umuiaer courant Voorspellingen P arijsche conferentie ge en mislukking „Unie van Indië" voorgesteld 60e Jaargang Xo. 1S331 Bureaux: Kennemerlaan 154, IJmuiden - Telefoon 5437 .Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93 Telefoon 10724. Kenneirter Editie van Haarlems Dagblad Directeur-Hoofdredactcrir: Robert Pcereboom Vrijdag 17 Med 194G Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem. Abonnementen: p. week 31 ct. per kwartaal f 4. EN nieuw verschijnsel bij -de eerste verkiezingen na den oorlog vormen de voorspellingen, die door instituten tot onderzoek van de publieke opinie worden gegeven. Nederland bezit deze instellingen pas sinds de bevrijding. In de Vereenigde Staten zijn ze al oud. Engeland, Zweden, Denemarken, Frankrijk zijn ze ook gaan toepassen. Hun methode is, eenïge dui zenden menschen te ondervragen, nadat deze groep met groote zorg is uitgekozen als vertegenwoordiging van verschillende godsdienstige overtuigingen, beroepen en welstands-klassen in de bevolking. Omdat dit systeem bij ons nieuw is, staan vele menschen er nog ongeloovig tegenover. De ervaring in de landen, die het al jaren toepassen bewijst evenwel, dat men er verkiezings-resultaten zeer dicht mee be nadert. Die ervaring heeft er dan ook toe geleid, dat het stelsel door vele firma's met groot vertrouwen wordt toegepast voor een ander doel, namelijk markt onderzoek, waarbij bijv. de belangstelling voor bepaalde producten, voor reclame methoden en verpakkingen wordt gepeild. De z.g. „proefverkiezingen", volgens dit systeem in verschillende landen gehouden, hebben bewezen dat de afwijkingen van het werkelijke resultaat niet grooter wa ren dan twee procent. In Zweden heeft men het tijdens den oorlog tot een voor spelling gebracht, waarbij de afwijking maar 0.7 procent bleek te bedragen. Natuurlijk zijn de Nederlandsche insti tuten er op gebrand, dergelijke uitkom sten te evenaren. Het zal niet gemakkelijk blijken, omdat wij op het oogenblik in andere omstandigheden verkeeren dan bij de Amerikaansche, Engelsche en Zweed- sche verkiezingen golden. Daar had men te doen met een ontwikkeling van zaken langs vaste lijnen. De vanouds bekende partijen deden zich gelden en toen de ver kiezingen naderden heerschte maar wei nig weifeling onder de kiezers. Hier is dat anders. Nieuwe partij-formaties, vooral concentraties van oude groepen hebben on der een aantal kiezers een onzekerheid ge wekt, waartoe de emoties van een bewo gen tijd en de toon der verkiezingsreclame het hunne hebben bijgedragen. In de laat ste maanden zijn de kansen van verschil lende partijen dan ook sterk wisselend geworden., De jongste rapporten van proef verkiezingen betreffen nu, op den dag voor de beslissing, de periode 20 April7 Mei. Het is in de huidige sfeer en om standigheden moeilijk aan te nemen, dat vrijwel alle kiezers toen al zeker waren van hun stem. Kennelijk bestond er een aanmerkelijk percentage, dat in de laat ste paar weken nog van besluit kon ver anderen. De kansen op een resultaat, dat niet meer dan 2 afwijkt, lijken dan ook niet groot. Een voorbeeld van dergelijke onzekerheid tot het laatste moment heb ben wij onlangs gezien in Frankrijk, een land dat ook bezet is geweest en waar eveneens velen weifelen omtrent hun hou ding. De proefverkiezing voor het referen dum over de Grondwet had een aanvaar ding met 54 tegen 46 voorspeld. Het resultaat was andersom, namelijk een verwerping met hetzelfde -verschil Hetgeen evenwel thans in Nederland verwondert, is dat twee verschillende in stellingen voor opinie-onderzoek bij hun bijna-gelijkloopende onderzoeken tot zoo sterk uiteenloopende resultaten komen. Wij hebben Zaterdag aan Elsevier's Weekblad het rapport van de afdeeling Opinie-on derzoek van de Nederlandsche Stichting voor Statistiek, betreffende de laatste tien dagen van April, ontleend. Het vermeldde: Partij van den Arbeid 31.6 Katholieken 29.2%, Anti-Rev. 11.5%, Partij van de Vrijheid 11.2%, Chr. Historischen 6.6%, Communisten 5.5 Prot. Unie 1.8 Staatk, Geref. Partij 1.5 Bellamy Par tij 1 Onafhankelijke Partij 0.1 Gister zond ons het Nederlandsch Instituut voor de Publieke Opinie te Am sterdam de uitkomst toe van zijn vijfde proefverkiezing, gehouden in de eerste week van Mei. zoodat het tijdsverschil miniem is en gepubliceerd in het Parool. Dit levert op: Partij van den Arbeid 33.9% Katholieken 29.5 Anti-Rev. 10.3 Par tij van de Vrijheid 9.5 Communisten 7.9 "/o, Chr. Historischen 6.6%, Staatkun dig Geref. 0.9%. Bellamy Partij 0.8%. Prot. Unie 0.5%: Onafhankelijke Partij 0.1 Terwijl slechts één week tijdsverschil in het opmaken der resultaten bestaat ver- toonen dus: de Partij van den Arbeid een verschil van 2.3 de Anti-Rev. van 1.2%, de Partij van de Vrijheid van 1.7 de Communisten 22. en de Prot. Unie 1.3 hetgeen in dit laatste geval zelfs een daling van het aantal stemmen met bijna driekwart zou beteekenen. Dergelijke schommelingen lijken wat al te kras. temeer als men bedenkt dat één procent van de stemmen bij de verkiezin gen ongeveer 50.000 kiezers beteekent. Het is moeilijk aan te nemen dat een partij in één week tijds zulke groote schommelin gen in haar vóór- of nadeel zou ondervin den. Passen de beide instellingen van opinie-onderzoek verschillende methoden toe of heeft een van beide haar „kiezers corps" met grooter zorgvuldigheid samen gesteld? Uit den uitslag der verkiezingen zal blijken, wie het dichtst de waarheid benaderd heeft. R. P- Volgens een Egyptisch blad zal Rusland de Anglo-Egyptische alüanlie voor den Vei ligheidsraad brengen, meldt Un. Press. Duitschland voorloopig besproken De conferentie van de ministers van Buitenlandsche Zaken is Donderdag avond verdaagd tot 15 Juni na een bij na onafgebroken zitting van drie we ken. De laatste twee vergaderingen in het Luxembourg waren gewijd aan een voorloopige discussie van de toekomst van Duitschland en aan het parafeeren van het herziene wapens ti Islands ver drag met Italië. De Britsche, Russische en Ameri kaansche plaatsvervangers der minis ters blijven te Parijs met hun deskun digen voor liet uitwerken der rappor ten, die den ministers zullen worden voorgelegd bij hun vergadering van 15 Juni. Een Amerikaansche woordvoerder zeide na het einde der conferentie, dat men deze toch niet als een mislukking mocht beschouwen. Er waren tenmin ste drie dingen tot stand gebracht: In de eerste plaats hebben de geallieerden 'grondig van gedachten gewisseld over de voormalige satellieten van de As. Ten tweede zijn de gewijzigde wapen stilstandsvoorwaarden voor Italië ge- teekend, en ten derde is de conferentie niet afgebroken, doch eenvoudig ver daagd. Een Britsche woordvoerder verklaar de, dat ofschoon ten aanzien van be langrijke punten geen overeenstemming was bereikt, de aan de conferentie ter- koste gelegde tijd toch ,-niet geheel ver spild was". In tegenstelling tot de Lon- densche conferentie is de atmosfeer constructief geweest en er heeft een zeer nuttige uitwisseling van gedachten plaats gevonden. Na afloop van de conferentie bespra ken Bevin, Bidault en Byrnes geduren de 45 minuten de kwestie van de kolen- leveranties aan Frankrijk. Bevin verze kerde Bidault, dat het verbruik van de kolen uit het Ruhrgebied opnieuw zal worden onderzocht in het licht van de argumenten, die de Fransche minister van Buitenlandsche Zaken in den loop van het gesprek naar voren had ge bracht. De plaatsvervangers der vier minis ters van Buitenlandsche Zaken zullen op Maandag 27 Mei bijeenkomen om de Italia ansche ver tegen wooxxligers aan te booren over de FrcUiscli-Italiaansche grenskwesties. Op 30 Mei zullen zij de Oostenrijksche en Italiaansebe verte genwoordigers hooren over de kleinere Tyroolsche grenscorrecties. Het woord is aan. Augustinus: In elke bewondering steekt een huiveren. België voor een voedselcrisïs De Belgische minister voor de voedsel voorziening. Kronacker, is in verband met de crïtieke voedselsituatie in België gis teren per vliegtuig in Ottawa (Canada) aangekomen teneinde de hulp der Cana- deezen in te roepen. De minister ver klaarde. dat de Belgische vco'-raden graan voor minder dan een week voldoende zijn, aldus Un. Press. Kronacker deed deze mededeelïng op een persconferentie, waar hij tevens over de mogelijkheid sprak fabrieken uit Ca nada naar België over te brengen en daar als partners van de Belgen in bedrijf te worden genomen. Hij maakte een soort gelijke toespeling ten aanzien van Ameri kaansche fabrieken. Het onderwijs te Haarlem B. en W. stellen aan den raad voor te benoemen: mej. J. E, Veenstra tot tijdelijk leerares in de Duitsche taal aan de H.B.S. A. De heer H. H. Ensing tot tijdelijk leeraar in de handelswetenschappen aan de Avondschool voor Handelsonderwijs. Critieke voedselsitua tie in Duitschland Hooge officieren van de secties ge zondheid en voeding van het Britsche militaire bestuur hebben verklaard, dat 9 millioen menschen in de Britsche zóne van Duitschland binnen 6 maan den van honger zullen omkomen, in dien de schepen met graan niet voor het einde van deze maand zouden arrivee- ren. Doordat er geen broodgranen meer voorradig waren in de Britsche zóne, is de toestand zoo ernstig geworden, dat mogelijkerwijze het huidige rantsoen voor den normalen verbruiker tegen begin Juni van 1.050 tot 400 a 500 calo rieën gedaald zijn. Zelfs met het huidi ge rantsoen, zoo verklaarden de officie ren. kan een mensch het, globaal ge schat, 6 maanden uithouden, maar de dood kan alleen afgeweerd worden door gebruikmaking van particuliere voor raden en den zwarten handeL „Desperate poging". De Duitsche raad. het besturend lichaam in de Amerikaansche zóne van Duxtsch- land, heeft aangekondigd, dat de voed selrantsoenen voor de Duitschers in deze zóne met ingang van 27 Mei aan slaande zullen worden teruggebracht tot een waarde van 1.180 calorieën te gen 1275 calorieën op heden. Deze maatregel wordt beschouwd als een desperate poging om nog strengere verlaging in de nabije toekomst te ver mijden. Volgens den nieuwen maatregel zaï het broodrantsoen van zes tot vier kilo per maand (ruim 130 gram per dag) worden teruggebracht. De raad heeft Hermann Robert Dietrich tot commissaris van voedsel voorziening en landbouw benoemd. Dietrich bekleedde eenzelfde funcüe, alsmede de post van minister van Fi nanciën, onder de republiek van Wei- mar. Het nieuwe voedselrantsoen zal o.rn. vijftig gram ei poeder per week voor personen van tien tot achttien jaar om vatten. Bidault candidaat voor premierschap Volgens den Paryschen correspondent van de News Chronicle heeft de M. R. P. besloten, dat de partijleider, de te genwoordige minister van buitenland sche zaken Bidault, candidaat zal zijn voor het premierschap na de op 2 Juni teriiouden verkiezingen. De socialisten verlangen, dat Goum premier zal blijven, indien Leon Blum, die thans in de Ver. Staten financieele besprekingen voert, den post niet am bieert. 2 De communisten zien m hun partij leider Thorez den komenden man. Zij hebben de hoofdlijnen van hun poli tieke programma bekend gemaakt. In buitenlandsche politieke aangelegenhe den zijn zij voorstanders van een bond- fenootschap met Engeland, van verstor ing van het pact met de Sovjet Unie en van een politiek van „loyale vriend schap" mei de Ver. Staten. Dertig zwarte paarden en C appelschimmels, een geschenk der Nederlandsclio regeering aan Koning George van Engeland, zijn uit Hoek van Holland naar Engeland verscheept. Weerbericht Geldig tot Zaterdagavond. Na een be trekkelijk helderen nacht overdag op nieuw half of zwaar bewolkt. Plaatse lijke regenbuien met eenige kan» op onweer Zwakke of matige wind tus- schen Zuid en Oost. Weinig verande ring in temperatuur. Witboek der Britsche regeering Donderdag heeft de Britsche premier Attlee in het Lagerhuis een nieuw plan voor de regeling van de Indische kwestie bekend gemaakt, dat in den vorm van een officieel witboek zal worden gepu bliceerd en zal worden voorgelegd aan de voornaamste Indische partijen. Dit plan bevat zes belangrijke punten, waar van het eerste de vorming van een „In dische Unie" voorstelt. Samengevat omsluit hei nieuwe plan de volgende gedetailleerde voorstellen: 1) Het vormen van een z.g. Unie van Indië. zoowel omvattend het deel dat rechtstreeks onder Britsch bestuur stond als de vorstenstaten. De Unie heeft het beheer over buitenlandsche zaken, de fensie en verkeer, en bezit de bevoegd heid om de financiën die hiervoor noo- dig zijn te verschaffen. 2) De Unie zal een wetgevende en een uitvoerende macht hebben, samen gesteld uit vertegenwoordigers van In dië en de vorstenstaten. 3) Alle zaken, niet vallende onder de bevoegdheid van de Unie, en alle restee- rende bevoegdheden, zullen door de provincies worden behartigd. 4) De vorstenstaten blijven alle za ken behartigen en zullen alle bevoegd heden behouden, die ndet door de Unie worden waargenomen. 5) De provincies zijn vrij om groe peer in gen te vormen, waardoor elite provincie zijn eigen regeering en zijn eigen wetgevend lichaam krijgt. 6) De regeling, die tussohen de Unie en de groepeeringen wordt getroffen, moet een voorziening inhouden, waar bij elke provincie bij meerderheid van stemmen van haar wetgevend lichaam een herziening der bepalingen van de constitutie kan verzoeken, na een be ginperiode van 10 jaar en met tusschen- poozen van 10 jaar daarna. De Britsche minister voor Indië heeft na de publicatie van de Britsche voor stellen inzake de nieuwe grondwet voor Indië verklaard, dat de grondwet zal moeten worden geformuleerd en uitge werkt door de Indiërs zelf. De Britsdhe regeering en het Britsche volk, zoo zei hij, zijn volkomen bereid deze onafhan kelijkheid toe te staan, hetzij binnen of buiten het Britsc'he gemeenebest, en hopen, dat hieruit een durende en vriendschappelijke verbondenheid tus- schen onze beide volleen moge voort vloeien op basis van algeheel e gelijk heid. De Engelsohe regeeringsnnssie heeft 't vormen van een afzonderlijken Mohammedaanschen souvereinen staat niet geaccepteerd. Holla ii dsche tulpen brengen lioop en aanmoediging" Oud-minister R. A. Butler, voorzit ter der Anglo-Neiherlana Society te Londen, heeft in een brief aan dr. J. Verhage. voorzitter van het Nederland sche nationale comité, dat Engeland bloembollen heeft aangeboden, zijn dankbaarheid voor deze gift betuigd. Hij zegt daarin dat de bloeiende tulpen in St. James Park de Engelschen her inneren aan den levendigen en veelzij- digen geest van het Nederlandsche volk. De aanblik, welken zij bieden, is des te opmerkelijker, door het contrast met het minder vroolijke beeld, dat de parken tijdens den oorlog opleverden. „Zij brengen ons hoop en aanmoe diging. welke wij met u willen deelen", aldus besluit deze hartelijke brief. Zwarte varkens Tusschen 1 November 1945 en 1 April 1946 zijn in Nederland meer dan 500.000 varkens in huisslachting geslacht, tegen circa 50.000 normaal. Alleen in de provin cie Noord-Brabant zijn in die periode naar schatting al 20.000 kg varkensvleesch buiten de distributie om geconsumeerd. Bij de regeering zijn maatregelen tegen deze uitwassen in overweging.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1946 | | pagina 1