Vicieuse cirkel omspant
het Roergebied
Verscheidene bezwaren tegen intrekking
van de zinken pas-munten
Rijnschippers veranderen van dieet
Een United-Press verslaggever schrijft
wit Essen:
NABIJ Lip-pstaclt vereeni-gden zich,
op 1 April 1945 de troepen van het
Amerikaansche eerste en negende le
ger. aldus tot stand brengende de
„grootste dubbele omsingeling uit de
geschiedenis", zooals generaal Eisen
hower het uitdrukte. Bii de ineenstor
ting van de Ruhr-defensie. zeventien
Öagen later, werden 21 divisies gelui-
quideerd, 325.000 gevangenen gemaakt
en was de Duitsche macht in het Wes
ten gebroken.
Het Ruhrgebied is dien slag nooit te bo
ven gekomen, noch heeft 't zich kunnen
herstellen van de bombardementen die
er aan vooraf gingen. De gevolgen van
dit alles reiken ver buiten de Britsche
zone en de Duitsche grenzen. De Ruhr
is gevangen in een vicieuzen cirkel van
kolen en voedsel. Als er meer kolen
waren, zou de bevolking beter gevoed
kunnen worden, en als er meer voedsel
was zou de arbeidsprestatie in de mij
nen hooger en de steenkolenproductie
grooter zijn.
Docde schoorsteenen.
Van Lippstadt komende slingert de
Huhr zich door bebosohte heuvels en
door vruchtbare dalen naar den Rijn.
Op het eerste gezicht lijkt het alsof
hier altijd vrede heeft geheerscht. De
velden zijn onderhouden de bossehen
dicht en de hooibergen gevuld. Boven
de heuvels rijst een bosch van schoor
steenen en constructies der mijnschach
ten. Maar al spoedig komen de ver-
Woeste bruggen en de platgeslagen ste
den, waar eens de steenkool en het
staal voor een heel continent werd ge
produceerd. Men begint te zien dat. de
vele schoorsteenen niet rooken en dat
de wielen in de mijnschachten vaak stil
staan. Dan kijkt men naar de menschen
od straat in de steden waar het puin
boog opgestapeled ligt binnen de ske
letten der vroegere huizen, langs de we
gen, waar de bewoners karretjes met
brandhout voorttrekken, met. hun rug
zak op zoek zijn naar voedsel.
30 jaar puinruimen
De Britsche autoriteiten staan voor
de taak deze menschen tot arbeidslust
aan te sporen. Maar er is weinig of
niets in de winkels te koop en ihet voed
selrantsoen is poover. De mijnwerker
en de staalarbeider zien geen toekomst
voor zich en.hun gezin. Vaak blijft hij
liever thuis om het kapotte dak te re-
pareeren. als nii tenminste een huis en
een dak heeft. Of hü helpt een boer in
den omtrek een paar dagen in de week
in ruil voor een kooltje, een paar aard
appels of wat wortelen. Het resultaat
van dit alles is een verlammend tekort
aan arbeidskrachten. In Essen (waar
overigens het puinruimen alleen al der
tig jaren zou moeten duren) is naar
schatting 60 procent der mannelijke
Geen voedsel, geen werkers
geen prbductie, geen voedsel
him vernielend werk verrichten. De
geallieerden hebben maximum-produc
tiecijfers \-oor de Duitsche staalindus
trie vastgesteld, maar op het oogenblik
is die productie zoo laag dat alleen nog
gewerkt kan worden voor de mijnin
dustrie. voor de spoorwegen en voor
den landbouw. Verbruiksgoederen wor
den totaal niet vervaardigd en export
bestaat er niet. Ook hier weer. naast de
algemeene factoren van arbeiders-
sohaarschte en woningnood, gebrek aan
steenkolen. Zoo dat ook de staalin
dustrie, waarvan vroeger een groot deel
van het Ruhrgebied moest bestaan, den
vicieuzen cirkel van kolen en voedsel
binnentreedt. Met fabrieken als de mas
sale Krupp-werke in Essen dreigen de
steden van dit industriegebied ten on
der te gaan. De staalfabrieken rotten
weg en met hen de steden: geen betere
getuigen van de débacle van het Duit
sche militairisme.
De Haarlemsche Centrale
gaat weer draaien
Toen kort na de bevrijding de electrici-
teitsvoorziening weer begon, werd de
Haarlemsche Centrale nog niet in bedrijf
gesteld. Haarlem moest, naar men in Den
Haag had uitgemaakt.'den stroom betrek
ken van h'et Provinciaal Net. Van gemeen
tewege heeft men verschillende pogingen
in het Werk gesteld om te bereiken, dat
onze eigen Centrale weer zou gaan werken.
Wij vernemen thans, dat de Haarlem
sche Centrale de volgende week weer zal
gaan draaien. Voorloopig evenwel nog
slechts om de heift van den stroom op te
wekken die voor het bedrijf noodig is. De
andere helft moet dus nog betrokken wor
den van het P.E.N.
Dr. Max Euwe won 20 partijen
Ter gelegenheid van het vijftienjarig be
staan van de Heemsteedsche Schaakclub
heeft dr. Max Euwe Dinsdagavond in hotel
Boekenrode een simultaan-seance gespeeld
tegen dertig leden der club. Hiervoor bestond
van de zijde van het publiek veel belangstel
ling. Om kwart vöor acht werd begonnen en
tot na een uur werd gespeeld. Het resultaat
was, dat dr. Euwe twintig partijen won; hij
verloor er twee tegen S. Bonkenburg en
Luif en acht partijen eindigden remise. In de
laatste groep waren de tegenstanders: Xan-
t,en, Thürkow, Halbertsma, Van den Berge,
Ketel, Bos Jager en Simons.
Na de geldzuivering in September 1945.
toen de bankbiljetten, zilverbons en ook
de in Amerika gedrukte muntbiljetten
welke tijdens de bevrijding in het Zuiden
waren gebruikt werden ingenomen en
ongeldig verklaard, was de algemeene
verwachting, dat ook het zinken geld aan
de circulatie zou worden onttrokken. Het
is echter niet gebeurd, omdat de praeti-
sche bezwaren tegen een dergelijken
maatregel te groot waren.
Toen bekend werd. dat de bankbiljetten
uit de circulatie zouden worden geno
men, hebben velen deze biljetten omgezet
in zinkgeld. Om deze hamsteraars te tref
fen, is inderdaad in overweging genomen
ook dit geld te laten inleveren, terwijl de
vergoeding hiervoor dan niet meer zou
bedragen dan de maxima, welke men in
gevolge artikel 5 van de Muntwet van
1901 verplicht is in pasmunt aan te nemen.
De bedoeling was, om in de dan ontsta
ne behoefte aan pasmunt te voorzien door
de uitgifte van de in Amerika aangemun-
te zilveren dubbeltjes en kwartjes en de
zinken dubbeltjes en kwartjes opnieuw in
omloop te brengen, doch dan tegen de
waarden van respectievelijk 1 en 2VZ cent.
Op 26 Juli 1945 w-erd een Muntcommissie
bevolking tusschen de 18 en 42 jaar in ingesteld, die over dit project op korten
den oorlog gedood of gewond. Men stelt
nu eenige hoop in de economische een
wording der Britsche en Amerikaansche
zones, waardoor het. huidige basis-rant
soen misschien verhoogd kan worden
tot 1550 calorieën per dag. Dan zullen
de mijnwerkers wellicht minder voed-
selzorgen hebben en meer arbeidslust
en zal de productie der mijnen wat
kunnen stijgen. Hoe nauw de arbeids
prestatie luistert naar de voedselrant-
soeneering is wel gebleken, toen in
Maart het vetrantsoen werd verlaagd.
Het verzuim steeg prompt met drie per
cent. en de weekproductie daalde met
ongeveer 20 percent. Toch is er veel
goeds tot stand gebracht in het verstre
ken jaar. Bij Duitschland's ineenstor
ting waren de stedén van het Roerge
bied ruïnes vol puin. De mijnen hadden
zoo geleden dat de bovengrondsche in
stallaties van vrijwel iedere mijn zwaar
beschadigd waren, terwijl 19 percent
der mijnen ook mi nog onbruikbaar
zijn. Het onderhoud was tijdens den
oorlog reeds zeer slecht geweest en de
nazis hadden tnog slechts 55 percent van
de voor oor logsche machinerieën in ge
bruik. Men beschikt over totaal geen
reserves, zelfs niet van de eenvoudig
ste werktuigen.
De staalindustrie van het Ruhrgebied,
het. wapenarsenaal van drie Duitsche
oorlogen, ligt te roesten in de regen-
stroomen die de zwaar beschadigde ge
bouwen binnen dringen. De bombarde
menten konden deze enorme industrie
niet definitief vernielen, maar zij leg
den haar bloot voor de elementen die
termijn verslag moest uitbrengen. Op
haar advies werd echter besloten om van
de intrekking van het zinken geld af te
zien. Dit advies was op de volgende gron
den gebaseerd:
De intrekking van het zink en de uitgif
te van zilver zou dan op onoverkome
lijke bezwaren stuiten. Naar schatting zou
ca. 1.900.000 kg. zink moeten worden in
genomen en 450.000 kg. zilver worden uit
gegeven. Het was niet mogelijk om voor
verpakking en de benoodigde transport
middelen te zorgen. Bovendien kon worden
verwacht, dat de uitgifte van zilvergeld
de onmiddellijke verdwijning hiervan ten
gevolge zou hebben. Het zou gedeeltelijk
Architect Nijman overleden
Te Heemstede is in den ouderdom van
56 jaar overleden de heer N. J. Nijman,
architect. De overledene heeft zich in
Heemstede verdienstelijk gemaakt met den
bouw van vele perceelen, zooals het Broe
derhuis aan den Heerenweg, R.K. scholen,
middenstands- en arbeiderswoningen voor
de woningbouwvereenigingen Op Eigen
Wieken en Het Oude Posthuis en van
eenige huizen aan de Lijs-terbeslaan. Onder
zijn leiding werd de R.K. pastorie van
de St. Bavoparochie gerestaureerd, die
van een VI te lijden heeft gehad.
De heer Nijman was bestuurslid van de
R.K. Middenstandsvereeniging De Hanze.
Vrijdag worden in de R.K. kerk aan den
Heerenweg de uitvaartdiensten gehouden,
waarna de begrafenis geschiedt.
worden opgepot, gedeeltelijk worden op-
gesmolten en gebruikt worden voor in-
dustrieele doeleinden. Het geldverkeer
zou hierdoor hopeloos ontwricht worden.
Ook waren de bedragen waar het om
ging, naar verhouding maar klein en zou
het resultaat van dit onderdeel -der geld-
saneering dus ook gering zijn. Het zink in
omloop bedroeg op 1 September 1945 on
geveer f40.000.000, waarvan f32.000.000
kwartjes en dubbeltjes. Dat dit weinig is,
blijkt wel uit het feit, dat naar schatting
aan zilvergeld was opgepot de waarde van
f 200.000.000 en dat de in omloop gebrach
te bank- en muntbiljetten -en zilverbons
een waarde vertegenwoordigen van
f 600.000.000.
Op grond van deze overwegingen werd
besloten om het zinken geld voorloopig in
omloop te laten.
Speciale klas voor onderwijs
aan moeilijke kinderen
Het onderwijzen van moeilijke kinderen
op de gewone scholen heeft bezwaren. Het
overige onderwijs wordt er licht door ge
remd en bovendien maken de betreffende
kinderen niet steeds de gewensehte vorde
ringen. Het beste is deze moeilijke kin
deren in een afzonderlijke klas te onder
wijzen. In enkele steden is daartoe al
overgegaan. Naar wij vernemen is thans
door hei gemeentebestuur van Haarlem
besloten voor het onderwijs aan moeilijke
kinderen een klas te openen in het
schoolgebouw aan de Bakkerstraat, die
onder leiding zal staan van mej. Dekker,
die zich in het bijzonder voor dit onder
wijs interesseert.
Midden op "den vluchtheuvel prijkt Se
onaantastbare kastanje. Hoe lang of hoe
kort is het geleden, dat zijn pruik zilver
was van kaarsjes en hoe kort duurt het
nog maar, dat er niets meer is dan een
doodsch armengebaar naar den hemel, met
twee kraaien als koor. en den wind als
orkest?
Nog schuilen tusschen het verwelkende
groen de stekelige vruchten van een voor
bijen en mislukten zomer. Dat hij mislukt
is, zeg ik maar, want het pension was een
tientje per dag met gratis regen, ook per
dag. Maar dat hij voorbij is, blijkt uit de
barstende kastanjebolsters, waaruit het
warme roodbruin de wereld ingluurt.
Midden op den vluchtheuvel prijkt de
boom en aan zijn voet scharrelt een kleine
jongen met een boodschappentasch en ga
ten in de kousen. Het is vroeg in den
morgen, maar de nachtwind heeft -de
kastanje door zijn haren gestreken en de
grond ligt bezaaid met knokkerende noten.
Straks komen de anderen en dan heeft hij
lekker al een heele tasch vol, of misschien
nog wel meer.
De jongensoogen zoeken rond den vlucht
heuvel en met een hurkend schuifeltje
schiet hij op elke kastanje af, die zijn
roode lijf of zijn witten buik vertoont.
Als de omstreken zijn afgezocht» blijkt
de tasch nog maar half vol te zijn en twee
oogen speuren even door de ochtendstilte
van hun jachtvelden, waar echter geen
glimmende politieknoopen voorkomen.
Dan wipt hij over het betonnen randje van
den verkeersheuvel en zoekt tusschen de
begonia's en de geraniums naar de tweede
helft van zijn taschinhoud. Deze verboden)
vruchten smaken kennelijk dubbel zoo
lekker als de legale kastanjes en twee
graaihanden reppen zich om de buit bin
nen te krijgen. Nog geen agent.. Vlug
De onberekenbaarheid van den herfst uit
zich in een windvlaag, die een extra aan
loopje neemt voor den eenzamen boom.
RtsssMet een schreeuw komt de
jeugdige kastanees overeind, grijpt zijn.
tasch en holt weg, bestemming vooralsnog
onbekend. De kastanjes rollen glimmend
tusschen de bloemen.
Honderd meter van den vluchtheuvel'
stopt de schuldige en kijkt angstig achter
om naar den agent met zijn onvermijde-
lijken gummistok..., „Gommenikkie, wat
een héngst kreeg ik daar op me kop
De boom pronkt even onaantastbaar als
tevoren, maar het lijkt wel, alsof er eeni
lachje door zijn takken ritselt. Als even!
later een echte agent het hoekje omdraait
besluit het joch, -dat het toch niks meen
wordt. Hij sjort de tasch over-den schou
der en onverschillig fluitend, maar met
een beschaamden ondertoon, tijgt hij door
den vroegen ochtend.
J. F.
Nog geen verlichte etalages
De desbetreffende instanties hebben na
drukkelijke instructies ontvangen, scherpe
controle uit te oefenen op de naleving var*
het verbod, etalages electrisch te verlichten.
De bepalingen blijven volledig van kracht,
ondanks de verbeteringen »n de gas- en elec-
triciteitstoewijzingen.
RA1MU OVERLEDEN.
Jules Raimu, die in ons land vooral
bekend is als filmspeler, maar die ia
Frankrijk ook als looneel-artist zeer be
kend was, is aan een hartverlamming ge
storven. Hij heette eigenlijk Jules Ma—
raire en was in 1883 geboren te Toulon.
Want het oude beviel niet
Bij verblijf in Duitscbland ontvangen de
Nederlandsche Rijnschippers per 14 dagen
een pakket levensmiddelen, bevattende
alle in Nederland in distributie gebrachte
artikelen en volgens de ir. Nederland vast
gestelde hoeveelheden. Verder zijn aan
deze pakketten, overeenkomstig de richt
lijnen voor verdeeling in Nederland, de
z.g. ..vrije" artikelen toegevoegd. De v
strekking van deze pakketten geschiedt
tegen inlevering van de betreffende bon
nen van de levensmiddelenkaart.
In de practijk zijn tegen deze regeling
verschillende bezwaren gerezen' omdat
men verplicht was de z.g. „vrije" artikelen
zooals deze in het pakket voorkomen, te.
koopen en men dus niet vrij was in keuze,
soort en hoeveelheid van deze artikelen.
Een ander bezwaar bleek te zijn het ver
strekken van groenten in blik. Daarom is
nu een nieuwe regeling ingevoerd.
In de pakketten zullen nu alleen ver
pakt worden die artikelen, welkd ook in
N
Tips
en Tops
in
De bril
van
Sultan Sar
V
64. De Sirdar rekende op uiterst
doelmatige wijze met zijn tegenstan
ders af. Nadat hij den mast van het
schip der roovers had geveld, greep hij
de wapperende touwen die erbij neer
hingen en slingerde die om de tegen
standers die het nog hadden gewaagd,
in de boot achter te blijven. De roovers
raakten zoo in het touw verstrikt, dat
zij zich niet meer konden verdedigen.
Zelfs Tips en Tops werden per ongeluk
gekneveld. Tenslotte was het werk ge
daan. De Sirdar had hetuouw in vele
stukken gehakt, leder stuk was groot
genoeg om er één roover onschadelijk
mee te maken. „Na gedaan werk is het
goed rusten", riep de Sirdor tenslotte.
Als U ons nu losmaakt kunnen wij
méérusten", zei Tips nijdig. Ohézei
de Sirdar aangedaan, „mijn goede
vrienden, twreed gebonden". En hij be-
vrijdde de beren.
Nederland regelmatig gedistribueerd wor
den, met uitzondering van brood. Het
brood kan tegen inlevering van Neder
landsche bonnen worden betrokken van'
daarvoor aangewezen bakkers langs den
Rijn. De z.g. „vrije" artikelen kunnen
overeenkomstig de ook voor Nederland
geldende richtlijnen in de opgerichte of
nog op te richten winkels in Duitscbland
worden aangeschaft. Uit Nederland aange
voerde versche groenten en fruit kunnen
in Duisburg en Mainz gekocht worden.
Tenslotte zullen alle extra verstrekkingen
in Nederland (b.v. Zuidvruchten) in het
zelfde distrïbutietijdvak ook in Duitschland
ter beschikking worden gesteld.
De inhoud van het pakket bestaat thans
uit de volgende levensmiddelenrantsoenen
(per periode van veertien dagen): aardap
pelen 12000 gram; vleesch 900 gram; koffie
100 gram; margarine 500 gram; jam 250
gram; thee 25 gram; vet 200 gram; suiker
500 gram; bloem 100 gTam; kaas 200 gram;
zeep 224 gram; melk 4 liter; tabak 2 pakjes.
Er is door de Rijnschippers wel eens
geklaagd, dat zij pas met ingang van 1
September het van 400 op 500 gr. gebrachte
rantsoen suiker hebben ontvangen, doch
daar staat tegenover, dat, toen in Neder
land geruimen tijd in het geheel geen
suiker werd verstrekt, de Rijnschippers
toch iedere 14 dagen 400 gr. suiker in hun.
pakket kregen.
Ook een klacht betreffende de tabaks
artikelen is niet gerechtvaardigd. Oor
spronkelijk werden in Nederland uit
sluitend pakjes van 40 gr. verkocht.
Toen langzamerhand pakjes van 50 gr.
hiervoor in de plaats kwamen en er
voor de pakketten nog uitsluitend pak
jes van 40 gr. beschikbaar waren, wer
den er 3 inplaats van 2 pakjes in ieder
pakket gedaan, zoodat ook toen de
Rijnschipper iets meer kreeg dan het
overeenkomstige rantéoen in Neder
land.
