IJmuider Courant
Smuts over Europa
In het geheele land zullen
„prijzenslagen" worden geleverd
Slachtoffers van vliegtuigramp
ten grave gedragen
Amerika garandeert nadrukkelijk
Griekenland's veiligheid
®ïe Jaavsans Xo, 18455
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
DSrcctcur-Hoofdredacteur: Robert Pecrebooin
Zalcwlttg 12 OclOljBr 1016
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem
Abonnementen: p. week 31 et.
per kwartaal f 4
VELDMAARSCHALK Smuts, Zuid-Afri
ka's „Slim Jannie", de groote bouwer
van de Unie van Zuid-Afrikfe en een dei-
belangrijkste mannen in het Britsche Ge-
meenebest, heeft gisteren in de Ridderzaal,
bij zijn ontvangst door de Staten-Generaal,
over Europa gesproken. Zijn woord bevatte
meer, maar het was voor het leeuwendeel
aan Europa gewijd. En de kern van zijn
geestdriftig betoog, dat geheel aansloot op
de rede, onlangs door Winston Churchill
in Zürich voor de Universiteit gehouden,
was: Vereenig Europa. Het leeft nog, maar
het slaapt. Europa, ontwaak!
Smuts is zoowel openhartig als uitvoe
rig in zijn beloog geweest. Hij heeft ver
schillende mogelijkheden uiteengezet.
Ik volsta vandaag met voorloopig com
mentaar. Er zal meer over te zeggen
zijn. Laat men daarbij wel begrijpen dat
generaal Smuts, zooals wij hem plegen te
noemen, niet slechts een politicus uit het
verre Zuid-Afrika is, die zijn stamverwan
ten eens een bezoek komt brengen.
Hij heeft verklaard, dat Churchills in
zichten in wijden kring gedeeld worden,
zelfs door hooge autoriteiten, die echter
voor hun verantwoordelijkheidsgevoel niet
voorbarig kunnen spreken. Churchill heeft
Frankrijk uitgenoodigd om de leiding te
nemen door een verzoening met Duitsch-
lana. Dit lokte een koor van tegenwerpin
gen in Frankrijk uit. Toch zou zulk een
verzoening den loop van de geschiedenis
veranderen. Smuts vreest, dat Europa niet
zal kunnen wachten op de groote veran
dering in de Fransch-Duitsche verhouding.
De zaak is te dringend. Misschien zal die
verandering volgen op de schepping van
den Europeeschen Statenbond inplaats van
eraan vooraf te gaan.
Waarom zou Groot-Brittannië niet de
leiding nemen in de vorming van een
Europeesche eenheid? Smuts heeft op dit
punt diplomatieke taal gesproken. Hij
heeft gewezen op Groot-Brittannië's groote
prestige onder de kleinere Europeesche
democratieën en op die groote schepping
van internationale vrije samenwerking:
het Britsche Gemeenebest. Hij heeft eraan
toegevoegd: als schuchterheid dit land
doet aarzelen, waarom zouden dan niet
eenige van de kleinere staten, die over
tuigd zijn van de belangeloosheid van
Groot-Brittannië, het tegemoet komen?
Het is de vraag," die al zoo vaak op deze
plaats naar voren is gebracht: waar blijft
het initiatief van de kleine landen in de
groote politiek, waar blijft het initiatief
van Nederland, dat een historische repu
tatie en een niet gering moreel gezag in
de wereld heeft? Want er zijn beslissende
oogenblikken in de wereldpolitiek, waarop
juist het conflict tusschen de groote mach
ten het noodzakelijk maakt dat kleinere,
wier woord niettemin indruk maakt door
hun vanouds erkende qualiteiten, het ver
lossende woord spreken.
Smuts heeft er ons aan herinnerd, dat de
toestand van de kleine staten zorgelijk
genoeg is om spoedig ondragelijk te wor
den. Dit zou hen tenslotte kunnen dwin
gen, zich bij een of andere groote mogend:
heid als aanhangers of satellieten aan te
sluiten. Kan dit niet worden voorkomen
door tijdig handelen, dat hun onafhanke
lijkheid zal verzekeren in een Europeesch
stelsel, waarin hun vrijheid en veiligheid
gewaarborgd zullen zijn?
Welk stelsel? Ik herinner aan de uiteen
zettingen over Federale Unie, reeds ver
leden jaar op deze plaats gegeven en later
herhaald. In een Federale Unie worden
niet regeeringen maar volken samenge
bracht. Niettemin staan zij in een Staten
bond. op dezen grondslag gevormd, slechts
een deel van hun souvereiniteit aan het
groote geheel af dat deel, dat zij in de
huidige wereld in waarheid niet meer
souverein kunnen uitoefenen en blijven
hun zelfbestuur, hun eigen bewind, hun
eigen wetgeving toepassen.
Smuts ziet als andere mogelijkheid (als
de leiding der groote staten nog mocht
uitblijven) een groepeering van kleine
Europeesche staten: ook een statenbond
onder een Raad, om „de* zaak op gang te
brengen Hij heeft geen vrees voorde Sla-
vische statengroep, die zich in Oost-
Europa vormt. Europa herbergt de verst
ontwikkelde groep volken der mensch-
heid. Nu is het verdeeld in kleine een
heden. die elkaar in vredestijd in de wielen
rijden en wier veiligheid in oorlogstijd
door hun verdeeldheid bedreigd wordt.
Waarom zou dat zoo moeten blijven?
Alle elementen voor een groote indu-
strieele en economische herleving liggen
voor het grijpen als men zich vereenigt.
Als men het politiek niet durft, kan men
het economisch nog doen. „Als Europa nog
verhinderd wordt van het ziekbed «op te
staan, laat het dan tenminste leven", zei
Smuts hierbij.
De uitwerking van een betoog als dit.
gehouden voor de Staten-Generaal. moet
zijn dat eindelijk de gedachter.wisseling
over do groote politiek, over de vraag
stukken die de hoofdzaak vormen en wel
ker oplossing ook voor ons land beslissend
is. algemeen zal worden. Men kan de
feiten niet langer ontgaan. Een rede als
deze stelt Nederland voor de vraag, of het
inderdaad actieve buitenlandsche politiek
zal gaan voeren of blijven aarzelen en af
wachten. zooals in den neutralen tijd. Er
is geen kans om het eens een jaar of
wat aan te zien De toestand van Europa
spreekt duidelijke taal. De vraag is nu of
men durft. R. P.
Door verlaging der winstmarges zullen de prijzen voor
den consument met ongeveer tien procent dalen
„De bevolking is tot dusverre, wat de prijzenpolitiek betreft, veel fe passief ge
weest. Niet de Prijsbehecrsching, maar het publiek moet, in eerste instantie optre
den. Het Ls onjuist eerst de te hooge prijzen te betalen en daarna, wanneer de por-
temonnaic leeg: is, te zeggen, dat de Prijsbehecrsching' moet optreden. De mentali
teit van de mensehen moet in dit opzicht veranderd worden. Op korten termijn
mag misschien geen effect worden verwacht, op den duur echter zeer zeker."
Dit verklaarde prof. J. Brouwers, direc
teur-generaal voor de Prijzen tijdens een
persconferentie in Den Haag, waarin hij
een uitvoerige uiteenzetting gaf over de
prijzenpolitiek der regeering, welke een
aanvulling was van de regeeringsverkla-
ring over de loonen en prijzen. Hij ver
klaarde dat door verlaging der handels
marges de prijzen in de verschillende be
drijfstakken niet onaanzienlijk omlaag zul
len gaan. Het ligt in de bedoeling de prij
zen voor den consument met 10 te ver
lagen. Hieruit volgt, dat de winstmarges
dus aanzienlijk omlaag moeten. Sommige
prijzen zullen sterk, andere daarentegen
minder sterk omlaag gaan. Weer andere
prijzen zullen gelijk blijven.
De verlaging van de handelsmarges treft
niet alleen den detailhandel, maar óók den
groothandel. Soms zal het zwaartepunt bij
den detail-, dan weer bij den groothandel
liggen.
Vakgroepen werken tegen.
Prof. Brouwers vestigde er de aandacht
pp, dat in toenemende mate in het bedrijfs
leven de neiging bestaat,- het bestaande
prijspeil via onderlinge afspraken te hand-
haven, hetgeen hij funest noemde. Het i
mag in geen geval voorkomen, dat de -vak-
groepen tegenwerken. Het is reeds voor-
gekomen, dat fabrikanten, die kunnen ver-
koopen beneden het bestaande prijspeil,
door de vakgroepen werden gedreigd met
onthouding van grondstoffen Hiertegen
zal zeer krachtig worden opgetreden.
Men moet de prijsbeheersching vooral*]
niet zien als een instantie, welke belem
merend wil werken. Het is dan ook on- 1
juist, wanneer wordt beweerd, dat men
niet tot het vaststellen van lagere prijzen
mag overgaan op grond van de voorschrif
ten der prijsbeheersching. Integendeel,
het wordt zelfs toegejuicht, wanneer be
drijven zóó efficient kunnen produceeren
dat zij beneden de vastgestelde prijzen
kunnen werken. Prof, Brouwers is voor
stander van een zoo sterk mogelijke con
currentie tusschen de ondernemers, onder
handhaving van het thans bestaande prijs
niveau. Het zal zelfs de taak zijn, de onder
nemers tot concurrentie te dwingen. Wan
neer door verhooging der productie de op
brengsten stijgen, zal worden ingegrepen
om de prijzen te verlagen.
Met klem betoogde prof. Brouwers, dat
hij niet langer de verantwoordelijkheid
wenschte te nemen voor al die duizenden
prijzen, welke niet nauwkeurig door zijn
bureau zijn vastgesteld. Een algemeene
calculatieberekening zal voortaan worden
toegepast.
Er wordt nog veel geknoeid.
In de toekomst zal de verantwoordelijk
heid bij den ondernemer komen te liggen,
De Prijsbeheersching zal slechts als con
troleapparaat optreden,Wel verwacht prof.
Brouwers legio overtredingen, maar er zal
zeer streng worden opgeteden. Een bedroe
vend verschijnsel noemde hij het. dat de
prijzen van vrijgegeven artikelen toch nog,
soms tot 40 pCt. toe. te hoog worden vast
gesteld. Verder wordt ook geknoeid met
kwaliteit. Goederen van mindere kwali
teit worden vaak berekend op een prijs
peil, dat geldt voor goederen van een
hoogere prijsklasse. Vooral dit misbruik
is ontstellend groot.
Over het geheele land zal men „prijzen
slagen" gaan houden. Dit is evénwel niet
genoeg. Prof. Brouwers verwacht groote
medewerking van de huisvrouwen. Het
ligt iri de bedoeling om plaatselijke com
missies in te stellen, waar men met zijn
klachten zal kunnen aankloppen. Hiervan
wordt een gunstige preventieve uitwerking
verwacht.
Het woord is aan.
Anonymus:
■De leermeester leidt u al
leen lot de deur. Gij- moet
verder gaan
Een Rubens ontdekt
in Ruurlo
Bij een sigarenwinkelier in het ach-
terhoeksche dorpje Ruurlo viel een
dezer dagen een schilderij van den
wand, doordat het ophangkoort brak.
Het was een oud familiestuk, dat steeds
van vader op zoon was overgegaan.
Door den val werd het doek beschadigd
en de winkelier verzocht aan een
vriend, een kunstschilder, de schade te
herstellen. Deze ontdeed het schilderij
van de lijst en ontdekte in den rechter
benedenhoek den in dunne lettertjes ge
schilderden naam Rubens.
Het schilderij stelt de Goddelijke
Drie-Eenheid voor. Het zal nu dtpor ex
perts worden onderzocht en de eigenaar
hoopt, dat het geen vervalsching is....
Nadat Donderdagavond en Vrijdagmor
gen in de Groote Kerk aan de Loolaan te
Apeldoorn rouwdiensten waren gehouden,
zijn gistermiddag twintig jeugdige slacht
offers van de catastrofale vliegramp te
Apeldoorn ten grave gedragen. De burgerij
had overal de vlaggen halfstok uitgehan
gen en duizenden stonden bijeengeschaard
in de omgeving van de Chr. Il.B.S. aan dc
Jachtlaan, om den dooden een laatsten groet
te brengen.
Nadat de kisten met het stoffelijk over
schot, bedekt met een schat van bloemen,
in het schoolgebouw waren opgebaard,
werden de familieleden der slachtoffers in
de gelegenheid gesteld, hun dooden vaar
wel te zeggen. Intusschen hadden zich bui
ten de scholieren opgesteld, om, vooraf-
Bulgaarsch verdrag
aanvaard
Ofschoon het ontwerp voor een vre
desverdrag met Bulgarije gisteren het
feitelijke agendapunt van dc Vredescon
ferentie was., werd er in»de verschil
lende redevoeringen weinig óver het
Bulgaarsche verdrag gezegd. De discus
sies kenmerkten zich door een opnieuw
oplevenden woordenstrijd tusschen het
Oostelijke en het Westelijke kamp.
waarbij de beheersching van de Oost-
Europeesche sfeer andermaal de inzet
was. Steun aan Bulgarije en aanvallen
op Griekenland vormden den leidraad
van de Russische en Slavische verkla
ringen steun aan Griekenland en het
signaleeren van de Bulgaarsche agres-
siezucht domineerden in de hitingen
der Westersche gedelegeerden. Het
ontwerpverdrag, waarover de commis
sies het grootendeels tevoren eens wa
ren. werd na stemming aanvaard, on
der verwerping van artikel 1. betreffen
de de grenskwestie.
De Engelsche vertegenwoordi
ger Alexander bracht tjjdens de
discussies in herinnering dat Bul
garije in de nieuwste geschiedenis
drie invasies in Griekenland pro
beerde en de Amerikaansche gede
legeerde gaf onomwonden te ken
nen dat d" Vereenigde-Slaten zuilen
handelen in overeenstemming met
hunne verplichtingen voortvloeien
de uit het Handvest, wanneer dc
veiligheid van Griekenland in ge
vaar zou worden gebracht.
Wisjinski. de Russische afgevaardig
de. verdedigde od heftigen toon de de
mocratische constitutie in Bulgarije, die
„andere landen veel zou kunnen leeren.
in het bijzonder Griekenland." Hij
weerlegde de meening dat de Bulgaar
sche regeering geen volledige rechten
zou bezitten en onder controle zou
staan. Hii beweerde verder dat de
eischen tot herstelbetalingen van 125
millioen dollar de bedoeling hadden
druk uit te oefenen op de Bulgaarsche
regeering.
Een Grieksch amendement om deze
125 millioen dollar geliikeliik te vcr-
deeler. tusschen Griekenland en Joego
slavië werd later onder tegen stemming
van de Slavische landen en China met
een meerderheid van 5 stemmen aan
genomen.
Nu na de stemming over Bulgarije
nog slechts de verdragen van Honga
rije en Finland gecompleteerd moeten
worden, is het aan geen twijfel onder- ^>-
hevig dat de conferentie op den vijf- meerde Kerk, besloot
I tienden October klaar kan zijn.
Het kerkhof aan den Soerenscheweg te
Apeldoorn, tijdens de teraardebestelling
van de slachtoffers van het vliegtuig
ongeval in de Christelijke H.B.S.
gegaan door het schoolbestuur, den direc
teur en de leeraren, den kop van de rouw
stoet te vormen. Daarachter volgden vijf
wagens met vier onder bloemen bedolven
eenvoudige, bruine, houten kisten, geëscor
teerd door militairen uit het achter de
H.B.S. gelegen kamp. Daarna volgden de
autoriteiten, de heer M. van der Wcyst,
inspecteur van het Middelbaar Onderwijs,
als vertegenwoordiger van de regeering;
een deputatie van de Koninklijke Marine,
bestaande uit Schout bij nacht J. A. Gauw,
Commandant Zeemacht, vergezeld van den
adjudant luitenant ter zee 2e klasse G. A.
Dogger, hoofdofficier vlieger 2e klasse P.
Vroon en de Marva 3e klasse Kerkmeyer;
burgemeester en wethouders van Apel
doorn en de gemeente-secretaris. Aan den
ingang van de begraafplaats stond een
haag van padvinders, waarbij namens het
Nationale Hoofdkwartier dr. F. P Jonker
zich had aangesloten. Intusschen waren
reeds aangekomen vertegenwoordigers van
de Koningin, de intendant S. G. v. Geuns,
de Commissaris der Koningin in Gelder
land. jhr. dr. C. G. C. Quarles van Ufford
en de garnizoenscommandant van Apel
doorn.
Nadat de kisten in de groeve waren neer
gelaten, sprak eerst ds. P. Visser, predi
kant van de Ned. Herv. Kerk. „Wat er
gebeurd is aldus spr. heeft onze af
hankelijkheid gepredikt. De piloot heeft
het gedaan, maar het was Gods hand."
Intendant Van Geuns legde vervolgens
namens de Koningin een groote krans bij
de groeve. Als vertegenwoordiger der re
geering betuigde de heer Van der Weyst
den nabestaanden zijn deelneming. Ook hij
legde een groote krans neer.
Schout bij Nacht Gauw sprak vervolgens
namens den minister van Marine, als Com
mandant Zeemacht en namens de geheele
Koninklijke Marine
Nadat de Commissaris der Koningin zijn
deelneming had betuigd gaf dc burge
meester van Apeldoorn uiting aan de diepe
deernis en het medeleven der bevolking.
Dr. P. A. de Planque, de directeur der Chr.
H.B.Ssprak enkele bewogen afscheids
woorden. waarna ds. J. J- C. Karrcs. als
voorzitter van het schoolbestuur dankte
voor de tailooze blijken van medeleven.
Ds. A. F. Timmer, predikant der Gerefor-
de aangrijpende
I plechtigheid met gebed.
