BEZEM
de Jager
Euterpe treurt
bij een ruïne
knechts of
jongens
flinke jongens
groot
pakhuis
Luidsprekers
De Jansschouwburg
te Haarlem brokkelt af
Ergens tusschen een paar bloedar
moedige andtivicolantjes in een Haar
lemsen achtertuintje-met-viiver, zoo'n
hoekje, waar de zon zelden, en dan nog
waterig, op bezoek komt, staat een
groots man. Zijn eene hand omklemt
den slinger van. een. dommekracht, de
andere bevat een rooden zakdoek, waar
mee de zweetdroppelen van den eerlij
ken arbeid worden verwijderd.
De dommekracht drukt een lange
balk tegen een halsstarrigen muur. Dat
is alles, wat er nog leeft bij den voor-
maligen muzentempel aan den Jansweg,
behalve dan misschien de geest van het
doorgezaagde weesmeisje, maar tijdens
ons bezoek was het klaarlichte dag.
..Hïi is taai". Die „hij" is de muur,
waar tegen een dommekracht zijn dom
me kracht gebruikt en de uitlating gaat
vergezeld van een veeg met den zak
doek. Onder een stukje asfaltpapier op
houten steunsels scharrelt een schriele
kip en de muur kraakt nog eens pro-
testeerend, terwijl de slinger verder
draait.
Euterpe, de muze van de tragedie,
heeft hier haar tenten jarenlang ge
spreid. nu is er alleen nog maar puin,
puin. dat straks weer wordt afgebikt
en tot huizen gevoegd, puin, dat nu al
leen nog maar stoffig is en er ongezel
lig uitziet. De planken van het knusse,
maar tochtige tooneeltje des onvolpre
zen Jansschouwburgs zijn niet meer en
de mussc'nen mogen zoo maar binnen
komen. Vóór dat hobbelige voormalige
to or. eel is de verstilde ruimte van een
koud theater. De loges omranden, ont
daan van hun luister, een doodsche
hal. waar de, zwier van het schoone
woord en de sfeer van de sierlijke
vrouw voorgoed zijn uitgeband en waar
nu alleen maar een treurende lap
lianat, zoo'n ouderwetsche gekleurde
lap, die nergens anders heeft kunnen
hangen dan juist in den Jansschouw
burg.
Fluisterend waren de skeletten van
herinneringen rond en zij worden bij
den ingang aangekondigd door een bord,
waarop de welwillende lezer kan ver
nemen, dat hij hier moet zijn voor „alle
soorten afbraak". Verdwenen zijn de
affiches van „het ontroerendste drama
aller tijden" en weg is het publiek, dat
kieskeurige publiek, waarvoor de oude
tooneelzaal alweer een vage gedachte
aan „toen" is. Een rat schiet als eenige
bezoeker door de vestiaire met de knop-
haken, waar het zoo tochten kon (trou
wens waar tochtte het nou niet in den
Jansschouwburg) en in de koffiekamer,
wel eens heel deftig restaurant ge
noemd, roest een potkachel naar zijn
levenseinde.
Straks, als de muur en de cabine en al
die latten en balken, de loges en de pot
kachel zijn verdwenen naar d© Jans-
kerk, waarbij ze voorloopig worden op
geslagen om den wederopbouw mis
schien nog eens te kunnen dienen,
straks komt er een nietszeggend muur
tje voor de open ruimte, twee deuren
zullen toegang geven tot de Gemeente
lijke opslagplaats en Euterpe, misschien
vergezeld van haar treurende zusteren,
zal afscheid nemen om te wieken naar
een andere plaats, waar zij het mensch-
dom in een oeter geoutilleerde zaal kan
vertellen van zijn zwakheden. En dat
muurtje is dan het eenige standbeeld
voor Haarlems verdwenen oudsten
schouwburg.
Dan zal net tooneelstoeltje, waar nu
nog een slooper op zit om een saffiaan-
tje te draaien, verdwijnen naar een
plaats, die Euterpe niet kan vinden, een
veiling of zoo, waarmee de laatste vleug-
vereldschheid zwevend om de ruïne
van een schouwburg naar de geschiede
nis gaat verdwijnen.
Jeugdfeest A.J.C. en J.V.O.
Voor het eerst na de bevrijding kwamen
de honderden leden van de Arbeiders
Jeugd Centrale en de Jeugdbond voor Ont
houding uit de provincie Noordholland
voor een gewestelijk jeugdfeest bijeen, dat
Zaterdag en Zondag in Haarlem gehouden
is. ?er extra-treinen uit Amsterdam en
het Noordelijk deel der provincie waren
de leden naar de Spaarnestad gekomen en
zij hebben prettige dagen gehad, waartoe
het weer bijzonder meewerkte. In de stad
heerschte een groote drukte Groepen met
vele en kleurige vlaggen trokken door de
stad en' Zaterdagavond werd een tocht
door cie stad gemaakt. Fakkels werden
meegevoerd, welke in de avonduren een
feestelijk aanzien gaven. Na een défilé
voor het: stadhuis langs burgemeester Rei-
naida volgde een kampvuur op het terrein
aan de Paviljoenslaan.
Des middags waren de kaderleden offi
cieel op het Stadhuis ontvangen. De bur
gemeester herinnerde in zijn toespraak aan
de belangrijke taak, welke de jeugdleiders
hebben te vervullen. Zij moeten meewer
ken aan den geestelijken opbouw van het
volk. Dat is niet gemakkelijk, omdat er in
de oorlogsjaren veel verloren is gegaan.
Velen hebben hun leven geofferd. Zij. die
zijn blijven leven, moeten het volk weer
steek maken. Spr. achtte het van belar.g,
dat de leiders den jongeren beschaving bij
brengen. Met de beste wenschen voor de
toekomst uit te spreken, besloot de burge
meester zijn rede. De heer Bert Drukker,
voorzitter van het gewest dankte voor de 1
ontvangst en hij sprak er zijn vreugde 1
over uit, dat de overheid veel belang stelt
in de jeugd Tenslotte bood hij den bur
gemeester een boek aan.
Zondagmorgen kwamen de oudere leden
in het Gem. Concertgebouw bijeen, waar
een bont programma is afgewerkt door
eenige afdcelingen. De jongeren brachten
een bezoek aan de omgeving.
Des middags vereenigden allen zich op
het terrein aan de Paviljoenslaan. -
De afdeeling Amsterdam verzorgde een
programma, dat declamatie, dansen en
zingen bevatte. Besloten werd met de op
voering van het leekenspel „De taart en
de pastei".
Een eeuw straatverlichting
in Haarlem
In vroeger eeuwen was er geen straat
verlichting. Wie 's avonds wilde uitgaan
moest rekening houden met den stand
van de maan, of in het donker zijn weg
zoeken. Deftige families gingen op don
kere avonden uit begeleid door een be
diende die een lantaarn droeg om het pad
te verlichten. Kortom 'n toestand dien wij
ons herinneren uit den verplichten ver-
duisteringstijd van den jongsten oorlog!
In 1837 had Haarlem gas gekregen door
dat de „Continental Gas-company" hier
aan de Zijlvest (waar nu de H.B.S.'en
staan) haar bedrijf begonnen was. Maar
pas in 1846 sfoot de gemeente een con
tract met die onderneming om de 6tad
met 124 gaslantaarns te verlichten. Er zou
f 55 per lantaarn (of „gasbek", zooals het
contract voorschreaf) betaald wordèn.
Haarlem was toen nog klein (de stad
telde 5075 huizen, terwijl er nu 38.000 zijn!)
maar toch zal de verlichting nog wel heel
bescheiden zijn geweest.
In November herdenken wij dus het
100-jarig bestaan van de straatverlichting
te Haarlem. De mooiste viering zou zijn,
als dan als feestgave aan de burgerij, de
toestemming uit Den Haag kwam, om
Haarlem weer in het genot te stellen van
zijn volledige straatverlichting, want nog
altijd kan er, door de rantsoeneering,
slechts een beperkt aantal gas- en elec-
triciteitslantaarns branden!
Aanleg van vliegvelden
Rijkswaterstaat onderzoekt
terreinen
Over de proefboringen, en metingen
welke de Rijkswaterstaat momenteel in
de Haarlemmermeer verricht op een ter
rein ten Zuiden van den Lisserweg tus
schen den Hoofdweg en den Rijksweg
weet de „Hoofddoi'psche Courant" te
melden, dat deze verband houden met
plannen van de Fokker-vliegtuigenfa-
brieken, om daar een vliegveld aan te
leggen. Dit laatste is evenwel volkomen
onjuist. De Rijkswaterstaat verricht der
gelijke boringen en metingen niet alleen
in de Haarlemmermeer, maar op talrijke
andere plaatsen in Nederland, om na te
gaan, welke terreinen eventueel geschikt
zouden zijn voor aanleg van vliegvelden,
indien de sterke toeneming van het lucht-
vaartverkeer het in de toekomst noodza
kelijk zou maken tot uitbreiding van het
aantal bestaande vliegvelden over te gaan.
De werkzaamheden van den Rijkswater
staat staan 'volkomen los van de plannen
van de Fokkerfabrieken tot aanleg van
een eigen vliegveld, dat noodig is. omdat
het drukke luchtvaariverkeer op Schiphol
niet meer toelaat, dat dit vliegveld ook
gebruikt wordt bij het invliegen van
nieuwe toestellen.
He
l ebt u iets aan te bieden, te
vragen, te ruilen?
De eenvoudigste en zekerste weg
is:
een LUIDSPREKER in de
IJMUIDER COURANT.
Voortgezette studie
op de kweekschool
Een nieuwe afdeeling
Als resultaat van een van rijkswege voor
het onderwijzend personeel genomen
initiatief, is aan de Rijkskweekschool te
Haarlem, Leidschevaart, een „Afdeeling C
voor voortgezette studie" verbonden. Daar
in zullen, a! naar behoefte, worden opge
nomen: cursussen ter opleiding voor on-
derwijsbevoegdheden in de moderne talen,
wiskunde, handelsrekenen, handenarbeid,
teekenen, nuttige handwerken, spreek-
onaerwijs en dergelijke en verder leergan
gen en werkgroepen voor voortgezette
vakstudie en onderwijsvernieuwing, niet
opleidend voor een akte.
Na een eersten oproep bleek er onder de
leerkrachten der Lagere en U.L.O.-scholen
een verheugende belangstelling te bestaan
voor dit initiatief, dat beoogt: een degelijke
en alleszins verantwoorde vakstudie voor
een zoo laag mogelijk cursusgeld.
Reeds aanstonds zullen cursussen voor
F.ngelsch (l.o.) en vermoedelijk voor han
delskennis (l.o.) worden gegeven. Ook be
staat belangstelling voor opleidingen in
de vakken handenarbeid. Fransch, Duïtsch
en wiskunde. Voor de andere cursussen is
reeds contact gezocht met instanties, die
onderwijsverbetering beoogen.
„Ook voor voortgezette studie naar de
Kweekschool" is het beginsel van het slre-
dat voorgestaan wordt door den In
specteur van de Onderwijzersopleiding,
onder wiens toezicht de „Afdeeling C"
staat. Een „Commissie van Beheer", be
staande uit de hoofdleerkrachten van de
school, verzorgt de organisatie onder voor
zitterschap van den directeur der Rijks
kweekschool.
Roosevelt wilde doorbraak
der „Britsche hegemonie''
Elliot Roosevelt, zoon van den over
leden president, heeft een boek geschre
ven dat binnenkort zal worden uitgegeven
en waarin, volgens Reuter, ook de Ne-
derlandsche politiek ten opzichte van In
donesië ter sprake komt. Het boek geeft
een uiteenzetting van de meeningen van
Roosevelt over verschillende internatio
nale problemen. Zoo moet hij zeer ver
toornd zijn geweest over het feit dat ,,ïn
Griekenland Britsche troepen vochten
tegen guerillastrijders, die vier jaar lang
de nazis hadden belaagd".
Roosevelt zou zijn zoon eveneens mede
gedeeld hebben dat koningin Wilhelmina
aan Indonesië den dominion-status had
beloofd en dat Nederland de Vereenigde
Staten zou volgen in Roosevelts politiek.
Nederland zou ten opzichte van Indonesië
handelen zooals de Vereenigde Staten ten
opzichte van de Philippijnen. Roosevelt
beschouwde dit als een doorbraak van de
Britsche hegemonie. Op Kerstmis 1944 zou
de president gezegd hebben dat het Brit
sche volk zijn hoop moest stellen op de
Vereenigde Volken en niet op het Brit
sche imperium of op de Britsche handig
heid om een soort blok tegen de Sovjet-
Unie te vormen.
BETERE TREIN-VERBINDINGEN
MET HET BUITENLAND.
Zooals wij reeds eerder meldden zul
len begin October de internationale
treinverbindingen belangrijk -worden
verbeterd.
De Simplon Orient Express, dagelijks
rijdende tusschen Parijs, Venetië en
Rome zal driemaal per week de ver
binding met Belgrado tot stand bren
gen. De Qplden Arrow uit Londen be
houdt de aansluiting in Parijs op de
Simplon Orient Express. Ook de snel
trein uit Calais en Brussel naar Basel
en Milaan via Gotthard zullen in Milaan
aansluiting krijgen op den Simplon
Orient Express.
De Arlberg Oriënt Express rijdt met
ingang van 7 October dagelijks van
Parijs via Basel naar Weenen en drie
maal per week naar Boedapest en Bel
grado. De verbinding tusschen Lunz en
Praag wordt doorgetrokken naar War
schau. In Basel krijgt de sneltrein uit
Calais en Brussel via Thionville aanslui
ting op de Aflberg Orient Express. De
reisduur van Brussel naar Basel wordt
met twee uur bekort. De nachttrein tus
schen Parijs en Lausanne zal doorrij
den tot Milaan via de Simplon. In het
winterseizoen zal een dagelijksche snel
trein rijden tusschen Calais en Basel.
Prof. Hans Eppinger, een beroemd
Weensch chirurg. heeft zelfmoord gepleegd
toer. hij een dagvaarding ontving van het
internationaal gerechtshof voor oorlogsmis
daden te Neurenberg. Hij werd ervan ver
dacht betrokken te zijn bij experimenten, jn
het concentratiekamp Dachau,
VELSEN
Katholieke Volkspartij
De kring Velsen-Noord van de Katho
lieke Volkspartij belegde in de R.K. school
aan de Corverslaan een. vergadering, die
slechts matig' bezocht was. De heer P.
Kee, voorzitter, gaf een overzicht van de
gemeenteraadsverkiezingen en een uiteen
zetting betreffende de wethouderskwestie,
waarop een geanimeerde discussie volgde.
De reglementaire verkiezing van het
kringbestuur had tot resultaat, dat de
heeren P. Mooy Jr. en J. Loogman werden
gekozen en de heer P. Kee zich zag her
benoemd. De heeren G. Brakenhoff en.
B. H. Vink, die niet werden herkozen,
richtten een kort afscheidswoord tot d'e
vergadering.
De voorzitter richtte een dringend ver
zoek tot het gemeentebestuur om de vol.le
aandacht aan den desolaten tóeistamd,
waarin Velsen-Noord verkeert, te willen
wijden.
Ten slotte werd besloten aan de auto
riteiten te verzoeken een ,,inhaal"-verböd
in te stellen van het pontveer af tot den
spoorwegovergang bij Beverwijk. De snel
heidsraces, waarbijautomobilisten elkan
der trachten te passeeren op den vrij
smallen Wijkerstraatweg zijn levensge-,
vaarlijk en dienen ter bescherming van
hét „langzame" verkeer ten spoedigste
onmogelijk te worden gemaakt.
Agenda voor Velsen en IJmuiden
DINGDAG 1 OCTOBER.
Thalia Theater: „Het geheim van Mr.
Wong", 7 en 9.15 uur.
Rex Theater: „De Gebochelde", 8 uur.
Bioscoop De Pont: „De Zigeunerprin
ses", 8 uur.
WOENSDAG 2 OCTOBER,
Bioscopen als Dinsdag.
OFFICIEELE PUBLICATIE
DISTRIBUTIEDIENST VELSEN
De Directeur van bovengen'oemden. dienst
maakt bekend, dat een zeer beperkt aantal
Fransche- en Tsjechische rijwielen beschik
baar zijn, welke uitsluitend als dienst- of
bedrijfsrij wielen mogen worden toegewezen
aan bedrijven met minder dan 50 arbeiders.
Aanvraagformulieren voor deze rijwielen
kunnen worden afgehaald op 4 en 5 October
a.s. uitsluitend aan het kantoor P. J. Troel-
straweg te IJmuiden-Oost,
In plaats van. kaarten GEVRAAGD
JACOB V, OS
en
JOHANNA CORNELIA REUS
hebben de eer U kennis te ge
ven van hun voorgenomen hu
welijk, waarvan de voltrekking
zal plaats hebben a.s. Don
derdag 3 Oct. des nam. 4 uur,
waarna de huwelijksinzegening
zal plaats hebben 4.30 in de
K. Kerk te IJmuiden.
Neptunusstraat 14.
Trompstraat 185.
Toek. adres: Bloemstr. 4 rd.
Zelfstandig
DAGMEISJE
gevraagd I 15 p. week, vrije
middag. Bakkerij „De Hoop"
Zeeweg 18. IJmuiden.
Gevraagd op de Dahlia-kwee-
kerij van L. A. Hoek, Hoofdstr.
52, Santpoort een paar
flinke
voor hulp in wassch-erij en expeditie-afdeeling'.
Leeftijd 1620 jaar.
WASSCHERIJ HOEK EN VAART, BloemendaaLsche-
straatweg 17, Santpoort-Station.
Woningruil
Aangeb. te Utrecht vrij bo
venhuis,. ruim uitzicht, bev.
kamer en suite, zijk., keu
ken, daarb. 2 kam., badk,
zolder, f 28 p. m. Gevr. te
Haarlem, IJmuiden of omg.
vrije heele- of bovenwoning.
Huur tot pl.m. f 35 p. m.
Br. no. Z-8987 Adv.Bur. AL-
TA, Utrecht.
Woningruil
Gevraagd huis te Sant
poort, Velsen of Beverwijk.
Aangeb. goed ondera. huis
te Bloemendaal, geschikt v.
enkele of dubbele bewoning.
Adres: Scoel's Woningbur.,
Bl'daal, tel. 22089.
Bclooning
voor hen die Zaterdag 28/9
pl.m. 1.30 uur Weggeloopen
rood katertje (Puckie) terug
bezorgt bij van Praag. Pinel-
laan 14, Santpoort Station.
Te huur gevraagd voor direct
in IJmuiden of Zuidzijde. Aan
biedingen Burg. Rambonnet-
laan 54, IJmuiden,
Voor degenen, die zich in lie
ten schrijven'"voor een
Oude Kwaliteit
delen wij mede, dat er heden
bezems afgehaald kunnen
worden,
TROMPSTRAAT G6. TEL. 5557.
Biedt zich aan NETTE
WERKSTER, liefst omgev.
Santp-Driehuis. Br. L 843
bur. van dit blad.
RUILEN 2 knot donker
blauwe wol voor 2 knot
lichtblauw. Pres. Krugér-
straat 22, IJm,
Dame, R.K., zoekt met
spoed te IJm. of omgeving
KOSTHUIS met vrije zi't-
sl.kamer. Brieven aan A.
Witte, Wegeswaal, Texel.
TE KOOP eiken linnen
kast, 2 fototoestellen 10 x 15
en 13 x 18 cm. met toebeh.,
en Phön merk AEG. Hage-
lingerweg 154, Santpoort.
Te koop HAARDKACHEL
Olga 10. Casembrootstraat
33, IJmuiden Oost.
Laten staan blauw POP-
PENWAGENTJE. Ter. te
bez. Acaciastr. 39, IJm. O.
TE KOOP nw rieten serre
ameublem., 2 bloemtafeltjes,
badkuip, linnenrek, colbert
jasje m. 52, 2 gele stofjassen'
m. 54, tuinbank, keukentafel,
windschempje. J. P. Coen-
straa-t 143
Te koop 2 SALAMANDER
KACHELS. KennemerL 154.
