IJmuider Courant
Een nieuw Europa
Wallace afgetreden op verzoek
van President Truman
De meerderheid der Javanen
staat achter de republikeinsche reseenng
Meer Gas en Eledriciteit
61e Jaargang No. 38437
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Pcereboom
Zaterdag 21 September 19 30
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem
Abonnementen: p. week 31 et
per kwartaal f 4
Y\7" INSTON Churchill heeft een korte en
krachtige rede voor de Universiteit
van Zürich gehouden. Hij is gast van Zwit
serland. zooals hij het indertijd van Neder
land was. Opnieuw heeft hij zich vc
stander van de schepping' van Vereenigde
Staten van Europa getoond. Daarbij heeft
hij in korte trekken een beeld van den
heerschenden toestand in dit werelddeel
geschetst, dat onze aandacht opeischt. Ik
vraag u daarom: lees het korte verslag
van zijn kort betoog niet maar even
vluchtig door, maar laat zijn woor
den en vooral dat beeld eens op
inwerken. Wijd er uw eigen gedachten
aan en bedenk daarbij, dat wij in dit land
geen afzonderlijke menschengroep vormen,
die er in haar eentje wel bovenop zal
komen, maar een onderdeel van dat Euro-
peesche geheel, dat volgens zijn woord ..in
Babelsche verwarring" verkeert. Als
Europa geen nieuwe levenskracht ver
werft, zullen wij ons evenmin kunnen
herstellen. Wij moeten dat leeren begrij
pen. Wij kijken nog veel te weinig naar
buiten.
Churchill is in Engeland de leider van de
Conservatieve Partij. Dit etiket zal velen
van u niet aantrekken en mij evenmin.
Maar hij is een te groot man om zich door
een etiket en door eenige enge partij
opvatting gebonden te achten. Hij toont
zich dan ook, in zijn voortdurend streven
naar een vereenigd Europa, het tegendeel
van conservatief. Hij beseft dat een groote
greep gedaan moet worden, dat een
groot doel moet worden vooropgesteld, dat
de verouderde twisten over grenswijzigin
gen en schadeloosstellingen geen zin meer
hebben, dat Europa zich' bevrijden moet
uit zijn ouderwetsche bestuursorganisatie
om een nieuwe levenskans te krijgen!
Hij brengt het Fransche kernwoord in
practijk. dat voor de groote kwalen de
groote geneesmiddelen voorschrijft: aux
grands maux les grands remèdes.
Nu heeft hij een koene uitspraak aan
zijn betoog verbonden, die door hem is in
geleid mei de woorden: „Ik ga u iets zeg
gen, waarover gij u zult verbazen." Velen
zullen zich er vandaag inderdaad over
verbazen, en niet alleen in Zwitserland,
maar in de geheele wereld. Want dat
koene woord luidde: „De eerste stap naar
de her-oprichting van de Europeesche ge
meenschap moet bestaan in een samengaan
tusschen Frankrijk en Duilschland." Chur
chill voegde eraan toe: Slechts op die wijze
zal Frankrijk het moreele en cultureele
leiderschap over Europa kunnen hei-krij
gen" en wie deze zin niet te letterlijk
opvat, maar haar als een diplomatieke
uiting beziet begrijpt meteen, dat de Brit-
sche staatsman zich in Zürich vooral tot
de Franschen heeft gericht. Het woord
„leiderschap" kan men toelichten door de
erkenning, dat zonder twijfel de Fransche
beschavings-invloed van groote beteekenis
voor het vasteland is en blijft en da; het
welzijn van het democratische Frankrijk
van overwegende beteekenis voor Europa
is.
Wie de schouders ophaalt over een ge
dachte als de Vereenigde Staten van Euro
pa, omdat hijzelf noch zijn vader noch
zijn grootvader ooit zulk een groote poli
tiek beleefd hebben, zal niet minder scep
tisch staan tegenover het denkbeeld van
een samengaan van Frankrijk en Duitseh-
land. Die hebben, zal hij zeggen, toch altijd
vijandig tegenover elkaar gestaan! Maai
de wereid bestaat langer dan de conflicten
tusschen Franschen en Duitschers. De
wereld heeft grooter oplossingen gezocht
en gevonden dan in den tijd van onze
grootvaders en vaders, en tot dusver in
onzen eigen tijd, zijn nagestreefd. Wie
kan de mogelijkheid loochenen dat op de
periode van diepe inzinking met haar
machteloos gedoe op internationaal gebied,
die wij thans beleven, een machtige op
leving zal volgen? Hebt ge wel opgemerkt
dat. terwijl het vruehtelooze gekrakeel in
Parijs voortduurt, zich steeds meer stem
men beginnen te verheffen voor federale
Unie. voor Vereenigde Staten van Europa,
zelfs voor dat schijnbaar-on'oereikbare
ideaal: Wereldregeering?
Misschien zijn wij van dat laatste nog
ver verwijderd. Misschien. Maar het heef;
geen zin alle streven naar nieuwe een
heid orgeloovig te bejegenen met het
woord: De Russen zuilen niet willen mee
werken. Er zijn altijd zulke tegenstellin
gen. Als de regeering van een land. zelfs
een groot en machtig land. samenwerking
in nieuwe vormen weigert, zal dat voor
anderen tenslotte geen beletsel, maar veel
eer een aansporing zijn om hun plannen te
verwezenlijken
Wij kunnen de reeks internationale mis
lukkingen van dezen tijd betreuren, maar
wij moeten ons er niet door laten ont
moedigen. Wellicht zijn zij noodig. Zou
het niet erger zijn als het verwarde
complex van verouderde lapmiddelen, dat
na iederen oorlog den volgende placht in
te luiden, toch weer werd doersevoerd?
Iedere tijd zoekt uit zijn moeilijkheden
den uitweg. Is er voor dezen tijd nog een
andere uitweg dan die. door steeds meer
stemmen er. ook door den ouden staats
man Churchill gevorderd?
Een gedachte is rijpende, die een nieuw
doel en nieuwe bezieling en levenskracht
aan het oude Europa kan schenken. De
teekenen nemen steeds toe die bewijzen,
dat jongeren dat hebben verstaan.
R. P.
De Arabische partij te Jaffa heeft de
autoriteiten verzocht haar toe te staan, da:
zij voorzorgsmaatregelen treft tegen mo
gelijke Joodsche aanvallen.
,,Het winnen van den vrede is belangrijker
dan het bekleeden van een hooge functie"
i-eenigde Staten i
van Handel, die
Byrnes en Trim
t-eëlin
>id don
De dreigende tweespalt in liet kabinet der A
liet aftreden van Henr.v "Wallace, den minist
tegen de huidige buitcnlandsclic politiële va
wekte. Truman heeft thans volledig- partij gekozen voor Byrnes, door Wallace te
verzoeken uit het kabinet te treden. In een radiorede heeft Wallaee Vrijdagavond
medegedeeld dat hij na zijn aftreden den strijd voor den vrede zal blijven voort
zetten. Hij verklaarde: ..Het winnen van den vrede is belangrijker dan het l.v-
kleeden van een liooge functie".
President Truman heeft op een perscon
ferentie Vrijdagmiddag medegedeeld, dat
hij Wallaee had verzocht af te treden. De
president voegde erbij, dat hij volledig
vertrouwen had in den minister van Bui-
tenlandsche Zaken Byrnes en diens mede
gedelegeerden ter conferentie in Parijs.
,,Er zal geen verandering komen in onze
buitenlandsche politiek," aldus Truman
die verder nog zijn spijt.betuigde over de
noodzaak, zijn 'officieele relaties met Wal
laee te moeten verbreken. Hij sprak de
hoop uit „dat Wallaee als ambteloos bur-
ger meer geluk zou hebben bij het uit-
oefenen van zijn recht van meenings-
uiting."
De radiorede van Wallaee werd door alle
Amerilcaansche stations uitgezonden. Zij
was een laatste poging tot rechtvaardiging
van zijn veel-gewraakte uitingen./ „Ik
wensch duidelijk te maken dat ik tegen
imperialisme en agressie ben, of zij nu
van Russischen, Britschen of Amerikaan-
schen oorsprong zijn," zoo z'eide de afgetre
den minister. „Wij moeten de rechten en
belangen van andere volken respecteeren
zooals wij van hen verwachten dat zij de
onze respecteeren.
Ik ben besloten om den strijd voor
het winnen van den vrede voort te
zetten. Ik ben van ineening. dat onze
huidige politiek de fundamenteel? rea
liteiten, die tot de twee wereldoorlogen
aanleiding gaven en nu tot een der
den een atomischen oorlog, aanlei
ding dreigt te geven, niet erkent." zoo
besloot Wallaee zijn korte, doch met
bezieling uitgesproken rede.
De portefeuille van Handel van de Ver
eenigde Staten zal ad interim worden be
heerd door Harold Young.
Toch succes voor de squatters.
Om te pogen het squatters-probleem
op te lossen heeft de Britsche regeering j
718 kampen aan plaatselijke autoriteiten
ter beschikking gesteld ter inrichting voor
gezinnen, die door het tekort aan huizen
gedupeerd zijn. Door deze stap verwacht
men, dat een 6000 gezinnen die op bijna
20.000 mannen en vrouwen en kinderen
geschat worden, onderdak zal worden
verschaft.
Op IS September, den dag dat twee jaar
geleden Eindhoven bevrijd werd, is „de
jakkei der Vrijheid" van Bayeux aan de
Normandische kust, via den weg dien de
geallieerde troepen destijds aflegden
naar Eindhoven gebracht door Eind-
hovensche wielrenners en estafette-
loopers. Hierboven het moment waarop
de Britsche soldaat Granger, die deel
nam aan de bevrijding van Eindhoven,
den fakkel aan een der wielrenners
overhandigt.
Hef woord is aan.
I n a y a t Khan:
Geld! Gij zijt een zegen en
een vloek tegelijk. Gij
maakt vrienden tot vijan
den, en vijanden tot vrien
den. Gijneemt de zorgen
uit het leven weg en schept
ze gelijktijdig.
Russisch aanklager
verliest kroongetuige.
Luitenant-generaal Tatsoemï Koesaba,
een van de belangrijkste Japansche getui
gen voor den Sovjet-Russischen openba
ren aanklager bij het tribunaal te Tokio,
heeft in het Sovjet-Russische kamp. waar
hij onderdak gekregen had, zelfmoord ge
pleegd. Hij liet een brief achter, waarin
hij verklaarde tot zijn daad te zijn ge
komen, omdat hij gefaald had in zijn
militaire plicht in Mandsjoerije. Hij ver
klaarde verder, door zijn overwinnaars
fair behandeld te zijn.
Britsche regeering wijst
verantwoordelijkheid af.
Volgens een woordvoerder van het mi
nisterie van buitenlandsche zaken to
Londen heeft Bevin. de Engelsehe minis
ter van buitenlandsche zaken, de tekst
van de redevoering, die Churchill Don
derdag aan de universiteit te Zürich heeft
gehouden, niet onder oogen gehad. voor-,
dal" deze wereldkundig werd gemaakt. Op
een vraag, of Churchill's verklaring de
nswijze van de Engelsehe regeering
tegenwoordig!, antwoordde deze zegs
man. dat het de zienswijze van Winston
Churchill alleen is
Vastreclitkaarten
voor treinreizigers.
Ten behoeve van hen. die veel reizen,
doch niet vaak genoeg om de kosten
van een algemeene abonnementskaart
goed te maken, worden met ingang van
1 October door de Nederlandsche
Spoorwegen vastreclitkaarten inge
voerd.
Dr. Koets rapporteert:
De leden van het gezelschap van dr.
P. J. Koets hebben gisteravond te Ba
tavia een persconferentie gegeven over
hun tocht naar het binnenland van
Java. Dr. Koets deelde mede, dat de
stations waren volgepropt met toe
schouwers. die speciaal waren gekomen
om het gezelschap te zien. Nergens had
men teekenen van vijandelijkheid ont
meet. men was getroffen door de hof
felijkheid. met welke men ontvangen
werd.
De bevolking heeft een opmerkelijke
verandering ondergaan en heeft thans
Rantsoenverhooging
op 1 October
De verbetering in de Nederlandsche ko-
lenvoorziening heeft het mogelijk ge
maakt. wijzigingen in de gas- en elee-
trïciteitsrantsoeneeringsregeling aan te
brengen, welke per 1 October 1946 zullen
ingaan. De rantsoenen zullen als volgt
worden gewijzigd:
Kookrantsoen aras
Voor gezin van twee personen 54 M3
(in plaats van 34 M3); voor elk gezinslid
meer 6 M3 (onveranderd). Voor alleenwo
nende personen die zelf koken 48 M3 (in
plaats van 28 M3), alles per periode van
twee maanden.
Kookranisoen eledriciteit.
Voor gezinnen van twee personen 135
KWH (in plaats van 85 KWH): voor elk
gezinslid meer 15 KWH (onveranderd).
Voor alleenwonende personen die zelf ko
ken 120 KWH per periode (in plaats van
70 KWH).
Eeledriciteit voor verlichting enz.
De periode-ranlioenen voor electrïci-
teitsverbruikers bedragen voor de zes
achtereenvolgende perioden van het rant-
soeneerïngsjaar, beginnende in of om
streeks de maand December: 90, 70. 45.
40. 45 en 70 KWH: voor rantsoenen, be
ginnende in of omstreeks de maand Janu
ari: 85, 55, 40, 40, 55 en 85 KWH. Practisch
komt dit neer op een rantsoen in de
maanden: Januari en December 45 KWH;
Februari en November 40 KWH; Maart en
October 30 KWH; April en September 25
KWH; Mei tot en mei Augustus 20 KWH
per maand. Totaal 360 KWH in plaats
van 156 KWH.
Gas voor verlichting.
Ook de gasrantsoenen voor de verlich
ting worden herzien De tot dusverre gel
dende rantsoenen van 36. 24. 12. 12. 24 en
36 M3 per periode worden gebracht op
50. 40. 30. 30. 40 en 50 M3 per periode. Dit
komt overeen met een rantsoen in de
maanden Januari en December 26 M3:
Februari en November 24 M3; Maart en
October 21 M3; April en September 19
M3; Mei tot en met Augustus 15 M3 per I
maand.
Nu de rantsoenen zoodanig zijn ver
hoogd. dat voor eiken aangeslotene aan
redelijke behoeften kan worden voldaan
en bovendien met de verstrekking van
petroleum, als aanvulling op de kook-
rantsoenen. op den bestaanden voet zal
voortgaan, zullen verbruikers, die deze
rantsoenen overschrijden, thans als regel
worden afgesneden.
De Nederlandsche kolenpositie is op
het oogenbük van dien aard. dat volledig
in de behoefte der uiteraard nog beperkte
industrie kan worden voorzien Zelfs is
het mogelijk tot voorraadvorming in de
bedrijven over te gaan. Industrieën zullen
niet langer aan een eleetriciteitsaanvraag
gebonden zijn. wanneer hun verbruik
minder dan 100.000 KWH per maand be
draagt. Het verbruik van eleetricite.it
voor reclamedoeleinden en etalagever
lichting kan echter nog niet worden toe
gestaan.
een gevoel van eigenwaarde, speciaal
de jeugd beseft haar tekortkomingen.
Een onaangename gewaarwording was
het Japansche karakter van de gewa
pende troepen, wier kreten deden her
inneren aan het barbaarsche gebrul der
Japanneezen. Toen dr. Koels hierover
sprak, waren verschillende Indonesiërs
het met zijn meening eens.
Een ander lid van het gezelschap, dr.
ir. P. Honig onderdirecteur van het Ne-
derlandsch-Indischë departement van
Economische Zaken, deelde in een op
somming mede, dat hïi vijf fabrieken
had bezocht, die naar zijn indruk goed
geleid werden
Een derde lid van het gezelschap, prof.
C. B. de Lange bezocht verschillende
hospitalen en ook. onaangekondigd, een
krankzinnigengesticht. Hij deelde mede.
dat deze instellingen in goeden toe
stand verkeerden. Voorts verklaarde
hii, dat de voedselpositie in het bin
nenland bevredigend was.
In antwoord op talrijke vragen deel
de dr. Koets mede. dat hij den indruk
had. dat de meerderheid van de bevol
king. voor zoover deze in staat was
zich een oordeel qver politieke aange
legenheden te vormen. acht;r de Indo
nesische republikeinsche regcering
stond.
Op de vraag, of de leden van het ge
zelschap de bevolking van Java rijp
voor zelfregeering achtten, antwoordde
dr. Koets: „Op dit oogenblik zeker niet,
omdat het benoodigde aantal deskun
digen niet voorhanden is en hieraan
spéciaal op financieel gebied een greot
gebrek is. Doch na zeker tijdsverloop
zou het mogelijk zijn".
Toen men hem vroeg, of hii den in
druk had. dat hij een „democratische
gemeenschap" had bezocht, deelde dr.
Koets mede. dat er een opmerkelijke
ontwikkeling in democratische richting
is. maar hii meende, dat het bijvoor
beeld niet zonder gevaar was om op een
hoek van een straat zich niets eens met
de republiek te verklaren.
Tenslotte deelde dr. Koets in ant
woord op een desbetreffende vraag
mede. dat hii vanmorgen een monde
ling rapport over zijn bezoek had uit
gebracht aan de commissie-generaal,
die hem had medegedeeld, dat zii liet op
prijs zou stellen, indien een rapport
over zijn bezoek naar Den Haag werd
gezonden.
