Tips
en Tops
Een blik
achter het scherm
Britsche delegatie
kwam met gunstigen indruk
uit Rusland terug
In een groote bijeenkomst in Londen
heeft de delegatie van de „British-Soviet-
Society", die in Juni en Juli een bezoek
aan de Sovjet-Unie heeft gebracht, haar
indrukken van deze reis weergegeven. De
delegatie bestond uit negen personen, on
der wie twee geestelijken, een parlements
lid. een journalist en eenige vertegen
woordigers der vakbeweging. Twee leden
der delegatie waren Communisten, de
overigen behoorden tot Labour of de Libe
ralen. De vergadering stond onder leiding
van den bisschop van Chelmsford, Dr.
Henri Wilson, die in zijn openingswoord
sprekende over het al of niet bestaan van
een „ijzeren scherm" verwees naar zulke
schermen, die wel eens meer in de geschie
denis werden neergelaten, o.a. door Mon
roe en ook in Egypte en elders. Mogelijk
waren zij een tijdelijke noodzakelijkheid.
Dc delegatie heeft de gehcele situatie in
de Sovjet-Unie bestudeerd. Zij reisde van
Letland naar Georgië en Armenië. Overal
werden zij met de grootste gastvrijheid
ontvangen. Zij waren diep onder den in
druk van de gigantische verwoestingen,
aangericht op een gebied, dat dezelfde op
pervlakte heeft als Groot-Brittannië,
Frankrijk en Duitschland tesamen. Maar
nergens in Europa heeft men nog zulk een
vernieling aanschouwd.
In Letland bijv. zijn negentig procent
van de steden vernietigd. Stalino, de hoofd
stad van het Donetzbekken, is voor 57 pro
cent verwoest. Maar de Russen mobilisee-
ren voor den vrede met hetzelfde élan, als
ze dat voor den oorlog gedaan hebben. Na
tuurlijk moppert men er ook, maar men
zet de schouders onder de gemeenschap
pelijke taak. De vakorganisaties spelen een
beslissende rol wat arbeidsomstandigheden
en loonen betreft. Enorm is het aandeel,
dat de vrouwen in den wederopbouw van
hel land hebben. In Stalino leveren zij 15
procent van de arbeidskrachten in de mij
nen ondergronds, waar zij alle functies
verrichten, behalve het houwen van de
steenkool. Zij hebben de grootste sympa
thie voor de Engelsche vrouwen, met wie
zij tesamen de overwinning hebben helpen
bevechten. De kinderzorg is schitterend.
De algemeene levensstandaard is als ge
volg van den oorlog gezonken, maar ligt
veel hooger dan bijv. in een jaar als 1934.
Internationale bon<1 van
vooruitstrevende auteurs
Tien Nederlandsche auteurs, Maurits
Dekker. Anthonie Donker. Theun de Vries,
Rein Blijstra, Cola Debrot. Halbo C. Kook
H. M. van Randwijk, Madeion Szekely
Lulofs, Victor E. van Vriesland en Johan
van der Woude hebben een oproep aan
hun binnen- en buitenlandsche collega's
gezonden om zich bij hen aan te sluiten
in een internationalen bond van vooruit
strevende auteurs.
In de na-oorlogsche wereld, zoo zeggen
deze schrijvers, is de mogelijkheid voor
het individu om een behoorlijk levens
onderhoud te verdienen meer verwijderd
en onzeker dan ooit te voren. Op de schrij
vers rust nu de taak het reactionaire
streven in de wereldpolitiek te bevechten.
De schrijvers zeggen, dat zij hiermee
niet bedoelen, dat iedere auteur voortaan
werk zal moeten schrijven met een so-
cialistischen inslag. Evenmin zal elke re
gel proza een beschuldiging of een credo
behoeven te zijn of elke versregel een
strijdkreet. Maar de auteurs over de ge-
heele wereld zullen een positief standpunt
moeten innemen ten opzichte van de
huidige gebeurtenissen en de afzondering
laten varen, waarin zij zich vroeger zoo
dikwijls en zoo gretig sloten. De nazi-
overheersehing heeft geleerd, dat de kunst
niet kan gedijen in een gemeenschap,
waar vrije meeningsuïiing wordt onder
drukt. „Wij zijn verontrust te zien", zoo
zeggen de schrijvers, „dat dezelfde geva
ren. waaraan we zoo juist zijn ontsnapt,
weer opdoemen en wij willen onze col
lega's over de geheele wereld waarschu
wen waakzaam te zijn en indien mogelijk
daadwerkelijk in te grijpen".
De stichters van den bond hebben een
provisoir programma opgesteld, waarin
zij erkenning eischen van het principe
van gelijke rechten voor allen, onverschil
lig var» welken godsdienst, ras en natio
naliteit. oppositie tegen leeringen, die het
individueele zelfbewustzijn zoeken te on
dermijnen, tegen dictatorschap en impe
rialisme en waarin zij verklaren te willen
komen tot het stichten van een socialisti
sche gemeenschap waarin een ieder over
tuigd kan zijn van materieel e zekerheid
en een redelijk bestaan.
Verzetsbeweging in.. 1870
In de „Figaro" herinnert Robert
Bruyez eraan, hoe het 23 September 76
jaar geleden is, dat, op initiatief van de
toenmalige Fransche verzetsbeweging,
aan den voet van de Saeré Coeur een
luchtballon werd opgelaten, welke dien
de om de post over le brengen. Door de
Duitsehe belegering was namelijk de
communicatie met de provincie verbro
ken en men probeerde toen op deze
wijze het verbroken contact weer op te
nemen. Als luchtvaarders fungeerden
onder anderen: Eugène en Jules Godard,
Gabriel Ron, Camille Dartois en later
ook Gambetta zelf. Zij beschikten op
hun tochten slechts over een kompas,
een thermometer en een verrekijker.
Na eenigen tijd de ballons van de
Butte Montmartre te hebben laten
opstijgen, deed men ze in 1871 's nachts
bii het Gare de l'Est omhoog gaan.
De luchtvaarders zeiden altijd, dat het
er voor hen op aan kwam, om tot 300
meter hoogte te stijgen, want dan waren
ze veilig voor.de Duitsehe projectielen.
De ballons maakten de Duitschers ra
zend en de kroonprins van Pruisen
sprak van „verdammte" ballons.
Eenmaal kwam een dezer „voertui
gen" via België en Nederland in Oslo
terecht, dat toen nog Christiania heette.
Toen eenige luchtvaartpioniers als
slachtoffers van hun heldhaftigheid wa
ren gevallen verving admiraal La Ron-
cière de Nourry hen door zijn matrozen,
die men den bijnaam van de „Iucht-
wolven" gaf. Om deze offers in ge
dachtenis te houden werd indertijd aan
de „Porie des Ternes" het Bartholdi-
monument opgericht. Als herinnering
aan dit alles zal 23 September, de ballon
„Neptunus" op Montmartre opstijgen.
Brand in de Centrale
Werkplaats opgehelderd.
Zooals wij reeds eerder meldden,
zocht de politie de oorzaak van den
brand in de Centrale Werkplaatsen te
Haarlem in één van de stoom rij tuigen,
die voor reparatie in de wa.genlïchterij
stonden. Bii nader onderzoek is geble
ken, dat. bij het lasschen van een tree-
plank-balk wat vuil, dat zich tusschen
de houten en den ijzeren vloer van
den wagen bevond, is gaan smeulen,
echter niet zoodanig, dat het vuur di
rect ontdekt werd. Hoewel de voor
schriften betreffende nablussching bij
lasch-werkzaamheden stipt zijn opge
volgd, heeft de brandhaard zich weten
uit te breiden. Tusschen de wanden van
het rijtuig (een oude wagon uit het jaar
1910) hadden zich gassen opgehoopt,
waardoor in den avond een kleine ex
plosie volgde.
De schade, die door den brand is aan
gericht beloopt ongeveer f 400.000.
De maan als basis
voor aanval op de aarde
Het Engelsche dagblad „Daily Ex
press" meldt uit Parijs, dat Fransche
geleerden landingsplaatsen op de maan
hebben uitgekozen. Het „luchtruim
schip". dat hen naar de maan zal bren
gen. het voedsel, waarmee zij zich daar
in leven zullen kunnen houden en de
uitrusting, welke hen in staat zal stel
len daar rond te wandelen wordt thans
ontworpen. Het costuum van den
maanmenseh zal voorzien zijn van ap
paraten voor de regeling van lucht- en
warmtetoevoer en voor de controle van
den luchtdruk. De geleerden beschik
ken over fondsen en laboratoria en ver
trouwen, dat zij later steun van de re
geering zullen ontvangen. Dr. Alexan
der Ananoff, knap vliegtuigkundig in
genieur. heeft laatst een uiteenzetting
gegeven over de voortbeweging van
dit „luchtruimschip". Als brandstof
zullen kosmische stralen worden ge
bruikt onzichtbare uitstralingen van
kolossale energie die van onbekende
luchtlagen voorbij den Melkweg uit
gaan en de aarde bereiken. Deze stra
len, die tijdens de vluchL uit het .lucht
ruim worden opgevangen, zullen in
voortbewegende krachten worden om
gezet. De machine zal zich dan bij wijze
van raket voortbewegen.
Volgens de Fransohe ingenieurs is dit
zuiver een wetenschappelijk experi
ment, maar van officieele zijde wordt
er op gewezen, dat degenen, die het
eerst op de maan aankomen, een vlag
kunnen hïjschen en de geheele maan
als hun eigendom kunnen beschouwen.
Dr. Ananoff verwacht, dat er uranium
en andere metalen gevonden zullen
worden. Bii oorlog kan de maan als
basis gébruikt worden voor den aan
val op de aarde met deze luchtruim-
schepen, zoo besluit dit verhaal.
Padvindersboot
maakte navigatie-fout
Onderzoek naar den dood
van vijf jongens
De Raad voor de Scheepvaart te Amster-
am heeft de oorzaak van de aanvaring tus
schen het zeil vaartuig „Schout bij nacht Ka-
rel' Doorman." met den sleeptros van het
motortankschip „Perna" op 16 Juni j.l. op
den Nieuwen Waterweg ter hoogte van het
Schiedamsche Hoofd, waarbij vijf zeever
kenners uit Rotterdam zijn verdronken, on
derzocht.
De zes getuigen de havenloods aan boord
van de „Perna", de kapitein 'van de sleep
boot „Drydock", die aan stuurboordzijde van
de „Perna" voer, een gepensionneerde loods,
die op de wal het ongeluk zag gebeuren, de
schipper en de assistentleider van de zeever
kenners en een zeeverkenner die gehoord
werden gaven niet allen een zelfde ver
klaring over de toedracht van het ongeval.
De zeilboot van de zeeverkenners stootte
bij het overloopen tusschen de sleepbooten
en den motortanker met zijn mast tegen de
sleeptros van de sleepboot, die aan stuur
boordzijde de „Perna" sleepte en kwam ver
volgens in aanvaring met den tanker.
Het grootste gedeelte van de jongens, die
het gevaar zagen naderen sprong, zonder
daartoe commando te hebben gekregen, over
boord. Op dit. oogenblik ontstond een paniek
en de meeste getuigen wisten zich niet meer
precies le herinneren hoe het verdere ver
loop van de ramp Is geweest.
De kapitein van de „Drydock" heeft, toen
hij het ongeluk zag gebeuren de sleeptros
gekapt en onmiddellijk alles in het werk ge
steld om de drenkelingen te redden. Uit het
verhoor is gebleken dat enkele van de zee
verkenners niet konden zwemmen. Vijf van
de ongeveer dertig opvarenden van de zeil
boot zijn verdronken.
De districtscommissaris van de padvinders
verklaarde nog dat voor alle booten van de
zeeverkenners die op open water voeren een
bootcertificaat werd afgegeven. Voor de
„Karei Doorman" was dit niet geschied, daar
het bestaan van de boot niet bij de daartoe
ingestelde commissie bekend was. Aan den
schipper was ook geen machtiging verleend
om als leider aan boord te varen.
De inspecteur-generaal voor de scheepvaart
kwam tot de conclusie dat de „Karei Door
man" in strijd met het binnen-aanvarings-
reglement had gehandeld en de leiding door
onvoldoende navigatiekennis schuldig moet
worden geacht aan dit ongeval.
De uitspraak van den Raad volgt later.
Nederlanders in dienst
van de U.N.O.
Sinds de totstandkoming van de U.N.O.
zijn tal van Nederlanders in haar dienst
getreden. Reeds spoedig na de oprichting
is de heer A. Pelt, die vroeger bij den
Volkenbond de iunctie had vervuld van
directeur van de informatie-sectie, be
noemd tot een van de hoogste posten van
het secretariaat, namelijk als assistent-
sccretary-general. Hij staat aan het hoofd
van de afdeeling, die conferenties voorbe
reidt en belast is met de algemeene dien
sten.
Sindsdien zijn een aantal Nederlanders
met leidende functies belast in de verschil
lende afdeelingen van het secretariaat. Aan
de economische afdeeling zal als „chief of
section of national income statistics" wor
den verbonden prof. dr. J. B D. Derksen,
hoogleeraar aanjde Nederlandsche Econo
mische Koogeschool te Rotterdam. De heer
P. J. Schmidt maakt deel uit van de so
ciale afdeeiing. Aan de juridische-"sectie
zai met ingang van 1 October werkzaam
worden gesteld mei. mr. E. Scheltema, die
sinds 1920 verbonden was aan het Inter
nationaal Juridisch Instituut en gedurende
het laatste jaar werkzaam was aan het
departement van Buitenlandsche Zaken.
Bij de afdeeling, die de zaken van den
Veiligheidsraad behandelt, is benoemd dr.
J. F. Engers. die in New York werkzaam
was als secretaris van de Commissie voor
Ned.-Indië, Suriname en Curasao. In de
afdeeling voor de trustgebieden en de
niet-zelfbesturende gebieden is dr. J. van
Beusekom werkzaam.
Sinds geruimen tijd zijn de heeren P. P.
H. Reyne en drs. J. van Wijck op admini
stratief gebied voor het secretariaat van
de Vereenigde Naties werkzaam, de eerste
bij de personeelafdeeiing en de tweede bij
de budgetaire afdeeling.
Ten slotte zij nog vermeld, dat vijf Ne
derlanders in lagere administratieve be
trekkingen werkzaam zijn, n.l. mej. Hoo-
gerzeijl, mej. Bestenbreurtjen. W. F. Kroon
J. Raven en S. van Mottes. In totaal wa
ven op 15 Augustus 1.1. aan het secreta
riaat 1748 ambtenaren werkzaam, onder
wie voorloopig een buitengewoon groot
aantal Amerikanen, n.l. 1225. die ten deelc
later door personen van andere nationali
teit worden vervangen. Van de ruim 500
overblijvende posten, welke verdeeld moe
ten worden over de 51 landen, die lid zijn
van de Vereenigde Naties, zijn 13 plaatsen
door Nederlanders bezet.
in
De bril
van
Sultan Sar
61. Dc roovers stonden voor een raad
sel. ..Zoo pas dreven ze hier nog", zei
Halef, terwijl hij op de hoornen wees,
die door onze vrienden als booten iva-
ren gebruikt. „Voor mijn part liggen
ze op den bodem van het meer", mees
muilde een andersroover, ..dan had
den ze zich maar niet met onze zaken
moeten bemoeien". „Wat steken daar
voor vreemde stokken boven het water
uit?" riep Halef opeens„zijn hier vroe
ger vischnetten gespannen?" „Nooit",
antwoordde de grootvizier. Terwijl Tips
en Tops voorzichtig onder water rond-
tastten om de romp van een der boo
ten te'bereiken, was de Sirdar om de
grootste boot heengezwommen. Zijn ge
weldig kromzwaard hield hij tusschen
z'n tanden geklemd. Met één hand trok
hij zich op aan een touw dat uit het
kajuitvenster hing
Restant van geroofde
Auto's komt terug
Moeilijk zoeken
in bezet Duitschland
3ij de terugvoering van goederen uit
Duitschland naar Nederland heeft het Com
missariaat Generaal voor de Nederlandsche
Economische Belangen in Duitschland be
langrijk werk verricht en thans zal ook ge
tracht worden een aanvang te maken met de
terugvoering van motorvoertuigen uit
Duitschland. In grooten getale hebber, de ge
dupeerde eigenaars destijds fotmulie.-er. in
gevuld. waarop gegevens moesten worden,
verstrekt omtient geroofde of gevorderde
wagens en motorfietsen.
Het Commissariaat-Generaal heeft onmid
dellijk na de bezetting var. Duitsehianö con
tacten gelegd met de geallieerde autoriteiten,
teneinde voorbereidingen 1e treffer, tot recu
peratie ook van de geroofde motorvoertuigen.
Men zal zich kunnen voorsteilen, dat het
werk in Duitschland niet eenvoudig was om
dat vooral in de eerste maanden chaotische
toestanden heerschten. Lanzamerhar.ri heeft
het geallieerde bestuur eenige orde weten te
scheppen, en thans ss men zoover, dat over
gegaan kan worden tot het terugvoeren van
Nederlandsche wagens.
Het Commissariaat-Generaal heeft in d)t
stadium de medewerking ingeroepen van de
A, N. W. B.. K. N. A. C., K. N. M. V., vak
groep Goederenvervoer langs den weg, vak
groep Personenvervoer langs den weg. alge
meene verladers en eigen vervoerders orga
nisatie (E. V. O,), teneinde hulp te bieder. 'Dij
het vele werk, dat thans verricht moet
worden.
Verreweg het grootste deel van de wagens
en motorfietsen bestaat al lang niet meer.
Het is niet doenlijk, bij het werk uit te gaars
van alles, wat hier gestolen is en te trachten
dit op te sporen. liet plan is daarom, omge
keerd te werk le gaan. Op last van de ge
allieerde autoriteiten zullen de Duitschers
lijsten maken van auto's, die op het oogen
blik in Duitschland rijden en dus in bruik-
baren staat verkeeren en van de auto's, die
nog in geallieerde dumps aanwezig zijn.
Nagegaan wordt dan van welke wagens uit
de lijsten de Nederlandsche origine kar. wor
den aangewezen. Men mag zich dus zeker van.
het resuitaat van deze actie niet te veel
voorstellen. De auto's en de motorrijwielen
hebben langen tijd in weer en wind gestaan
en vele zijn meer of minder gesloopt om
andere auto's bruikbaar te maken.
Wel huur voor rtocdwomcigera
niet voor nooctboerderijen
Er bestaat veel misverstand over de
vraag, waarom bewoners van noodwo
ningen wel en die van noodboerderij en
geen huur voor hun woning moeten be
talen. Indien voor een boer (eigenaar)
ter vervanging van zijn verwoeste boer
derij door het rijk een noodboerderij
wordt gebouwd, wordt deze altijd op
diens eigen terrein geplaatst. Volgens
het Burgerlijk Wetboek wordt de eige
naar van den grond tevens eigenaar van
de daarop geplaatste gebouwen. Tenge
volge hiervan is het dus onmogelijk voor
de noodboerderij huur te laten betalen.
Het is echter billijk, dat de eigenaar een
tegenprestatie levert voor de van over
heidswege te zijner beschikking gestel
de noodboerderij. Deze contraprestatie
bestaat zoo noodig in inhouding van de
rente op de inschrijving in het Groot
boek van den wederopbouw, voor wat
betreft gebouwd onroerend goed.
In geval de bewoner van de nood
boerderij pachter is van het boerenbe
drijf zou het zeker onbillijk zijn, van
hem huur te verlangen, daar hij meestal
de volle pacht voor het land en daar
op staande gebouwen heeft doorbetaald
en dus dubbel belast zou worden.
Ten aanzien van noodwoningen ligt de
zaak geheel anders. Deze worden even
eens op kosten van het rijk gezet, even
wel niet op terrein van de gedupeerde
eigenaren, doch meestal op gemeente
grond. Na voltooiing worden zij aan de
gemeente ter exploitatie overgedragen.
Het is daarom logisch, dat de gemeente
deze noodwoningen verhuurt. Het zou
niet verantwoord zijn, deze kostbare
woningen, welke in 10 jaar moeten wor
den afgeschreven, voor niets beschik
baar te stellen.
Er zit wel een zekere onbillijkheid
in, dat gegadigden, die voor den oorlog
een eigen huis bezaten, thans huur moe
ten betalen voor een noodwoning, ter
wijl de lasten, die eventueel op hun
vroegere huis drukten (bijv. hypothe
ken). blijven bestaan. Deze laatste kun
nen zij echter betalen van de rente van,,
hun inschrijvingen in het Grootboek
van den wederopbouw. Voor huurders,
die voorheen ook reeds huurder waren,
kan er geen bezwaar tegen bestaan,
thans huur te betalen, temeer, daar deze
aan het ter plaatse voor arbeiderswo
ningen gebruikelijke huurpeil wordt
aangepast.
Schepen op drift
in de Waalhaven.
De storm heeft Zaterdag heel wat
consternatie in de Rotterdamsche haven
teweeg gebracht. In de Waalhaven sloe
gen jniet minder dan tien groote schepen
van" hun trossen, namelijk: de „Kerk
plein". „Sallando". „Dreehtdijk", „Dam-
sterdijk", „Oosterbeek", de Amerikaan
„Nachman Syrkin". de Italiaan „Ines
Corrades", de Russen „Admiral Nachi-
raov" en „Admiral Cinjavin" en de
Fransche tanker „Salome". Op de ri
vier zelf sloegen nog los de Engelsche
tanker „Lucellum" en de Pool „Kutno"./
De bemanningen moesten alles in hefcr
werk stellen om ongelukken te voor—'
komen.
Nijmegen heeft gisteren zijn bevrijding'
herdacht met plechtigheden op de Ame. i-
kaansehe en Engelsche kerkhoven en riet/
het ontsteken van een bevrijdingsvuur nabij.-
de Waalbrug door een fakkeldrager uit Eind-"
hoven, die daar de fakkel ontstoken had aan)
het uit Bayeux afkomstige bevrijdingsvu
Des avonds was de stad feestelijk
en, .werden, concerten gegeven.
