IJmuider Courant
Munitie-opslagplaats
in de lucht gevlogen
De 21 landen te Parijs bijeen
„Duitschland vormt
nog steeds een bedreiging"
Ctc Jaargang No. 1RS91
Bureaux: Kennemerlaan 154,
ÏJmuiden - Telefoon 5437
,Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Maandag 29 Juli lftKS
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 et.
per kwartaal f 4.
bij Amsterdam
Vier militairen uit Haarlem aan den dood ontsnapt
Zondagmiddag omstreeks half zes werden de Amsterdammers opgeschrikt door
drie zeer zware ontploffingen. Tegelijkertijd, werd boven den IJpoldcr een enorme
rookzuil zichtbaar. Weldra bleek, dat het kruithuis, dat aan den N'oorderweg
tussclien N'oordzeekanaal en Anisterdamscheweg staat, in de lucht gevlogen was.
In de loodsen was-een groote voorraad munitie opgeslagen, welke destijds door de
Du it sobers in bunkers in de duinen was achtergelaten. Deze munitie is door nog
niet opgehelderde oorzaak tot explosie gekomen. Een boerderij en eeuigc woningen
aan den N'oorderweg geraakten in brand. Het was onmogelijk de plaats van de
ramp te naderen, daar den geheelen avond de ontploffingen voortduurden. Ook de
brandweer moest op grootcn afstand machteloos toezien, hoe gebouwen en huizen
door het vuur vernield „werden.
Tot dusverre kon nog niet worden vastgesteld hoeveel personen bij de ramp om
het leven gekomen of gewond zijn. Vier militairen uit Haarlem, die bij het kruit
huis op wacht stonden zijn op wonderbaarlijke wijze aan den dood ontsnapt.
Bij de eerste slag der hevige explosie
werden de drie soldaten Hurkmans, Tepe
en Burggrevee, tezamen met hun wacht
commandant, den eveneens in Haarlem
woonachtigen heer Biesbrouck, van den
grond gelicht en door de lucht geslingerd.
Een viertal meters verder belandden zij
v/eer op den beganen grond en wel aan de
andere zijde van een twee meter breede
sloot, waar de enorme luchtdruk hen over
heen had geslagen. Verdoofd van schrik
en van den slag, maar wonder boven won
der slechts licht gewond, aarzelden de
mannen met groote tegenwoordigheid van
geest geen moment dekking te zoeken in
het water van de sloot. Gelijktijdig weer
galmde daarop de tweede zware slag, die
zoo mogelijk nog heviger was dan de eer
ste. Stukken steen en projectielen vlogen
door de lucht. Toen de ergste ontploffin
gen voorbij waren, verwijderden de man
nen zich zoo snel mogelijk van de gevaar
lijke plaats. Onderweg waarschuwden zij
verscheidene bewoners van boerderijen
voor de nog komende ontploffingen. Na in
het Binnengasthuis .te Amsterdam verbon
den te zijn, konden alle vier de wachten
huiswaarts leeeren.
Nadat vier uur lang telkens opnieuw
ladingen munitie bij het kruithuis in dè
lucht waren gevlogen, zag het er tegen
half tien naar uit, alsof het ergste gevaar
voorbij was. Van de vier loodsen, een
boerderij en vier woningen, die in brand
waren geraakt, was niet veel anders over
dan verkoolde balken. Weliswaar waagde
nog niemand zich op de plaats waar het
kruithuis had gestaan, omdat telkens nog
ontploffingen werden waargenomen, maar
deze waren van lichteren aard.
Drie slachtoffers?
Een der bewoonsters der afgebrande dag-
loonerswoningen, de G0-jarige Cath. van
WoerkomVlegels, wordt vermist. Men
vreest dat zij in de vlammen is omgeko
men. Twee vrouwen, die eveneens aan den
Noorderweg wonen, Van Vlier en Stolwijk
gcheeten, zijn gewond naar het Wilhel-
minagasthuis vervoerd. Het twaalfjarig
zoontje van een dezer vrouwen is om het
leven gekomen. Het werd in een sloot op
50 Meter afstand van de afgebrande boer
derij gevonden en was blijkbaar aan het
hoofd getroffen, toen het trachtte te vluch
ten. Voorts zouden verscheidene wande
laars. die zich in de buurt van het kruit
huis bevonden het slachtoffer van de ont
ploffing zjjn geworden. Daarbij zouden
een doode en verscheidene gewonden zyn
gevallen. Een paard, dat in een weide liep,
werd zoo ernstig gewond, dat het moest
.worden afgemaakt.
Buurtbewoners mogen zich gelukkig
prijzen, dat geen der weggeslingerde gra
naten en projectielen terecht is gekomen
in een der twee groote loodsen, die op
1500 Meter afstand van het kruithuis staan.
Deze zijn n.l. tot den nok toe gevuld met
munitie. Een inslaande granaat zou ge
makkelijk ook deze munitie hebben kun
nen opblazen.
Militairen, die beweren in het kruithuis
werkzaam te zijn geweest, achten naar het
A.N.P meldt, de voorzorgsmaatregelen, die
in het kruithuis tot dusverre waTen ge
troffen, niet voldoende. Vier weken ge
leden zijn ook reeds enkele motorspuiten
naar bet kruithuis getrokken, nadat daar
een op het dak liggende handgranaat, ver
moedelijk door oxydatie, tot ontbranding
was gekomen.
Broeiïng van kruit
de oorzaak?
Omstreeks middernacht deden zich vrij
wel geen nieuwe ontploffingen meer voor.
Het was echter nog onmogelijk, de resten
van het kruithuis en de naaste omgeving
te onderzoeken. Overal lagen onontplofte
granaten en deze maakten een tocht naar
de plaats van de explosie levensgevaarlijk.
Daardoor kon ook geen poging worden
gedaan, de oorzaak van de ontploffing
vast te stellen. Men vermoedt echter, dat
broeiing in een partij kruit de explosie
heeft doen ontstaan.
De brandweer is den geheelen nacht in
'de omgeving van het kruithuis blijven
wakea.
Een enorme rookzuil steeg op, toen Zon
dagmiddag oen munitieopslagplaats in
den ÏJpplder bij .Amsterdam in de lucht
vloog. Witgloeiende stnkken ijzer, op de
foto duidelijk te zien, werden tot ver
in den omtrek weggeslingerd en veroor
zaakten brand in omliggende woningen
en boerderijen.
„Europa" wordt „Eiberté"
De vroegere Duitsche, vijftigduizend ton
metende, Oceaanreus „Europa", die er in
1939 in slaagde om de transatlantische
blauwe wimpel te veroveren, is Zaterdag
aan Frankriik overgedragen en is omge
doopt in „Liberté". Er zullen uitgebreide
werkzaamheden aan het schip verricht
moeten worden, waardoor dit niet voor
het volgend voorjaar in bedrijf kan wor
den gesteld, aldus Un. Press.
Luitenant-generaal Spoor
in den ministerraad
Heden zal, naar onze Haagsche cor
respondent meldt, luit.-gene.raal Spoor,
opperbevelhebber van de Nederlandsche
troepen in Indië, in den ministerraad wor
den ontvangen, waar hij rapport over de
militaire situatie zal kunnen uitbrengen.
Lie in Parijs
Trygve Lie, secretaris-generaal van de
organisatie der Vereenigde Volken, is per
K.L.M.-vliegtuig uit Nederland op het
vliegveld Le Bourget aangekomen. Lie. die
de vredesconferentie als gast van de Fran-
sche regeering zal bijwonen, was in gezel
schap van den Nederlandschen minister
van Buitenlandsche Zaken, baron van
Boetzelaer van Oosterhout, hoofd der Ne
derlandsche delegatie bij de vredesconfe
rentie. Het gezelschap werd ontvangen
door den Nederlandschen ambassadeur te
Parijs, jhr. Tjarda van Starkenborgh
Stachouwer.
Hei woord is aan.
Shakespeare
't Eenvoudigst woord wint
t best een goede zaak.
(Uit: Richard III)
Commissie-generaal
samengesteld
Naar verluidt, is men het in het kabinet
eens geworden over de keuze van hen. die
bestemd zouden zijn, als commissie-gene
raal naar Indië te gaan, zoo meldt onze
Haagsche correspondent.
Het zouden zijn de oud-minister-presi-
dent prof. ir. W. Schermerhorn; de vroe
gere waarnemend burgemeester van Am
sterdam, de heer F. de Boer, die thans
weer directeur is van de Mij. „Nederland"
en oud-minister mr. M. P. L. Steenberghe.
Of deze heeren de benoeming aannemen
zal vermoedelijk wel mede afhangen van!
den Inhoud der te maken wettelijke reger-
li.ng betreffende het instituut van com
missie-generaal alsook van de aan deze
commissie mee te geven instructies, welke
de xegeering bezig is vast te stellen.
Een week van redevoeringen
in het vooruitzicht
Tekst der Vredesverdragen in het bezit der Pérs z
met publicatieverbod
Vandaag, 29 Juli, stroomt Parys vol met
diplomatieke vertegenwoordigers, afkom
stig uit alle hoeken der wereld. Delegaties
van 21 landen zullen van middag om vier
uur aanwezig zijn in Palais Luxembourg
om de welkomstrede van Georges Bidault
aan te hooren, waarna de gasten, ver
tegenwoordigd door Byrnes en Attlce, hun
d3nk voor Frankryks gastvrijheid zullen
vertolken.
Na deze officieele openingsplechtigheid
zal de vredesconferentie beginnen met
haar werk, dat voor wat den eersten dag
aamgaat,bestaat in het kiezen van een
voorzitter en het aanwijzen van een com
missie voor de geloofsbrieven. De rest
van de week zal voornamelijk gewijd zijn
aan de redevoeringen van de leiders der
delegaties, waarna een begin kan worden
gemaakt met de gedetailleerde behande
ling van procedure en agenda, Nadien zal
de conferentie geplitst worden in com
missies, die ieder afzonderlijk een van de
vijf vredesverdragen voor Italië. Finland,
Roemenië, Bulgarije en Hongarije zullen
bestudeer en.
Hedenmorgen waren deze onlwerp-
vredesverdragen nog niet in het bezit
der delegaties, tengevolge van een
meeningsverschil dat gerezen is tus-
sc-hen de plaatsvervangende ministers
van Buitenlandsche Zaken der vier
groote mogendheden:
Intusschen zijn de ontwerpen wel
in het bezit van de pers gesteld, doch
deze heeft het uitdrukkelijke voor
schrift met publicatie te wachten tot
de ontwerpen worden vrijgegeven.
Bidault:
Internationale samenwerking
zal meer van ganscher harte moeten geschieden
De Fransche premier en minister van Buitenlandsche Zaken, Georges Bidault,
heeft Zondag in een toespraak tot de voormalige verzetsbeweging te St. Etieunc bij
Lyou een ernstig geluid laten hooren over de Internationale samenwerking niet
betrekking tot Duitschland, Ilij noenule Duitschland „oen nog steeds bestaande
bedreiging voor Frankrijk" en wees erop dat de mogendheden meer van ganscher
harte zullen moeten samenwerken, willen zij succes hebben bij hun pogingen om
die bedreiging uit te schakelen.
Frankrijk heeft, aldus Bidault, op de
vredesconferentie van morgen niets anders
te vragen dan de meest elementaire ga
ranties voor zijn veiligheid. Er moet een
einde gemaakt worden aan de hestaar.de
onzekerheid, die de Duitsche bedreiging
laat voortbestaan.
Duïtschland is een realiteit, en niet lan
ger het zwarte vacuum, zooals het de rest
van Europa twee jaar geleden toescheen.
Het is noodzakelijk er bij voortduring op
te wijzen dat Berlijn wederom op zijn oude
plaats opgebouwd zal worden, en dat het
onvermijdelijk de hoofdstad zal blijven
van hetgeen ae dwaasheid of wijsheid der
geallieerden van Duitschland overlaat.
Bidault ging verder: „De Fransche re
geering is niet in staat geweest alle be
slissingen van Potsdam steun te verleenen,
doch zij heeft zonder voorbehoud die maat
regelen goedgekeurd, die genomen moes
ten worden ten behoeve van de bezetting
de geheele ontwapening van Duitsch
land. vernietiging van het nationaal-soeia-
lisme, administratieve en politieke decen
tralisatie. het bevorderen van een demo
cratische geestesgesteldheid maatrege
len. die de basis zouden kunnen vormen
voor een centrale regeering van Duitsch
land met jurisdictie over het geheele Duit
sche gebied.
Maar de Fransche rcgcering is van mee
ning, dat het uitvoeren van deze maatrege
len, vóórdat bepaald is wat onder het
Duitsche gebied dient te worden verstaan,
strydig is met dc belangen van den vrede
en veiligheid".
Waarschijnlijk zal het publicatiever- I
bod Dinsdagochtend worden opge- I
heven.
Er bestaat verschil van meening
over de publicatie van de clausules,
waarover men nog niet tot overeen
stemming is kunnen, komen. Do
Sowjet-Unïe wil publicatie van som
mige dier bepalingen, terwijl de Brit-
sche regeering deze bepalingen eerst 1
aan de vredesconferentie voorgelegd:
wil zien. Amerika wenscht in geen ge
val een keuze te maken.
Inmiddels heerscht' ten aanzien van de pu
blicatie groote verwarring. Een Reuler-
berieht van Zondag deelt mede dat de
plaatsvervangende ministers overeen zijn
gekomen, over te gaan toe opheffing van,
het publicatieverbod voor wat betreft de
clausules waarover overeenstemming is
bereikt. ANP echter heeft later een uit
drukkelijk verbod tot publicatie aan de
Nederlandsche bladen opgelegd, zoodafc
wij over den inhoud der verdragen niets
kunnen mededeelen,
Veelbelovend embleem.
Een witte duif met een groene olijftak
is het embleem op een pas, die 2.000
personen uit 21 landen zal toelaten door
de poorten van het streng bewaakte
Luxembourg. De pas zal het toegangsbe
wijs zijn voor afgevaardigden, experts,
secretarissen en steno-typist en van White
hall. het Kremlin, Washington, de Quai
d'Orsay en honderden journalisten uit
alle deelen der wereld. Ook zal de pas
toegang verleenen aan diplomaten uit
voormalige vijandelijke, evenals uit g
allicerde landen. De conferentie wordto
eenvoudig aangeduid als „conferentie van.
Parijs 194G". Het woord „vrede" wordt
zelfs niet '-ermeld in eenige officieele
mededeeling of pas.
De leiders der delegatie zijn: Attlee
(waarnemend voor Bevin), Byrnes, Molo-
tof, Bidault en Wang Sji-Tsjie, ^minister
van buitenlandsche zaken van China, Gis_
teravond hebben de afgevaardigden een
iniormeele bijeenkomst gehouden.
Bevin is op het laatste moment verhin
derd naar Parijs te gaan door overspan
ning, die hem zal noodzaken minstens een
week volkomen rust te houden.
Belangwekkende verklaring
van Byrnes.
De Amerikaansche minister van buiten
landsche zaken, Byrnes, heeft voor zijn
vertrek naar de vredesconferentie te Pa
rijs, een toespraak gehouden, waarin hij
de belofte deed, dat „de Vereenigde Sta
ten nooit meer zullen terugkeeren tot een
isolationistische politiek".
Hij zeide voorts, dat naar zijn meenxng
het vermijden van een nieuwen oorlog
voornamelijk afhangt van de snelheid,
waarmee de gevaarlijke bronnen van
wrijving, die de nasleep van den vorigen
oorlog zijn, kunnen worden weggenomen.
Byrnes gaf de waarschuwing, dat „in
een wereld, waarin landen angstvallig
hun souvereiniteit bewaken" er 8^"-
„ideale werkwijze voor het tot stand,
brengen van den vrede" mogelijk is.
Het blad „Giornale d'Italia" meldt dat
de Paus het voornemen zou koesteren bij
de aanstaande vredesconferentie te Parijs
diplomatieke stappen te ondernemen -teni
einde te verkrijgen, dat men bij het vast
stellen van de voorwaarden die den over
wonnenen zullen worden opgelegd, de be
ginselen der Christelijke naastenliefde
niet uit het oog zal verliezen.
