IJmuider Courant
Naar den Vrede
Byrnes pSeit voor goede trouw
in de internationale betrekkingen
Slecht nieuws voor rookers
Vereenigde Staten richten protestnota's
aan Joego-Slavië en Albanië
Gfe Jaargang No, 184411
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
/.aterdas 19 October 194-0
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal 4.
p\AT de minister van Financiën Zoerov
•L'een vermindering van de Russische be
grooting van defensie met vijftig procent
heeft aangekondigd, is een merkwaardig
bericht, dat indruk in de geheele wereld
moet hebben gemaakt. Volgens de toelich
ting is deze mededeeling gedaan in een
vergadering van dertienhonderd afgevaar
digden, behoorend tot de beide huizen van
het Sovjet-Russische parlement. De be
grooting van defensie beloopt nu 72 mil
liard roebel. Anderzijds zullen vijf mil
liard worden gebruikt voor de ontwikke
ling der wetenschap in het belang van de
economie en de militaire macht der
Sovjets. „Juist: de militaire macht", zal
menig lezer gedacht hebben, maar toch
weer hebben moeten erkennen dat het ge
heele bericht den indruk maakt, dat het
leger tot vredes-sterkte wordt terugge
bracht.
Wij hebben twee wereldoorlogen beleefd
en juichen r.iet spoedig over tijdingen, die
wel eens een voor den vrede gunstige ont
wikkeling zouden kunnen inluiden. Wij
zijn ons ook welbewust van hej, feit, dat
het Russische parlement geen democratisch
gekozen volksvertegenwoordiging met
vrije candidaat-stelling na vrije partijvor
ming is, dat in Rusland geen persvrijheid
bestaat en dat de berichtgeving aan cen
suur is onderworpen. Het Russische pers
bureau is een staatsinstelling. De oorlogs-
begrooting, of die hoog of laag is, loopt
volstrekt geen kans om verworpen te wor
den en het ministerieele beleid staat niet
onder de controle, die de Westersche de
mocratie oplegt. Dit zijn allemaal gedach
ten die twijfel oproepen. Zou de oorlogs-
begrooting werkelijk wel gehalveerd wor
den? Zou, zal een ander vragen, wellicht
het geheele defensie-apparaat in omvang
worden verminderd, omdat men in de toe
komst een gansch andere wijze van oorlog
voering dan in het verleden voorziet en
mèt name de groote legers niet meer noo-
dig zullen zijn? Wij leven in een mist van
internationale achterdocht; hetgeen sinds
de bevrijding geschied is heeft haar helaas
veeleer verdicht dan doen opklaren.
En toch moet men bij verstandelijke
overweging erkennen, dat deze"geteisterde
wereld en zeker ook het zwaar geteis
terde Sovjet-Rusland, welks Westen het
beeld van onafzienbare verwoestingen op
roept alle redenen heeft om naar vrede
te streven en zijn krachten te verzamelen
niet voor bewapening, maar voor weder
opbouw. de schepping van goede levens
voorwaarden en volksontwikkeling -Is er
een regeering, die erop vertrouwen kan
dat een derde wereldoorlog, indien die
binnen weinige jaren uitbrak, nog voor het
volk aanvaardbaar zou zijn en niet in een
volkomen chaos zou eindigen? Het is nu
bij herhaling gebleken dat ook de overwin
naars enorme verliezen lijden en de uiter
ste krachtsinspanning behoeven, om zich
van een oorlog te herstellen.
Men kan dezen tijd anders zien dan als
de aanloop naar een volgenden oorlog,
zooals zoovelen in hun zwartgalligheid
doen. Mee kan erkennen dat in ieder land
op zichzelf de wensch moet bestaan, om
voort te gaan op den weg naar den vrede,
maar dat juist door de verliezen, die allen
geleden hebben, het streven naar een voor-
deelige positie en naar waarborgen voor
veiligheid zoo groot is, dat daaruit de
voortdurende moeilijkheden ontstaan. En
de achterdocht. Als men zoo denkt is men,
geloof ik dichter bij de waarheid, dan
men met vage pessimismen over oorlogs
gevaar komt Ook is het vaag en onge
motiveerd, te veronderstellen dat een der
de wereldoorlog binnen twintig of vijfen
twintig jaar zal komen. Dat tussc'nen
wereldoorlog I en II zulk kort tijdsverloop
lag bewijst volstrekt niet. dat het op deze
wijze voort zal gaan.
De oorlog heeft millioenen graven, een
ontzaggelijke verwoesting en bovendien
een chaos in het maatschappelijk bestel en
wat nog erger is in de gedachten der
menschen nagelaten. Dit alles moeten zij
te boven zien te komen. Het valt zwaai
en het vordert veel meer tijd, dan menig
een in de eerste vreugde na de bevrijding
in de juichende stemming van „alles
sal reg kom" heeft kunnen vermoeden.
Wat vereischt wordt, in ieder land. is
hard werken, met onuitputtelijke volhar
ding om moeilijkheden te overwinnen en
geduld. Er is veel behoefte aan geduld en
deze tijd onderscheidt zich daar niet door.
Wij hebben al zooveel doorgemaakt. Wij
maken er eigenlijk aanspraak op, dat het
nu eens goed zal gaan, dat goede tijden
zonder' verwijl zullen aanbreken En nu
blijkt dat het eerst noodig is, daarvoor
een nieuwen grondslag te leggen en dat
er eindeloos meeningsverschil is en tal-
loozë moeilijkheden ontstaan over de
vraag, welke die grondslag zal zijn. Het
valt niet mee. Maar het is verkeerd te
zeggen: nu komt er gauw weer oorlog.
Want zoo is de toestand in wezen niet.
Er is geen gebrek aan verlangen naar
vrede. Er is gebrek aan orde Wie dit
overweegt zal rustiger slapen en minder
zwartgallig zijn. Hij zal ook met meer
plezier en dus harder werken. R P.
Radio-rede over de verhouding
tusschen Amerika en Rusland
Weerbericht
IETS MEER BEWOLKING
Verwachting geldig van Zaterdagavond
tot Zondagavond: Geleidelijk wat toene
mende bewloking, voornamelijk met wol
kenvelden in de hoogere lagen, later in
het Zuid-Westen van het iana hier en daar
eenige lichte regen. Matige wind tusschen
Oost en Zuid. Iets zachter.
Geen omsingeling
de.r Sovjet-Unie
De Amerikaansche minister van buiten
landsche zaken; Byrnes, heeft gedurende
een half uur over de radio tot het Ame
rikaansche volk gesproken over de Ame-
rikaansch-Russïsche betrekkingen. Hij
verklaarde zich ongerust over de „voort
durende, zoo niet tocnememendc span
ning tusschen de V.S. en de. Sovjet-Unie"
„Wij kunnen gemakkelijk overeenstem
ming bereiken", aldus Byrnes, „als een
van beide bereid is aan alle eischen
den ander te voldoen. De V.S. zijn hiertoe
niet bereid en willen het evenmin van
een ander land vragen".
Van de bittere aanvallen door Molotof
en Wysinski in het laatste stadium van de
vredesconferentie had Byrnes met ver
bijstering kennis genomen. „Niet eens,
doch vele malen heeft de Sovjet-delegatie
de V.S. er van beschuldigd, dat deze zich
tijdens den oorlog hebben verrijkt en
trachten Europa economisch tot slavernij
te brengen".
Byrnes stelde hier tegenover, dat Ame
rika gedurende den oorlog krachtens de
leen- en pachtwet meer dan 10 milliard
dollar heeft voorgeschoten aan de Sovjet-
Unie, dat Amerika overal de vrijheid ver
dedigt en dat naar zijn meening vrijheid
en welvaart onafscheidelijk met elkander
verbonden zijn. „Het Amerikaansche volk
wenscht vriendschap met het volk van de
Sovjet-Unie en met alle andere volken
van deze oorlogsmoede wereld".
Zoolang er nog geen volledige overeen
stemming is bereikt ten aanzien van de
bevoegdheid van het Internationaal Ge
rechtshof en de controle op de atoom
energie, moeten internationale problemen
tusschen souvereïne staten by wederzijd-
sche overeenkomst worden geregeld. Daar
toe moeten de betrokken landen echter te
goeder trouw handelen en moeten zy liun
recht van veto niet gebruiken als daar
mede hefmelang van den vrede of het eco
nomisch herstel in gevaar worden ge
bracht.
„Oorlog is alleen dan overmijdelijk in
dien staten de reghten van andere staten
op levenswijzen die de eerste niet deelen
en kunnen deelen, tolereeren en
respecteeren. Indien men een vredestem-
pel wil opbouwen mag de idee van onver
mijdelijke tweespalt de gedachten der
menschen niet beheei'schen.
Wij betreuren de neiging der Sovjet-
Unie om staten, die vriendschappelijk je
gens ons zijn gestemd als niet vriend
schappelijk jegens de Sovjet-Unie te be
schouwen. Wij betreuren het gepraat over
omsingeling der Sovjet-Unie Wij hebben
van geen mifldere autoriteit dan genera
lissimus Stalin zelf, de verklaring, dat de
Sovjet-Unie geen gevaar loopt omsingeld
ie worden".
Daarna bestreed Byrnes de opvatting,
dat de stemmen-verdeeling op de vredes
conferentie het resultaat zou zijn ge
weest van de vorming van een „Wesiersch
blok". Hij verdedigde verder de V. S.
krachtig tegen de beschuldigingen van
„dollar democratie" en „economisch im
perialisme". Hij verklaarde: „Wij wen-
schen bij te dragen tot den Europeesehen
wederopbouw, aangezien wij gelooven, dat
de Europeesche welvaart bij zal dragen tot
de welvaart en vrede van de geheele
wereld. De V.S. staan sociale en econo
mische democratie in binnen- en buiten
land voor".
Byrnes noemde de verdragen, zooals zij
thans aan het eind van de vredesconfe
rentie zijn:- „Zoo goed als wij ze door
algemeene overeenstemming nu of binnen
redelijken tijd kunnen hopen te verkrij
gen". Hij zeide dat hij ernstig hoopte, dat
Tsjecho-Slowakije, Hongarije en Roemenië
oplossingen mochten vinden voor hun ge
compliceerde nationaliteitsproblemen op
basis van samenwerking als vrienden en
buren en „dat Joego-Slavië zich bij nader
inzien zal realiseeren, dat het evenals
andere landen concessies moet doen om
den vrede tot stand te brengen".
Hel woord is aan.
Prof. Thor ndike:
Men verwart een tekort aan
verlangen met een tekort
aan vermogen om door te
werken.
Resultaat verwacht
vóór 21 October
Optimisme in Batavia
Zoowel in Nederlandscthe als in In
donesische kringen te Batavia wordt de
verwachting uitgesproken, dat, alvorens
de plenaire zitting van de voltallige de
legaties op 21 October zal plaats heb
ben. ten aanzien van den wapenstil
stand eenige positieve resultaten zullen
zijn bereikt.
Met andere woorden: beide partijen
spannen zich tot het uiterste in om de
maatregelen te bespoedigen, zoodat een
formeele „staakt het vuren"-order kan
worden uitgevaardigd. Weliswaar werd
reeds op 14 October de wapenstilstand
gesloten, doch men verwachtte, dat de
uitvoering nog wel eenigen tijd in be
slag zou nemen.
Het Italiaansche schip „Risveglio" is ter
hoogte van Livorno op een mijn geloopen en
gezonken. Alle leden der bemanning op twee
na werden gered-.
In Londen houden de Egyptische pre
mier Sidky Pasja (links), en de Engel-
sche minister van buitenlandsche za
ken, Bevin, op het oogenblik bespre
kingen over de tegenstellingen in de
betrekkingen tusschen beide landen.
Goedingelichte Egyptische kringen te
Londen beschouwen deze besprekingen
als de laatste kans om een basis te vor
men voor een hervatting der officieele
onderhandelingen.
Over behandeling
van Amerikanen
De Amerikaansche ambassadeur in
Joego-Slavië. Richard Patterson, heeft
aan het Joego-Slavisch ministerie van
Buitenlandsche Zaken een nota over
handigd, waarin critiek wordt geleverd
op de Joego-Slavische regeering. De
nota zegt. dat personen, die verklaren
dat ze Amerikaansche onderdanen zijn
en wegens ..geen enkele misdaad" ver
oordeeld zijn, in kampen zijn gedeti
neerd. waar tien hunner, als gevolg
van dë behandeling, gestorven zijn.
De nota beschuldigt er de Joego-
Slavische regeering verder van, dat zij
165 overlevenden uit deze kampen uit
besteedt voor het verrichten van zwa-
ren arbeid, zonder dat de betrokkenen
genige betaling ontvangen. Joego-Slavië
wordt er van beschuldigd personen, die
beweren Amerikaansche burgers te zijn,
slechter te behandelen dan men krijgs
gevangenen krachtens de Geneefsche
conventie mocht behandelen. Zij wor
den allen vastgehouden, op de beschul
diging van Duitsche afkomst te zijn en
daarom vermoedelijk schuldig aan col
laboratie met de nazis tijdens den oor-
log.
Dr. Sergei Makeido, Joego-Slavisch
zaakgelastigde te Washington heeft naar
aanleiding van de Amerikaansche nota
nadrukkelijk ontkend dat Amerikanen in
Joego-Slavië slavenarbeid moeten ver
richten of dat slavenarbeid in zijn land
voorkomt. De personen, waar de Ame
rikaansche nota op doelt, aldus Ma-
Sceido. vormen een ongeveer 110.000
man sterke Duitsche minderheid die
vóór den oorlog den „Kulturbund" in
Joego-Slavië heeft opgericht en bij den
aanval der Duitschers zich bij het Duit
sche leger of de Gestapo heeft aange
sloten. Zij vormden de Prinz Eugen-
divisie, een berucht SS-commando.
Nota aan Albanië.
Een paar uur na het publiceeren van
de nota aan Joego-Slavië heeft het
Amerikaansche ministerie van Buiten
landsche Zaken een verklaring uitge
geven. waarin de Alhaansche regeering
er van wordt beschuldigd aan personen,
die naar de V.S. wensehen te repatriee-
ren. vergunningen hiervoor te weigeren
en het onmogelijk te maken dat fond
sen, die voor de repatrieering uit Al
banië bestemd 'zijn. door deze personen
worden opgenomen, in de nota wordt
hieraan toègevoegd. dat het ministerie
bereid is fondsen in de V. S. voor de
repatrieering van Amerikaansche bur
gers in Albanië te gebruiken, maar al
leen. indien het zeker is. dat derge
lijke personen vergunningen van Alba
nië hebben ontvangen.
Het rantsoen
weer kleiner
De tabakspositie voor Nederland, die
aanmerkelijk ruimer lijkt, nu iedereen, die
zulks wenscht. weer twee pakjes sigaretten-
op zijn bon kan krijgen, is zoodanig, dat
gevreesd wordt, dat het in Januari of
Februari spaak zal loopen. Er is geen
voorraad in ons land aanwezig en op de
Amerikaansche markt kan geen tabak
worden gekócht, omdat er geen deviezen
voor zijn. De industrie, die op veertig pro
cent van haar vooroorlogsche productie
werkt, zal nog verder moeten inkrimpen.
In verband hiermede wordt thans over
wogen om in de toekomst den sigaretten-
bon voor dames af te schaffen, omdat dit
een aanzienlijke besparing zou beteekenen
op het tabaksverbruik. De'hopelooze situa
tie, waarvoor het Rijksbureau al sinds een
jaar is gewaarschuwd, zal hiermede een
feit zijn. Het ziet er niet naar uit, dat nog
maatregelen kunnen worden genorften om
het ergste te voorkomen, want binnen
enkele weken' is de tabaksvoorraad, die in
Amerika aan de markt wordt gebracht,
verkocht. Dan zal ons land alleen kunnen
koopen tegen prijzen, die twintig tot veer
tig procent hooger liggen. De handel im
mers kent precies de behoeften der ver
schillende landen. Als Nederland nu niet
koopt, redeneert men, komt het wel .over
een paar maanden. De speculatie kan koo
pen zonder eenig risico, want er is over
heel de wereld een tekort.
Maar Nederland koopt op dit oogenblik
niet. want er zijn geen deviezen beschik
baar en de regeering wenscht van een ere-
diet, dat aangeboden is om tabak te koo
pen, geen gebruik te maken. Bovendien is
de oude oogst totaal verkocht en de nieuwe
oogst komt pas in Juli aan de markt Van
Januari tot diep in den zomer van '47 komt
Nederland dus voor een fnuikend tekort
aan tabak te staan.
'Terug naar Rhodesi3.
Maar dit is nog niet alles.'
Om..fret tabakstekort, voor 1946 weg te
werken, heeft men nog zooveel mogelijk
oude tabaksvoorraden in Amerika gekocht.
Dat waren restanten die de industrie niet
beliefde, maar Nederland heeft ze geno
men om die te verwerken met betere ta
bakken van den nieuwen oogst. Nu de
goede tabak uitblijft, zal de industrie geen
kans hebben een eenigszins behoorlijke
sigaret te fabrieeeren. die oo merk Iran
worden verkocht. We vallen dus weer te
rug op de eenheidssigaret, de Rhodesia of
de Superbe.
Als men nu bedenkt, dat de Zuid-Ameri-
kaansche tabak jiog op merk wordt gefa
briceerd. hoewel de sigaret zeer slecht
wordt ontvangen hier te lande, dan be
hoeft men verder niets te vragen, 't Wordt
slechter dan thans.
Ex-pol itiepresident van
Rotterdam veroordeeld
De ex-politiepresiden: van Rotterdam
.T. .1. B.. vroeger wonende in Aerdenhout,
is door het Hoogsche Bijzondere Gerechts
hof wegens hulpverleening aan den vijand
veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf,
met aftrek van de preventieve hechtenis^
verlies van de beide kiesrechten voor he^.
leven en ontzegging van het recht om bij
de gewapende macht of de politie te die
nen. Het Hof nam als verzachtende om
standigheid in aanmerking, dat B een
goed politiechef was geweest en onder
duikers en politieke gevangenen hulp hac"
verleend.
