Deplorabele toestand van 'slands financiën
Geraamd tekort voor 1946, 2634 millioen
voor 1947, 1967 millioen
mm -♦* laU
Geraamde opbrengst'der belastingen
Ik: minister van Financiën, prof. Fieltinek, heeft gistermiddag; in de Tweede Kamer
de rijksbejrrooling voor 11147 aangeboden. De minister verklaarde, dat hiermede een
const it ul ioneele praetljk werd hersteld, welke zeven jaren lang niet kon worden
gevolgd. Vijf van die zeven jaren zijn een toonbeeld van financieel wanbeleid ge
weest en de minister hoopte, dat de volksvertegenwoordiging' en de bevolking ziel»
duidelijk den deplorabelen finaueieelen toestand voor oogen zouden stellen, waarin
ons land verkeert.
26
Uit de begrooting blijkt, dat het nadee-
lig saldo van den geheelen dienst, dat in
de op 12 April 1946 ingediende ontwerp-
begrooting voor 1946 2.602.374 267 be
droeg, door de in deze ontwerp-begrooting
voorgestelde wijziging der marinebegroo-
ting en door eenige dezer dagen in te
dienen wijzigingen is gestegen tot
2.634.355.418 met inbegrip van het na-
deelig saldo van het Landbouwcrisisfonds
ad 376 240.000. Het nadeelig saldo van de
ontwerp-begrooting 1947 is geraamd op
1.976.399.922. eveneens met inbegrip van
het nadeelig saldo van het Landbouw
crisisfonds. dat voor 1947 60 millioen
lager wordt geraamd. De opbrengst van
de middelen, welke met inbegrip van alle
ingediende aanvullingen voor 1946 op
3325 millioen werd begroot, zal in 1947
naar raming 2599 millioen bedragen, dus
726 millioen minder. Het begrootings-
ïekort van 2634 millioen voor 1946 is
voor 1947 met ƒ667 millioen teruggeloopen.
Gewone dienst
De uitgaven voor den gewonen dienst
voor 1947 zijn als volgt; geraamd: (in mil-
lioenen guldens)
Politie41
Bijdrage in de kosten van gemeente
politie 15
Burgerlijke rechtspraak 10
Gevangenissen, rijkswerkinrichtingen,
rijkstucht- en opvoedingswezen
Steun noodlijdende gemeenten
Uitkeering aan Gemeentefonds
Volkshuisvesting 11
Volksgezondheid 10
Sociale verzekering 75
Rijksarbeidsbureaux 32
Hulp aan oorlogsslachtoffers44
Dienst Uitvoering Werken 41
Grondgebruik en landbouwherstel 40
Rijkswaterstaat 59
Landbouw 23
Vervoer: (spoorwegen 17, zeescheep
vaart 5, luchtvaart 11, vervoer- en
verkeersdiensten) 38
Onderwijs 205
Radio
Militaire uitgaven (oorlog)
Militaire uitgaven (marine)
Departementsuitgaven
Builenlandschc dienst
Handel en Nijverheid
Directoraat-gen. van de prijzen
Dienst der belastingen
Bijdrage alg. burg. pensioensfonds ën
bijdragen inkoop van diensttijd e.d.
Nationale schuld (rente en aflossing)
Andere uitgaven
Totaal 2310
Staatsschuld
De grootste post. namelijk de dienst der
Staatsieeningen, welke post ruim 1/3 van
het totaal uitmaakt, is niet voor vermin
dering vatbaar, doch zal veeleer in de
toekomst nog stijgen. De minister hoopt,
in de memorie van toelichting op het in
te dienen wetsontwerp voor een heffing
ineens nader in te gaan op de beteckenis
van de uitermate hooge staatsschuld en
op de wijze, waarop hij zich voorstelt dit
probleem tot een oplossing te kunnen
brengen
De middelen van den gewonen dienst
van de ontwerpbegrooting 1947 vertoonen
dn vergelijking met de ramingen voor 1946
het volgende beeld: (in millioenen guldens)
kapitaaldienst wordt voor 1947 op
487.714.929 en voor 1946 op 607.299.221
geraamd. De kapitaalsuitgaven betreffen
het verwerven van duurzame bezitsobjec-
ten van den staat, zooais het materiaal
voor leger en vloot, luchtvaartterreinen,
enz., de uitgaven voor de Zuiderzeewer
ken, investeeringen in verschillende be
drijven. voorschotten op de Woningbouw-
wet, enz.
Uitgaven
Uit een overzicht van de geraamde uit
gaven voor 1947 blijkt, dat voor de expe
ditie ten behoeve van herstel van orde en
rust in Indië, de liquidatie van de oorlog
voering, waaronder begrepen de uitgaven
aan geallieerden en het nadeelig saldo van
het Scheepvaartfonds 349 millioen is
geraamd.
De steun aan den herbouw, uitgaven
voor schadevergoedingen, zee- en lucht
vaartverzekeringen, landbouwherstel, re
constructie van de koopvaardijvloot, het
op gang brengen van bedrijven, uitgaven
voor herstel van Rijn- en binnenvloot en
de uitkeering aan de Ned. Spoorwegen
voor bedrijfsschade als gevolg van de
spoorwegstaking worden begroot op 620
millioen
Voor noodhulp, verzorging oorlogsslacht
offers. bijzondere uitkeeringen aan ge
meenten, aflossing langloopende buiten-
landsche credieten. steun aan gesloten be
drijven, oogstwerkzaamheden. subsidie
Volksherstel en H.A.R.K., kinderuitzen
ding naar het buitenland enz. is 52.8 mil
lioen geraamd; voor wachtgeldregelingen,
overbruggingssteun en andere sociale bij
stand 15.7 millioen. De uitgaven in ver
band met de uitvoering van de wet op het
consumentencrediet zijn op 183.5 millioen
geraamd, de inkomsten op 100 millioen. De
kosten der overheidsbemoeiing met distri
butie en prijsregeling zijn op 91.5 mil
lioen begroot.
Voor de bijzondere rechtspleging, zuive
ringsmaatregelen en herstel van het
rechtsverkeer is 94.3 millioen geraamd.
Uit het overzicht blijkt tevens, dat de
geldsaneering volgens de raming in 1946
een batig saldo van 200 millioen moet op
leveren.
Bij de kapitaalsuitgaven is o.a. voor aan
schaffing van materieele uitrusting van
leger en vloot 194.6 millioen "geraamd;
voor kapitaalverstrekking en credietver-
leening aan staatsbedrijven, -fondsen en
-instellingen 148 millioen en voor overige
kapitaalsposten 181.4 millioen.
Politieke delinquenten
Uit het hoofdstuk Justitie blijkt, dat tot
en met 1947 voor de maatregelen ten aan
zien van de politieke delinquenten 292
millioen noodig wordt geacht, waartegen
over 14 millioen aan inkomsten is ge
raamd. Hierbij zijn niet opgenomen de uit
gaven, welke in 1944 en in het eerste half
jaar van 1945 in het toen reeds bevrijde
deel van ons land zijn gedaan. Men kan
dus veilig aannemen, dat tot en met voor
dit doel meer dan 300 millioen noodig
zal zijn.
De geraamde uitgaven voor politieke
delinquenten zijn als volgt gespecificeerd:
(in millioenen guldens)
2e helft
1945 1946 1947 Totaal
Direct.-gen. Bijz.
rechtspleging
Berechting enz...
P.O.D en P.R.A.
Kampen incl.
buitenbewaking.
Bijz. Jeugdzorg
Opneming in ge
vangenissen en
rijkswerkinricht.
Tewerkstelling bij
den D. U. W
1
1.2
9.2
12.7
3.5. 113 33.9
5.7 15.2 9.5
2.2
180.4
30.4
Uitgaven49.9 158.8 83 291.8
Inkomsten 5 9 14
Nadeelig saldo 49.9 153.8 74 277.8
Hooge Colleges van Staat,
kabinet der Koningin en
1947
1946
kabinet v. d, min,-pres,
0.2
0.2
Buitenlandsche Zaken
1.6
0.9
Justitie
24.1
16.4
Binnenlandsche Zaken
2.8
13.7
Onderw., K. en Wetensch.
25.0
22.5
Nationale Schuld
43.3
44.4
Financiën, belastingen
2205.2
2.206-3
Overige middelen
52.1
52.2
Oorlog
3.9
15-4
Marine
5-3
3.3
Openb. W. en wederopb.
2.5
3.3
Verkeer
15.7
5.8
Economische Zaken
4.8
3.0
Landbouw. Visscherij en
Voedselvoorziening
10.0
3.2
Sociale Zaken
3.7
2.6
Overz. gebiedsdeelen
0.9
0.8
2401.1
2.394.0
Aangezien de te verwachten ontvangsten
uit dc „Vermogcnsaanwasbelasting" en de
„Heffing-in-ecns" bestemd zullen worden
voor de aflossing -van de staatsschuld, zijn
deze niet in dc raming van dc middelen
voor 1947 opgenomen. Voorts is een -plan
in studie om diverse middelen, andere dan
belastingen, te verhoogen.
In de nota wordt opgemerkt, dat het
begrootingstekort geheel wordt veroor
zaakt door de uitgaven van den buiten
gewonen dienst. Deze dienst is gesplitst in
twee gedeelten, n.l. de kapitaalsuitgaven
met de daartegenover staande kapitaals
inkomsten en de uitgaven en inkomsten
van afloopend karakter, voortvloeiende
Uit de bijzondere omstandigheden.
Het nadeelig saldo van den buitenge
wonen dienst wordt voor 1946 geraamd op
ƒ2.258 095.418 en voor 1947 op 1.651.117.009.
De bijdragen van den gewonen dienst aan
den buitengewonen dienst bedragen naar
raming 52.526 417 voor 1946 en 90.783.527
voor 1947. Het nadeelig saldo van den
Dit is de nieuwste vliegmachine zonder schroefvoortbewogen door een zooge-
naamden reactie-motor. Zij stamt af van de bekende Spitfires en is gefabriceerd
door een onderdeel van de Vickers Armstrong fabrieken. Bizonderheden van
den bouw zijn niet bekend, maar men schat de snelheid van dit toestel op meer
dan 700 kilometer per uur.
In de Millioenennota wordt het volgend overzicht gegeven van de geraamde
opbrengst der belastingen in millioenenguldens:
het buitenland geaccumuleerde
Di v i d en d belasting
Voorheffing op
inkomsten
Vermogensbelasting natuurlijke personen
Vermogensbelasting voor lichamen
Vennootschapsbelasting
Commissarissenbelasting
Vereveningsheffing
Motorrijtuigenbelasting
Invoerrechten 120,0
Statistiekrecht
Accijns op zout
Accijns op wijn
Bijzondere wijnbelasting
Accijns op gedistilleerd
Accijns op bier
Accijns op suiker
Accijns op tabak
Belasting op gouden en zilveren werken
Rechten van zegel
Rechten van registratie
Rechten van successie
1947
1946
660,0*
890,0
340,0
250,0
11,0
8,0
2,0
55,0
90,0
100,0
36,0*
33,0
140,0*
115,0
1,0
1,0
150,0
110,0
20,0
15.0
120,0
25.0
1,3
1,3
7,0
6.5
0.9
0,6
0,4
0,3
30.0
22,0
32,0
25,0
23,0
5o;o
120,0
120,0
0.6
0,6
330,0
300,0
10,0
8,0
20,0
10,0
60,0*
60,0
2.205,2
2.206,3
Gisteren, op den tweeden verjaardag
van de spoorwegstaking, is een leg- of
draagpenning uitgereikt aan alle leden
van hel N.S.-personeel, die gevolg heb
ben gegeven aan het stakingsbevel van
17 September 1944. De voorzijde van de
penning geeft een symbolische voor
stelling van de staking in den vorm van
het bekende gevleugelde iviel van de
spoorwegen, dat tegengehouden wordt
door een zoogenaamde remslof, een ge
reedschap, dat gebruikt wordt bij het
afremmen van te ver doorloopende
vrachtwagens.
Bij de raming van deze belastin
gen is rekening gehouden met de ge
volgen van de vermogensheffingen.
In de Nota béhoorende bij de ont
werpbegrooting voor 1946. is vermeld,
dat in het totaal van de voor dat jaar
geraamde belastingopbrengst ad 2.206.3
millioen gulden de 492 millioen gulden
zijn begrepen, welke ten bate van 1946
zullen komen wegens het inhalen van
achterstand in de belastingheffing, we
gens navorderingen en wegens in de
Inkomstenbelasting 1946 te belasten
inkomsten van vroegere jaren, welke
in 1946 eerst invorderbaar worden. In
het geraamd totaal van f 2205,2 mil
lioen voor 1947 zijn de volgende bedra
gen begrepen welke ten bate van 1947
zullen komen wegens het inhalen van
achterstand in de belastingheffing en
wegens navorderingen: Voorheffing op
in het buitenland geaccumuleerde in
komsten 2 millioen; Vermogensbelas
ting natuurlijke personen 40 millioen;
Vermogensbelasting van lichamen 16
millioen; Vennootschapsbelasting 65
millioen. Totaal 123 millioen.
Werken en sparen
In zijn slotbeschouwingen erkent de mi
nister, dat, ofschoon ontegenzeglijk de
economische toestand van Nederland in
19-16 is verbeterd, de aan het begin van
het jaar gekoesterde verwachtingen om
trent het tempo van het 'economische her
stel en de uitbreiding van het productie
apparaat bij de gemaakte veronderstel
lingen ten achter gebleven, terwijl het met
het bestaande productie-apparaat bereikte
productie-volume niet ten volle bevredi
gend is geweest.
Voor deze ontwikkeling zijn oorzaken
aan te wijzen, welke niet of nauwelijks
door het Nederlandsc'ne volk en zijn re
geering konden worden beïnvloed. De le
veringstermijn voor investeeringsgoederen
welke moeten worden geïmporteerd, zijn
uiterst lang en ook de import van grond
stoffen en halffabrikaten laat ten gevolge
van de algemeene schaarschte veel te
wenschen over.
Tot de oorzaken echter, welke het Neder-
landsche volk wel kan beïnvloeden, behoo-
ren het nog steeds lage peil der arbeids
productiviteit en het feit, dat de besparin
gen nog niet den voor een regelmatig her
stel noodzakelijken omvang hebben aan
genomen.
Een algemeene verbetering van den
economischen toestand zal slechts kunnen
worden bereikt, wanneer de arbeidspro
ductiviteit wordt verhoogd tot een peil,
hetwelk dat van voor den oorlog benadert
en daardoor het nationaal product wordt
opgevoerd, het kwantum voor export ge
schikte goederen kan worden verhoogd en
de consumptie desondanks beperkt blijft,
waardoor de besparingen toenemen.
Daarnaast zal het van regeeringswege
noodig zijn de uitgaven, welke door de bij
zondere tijdsomstandigheden noodzakelijk
zijn, binnen rationeele grenzen te houden
.en zoo snel als de omstandigheden dit toe
laten te liquideeren en ook ten aanzien
van de overige uitgaven de vereischte
rationalisatie en efficiëntie te bereiken.
Oud-ministers
onderscheiden
Bij Koninklijk Besluit is prof. ir. W. Scher-
merhorn benoemd tot Grootofficier in de
Orde van Oranje Nassau. Tot Ridder in de
Orde van den Nederlandschen Leeuw zijn
benoemd: prof. dr. J. E. de Quay, ir. Th. S.
G. J. M. van Schaik. prof. dr. ir. J. I. J. M.
Schmutzer, drs. J. H. Gispen, mr. H. A. M.
Th. Kolfschoten, mr. J. Meijnen, dr. J. II. van
Royen, ir. Th. Ph. Tromp en ir. F. C. M.
Wijffels.
Vrouw wilde haar man
laten vermoorden
Wegens poging tot doodslag met voorbe
dachten rade stonden twee jongemannen uit
Nieuw Lekkerland en een vrouw uit Lekker-
kerk voor de Rotterdamsche rechtbank, n.l.
de 2l-jarige J. S.. de 20-jarige A. den H. en
de 34-jarige Clasina H., gewezen huisvrouw
van den gymnastiekondei wijzer P. de J. uit
Lekkerkerk. De vrouw onderhield intieme
relaties met S. en beraamde met beide jonge
mannen een plannetje om De J. uit den weg
te ruimen. Den H. zou voor zijn assistentie
f 500 ontvangen. In den avond van 24 April
van dit jaar lokten de mannen den gym-
nastiekonderwljzer in een roeibootje, waarna
hij door het tweetal met hamers op het
hoofd geslagen werd. In de worsteling raak
te De J. overboord, naar het duo meende in
bewusteloozen toestand, zoodat hij wel zou
verdrinken. De J. wist echter den wal te be
reiken en de politie te waarschuwen.
De twee jongemannen legden een volledige
bekentenis af. Ook de vrouw, die inmiddels
van De J. gescheiden is, gaf toe van het plan
geweten te hebben. Tegen alle drie luidde de
eisch tien jaar gevangenisstraf.
De Radio geeft vanavond;
WOENSDAG 18 SEPTEMBER.
Hilversum I, 301.5 M.: 19.00 20.00 en 22.00
Nieuws; 19.30 Zomer-epiloog; 20.00 Herden
king van het 25-jarig bestaan v. d. Neder-
landsche Bachvereeniging; 21.50 Cellomuziek;
22.30 Orkestwerken van Edward Elgar; 23.00
Cello-recital; 23.30 Pianomuziek.
Hilversum II, 415.5 M.: 18.00, 20.00 en 23.00
Nieuws: 20.05 Reportage voetbalwedstrijd
BelgiëNederland door militairen; 20.20 Meis
jeskoor „De Krekels"; 20.45 Omroeporkest;
21.30 Luisterspel; 22.30 Jan Coiduwener; 23.15
Gra mof oonmuziek.
BINNENLAND
De Groninger Ka
mer van het Bijzonder
Gerechtshof deed uit
spraak in de zaak van
drie leden van de Sti-
bertanne-groep, K H.
L A S. en H. J. te Gro-
liingen. Tegen allen
werd de doodstraf uit
gesproken met recht op
cassatie.
De Nederlandsen®
Bachvereeniging, welke
25 jaar bestaat heeft in
Kaarden een receptie
gehouden. Mevrouw E.
Martin uit Giesbach in
den Elzas bood namens
prof. dr. Albeit
Schweitzer geluk wen
schen aan.
Aan de te Wassenaar
op een terrein van H. M.
de Koningin gehouden
Nationale Schietwed
strijden nam ook net
Bloemendaalsche politie
corps deel. Het verover
de den tweeden k°rps-
prijs en de agent Beek
man verwierf den kam-
pioensprijs van den Ne-
derl. Polïtiesportbond.
Voor het tribunaal
in Den Haag zullen bin
nenkort acht voormalige
.vrederechters" terecht
staan.
De K.L.M.-pilOOt J.
j Hondong, die in. De
cember 1934 de „Snip
naar West-Indië vloog is
aangesteld als algemeen
inspecteur van het vlieg
bedrijf der K.L.M.
dc Koningin heeft
ook den K.L.M.-gezag-
voerder J. C. Pool we
gens zijn moedig gedrag
in de Meidagen van 1940
onderscheiden met het
vliegerkruis.
Wegens de zeer
groote belangstelling zal
de tentoonstelling van
Engelsche en Amen-
kaansche boeken in de
grafelijke zalen van het
Binnenhof te Den Haag
behalve overdag ook
Vrijdagavond van 7.30
tot 9.30 te bezichtigen
zijn.
Tegen den 23-jangen
wachtmeester der Rot
terdamsche politie G.
M„ die negen illegale
werkers uit Meerkerk
aan den S. D. had over
geleverd, is de dood
straf geëischt,
Vertegenwoordigers
van de Amerikaansche
bezettingsautoritciten in.
Berlijn hebben in Den
Haag besprekingen ge
voerd over de handels
betrekkingen tusschen
de Amerikaansche bezet
tingszone in Duitsch-
land en Nederland.
Te Heer Hugowaard
zijn de 62-jarige rente
nier P. Borst, zijn 68-
jarige echtgenoote en
een 45-jarige ongehuw
de zuster van B. door
gasverstikking om het
leven gekomen.
in Amsterdam wordt
een internationaal con
gres gehouden ter gele
genheid van het feit,
cat prof. P. Zeeman oO
jaar geleden het Zee
man-effect, de splitsing
van spectrumlijnen door
electro-magnetische vel
den. ontdekte.
Het bureau Opspo
ring Oorlogsmisdadigers,
Elandsgracht 117. Am
sterdam verzoekt getui
gen. en slachtoffers van
mishandelingen door
Duïtschers in het con
centratiekamp te Vught
daarvan schriftelijk mc-
dedeeling te doen aan
dit bureau.
Haarlem en Omgeving
De gemeente Bloe-
mendaal kan van de er
ven H. J. van Egmond
gronden en opstallen
koopen. aan de Domp-
vloedslaan voor i 50.000
B. en W. stellen den raad
voor daartoe te be
sluiten.
overleden is de heer
F. v. Musscher, die veel
verdiensten heeft gehad
als secretaris van de
speeltuinvereensging
„De Glasblazers" 1e
Haarlem.
In de Statenzaal van
het Prinsenhof te Haar
lem zal Maandag 23
September door burge
meester M. A. Reinalda
de tentoonstelling „Le
zen en Reizen", georga
niseerd ter gelegenheid
van het 40-jarig bestaan
der Nederlandse!) e Reis-
vereeniging geopend
worden.
Te iJmuiden is be
roepen als predikant, bij
de Gereformeerde Kerk
(Onderh. art. 31 der K.
O.) Ds. O. w. Bouwsma
uit Breukelen.
De Haarlemsche
Rechtbank heeft in staat
van faillissement ver
klaard Ohr. Groebe,
bouwondernemer te
Zandvoort, Zeestraat
no. 60. Curator Mr. W.
G. J. Veenhoven te
Haarlem.