IJmuider Courant
Rusland en China
Shaw wordt 90
Rusland verwerpt
Amerikaansch
Atoomplan
Uitslagen
©Ie Jaargang; No. 18388
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peerebooni
Donderdag 25 Juli 1946
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 et
per kwartaal f 4.
MORGEN, Vrijdag 26 Juli, wordt
George Bernard Shaw negentig jaar.
Uit Engelsche getuigenissen blijkt, dat zijn
fonkelende geest nog immer ongedeerd is.
Zelf heeft hij, toen hij pas achtentachtig
was, geklaagd dat hij in physieken zin erg
achteruitgegaan was en dat zijn geheugen
hem vaak in den steek liet. Bij die gele
genheid zei hij ook, dat hij lang niet zoo
knap en zoo belezen was als vele men
schen schenen te denken. Maar ondanks
zijn lichamelijke aftakeling verkeerde zijn
geest nog steeds in een groeiproces, want
zijn weetgierigheid was grooter dan ooit.
Dat zei Shaw. ,,Als de krachten des levens"
evenals de Fransehe phiiosoof Henri
Bergson grondt hij zijn wijsgeerige levens
opvatting op l'élan vital ,,mijn lichaam
even sterk als mijn geest wilden maken
en ik beter wist hoe ik mij moet voeden,
kleeden, huisvesten en gedragen, zou ik
een politieke loopbaan kunnen beginnen
als junior ambtenaar en misschien binnen
een eeuw of zoo tot een bruikbaar minis
ter uitgroeien."
Dit alles 'is echt Shawsch. Hij verwacht
en verlangt niet dat men dergelijke ver
klaringen ernstig opneemt en toch schuilt
er ernst in. Natuurlijk is het niet waar dat
hij zoo knap en belezen is als sommige
menschen schijnen te denken, want „som
mige menschen" maken zich overdreven
voorstellingen van groote mannen, die het
bereikbare ver overschrijden Maar George
Bernard Shaw behoort zonder twijfel tot
de knapste, meest belezen mannen van
dezen tijd en het schijnt onbegonnen werk
een geest te zoeken, die den zijne in oor
spronkelijkheid en levendigheid evenaart
Hij is een spotter met een ondergrond van
diepen ernst. Hij heeft in zijn lange leven
gewerkt zooals weinigen, zoekend met on
uitputtelijke weetgierigheid naar de raad
selen des levens: een kunstenaar, een ge
leerde en een politicus tegelijk en de
schrijver van een lange reeks tooneelstuk-
ken. welker kracht niet in hun handeling
maar in hun sprankelende dialoog en gees-
tigen maar tevens diepzinnigen inhoud
school. In weinig landen hebben vele van
deze stukken zooveel weerklank gevonden
als in Nederland. Overigens is hij niet
komen te verkeeren in de positie van den
profeet, die niet in eigen land geëerd
wordt. Engeland, dat hem in de negentiger
jaren met verbazing en achterdocht be
schouwde, is hem gaan erkennen als een
van zijn grootste geesten en de kringen
van kunsl en wetenschap in zijn vader
land omgeven hem thans met een eorbied
die niet plechtig, maar nochtans echt is.
Plechtigheid is in de sfeer van Shaw niet
bestaanbaar. Een huldiging van Shaw met
statige redevoeringen kan men zich niet
voorstellen. Hij zou alles in de war sturen
met zijn commentaren.
Op 26 Juli 1856 is hij te Dublin geboren
en daarom noemt hij zich een Ier, maar
navorschers van zijn afkomst hebben vast
gesteld dat hij meer Sehotsch dan Iersch
bloed in de aderen heeft. Aan zijn Iersche
afstamming heeft hij evenwel altijd hard
nekkig vastgehouden en bij alle denkbare
gelegenheden scherp de Engelschen aan
gevallen, hetgeen zij hem zelden euvel
hebben geduid. Shaw's vader was een
man, die in het leven mislukt was. Hijzelf
trok al als jongen met zijn moeder naar
Londen, dat hij als de beste leerschool des
levens beschouwde voor een man die zich
zelf wist te leeren en te ontwikkelen. Als
romanschrijver had hij geen succes. Zijn
eerste tooneelstuk. Widowers' Houses, ver
scheen in 1893 en zijn tweede, het bekende
Arms and the Man, in 1895. Politieke, so
ciale en moreele vraagstukken stelde hij
in zijn stukken aan de orde, waarbij hij
ze bovendien van.steeds uitvoeriger toe
lichtingen en inleidingen boeiende, soms
ook brillante betoogen voorzag. Het
lezen van zijn tooneelwerk is zeker niet
minder de moeite waard dan het aanschou
wen ervan en in sommige gevallen meer.
Een werk als Back to Methuselah (Terug
tot Methusalem). dat een reeks opvoerin
gen vereischt die een week vordert, valt
zeker onder de laatste categorie. Het is
zelden ten tooneele gebracht. Groote too-
neelsuccessen brachten hem evenwel zuike
stukken als Androcles and the Lion (1913).
Pygmalion (1913), Saint Joan (1923, waarin
hij een nieuwen weg betrad door zich op
historisch gebied te begeven) en The Apple
Cart (1929) Ik zal hier geen volledige op
somming van zijn werken gaan geven.
Shaw was reeds in zijn jonge jaren
vegetariër en geheelonthouder en is dat I
zijn leven door gebleven. Kij werd socia
list. maar nimmer een aanhanger vat
Marx' theorieën. Materialisme bleef hem
vreemd; de mysticus in Shaw deed zich
immer gelden. Zijn voorliefde voor per
soonlijke publiciteit heeft vooral buiten
Engeland vaak een zonderlingen indruk
gemaakt en zijn speelsche uitlatingen in
interviews, waarbij hij onveranderlijk in
ging tegen de opinies die in de mode wa
ren en zich nogal wat aanstellerij veroor
loofde, hebben vele menschen geprikkeld.
Hij is moeilijk aanvaardbaar voor men
schen met weinig gevoel voor humor en
geen waardeering voor het bestaan van
uitmiddelpuntige persoonlijkheden.
Dat hij zuiken hoogen leeftijd bereikt
heeft bewijst niet, dat men vegetariër en
geheelonthouder moet zijn om zoo oud te
worden. Dat zijn geest nog steeds zoo
weetgierig en levenskrachtig is geeft een
meer afdoende verklaring. Shaw's leven
is een bewijs temeer van de groote werk
kracht, die het genie moet kunnen ont-
sfaan sceptisch tegenover democratiseering
van Japan
Oneenigheid in geallieerden bestuursraad
In de vergadering van Woensdag van
den geallieerden bestuursraad voor Japan
is het tot een openlijke oneenigheid geko
men tusschen Rusland en China als eene
party en den vertegenwoordiger van gene
raal MacArthur, Atcheson, als andere. De
vertegenwoordigers van de beide eerstge
noemde landen kwamen er openhartig voor
uit, dat zij het optimisme over de vorde
ringen van Japans democratiseering, waar
van de Amerikanen blijk geven, allerminst
deelen en dat zij strengere maatregelen
eischen tot doelmatige democratiseering
van „de bakermat van het militairisme."
Gevaarlijke vrijheid
De vertegenwoordiger van MacArthur,
Atcheson, zeide dat MacArthur er bezwaar
tegen heeft in Japan dusdanige maatrege
len te treffen, dat het bewind der geal
lieerden zou gaan lijken op dat van de
autoritaire staten. „Het is in strijd met de
democratische beginselen", zoo zeide At
cheson, „om de vrije meeningsuiting der
Japanners te belemmeren." De Russische
afgevaardigde merkte hierna op dat de
vrije meeningsuiting der Japanners tot ge
volg heeft, dat overal fascistische en mili-
tairistische geschriften opduiken die bo
vendien nog een anti-geallieerde strekking
hebben. Hij eischte onmiddellijke confis
catie van deze geschriften, waarbij de Chi-
neesche afgevaardigde zich aansloot. Deze
wees vervolgens in een verontwaardigde
beschrijving op de knevelarijen en onaan
genaamheden die de in Japan woonachtige
Chineezen van de Japansche bevolking
ondervinden, waarbij de jeugd voorgaat in
de anti-Chineesche demonstratieve hande
lingen.
De Sovjet-Russische gedelegeerde pro
testeerde tegen de vergelijking van Atche
son. als zou confiscatie der vijandige Ja
pansche geschriften een autoritaire maat
regel zijn. Hij zou willen dat men in Japan
volgens dezelfde principes tewerk ging als
in Oostenrijk. Terwijl Oostenrijk tenminste
nog democratische tradities heeft, treffen
de Amerikanen daar maatregelen die wat
strengheid betreft, niet kunnen worden
vergeleken met die in Japan.
Tegen massale vrijlating
van politieke delinquenten.
Het dagelijksch bestuur van de Stichting
Toezicht Politieke Delinquenten voelt zich
genoodzaakt, gezien de verantwoordelijkhe
den. welke de door den minister-president
aangekondigde massale invrijheidstellingen
op de stichting legt. mede te deelen. dat
onder de bestaande verhoudingen van een
invrijheidstelling van 40.000 politieke delin
quenten voor 1 October a.s. geen sprake kan
zijn. De stichting heeft aan den minister van
Justitie plannen voorgelegd, bij aanvaarding
waarvan het aantal gedetineerde politieke
delinquenten op korten termijn op verant
woorde wijze teruggebracht kan worden tot
dat van de waarlijk zware gevallen. De or
delijke terugkeer van een zoo groot aantal
personen in een korte spanne tijds is onder
de huidige omstandigheden volstrekt uitge
sloten. tenzij tot zeer vergaande tegemoetko
mingen op sociaal gebied zonder eenig uitstel
en in zeer snel tempo wordt overgegaan.
De Britsche afgevaardigde sloot zich
bij de Russische en Chineesche ziens
wijze aan en stelde voor, in ieder ge
val alle Japansche publicaties met een
fascistischen inslag onmiddellijk te
verbieden.
Van Russische zijde werd nog op
gemerkt, dat de democratie die Mac
Arthur in Japan wil vestigen, evenver
van de ware democratie is verwijderd
als „de hemel van de aarde" en ten
slotte tot resultaat zal hebben, dat de
fascistische propaganda in Japan zal
blijven voortbestaan.
Republikeinen
staken evacuatie
De Indonesische republikeinen hebben
heden elke evacuatie uit het binnenland
„tol nadere aankondiging" gestaakt.
Voor dezen maatregel worden geen
redenen opgegeven. Het Britsche hoofd
kwartier heeft een onmiddellijk onder
zoek gelast.
8 VOOR SCHOENEN
Zy. wier stamkaartnummer op een 8
eindigt, komen in Augustus in aan
merking voor een schoenenbon.
Het woord is aan.
Talleyrand:
Om in de wereld te slagen
is het veel noodzakelijker,
te kunnen zien wie een
dwaas is, dan te ontdekken
wie een knap man is.
Atoom-energie
„binnenlandsche
aangelegenheid"?
Op de byeenkomst van de atoomcommis
sie heeft Gromyko gistermorgen ver
klaard, dat de Sovjet-Unie het Amerikaan-
sche plan voor de controle op de atoom
energie, zooals dat is neergelegd in het
derde Amerikaansche memorandum, in zyn
geheel verwerpt.
In bedoeld memorandum werd voorge
steld een autonoom lichaam in hel leven
te roepen voor de controle op de ontwik
keling van de atoom-energie, waarbij het
recht van veto aan beperkende bepalingen
zou zijn gebonden.
Volgens Reuter baseerde Gromyko zijn
besluit op de volgende gronden. Hij voer
de aan, dat het plan-Baruch de eensgezind
heid van de permanente leden van den
Veiligheidsraad in gevaar zou brengen;
afbreuk zou doen aan de verantwoordelijk
heid van den Veiligheidsraad als centraal
uitvoerend orgaan van de Vereenigde Vol
ken en de bepaling van het Handvest,
waarbij de naties worden beschermd tegen
interventie in aangelegenheden van bin
nenlandsche jurisdictie, zou ondermijnen.
Gemeenteraadsverkiezingen
De uitslagen van de Gemeente
raadsverkiezing op Vrijdag 26 Juli
a.s. zullen door ons blad worden
bekend gemaakt te
SANTPOORT: Boekhandel „Eras
mus", Hoofdstraat 200;
DRIEHUIS: den lieer Wesselius,
Zeeweg 364;
IJMUIDEN en VELSEN: ons bureau
Kennemerlaan 154. waarbij de uit
slagen ook per microfoon bekend
gemaakt zullen worden.
Woensdag werd in liet Anistel Hotel te Amsterdam de plechtige .slotzitting gehou
den van de Groote Adviescommissie der Illegaliteit, waar 7-.lv.II. Prins Bcmliarvi
tegenwoordig was. Van 1. naar r.Minister \V. Droes, «le lieer J. Meyer, do
Minister-President Dr, I-. J. M. Heel, Dr. J. J. Itrniel de la Riviere, voorzitter;
Z.K.H. Prins Bemhard, oud-ministerpresident Ir. \V Sohormcrhorn. (ANP-de II)
wikkelen om zijn gaven tot gelding te
brengen.
Pas op zijn twee-en-veertigste jaar trad
hij in het huwelijk met een Iersche. Mrs.
Payne-Townshend. Ofschoon het echtpaar
geer. kinderen kreeg, was het een zeer
gelukkig huwelijk. Sinds eenige jaren is
Shaw weduwnaar Hij woont in het
plaatsje Ayot St. Lawrence er. werkt nog
steeds hard, omdat zijn weetgierigheid
grooter dan ooit is. Bij Hutchinson is nu
een boek over hem verschenen (Aspects
of Bernard Shaw's Life and Work) waarin
zevenentwintig opstellen van kunstenaars,
geleerden en politici aan hem zijn gewijd.
R. P.
Amerikaansch vlootbezoek
voor Amsterdam
Drie oorlogsbodems
passeerden IJmuiden
Een Amerikaansch vlooseskader, be
staande uit twee kruisers en 4 torpedo
jagers, maakt voor vlagvertoon een be
zoek aan West-Europa; in het reisplan is
ook ons land opgenomen. In Nederland
splitst het eskader zich in twee flottilles,
waarvan heden een in Rotterdam, en een
in Amsterdam is aangekomen.
De voor de hoofdstad bestemde flottille,
bestaande uic den kruiser Little Rock en
de torpedojagers Perry en Warrington,
lagen reeds gisteravond voorgaats met de
bedoeling, hedenmorgen zeer vroeg bin
nen te stoomen. Tengevolge van den mist
ontstond eenige vertraging, maar om
streeks acht uur liep de flottille de ha
ven binnen om koers te nemen r.aar de
Noordersluis, die dus voor de tweede maal
na haar voorloopige ingebruikstelling
goede diensten bewees.
Ondanks het vroege uur was er tame
lijk veel belangstelling op de sluis, die
voornamelijk den kruiser gold- Alhoewel
he' schip officieel tot de lichte kruisers
behoort, heeft, het flinke afmetingen. De
lengte is ca. 220 M„ zoodat de Little
Rock lar.ger is dan de Oranje en dus.
ook te groot voor de Midden sluis.
Aan het gereedkomen van de Noorder
sluis is het dus te danken, dat de sche
pen Amsterdam kunnen bezoeken.
De kruiser heeft een bemanning van 970
koppen en heeft twee katapuitviiegtuigen
aan boord. De torpedojagers, ook flinke
schepen in hun klasse, zijn bemand met
270 koppen.
Om 9 uur zijn de schepen uit de Noor
dersluis naar Amsterdam opgestoomd. Bij
het verlaten van de sluis vloog een
vliegtuig herhaaldelijk over en langs de
schepen, zoo laag. dat het rakelings over
de masten scheerde.
De flottille blijft tot Dinsdag in Am
sterdam.
Atoombom onder water.
Nok weinig bijzonderheden
Admiraal Blandy. die belast is met de
leiding van de atoombomproevcn by Bikini
heeft medegedeeld, dat de atoombom on
der water precies op den vastgestelden
tijd (Woensdagavond 22.35 Ncd. tijd) tot
ontploffing is gebracht.
Onmiddellijk na dc ontploffing was over
de Amerikaansche radio een ontzettend
lawaai te hooren, dat enkele seconden
aanhield. Volgens ooggetuigen steeg een
kolom water van vijf kilometer hoogte ten
hemel. Ontzaglijke stoom- en stofwolken
benamen her gezicht op de 85 proefsche-
pen in de baai van Bikini.
Groote gevolgen.
De bom bracht het slagschip Arkansas
van 26.100 ton en een transportschip tot
zinken en beschadigde het vliegtuigmoe
derschip Saratoga en het slagschip New-
York. Later werd medegedeeld dat het
vliegt ui.gmoederschip Saratoga, dat slagzij
maakt, vermoedelijk zal zinken. De New-
York helt eveneens over.