IJmuider Courant
Soekarno blijft Dictator
Prijsopdrijving
in Amerika
Jodenvervolging in Polen
GOo Jaargang' No. 18372
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Pcerebooni
Zaterdag 6 Juli lftlft
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal f 4.
HET bericht dat een algemeene opdrij
ving der prijzen in de Vereenigde
Staten is losgebroken sinds de rem van de
prijsbeheersching is losgelaten, met het
verdere gevolg dat de regeering de aan-
koopen van voedsel voor de noodlijdende
landen heeft stopgezet, zal vele lezers
wei hebben doen beseffen dat de economi
sche moeilijkheden van dezen tijd geen
landelijke aangelegenheden zijn, waarvoor
men zijn eigen regeering verantwoordelijk
stelt zonder er verder over na te denken,
maar wereldproblemen. Op politiek gebied
is het, wat de groote kwesties aanbelangt
waarvan aller toekomst afhangt, niet an
ders gesteld. Het is beter dat men dit be
grijpt dan dat men zich iets wijsmaakt.
De Amerilcaansche prijsbeheersching is
Zondagnacht om twaalf uur afgeloopen.
Een poging om haar bij resolutie van het
Congres met twintig dagen verlengd te
krijgen is voorloopig gestuit op verzet in
den Senaat. Dit werd bewer-kt door sena
tor Lee O'Daniel, die principieel tegen
stander van prijsbeheersching is. Volgens
de Manchester Guardian kan het nu ver
scheidene dagen duren eer de Senaat de
resolutie aanvaardt. Maar ook als dat ge
beuren mocht is de verdere loop van zaken
onzeker. Dit vooral omdat in het Congres
een neiging bestaat om prijsbeheersching
slechts voor de huishuren te herstellen en
dus verder over de geheele linie los te
laten.
De eerste resultaten van de vrije markt
zijn ontstellend genoeg geweest. Zij gaven
den minister van Financiën aanleiding tot
de waarschuwing, dat de belastingen naar
rato verhoogd zouden worden. De regee
ring besloot intusschen om de aankoopen
van voedsel voor de noodlijdende landen
stop te zetten in de hoop, dat zij daar
mede de prijzen op een lager peil zou
stabiliseeren. Zij verklaarde uitdrukkelijk
te weigeren, voor tarwe en vleesch meer
te betalen dan het hoogste tarief van de
prijsbeheersching. Maar dit eischt nadere
toelichting Er is nog geen crisis in den
uitvoer van tarwe ontstaan, omdat de
regeering over groote voorraden beschikt
tengevolge van aankoopen vóór 30 Juni.
Wat vleesch aangaat betrof het export-
programma voor 1946 een gewicht van één
milliard zeshonderd millioen pond. groo-
tendeels voor de noodlijdende landen.
Daarvan was ongeveer de helft op 30 Juni
uitgevoerd, zoodat men ,,bij" was met den
uitvoer.
Vele groote warenhuizen hebben bekend
gemaakt dat zij voorloopig de prijzen on
veranderd zullen laten. Blijkbaar beschik
ken zij dus nog over aanzienlijke voo'r-
raden. Maar als de industrie en de groot
handel hun prijzen blijven verhoogen zul
len ook deze firma's tenslotte tot verhoo
ging van de hunne gedwongen zijn.
Dat hetgeen thans in Amerika geschiedt
zijn invloed in de geheele wereld doet
gelden, blijkt ook uit de uitwerking m
Engeland, welks graanpositie zeer ver
zwakt is door de levering aan noodlijdende
gebieden. Dientengevolge zeggen de En-
gelschen nu, dat Amerika de verantwoor
delijkheid voor hulp aan Duitschland maar
op zich moet nemen, want dat zij daar
niet langer mee belast kunnen blijven.
In de politieke en economische crisis,
waarin de wereld verkeert ziet men regee-
Tingen en parlementen ook van de groot
ste landen telkens weer tekortschieten
omdat de problemen, waarvoor zij ge
plaatst worden grooter zijn dan de taak,
waarmee zij zijn belast. Een parlement is
gekozen en een regeering benoemd met de
opdracht, de belangen van eigen land en
volk te behartigen. Traditie wil dat dit
geschiedt met voorbijzien van de belan
gen van andere volken. Traditie wil meer:
het pleegt te geschieden ten koste van
anderer belang. Hiermee nu zijn de poli
tieke en de economische werkelijkheid van
onzen tijd in steeds scherper conflict ge
komen en na den tweeden Wereldoorlog
ondervindt de wereld het volle conflict
van deze radïeale tegenstelling tusschen
Oud en Nieuw. Met Nieuw bedoel ik hier
die strooming in de wereld, die ondanks
verwoesting en afbreuk aan de beschaving
zich baan is blijven breken, die eerst in de
schepping van den Volkenbond en later
in die van de U.N.O., met al hun onvol
komenheden, belichaamd is en die niet
meer gedoogt dat men zooals vroeger
geschied zou zijn de zwaargetroffen
bondgenooten uit den oorlogstijd of zelfs
de verslagen tegenstanders aan hun lot
overlaat en zegt: zie zelf maar dat je er
bovenop komt.
Wie dit overdenkt begrijpt hoe het mo
gelijk was, dat Bevin in November in het
Lagerhuis met vollen ernst kon spreken
over de noodzaak der instelling van een
Wereld parlement. Die begrijpt ook dat het
streven naar Federale Unie op groote
schaal geen vaag ideaal is, dat toch wel
nooit bereikt zal worden, maar de aange
wezen weg uit de doolhof, waarin men
beland is. De oude verhoudingen kunnen
niet meer hersteld worden, omdat het
in ter-nat ionalisme met onderlinge afhan
kelijkheid der volken te ver is voortge
schreden en het menschelijk bewustzijn
dit feit erkent, al is het nog lang niet tot
ieders besef doorgedrongen.
Regeering en parlement in Amerika
bunnen de voeüselaankoopen voor de
noodlijdende landen wel tijdelijk onderbre
ken, maar blijvend stopzetten kunnen zij
ze niet. Dat gaat niet meer in deze we-
Tan Malaka ontvoerde Sjahrir
en wilde regeering omver werpen
Soekarno heeft te Djokjakarta een re
devoering uitgesproken, waarin hij met
geen woord repte van het herstel zijner
positie in de verhoudingen van'voor
zjjn staatsgreep. Hij deed daarente
gen een beroep op het Indonesische volk
om de grootst mogelijke medewerking
te verleenen aan den president, „in
wiens handen de staatsmacht berust".
Hij noemde verder zijn positie „een dic
tatorschap in naam der democratie" en
wekte op tot het voortzetten van den
strijd voor de onafhankelijkheid. Boven
dien waarschuwde liii voor de vijfde
colonne en riep den steun van het volk
in voor alle acties tegen deze onder-
grondsche bedreiging.
Sjahrir heeft eveneens een rede ge
houden, die echter maar drie minuten
duurde en geen feitelijkheden inhield.
Ook hij zweeg over het eventueel her
stellen van de democratische verhou
dingen en de beëindiging van de auto
ritaire positie van Soekarno.
Samenzwering der com
munisten.
Radio Djogjakarta heeft gisternacht
officieel de namen gemeld van degenen,
die door de republiek besohouwd wor
den als de ontwerpers van de plannen
tot Sjahrir's ontvoering t.w. Tan Mala
ka Soebardjo, Soekrani, Mohamad
Yamin en mr. Iwa Koesoemasoemantri.
Deze bekende communisten en links-
extremisten hebben hun planner, door
den commandant van de T.R.I.-divisie
te Djogjakarta, Soedarsono (niet te ver
warren met minister Soedarsono) doen
uitvoeren. Soedarsono zou slechts een
van de hoofdschuldigen zijn, die tot op
heden gearresteerd is.
Radio Djogjakarta voegde er aan
toe, dat Tan Malaka en zijn mede
samenzweerders ook het plan heb-
ben gesmeed om een nieuwe regee
ring te vormen, welke uit de vol
gende personen zou bestaan: Boen-
taran, Boediario, Ghairoel Saleh,
Mohamas Yamin, Soebardjo. Soe-
nardjo, Tan Malaka, Waohid Hasj Am
en Patty. Aneta merkt op. dat ver
scheidene van deze personen leden
zijn geweest van het eerste kabinet-
Soekamo.
Radio Ojogjakarta deelde voorts me
de, dat Tan Nalaka en anderen, ook toen
zij zich nog in een republikeinsch inter-
neeringskamp bevonden, waaruit zij on
langs werden vrijgelaten, er in waren
geslaagd om met Soebardjo en Soeman-
tri in contact te treden, terwijl dezen
zich op hun beurt met de buitenwereld
in verbinding stelden.
Radio Djogjakarta beschuldigt hen
er van. de geest van het volle vergiftigd
te hebben en propaganda tegen Sjahrir
te hebben gemaakt door middel van
nieuws, dat ze hebben uitgekozen uit
berichten van Aneta en van het dagblad
te Batavia en tenslotte getracht te heb
ben den indruk te wekken, dat Sjahrir
zijn kabine slechts het Nederlanasche
gezag in Indonesië pogen te herstellen.
Volledige revolutie
georganiseerd.
Mohamad Natsir, de Indonesische mi
nister van voorlichting, heeft gister
avond in een radio-uitzending uit Djog
jakarta verklaard, dat politieke tegen
standers van Soetan Sjahrir. de Indo
nesische minister-president niet alleen
samengezworen hadden om Sjahrir ten
val te brengen, maar ook ir. Soekarno.
president van de republiek af te zetten
en den door de Sovjets geschoolden
communist Tan Malaka de plaats van
Soekarno te doen innemen.
Gevechten bij Bekassi.
Britsühe en Ghurka troepen zijn ten
Oosten van Batavia de Bekassi-rivier
overgestoken en Niemandsland binnen
gedrongen.
De troepen die op het oogenblik ver
scheidene kampongs op den Westelijken
oever bezetten zijn in direct contact met
vijandelijke Indonesisohe troepen.. Men
réld. Zij zullen, ondanks het verleden,
genoodzaakt blijken niet alleen de belan
gen van het Amerikaansche volk. maar
ook die van verscheidene andere te blij
ven behartigen. Zij worden ertoe gedre
ven, wereldpolitiek en wereldeconomie te
voeren. Andere landen ondervinden het
zelfde. De groote moeilijkheid is dat een
internationaal lichaam, dat tegen deze taak
is opgewassen en dat onvermijdelijk moet
komen, omdat er geen andere oplossing
is, ontbreekt. Zoolang het ontbreekt zul
len crises en moeilijkheden bliiven voort
duren. R- p-
kon gisterochtend artillerie- en mor
tiervuur en hevig geweervuur hooren.
Bij de overeenkomst tusschen het
geallieerd commando en de Indonesiërs
inzake de bezetting van Bekassi was
vastgelegd dat de geallieerde troepen
niet zouden trachten de rivier over te
steken. Een woordvoerder op het geal
lieerde hoofdkwartier deelde thans ech
ter mede dat de voortdurende activi
teit van scherpschutters en herhaalde
nachtaanvallen op geallieerde posities
door Indonesiërs die zelf de rivier over
staken een schending van de overeen
komst beteekende om welke reden de
geallieerden besloten den Oostelijken
over van de rivier te bezetten, aldus
Un. Press.
Haarlem
als Industriestad
Beym.es
en de Centrale Werkplaats
Het voeren eenere industrialisatiepoü-
liek zou de harmonische structuur kunnen
schaden. Bovendien ontbreken nagenoeg
geheel de voor vestiging van industrie be-
noodigde gronden. Een ander bezwaar is,
dat de vestiging van een eenigszins betee-'
kenende industrie in den regel vestiging
van personeel in meer of mindere mate
noodig maakt. In de eerste jaren is, we
gens gebrek aan woonruimte, een derge
lijke vestiging zeker niet mogelijk. Bij dit
alles komt, dat het nut en het voordeel
voor Haarlem eener sterke industrialisa
tie zeker nog niet onomstootelijk vast
staat.
Wat betreft de overplaatsing van
industrieën als (le fabrieken van Bey-
nes en de Centrale Werkplaats der
Ned. Spoorwegen merken B. en W. op,
dat met de N.V. Beynes eenige malen
overleg is gepleegd om de overplaat
sing te voorkomen. Daar het gesplitst
bedrijf voor Beynes een bezwaar op
levert, is in die besprekingen de mo
gelijkheid onder het oog gezien de
fabrieken te verplaatsen naar een aan
spoor en water gelegen terrein binnen
de gemeente, met overneming door de
gemeente van de fabriek aan het
Stationsplein.
Ook de overplaatsing der Centrale Werk
plaats trachten B. en W. te voorkomen.
Hier is de positie der gemeente nog moei
lijker dan in het geval van Beijnes, daar
een dergelijke overplaatsing minder af
hankelijk is van plaatselijke omstandig
heden, doch een onderdeel vormt van de
algemeene reorganisatieplannen der Ned.
Spoorwegen.
(Wij teekenen hierbij aan, dat wij on
langs konden berichten, dat de verplaat
sing van de Centrale Werkplaats voorloo
pig van de baan is. Red. H. D.)
Hef woord is aan.
E u g èn e Markeau:
De afgunst is de onicille-
lceurigste en vleiendste aller
vleierijen.
(Uit: Remarques et
Pensées; 1893).
m
Do oden
bij ontploffing
staatsmijn Wilmelmina
Hedenochtend vroeg heeft zich In dc
staatsmijn Wilhclmina te Heerlen een
myngasontploffing voorgedaan. Volgens
de laatste gegevens lipbbon hierby één op
zichter en vier arbeiders het leven ver
loren. Voorts zijn cr tien zwaar en licht
gewonden geteld. Over het lot van één
arbeider verkeert men nog in het on
zekere.
De ontploffing schijnt gebeurd te zijn
toen in de afvoergalerij van de 331-meter
verdieping een transportband verlengd
moest worden.
De minister van Economische Zaken, dr.
G. W. M. Huysmans, onder wien het
mijnwezen ressorteert, heeft van zijn
medeleven doen blijken en laat zich ge
regeld op de hoogte houden van de laat
ste berichten over deze ramp.
Het staatstoezicht op de mijnen stelt
een diepgaand onderzoek in.
Onderwijsvernieuwing
Plannen te Haarlem,
B. en W. van Haarlem schrijven aar.
den raad, dat, om tot onderwijsvernieu
wing te komen, eenige voorwaarden moe
ten zijn vervuld. In samenwerking met
andere gemeenten worden reeds stappen
in die richting ondernomen. Verbetering
van de leerlingenschaal zal evenwel voor
loopig nog wel op bezwaren stuiten in
verband met gebrek aan schoolruimte en
het groote tekort aan leerkrachten
Zoolang aan bovenaangeduide voorwaar
den niet voldaan is, zal van algeheele on
derwijsvernieuwing geen sprake kunnen
zijn.
Waar de omstandigheden dit mogelijk
maken, zal echter wel een zekere verfris-
sching in de methodiek van het onderwijs
kunnen worden bereikt. Hierbij zal er
vanzelfsprekend tegen worden gewaakt,
dat het onderwijs zelf in het gedrang
komt. Bij de toepassing van onderwijsver
nieuwing zullen die methoden worden
toegepast, welke bij bet onderwijs in Haar
lem in de praktijk juist gebleken zijn (b.v.
persoonlijkheidsonderwijs).
De inschakeling van huishoudonderwijs
aan de leerlingen van de 7e en 8e leer
jaren stuit op bezwaren van practischen
en financieelen aard.
Wel is de bedoeling dit onderwijs te
centraliseeren in daarvoor ingerichte lo
kalen. Bijzondere scholen kunnen, indien
zij dit wenschen, zich hierbij aansluiten.
Een regeling hiervoor is in voorbereiding.
Veertig dooden bij progrom in Kielce
Gewapende benden hebben in de
Poolsehe stad Kielce Donderdagochtend
een ware progrom ontketend, toen zij
Joodsche huizen binnendrongen en de
bewoners mishandelden. Ook deden zri
een aanval op het Joodsche hoofdkwar
tier, waar zii in gevecht, raakten met de
veiligheidspolitie. Na een gevecht van
twee uren werd deze aanval door de
politie afgeslagen. In totaal zijn bij deze
anti-semietische relletjes volgens Un.
Press veertig dooden en zestig gewon
den gevallen.
Nader wordt gemeld dat het grootste
deel der dooden en gewonden Joden
zijn. Een regeeringswoordvoerder ver
klaarde tegenover Un. Press dat deze
ongeregeldheden werden uitgelokt door
fascistische en baldadige elementen, die
„een traditie van Polen vormen welke
betreurenswaardig is". Deze progrom is
de ernstigste die in Polen sinds de anti-
Joodsche relletjes in Krakrau van ver
leden jaar October is voorgekomen,
Kielce ligt 160 K.M. ten Zuiden van
Warschau en heeft een bevolking van
50.000 met een kleine Joodsche min
derheid.
De politie heeft intusschen tal
rijke progrom isten gearresteerd,
waaronder een negenjarige knaap
die door zijn gruwelijke verhalen
over kinderontvoeringen en mis
handeling door Joden welke alle
gefantaseerd bleken de schuld
draagt voor den moord op een ge
heele Joodsche familie, welke hij
als de daders had aangewezen.
Het referendum: 160 dooden.
Tenminste 160 personen werden ge
dood voor en tijdens het Poolsehe re
ferendum van Zondag in meèr dan 250
aanvallen op verkïezingscomimissies of
beambten van den Veiligheidsdienst, al
dus maakte gisterenavond de minister
van Veiligheid Stanislaw Radkiewicz in
Warschau bekend. Onder de dooden be
vinden zich 67 bandieten, terwijl 398
„bandieten" gewond of gearresteerd
wei-den.
Nu een derde van het totaal aantal
stemmen geleld is hebben de partijen
van den linkervleugel volgens de laat
ste niet-officieele uitslagen de leiding
in verhouding van vier tegen een, meldt
Un. Press.
In een vertraagd telegram uit War
schau zegt de correspondent van de
„Daily Telegraph", dat. er met het
Poolsehe referendum ernstige onregel
matigheden zijn geschied. Zijn bericht
heeft betrekking on stembureaux in
West-, Oost- en Midden-Polen en de
onregelmatigheden zijn naar zijn mee
ning voldoende om een geheel ver
draaid beeld van den verkiezingsuitslag
te geven.
Als gevolg van een tusschen de dagbla
den getroffen regeling, ter verzekering
van een billijke papierverdeeling. ver
schijnt ons blad, uit hoofde van zijn for
maat. heden in een omvang van 8 pagina's.