Wij hebben een vlootplan
Avonturen
....maar nu de schepen nog
omvangrijke verliezen (lie de Nederlaiidselie Koninklijke Marine tijdens den
oorlog heeft geleden, liel'.ieii het noodzakelijk gemaakt, zoo wij nog prijs stellen
op een vloot, een plan ervoor te ontwerpen. Dit plan is in opdracht van den minister
van marine ontworpen en thans geeft kapitein-luitenant ter zee A. Kroese, die ver-
i overzicht, waaraan wij liet volgende ont
houden is
Iconen.
nan dei
-staf, hier
Auteursrecht „Spoorboekje"
Omtrent het vrijgeven; van het auteurs
recht op de officieele dienstregeling der
N.V. Ned. Spoorwegen, kan nader worden
gemeld, dat het niet toegestaan is, deze
dienstregeling in haar geheel, op welke
wijze ook te reproduceeren. Wel mogen
uitgevers van dag-, week- en nieuwsbla
den deelen van de dienstregeling voor re
gionaal gebruik doen nadrukken en uit
geven, mits hierbij geen gebruik wordt
gemaakt van de officieele dienstregeling
anders dan als bron voor de gegevens.
NIET MEER NEUTRAAL.
Bij de gewijzigde vlootpolitiek wordt
het n.u t ra H tel. sstand pu n t verlaten,
waardoor men tot de formule komt. dat
de vloo' /.ooiaix'g moot zijn samenge
steld. dat wij een marrieme bijdrage
k.unn.n l.;\eren die overeenkomt met
omze o .-die in de volkeogerneenschap.
Hot spreekt haast vanzelf, dat wii in
6taat moeten zijn, den eersten stoot op
te vangen en zoodanig afremmen, dat
onze hondgencoten de gelegenheid krij
gen. hun tegenactie te ontketenen.
Onze formaties zullen geen zware
eenhedon beva ten, zoodat de offensie
ve mogelijkheden van onze nieuwe vloot
beperkt zullen blijven. Daarom is een
samenwerking tusschen de verschillen
de ondrrd elm en met andere wapens
ten zeerste gewenscht. En dan boven
dien met belangrijke aantallen deelne
mers in den vorm van volledig beman
de schep, n en vliegtuigen en niet. al
leen me de ..symbolische oefemverban-
dem". waaraan wij voor den oorlog ge
wend waren geraakt. Practisehe be
kwaamheid i- de rugigegraat van elke
sterke organisatie.
Aan de hand van deze algemeene be
schouwing is besloten de Nederlandsche
zeegaande vloot te doen bestaan uit
eemge sim ld celen, elk onder bevel van
een vlagofficier. Gehoopt wordt, dat
onze smaldeelen in de gezamenlijke Ge
allieerde vloot als ..nationale" formaties
aan den str;;d zullen deel nemen en dat
wij ender Geallieerd opperbevel zelf
standige J--'chten kunnen uitvoeren.
..MENSTELLING VAN DE
VLOOT.
Ieder smaldeel zal bestaan uit mid
delbare en lichte eenheden en enkele
hjulpscheuon. Elke maoht. moet voorbe
reid worden op aanvallen en aange
vallen worden. Voorts kan men door
concentratie van verspreide formaties
de aanvalskracht verhoogen, waartoe
vooral de mcbiele strijdkrachten zich
leenen. De samenstelling van een Ne
der iandsc'.i smaldeel is:
a. twee kruisers
b. een licht vliegkampschip
c. acht iagers
d. een moederschip (depót- en werlc-
schip)
e. ei n tankschip
Het offensieve vermogen in de lucht
is evenmin groot indien slechts één
licht vUogkampsehip per smaldeel voor
komt. Wanneer een dergelijke formatie
©pere r;, op gevaarlijk terrein, is een
kuch tb c sch er m in.gs-pa ra pluie van 12
vlieg uigen noodig, d.w.z. dat voortdu
rend 12 l i-g tui gen in de lucht moe ten
zijn. Men zal aan boord van het schip
de handen vol hebben aan het onder
houden van deze parapluie, zoodat er
dan n ets overblijft voor aanvalsacties.
Nederland bezit een kostbare koop
vaardijvloot en vitale buitenlandsche
handelsbelangen. Om dit alles te kun
nen verledigen, zij het ook in samen
werking mot de bondgenoot-en worden
ten minde drie smakleelen van de be
schreven samenstelling nocdiig geacht.
Dit brengt de vioolsterkte op 6 kruisers,
3 vliggkampschepen. 24 jagers, 3 moe-
dei-sohepen en 3 tankers.
Oorlogsschepen moeten periodiek aan
den dienst worden onttrokken voor het
onderhoud, terwijl na een bepaald aan
tal jaren behalve revisie ook moderni
seering :s geboden. Om de vlootsterkte
te handhaven, is dus een zekere reserve
aan man chappen en materiaal noodig.
Deze wordt aldus berekend:
Voor de kruisers: 2 onbemand; vlieg
kampschepen: 1 onbemand; jagers: 6
onbemand, plus 6 bemand.
De aantallen worden hierdoor ver
hoogd tot 8 kruisers, 4 vliegkampsche
pen, 36 jagers, 3 moederschepen en 3
tankers.
ONDER ZFëRS. DE DOORMAN,
EN JAGERS.
De onderzeebootpraktijk zal zeker
niet verwaarloosd worden, doch er zul
len voorloopig slechts weinig booten
aangebouwd worden in afwachting van
de resultaten der nieuwe technische
Vindingen op dit gebied.
Het van de Royal Navy overgenomen
vliegkampschip Nsirana (herdoopt in.
Karei Doorman) dient slechts voor het
verkrijgen van praktijk op dit soort
schepen, dat tot dusverre niet in de
Koninklijke Marine was ingedeeld.
Van de 36 jagers zijn thans 6
dienst. Een viertal zal van de Royal
Navy moeten worden gekocht, doch de
overige 26 zullen op eigen werven ge
bouwd worden.
De lichte kruisers Tromp en Heems-
kerek hebben te weinig gevechtskracht
en zullen hun goede diénsten in den
overgangstijd moeten bewijzen. De
Zeven Provinciën en de Eendracht, die
reeds in 1940 op de helling stonden,
kunnen in 2yz jaar voltooid zijn. Men
zal trachten een kruiser van de En-
gelschen over te nemen en de overige
vijf op Nederlandsche werven te laten
bouwen.
Dit is het vlootplan op papier. De
naaste toekomst zal. moeten uitwijzen,
of net werkelijk tot uitvoering gebracht
zal worden.
De Tromp een van de weinige lichte eenheden, die den geheelen oorlog over
leefd hebben zal slechts in den overgangstijd als „vol" dienst doen. Nadien
komt het schip op het tweede plan.
Haarlem en
de geologische wetenschap
De ondergrond.
De Haarlemmer dr. J. F. Steenhuis ver
telt in het nieuwe Jaarboek van Haarlem,
insluiting op vroegere publicaties, bij
zonderheden over geologische studies over
den ondergrond van Haarlem. Daaruit
blijkt dat de dienst van Openbare Werken
een teekening heeft laten maken met
hoogtelijnen van de binnenstad.
De hoogste plek blijkt niet te zijn, zooals
men a priori zóu kunnen hebben verwacht,
de Groote Markt, doch het Verwulft,
Anegang en omgeving eenerzijds en de
Smedestraat anderzijds (hierin ligt het
allerhoogste punt minnenin). De toeneming
der hoogte is geleidelijk en regelmatig. De
Groote Markt is derhalve als „slag" (ver
keersweg) in het oude duinlandschap te
beschouwen, die zich langs de huidige Zijl
straat eenerzijds en tusschen Damstraat en
de Bakenessergracht anderzijds laat ver
volgen.
Hoewel de omgeving van de Bakenesser-
kerk wel iets hooger is gelegen dan de
omliggende terreinen, is het toch moeilijk
hierin een hooge kern te zien, gelijk in de
twee bovengenoemde plekken. Toch moet
naar het oordeel van ter zake bevoegde
deskundigen, prof. dr. J. Huizinga
wijlen prof. J. van Baren in het jaar 1913
vermeldde in zijn studie over den verti-
kalen bouw der zeeduinen in Nederland.
Hierin werden determinaties medegedeeld
van beenderen van Equus caballus orien-
talis, het edele oostersche paard en van
het korthoornige rund (Bos brachyceros).
Deze kwamen te voorschijn in een veen
laag, optredend in de zanderij bij het
Brouwerskolkje nabij Overveen. Volgens
den onderzoeker, wijlen prof. L. B'roeke-
ma, kwamen deze huiszoogdieren even
eens voor in de alleroudste lagen van
onze terpen (omstreeks begin onzer jaar
telling). Dit is derhalve een voorbeeld van
vóór- of zeer vroeg-historische bewoning.
Vervolgens bespreekt dr. Steenhuis den
ondergrond.
Voor de omgeving van Haarlem is het
oudste niveau, dat bekend geworden is, dat
van den oudpleistocenen zeebodem van de
toenmalige Noordzee. De Noordzee laat
zich tot diep in het Tertiair vervolgen.
Deze oudpleistocene zee bevatte een
fauna met. een kouden inslag. Speciaal is
dit voor de weekdieren uit dien tijd ge
bleken. Wij kennen haar afzettingen o.a.
uit den ondergrond van Vogelenzang, Die-
merbrug en Schoorl en weten, dat de zee
bodem flauw van Z. naar N. helt, en bij
Vogelenzang op 160 en onder Schoorl
op 230 M. N.A.P. is gelegen. Voor
Haarlem is deze diepte op 180 M.
N.A.P. te schatten. Tot deze diepte reikt
Valsehe en
echte Suikerbonneri
Er worden den laatsten tijd veel valsehe
suikerbonnen in omloop gebracht. De
Haagsche economische recherche heeft
reeds arrestaties verricht, ook diverse le
den van de Haagsche onderwereld konden
terzake van handel in valsehe suikerbon-
nen worden aangehouden.
In verband met een dezer zaken ging
een rechercheur naar Breda, waar hij
contact kreeg met een man, die hem een
groot aantal bonnen wilde verkoopen. De
bonnen bleken echter niet valsch doch
echt te zijn en afkomstig van een distribu-
tie-ambtenaar te Breda, die de bonnen had
verduisterd. Het onderzoek wordt voort
gezet.
De Haarlemsche
Ziekenfondsen
Hoeveel aangeslotenen bij <1©
Ziekenhuis verzekering'.
Reeds meermalen hebben wij gewezen
op de belangrijke functie die de Zieken
fondsen te Haarlem vervullen. Er wer
ken hier 5 fondsen, die zoowel een afdee-
ling Verplicht- als Vrijwillig Verzekerden
hebben.
Een zeer groot deel van deze aangeslo
tenen zijn ook begrepen in de Ziekenhuis
verzekering der gemeente Haarlem. Vol
gens de laatste statistiek zijn bij de ge
wone ziekenhuisverzekering ingeschreven
niet minder dan 32878 niet Verplicht-ver
zekerden, die met hun gezinnen (voor kin
deren wordt geen premie betaald) niet
minder dan 44918 zielen beteekenen.
De Verplicht verzekerden die aangeslo
ten zijn bij de Ziekenfondsen, hebben geen
behoefte aan deze gewone ziekenhuisver-
zekermg, omdat die risico al in hun ver
zekering bij de fondsen begrepen is.
Maar de Haarlemsche Ziekenhuisverze
kering heeft ook een afdeeling „aanvul
ling", die meer risico dekt. Daarbij zijn.
zoowel Verplicht verzekerden als Vrijwil
lig verzekerden aangesloten.
Bij de Aanvullende Ziekenhuisverzeke
ring zqn te Haarlem in totaal verzekerd
82.120 personen. Op een bevolking van
150.000 personen is dit dus een groot per
centage.
Dit zielental is over de verschillende
fondsen als volgt verdeeld:
Amsterdamsch Ziekenfonds7.086
I-Iaarlemsch Ziekenfonds29.143
Ned. Algemeen Ziekenfonds 6.917
Rotterdamsch Ziekenfonds16.620
Ziekenfonds Ziekenzorg 22.354
A. A. Beekman de buurt Bakenes of geen der boringen in en bij Haarlem ver-
het latere Oud-Haarlem historisch" eerder
bekend zijn geworden dan het eigenlijke
Haarlem, tiet eene behoeft 'het andere niet
uit te sluiten. Al was nu Bakenes histo
risch eerder bekend, toch behoeft hieruit
niet te volgen, dat de Steen van den Graaf
en de aan de huidige Bakenesserkerk
voorafgaande kerk of kapel, de oudste
gebouwen waren en derhalve nog minder,
dat deze eerder waren gesticht dan het
kasteel van den Graaf en vooral de Sint-
Bavo-kerk. Of met andere woorden: vóór
de historie van Bakenes en Haarlem aan
vingen. dat is bekend werden, ging er
reeds een historie aan vooraf, die men der
halve voor Haarlem voor-historisch moet
noemen.
Aan de reeds bekende voorbeelden van
praehistorisch-arehaeologische vondsten
kunnen nog worden toegevoegd die welke
richt. De grootste diepte is bereikt bij de
waterleidingen van Haarlem en van Bloe-
mendaal, n.l. van resp. ruim 140 en -
120 M. N.A.P. In het aan het Pleistoceen
onmiddellijk voorafgaande Tertiair heersch
te juist een warmer klimaat.
Predikanten
voor gerepatrieerden
Een tiental predikanten der Protestant-
sche kerk in Ned.-Indië, thans gerepatri
eerd, zal hier te lande worden ingescha
keld bij de geestelijke verzorging van In
dische gerepatrieerden, en wel vnl, in
centra als Alkmaar, Haarlem, Leiden. Den
Haag, Rotterdam, Hilversum, Utrecht,
Doorn, Groningen, Amsterdam, Breda,
Den Bosch en Tilburg.
172. Het gebeuk op de deur werd har
der en sterker, zoodat Wag zichzelf tot
spoed aanspoorde. Hij deed zijn hand.
voor zijn oogen en liep zoo op een
machine toe, zonder te weten op welke.
Tastend gingen zijn handen over de
raadjes, knopjes en krukken, die er aan
vast zaten, en met één oog door zijn
vingers glurend haalde hij zóómaar een
handletje naar zich toe, zoodat er een
knetterend vonkje oversprong. „Wat
vreemd" vond Warrel ,,'t is net of we
stijgen". Wag voelde het ook en toen
hij naar het ronde luik in de deur keek,
zag hij dat er geen licht meer achter
scheen, maar een donkere steenkleur.
„We gaan omhoog, jö! schreeuwde Wag.
„Mij best", antwoordde Warrel kalm
als het maar niet te lang duurt, want
ik word een beetje wee in m'n maag."
Maar plotseling een scherp zoemen en
voor Wags verbaasde oogen lichtte een
scherm op, met de zee en het eiland
als een groote plaat er op, terwijl het
heele beeld bewoog, net als uit een
vliegtuig, dat hooger en hooger gaat.
De premie.
Wij hebben onlangs medegedeeld, dat er
doof de gemeente Haarlem, in verband
met de gestegen uitgaven (en door de ver
hoog! ng der verpleegprijzen in de zieken
huizen en een uitbreiding van de inrich
tingen waarin verzekerden kosteloos
verpleegd kunnen worden.) een ver
hooging der premie heeft gevraagd. De
ziekenfondsen hadden daartegen bezwaar,
omdat zij die te hoog vonden. De onder
handelingen over deze quaestie duren nog
voort.
Volgens de laatste gem eenter ekeniing
ontving de gemeente Haarlem terug voor
de geneeskundige verpleging 498.552. ter-
wijl de gemeente zelf daarvoor 1.129.266
uitgaf.
Kranige redder
ontvangt zijn loon
Vrijdagmiddag vertrok aan boord van
de „Boissevain", die uit Amsterdam de
reis naar West-Indië begon, een 17-jarige
Haarlemsche M.T.S.-er. Zijn gezicht
straalde van vreugde, want het zal niet
iedereen overkomen, dat hij, pal na een
drukken tijd van overgangs-examens, een
pleizierreisje naar de West krijgt aange
boden. De M.T.S.-er Herman Lok heeft
het echter ruimschoots verdiend, want
vier dagen geleden redde hij met een
levensgevaarlijken sprong van 20 meter
hoogte het leven van een vrouw, die op
het punt was in het IJ te verdrinken.
Herman Lok bevond zich aan boord van
de Boissevain, toen plotseling kreten om
hulp werden gehoord. Men snelde naar
het dek en zag een vrouw in het water
liggen, die van een naast het schip lig
gende aak was gevallen. Geen. der aan
wezigen dorst iets te ondernemen, maar
de jonge Haarlemmer bedacht zich geen
oogenblik en waagde den sprong, uit een
raam ter hoogte van het dek, op twintig
meter boven het water. Hij dook rakelings
langs den aak, twee decimeter verder en
hij zou te pletter zijn gevallen, maar het
ging goed en hij wist de reeds zinkende
vrouw te grijpen en in veiligheid te bren
gen. Zij werd naar een ziekenhuis in Am
sterdam overgebracht. De kapitein van
dc Boissevain was door het kranige op
treden zoo getroffen, dat hij den jongen
onmiddellijk tot een tocht met zijn schip
uilnoodigde. Deze liet zich geen 'tweemaal
nooden en geniet nu van zijn onverwachte
vacantie op zee, die wel niemand hem
zal misgunnen.
Rijwielbanden worden beter
Naar wij vernemen is de productie van
rijwielbanden per 1 Juli voor wal de
kwaliteit betreft, aanmerkelijk verbeterd,
hetwelk o.a. tot uitdrukking komt in de
kleur der banden. Deze wordt weer on
geveer zooals voor den oorlog en bena
dert de teint van stopverf. Voorts is het
canvas ook al weer van een béter soort.
Jammer is, dat de quantiteit van de pro
ductie nog door vele factoren belemmerd
wordt, waarvan de belangrijkste wel de
beperkte import van bandendraad is.
