Huize „Waterland"
als Herstellingsoord
Wie voert de beste visch aan
Westerveld in den loop der jaren
en Tops
Herstellende T.B.C.-Patiënten
krijgen goede verpleging
Do oorlog heeft in de afgeloopen .ia- de jongen aantrekken. Pietertje. die nog
ren heel wat slachtoffers geëiseht. Niet nooit op school geweest is. zal binnen
alleen dat er vele menschenlevens
betreuren zijn, doch ook velen hebben
have en goed verloren, terwijl weer an
deren wegens ondervoeding met de zoo
gevreesde T. B. C.-bacil zijn besmet.
Gelukkig wordt veel gedaan om het
leed te verzachten.
CENTRAAL BUREAU VOOR
O OR LOG SSLA CHTOFFERS.
In Den Haag is sinds eenigen tijd
werkzaam het C.B.V.O. (Centraal Bu
reau voor Oorlogsslachtoffers). Dit
bureau, dat ressorteert onder het Mini
sterie van Binnenlandsche Zaken, heeft
als onderafdeelingen de Provinciale bu
reaux (P-B.V.O.) die weer Districts-
bureaux onder zich hebben.
Wat stellen deze bureaux zich nu ten
doel? De heer v. d. Berg. directeur van
het Provinciaal Bureau Noordholland
was zoo welwillend ons hierover nader
in te lichten.
De bedoeling is hulp te verleenen aan
oorlogsslachtoffers, en dan oorlogs
slachtoffers gerekend in de ruimste be-
teekenis van het woord. Het voert ons
te ver te omschrijven wat dit werk pre
cies omvat, aangezien wij het licht wil
len laten vallen op een speciaal deel
van deze hulpverleening.
HUIZE „WATERLAND".
Een van de onrustbarendste gevolgen
van den oorlog is het op groote schaal
om zich heen grijpen van de T. B. C.
Ondervoeding, ontbering en andere
oorlogsomstandigheden waren oorzaak,
dat de T. B. C. zich op schrikbarende
wijze uitbreidde en slachtoffers eischte.
Als onderdeel van haar taak heeft het
C.B.V.O. nu in Velsen het landgoed
„Waterland" in gebruik genomen dit
landgoed werd welwillend door de fa
milie van Tuyll beschikbaar gesteld
als „nakuur-oord" voor herstellende
T.B.C.-patiënten. Oorlogsslachtoffers,
die uit een sanatorium zijn ontslagen,
worden hier nog eenigen tijd liefdevol
verpleegd, totdat zij in staat zijn om
weer als volwaardigen in de maatschap
pij terug te keeren. Uit alle deelen van
Nederland komen zij naar Velsen om de
hier zoo noodige nabehandeling te on
dergaan.
GOEDE VERZORGING.
Huize „Waterland" prachtig gelegen,
biedt hiervoor een goede gelegenheid.
Natuurlijk moest we! het een en ander
veranderd worden voor het als herstel
lingsoord in gebruik kon worden geno-I i_
men, doch toen deze noodzakelijke wij-I IJlTlUlQGn
zigingen waren aangebracht, kon menf
dan ook ten volle tevreden zijn. De ka
mers zijn alle licht en frisch en echt
huiselijk en gezellig ingericht. De
patiënten voelen zich hier onmiddellijk
thuis. De verzorging, die zij genieten "is
uitstekend. De inrichting krijgt speciale
toewijzingen, zoodat men niet op de
bonnen is aangewezen. Er is rekening
gehouden met het feit, dat een goede
voeding hier eerste vereischte is. Dokter
Mansholt uit Santpoort oefent geregeld
medische controle uit, waardoor het
mogelijk is de vorderingen van den pa
tiënt óp den voet te volgen. Acht de
dokter den tijd gekomen, dat de patiënt
als genezen ontslagen kan worden, dan
mag hij gedurende eenige weken
lichte werkzaamheden verrichten, zoo
als bijvoorbeeld het onderhouden van
den tuin. Hierdoor wil men bereiken,
dat de patiënt weer eenigszins wordt
ingeschakeld in het arbeidsproces, daar
hij anders na zoo'n.tijd van" gedwongen
rust, niet meer de handen uit de mou
wen zou kunnen steken. Op deze wijze
went men hen weer aan het normale
dagelijksche leven. Onder ds kuren-
den bevinden zich slechts enkele da
mes; het grootste deel bestaat uit leden
van het sterke geslacht. De leeftijden
varieeren van 18 jaar tot ongeveer 60.
PIETEltTJE.
De benjamin van het gezelschap is de
achtjarige Pietertje. Deze is als honger-
vluchtelingetje opgenomen. Zijn beide
ouders waren lid van de N. S. B. en
zijn opgep-akt. Zijn moeder is nu
losgekomen doch bekommert zich niet
om haar kind. De vader komt binnen
kort ook vrij en zal zich dan het lot van
kort naar Leiden gaan om getest te
worden. Hoewel het een eenigszins
vreemdsoortig kereltje is, is het toch het
troetelkind van allen.
ONTSPANNING.
Als menschen gedurende een bepaal
den tijd zijn aangewezen op het verblijf
in een beperkte omgeving, is het noo-
dig dat aandacht wordt gewijd aan ont
spanning. Ook deze ontbreekt hier niet.
In de conversatiezaal kan men naar
hartelust biljarten, schaken, kaarten en
lezen. De inrichting beschikt over een
eigen bibliotheek. Het uiileenen van
deze boeken geschiedt onder controle
van eenige patiënten, die zorgen voor
den goeden gang van zaken. Men heeft
slechts de beschikking over één radio.
Aangezien reeds om vijf uur allen naar
bed moeten en er niet meer uitkomen
voor's morgens tien uur, is het natuur
lijk niet mogelijk allen te gelijk van
deze radio te laten genieten. Daarom is
het rouleersysteem ingevoerd.
Elke week krijgt een andere kamer,
waarop zich drie tot vier patiënten be
vinden, de radio en kunnen die kamer
bewoners van het radioprogramma ge
nieten.
PRETTIGE SAMENWERKING.
Op het moment, dat wij een bezoek
aan Waterland brachten, werden er
eenige bedden op diverse kamers bijge
plaatst, aangezien weer nieuwe patiën
ten een onderdak krijgen en gastvrij
in de Waterlandgemeenschap zullen
worden opgenomen. De stemming on
derling is voortreffelijk en ook de ver
houding tusschen personeel en ver
pleegden laat niets te wenschen over.
Onder de voortreffelijke leiding van de
directrice, zuster A. Nijhof, is Water
land een model kuuroord geworden,
waarvan vertrekkende gasten slechts
noode afscheid nemen.
Knaap viel in een bunkergat
en brak een dijbeen
De vele kuilen en gaten in den grond
in IJmuiden zijn meermalen oorzaak ge
weest van een ongeval. De meeste dezer
gaten zijn dicht gemaakt, maar op den
kop van de Vissc^iershaven moet men nog
goed uitkijken. Een 8-jarige knaap G. E.
geheeten, afkomstig uit Limburg, die lo
geert bij familie aan den IJmuiderstraat-
weg heeft dit klaarblijkelijk niet gedaan.
Hij had het ongeluk in een diep bunker
gat te vallen, tot grooten schrik van de
familie. Een dokter uit Haarlem, die bij
het ongeval aanwezig was, constateerde
een breuk van het rechterdijbeen. De
heer Bakker van E.H.B.O. heeft het been
gespalkt en den knaap daarna naar het
Antonius-Ziekenhuis overgebracht.
Bedrijfschap voor Visscherij-producten
stelt hiervoor prijzen beschikbaar
De door het Bedrijfschap voor Vissche-
rijproducten in het leven geroepen Advies
commissie Voorlichting Visscherijproduc-
ten heeft besloten over te gaan tot het
instellen van 'n Bedrijfschapsprijs voor den
schipper van het schip, dat in een be
paald seizoen de best verzorgde visch
en/of haring heeft aangevoerd. Het ligt in
het voornemen, ook de leden der beman
ning bij deze onderscheiding niet geheel
te vergeten.
Bij de keuring van versche visch zal
een cijfer worden gegeven, dat waardeert
het strippen, wasschen, ijzen en bewaren
van de visch.
De inbraak
in het Distributiekantoor
Zwarte waarde der bonnen
een half millioen gulden
Omtrent de inbraak in het distributie
kantoor aan den P. J. Troelstraweg te
IJmuiden. waarvan wij in ons blad van
j.l. Zaterdag reeds melding maakten,
kunnen we thans nog eenige bijzonder
heden mededeelen. De inbraak werd
ontdekt door de werkster, die, toen ze
het gebouw, zooals men weet. een open
bare school, binnentrad, zag dat tal van
deuren van kasten en laden van
bureaux open stonden. Zij waarschuw
de direct de politie van het in de nabij
heid staande hoofdbureau, die een
uitgebreid onderzoek instelde.
Het bleek, dat ook de deur van de
kluis, waarin de distributiebescheiden
opgeborgen worden, open stond. Deze
was echter niet geforceerd, zoodat de
daders een sleutel in hun bezit gehad
moeten hebben. Inmiddels heeft men
vast kunnen stellen, dat vermist worden
20.000 rantsoenbonnen suiker, 20.000
halve rantsoenbonnen margarine. 20.000
halve rantsoenbonnen vet. 40.000 rant
soenen tabak, verder een aantal levens
middelenkaarten. brandstoffenkaarten,
bonnen voor rijwiel binnen- en buiten
banden en schoenen, alsmede een klein
bedrag aan geld.
Het gcstolene vertegenwoordigt op de
zwarte markt een waarde van ongeveer
een half miüioen galden.
Tot nu toe heeft men geen spoor van
de daders kunnen ontdekken. Door in
klimming hadden zij zich toegang lot
■het gebouw verschaft.
Bij de keuring van haring waardeert het
cijfer het kaken, zouten, pakken, kantjes
dichtslaan enz. Voor ieder der haring-
plaatsen (Vlaardingen, Scheveningen en
Katwijk) wordt een prijs beschikbaar ge
steld.
De keuring wordt door een boven de
partijen staande persoon verricht.
Uiteraard is voor het welslagen van
dezen opzet noodig de medewerking van
alle betrokkenen. Daarop rekent de Ad
viescommissie. Het aanvoeren van goed
verzorgde visch en haring is immers een
bedrijfsbelang van de eerste orde.
De „wedstrijd" is 1 September j.l. be
gonnen.
De organisatie berust bij den secretaris
der Adviescommissie, den heer J. G. Kolk
man, hoofd van de afdeeling Visch van
het Voorlichtingsbureau van den Voe
dingsraad, Industriestraat 23rd., IJmuiden.
Engelsche auto
sloeg over <len
kop
Op den Rijksweg nabij Waterland is
Zaterdagmiddag een Engelsche auto door
de gladheid van den weg geslipt en over
den kop geslagen. Een der inzittenden
werd met een hersenschudding door de
zorgen van E.H.B.O. naar het Antonius-
Ziekenhuis overgebracht.
VELSEN
Estafette-wedstrijden in Velsen
De estafette-wedstrijden om de Kennemer-
bokaal, die op de sintelbaan „Watervliet" te
Velsen zijn gehouden, hebben overduidelijk,
aangetoond, dat de HAV „Haarlem", ook al
is het niet meer de roemrijke ploeg van een
tiental jaren geleden, in clubwedstrijden nog
altijd een zeer sterke tegenstander is. Immers
op alle nummers ging een ..HaarlenV'looper
als eerste door de finish. Op de 4x100 M.
toonde de „Haarlem"ploeg, bestaande uit v.
d. Putten, Heyn, Schreuder en Schaap een
uitstekende wisseltechniek. De loopers won
nen in den fraaien tijd van 44.7 sec. Ook de
4x400 M. leverde een onbedreigde „Haarlem"-
zege op, hetgeen voornamelijk te danken was
aan de zeer slechte wissels van de tegenstan
ders. De tijd bedroeg 3 min. 37.6 sec. Even
eens zonder spanning was de 3x1000 M.,
waarop SUOMI niet de sterkste ploeg in de
baan kon brengen. „Haarlem" I bezette met
grooten voorsprong de eerste plaats in 8 min.
17.7 sec. en zelfs slaagde „Haarlem" II er in
SUOMI naar de derde plaats te verwijzen.
Meer spanning gaf de Zweedsche estafette.
Hier kon Heyn op de 200 M. zijn ploeg pas
definitief de leiding geven, die Schaap op de
laatste 100 M. niet meer afstond. De tijd 3
min. 3.7 sec., beteekende een nieuw club-
record. De Olympische estafette werd de
vijfde ..Haarlem"overwinnïng. Wel liep de
laatste looper van SUOMI v. d. Heyden op
de laatste 200 M. sterk in op den .Haarlem
sprinter Wullems, doch de voorsprong die
v. Gog, Dekker en Schreuder aan de ploeg
gegeven hadden, was te groot en hij kwam
enkele meters te kort.
Bij de dames moest GITA in de 10x100 M.
estafette de derde plaats in 2 min. 17.6 sec.
bezetten. De 4x100 M. leverde een vierde
plaats op, terwijl in de Relay race de ploeg
de zesde plaats innam in een tijd van 62.8 sec.
Bij deze laatste es taf e te werd echter de eerste
loopster, mej. v. Gog, direct na de start
zwaar gehinderd.
Kinderuitzending
naar Vacantieltolonies
In het eerste jaar na den oorlog, heb
ben duizenden Nederlandsche kinderen
om gezondheidsredenen eenigen tijd in het
buitenland doorgebracht. Ook een aan
tal kinderen uit de gemeente Velsen heeft
daarvan geprofiteerd. Sedert eenigen tijd
zijn deze uitzendingen afgeloopen; wij
moeten ons voortaan weer zelf redden.
Voor den oorlog bestonden er in ons
land verscheidene goed ingerichte vacan-
tiekoloniehuizen. De meeste van deze zijn
in den oorlog zwaar beschadigd, sommige
zelfs geheel vernield, terwijl er van het
meubilair vrijwel niets over is.
Dit alles moet weer in orde gemaakt
worden. De vereeningen die deze va-
cantiekoloniehuizen exploiteeren hebben
daarvoor geen geld. Er moet dus geld ko
men, anders kunnen er ook geen kinde
ren worden uitgezonden! Alle vereenigin-
gen die de uitzending van zwakke kinde
ren behartigen, hebben daarom de han
den ineen geslagen om gezamenlijk in de
maand September in het geheele land een
collecte te houden.
In de gemeente Velsen is hiervoor een
comité gevormd uit de drie plaatselijke
vereenigingen, bestaande uit de volgende
personen: dr. L. S. Limborgh Meijer,
voorzitter, Zr. M. A. L. Kwast, secreta
resse. Hofdijklaan 32, Driehuis: C. Kolster,
penningmeester; J. H. A. M. Anten; mej.
C. H. J. van Broekhuysen; K. J. Noy; H.
Bolland, Tollenslaan 11, Driehuis.
De collecte zal in de gemeente Velsen
gehouden worden op Zaterdag 14 Septem
ber.
18.000 Crematies in 32 jaar
Bijna "driekwart eeuw is ons land
een Vereeniging voor Lijkverbranding
rijk. Onverbrekelijk hieraan verbonden
is de naam „Westerveld", waar op het
hooge duin Nederlands eenige crema
torium staat. Toch is dit gebouwen
complex nog geen vijfenzeventig jaren
oud. want het moest 1914 worden, al
vorens de eerste crematie op Neder-
landschen grond plaats had. Voordien
werden de crematies in Duitschland
uitgevoerd, maar de genoemde vereeni
ging nam het initiatief tot de stichting
van een eigen begraafplaats met ver
brandingsinstallatie.
De tegenwerking was groot, maar
leden en erflaters brachten voldoende
geld bijeen om met bouwen te begin
nen. Daar de Nederlandsche regeering
nadrukkelijk verbood, gronden voor dit
doel van gemeentewege af te staan,
c
np®
Jlips
in
De bril
van
Sultan Sar
VJ
43. Het vreemde verschijnsel van een
minaretspits die over het meer dreef,
werd door de vreedzame Iraniers die
aan den oever stonden, met verbazing
gadegeslagen. Dit is een merkwaardig
teeken", zei een hunner. wat zou dat
beduiden„Misschien heeft het iets ie
maken met onzen goeden Sultan, die is
verdwenen", meende een tweede. „Het
is vast en zeker dat Allan de torens van
zijn huis niet zoo maar op het water laat
drijven", vond een oude herder. ..Die
grootvizier die zoo schandelijk huis
houdt in ons goede land en die mina
retten laat omhakken, zal zonderlinge
dingen beleven. Er zit wat in de lucht",
zei een oude wijze Oosterling. Ook
Joessoef had het verschijnsel gezien.
Hij was heelemaal niet gerust. Onmid
dellijk zonderde hij zich af en raad
pleegde zijn oude tooverboek. Onder
voorteekenen las hij: „Wanneer een
minaret in de aard zinktkomen er
slechte tijden. Wanneer een minaret op
het water drijft, zijn de dagen van de
booze en zijn schare geteld". „Oei, oei",
zei Joessoef. „dat klinkt bar'. Ik moet
daartegen iets doen".
werd het Westerveld-crematorium ge
bouwd op het terrein van een Bijzon
dere begraafplaats. Een plaquette in de
hall van het nieuwe kantoorgebouw
herinnert aan de eerste verbranding,
die op den eersten April 1914 ge
schiedde.
Tusschen 1930 en 1940 werd het be
staande crematorium uitgebreid, een
groote hal ontstond en het aantal ovens
werd van twee op vier gebracht. In ruim
acht jaar werden 1000 crematies uit
gevoerd, in 1926 verzorgde de vereeni
ging reeds haar 2000ste verbranding
en dezer dagen zal men de 18.000 be
reikt hebben. Volledigheidshalve moe
ten wij nog vermelden, dat de oor
spronkelijke naam der vereeniging in
den loop der jaren veranderd werd in
„Vereeniging voor Facultatieve Lijk
verbranding".
De bezetting schond.
Zooals overal, liet ook te Weeterveld
de tweede wereldoorlog zijoi sporen
achter, tiet kantoorgebouw, dat in 1941
gereed kwam, werd gevorderd en ook
op de begraafplaats zelf veroorzaakten
Duitsdhe handen nog al wat schade; de
urnenhal bleef volledig intact. Behalve
de f 23.000 schade werd het werk van
de vereeniging gehandicapt door het
uitvallen van gas, zoodat er in den laat-
sten oorlogswinter niet gecremeerd kon
worden.
Het is gebleken dat de crematie
een belangrijke plaats heeft ver
overd dn de belangstelling van een
deel van ons volle. Dit is dan ook de
reden, dat architect W. M. Dudck
uit Hilversum een tweede cremato
rium heeft ontworpen, waarvan de
bouw slechts wacht op de noodige
materialen. Een terrein bij Zwolle
is aangekocht en eerlang zal daar
een modern crematorium, evenals
te Westerveld, met zijn typische
contouren, een wijden omtrek be-
heerschen.
