umuiaer courant
Een Réunie
Truman antwoordde Sjahrir niet
Amerikaansch vlagvertoon
in de Middellandsche Zee
Troepen naar
Palestina
«fc Jaargang No. 1R409
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
,Te Haarlem: Gr. Houtetr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Dinsdag 20 Augustus 1046
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal f 4.
HET is een wonderlijke ervaring als ge
het dorp, waarin ge indertijd als. ge
vangene zijt binnen gebracht in de ver
wachting, het niet weer levend te zullen
verlaten, opnieuw binnenrijdt en het
verwelkomt u met vlaggen en vreugde.
Dat hebben Zaterdag achthonderd ex-
gijzelaars ondervonden. Wij beleefden onze
eerste réunie in hetgeen het kamp Beek
vliet te St. Michielsgestel was. Nu is het
weer het Klein Seminarie van het bis
dom Den Bosch. Het prikkeldraad en de
schildwachten zijn weg, maar de gebouwen
staan er nog en de tuin is gebleven en het
voetbalveldje, dat wij eindeloos rond
liepen. zooals gevangenen dat plegen te
doen.
Het was goed elkaar weer te zien. Het
was vreemd de oude omgeving weer te
beleven, waarvan alles zoo onuitwischbaar
in de herinnering gegrift is: de holle hooge
gangen en de slaapzalen, de aula en de
kloostertuin, de kleine vijver en het kool-
veldje. Nu wij er weer in. menigte waren,
nu het even vol als vroeger was, scheen
ook de sfeer herleefd en even leek het
onbegrijpelijk dat wij vrij waren en eruit
mochten als wij wilden. I-Iet ging regenen;
het was vol in de gebouwen en ik liep
den tuin in en stond te staren bij dien
kleinen vijver: alles kwam weer terug, het
was weer zooals toen. Dat is niet in korte
woorden >e zeggen. Er was een spanning
in, eert beklemming en toch ook een ver
trouwde zekerheid en het bewustzijn van
het vriendelijke, ons welgezinde Brabant
om ons heen, dat wij niet zagen maar aan
wezig wisten, dat ons de gaven van" zijn
hartelijkheid zond. Er zijn hooge peppels
die wuiven in den Wind, kleine grijze boe
renhuizen onder de boomen en smalle
wegen lusschen de velden. Maar er is
vooral die sfeer van vertrouwdheid, die
den oud-militair en zelfs den oud-gevan
gene bevangt zoodra hij weer in Brabant
is. Dat heeft ons zoo geholpen in uren die
soms moeilijk waren ondanks al de werk
zaamheid en de studie, de malle corvée-
diensten en de humor van een kampleven,
waarin ..onze houding" de groote gedachte
was en waarin wij elkaar zonneklaar be
wezen. anno 1942, dat de oorlog binnen
uiterlijk drie maanden afgeloopen moest
zijn en dat wij hier dan spoedig zouden
terugkeeren als vrije menschen. Want daar
spraken wij toen al vaak over, ook nadat
de tragiek der eerste executie van gijze
laars de innerlijke spanning ten top had
gedreven.
Schermerhorn heeft ons daarover ge
sproken. In dichten drom. evenals vroe
ger, schoven wij door eetzaal I naar de
aula en daar sprak hij ons toe. Eerst had
de Regent van het Seminarie, mgr.
Goyaerts, zijn hartelijk welkomstwoord tot
ons gericht en de burgemeester van St.
Michielsgestel van S.M.G.. zooals. wij
boven onze brieven naar huis plachten te
zetten er het zijne namens de bevolking
aan toegevoegd. Toen hield Schermerhorn
zijn rede die aanving met „Vrienden!" en
eerlijk en eenvoudig was zooals hij zelf.
Hij stelde het niet mooier voor dan het
geweest was. Hij duidde op de zwakke
plekken maar toch ook op den geest, die
in Gestel was gegroeid. Hij sprak van de
kampen in Duitschland en in Nederland
waarin zooveel meer geleden was dan wij
ondervonden hadden, maar ook van de
spanningen in ons midden, van de verloren
vrijheid en van onze vrienden die vielen,
van de velen die van hier vertrokken wa
ren met het besluit, zich bij het verzet te
scharen en van menigeen onder hen. die
daaraan tenslotte hix leven ten offer
bracht. De groote verwachtingen van
het na-oorlogsche, nieuwe Nederland, in
den kamptijd gekoesterd, zijn nog geens
zins bewaarheid. Wij hebben het ons te
mooi voorgesteld, te weinig gerekend met
de diepe ontwrichting die op den oorlog
moest volgen. En toch zal de geest van
Gestel nog zijn vruchten kunnen dragen.
Het beste van deze réunie was mis
schien. dat wij de waarheid hiervan voel
den. Na Schermerhorn spraken Anton van
Duinkerken, over humor en poëzie in het
gijzelaarsleven, en Kok. over de beproe
vingen der honderd gevangenen die het
langst bleven, tot diep in 1944 toe en er
toch in slaagden, den geest goed te hou
den. Hun woord pakte ons. Toch sprak het
sterkst de oude'sfeer met die zekerheid:
er is iets blijvends gewrocht, dat zijn ge
volgen zal doen gelden. Wij moeten niet
alles ineens verwachten.
De réunie versterkte het bewustzijn van
zooveel hechte vriendschap, wonderlijker
wijs op later leeftijd tusschen velen in
Gestel ontstaan en in de volgende jaren
trouw gebleken. Zij deed ook den kamp
humor herleven. Er moest nog eens ge
voetbald worden en twee elftallen in rood-
en groene costuums trokken naar het veld
en speelden in den regen. Zijne Excellen
tie- prof. mr. P. Lieftinck. Minister van
Financiën, stond opnieuw op zijn back
plaats en allen kregen even ronde com
mentaar van den kant te hooren als vroeger.
Hier waren trouwens geen Excellenties.
Rangen en standen vielen weer weg even
als toen en de Commissaris van de
Koningin en de vakbondbestuurder, de
eerwaardige, bejaarde professor en de
kleine winkelier uit het provinciestadie
begroetten elkaar verheugd met een: „Ha
kerel, hoe is het met jou?" Er was veel
vertimmerd op blok IV. Maar gezamenlijk
trokken wij naar hetgeen eenmaal Het
Straatje heette en het was er nog. Wij
zagen elkaar weer in „de Pijp" en iemand
Tekst van den Kerst-brief
thans gepubliceerd
Verzoek om bijstand in den strijd voor
„vrijheid, rechtvaardigheid en democratie"
In Indonesische republikcinsche kringen
hecrscht groote ontstemming over een
brief, dien Soelan Sjahrir met Kerstmis 1945
aan president Truman heeft gezonden en
waarvan de republikeinen sindsdien niets
meer hebben gehoord. Niet alleen hebben
zij geen antwoord van den Amerikaan-
schen president ontvangen, doch het schrij
ven werd evenmin gepubliceerd, nocli werd
gewag gemaakt van de ontvangst ervan.
Zooals wij gisteren reeds meldden, heeft
de secretaris van Truman, James Ross, op
een persconferentie dezer dagen verklaard
niets van den brief af te weten en hy ver
onderstelde, dat ook de president het
schrijven niet onder oogen heeft gekregen.
Rcss nam aan dat de brief op het depar
tement van Buitenlandsche Zaken is blij
ven liggen, aangezien Sjahrir door de
Amerikaansche regecring niet als officiecle
persoonlijkheid erkend wordt.
Thans is tijdens een bijeenkomst van de
Indonesia Club of America te Labor
Temple, New-York, de inhoud van bedoeld
schrijven geopenbaard. Dit geschiedde ter
gelegenheid van de viering van het een
jarig bestaan van de republiek .Indonesia.
Leden dezer club zijn in Amerika ver
blijvende Indonesiërs cn Amerikanen, die
met het onafhankelijkheidsstreven van de
Indonesiërs sympathiseeren. zooals de
schrijver Pearl S. Buck en Maurice Ro
senblatt, die mede secretaris is van de
Amerikaansche Liga voor een vrij Palesti
na. Uit den inhoud van den verdwaalden
brief citeeren wij:
Excellentie,
Do laatste boodschap van goede ge
zindheid en aanmoediging, die door uw
departement van Buitenlandsche Za
ken is gezonden, is voor ons een groote
troost geweest by den strijd, dien wy
stryden ten einde vryheid, rechtvaar
digheid en democratie in Indonesië te
brengen. Hiervoor en voor andere be
wijzen van begrip, die wy van de re
geering en het volk van de Vereenigde
Staten hebben ontvangen, zyn wy op
recht dankbaar.
Aangemoedigd door de wetenschap, dat
noch u, noch uwe regcering ons in de
zen, den grootsten stryd voor nationaal
bestaan, die door de Indonesiërs ge
voerd wordt, zullen verzaken, neem ik
de vryheid tot u dezen brief te richten
in dc stellige hoop en het vaste vertrou
wen. dat u ons den bijstand zult vcr-
leenen, dien wy zoo zeer noodig hebben.
Sjahrir beschrijft verder de totstandko
ming van het Republikeinsche gezag „on
geveer ten tijde der Japansche capitulatie"
en beweert dat de opdracht der 'Vereen.
Staten aan het Engelsch-Nederlandsch be
zettingsleger niet het recht gaf, de Indo
nesiërs onder Nederlandsch gezag te bren
gen. Sjahrir beschuldigt daarna de Engel-
schen dat zij dit laatste wel hebben ge
daan, tengevolge van het feit dat hun ver
plichtingen tegenover de Nederlanders
hun geen andere keus lieten. ..In die om
standigheden," zoo gaat het schrijven ver
der. ..hebben de Nederlanders gehandeld
zonder begrip voor de groote verandering,
die zich in Indonesië heeft voltrokken."
Sjahrir schrijft verder dat „blunders" als
te Soerabaja en in Midden-Java begaan,
een sterke vijandigheid hebben veroor
zaakt. „Gebruik van moderne wapens
heeft zware verliezen voor de Indonesiërs
tengevolge gehad. De Britten en Japan-
neezen hebben vele onzer dorpen in brand
gestoken." Sjahrir beklaagt zich verder
dat de Indonesische regeering noch aan
den wederopbouw van het land..noch aan
de internationale wereldaangelegenheden
kan medewerken, en schrijft: „Terwijl de
wereld luide om onze producten roept,
moeten wij toezien dat zij in onze opslag
plaatsen verrotten". De brief zegt ten
slotte: „Met dit in gedachte heb ik mij
verstout dezen brief rechtstreeks tot u te
richten. Wij kijken naar u, als hoofd van
een land, dat steeds in de voorste gelede
ren heeft gestaan in den strijd voor vrij
heid, gerechtigheid en zelfbeschikking."
Hef woord is aan.
Paul Brulat:
Het onbekende neemt toe
tegelijk met het bekende.
Opsporing verzocht
Het hoofd van de Politieke Recherche
afdeeling Haarlem, verzoekt allen, die in
lichtingen kunnen geven over: Emma
Maaike Fonkert, geboren te Amsterdam, 9
Juni 1913, gewoond hebbende te Overveen,
Adriaan Stooplaan no. 31. o.m. verdacht
van het verstrekken van inlichtingen aan
den S. D., zich te willen melden bij het
Hoofdbureau van bovengenoemden dienst.
Fonteinlaan 3 te Haarlem, kamer 202. teL
21431 en 21992 (toestel 08).
In het bijzonder verzoekt hij degene, die
einde 1941 en begin 1942 briefkaarten aan
bovengenoemde E. M. Fonkert stuurde,
met de vermelding: „Mej. Fonkert, in
dienst van de Hollandsche Gestapo", zich
te willen bekend maken.
kroop in zijn oude cabine, in het bed van
een Seminarist-met-vacant ie en viel er
prompt in slaap. Wat is zijn eerste ge
dachte geweest toen hij wakker werd? Van
daag corvee?trappen boenen?.,.. Of
misschien: „I-Ioe zou het thuis zijti?"
de groote zorg van de gevangenschap?
I-Iet Seminarie was in één opzicht het
kamp heelemaal niet meer. Het was overal
zoo onberispelijk schoon. „Laat ons er
twee dagen in en het is weer net zoo'n
rommel als toen", zei iemand.
Op het steenen balcon achter blok II
waar wij vroeger soms kwamen en in de
verte staarden, naar de Vrijheid, zijn wij
opnieuw gezessen geweest en werden er
stil. „Ik heb hier wei eens heimwee naar
gehad", zei de dorniné en glimlachte. Dat
was het wonderlijke. Dit wederzien in het
kamp heeft ons blijdschap en voldoening
gegeven en toch ook weemoed, om het
goede dat er geweest was. Zoo samen
gesteld is de mensch. En ineens zag ik de
rij gebogen hoofden bij de Avondwijding
weer voor mij.
Donderdag, op den 15en Augustus, wa
ren namens ons allen bloemen gelegd op
de graven in Goirle. R. P.
OHUROHIII/S iNÜBUWfiOTB UNIFORM. By een Inspectie van de Royal Artillery
te Dover verscheen Winston Churchill in een uniform, dat Item ditmaal eenlgszina
op een admiraal deed lijken liet tot dusverre jongste onderdeel van zijn uitge
breide militaire garderobe. Gedurende zijn toclit naar hot terrein dor inspectie
verloor hij zijn rechter epaulet, die door een souvenir-jager tot goeden buit
werd verklaard,
Maritieme macht der Vereenigde Staten
stabiliseerende factor in onstabiele gebieden
Binnen enkele diuren zal ecu Amerikaansche vloot ouder aanvoering van het
45000 ton metende vlicgdeksehij» „Franklin I). Roosevelt" voor vlagvertoon door
het Oostelijke deel van de Middellandsche Zee kruisen de grootste demonstratie
van machtsvertoon ooit door de Ameriknansohe vloot in dit gebied ten uitvoer
gelegd, aldus meldt Vu. Press. Volgens betrouwbare maritieme kringen in
Washington heeft liet Amerikaansche vlootdepartemcnt aan hot eskader ongedra
gen punten van politiek belang te bezoeken.
Hieraan werd het commentaar toege
voegd, dat de beteekenis van de reis der
oorlogsbodems niet door de Parijsche con
ferentie over het hoofd mag worden ge
zien.
Het vlootdepartement. aldus deze krin
gen. is van oordeel dat de aanwezigheid
van de vloot in de Middellandsche Zee
als een herinnering kan dienen, dat de
Amerikaansche maritieme macht als een
stabiliseerende factor in onstabiele gebie
den zou kunnen fungeeren.
Terwijl de tocht van officieele zijde
wordt beschreven als „Goodwill- en rou-
linerOperaties", zijn andere personen in
Washington geneigd hierin een demonstra
tie te zien van de voortgezette belangstel
ling der Ver. Staten in het Middellandsche
Zeegebied en van het feit. dat ook Amerika
•en stem in het kapittel heeft ten aanzien
an de politieke belangen aldaar.
De kruistocht begint in Lissabon en de
vloot omvat, behalve de ..Franklin D. Roo
sevelt". de kruisers ..Little Rock" en „Hou
ston" en vijf torpedojagers.
Russisch commentaar
Mikhail Davïdov, die voor radio-Moskou
het woord voerde over „actueele zaken",
leverde scherp commentaar op den tocht
•an de Amerikaansche oorlogsschepen.
Nadat hij verschillende soorten van com
mentaar op de activiteit van de Ameri
kaansche schepen had gegeven, verklaar
de hij: „Dit toont aan, dat de Vereenigde tegenmaatregelen over te gaan.
Staten op weg zijn naar onbetwiste over-
heersching en dat spoedig elk land zich
oinnen de invloedssfeer van de Amerikaan
sche luchtmacht zal bevinden. Doch er is
niets nieuws in deze intimidaliecampagne.
Het ligt geheel in de lijn van het plan. dat
de hoop der Amerikanen niet in internatio
nale samenwerking maar in den atoombom
ligt."
Volgens Un. Press zijn troenen uit
Transjordanië gisteren naar Palestina
overgebracht om de Britsche troepen al
daar te versterken. In het centrum van
Jeruzalem heeft een aantal Arabische le
gionnaires strategische posities ingeno
men.
.De bevolking vermijdt het postkantoor
van Jeruzalem, nadat eergisteren viermaal
oer telefoon gewaarschuwd werd. dat sa-
botage-aanslagen tegen het gebouw op
komst waren Gemotoriseerde troepen zijn.
grequireerd om het gebouw te bewaken.
De Joodsche maatregelen vnn non-
coöperatie, welke Zondag van kracht zou
den worden, worden r.og steeds door de
Joodsche autoriteiten besproken, als ge
volg van het verzoek van de leiders der
Jewish Agency te Londen niet tot deze
