De strijd tegen de Tuberculose
Ongelukken bij militaire
oefeningen
Sport in het Kort
Vrijdag1 30 Augustus 1946
Gegevens over Haarlem en omgeving
„Welke schade aan de bestrijding van
Öe tuberculose deze sombere winter van
19441945 gedaan zal hebben, in den vorm
van nieuw optredende gevallen van tuber
culose en opflikkeringen van oude geval
len, zal ons pas langzamerhand geopen
baard worden, wanneer wij over volledig
uitgewerkte cijfers kunnen beschikken.
In het bijzonder moet hierbij ook ge
wezen worden op het, vermoedelijk, zeer
groote aantal tuberculeuse infecties, dat
zich heeft voorgedaan bij de in Duitsch-
land gedwongen te werkgesteide Holland-
gche arbeiders".
Deze verklaring van dr. S. J. van Sloo-
iten, den directeur van het Haarlemsche
Consultatiebureau, is opgenomen in het
jaarverslag over 1945.
Het sterftecijfer aan t.b.c. was in de
laatste jaren sterk opgeloopen. Over
Januari en Februari van dit jaar blijken
de cijfers over Nederland iets gunstiger te
zijn. (Over Januari 1946 was het sterfte
cijfer aan t.b.c. in Nederland, berekend
over een jaar per 10.000 inwoners 4.7 en
over Februari 4.1. Het sterftecijfer over
1943 was voor Haarlem 5.67.) Dit kan
zoo zei dr. O. H. Dijkstra, de voorzitter
van de Haarlemsche Vereeniging tot be
strijding der tuberculose ons misschien
een aanwijzing zijn, dat wij het diepste
punt achter den rug hebben, maar toch
moet men zeer voorzichtig zijn met het
trekken van conclusies, want de eerste
maanden van het jaar zijn meestal gunstig
wat de sterfte betreft. Ook is wel aan te
nemen, dat de verbeterde voedseltoestand
op het sterftecijfer een gunstige uitwer
king heeft. Maar de omvang der t.b.c. is
in elk geval nog ontstellend. De toeloop
naar de Consultatiebureaus is grooter dan
zij ooit geweest is.
Er zijn gunstige factoren. De uitzending
naar Duitschland behoort gelukkig tot het
verleden, zoodat aan die infectiebron een
einde gekomen is. Daartegenover staat
evenwel, dat de infectie bevorderd wardt
door do slechte woningtoestanden die er
nu in ons land heerschen. Veel menschen
In een kleine behuizing werkt de besmet
ting immers in de hand. Ook ter wille
van de t.b.c.-bestrijding is de bouw van
vele nieuwe woningen noodzakelijk!
Tot zoover dr. Dijkstra.
Dat het aantal ziektegevallen van t.b.c.
in onze omgeving zeer hoog is, blijkt uit
het jaarverslag van het Consultatiebu
reau te Haarlem over 194o, dat binnenkort
gepubliceerd zal worden. Aan dat bureau
vervoegden zich in 1944 2071 personen
voor den eersten keer en in 1945 zelfs
2171. Onder de 2171 waren er 341 die .bij
het onderzoek actieve verschijnselen ver
toonden, over 1944 was dit aantal 233.
Gelukkig is de Haarlemsche vereeniging
tot bestrijding der tuberculose, door den
financieelen steun van gemeente en pro
vincie en natuurlijk ook van particulieren,
in slaat veel te doen wat mogelijk is om
de vreeselijke ziekte te bestijden. In 1945
is daarvoor niet minder dan f 94.000 uit
gegeven. Bij de bestrijding wordt ook veel
aandacht gewijd aan preventieve maat
regelen. Er is nu een 5de huisbezoekster
aangesteld. Het rijk geeft daarvoor sub
sidies. Vroeger mochten er slechts 2 ge
subsidieerde huisbezoeksiers zijn.
Jammer is evenwel, dat er een ernstig
tekort aan sanatoriumruimte in ons land
bestaat. De vereeniging heeft een wacht
lijst van 50 patiënten die voor uitzending
in aanmerking komen, maar waarvoor nog
geen plaats te verkijgen is. Soms moeten
patiënten wel 3 of 4 maanden, soms nog
langer, wachten. Er is en er wordt wel
alles gedaan wat mogelijk is om de sana
toriumruimte te vergrooten. maar het te
kort zal voorloopig nog wel met geheel
ODgeheven kunnen worden. Er was veel
geld noodig voor het herstel van de oor
logsschade in de sanatoria, bovendien is
Distributie-fraude
Ditmaal een in de hoofdstad
Door loslippigheid van een distributie-
ambtenaar in de tram is de economische
recherche van de Amsteröamsche politie
achter een groote distributie-fraude ge
komen. die haar oorsprong heeft in begin
1944, toen behalve voor de illegaliteit ook
voor esgen gebruik van sommige „heeren
in de uitreiklokalen inlegvellen e.d. ach
tergehouden zijn. Na de bevrijding zijn
deze onoirbare praktijken voortgezet.
Bij den loslippigen ambtenaar was nie
mand thuis, maar toen de politie binnen
drong vond zij in de haard de resten van
tachtig verbrande inlegvellen. Later zijn
de man en zijn vrouw eohter gepakt en
heeft men nog twaalf andeven kunnen aan
houden. Enkelen van hen zouden nog na
de geldsaneering 10.000 a 15.000 gulden
hebben verdiend.
Het is niet uitgesloten, dat nog meer
aan het licht zal komen.
Dronkenmannen in een auto;
een doode te betreuren
Te Amsterdam is een personenauto na
een botsing met een boom in de Heeren-
gracht gereden. Twee inzittenden werden
door voorbijgangers gered. Zij waren be
schonken en zelfs het onvrijwillig bad had
hen niet ontnuchterd. Toen de auto door
de brandweer op den wal was gehaald,
vond men het lijk van een derden inzitten-
veel uitgegeven voor de inrichting van
verschillende nood-sanatoria (o.a. een in
Santpoort). Dit geld is gedeeltelijk uitge
geven hoewel het niet in kas was. Voor
de dekking wordt nu een collecte in het
geheele land gehouden. De inwoners van
Haarlem en omstreken kunnen in October
daarvoor hun offertje brengen. Ongetwij
feld zullen zij het gaarne voor dit goede
doel doen!
Er bestaan plannen om het „Brederode-
duin" uit te breiden, waardoor het moge
lijk zal zijn daar meer patiënten op te
nemen. Voor dat doel is een bouwfonds
gevormd. Daarvoor is al f 10.000 gereser
veerd.
R.A.O.-comités zullen
jonge recruten opvangen
De generale staf van het Nederland-
sche leger heeft een recreatie en alge-
meene ontwikkeling-afdeeling (R.A.O.)
ingesteld ten behoeve van de in oplei
ding komende militairen.
Naar schatting zullen er twee jaar
mee gemoeid zijn om deze afdeeling",
waaraan momenteel ongeveer honderd-
vijl'tig officieren verbonden zijn, ge
heel op te bouwen. In September, Oc
tober en November komen de recruten
van de tweede divisie onder de wape
nen en zullen door de R.A.O.-comités
worden opgevangen. De R.A.O. zal de
medewerking inroepen van de burgerij
in de garnizoensplaatsen en van ker
kelijke instanties, padvinderij en jeugd
organisaties.
De opleidingstijd voor de nieuwe
manschappen der tweede divisie, die
binnenkort onder de wapenen komen,
bedraagt ongeveer zes maanden.
Zeshonderd Belgische en Nederlandsche
vrouwen van Canadeesche soldaten, die zich
bij hun echtgenoot gaan voegen, hebben Ant
werpen met het schip „Lady Rodney" ver
laten.
EERSTE KAMER
De heer Koejemans
wil interpelleeren
Donderdagmiddag kwam de Eerste Ka
mer in vacantiestemming bijeen ter be
handeling van een aantal wetsontwerpen.
Voordat de voorzitter deze aan de orde
stelde, vroeg echter de heer Koejemans
(Comm.) de Kamer verlof den minister
van Oorlog te interpelleeren over het toe
nemend aantal ongevallen bij militaire
oefeningen. Reeds naar aanleiding van het
ongeluk tijdens de lustrumfeesten in
Utrecht had de heer Koejemans schrifte
lijke vragen gesteld, doch de beantwoor
ding daarvan had hem niet bevredigd.
Daarna zijn nog meer ongelukken gebeurd
en daarom zou hij deze zaak gaarne tot
klaarheid gebracht zien. Over deze inter
pellatie-aanvrage zal in de vergadering
van vandaag beslist worden.
Zonder discussie en zonder hoofdelijke
stemming vereenigde de Kamer zich ver
volgens met eenige wetsontwerpen, o.a.
met dat tot afwijking van de Wet van 23
Juli 1908 tot invoering van een wettelijken
tijd, waarbij bepaald wordt, dat in Neder
land de Middel-Europeesche tijd zal gelden.
Tegen het wetsontwerp, dat alsnog het
houden van verkiezingen wil mogelijk
maken in plaatsen, waar sommige candi-
datenlijsten te laat zijn ingediend, ont
wikkelden sommige sprekers bezwaren.
Zoo betoogde de heer Reyers (C. H.),
dal wat Nijmegen betreft, moeilijk van
een bijzonder geval gesproken kan wor
den. Niettemin achtte hij het voor Nij
megen van belang, dat alsnog verkiezin
gen gehouden worden, waaraan alle be
volkingsgroepen deelnemen, omdat Nijme
gen een zwaar geteisterde stad is en allen
hun aandeel moeten kunnen leveren in den
wederopbouw. Voor de andere gemeenten
gaat dit argument echter niet op. De hee
ren v. A s c h v a n W ij k (A.R en Z c g e-
ring H a d d e r s (P. v. d. V.) noemden
het wetsontwerp een premie op de nalatig
heid en vreesden, dat het een precedent
zou scheppen. Nadat de heer Koeje-
m a n s (Comm.) dit laatste had bestreden,
verdedigde de minister van Binnenland-
sche Zaken, dr. Beel, het ontwerp. Van een
precedent, meende hij, is geen sprake.
Weliswaar is het geen sterk ontwerp, maar
de bijzondere omstandigheden en het be
ginsel van de Grondwet maakten de in
diening wenschelijk. Het wetsontwerp
werd hierna aangenomen met aanteeke-
ning. dat de heer Van Asch van Wijk
tegen was.
Rookers, luistert vanavond!
Hedenavond om kwart over zeven zal
over den zender Hilversum II een vraag
gesprek worden uitgezonden met den heer
A. Polak, directeur van het Rijksbureau
voor Tabak over de distributie van tabaks
artikelen..
(Wij hopen, dat hij ook de vraag zal
beantwoorden, waarom er zoo weinig si
garetten zijn).
-
fe- hssrsm,*
STEEDS MEER HARING. IJmuxden kan op het oogenblik spreken van een
„invasie" van haring. Het grootste deel gaat naar de rookerijen en is uitsluitend
bestemd voor het binnenland.
Volgende week
extra snoepbon
De bon, die deze week is aangewezen
voor 200 gram versnaperingen, is niet
de extra snoepbon, welke eenigen tijd
_;eieden is aangekondigd. De bon
aanwijzing voor versnaperingen zal
namelijk in het vervolg eens per 14
dagen geschieden voor een rantsoen van
200 gram.
De extra snoepbon wordt in de bon-
nenlijst van de volgende week bekend
;emaakt.
CONGRES VAN ESPERANTISTEN.
Te Utrecht wordt op 7 September in
het N.V. Huis een landelijk propaganda-
congres van esperantisten gehouden. In
het eere-comité voor deze bijeenkomst
hebben de ministers Gielen en Drees en
vim ecu ucim-ii ui/.iiicii- ----- -
de, een 34-jarigen koopman uit Amster- de voorzitter van de Eerste Kamer, prof.
Van Embden zitting.
Om den Haarlemschen
Schaaktitel
In de 5e ronde van het tournool om den
Haarlemschen schaaktitel leed Blokker
(Rochade) een nederlaag tegen Mondria (Bloe-
mendaai). Door dezen uitslag zijn de kansen
van Bouwmeester (Rochade) gestegen. Hij
speelde tegen Haalebos (H.S.G.). welke partij
is afgebroken in een stelling, waarin Bouw
meester een pion meer heeft. Kroone en Mar-
witz (beiden H.S.G.) speelden een Nlmzo-
Jndische verdediging, welke laatstgenoemde
eenig voordeel gaf. De partij werd afgebro
ken. Eveneens werd afgebroken de partij
tusschen Geuzebroek (Rochade) en Spinhoven
(H.S.G.). Van Kampen (Het Oosten) won in
IK zetten van zijn clubgenoot Hovingh. De
uitgestelde partij uit de 3e ronde Hovingh—
Mohdrla werd afgebroken in een stand, wel
ke wel remise zal zijn. Kroone won een voor-
uitgespeelde partij uit de 7e ronde van
Geuzebroek. Woensdag 4 September
worden de afgebroken partijen voortgezet.
Botwinnik en Euwe blijven aan
de leiding
De partij uit de lie ronde tusschen Flohr
en Steiner is remise gegeven, zonder verder
gespeeld te zijn; de partij telde bij het af
breken 58 zetten. Uit de 12e ronde heeft Den
ker tegen Stollz gespeeld. Na 41 zetten werd
afgebroken, doch Denker heeft zijn hopelooze
stand ingezien en zonder verder te spelen
heeft hij de partij opgegeven.
Donderdag is naast het meester- en het
nationaal-tournooi nog een derde schaak
ontmoeting begonnen. Hel betreft het kam
pioenschap van Nederland voor de dames.
Mevr. F. Heemskerk uit Amersfoort, die in
1939 kampioene van Nederland werd. speelt
een 8-daaagseh tourr.ooi tegen mevr. C. Rood-
zant uit Rotterdam. Laatstgenoemde heeft
mevr. Heemskerk uitgedaagd en is oud
kampioene van Nederland.
De uitslagen van de dertiende ronde van
het schaaktournooi luiden: Kottnauer wint
van Lundin; Christoffel verliest van Szabo;
GuimardNajdorf remise; Euwe wint van
O" Kelly; FlohrDenker remise; Stoltz ver
liest van BoleslafsklejBernsteinVidmar
remise; Botwinnik wint van Tartakower; de
partijen KotovSteiner en Yanofsky—Smis
lof werden afgebroken.
De stand is nu: Botwinnik 11 p. en 1 afgebr.
partij; Euwe 10',j p.; Szabo 8'A p.; SmisloC
8 p. en I afgebr. partij; Najdorf 7Ij p. en I
afgebr. partij; Denker 7'.i p.; Flohr 7 p. en 1
afgebr. partij; Tartakower en Stoltz eik 7
p.; Boleslafskiej 6!£ p.: Kottnauer 6 p. en 1
afgebr. partij; Lundin 6 p.; Kotov 5',4 p. en
1 afgebr. partij; Guimard 5 p.; Bernstein 4'A
p. en 1 afgebr. partij; Yanofsky 4 p. en 1
afgebr. partij; Christoffel 4 p.; Steiner 3'j p.
en 1 afgebr. partij; Vidmar 3'A p.; O'Keliy
2Va p. en l afgebr. partij.
Tenniswedstrijd
Nederland-België
De wedstrijd Nederland—België wellce da
officieele ploegen voor de zesde maal tegen
elkaar brengt, wordt Zaterdag en Zondag
a.s. op de METS-banen te Scheveningen.
gespeeld. Die der heeren is eigenlijk de 26e,
want van 19091934 bestond de ontmoeting
met België alleen uit heerenpartijen, daar
naast afzonderlijk een dameswedstrijd. Het
is een wedstrijd met een zeer groot aantal
partijen: n.!_ 34 en deze zijn ais volgt ver
deeld: 16 heeren-enkelspelen. 3 dames-enkel-
scpelen. 4 heerendubbels. 2 damesdubbels en
4 gemengddubbels. Bij de heeren enkelspelen
komen de nos 1 en 2. 3 en 4, enz. elk tegen
elkaar, bij de dubbels 1 togen 1, 2 tegen 2.
enz. De Nederlandsche ploeg is wel de
sterskle welke opgesteld kan worden. De
Belgen hebben den laalsten wedstrijd met
28G gewonnen.
Frosio stayerkampioen
Felle strijd op dc wielerbaan
te Zïiriel».
Zoo spannend als Donderdagavond tijdens
de wereldkampioenschappen te ZUrich de
eindstrijd achter groole motoren was. komt
het zelden voor. Met een verschil van drie
meter ging de Italiaan Frosio het eerst over
de eindstreep, waarmee hij den hoogsten
titel behaalde. De Zwitser Besson werd
tweede; 3. Challot (Frankrijk) op 180 mete:
4. Iielmann (Zwitserland) op 465 meter; 5.
Van der Voort op 500 meter. Besson en Chal
lot hebben fel gestreden. Eerstgenoemde had
de leiding, doch raakte vermoeid. Drie ron
den voor het einde kwam Frosio onverwacht
opzetten en met gering verschil won hij den
wedstrijd.
CRICKETPROGRAMMA. Zaterdag wor
den in de eerste klas gespeeld Rood en Wit
VVV en HBSHaarlem en in de tweede
kias Kampong—Rood en Wit 2. Voor Zondag
staan op het programma eerste klas: Haar
lem—HCC 2; HCC—Rood en Wit: tweede klas:
LMCC—Rood en Wit 3; derde klas: VVV 2—
Haarlem 3
FINS CIIÉ ATHLETIEKTR AINER NAAR
NEDERLAND. Dc bekende Fin Whalstedt,
hoofdcoach van den Finschen Athletiekbor.d,
die algemeen als een der beste athletiek-
trainers ter wereld geldt, komt op ultnoodi-
ging van de K.N.A.U, begin October naar ons
land teneinde gedurende eenige maanden de
gelegenheid te krijgen de organisatie van de
Nederlandsche athletiekbeoefening te bestu-
deeren alvorens te besluiten in te gaan op
het aanbod der K.N.A.U. hem te engageeren
als coach tot na dc Olympische Spelen van
1952.
HONKBALPROGRAMMA. Het program
ma voor Zaterdag luidt: le klas Schoten
VVGA (4 uur); overgan: RCHCeleritas (5
uur); promotie derde klas: HCK 3AHC '31
(4 uur); TIW—Schoten 4 (4 uur); EDO 3—TIW
2 (4 uur) Zondag worden in de eerste klas
gespeeld: SC „Haarlem"—Blauw Wit (10 uur);
EDO-Quick (2 uur); HIIC—Ajax (2.30 uur).
NEDERLANDERS IN DE I.A.A.F. Op
het congres van de Internationale Athletiek
Federatie werd ir A, Paulen, voorzitter dei
Kon. Nederi. Athletiek Unie, gekozen in het
bestuur der federatie voor dc volgende twee
jaar. Voorzitter Edströmm, die deze positie
sinds 1912 innam, stelde zich niet herkies
baar, evenals de secretaris Boekelund. In hun
plaats werden bij acclamatie benoemd lord
Burgleigh als voorzitter en Ilolt, secretaris
van den Engelschen Athletiek Bond als
secretaris.
Ir. Paulen vertegenwoordigt ons land in de
komende jaren tevens in de reglementscom-
mtssie, alsmede in de record commissie en
de Europeesche commissie, welke de ama-
teursbepalingen zal bestudeeren. In de dames
commissie zal Nederland vertegenwoordigd
zijn door den heer Blankere, terwijl de heer
Moerman zitting heeft in de commissie,
welke de punten voor den Olympischen tien
kamp en vijfkamp zal herzien.
STAYERS OP DEN WEG. Zondag l Sep
tember organiseert „Olympia" in het Am-
sterdamsche Boschplan een internationalen
wielerwedstrijd achter motoren, waarin 15
stayers starten, o.a. de bekende Franschen
Landrieux en Le Bouclé, de Zwitser Keiler,
de Belg De Caluwe en de Nederlanders
Remkes, Lakeman, De Best, J- Lust, De Kor-
Matena. De Ruiter, Motke, Reuter, Bijl
en Meester-
Vooraf zal een wedstrijd over 100 k m.
plaats vinden, waaraan 63 amateurs uit het
ge'neele land deelnemen.
BALLONVAREN. Zaterdagavond om zes
uur zal in Bussum dc 650 M3 luchtballon
„Rambaldo". welke in Parijs gebouwd is,
onder commando van Boesman uit Den Haag
de lucht ingaan. Hel plan bestaai net Neder-
landsch afstandsrecord te verbeteren. Jlir. dr.
Mollerus uit Haarlem was uitgenoodigd
den tocht deel te nemen, doch daar hij
als voorzitter van den Ned. Biljartbond ecu
vergadering in Parijs moet bijwonen, heeft
hij bedankt. Men hoopt een tocht van twee
uur te maken en een hoogte van 2000 meter
te bereiken.
