Wrakken in het IJsselmeer
P
Visscherij-Snufjes
150 Schepen rusten op den bodem
De ..erfenis der Duitsehers". Een der wrakken is geborgen en weer zeeklaar
gemaakt.
In het begin van de week ver
lakken sleepbooten van de fa.
Goedkoop te Amsterdam met twee
drijvende bokken van resp. 75 en
150 ton via Schellingwoude naar
het IJsselmeer, teneinde de helpen
de hand te bieden bij de bergings
werkzaamheden van de hier nog op
den bodem rustende schepen. Er
kan vrijelijk gezegworden, dat
hiermede de laatste phase van de
berging is ingeluid, immers toen
de Duitsehers in Mei van het vorig
jaar capituleerden, lieten zij bij
hun erfenis o.m. 150 schepen onder
de oppervlakte van het IJsselmeer
achter.
Met bekwamen spoed is onder leiding
van den Rijkswaterstaat een aanvang
gemaakt met het opruimen dezer wrak
ken. Thans, een jaar later, is dit aantal
gereduceerd tot drieëntwintig en bij
gunstig weer zal ook dit cijfer spoedig
slinken. Het meerendeel dezer schepen
is na Janpari 1945 door de Duitsehers
tot zinken gebracht toen zij zagen dat
er geen mogelijkheid meer bestond ze
naar hun land over te brengen, doch
niet alleen de Duitsehers, ook Neder-
landsche schippers zonden vaartuigen
naai- den bodem der zee, doch hun mo
tieven waren anders. Ze zochten veelal
goede plekjes uit waar aan schip en la
ding zoo min mogelijk schade toege
bracht kon worden. Het valt zeer moei-
3ijk te schatten wat op deze manier voor
ons land behouden is gebleven, doch
het kan in de millioenen loopen. Nemen
wij het voorbeeld van den schipper, die
voor de Duitsehers een sleep van dertien
dekschuiten naar Lemmer moest
brengen om vandaar naar Duitschland
te verdwijnen. De schipper meldde zich
prompt in Lemmer bij den Duitschen
commandant met de woorden: „de
schuiten liggen aan den wal gemeerd".
„Groszartig", zei de Duitscher en ging
ze meteen maar bekijken. Maar zijn
'temming werd er niet beter op, want
an de heele sleep van dertien schuiten
waren er nog twee over. De andere la
gen ergens onder het water. De schip
per had ze onderweg „verloren".
Dreggen.
Als men thans deze schepen wil lich
ten, is het eerst zaak ze te vinden, wat
een toer op zich zelf is. De opgegeven
posities blijken nog wel eens wat af te
wijken van de werkelijkheid. Zoo kwam
het meermalen voor, dat een schip vijf
tig a zestig km van de aangegeven
plaats werd gevonden. Tusschen twee
schepen wordt dan een kabel gesleept,
wolke natuurlijk blijft steken indien
deze op een wrak stuit. Dit is een gewel
dig geduldwerk. Uit den aard der zaak
is de actieradius van dezen kabel maar
zeer beperkt en moet men als het ware
elk stuk zc - grondig afvisschen om vast
te stellen waar ven schip ligt. Is dit een
maal ontdekt, dan bestaan er verschil
lende mogelijkheden om het boven te
krijgen. Veelal wordt het schin geheel
dicht gemaakt en wordt er lucht inge
pompt. zoodat het vanzelf naar de op
pervlakte komt. Dit is niet zelden een
zeer moeizaam karwei. In één boot
waren om en nabij de vijfhonderd klei
nere en grootere gaten, die eerst alle
gedicht moesten worden alvorens tot
berging kon worden overgegaan. Zit een
boot echter te vast. dan moet van drij
vende bokken gebruik worden gemaakt.
Sr worden dan trossen onder het schip
door gebracht en langzaam trekken de
Dokken het daarop naar boven. Het
hangt dan letterlijk in de takels en
wordt vervolgens naar een haven ge
sleept.
Wat probeerden de Duitsehers op
de schepen, die zij of goedwillende
landgenooten tot zinken brachten,
naar hun heimat over te brengen?
Het blijkt nógal zoo het een en an
der te zijn. Stoomturbines, heele
bruggen, schaafbanken, draaiban
ken, ladingen klinknagels, bagger
molens, dreglijnen, electromotoren,
schakelkasten, ja heele schepen
keurig uit elkaar genomen met ge
nummerde deelen werden als „la
ding" aangetroffen. In de 950 ton
metende „Cornelia" vond men zelfs
een jacht drijven, dat men op dek
had meegenomen. Bij nader onder
zoek kwam vast te staan, dat dit
jacht toebehoorde aan den direc
teur van de maatschappij aan wie
cle „Cornelia" toebehoort. Ook een
drijvende smederij, gebruikt bij de
Zuiderzeewerken, werd uit de gol
ven opgevischt.
Het overgroote deel der schepen en
lading blijkt nog zeer bruikbaar te zijn.
De ramp met de „Gr, 4"
Behalve deze oorlogsslachtoffers
is onder de 23 nog te bergen sche
pen de Groningen 4, die in den
nacht van 7 op 8 Januari 1945 in
aanvaring kwam met de Jan Nie-
veen. De kajuit van de Groningen 4
was propvol met menschen, voor
een groot deel vrouwen, die in
Friesland wilden gaan proviandee
ren. Een aantal hunner (vermoe
delijk twaalf) heeft geen kans meer
gezien zich in veiligheid te stellen
en kwam jammerlijk om. Zij zijn in
het schip achter gebleven. De Gro
ningen 4 zal door middel van drij
vende bokken naar boven gehe-
schen worden, weshalve een datum
voor de berging moeilijk kan wor
den geschat. De drijvende bokken
immers zijn in hooge mate van het
weer afhankelijk. Een stevige wind
maakt hun optreden practisch on
mogelijk.
Zoo zal dus binnen afzienbaren
tijd het IJsselmeer „wrakvrij" zijn,
waardoor hier althans de laatste
sporen van den oorlog zullen zijn
uitgewischt.
IJMUIDEN
Urker botter
na aanvaring
gezonken
In den nacht van Donderdag op Vrijdag
kwam in de Vissc-hershaven van de vis-
scherij terug de botter UK 142. Bij het
zoeken voor een ligplaats kwam de bot
ter in aanvaring met een achteruitvaren
den logger. De botter kreeg een groot
lek onder de waterlijn en begon direct
vol water te loopen. De schipper zette den
motor op volle toeren en voer naar den
lagen wal van de haven nabij de dokken.
Hier zonk het schip, maar de opvarenden
konden zich bijtijds redden.
Het was een tegenslag dat het scheepje
bij laag water was gezonken; bij het op
komen van den vloed Vrijdagmorgen viel
de botter geheel onder water en daarmee
ook de kostbare vangst, bestaande uit
ongeveer 100 kisten schol, schar, tarbot
en tong. Men had nog gehoopt, de vangst
tijdig te kunnen bergen, maar dit bleek
onmogelijk te zijn.
Later in den morgen kon met het ber
gingswerk worden begonnen; een groote
bok had den botter spoedig omhoog. Het
schip werd toen leeggepompt, waarna de
visch kon worden gelost. Deze werd Vrij
dagmiddag nog in de hal verkocht, echter
tegen verminderde prijzen.
De botter zal in het dok worden opge
nomen.
Voor den schipper-eigenaar en de be
manning beteekent dit ongeval een ern
stig verlies.
Stormvogels viert feest
Het feit, dat „Stormvogels" na een tijd
van in-zak-en-asch-zitten, dank zij haar
kranige eindspurt voor de eerste klas be
houden bleef, is voor het bestuur aan
leiding geweest tegen Donderdag a.s. in
Thalia" een feestavond te houden voor
alle leden met hun dames. De feestcom
missie is er in geslaagd een zeer aantrek
kelijk programma samen te stellen, dat
ongetwijfeld zeer in den smaak zal vallen.
Vergadering
O.K. Ondersteuningsfonds
Vrijdag hield O.K.O.F. in het Oud-
Katholiek Vereenigingsgebouw een verga
dering ter bespreking van de agenda voor
de a.s. algemeene vergadering, welke 2
Juli a.s. gehouden zal worden (in Culem-
borg). Daar men het over 't algemeen eens
was met de prae-adviezen van het hoofd
bestuur werd de agenda vlot afgewerkt.
Als leden voor het hoofdbestuur werden
gekozen drs. Th. Hijzen. uit Rotterdam
en mej. M. C. de Wilde te Gouda, terwijl
JJmuiden ter vergadering vertegenwoor
digd zal worden door Kap. de Rijk.
Daar de voorzitter de heer W. D, Wil-
jouw door ziekte verhinderd was, stond
de vergadering onder leiding van pastoor
Th. Moleman.
Nog 18 Loggers
ter trawlvisscherij
Van de Katwijksche vloot zijn nu nog
slechts 18 loggers op de trawlvisscherij.
daarbij inbegrepen de Java KW 159. De
andere Katwijksche loggers hebben de
trawlvisscherij beëindigd voor de haring-
visscherij.
Vier zilveren jubilarissen
bij de Hoogovens
De afdeeling Transportwezen van de
Koninklijke Nederlandsche Hoogovens en
Staalfabrieken N.V. te IJmuiden blijkt
wel een afdeeling te zijn, waaraan de
medewerkerstrouw blijven. Telkens
weer wordt er in die afdeelingen geju
bileerd; nu weer niet minder dan vier ju
bilarissen tegelijk en wel de machinisten
de heeren A. en J. H. A. den Dunnen en
de rangeermeesters de heeren M.. Luiken
en J. van Zantvliet.
De bedrijfsdirecteur ir. F. W. E. Spies
sprak de jubilarissen, die vergezeld waren
van hunne vrouwen, namens de directie
toe en overhandigde de enveloppen. Het
was voor hem een ware vreugde, honderd
jaren trouwe verknochtheid aan de maat_
schappij hier te mogen herdenken, hoewel
een sombere schaduw over deze bijeen
komst werd geworpen door het verschei
den van een medewerker van de afdee
ling, den heer Storp, die slachtoffer is
geworden van een mijnontploffing. In een
groot bedrijf wisselen vreugde en leed
elkander af, eindigde de spreker.
De heer Wiersma, leider van het
Transportwezen, voerde vervolgens het
woord. Hij overhandigde de jubilarissen
het Gedenkbord en bet Vereerend Ge
tuigschrift, waarna de heer Meyer, de
chef van het Vervoer, in een hartelijke
toespraak de loopbaan van eik: van zijn
„vierling" de revue liet passeeren. Zijn
toespraak werd vergezeld door de ge
schenken van de afdeeling.
De heer Heilo bracht op kernachtige
wijze de gelukwenschen van de kamera
den over, waarna de heer Tuinstra het
podium besteeg. Hij volstond dit keer met
het zeggen van een vers, ter eere van dit
honderd-jarig jubileum door hem ver
vaardigd. Muziek en zang bleven, als een
stille hulde aan de nagedachtenis van den
gestorven kameraad, achterwege.
De Helga haalt de Flamingo
De sleeper Helga is Vrijdagmiddag naar
Wilhelmshaven vertrokken om den in ge
noemde haven liggend en stoomtrawler
Flamingo op te halen.
De Shamrock naar zee
De stoomtrawler Shamrock, die tijdens
de Duitsche bezetting als patrouillevaar
tuig dienst heeft gedaan, heeft inmiddels
twee reizen in zijn oude gedaante ge
daan. Voordat het schip opnieuw naar zee
kon ver-trekken diende het gedemagneti
seerd te worden. Hierin kwam eenige
vertraging, doordat de installatie in Rot
terdam eenige dagen defect is geweest.
Jl. Zaterdag was deze echter weer her
steld en inmiddels heeft de Shamrock de
behandeling ondergaan en kon gisteren
naar zee vertrekken.
Personalia
Onze plaatsgenoot de heer J. G. Bergsma
slaagde voor het tweede gedeelte nota-
rieel-examen, gehouden in Den Haag.
De Empire Victory
naar Zuid-Afrika verkocht
Zooals wij reeds vermeldden, heeft de
vroegere Duitsche drijvende traankokerij
„Unitas", die verleden jaar in Engelsche
handen is overgegaan en thans „Empire
Victory" heet, gedurende de afgeloopen
wintermaanden (seizoen 1945/1946) aan de
jacht op walvisschen in de Zuidelijke
Poolzeeën deelgenomen.
Thans vernemen wij, dat dit moeder
schip door het Ministerie van Oorlogs-
transport is verkocht aan de Zuid-Afri-
kaansche walvischreederij de „Union
Whales", te Durban. Of dit schip wederom
zal worden herdoopt, of dat 't onder den
zelfden naam zal blijven varen, wordt
niet vermeld.
De Jolian cle Witt,
met troepen naar de Oost
Het s.s. „Johan de Witt" van de Stoomv.
Mij. „Nederland", te Amsterdam, zal on
voorziene omstandigheden voorbehouden,
omstreeks 15 Juli a.s., onder commando
van kapitein A. Kikkert, met gezinnen en
troepen aan boord, van Amsterdam naar
Batavia vertrekken, waar dit schip pl.m.
11 Augustus a.s. kan worden verwacht
XDI
De meeste menscheai mopperen eiken
dag op het weer en dat is inderdaad
dan ook om op te mopperen, want of
schoon het nu al bijna Juli is, kunnen
we het aantal zomersche dagen dat we
gehad hebben op de vingers van één
hand uittellen. En dan houden we nog
vingers over. Maar iedereen, die wat
met visch te maken heeft mag zich wel
in de handen wrijven vanwege het
weer. want voor den visohhandel en dus
ook voor de reederij is het weer al bij
zonder gunstig en het is ongetwijfeld
aan de koele temperatuur te danken,
dat de vischprijzen zich zoo kunnen
handhaven, dat het overgroote deel van
den aanvoer tegen de maximumprijzen
het land in gaat. Gisteren gingen som
mige soorten laag weg, maar daaraan
hebben de aanvoerders zelf schuld. Ze
weten, dat de vischliandel met Vrijdag-
sche visch altijd moeilijkheden heeft,
wat de verzending betreft en de vijftig
kustvisschers, die Vrijdag aan de markt
waren hebben veel minder geld voor
hun waar gemaakt dan wanneer ze een
dag eender binnen waren geweest. Het
binnenkomen op Donderdag levert voor
de kustvisschers natuurlijk ook zijn be
zwaren op, want dan is feitelijk voor
hen de week ten einde en dat is wel
wat al te vroeg.
Het is en blijft een moeilijke kwestie.
Dat kan ook van den export naar
Frankrijk gezegd worden. Op papier is
dit keurig voor elkaar, maar van het
papier naar de werkelijkheid is nog
een heel eind en het lijkt er nog niet
veel op, dat 1 Juli met den uitvoer kan
worden begonnen.
De regeling van dezen uitvoer is een
zeer ingewikkelde geschiedenis, het is
als het ware een ineenkropen van over
heidsbemoeiingen en van particulier
initiatief en dit zijn twee begrippen, die
nog al gemakkelijk tegen elkaar op bot
sen. Frankrijk zegt: de deur staat open,
kom er nu maar in, maar zoo eenvou
dig is het niet. Naar hetgeen ik over de
regeling aan de Fransehe zijde gehoord
heb, moeten de Fransehe importeurs de
offertes, die zij van de afzenders ont
vangen hebben, aan het een of andere
bureau overleggen en wie dan de voor-
deeligste offerte heeft krijgt de invoer
vergunning. De Vale groep Groothandel
heeft deze zaak in handen, is zooiets als
monopoliehoudster van den export, met
als aandeelhouders de exporteurs, diie
in bepaalde basisjaren aan den uitvoer
hebben deelgenomen. Het feit doet zich
bovendien nog voor, dat onze visdh, wat
de prijzen betreft op de Fransehe markt
zware concurrenten heeft in de Denen
en de Zweden, die^naar men mij vertel
de, er al met hun visch komen en die
onze exporteurs dus beconcurreeren
moeten, hetgeen gezien het hooge prijs
niveau van onze visch, lang niet gemak
kelijk zal vallen.
Veel nieuws is er verder niet te ver
tellen. Er wordt nog steeds druk ge
werkt aan het herstellen van hal D,
waar men nu ook het dak onder handen
genomen heeft.
PIETERMAN
Groote Makreelvangsten
in Noorwegen
Naar wij uit Noorwegen vernemen wor
den er de laatste weken tusschen Hau-
gensund en Frederikstad, veel makreel
gevangen. Er worden vangsten van 500
ton per dag gemeld.
De z.g. smasild of brislingvisscherij
wordt langs de geheele Noordkust uitge
oefend. Gedurende de laatste week werd
er niet minder dan 16.000 K.G. aange
voerd.
Van het begin van het jaar af tot 18
Mei jl. leverde de kabeljauwvisscherij'
176.528 ton kabeljauw op. Hiervan wecrdi
gedroogd 48.642 ton; gezouten 102.954 ton;
gefileerd 4449 ton, terwijl 20.140 ton versch
in den handel werd gebracht en ver
zonden.
De Ophir op de thuisreis
Naar wij vernemen, kan het stoomschip
„Ophir", van de K.P.M. dat den 16en Juni
jl. van Batavia, met repati-ieerenden aan
boord, naar Amsterdam is vertrokken,
omstreeks 21 Juli a.s. in laatstgenoemde
haven aankomen.
T.V.D. herrezen
De oudste gymnastiekvereeniging uit
IJmuiden, T.V.IJ., heeft haar lessen her
vat. De leiding berust in de goede han
den van den heer J. W. L. Sauer, den
bekenden K.N.G.V.-leider. De heer P. J.
Verwayen heeft zich bereid verklaard,
tijdelijk het voorzitterschap te blijven
waarnemen.
Het bestuur is als volgt samengesteld:
de dames M. M. J. v. Hotten, M. A. Zand
bergen, D. Rijkeboer, G. IJzerdraat en A.
Kelbling; de heeren P. J. Verwayen en
H. Kerkhoff.
Scheepsbewegingen
Mulan van Vlissingen te Skive Hada van
Gotenburg te Antwerpen; Sandenburgh van
Bilbao te Setubal; San Antonio van Londen
te Leizoes; Ton S. van Antwerpen te Oporto;
Zeemeeuw van Rotterdam te Dublin; Mary
van Londen naar Rotterdam; Rose Marie van
Oscarsham naar Rotterdam; Kelbergen van
Sfax naar Nederland; Willem Barendsz van
Casa Blanca te Marseille; Prima van Porthou
naar Fallanica; Prinses Juliana van Rotter
dam te Haibridge; Fiat van Fredeikstad via
Dordrecht naar Arnhem.
