Door het Zuiden sluipt de Nood
10 jaar geëischt
Luidsprekers
Maar het volk lacht zijn ronden lach..
De collecte, die dezer dagen voor liet „Fonds N'oodsebieden" overal in Neder
land zal worden gehouden lieel't een aantal journalisten naar de geteisterde gebie
den gelokt, vooral naar de doorschoten en troostelooze dorpen van X.O. Brabant
en N. Limburg. Verschillende burgemeesters, autoriteiten en prominente figuren
van „Volksherstel" hebben daarbij een toelichting' gegeven omtrent den stand van
zaken in deze gebieden, nu ruim anderhalf jaar na de bevrijding.
De indrukken, die men thans nog van deze streken mee naar huis neemt zijn
onuitwischbaar. Natuurlijk, veel is er verbeterd en hersteld maar er blijven zoo
ontelbaar vele omstandigheden over om het leven in geteisterd Nederland dor,
kleurloos en eenzaam te maken, dat liet beroep van onze Prinses in haar toespraak
van Maandagavond weerklank móet vinden in het hart van „onbeschadigd" Neder
land, wil een deel van ons volk niet ten prooi vallen aan wanhoop en ontreddering.
leder dorp een eigen
martelgang
Het is haast onmogelijk de lijdens
geschiedenis van ieder plaatsje of elk
stadje afzonderlijk te belichten, doch
in groote lijnen loopen hun moeilijk
heden parallel. De bevolking bevindt
zich overal in grooten socialen, gees
telijken en vooral cultureelen nood
en nóg heeft zij tijd voor een vroolijk
gezicht en een gullen lach.
Vrijwel overal zijn de kerken vernield,
deels moedwillig opgeblazen door de te
rugtrekkende Duitsche troepen, deels ver
nietigd in den strijd. In een betrekkelijk
klein aantal speciaal gebouwde noodker
ken kunnen de diensten thans weer voort
gang vinden, maar in vele gevallen
men aangewezen op schoollokalen
andere onderkomens. De geestelijkheid
doet haar uiterste best godsdienst en on
derwijs zooveel mogelijk normaal voort
gang te doen vinden, doch ook hier is
de materiaalschaarschte de groote rem.
In. het zwaar geteisterde Overloon bij
voorbeeld heeft men de banken voor de
school vervaardigd uit de resten van de
katholieke kerk en hier gaat het onder
wijs naar beste vermogens verder. Zelfs
is men er in dit dorp in geslaagd het kleu
teronderwijs weer ter hand te nemen.
Hemeltergend.
Wij bezochten tallooze gezinnen, dik
wijls met meer dan tien, kinderen, die
ondanks noodwoningen en voorloopig her
stel nog in hemeltergende omstandig
heden leven. Bij velen ligt de oorzaak
in het feit, dat hun inkomsten, in den
vorm van hun bedrijfje of boerderijtje,
vernietigd zijn en dat menschen, die ge
wend waren met eerlijken harden arbeid
hun brood te verdienen, thans aangewe
zen zijn op een doorgaans te lagen
steun. Er doen zich gevallen voor,
naar burgemeester Jans van Vierlings
beek mededeelde, waarin een gezin met
acht kinderen een uitkeering krijgt van
ruim 22 gulden per week
Dit. is het gevolg van' een regeling,
waarbij de uitkeeringen worden vastge
steld aan de hand van de inkomsten van
1940, welke op hun beurt worden be
rekend uit de over die periode betaalde
belasting. Dat van een dergelijk genera
liseeren verschillende gezinnen de dupe
worden, ligt voor de hand.
Voorts komt de nood zoo aangrijpend
tot uiting in de woningtoestanden. Ja, er
zijn in vele gevallen keurige noodwonin
gen gebouwd, terwijl ook door „Nood-
herstel" de huizen belangrijk zijn opge
knapt, in vergelijking tot een jaar ge
leden. Maar er doen zich gevallen voor,
waarin groote gezinnen samengepropt
zijn in twee vertrekken, waar gewoond,
gekookt en geslapen moet worden. In
andere huizen zijn verschillende gezinnen
bij elkaar ondergebracht. Er is groot ge
brek aan vloerbedekking. De bewoners
hokken meerendeels samen in kamers met
betonnen of steenen vloeren, wat natuur
lijk koud en ongezond is. Doordat de hui
zen met ingebouwde kasten verloren
gingen, is er thans niet voldoende berg
ruimte meer voor de kleeren en het is
voorgekomen, dat de kleeren den volgen
den dag totaal door de muizen stukge-
vreten waren.
Hygiëne onmogelijk.
Groot gebrek bestaat" er aan textiel,
met name aan lakens en sloopen, en aan
ondergoed. Hierdoor is de strijd tegen
scabies vrijwel hopeloos. De menschen
keeren gezond uit de inrichtingen en zie
kenhuizen terug, doch binnen korten tijd
zijn zij opnieuw besmet, omdat het on
mogelijk is, de dekens en lakens te ver
wisselen of te reinigen. Zoo is tuberculose
in vele gevallen ook in vergelijking met
de toestanden van voor den oorlog met
100 pCt. toegenomen, vertelde mr. R. H.
van Osten Batenburg, lid der Gedepu
teerde Staten van Limburg, die de jour
nalisten begroette.
Geen rijwielen.
De sociale nood wordt tenslotte ver
ergerd door het volkomen gemis aan
rijwielen en banden. Doordat de boeren
karren in vele gevallen, vernield zijn,
zijn de boeren aangewezen op hun rij
wielen, die meestal door de Duitschers
geroofd zijn. Maar in Venlo staan ca. 80
rijwielen, die bestemd zijn voor de nood-
gebieden bij Gennep en Bergen.
Het verstrekken der bonnen stagneert
Naar de betrokken burgemeesters
mededeelden, vindt men steeds nieuwe
redenen voor uitstel. Een vaststaand feit
is het echter, dat de rijwielen blijven
waar zij zijn: in een opslagplaats te Venlo
en dat, terwijl de bevolking er meer dan
dringend om verlegen zit
Cultureele nood.
De cultureele nood komt vooral tot
uiting in het groote gebrek aan vereeni-
gingslokalen, materiaal voor Sportver-
eenigingen en instrumenten voor de Har-
moniegezelschappen. De bewoners missen
hierdoor iederen vorm van ontspanning en
daardoor mag de cultureele nood mis
schien nog wel bedenkelijker geacht wor
den dan zijn sociale collega. In verwoeste
streken leven de menschen zonder het
vereenigingscontact, zooals dat vroeger
het geval was. Er is geen meubilair om de
lokalen in te richten, kortom aan alles
is gebrek. Geen mensch kan zonder licha
melijke of geestelijke ontspanning, doch
de bewoners van de noodgebieden moeten
thans wel zonder doen. Dat daardoor een
toestand van apathie ontstaat is
geen wonder. Wel een wonder is het, dat
uit al die kapotgerameide wrakken van
huizen een vroolijk gezicht naar de wijde
Brabantsche lucht en over de glooiing
van het Limburgsche land kijkt. Wan
neer deze menschen hun optimisme tegen
den nood in kunnen dragen, wanneer zij
hun schamelheid verbergen achter een
vroolijke lach, zouden wij Nederlanders
benoorden de rivieren dan niet ons
steentje bijdragen om deze schamelheid
in een menschwaardig bestaan te ver
anderen?
Hr. Ms. Banckert naar de Oost
Hr. Ms. torpedobootjager Banckert
onder bevel van luitenant ter zee I. G.
Koudijs vertrekt heden van Rotterdam
naar Indië. De bevelhebber der zee
strijdkrachten, luitenant-admiraal C. E.
L. Helfrich zou voor het vertrek schip
en bemanning inspecteeren. Ook de
commandant Zeemacht Nederland zal
bij het vertrek aanwezig zijn.
Weer krijgsgevangenen
met vacantie
Deze week is weer een 100-tal Duit-
sche krijgsgevangenen uit IJmuiden
met het s.s. Mira naar Hamburg ver
trokken om met eenige dagen vacantie
naar de Heimat te gaan. De krijgsge
vangenen gingen aan den touristenstei-
ger aan boord.
Schepen in zgn. „geveegde
gebieden" op mijnen geloopen
Naar wij in Norges Handels og Sjö-
fartslidende lezen is voor de derde
maal. in de omgeving van Kögebuk-
ten een schip op een mijn geloopen.
De eerste maal overkwam dit aan het
Deensche s.s. „Esbjerg", daaraan aan
het Zweedsche s.s. „Hugo"' en thans
aan het Deensche stoomschip „Marian
ne", welk vaartuig in 1924 was ge
bouwd en 1239 bruto ton groot was.
Het verongelukken van deze vaar
tuigen heeft vooral in scheepvaartkrin
gen groot opzien gebaard, daar dit is
geschied in vaarwater, dat als „mijnen-
vrij", was gegarandeerd.
De gezamenlijlce scheepvaartautori
teiten zullen nu in verband hiermede
nieuwe stappen namen, dat elk vaarwa
ter, dat als mijnenvrij wordt gesigna
leerd, ook werkelijk vrij van mijnen is.
Clandestien tabak ingevoerd
Douanebeambten hebben aan de Vis-
schershaven een man aangehouden, die
in het bezit was van drie blikken tabak.
Er werd proces-verbaal opgemaakt we
gens frauduleus invoer van deze tabak.
tegen Santpoortschen N.S.B.-Despoot
Zoowel tijdens de zitting voor het Bij
zonder Gerechtshof te Amsterdam van
Vrijdagmorgen als tijdens de bezettings
jaren in Santpoort deed de 56-jarige Sant-
poortsche uitgever J. P. K. het voorkomen
alsof hij Santpoorts grootste philantroop
was. In werkelijkheid zou deze blokleider
der NSB en leider van Winterhulp in
Santpoort steeds zijn uiterste best hebben
gedaan ondergedoken jongens en andere
arbeidskrachten, die naar zijn meening
naar Duitschland gestuurd moesten wor
den, uit het dorp te doen verdwijnen door
het schrijven van brieven, waarin hij
hun namen en adressen, opgaf, o.m. aan
den later uit den weggeruimderi Velsen-
schen inspecteur van politie Hitman.
Ook aan den anti-Duitsch gezinden
toenmaligen burgemeester Kwint heeft
hij in 1941 een dergelijken brief gezon
den. Hierin vermeldde hij een groep van
personen, die aan den Bloemendaalschen
weg woonden en die „een hetze voerden
tegen de Nationaal-Socialirrten. Hieraan
moet een einde komen. Met Nat.-Soc.
groet, Houzee"
De thans op vrije voeten zijnde ex-be-
ambte van het arbeidsbureau te Velsen,
B. L., die volgens een anderen arbeids
bemiddelaar van het bureau met K. sa
menwerkte, de portier B. en de vroegere
oolitie-agent A. F. J., allen hadden voor
den P.O.D. verklaringen afgelegd, waar
van zij zich thans in het bijzijn van K.
niet meer voor konden stellen ze te heb
ben geuit. De laatste in het bijzonder
wekte den indruk alsof hij de waarheid
wilde verbloemen, tengevolge waarvan de
president den griffier verzocht een ver
zoek tot den Haarlemschen Officier van
Justitie te richten om tegen J. een ver
volging wegens meineed in te stellen.
Nadat J. zich daarop plotseling herin
nerde, dat de verdachte toch wel eens
bij hem kwam op het politiebureau, zeide
verd. ter verduidelijking: „Er was nergens
meer telefoon in Santpoort en dus ging
lk op het politiebureau wel eens opbel
len, b.v. naar het Gewestelijk Arbeids
bureau in Haarlem".
„Wat had u daarmede te bêspreken?"
vroeg de advocaat-fiscaal.
K. Aarzelde en zei toen, dat hij zich ver
giste.
Een despootje.
Een coliega-NSB-er had verklaard, dat
K. in feite als burgemeester van Sant
poort optrad, hoewel van der Weide deze
functie in feite bekleedde. K. motiveerde
deze gedragslijn door te zeggen, dat hij
v. d. W. niet in staat achtte zijn werk
naar behooren te vervullen.
In zijn requisitoir noemde mr. Besier
de toenmalige Velsensche recherche het
verlengstuk" van de SD uit Haarlem. K.
was daar kind aan huis en wendde zich
ook steeds tot den directeur van het Ar
beidsbureau, den NSB-er Otterheide.
Verdachte heeft zich schuldig gemaakt
aan uitermate ernstig verraad, al heeft
dit voor de betrokkenen door omstandig
heden buiten de verantwoordelijkheid van
K., geen ernstige gevolgen gehad. Hij
eischte 10 jaar gevangenisstraf met ont
zetting uit de beide kiesrechten en alle
openbare ambten voor het leven. Uit
spraak op 5 Juli a.s.
Nummering der lijsten
Het Hoofdstembureau der ge
meente Velsen hield hedenochtend
een zitting voor het vaststellen van
de nummering der candidatenlijsten
voor de Gemeenteraadsverkiezingen.
De uitslag was:
1. Christelijk-Historische Unie
2. CPN De Waarheid
3. Katholieke Volkspartij
4. Partij van den Arbeid
5. Anti-Revolutionaire Kiesver-
eeniging
6. Partij van de Vrijheid
Viering van den
Koninginnedag
T. ,een onlangs in het gebouw vaa
Volksherstel aan den Zeeweg te Drie-
mus gehouden bijeenkomst van d«
Commissie Coördinatie Volksfeesten
met de besturen van verschillende
buurtvereenigingen in deze gemeente
werden plannen besproken over het or-
ga niseeren van feestelijkheden op Ko
ninginnedag.
Een interessant plan kwam naar vo
ren uit den boezem van de Vereeniging
tot het houden van Nationale dagen in
Santpoort, nl. het vertoonen van een
openluchtspel op het terrein van de
Ruïne van Brederode. waartoe de bur
gemeester als slotvoogd reeds zijn toe
stemming zou hebben gegeven. De kos
ten werden geraamd op f 3500 inclusief
en op f 1500 exclusief kosten van re
clame.
Verschillende bezwaren tegen dit plan
werden geopperd, eensdeels om de hoo-
ge kosten, anderdeels om den grooten
afstand voor eventueele bezoekers uit
IJmuiden en Velsen-Noord. Uit mede-
deelingen van den afgevaardigde van de
Oranje\ ereeniging te Velsen-Noord
bleek, dat men voor dit deel reeds een
voorloopig programma had samenge
steld, bestaande uit 's morgens kinder
feest, 's middags volksspelen, 's avonds
een voetbalwedstrijd met in de pauze
athletiek en zoo mogelijk tot besluit
een vuurwerk.
Nog andere denkbeelden werden naar
voren gebracht, onder meer het afste
ken van een vuurwerk met medewer
king van de brandweer.
Tenslotte werd besloten, een commis
sie samen te stellen, die zoo spoedig
mogelijk plannen zal beramen. In een
op Maandag 1 Juli a.s. te houden ver
gadering zullen deze plannen besproken
worden.
25-3arig jubileum bij de Douane
De heer J. J. Botvliet herdacht giste
ren den dag dat hij voor 25 jaar als
ambtenaar bij „Invoerrechten en Ac
cijnzen" in dienst trad.
De jubilaris werd op het kantoor aan
het Sluisplein door chef en collega's ge
huldigd. De heer G. Ket, verificateur,
sprak den jubilaris ook namens het per
soneel toe. Hij memoreerde hoe de heer
Botvliet altijd zoowel bij collega's als
bij het publiek een goeden naam had.
Na de bevrijding heeft de jubilaris zijn
werk weer met enthousiasme opgevat.
„Wij hopen", aldus besloot de heer Ket
zijn speech, „nog vele jaren in denzelf
den prettigen geest met u te kunnen
samenwerken".
De heer J. Bink sprak eenige waar-
deerende woorden namens de Vereenig-
de Scheepsagenturen. Hierna bood men
een schemerlamp en een penteekening
aan namens het personeel en een bloem
stuk pam ens de Vereenigde Scheeps
agenturen.
De heer Botvliet dankte voor al deze
huldeblijken.
Prins Bernhard in Londen
Prins Bernhard is Vrijdag te Londen aan
gekomen. Tijdens zijn verblijf in Engels nd
zal hij een parade van de Nederlandsche
troepen afnemen, die daar in garnizoen
zijn.
Burgemeester van Arnhem
Naar het ANP verneemt is met ingang
van 26 Juni benoemd tot Burgemeester
van Arnhem de heer C. G. Matser, sedert
9 Mei 1945 waarnemend burgemeester.
Tevoren was hij wethouder dier gemeente.
De wapenstilstand van vijftien dagen in
de gevechten tusschen de nationalistische en
communistische troepen in China, die van
daag zou afloopen. is met acht dagen ver
lengd.
HONDEN EN
KATTENBROOD
n. ENGELHART en ZN.,
Breestraat 144, Beverwijk.
Marktbericht van Vrijdag
De aanvoer bedroeg heden 144175 kg„
waaronder 37900 kg. schelvisch, 29025 kg.
kabeljauw. 7900 kg. wijting. 3000 kg. poon
tjes. 44300 kg. schol. 6620 kg. tarbot en
griet, 1785 kg. muilen, 1920 kg. schar, 440
kg. tong. schar enz.
De trawlers besomden f 21.440.
Verdere besommingen
Zweedsche kotters: L.L. 703 f 4760 G.G.
472 f 4502
Logger: KW 159 f 14.509.
Kustvlsschers
IJM 215 f 286. 202 f 418. KW 77 f 3823,
WR 116 f 29. HA 89 f 42. 96 I 86. 4 f 67. BK
57 f 172, 20 f 299. 25 f 99. 1 f 339. 16 f 11,
46 f 241. YE 7 f 284, UK 43 f 372, 174 f 317.
45 f 1710. 36 f 1244 75 f 266. 190 f 266, 85
i 384. 184 I 323, 93 f 217, 282 f 384 53 836,
76 f 1864, VL 44 f 1609. 1 1775. 86 f 366.
234 f 150, 162 f 2737, 9 f 51. 66 f 99. 51 f 425.
91 t 1804. 126 I 1760. 61 t 399 121 f 898. 243
t 1003, 64 f 678, 141 f 1004, 185 1 370. i
Net meisje, uit Drente. 22
jaar. zoekt betrekking als
HULP IN DE HUISHOUDING
voor dag en nacht. Op goede
behandeling en kost- zal meer
gelet worden dan op hoog loon
Liefst IJm.-O. Brieven L 60r
Net meisje b. z. a. als WIN
KELJUFFROUW, gen. in de
huish. te helpen. Trompstr.
IJmuiden-O.
RUILEN: 2 n. ontb. 1. voor
wol of flanel. Hyacinthenstr.
34, Santpoort (D.)
RUILEN: damesturnpak en
turnschoenen m. 38 voor luiers
iJmuiderstraat 76, IJm.-O.
RUILEN: Huis omg. stat.
Velsen met tuin voor Huis met
kamer, keuken, omg. Nieuw
IJm. Br. L 604.
Prima MEISJESRIJWIEL m.
beste banden te ruilen voor
radiotoestel of te koop. Wijk a.
Zeeerweg 52, IJm.-0.
RUILEN: k. schoenen m. 32
voor m. 21 of 22. Schouten. D.
Harto£hdw.6ir. 10, IJm.
KUILEN: woning Merellaan
voor woning Wijk a. Zeeërweg,
Kenn.laan, J. P, Coenstr. of
omg. Br, L 602.
Gevonden: een AUTOPED.
Tegen advertentiekosten terug
te bekomen K. Wilhelmina-
kade 49. IJmuiden.
Te koop: 1 pr.
MEISJESSCHOENEN m. 37-38
of te ruilen voor d&messch. m.
40, Tevens kort jasje te koop.
leeft. 12-13 J, Vel6erduinweg
no. 197a.
TE KOOP: 1 p. nieuwe
bruine Damesschoenen m. 4f
Stationsweg 87. Na 5 uur.
Te koop: z. g. a. n. MEIS-
JESMANTEL, tusschen 12-14
jaar. Huygenstraat 11.
Te koop: KINDERWAGEN,
kap stuk. W. Barendszstraat 11
IJmuiden-O.
TE KOOP: ganglamp, eenige
keukenlampen, gaskacheltje,
kachels, 3 stk, markiezen
1.02 M. br„ trapje, v. Tuyllweg
26, Velsen.
Te koop: LIEF HONDJE,
electr. windmolen voor etala
ge en verstelnoaiwerk gevr. ook
aan huis. R. Claaszenstr. 18,
IJmuiden-O.
Te koop: zwart o. kwr. HEE-
RENPAK, kl. "m. voor bejaard
persoon. Kortenaerstr. 19. Na
5 uur.
Te koop: 2 gedr. J. COS-
TUI MS, Ut. 16-18 j. Nachte
gaallaan 19, IJm. O,
Te koop: JONGE HENNEN
witte legh. en Red. Isl. 3 ra,
Te bevr, Willebrordstr, 8, IJro.-
Oost.
TE KOOP: pl.m. 20 M. tuin
slang, Jaarsma vulkachel, een
kroon, een ganglamp, een bad-
geyser, twee stoelen, 's Avonds
na 6 uur. Zeeweg 297. IJm.-O.
TE KOOP: lange leeren da-
mesjas f 80. damesfiets f 50, J.
de Graaf, Casembrootstraat 30,
IJm.-O.
TE KOOP: 4 stoelen en 2
armstoelen en haardkachel.
Schultstr. 11, Santpoort Stat.
Wie ruilt mijn SCHRIJF
BUREAU voor dressoir of buf
fet. G, Hoogeboom, IJmuider-
straatweg 72. IJm.-O.
TE KOOP: d. br. meisjes-
schoenen m. 37. Rullen: Wan
delwagentje voor wol of lap v.
japon. v. d. Voudellaan 43,
Driehuls.
Te koop: zeer goed spelend
ACCU RADIOTOESTEL goh.
compl. 's Av. na 6 u. De Ruy-
terstraat 63, IJm.-O.
TE KOOP: 2 pers. kano iet
peddels, huishoudtrap 10 tre
den, waschtafeltje, kinder a-
gen, staande luiermand, s ïl-
zuiger. (defect) Kerkerinkh in
72, Santpoort-Dorp.
TE KOOP: nieuwe flng. bul
ten- en binnenband I'xl 3/4
voor tandem. Te bev.\7ille»
brordstraat 25, IJm.-O.
