Reeks Duitsche misdaden
rond Utrecht wordt opgehelderd
De nieuwe tonnen
Krijgt Katwijk een Zeehaven
Conflict in het Bankbedrijf
Donderdag 8 Augustus 1040
Moorden
zelfs na de bevrijding
Het Bureau Opsporing Oorlogsmisdrij
ven te Utrecht houdt zich op het oogen-
blik bezig met het tot klaarheid brengen
,van de gebeurtenissen, welke zich ir
September 1944 afspeelden in de omge
ving van Leersum, Amerongen en Wijk
bij Duurstede.
Na de groote luchtlandingen in de om
geving van Arnhem was het optimisme al
gemeen. In Leersum en Wijk bij Duur
stede leidde dit tot voorbarige acties
/tegen N.S.B.'ers. Van de verwarring on-
'der de Duitschers in deze dagen werd ge
bruik gemaakt om alvast de burgemees
ters De Boer en Van den Beeke Callen-
'fell-s gevangen te nemen en heimelijk over
Ite brengen naar het opvoedingsgesticht
[Valkenheide te Maarn.
De Boer, burgemeester van Leersum,
Was uit Amersfoort afkomstig waar een
zijner kennissen naar den Duitschen ma-
goor Helle ging om diens hulp in te roe
pen tot opsporing van zijn vriend. Deze
Helle, die commandant over verschillen
de kampen was, belastte den Sipo-offi-
cier Naumann met de opsporing. Deze als
hoofd van de S.D. in Utrecht, beruchte
Duitscher, trok met eenige Duitsche
Nederlandsche S.S.'ers naar Leersum en
Wijk bij Duurstede.
Een villabewoonster in Leersum werd
tenslotte gedwongen de verblijfplaats
de vijf ontvoerde N.S.B.'ers te zeggen. Op
het Duitsche officieren-eerewoord werd
beloofd geen represailles te zullen
men. S.S.'ers var. de Sipo uit Zeist
gaven zich naar het gesticht Valkenheide.
waar de vijf gevangenen werden bevrijd.
Den volgenden morgen kwamen zij echter
terug, zetten het terrein af en gooiden
handgranaten in het gebouw. De direc
teur, de heer Noordam. die ernstig ziek
was, werd uit zijn woning gehaald en voor
'de deur gefusilleerd. Deze actie stond on
der leiding van den officier Petrie.
In een boerderij tusschen Wijk bij Duur
stede en Amerongen waren de gevangen
N.S.B.'ers op hun tocht naar Valkenheide
tijdelijk ondergebracht geweest. Deze
boerderij werd leeggeroofd, met handgra
naten platgebrand en de twee zoons van
de hoogbejaarde bewoners werden ter
plaatse doodgeschoten. De villa van de
genoemde mevrouw in Leersum werd
eveneens leeggeroofd en platgebrand.
In opdracht van Helle hadden Naumann
én Petrie bij dit alles de leiding. Opzen
ding van dit trio uit Duitschland naar
ons land is aangevraagd. Zij hebben ook
'de leiding gehad bij het uit wraak plat
branden van villa's van menschen uit
spoorwegkringen in de omgeving van
'Amersfoort.
Naumann is later bevorderd tot adju
dant van kolonel Lippert de commandant
van het „spergebied" rondom Wagenin-
gen, waar eveneens tal van Nederlanders
vermoord zijn.
Ook op 5 Mei heeft Leersum hel hard
te verduren gekregen. De capitulatie van
den bezetter was reeds een feit en in vele
plaatsen wapperde het rood-wit-blauw
weer feestelijk, toen op dien gedenkwaar-
Vaste brandstoffen
NA-UITREIKING FORMU
LIEREN MD 393-05.
In gevallen van nieuwe vestiging e.d.
kunnen belanghebbenden zich alsnog bij
den plaatselijkeri distributiediens;. ver
voegen ter verkrijging van een formulier
MD 393-05, waarop een toewijzing vaste
brandstoffen voor het stookseizoen 1946
1947 kan worden aangevraagd ten be
hoeve van bedrijven, instellingen, win
kels e.d.
VERHUIZINGEN.
Aangezien de thans geldige bonnen 60
B.V. en 61 B.V. der brandstoffenkaart
T 606 voor onbepaalden tijd geldig zijn
en degenen, die deze bonnen nog niet bij
een handelaar hebben ingeleverd, tnet
het oog op een aanstaande verhuizing
deze nog eenigen tijd kunnen bewaren, is
voor het stookseizoen 1946/1947 geen spe
ciale regeling voor verhuizingen ge
troffen.
Indien men echter in geval van verhui
zing één dezer bonnen of wel beide bij
zijn leveranciers heeft ingeleverd en
'hierop nog in het geheel niet of slechts
gedeeltelijk kolen zijn afgeleverd, dient
men zich met den handelaar hierover te
verstaan, dat het tegoed in rantsoenbon
nen wordt aangezuiverd. De plaatselijke
Üistributiediensten zullen hierbij echter
geen bemiddeling verleenen.
HUWELIJK.
Personen, die ten tijde van de algemee-
ne uitreiking der brandstoffenkaarten T 606
voor 't stookseizoen 1946-'"47 deel uitmaak
ten van gezinnen, waarvoor een dergelijke
kaart werd verstrekt, doch nadien door
huwelijk een zelfstandig gezin hebben ge
vormd. kunnen zich ter verkrijging van
een eigen gezïnsbrandstoffenkaart bij den
plaatselijken distributiedienst vervoegen.
Zij dienen hierbij hun trouwboekje en
hun beide Tweede Distributiestamkaarten
te overleggen en op verzoek van den
dasbetreffer.den dienst, een aanvraagfor
mulier in te vullen.
digen Zaterdagmorgen nog zes inwoners
van Leersum door de wraaklustige ei
goeddeels dronken S.S.'ers werden neer
geschoten.
Drie B.S.'ers. waaronder twee broers
werden op een heideveldje neergeschoten.
Twee vooraanstaande inwoners, die bij
een bekende familie waren ondergedoken.
werden doodgeschoten en een aantal ad-
spiranc-slach coffers werden langs de lij
ken gevoerd in de richting Doorn. Ge
lukkig voor hen reed hier generaai Blas-
kowitz, die juist uit Wageningen kwam,
waar hij de capitulatievoorwaarden had
onderteekend, per auto voorbij, wat voor
het troepje de vrijheid beteekende. Ook
deze gebeurtenissen zijn bij het bureau
in behandeling en ook hier zal wel klaar
heid worden gebracht en zullea de schul
digen worden opgespoord.
De Radio geeft vanavond;
HILVERSUM I, 381 M.
19.00 20.00 22 00 Nieuws. KRO 18.00 Orgel
bespeling. 13.30 Strijdkrachten progr. 19,20
Verzoekprogr. 19.25 De vaart der volken. 19.15
RVD 20.05 Weerpraatje. 20.03 Nachtegalen.
20.50 Hieronymus van Aiphen. 21.10 Omroep
orkest. 22.15 Na het nieuws. 22.30 Michel
Angelo liederen. 23.00 Badh-Cyclus. 23.30
Strijkorkest.
AVRO 18.15 Nocturne in. Bruin. 18.45 Aad v.
Leeuwen. 19.00 Piano. 19.15 UVV. 19.30 Reno-
va-septet, 20.05 Arthur Rubinstein. 20.05 Pro
menade-orkest. 21.15 ..Atoom orkest". 21.30
„Les Gars de Paris". 22.30 Reportage-hoorspel
flits. 22.35 The Skymasters. 23.15 Gr.pl.
Zwitser
brengt hulde
aan Nederland
Nederland en met name dat deel, dat
strijdgebied is geweest heeft niet over
belangstelling uit" den vreemde të klagen.
Hoofdzakelijk toeristen uit de Engelsen
sprekende landen bezoeken Arnhem en
beschouwen deze stad als een soort var.
bedevaartplaats ter nagedachtenis van
hen die daar den heldendood stierven.
Maar ook de Fransch sprekende landen
leveren hun aandeel in de buitengewone
belangstelling, terwijl ook Zwitsers een
kijkje komen nemen. Reeds 150 Zwitsers
brachten een bezoek aan ons land. En
nog 350 zullen volgen. De indruk welke
de verwoestingen in ons land op de eerste
groep bezoekers maakte was groot. Maar
even groot was hun bewondering voor
dat nijvere Holland dat niet bij de pak
ken neer gaat zitten. Aan het einde van
de trip bracht een Zwitser uit de ber
gen van het Vierwoudstedenmeer dit als
volgt onder woorden:
„Wij hebben in verschillende landen de
verwoestingen van den oorlog gezien,
maar nergens zagen wij zulk een voor
uitgang wat den wederopbouw betreft,
dan juist in Nederland. Wij zagen de
groote steden, wij voeren op de rivieren,
door de havens en over de meren, wij
zagen voor eerst de zee en dat alles was
indrukwekkend. We nemen een goeder,
indruk naar ons land mee.
De vele en groote kerkhoven spreken
van ontzettende offers en enorm leed.
Wij groeten het strijdvaardig volk van
Nederland de helden uit den verzets
strijd en vol eerbied bezochten wij de
graven van al die jonge menschen .uit
heel de wereld, die het hoogste offer
brachten voor de zaak van de vrijheid.
Wij Zwitsers voelen» ons verbonden met
de Nederlanders, omdat wij strijden voor
dezelfde idealen: te leven in vrijheid en
samen te werken in welvaart aan den
opbouw van cultuur en geestelijk leven".
Voor de eerste helft van de 9e periode
(4 t.m. 17 Aug.) zijn nog de volgende bon
nen geldig verklaard:
Bonkaarten La, Lb, Lc 668:
A 74 melk 2 Liter melk
B 74, C 74 melk 3'/a liter melk
402 aardappelen 3 K.G. aardaopelen
Bonkaarten Ld, Le 608:
D74. E 74 melk 6 liter melk
902 aardappelen 1 K.G. aardappelen.
Tabakskaarten:
T 42
2 rantsoenen tabaksartikelen
Deze bonnen kunnen reeds morgen wor
den gebruikt, met uitzondering van de
bonnen voor melk en aardappelen, waarop
eerst met ingang van Maandag mag wor
den gekocht. Bij deelneming aan maal
tijden van de centrale Keuken moet daar
de aardappelbon 402 worden ingeleverd.
Boter, margarine en vet
Vergoeding voor handels verlies
Het zal de detaillisten genoegen doen te
hooren. dat thans beslist is dat ook voor
de artikelen boter,margarine en vet ver
goeding voor handels verlies zal worden
verstrekt.
De vergoeding zal pl.m. Vz pCL bedra
gen en geldt voor den verkoop van de
hervatting der distributie in 1945 tot en
met heden.
De toekenning zal geschieden in de
week van 1824 Augustus a.s.
Voor boter en margarine mort dan elk
10de vakje van het opplakvel o:.beplakt,
blyven.
Voor vet moet elk 20ste vakje van het
opplakvel onbeplakt blijven.
In de Vereenigde Staten heerschl n
teel de ernstigste golf van kinderverlamming
der laatste tien jaar. In het centrum van de
epidemie St. Paul en Minneapolis zijn
de afgeloopen 3ö uur 27 nieuwe gevallen
gemeld.
Gunstig oordeel van Studie-Commissie
Gea. Staten van Zuiahoiland hebben in
Januari van dit jaar een commissie inge
steld om den aanleg van een zeehaven te
Katwijk aan Zee te bestudeeren. Deze
commissie heeft thans een rapport uitge
bracht. waarin zij concludeert, dat de aan
leg van een zeehaven sociaal en econo
misch noodzakelijk en financieel volkomen
verantwoord is. Voor aanleg van de haven
werken zal een uitgave van één millioen
noodig zijn. Het onderhoud en de exploi
tatie zullen jaarlijks een bedrag van
80.000 vorderen.
In haar rapport verklaart de commissie
o.a., dat de wederopbouw van Katwijk
Bij vier groofe Bankinstellingen
dreigt volgende week staking
Er dreigt een ernstig conflict te ontstaan
in het bankbedryf, een conflict dat des tg
ernstiger is, nu de banken wegens de mo
netaire saneering zulk een belangrijke
plaats in het bedrijfsleven innemen.
Op een persconferentie te Amsterdam,
belegd door de bedrijfsunie van samen
werkende organisaties van handels- en
kantoorbedienden is een uitvoerige uiteen
zetting gegeven over de oorzaken van het
conflict. Een woordvoerder der bedrijfs
unie deelde o.a. mede. dat na de bévrij-
ding besprekingen zijn gevoerd met de
salariscommissie voor het bank- en ef
fectenbedrijf, waarbij als eischen werden
gesteld salarisverhooging op grond der
algemeene vergunning van het college van
rijksbemiddelaars, de erkenning van de
bedrijfsunie, en de principieele bereidver
klaring der commissie om te beraadslagen
over een collectief arbeidscontract voor de
geheele bedrijfstak.
Op enkele punten werd een bevredigend
resultaat bereikt, doch niet op het stuk van
erkenning der bedrijfsunie en van het slui
ten eener C AO. Slechts aan interventie
van de Stichting van den Arbeid is het te
danken geweest, dat de besprekingen, die
in September 1945 dreigden vast te loopen.
konden worden voortgezet. Toen op 23 Juli
j.l. een nieuw voorstel der bedrijfsunie
met de salariscommissie werd besproken,
kwam de meaedeeling, dat men niet bereid
was een salarisregeling vast te stellen,
waarvoor als voornaamste argument werd
opgegeven, dat er nog geen stabiel prijs
peil was bereikt.
De bedrijfsunie verzocht het personeel
van vier banken haar te machtigen een
ultimatum op te stellen inzake regeling
der salarissen als onderdeel van een C A.
O. Dit verzoek werd ingewilligd. Van dit
ultimatum, da: betrekking heeft op het
personeel van de Amsterdamsche Bank en
de Hollandsche Bank Unie te Amsterdam
en van de Rotterdamsche Bankvereeniging
en de firma Mees en Zonen te Rotterdam,
is nog geen gebruik gemaakt. Den direc
ties is verzocht hierover vóór Zaterdag te
confereeren.
Indien de directies zich vóór Zaterdag
niet tot onderhandelen bereid verklaren,
zal hen het ultimatum bereiken met het
verzoek tot overleg inzake een salaris
regeling als onderdeel van een C.A.O. In
dien 'aan dit verzoek niet wordt voldaan,
zal op Maandag 19 Augustus bij de vier
genoemde banken het v/erk worden neer
gelegd.
Inmiddels worden Vrijdag te Rotterdam
en Dinsdag te Amsterdam en Den Haag
vergaderingen belegd voor alle bedienden
in het bank- en effectenbedrijf, ten einde
overleg te plegen.
naar raming een bedrag van ongeveer 20
millioen gulden zal vereischen. Daarom
dient de bestaansmogelijkheid der gemeen
te zoo krachtig mogelijk bevorderd te
worden.
De bevolking van Katwijk heeft onder
alle omstandigheden een krachtige ver
bondenheid met de zee getoond. De ge
aardheid der bevolking verzet zich tegen
verplaatsing. Het is mede in het belang
van de Koninklijke Marine en van de
handelsvloot, dat Katwijk als centrum van
zeevarenden niet ten onder gaat.
De harïngvisscherij, de hoofdbron van
bestaan voor de Katwijksche bevolking, is
van groot belang voor de levensmiddelen
voorziening van hel Nederlandsche volk
en voor den handel. Het is een Neder-
landsc'n belang dat die visscherij door de
beschikking over een eigen zeehaven in
stand wordt gehouden en tot grooteren
bloei wordt gebracht. Bij den aanleg van
een zeehaven zijn ook belangen van het
rijk, de provincie, de spoorwegen en van
Rijnland op zoodanige wijze betrokken,
dat van die zijde financieele steun gerecht
vaardigd geacht mag worden.
Voor de naaste toekomst zal met een
vergrooting der schepen gerekend moeten
worden. Bij den bestaanden toestand, nu
de Katwijksche schepen op IJmuiden als
thuishaven zijn aangewezen, moet de vaar
weg IJmuidenKatwijk worden verbreed
en verdiept, waarvoor groote bedragen
vereischt zullen worden. In het tegenover
gestelde geval zulten de in dien vaarweg
gelegen bruggen, thans beweegbaar, tot
vaste landbruggen kunnen worden omge
bouwd, hetgeen het verkeer ten goeda
komt.
Het hoogheemraadschap Rijnland zal
kostbare werken moeten uitvoeren om de
afwatering te Katwijk te verbeteren. De
belangen van Rijnland en van de gemeente
Katwijk vallen hier op gelukkige wijze
samen-
Voor de zeer precaire zand-positïe in het
Westen des lands opent zich een mogelijk
heid tot zandwinning via een haven te
Katwijk. Daarenboven zal die zandwinning
zoowel voor de kosten van aanleg als voor
die van onderhoud van de haven een fac
tor van groote beteekenis zijn. Tenslotte
verklaart de commissie, dat een zoodanig
complex van belangen bij den aanleg van
een zee-haven te Katwijk betrokken is,
dat het vraagstuk niet alleen kan worden
beoordeeld op grond van het belang der
gemeente, doch als van meer algemeen©
beteekenis dient te worden erkend.
Tips
en Tops
in
De bril
van
Sultan Sar
V-<
23. De wachters liepen
tenslotte geen vijanden
feet. De Sirdar maakte
blik gebruik om Hassan
te grijpen en hem met
uit zijn gevangenis te
magere lijf van Hassan
door. Zij waren lijk door het gat heen, maar zijn ge-
van den pro- weldig hoofd bleef tusschen de steener
van dit oogen- steken. „Ai, ai!" riep Hassan, „dat-
bij ziin beenen wordt niksSirdar, dat wordt huilen.'
een flinke ruk „Jammer, dat je geen huilende Derwisj
bevrijden. Het bent", zei de Sirdar, „er moet nog meer
ging 'gemakke-
xvorden gegraven." Toen kwamen Tips
en Tops in actie. Naar berengebruiK
boorden zij zich stevig t« den grond.
De kluiten aarde spatten op. Er kwam
al iets meer ruimte voor het hoofd van
den Derwisj. „Nog maar eens pro-
beeren", zei Hassan.
