPRO 19 30
„Openbaring". 20.05 Partij v. d. Arbeid. 20^25
,.De bedrogen kadi" door v. Gluck. 21 15
Partij v. d. Arbeid. 21.45 Ramblers. 22.15 Ge-
jprek van de week. 22.25 Omroepmannen-
koor. 22.45 Geestelijk leven. 23.15 Novelty
Serenaders. 23.45 Orgelplaatjes.
HILVERSUM II, 415 M.
19.00, 22.00 Nieuws en actual NCRV 17.30
/Ul-nounö sextet. 18.30 Het Rijk' overzee. 18.45
V3pnccio espagnol. 19.15 Progr. overz 39.20
Met band en plaat 19.30 Prot. Unie. 19.50 Met
band en plaat. IKOR 20.00 Dankdienst. NCRV
'145 Gr. muz. 22.35 Kerk en Staat. 22.35 Bel
Canto. 23.15 Avondconcert. 23.50 Schriftlezing.
Dr. F. Wibaiit, secretaris-penning
meester der Ned. Mij. lot bevordering
der Geneeskunde, deelt mede:
De buitengewone algemeene vergade
ring der Ned, Mij. tot bevordering der
Geneeskunde stelt vast. dat de door de
ovërheid voorgestelde honorariumher
ziening onvoldoende rekening houd'tmet
de materieele bezwaren der artsen, in
het bijzonder met. de stijging der on
kosten, en draagt het hoofdbestuur op
de onderhandelingen voort te zetten.
Zij spreekt uit, dat de materieele be
zwaren, hoe belangrijk ook, in beteeke-
nis achterstaan bii de grieven, welke bij
hen bestaan tegen het ziekenfondsen-
besluit en welke in hoofdstrekking
daarop neerkomen, dat dit besluit hun
belet aan het Nederlandsche volk een
zoodanige geneeskundige verzorging te
geven als zij mogelijk en noodzakelijk
achten.
Zij verzoekt het hoofdbestuur deze
motie ter kennis te brengen van de
overheid en van het Nederlandsche
volk.
„Oude S.D.A.P." opgericht
In een te Amsterdam gehouden vergade
ring van vroegere leden van de SDAP. werd
besloten tot oprichting van de „Oude SDAP".
Kr zal een blad worden uitgegeven en binnen
kort een landelijke vergadering worden ge
houden.
Onderscheidingen
voor hulp aan
geallieerde vliegers
Duizenden Fransche, Belgische, Nederland
sche, Deensche en andere Euiopeesehe bur
gers. die gedurende den oorlog hun leven
dagelijks in de waagschaal hebben gesteld
om langs ondergrondsche kanalen en in or
ganisch verband neergeschoten geallieerde
vliegers te begeleiden op hun ontsnappings-
tochten, zullen eerlang -* naar door lt. kol.
Betts, Commanding Officer van het 6801
Mis-X Detachment, Usfet (Rear) werd aan-
.gekondlgd door de Amerikaansche regee-
rine onderscheiden worden. Mis-X is het
legeronderdeel, dat belast is met het onder
hoek en het naar waarde schatten van de
hulp, welke aan Geallieerd vliegtuigperso-
neel bij htm poging den vijand te ontsnappen
en hun linies weer te bereiken werd ver
leend.
Na zestien maanden angstvallig onderzoek
naar de werkzaamheden, van een SO.OOO illegale
verzetslieden gedurende den oorlog, van wie
vermeld werd, dat zij op eenigerlei wijze
hulp verleend hebben aan de ontvluchtings
pogingen der geallieerde vliegers, is Mis-X
thans in staat mede te deelen, dat de voorbe
reidingenhet vaststellen van hetgeen ieder
precies gedaan heeft in een zoo vergevor
derd stadium gekomen zijn. dat het weldra
mogelijk zal zijn over te gaan tot de offi-
cleele uitreiking der onderscheidingen.
Naar schatting zullen van deze 60.000 per
sonen, wier naam aan Mis-X bekend is on
geveer 46.000 een dergelijke erkenning ont
vangen. Onder deze 46.000 zijn 25.000 Fran
sehen. 8000 Nederlanders. 12.000 Belgen, 300
Denen, 200 Tsjechen, 300 Hongaren en 100
Polen. Ongeveer een derde hiervan zullen de
medal of freedom" ontvangen, vergezeld
van een perkamenten oorkonde geteekend
door generaal Eisenhower en getuigend van
hun moedige hulp aan de geallieerden. Een
derde zal deze oorkonde alleen ontvangen
en de rest een brief, waarin de Amerikaan
sche regeering haar lof betuigt.
BURGERLIJKE STAND.
HAARLEM 14 Mei 1946
BEVALLEN: 10 Mei. M. M. Cornelissen—
Boersbroëk, z.; J. Bestvan der Kooij, d.;
li Mei, A. E. A. Pol—Meijer, d.; M. Klomp—
Wouda, d.; 12 Mei, H. C. van der Woude
Geerüng, z.; E. M. Visservan de Straat, z.;
13 Mei. K. Roest—Loenen, z.; E. H. Veldhui
zen—Behrendt, z.; P, J. L. KosterJonck-
bloedt. d H. van Opzeeland—Kion. d.; M.
A. de VosMuijlwijk, z.; H. C. Visservan
Berkum, z.; G. J. I. Hensen—Gadckens, d.;
14 Mei, z. M. SchranderRobesin, d.; B.
Wijtkamp—van Kleef, d.: A. G. Schipper—
Wenning, d.; J. van WanrooijVergers, z.
OVERLEDEN: 12 Mei, J. J. Leijn, 31
Kamperlaan; 13 Mei J. Smit—Frowein, 87 j..
Westerhoutpark.
ONDERTROUWD: 14 Mei: P. O. Feitsma en
J. M. Tolen; J. Lagerwerf en J. de Vries; F.
Rusch en C. W. H. Wedekind; W. P. Specht
Grijp en A. C. R. T. van den Belt; C. T.
Schuis en H. E. Klein: A. Hablous en H. M.
Geldorp: J. J. van Thiel en J. G. Hendriks:
P. W. Lissenburg en M. J. Klooster; W F.
Diikzeul en A. M. J. Kuijk.
GEHUWD: 14 Mei: P. A. Goossens en H. A.
M. M. M. Plus; J. M. van de Wetering en G.
Boerkoel; P. H. Groothuis en C. F. A. Ver
zijl berg
Men zou nooit in den spreker, die op zijn
lezingen-tournee ook Amsterdam aandeed
voor een persconferentie, een generaal ver
moed hebbeneerder een sportief zaken
man. Maar hij was het werkelijk: General
Guillain de Benouville.
Voor ons, Hollanders, zegt deze naam wei
nig of niets, behalve dat hij welluidend is.
In zijn land echter geniet de generaal groo
te bekendheid. Hij is een van de vier gene
raals die uit het verzet zijn voortgekomen,
en van hen de jongste: bijna twee jaar gele
den verkreeg hij zijn rang. Hij was toen
juist 30. Met eenige moeite weet hij in het
Nederlandseh te verkondigen: „lek ben ien
Amsterdam geboren." Dat :s in 1914 geweest,
juist toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak.
De Tweede Wereldoorlog heeft over zijn
loopbaan beslist: in 1939 subaltern officier,
vervolgens krijgsgevangene, ontsnapt, orga
nisator van het verzet binnen en buiten
Frankrijk en na de bevrijding secretaris
generaal van het ministerie van voorlichting.
Deze brillante carrière gaat nog gepaard aan
een op publicistisch gebied. Behalve van wer
ken over Baudelaire en Lodewijk den Heili
gen, is generaal De Benouville auteur van
een uitvoerig en interessant boek over de
verrichtingen van het verzetsleger: Le Sacri
fice du Matin (Het offer in den ochtend).
Frankrijk in en na den oorlog.
Reeds tijdens de bezetting was door de acht
Chefs gouvernementaux" een soort geheime
regeering ingesteld, echter met departemen
ten, die men In vredestijd niet tegen zal ko
men: Maquis, Inlichtingendienst, Deportaties
en verplichte tewerkstelling enz. Een derge
lijke indeeling had men voortgezet In de
departementen en op nóg kleiner schaal in
de districten.
De hooge bestuurderen van toen vindt men
terug in de regeerinig, het leger, of op be
langrijke posten in het industrieele of maat
schappelijke leven. Eén commandant her
stelt thans de spoorwegen, die hij geduren
de verscheidenejaren zoo nauwgezet heeft
vernietigd Maar men vindt deze mannen
evenzeer verdeeld in de verschillende poli
tieke partijen terug. Generaal De Benouville
verklaart echter met nadruk, dat verschil
van politieke gezindheid er geenszins in ge
slaagd is, de tijdens het verzet gegroeide
eenheid te niet te doen en naar zijn meening
is Frankrijk eendraehtiger dan voor den
oorlog. Zoo is het bijv. mogelijk dat hij met
zijn uiterst reehtsche opvattingen een hooge
functie bekleedt bij het ministerie van voor
lichting van een linksche regeering en als
haar officieele zegsman optreedt.
„Waar is de revolutie gebleven, die men
Frankrijk voorspeld heeft?" vroeg hij met
vuur. „Er is geen schot gevallen, de verkie
zingsstrijd is niet feller geweest dan gewoon
lijk, en al vindt men dan den heropbouw
niet overal naar wensch gaan. men dient de
mogelijkheden van het oogenblïk in aanmer
king te nemen"
Enkele cijfers.
Door de oorlogsomstandigheden heeft
Frankrijk 800.000 man verloren. Daarvan zijn
120.000 gesneuveld vóór den wapenstilstand in
1940; 300.000 vielen als verzetsstrijder of door
bombardementen en 200.000 zijn niet van hun
deportatie teruggekeerd. De overigen vielen
in gevechtsacties in Noord-Afrika, Italië, de
Middellandsche Zee en na de invasie in
Frankrijk en Duitschland. Het regiem van
een nieuw en vrij Frankrijk heeft minder
dooden geëischt en waarschijnlijk met meer
recht: 7000 van de ergste landverraders zijn
geëxecuteerd en daarmede is cle bijzondere
rechtspleging grootendeels ten einde.
Zoo heeft een jong en toch bevoegd verte-
Al bijna 40.000
gerepatrieerden uit Indië
De afdeeling pers en publiciteit van den
dienst der repatrieering deelt het vol
gende mede:
Op 1 Mei 1946 hadden 37.750 repatriee-
renden Ned.-Indië verlaten, en wel 19.800
uit Java, 5400 uit Sumatra, 10.000 uit Sin
gapore, 2400 uit Ceylon, 1000 uit Siam, 200
uit Manilla, 550 uit Borneo en Groote Oost
en 600 uit Australië en Nieuw-Zeeland.
Op dien datum wachtten in totaal nog
27.800 landgenooten op repatrieering, n.l.
15.000 op Java, 4300 op Sumatra, 1900 te
Singapore, 600 op Ceylon, 2600 in Siam en
3400 in Australië en N .-Zeeland.
Daar er door de vele adresveranderingen
een aantal onbestelbare telegrammen, brie
ven en postpaketten voor gerepatrieerden
bij de P.T.T. liggen, wordt aan alle ge
repatrieerden gevraagd direct opgave te
doen van adreswijziging aan het Centr.
Bur. verz. Oorlogsslachtoffers, afd. repa
trieering, "Wassenaarscheweg 14, Den Haag.
129. „Slof.slof!" klonk het achter
de deur, een grendel werd weggescho
ven. nog één. een slot werd omgedraaid.
(„Nou, nou, die toovenaar is ook bang
voor inbrekers!" fluisterde Wag Warrel
toe) en de hooge deur van het huis
knerste- langzaam open. Zouden we nu
eindelijk r-inden, wat we zoeken?"
vroeg Warrie, maar Wag kon niet meer
antwoorden, want een mager, baardig
gedrochtje stond in de deuropening en
kraste tegen de twee bezoekers: }yAan
de deur ivordt niet gekocht." De deur
piepte dicht, de grendels schoven er
weer voor. Wag en Warrel keken elkaar
eens aan en barstten in lachen uit. ,,Die
ouwe rammelkast denkt zeker, dat we
in mottenballetjes reizen" schaterde hij.
Maar Warrel vond Wag erg oneerbiedig
en trok hem mee naar den wagen te
rug. „Bénje" zei Wag, „ik geef het niet
op. .41 zou de onderste steen boven moe
ten komen, die toovenaar zullen we er
gens opduiken!"
genwoordiger van Frankrijk blijk gegeven:
van een goede hoop op de toekomst van zijn
land en een vasten wil, daaraan met énergie
te bouwen. Dat er inderdaad aan gebouwd
wordt moge blijken uit twee cijfers: de ko-
lengroductie van Frankrijk is 33 V« höoger
dan in 1938 en de half vernietigde haven van
Marseille lost én laadt thans 22 "/o meer dan
8 jaar geleden. Waar een goede wil is, moet
dus ook een weg te vinden zijn
Churchills vrouw en dochter
op reis door Nederland
Mevrouw Churchill en haar dochter
Mary hebben, op haar reis door Nederland,
gisteren een kort bezoek gebracht aan het
Oosten van het land. Om ongeveer half
één arriveerden zij in Oosterbeek. Nadat
mrs. Churchill een bloemenkrans voor het
monument had gelegd, begaf het gezel
schap zich naar het Airborne-kerkhof,
waar zij eveneens een prachtige bloemen
krans legde en geruimen tijd in eerbiedige
aandacht tusschen de graven van de hel
den van Arnhem verwijlde.
Vervolgens reed het gezelschap naar
Arnhem, waar burgemeester en wethou
ders de gasten ontvingen bij den gedenk
steen voor de Rijnbrug. Dichte drommen
Arnhemmers hebben mrs. en miss Chur
chill luide toegejuicht.
3 jaar voor „bunkerbouwers"
Het Bijz. Gerechtshof te1 Amsterdam ver.
oordeelde den 51-jarigen R. R. uit Over-
veen tot 3 jaar Rijkswerkinrichting en den
62-jarigen H. M. uit Santpoort tot 2 jaar
Rijkswerkinrichting. De eisch luidde resp.
6 en 2 jaar.
De verdachten hadden gedurende den
oorlog verdedigingswerken voor de Duit-
schers gebouwd en voor bijna 1.500.000.
aan Duitsche orders uitgevoerd, waarbij
zij, volgens hun administratie, 126.571.—;
winst maakten.
Uitspraak Unilever-affaire
De Economische Politierechter te Rot
terdam heeft uitspraak gedaan in de zaak
tegen de voornaamste verdachten in de
Unielever-affaire. De directeur van de
Unilever Verkoop Centrale, A. v. d. P.,
werd veroordeeld tot 1 jaar en .8.maanden
gevangenisstraf; de adjunct^directeur W.
F. C. D. en J. A. C. K., beiden tot 9 maan
den en A. L. tot 8 maanden; de chef-in
specteur H. F. ten H. tot 4 maanden en
de chef-inspecteur H. tot 6 maanden ge
vangenisstraf, allen met aftrek van pre
ventief. Al deze straffen zijn conform den
eisch, behalve die tegen den directeur,
tegen wien 1 jaar en 4 maanden was ge-
eischt.
Japansche instructeurs
voor T.R.I.
Volgens de republikeinsche radio te Ba
tavia zijn een aantal Japanneezen, behoo-
rende tot hel; tweede transport van Ja
pansche krijgsgevangenen van het binnen
land naar Probolinggo, in het binnenland
voorloopig vastgehouden ten einde te wor
den aangesteld tot leiders of instructeurs
van de T.R.I., het Indonesische leger. Deze
maatregel werd genomen overeenkomstig
een verzoek van Soekarno.
BINNENLAND
Twee doodvonnissen werden bekrachtigd
door den Bijz. Raad van Cassatie in de zaak
van de ,,Silbertanne"-moord op de burge
meesters van Asten en Someren. Het betrof
de beide verraders, ex-landwacliters J. van
Lieshout en G. S. v. d. Ploeg. De moorde
naars H. Kromhout en J. Besteman waren ln
cassatie reeds resp. tot levenslang en ter
dood veroordeeld.
De commissie tot herziening der onder-
wijzerssalarissen, onder voorzitterschap van
dr. J. H. Wesselings, is Maandag ten denarte-
mente van O., K. en W. door min. v. d.
Leeuw geïnstalleerd.
Oorlogsschepen van vreemde mogend
heden mogen, nu een desbetreffend K. B. van
25 Aug. 1939 is ingetrokken, weer binnen de
territoriale wateren van ons land komen.
Een Staatscommissie is ingesteld om aan
den minister rapport uit te brengen inzake
een vernieuwing van het Hooger Onderwijs
in Nederland.
De nieuwe Zuid-Afrikaansche gezant
voor België en Nederland, de heer Leif, is op
Schiphol aangekomen en' vertoeft thans in
Den Haag.
Mr. H. J. ReLnink is belast met de waar
neming van de functie van secr.-generaal bij
het ministerie van O., K. en W„ tevens van
directeur-generaal van Kunsten en Weten
schappen.
HAARLEM EN OMGEVING
Het beroep der Ned. Herv. Kerk te Haar
lem is aangenomen door ds. A. Oskamp te
Velp.
Ds. J. v. d. Berg te Vlijmen heeft "het
beroep aangenomen naar de Ned. Herv. Kerk
te IJmuiden.
„De Oosthoek", de Overijseische, Gel-
dersche en Drentsche vereeniging,, houdt
een feestavond op 13 Mei in De Leeuwerik.
De club „de Liester" voert het „vrolijk
spul", De komeet" op.
AGENDA
WOENSDAG 15 MEI
Stadsschouwburg: De kunst om te leven,
20 uur. Groote Kerk: Beethoven-concert H.
O. V., 20 uur. Geb. Jacobstraat: Concert Ned.
Kamerkoor. Rembrandt: De Roode Aarde
'18 j.). Palace: 30 Dagen corvee (18 j.). Luxor:
Alarm in mijn 17 (14 j.). Alle drie 14. 16.15. 19
en 21.15 uur. Frans Hals: Zet 'm op George,
14, 16.30. 19 en 21.15 uur.
DONDERDAG 16 MEI
Stadsschouwburg: Ik zie, ik zie wat jij niet
ziet (Comedia), 20 uur. Zuiderkapel: J. A,
Bruyn, 20 uur. Bioscopen: als Woensdag.
