Veldmaarschalk Smuts in de
Scaten-Generaal ontvangen
Twee Dardanellen-nota's voor Rusland
Een sprookje
herleeft
Veldmaarschalk Smuts, die Donderdag éen
bezoek bracht aan Walcheren en die des
avonds de eeregast was op het diner, hem
door de Nederlandsche regeering in Den
Haag aangeboden, is Vrijdagmorgen in een
vereenigde zitting van beide Kamers der
Staten-Generaal ontvangen, waar hij be
groet werd door den voorzitter der Eerste
Kamer, prof. mr. dr. R. Kanenburg.
In zijn rede zeide prof. Kranenburg dat
veldmaarschalk Smuts steeds op post heeft
gestaan voor het rechtsgenootschap der
volken. Hij heeft zijn invloed aangewend
om aan een nieuwe grootsche gedachte
voor de schepping van een betere samen
leving der staten vorm te helpen geven.
Nergens ter wereld is deze conceptie met
meer geestdrift begroet dan in ons land,
nergens was de bereidheid tot medewer
king grooter dan in Nederland. Nergens
was dan ook de teleurstelling dieper, toen
die organisatie gebreken vertoonde, welke
haar functioneering tot staan hebben ge
bracht Na de vreeselijke ervaringen der
laatste jaren zijn wij met nog dieper over
tuiging bereid mede te werken tot de vor
ming van een werkelijk rechtsgenootschap'
der volken en met diepe bekommering,
rnaar niet apathisch zien wij, welke ge
breken de organisatie der Vereenigde Na
ties aankleven.
„Wanneer gij naar Uw land en Uw volk
terugkeert," zoo besloó#prof Kranenburg,
„breng dan de boodschap mee, dat dit volk
bij de lage landen aan de zee bereid is
zijn volle aandeel te nemen in de ver
wezenlijking van het grootsche doel dat U
bezielt, de vestiging van het rechtsgenoot
schap der volken, omdat ook onze ziel
hongert en dorst naar gerechtigheid".
Hierna was het woord aan veldmaar
schalk Smuts, die in het Zuid-Afrikaansch
een rede hield, waarin hij zeide, dat Zuid-
Afrika, dat zich zoo nauw met Nederland
verbonden voelt, de eer welke hem van
daag bewezen wordt, op hoogen prijs zal
stellen. Na xie smartelijke geschiedenis en
de taaie volharding der Nederlandsche be
volking ónder de bitterste verdrukking van
den laatsten oorlog is de sympathie voor
Nederland veel sterker geworden.
In Zuid-Afrika is nog veel wat sterk
aan Nederland herinnert, En Zuid-Afrika
zal zich altijd met dankbaarheid de dien
sten herinneren welke Nederland aan den
Nederlandschen stam heeft bewezen.
Hoewel er tusschen de Afrikaners
groote meeningsverschillen bestonden ter
zake van het oorlogsbeleid der regeering,
bestond er volkomen eenstemmigheid,
toen op 10 Mei 1940 in het parlement een
vooi-stel tot het verleenen van financiee-
len steun aan Nederland- werd ingediend.
Toen heeft het ware hart van Zuid-Afrika
gesproken. Toen Nederland vijf jaar later
aan het einde van zijn lijdensweg was ge
komen heeft de tusschenkomst van Zuid-
Afrika er toe bijgedragen, de duivelsche
plannen van den bezetter, het land onder
water te zetten, te verijdelen.
Uitvoerig besprak generaal Smuts
vervolgens het nieuwe immigratieplan
der Zuid-Afrikaansche regeering.
Eerstdaags zal ook in Nederland de
mogelijkheid geopend worden, een
keuze te doen uit de geschiktste immi
granten. Een dergelijke immigratie
kan aan beide landen onschatbare
diensten bewijzen.
Veldmaarschalk Smuts sprak hierna
over een punt, dat hem met bezorgdheid
vervult: het vraagstuk Europa. Een oplos
sing hiervan zal levens de oplossing vor
men van alle andere vraagstukken der
toekomst. Churchill heeft voorgesteld een
„Raad van Europa", een statenbond te
vormen en daarmee den weg gewezen
naar de verwezenlijking der Europeesche
eenheid. Hij heeft Frankrijk uitgenoodigd,
du leiding te nemen en stelde als voor
waarde de verzoening tusschen Frankrijk
en Duitschland hetgeen in Frankrijk veel
tegenstand heeft ontmoet. Het inzicht van
Jiet genie is echter anders dan dat van
gewone menschen met hun langzamen ge-
dachtengang. „Ik vrees", zoo zeide veld
maarschalk Smuts, „dat Europa niet zal
kunnen wachten op de groote verandering
in de verhouding tusschen Frankrijk en
Duitschland. Misschien zal deze verande
ring eerder op den Europeeschen staten
bond volgen dan er aan voorafgaan".
Waarom zou Groot-Brittannië niet zelf
de leiding nemen? In den opbouw van
het Britsche gemeenebest van vrije, onaf
hankelijk staten heeft het reeds een voor
beeld gegeven van internationale samen
werking. Als schuchterheid dit land doet
aarzelen, waarom zouden dan niet eenige
van de kleine staten, die overtuigd zijn
van de belangeloosheid van Groot-Brit
tannië het tegemoetkomen? De toe
stand van alle kleine staten is precair ge
noeg om spoedig ondragelijk te worden en
deze staten vroeger of later te dwingen,
zich als aanhangers of satellieten aan te
sluiten bij een of andere groote mogend
heid. Kan dit niet worden voorkomen door
tijdig handelen, dat hun onafhankelijkheid
zal verzekeren in een Europeesch stelsel,
dat hun vrijheid en veiligheid zal waar
borgen?
En ingeval jaloezie onder de groote mo
gendheden hen verhindert de leiding op
zich te nemen, kan dan niet een groep
kleine Europeesche staten zelf een staten
bond vormen? Het Handvest der Ver
eenigde Naties voorziet de vorming van
dergelijke groepen onder oppertoezicht
De éénmansbus, geconstrueerd van oud
metaal en afval door een vernuftig
Londenaar, trok veel belangstelling in
Londens straten, vooral toen een van de
geweldige passagiersbussen zich met de
kleine kwam meten.
'van de organisatie. In Oost-Europa ont
wikkelt zich een Slavische statengroep.
Waarom zou dit gevreesd worden als een
bedreiging voor andere staten? Is het
niet verstandiger en veiliger om zulke
groepen op wettige basis te plaatsen? De
organisatie van de Vereenigd,^ Naties
heeft dergelijke steunpilaren voor haar
breedere wereldorganisatie noodig. Klei
nere statengroepen zouden doeltreffend
over plaatselijke situaties kunnen waken.
New York is ver weg van een Europa
vol van stokoude problemen en een
vruchtbare bron van toekomstige twisten.
Decentralisatie is een machtig wapen in
nationale aangelegenheden, en decentrali
satie op basis van statengroepeeringen
kan een bruikbaar wapen worden in in
ternationale zaken.
Ik kan mij geen dringender geval voor
het instellen van zulk een statengroepee-
ring en raad voorstellen als juist Europa.
Hier vinden wy de in ontwikkeling verst
gevorderde groep van het heele menschen-
ras. De totale hulpbronnen, wat betreft
arbeidskrachten, natuurlijke hulpbronnen,
industrieele uitrusting en communicatie,
zijn ongeëvenaard. Thans zijn die staten
verdeeld in een groot aantal kleine onaf
hankelijke nationale eenheden, die in vre
destijd elkander in de wielen ryden en in
oorlogstijd hun veiligheid ten zeerste on
zeker maken. Tezamen zouden die staten
een enorme industrieele en economische
eenheid kunnen vormen, met een gebied
van niet te overtreffen omvang. Alle
elementen voor een groote industrieele en
economische herleving liggen voor het
grypen. De herleving zou niet lot materi
eel of economisch gebied beperkt blijven.
Er zou een nieuwe bloei van het Europee
sche genie kunnen tot stand komen, welke
alle glorierijke tijdperken van het ver
leden zou overtreffen.
Wanneer niemand het durft te wagen
om de leiding van zulk een politieke groep
op zich te nemen, blijft er nog een vierde
weg open. Laat men een Europeesche Eco
nomische Raad instellen om de algemeene
economische belangen en de ontwikkeling
van Europa te coördineeren en te regelen.
De economische verwarring in Europa
en het voortduren daarvan is een van de
grootste struikelblokken op den weg naar
een algemeen Europeesch herstel.
Bij den huidigen toestand van de wereld
is het economisch herstel veel belangrijker
dan het verkrijgen of verliezen van kleine
stukjes grond hier of daar. De problemen
van voeding, kleeding. behuizing en vooral
van werkverschaffing zijn veel dringender
dan de kwesties, welke zooveel tijd van
de leidende staatslieden in beslag genomen
hebben.
Dit werk moet door Europa zelf gedaan
worden. Zie voor uw redding niet te veel
uit naar andere continenten. Europa kan
zichzelf redden en zoodoende eigen zelf
respect bewaren. Europa zal dit ook doen.
Veldmaarschalk Smuts eindigde met het
sleutelwoord van het beroep van Churchill:
„J^aat Europa opstaan!"
Zestien jaar dwangarbeid voor
Aartsbisschop Stepinac
Aartsbisschop Stepinac van Zagreb
is gistermorgen door het Joegoslavische
gerechtshof tot zestien jaar dwangarbeid
en verlies van burgerrechten voor den
tiid van vijf jaar veroordeeld.
Amerika en Turkije eischen breede basis
Volgens diplomatieke kringen te
Washington heeft de Turksche regee
ring een krachtig en uitgebreid ant
woord opgesteld op de laatste Sovjet
nota. waarin de Sovjet-Unie gemeen
schappelijke verdediging van de Turk
sche zeeëngten (Dardanellen en Bospo
rus) voorstelt. De nota is ter goedkeu
ring aan het kabinet voorgelegd. Ook
de Amerikaansche regeering heeft een
Dardanelien-nota opgesteld, die reeds
aan de Sovjet-regeering is toegezonden.
Naar men te Washington verneemt
beteekent het Turksch antwoord een
duidelijke bevestiging van het reeds
ingenomen Turksch standpunt en is het
een echo van de Engelsche en Ameri
kaansche opvatting. Dat men bereid is
bilaterale besprekingen over de Darda
nellen te voeren, maar dat men over
een wijziging van het verdrag van
Montreux (over het recht van door
tocht door zeeëngten) alleen op een
algemeene conferentie, waarop alle be
langhebbende partijen vertegenwoor
digd zijn. wil onderhandelen.
Het antwoord verwerpt eveneens elk
voorstel om Sovjet Russische militaire
bases op Turkschen bodem te vestigen.
In diplomatieke kringen te Washing
ton wordt verklaard, dat de V. S. een
nieuwe not* aan de Sovjet-Unie heb
ben gezonden, waarin wederom wordt
bevestigd, dat de Amerikaansche re
geering gekant is tegen de gezamen
lijke verdediging der Dardanellen door
Turkije en de Sovjet-Unie.
De Russen blokkeeren het
Oost-Europeesch luchtruim
Het Amerikaansche ministerie van
Buitenlandsche Zaken maakt bekend
dat de Russische generale staf in Boe
dapest ieder luchtverkeer boven Hon
garije tusschen 9 en 14 October heeft
verboden. Tevens werd het'luchtverkeer
van Weenen over Tsjechoslowaaksch
grondgebied stopgezet. Een Clipper der
Panamerican Airways, op weg naar
Praag, werd te Weenen tegengehouden
en via Frankfort naar Londen terugge
zonden. De Tsjechische luchtvaartmaat
schappij heeft alle vluchten op Belgrado
en Boekarest tot 14 October gestaakt.
Intusschen hebben de Pan-American
Anrways besloten alle diensten op Eutro-
pa niet verder dan Brussel te laten vlie
gen,daar van de Amerikaansche militaire
autoriteiten bericht was ontvangen dat
geen vliegtuigen boven door de Russen
bezet gebied in Hongarije, Tsjeehoslo-
wakije of Roemenië mogen vliegen.
Door Rusland bezette gebieden in
Duitschland en Oostenrijk vallen niet
onder dit verbod.
Amerikaansche autoriteiten van het
vier-mogendheden luchtdirectoraat te
Berlijn hebben hun verbazing over deze
Russische maatregelen uitgesproken,
waarover het directoraat niet van te
voren is ingelicht. De reden van het ver
bod is volkomen onbekend, doch men
houdt rekening met de mogelijkheid dat
Russische manoeuvres er de aanleiding
toe hebben gevormd.
Zuurstofcylinder ontploft
twee dooden
In de plaatwerkerij van de firma Stork
aan den overkant van het IJ te Am
sterdam is dezer dagen een cylinder met
zuurstof, welke onder een druk stond van
150 atmosfeer, met een daverenden slag
gesprongen. Twee plaatwerkers, de 21-
jarige J. M. en de 17-jarige J. B., beiden
uit Amsterdam werden op slag gedood;
twee anderen liepen zeer ernstige kwetsu
ren op. De plaatwerkerij werd in een
ravage herschapen. De Arbeidsinspectie
heeft een onderzoek naar de oorzaak der
ontploffing ingesteld.
Drie notarissen benoemd
te Haarlem
Te Haarlem waren drie vacatures van
notaris, waarin thans voorzien is.
Tot opvolger van den heei* N. J. Hoc-f-
lake is benoemd de heer J. C. Stuart, die
candidaat-notaris is op het kantoor van
den heer Hoeflake. Wij herinneren eraan
dat aan notaris Hoeflake op zijn verzoek
eervol ontslag is verleend.
In de vacature, ontstaan door het over
lijden van den heer G. Wolzak is voorzien
door de benoeming van mr. M. G. Krans,
candidaat-notaris te Goes.
De heer P. A. de Ruig uit Heemstede,
sedert 1929 werkzaam als candidaat-nota
ris bij wijlen den heer T. Bruyn Pzn. is
benoemd in deze vacature.
EX-RECHERCHEUR UIT ZANDVOORT
VEROORDEELD.
Het gerechtshof te Leeuwarden ver
oordeelde conform den eisch van den
advocaat-generaal den 41-jarigen J. W. S.,
rechercheur van politie te Zandvoort,
voormalig hoofd van de POD te Drachten
tot een gevangenisstraf van een jaar en
zes maanden. Verdachte had zich in de
periode van 1942 tot 1945 schuldig ge
maakt .aan verduistering van een cas
sette met waardevollen inhoud en zich
de opbrengst toegeëigend van een gesto
len lederen jas. Ook had hij sieraden ge
stolen welke bij geïnterneerden in beslag
waren genomen.
Volgens den Amerlkaanschen Nieuws
dienst in Duitschland zal in opdracht van den
geallieerden bestuursraad de controle op de
Duitsche demilltarisaUe met ingang van 1
Januari 1947 worden overgenomen door een
vereenigd directoraat, dat zoowel land-, zee
als luchtmacht bestrijkt.
FEUILLETON
Anne als Asschepoes
van MARIA SAWERSKY
51)
Een paar dagen geleden had Anne
haar namelijk eindelijk het avontuur op
het bal in Elmshorn verteld en van haar
eerste kennismaking met den jongen
graaf. Dat was zoo gekomen: Senta Bratt
had voorgesteld den bewoners van het
atelierhuis met Kerstmis het voltooide
portret te laten zien. Anne had daartegen
ernstig bezwaar gemaakt en tenslotte was
haar niet veel anders overgebleven dan
dit bezwaar nader te motiveeren.
De schilderes stak haar arm door dien
van Grundtvig.
Laten we samen nog eens hetzelfde
blokje omloopen, meneer Grundtvig. U
zult me misschien eenigszins opdringerig
vinden, maar ik heb u een gewetensvraag
te stellen.
Vraagt u maar gerust, juffrouw Bratt.
Zoo erg zal het wel niet zijn.
Houdt u van Anne?
Ja, ik houdt van haar. Anne is de
vrouw, die me door het lot is toegewezen.
Ik heb haar liefgehad van het eerste
oogenblik, waarop ik haar zag.
Op het bal van consul Eschental in
Elmshorn,
Hoe weet u dat?
Anne heeft mij een paar dagen ge
leden van die romantische ontmoeting
verteld. U moet tegen haar over de ont
dekking van het schilderij zwijgen. Daar
zijn bepaalde redenen voor en Anne is
op dat punt zeer gevoelig.
Wie is Anne eigenlijk?
Ik mis de bevoegdheid om dat te
verraden, meneer Grundtvig. Vandaag -of
morgen zal Anne u zelf wel eens haar
min of meer tragische levensgeschiede
nis vertellen. Ik kan alleen zeggen, dat
ze u volkomen waardig is en dat u nooit
een betere vrouw zult kunnen vinden.
Dat weet ik, juffrouw Bratt, rdaar
ik bevind me in een verre van benijdens
waardige positie. Heel mijn hart trekt
naar Anne. maar zy gaat mij voortdurend
uit den weg.
Dat komt allemaal in orde. troostte
de schilderes. U moet veel geduld met
haar hebben. Zij heeft veel doorgemaakt
en is schandelijk behandeld. Wat zij noo
dig heeft, is liefde en toewijding.
Die wil ik haar maar al te graag
geven, maar ik zie geen kans om haar te
naderen.
Misschien kan ik u een vingerwijzing
geven. Schenkt u haar voor Kerstmis
den handschoen, dien ze op haar vlucht
verloor!
Grundtvig keek de schilderes een
oogenblik verbaasd aan,*maar daarop be
gon hij te lachen. U bent een zeer ver
standige vrouw, juffrouw Bratt!
Dank u; daar ontbreekt helaas nog
wel het een en ander aan. Maar nu be
gin ik het koud te krijgen. Laten we naar
huis gaan. Een partij bridge zal me wel
weer over den schrik van dezen avond
heen helpen.
Waar blijven jullie toch? ontving de
gravin hen, toen zij de kamer binnen tra
den. We wilden juist een reddings-expe-
ditie uitsturen. De notaris was al bang,
dat je minstens op het dale was geklom
men om Senta te zoeken. Ernst.
Hij heeft me van de straat opgeraapt.
Ik was juist even een luchtje gaan schep
pen, verontschuldigde Senta Bratt hun
lang wegblijven. Als ik nog een kleinig
heid te eten kan krijgen, stel ik me straks
graag als bridgepartner beschikbaar.
De gravin wees op een klein tafeltje
bij den muur, waarop een koude schotel
gereed stond. Senta Bratt voorzag zich
van een paar sneedjes toast en een glas
wijn en begaf zich, aldus uitgerust, naar
Anne en Doddie Hesterberg.
Laatstgenoemde zat ijverig over een
of ander borduurwerkje gebogen.
Wat is dat voor een unicum? infor
meerde de schilderes belangstellend.
Dat is een kussen en geen unicum!
Neem we niet kwalijk, maar het ziet
er zoo wonderlijk uit. Zeker een Kerst
cadeau voor den stoeren zeevaarder Jens
Grottkau, bestemd om zijn troostelooze
vrijgezellenkamer wat op te vroolijken.
Tjonge, met dons gevuld nog wel! Die
knaap wordt bepaald verwend. Waar zit
hij eigenlijk?
Hij werkt, zei Doddie waardig.
Werken? Doen ze dat ook nog bij de
marine?
U "miskent meneer Grottkau vol
komen. Hij is zeer vlijtig en vooruitstre
vend.
Nou, nou, bijt me maar niet! zei
Senta Bratt lachend. Laat me dat kussen
maar liever eens zien. Hm, rozen en ver-
geetmenietjes. Hoe innig. Nu moet je er
ook nog een mooie spreuk op borduren.
Is dat noodig, denkt u? vroeg Doddie,
een en al belangstelling.
Stellig. Bijvoorbeeld: Rust zacht op
beide zijden!
Woedend trok Doddie het kunstwerk
uit de handen van de schilderes en sprong
overeind. Rood van kwaadheid duwde ze
het kussen in haar borduurmand.
Maar Dod, wat ga je doen?
Voor m'n oom zorgen, hem z'n avond
boterham brengen en naar bed gaan,
luidde 't bitse antwoord en met een „Wel
te rusten, allemaal", verliet Doddie
Hesterberg de kamer.
Maar Senta, waarom plaag je dat
arme kind ook zoo? zei Anne verwijten<L
Ze is zoo vermakelijk als ze bcx^s is.
Maak je maar niet ongerust, Anne-
kind. Morgen is Dod haar boosheid al
weer vergeten. Pak jij nu de zaakjes ook
maar bij elkaar en ga slapen.
(Wordt vervolgd)
