IJmuider Courant
Nota-wisseling
De Parijsche
Conferentie
over précaire aangelegenheden
Griehsch plebisciet
Spaarpotjes van Haarlemmers
<6 le Jaargang No. 18410
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Woensdag 21 Augustus 1MB
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal f 4.
HET verloop van zaken op de zooge
naamde vredesconferentie te Parijs,
die zich niet eens met de Duitsche en
Japansche zaken bezighoudt, maar zich
bepaalt tot Italië, Hongarije, de Balkan-
landen en Finland, is ongunstig. Na de
wekenlange disputen van de ministers van
Buitenlandsche Zaken der Groote Vier had
men mogen verwachten dat tenminste
zekere voorbereidende arbeid volbracht
zou zijn, die tot besprekingen in grooter
stijl en in ruimer sfeer zou leiden. Maar
daar is niets van bewaarheid. De zeven
tien kleinere en kleine volken, wier diplo
maten aan die der Machtigen zijn toege
voegd, ervaren opnieuw dat dit viertal
volstrekt geen hecht bolwerk vormt voor
een internationale samenwerking, zooals
in het Handvest van de U.N.O. is gefor
muleerd. Het conflict tusschen Oost en
West is zich in de jongste vier weken
steeds scherper gaan afteekenen. Daarbij
blijft Russisch protest het tafereel beheer-
schen. Van Russische bereidheid om eenige
toegeeflijkheid terwille van den vrede te
toon en deze conferentie heet toch im
mers Vredesconferentie? blijkt niets. De
Russen zijn alleen naar Parijs gekomen om
hun eigen belangen te behartigen. Voor
zoover iemand daar nog aan mocht twijfe
len, heeft Slahn het in zijn jongste ver
klaring (op den datum der overwinning op
Japan) wel duidelijk gemaakt. De beslis
sende kracht van den Russischen staat, die
nu „met succes weerstand biedt aan de
pogingen van de internationale reactie om
een nieuwen ocrlog te ontketenen" is het
leidmotief Het nieuwe vijfjarenplan zal
.het land nog sterker en machtiger dan
vóór den oorlog maken. De Russen moeten
voortdurend waakzaam zijn, om hun land
met de gewapende strijdkrachten en alle
hun ter beschikking staande middelen te
verdedigen. Het Sovjet-volk zal zich elke
inspanning getroosten voor de versterking
der verdediging van den socialistischen
6taat, die een blijvend bolwerk des vredes
voor de geheele wereld vormt.
Dit is nu de taal van Stalin. En de
Nederlandsehe delegatie, die het bestond
bij de einóelóoze-discussies over het regle
ment een geluid te doen hooren, dat Rus
land niet beviel, heeft niet op haar ant
woord behoeven te wachten. Een stroom
van verdachtmakingen en beleedigingen
werd in de Pravda op Nederland losge
laten Het blijvende bolwerk des vredes
duldt niet dat iemand ermee van meening
verschilt.
Ik lees dat nu nog zesentwintig kwes
ties te Parijs onopgelost zijn gebleven,
terwijl de commissies voor de afzonder
lijke vredesverdragen haar arbeid zijn
begonnen en de plenaire (dat wil zeggen:
voltallige) zittingen daardoor zijn onder
broken. Een Amerikaan heeft voorspeld
dat de commissies binnen een week wel
zoover zullen zijn, dat zij subcommissies
zullen kunnen benoemen. Nu kibbelen zij
over de procedure. Het belooft niet veel.
Voor de onderbreking der voltallige zit
tingen van de conferentie kunnen de vol
ken dankbaar zijn in zooverre, dat hun
daardoor eenige verademing geschonken
wordt. Want de vertooning als geheel heeft
slechts een deprimeerende. ontmoedigende
uitwerking, die het herstel en den opbouw
eener geteisterde wereld remt en het
beerschende wantrouwen vergroot. Straks
zullen de plenaire zittingen hervat wor
den. Wat dan? Dit is erger dan Versailles,
dat groote fouten beging, maar tenminste
hoop, zelfs geestdrift voor den Volkenbond
in de wereld wist te wekken en een tijde
lijk herstel van evenwicht en welvaart
tengevolge had, dat zonder de nieuwe
groote fouten, die later begaan werden,
nog tot heilzame gevolgen had kunnen
leiden.
Vele menschen zien hetgeen nu gebeurt
In een soort vage berusting aan. Zij den
ken er liever niet over na. Anderen slaan
dit nieuws maar over. Dat is nog gemak
kelijker. Weer anderen uiten sombere
voorspellingen. En enkelen begiftaen al
bang te worden. Maar dat is dom. Wij
hebben geen reden om bang te zijn, sinds
vijf jaar onderdrukking door den vijand
bewezen hebben dat men er ons toch niet
onder krijgt.
Treurig en destructief is de huidige in
ternationale vertooning wel. Tot degenen,
die er zich afmaken met de bewering, dat
de menschheid nu eenmaal niet beter is
zou ik willen zeggen, dat zij dan toch be
droefd weinig historisch besef hebben. Wij
beleven een periode van diepe inzinking
en geestelijke zoowel als moreele armoede.
Dit feit op zichzelf bewijst, dat de mensch
heid tijden van veel grooter allure gekend
heeft en die in de toekomst opnieuw zal
beleven. Hetgeen verwondert in den hul
digen toestand zijn vooral de gelatenheid,
de berusting en de initiatief-loosheid der
volken zelf, waaruit geen groote gedach
ten, geen constructieve plannen voor
nieuwe internationale samenwerking, geen
krachtig verzet tegen den huidigen janboe!
tot uiting komen. Laat men niet beweren
dat geen nieuwe wegen te vinden zijn. Zij
zijn bekend; er is ook in dit blad en in
sommige andere bladen al vele malen over
geschreven. Maar welken weerklank vindt
dat in Den Haag?
Churchill heeft, toen hij hier was, Neder
land aangespoord, zijn stem in de inter
nationale besprekingen te verheffen.
Waarom gebeurt dat niet? Waarom zwijgen
De Conventie van Montreux
Turkije op de hoogte van de standpunten
der Westelijke Mogendheden
De diplomatieke betrekkingen kenmerken zlcli op liet oogenblik door een inten
sief schriftelijk verkeer tusschen de verschil lende reseeringen over problemen en
aangelegenheden, die buiten het internationaal contact van U.N.O. en Vredesconfe
rentie vallen. Er heeft een drukke nota-wisseling plaats, waarvan de onderwerpen
in de meeste gevallen van precaii-en aard zijn: Er is een Amerikaan sell Joego-
slavisch conflict over grensscheidingen, er Is een verwijt van de Westelijke
geallieerden aan de Poolsche regeering over onregelmatigheden Dij do verkiezingen
en er is tenslotte de kwestie der Dardanellen, die voorloopig wei de voornaamste
kan worden genoemd.
De Amea-ikaansche waarnemend mi
nister van bui'benlandsche zaken, Ache-
son. heeft gisteravond verklaard, dat
de Amerikaansche regeering de Sovjet-
Unie een nota heeft doen toekomen in
antwoord op de Sovjet-voorstellen in
zake een revisie van de conventie
van Montreux. Acheson zeide, dat hij
den volgenden dag den inhoud van de
nota hoopte te publiceeren wanneer
zij officieel door de Sovjet-regeering
zou zijn ontvangen.
Te Washington is men van meening,
dat de Amerikaansche nota de Russi
sche voorstellen verwerpt en verzoekt,
dat de revisie van de conventie van
1936 binnen het kader van de conven
tie zal plaats vinden, dat de andere
Montreux-mogendheden bij een revisie
betrokken zullen zijn en dat de ver
dediging van de Turksche zeeëngten
door Turkije zal geschieden. Ook zou
geopperd zijn dat, ingeval Turkije ver
dediging der engten niet op zich kan
nemen, deze door den Veiligheidsraad
zou moeten worden overgenomen.
Van bevoegde zijde verluidde, dat
Frankrijk zijn standpunt inzake her
ziening van de conventie van Montreux
heeft uiteengezet in een nota, gezonden
aan de Sovjet-Unie, Turkije, Groot-
Bri'ttannië en de Vereenigde Staten.
Nader wordt gemeld, dat zoowel de
Britsdhe als de Amerikaansche en de
Frans che ambassadeur te Ankara
de standpunten van hun regeeringen
inzake het Sovjet-Russische verzoek
tot herziening van de conventie van
Montreux aan de Turksche regeering
hebben kenbaar gemaakt. Hasan Saka,
de Turksche minister van buitenland
sche zaken, heeft voortdurend voeling
gehouden met de diplomatieke ver
tegenwoordigers van de landen, die de
conventie mede-onderteekend hebben.
De parlementaire fractie van de re-
publikeinsche volkspartij in Turkije (de
regeeringspartijheeft heden den tekst
van de ontwerp-antwoordnota aan de
Sovjet-Unie zorgvuldig bestudeerd en
de door de regeering gevolgde politiek
goedgekeurd
De Turksche antwoordnota aan de
Sovjet-Unie zal nu binnenkort worden
overhandigd en gepubliceerd.
Amerikaansche vliegtuigen
boven Joego-Slavië
De Joego-Slavische regeering heeft
een nota aan de Vereenigde Staten ge
zonden, waarin wordt geprotesteerd
tegen het feit dat Amerikaansche vlieg
tuigen zich voortdurend boven Joego-
Slavisch grondgebied bevinden. Joego
slavië vraagt onmiddellijke maatrege
len te nemen opdat dergelijke schendin
gen van het grondgebied niet meer zul
len voorkomen.
Dr. Monroe Stern, hoofd van de af-
deeling voorlichting van de Joego-Sla-
v is che ambassade te Washington, heeft
in een radio toespraak verklaard, dat
zijn regeering nog geen antwoord heeft
ontvangen op deze nota. Hij zeide, dat
de tot landen gedwongen machines zich
niet hadden gestoord aan de seinen van
den grond, die hen verzochten te lan-
alle zeventien staten, die met de
Groote Vier vergaderen? Gij meent toch
niet dat Churchill twisten over procedure
kwesties bedoelde, toen hij dien raad gaf?
Neen: wij moesten den moed hebben een
groote gedachte te lanceeren, een groot
voorstel te doen dat geestdrift kan wek
ken in een wereld, die ernaar snakt ver
lost te worden uit de impasse van ver
ouderde methoden en middelen, die geen
genezing brengen. Er zijn immers betere
middelen. Maar daarvoor moet men niet
benauwd en conservatief zijn en alleen
maar op zien komen willen spelen.
De Canadeesche premier Mackenzie
King, sprekende op een soldaten-kerkhof,
heeft onlangs de Parijsche conferentie
herinnerd aan den prijs, die voor de vrij
heid betaald is. Hij heeft haar verweten
dat zij kostbaren tijd verspilt en „niet vol
doende bezield is met den vereischten
geest." Hij heeft meer van dien aard ge
zegd. Het stond in dit blad. Maar waar
zijn de baanbrekende nieuwe plannen en
voorstellen van Mackenzie King? R. P.
den. Het gebied waarboven de vlieg
tuigen zich bevonden, aldus Stern, is
nog vol van fascistische elementen die
een nerveuse atmosfeer scheppen, waar
door nu eenmaal incidenten voorko
men, ondanks de beste bedoelingen van
beide zijden
Poolsche regeering
beschuldigd
Thans is de tekst gepubliceerd
van nota's die de regeeringen van
Engeland en Amerika aan Polen
hebben doen toekomen. Er wordt
op gewezen, dat in overeenstem
ming met de besluiten van Yalta
en Potsdam alle democratische par
tijen in Polen vrij moeten zijn in
het ontplooien van politieke activi
teit gedurende de periode vooraf
gaande aan de algemeene verkie
zingen, die in November in Polen
zullen worden gehouden. De nota's
beschuldigen de Poolsche regeering
van „ernstige onregelmatigheden"
tijdens het onlangs gehouden refe
rendum.
De onlangs hervatte onderhandelin
gen tusschen de Poolsche boerenpartij,
de socialistische partij en de arbeiders
partij (communistisch) over het deel
nemen van eerstgenoemde partij aan
de verkiezingen, zullen waarschijnlijk
verscheidene weken duren. Waarnemers
verwachten echter niet, dat Stanislaw
Mikolajczyk, de vroegere Poolsche pre
mier en thans leider van de boeren
partij, op zijn eerder genomen besluit
niet aan een linksch blok deel te nemen,
zal terugkamen.
De besprekingen tusschen de par
tijen zijn heiwat, nadat de aanvallen
van de arbeiderspartij op de boeren
partij een nieuw 'hoogtepunt hadden
bereikt. In het socialistische blad „Ro-
botrik" schrijft de eerste minister Mo-
rawski dat er zonder accoord tusschen
boerenpartij en arbeiderepartij niet
over «ie grondwet kan worden gestemd.
Hij blijft een overeenstemming voor
mogelijk houden.
Hel woord is aan.
Fuller:
Alle dingen zijn moeilijk
voordat ze gemakkelijk zijn.
Nederlandsch vliegtuig
neergestort
Inzittenden gered
Een Nederlandsch militair vliegtuig, dat
op weg was van Valkenburg naar Hendon
(Engeland), is voor de Engelsche kust ten
gevolge van motorstoring in zee gestort.
De inzittenden, de luitenants J. G. Egens
de Beijl en K. A. la Bree, werden door een
Noorsche vrachtboot opgepikt. Later zijn
zij door een loodsboot te Margate aan latiii
gezet,
zonder geallieerd toezicht
Een woordvoerder van het Britsche mi
nisterie van buitenlandsche zaken heeft
medegedeeld, dat Engeland de Grieksche
regeering heeft doen weten, dat het niet
in staat is toezicht uit te oefenen bij het
plebisciet over de toekomst van de mo
narchie, dat op den eersten September
aanstaande in Griekenland gehouden zal
worden.
Engeland en de Vereenigde Stater, heb
ben thans wel de controle op de kie
zerslijsten, welke voor het plebisciet ge
bruikt zullen worden, doch toezicht op
de volksstemming zelve wordt een te
zware taak geacht, daar het moeilijk zou
zijn de noodige groepen waarnemers daar
voor beschikbaar te krijgen. Volgens wel
ingelichte kringen ce Londen meent men,
dat de Britsche regeering overigens van
gevoelen is. dat het onmogelijk geacht
moet worden om tot in het oneindige door
te gaan met toezicht houden op de wer
king van het Grieksche politieke apparaat
en dat thans de tijd is aangebroken voor
het Grieksche politieke leven om op zich
zelf te drijven.
Reuter meldt nader, dat ook de Ver
eenigde Staten het verzoek van de Griek
sche regeering om deel te nemen aan
controle op de komende volksstemming
an de hand hebben gewezen.
De Duitsche Sociaal Democratische
Partij is voor samenwerking tusscher. de
Sritsche en Amerikaansche zone. doch wij
niet af zien van haar beroep in deze kwestie
op de Russische en Fransche zone.
Weerbericht
IETS MINDER KOEL.
Verwachting geldig van Woensdagavond
tot Donderdagavond: Matige Westeiijke
wind met vrij veel bewolking. Hier en
daar nog een paar regenbuien. Iets min
der koel.
Ruim f200.000 voor gevorderde Auto's
en f526.000 voor gevorderd textiel
Zal het geld
nog uitbetaald worden?
Indertijd hebben de Dultschers automo
bielen en textielgoederen gevorderd. Even
voor de bevrijding was aan de gemeente
Haarlem machtiging gegeven (het geld
werd er bij gezonden) om aan de benadeel
den de voorgeschreven schadeloosstelling
uit te betalen. Met de automobielen is een
beg:n gemaakt. Verschillende belangheb
benden ontvingen het geld. Plotseling
kwam, even na het wegtrekken der Duit-
schers, de mededeeling van den minister
van Financiën, dat er geen uitbetalingen
meer mochten gedaan worden. Er was
toen nog ruim 200.000 voor dit doel in
het bezit van den gemeente-ontvanger. Dit
geld ligt er nog, maar hoewel er eenige
keeren van gemeentewege op aangedron
gen is er is nog steeds geen machtiging
uit Den Haag gekomen om opnieuw te
gaan betalen.
De gedupeerden zijn daarover natuurlijk
ontstemd, temeer omdat het als een onbil
lijkheid wordt gevoeld, dat de een het wel
gekregen heeft, terwijl de ander het niet
kan machtig worden.
Dan is er het potje, men kan wel zeg
gen: de pot, van de Textielgoederen. Toen
de Duitschers jassen, mantels, costuums,
dekens, enzoovoort „vorderden", hebben
zij bewijzen afgegeven, waarop de bedra
gen der geschatte waarde waren aange-
teekend. Later stuurden zij aan de ge
meente 526.000, om die aan de belang
hebbenden uit te keeren. Voordat daarmee
begonnen -was, kwam de mededeeling van
den minister: het geld vasthouden! Die
J 526.000 „rusten" dus ook nog in de
gemeentekas.
Zal het nog ooit tot betaling komen? De
gemeenten Heemstede en Bioemendaal
hebben het geld wel uitgekeerd.
Er is bij deze kwestie nog een moeilijk
heid. Om zich te vrijwaren voor huiszoe
king der Duitschers zijn indertijd vaLsclte
ontvangstbewijzen gemaakt, natuurlijk
voorzien van Duitsche stempels. Alleen te
Haarlem waren 4000 a 5000 van die val-
sche papieren in omloop.
De gemeente Haarlem, die van die ver-
valsching af wist het gemeentepersoneel
heeft er zelf ook gebruik van gemaakt!
heeft bij voorbaai een controle-middel
toegepast. Alle bezitters van een ontvangst
bev/ijs zijn na de bevrijding opgeroepen.
Zij moesten het papier afgeven, in ruil
voor een nieuw bewijs van de gemeente.
Op het Stadhuis zijn dus de echte e.n de
valsche papieren. Er is een middel om de
echte van de valsche papieren te onder
scheiden. namelijk een kleine afwijking
in het stempel. Tot een controle der pa
pieren is het nog niet gekomen (omdat
men immers toch niet mocht uitbetalen!),
maar de verwachting is. dat niet veel be
zitters van een valsch bewijs zich aange
meld hebben voor betaling, omdat het op
gegeven bedrag onder de 526.000 geble
ven is.
De vraag is nu: wat zal het ministerie
van Financiën doen? Het geld voor de uit
betaling is beschikbaar, al kan niet ont
kend worden, dat de Duitschers het uit
de Nederlandsehe Bank gëhaald hebben.