Het „gele goud" van de Oostzeestranden
Regeering kocht voor 12 millioen dollar
overtollige Amerik. legergoederen
Een sprookje
herleeft
Wetenswaardigheden
Barnsteende kostbare resten van vergeten wouden
Het goud-gele barnsteen is niet
slechts siersel der vrouw maar ook
kroniek der historie: in zijn ongerepte
kristallen liggen de overblijfselen
van millioenen jaren terug opgeslo
ten. Van deze twee eigenschappen
van dit prachtige mineraal vertelt
ons artikel.
Meer dan eens trekken de voortbreng
selen van de natuur zoowel de belang
stelling van geleerden als van liefheb
bers van het schoone. Is diamant aan
den eenen kant niet een studie object
voor den geoloog, terwijl het aan de
andere zijde vele oogen naar de uitstal
lingen van juweliers trekt? Een paral
lel van de „tweeslachtige" schitterende
koolstof-kristallen wordt gevonden
langs de Oostzee-kust, waar het goud
gele barnsteen uit de schoot der aarde
wordt opgedolven om eenerzijds de ge
leerden een object voor onderzoekingen
te verschaffen en tegelijk een aparte
industrie aan grondstoffen te helpen.
Bosschen sneuvelen.
In het tertiaire tijdperk, dat vele mil
lioenen jaren achter ons ligt, groeiden
ter hoogte van de huidige Zweedsche
en Noordduitsche kust uitgestrekte den-
nenbosschen. Het toen heerschende, tro
pische 'klimaat op dit gedeelte van den
aardbol deed palmen en andere tropi
sche gewassen gedijen tot Spitsbergen
toe, maar toen de levensomstandigheden
land, waar het zand de klompen „goud"
i bedekte.
Nog steeds vindt men, na een storm,
i de stukken fossiele hars als barnsteen
terug in deze gebieden, op andere plaat
sen wordt het prachtige mineraal in zoo
genaamde ,;blauwe aarde" gewonnen
om in speciale fabrieken verwerkt te
worden tot de bekende sigarenpijpjes,
colliers, hangers en welke producten al
niet door de sierkunstindustrie in barn
steen worden afgeleverd. Hoewel het
niet alles barnsteen is, wat er op dit ge
bied blinkt.J. F.
Daluege ter dood
veroordeeld
Kurt Daluege, de voormalige Duitsche
„rijksprotector" van Bohemen en Moravië,
is te Praag tot den dood door den strop
veroordeeld
Terugbetaling van het
consumentencrediet
Hei bestuur van het N.V.V. heeft aan
de ministers van Sociale Zaken en Finan
ciën een telegram gezonden, waarin het
constateert, dat talrijke arbeidersgezinnen
geen gebruik maken van het consumenten
crediet omdat geen zekerheid bestaat om
trent den terugbetalingsplicht. Het bestuur
dringt er op aan, onmiddellijk bekend te
maken hoe de terugbetaling geregeld zal
worden en de inschrijftermijn eenige we
ken te verlengen.
Na het staken der vijandelijkheden in
Europa werden door de Amerikaansche
en Engelsche legerautoriteiten enorme
voorraden overtollig oorlogsmateriaal in
verschillende dumps bijeen gebracht en
aan de regeeringen van landen, die zwaar
door het oorlogsgeweld getroffen waren,
tegen billijke voorwaarden aangeboden.
Talrijk zijn de gegadigden voor de aan
geboden goederen. Voor den wederopbouw
van het continentale industrieele appa
raat, zoomede voor het weder op gang
we, maar wen ae ïevensomsianaigneaen o
gaandeweg slechter werden, moesten de brengen van een levendig handelsverkeer
genoemde dennebosschen den strijd om
het bestaan na langdurige worstelingen
met de elementen opgeven en na verloop
van eeuwen stierf het eene woud na het
andere af. De heele gang van zaken is
nu nog te reconstrueeren uit de micro
scopische, gerafelde en gescheurde hout-
splinters, die in het barnsteen, dat ge
vormd werd uit het hars van de vernie
tigde boomen „in afdruk" terug te vin
den zijn.
Juist, omdat de afbraak van de enor
me dennenbosschen zoo langzaam ging,
werd er veel hars gevormd, dat telkens
weer uit de wonden der geteisterde
boomen loeide en. vermengd soms met
resten van docde insecten, veertjes van
vogels of haren van eekhoorns langs de
stammen liep. Nu nog kunnen wij, men-
schen van een tijd, die millioenen jaren
na dit ruige en uiets-ontziende tijdperk
van wegvagende orkanen leven, zien
hoe er in de bosschen van toen dezelfde
insecten voorkwamen als thans in de
onze.
Wij zeiden het reeds: het afbraakpro
ces ging langzaam en taai hielden de
boomen stand tegen het aanstormend
geweld, maar de rijkelijk vloeiende hars
was niet bij machte, alle wonden te
heelen, zoodat ten slotte een watervloed
niets meer vond van die eens zoo mach
tige wouden dan een boomenkerkhof,
dat een gemakkelijke prooi van de gol
ven werd. De brokken hars raakten los
van de verteerde stammen en spoelden
naar de Oost-Pruisische kusten of naar
de stranden van het schiereiland Sam-
Officieele uitslag van den
Berlijnscben stembusstrijd
Dinsdagavond zijn te Berlijn de officieele
definitieve uitslagen van de Berlijnsche
gemeenteraadsverkiezingen bekend ge
maakt:
stemmen
Sociaal-Democraten 999 170 (48.7 pCt.)
Christen-Democraten 454.202 (22.1 pCt.)
Socialistische Eenheidsp. 405.992 (19.8 pCt.)
Liberale Democraten 192.527 9.4 pCt
Ongeldig 39.164
Daar men het over de juistheid van som
mige uitslagen nog niet eens is. kunnen in
de komende drie weken nog kleine veran
deringen optreden in deze einduitslagen.
tusschen de verschillende landen zijn
deze goederen immers van de allergroot
ste beteekenis. Een en ander was voor de
Nederlandsche regeering aanleiding tot
het stichten van het „Bureau voor Over
tollige Legergoederen", dat gevestigd is
te Scheveningen, Kanaalweg 2, en over
bijkantoren te Brussel en Parijs beschikt.
Dit bureau is door de Nederlandsche re-
geering gemachtigd te bemiddelen bij
aankoopen ten behoeve van het Neder
landsche bedrijfsleven.
Tot nu toe is uit de Amerikaansche
dumps voor een bedrag van 12 millioen
dollar gekocht. Deze aankoopen betroffen
voornamelijk gereedschap, Diesel-electri-
sche locomotieven, dwarsliggers, vliegtui
gen, cellulose, papier, autobanden, jeeps,
vrachtauto's, krantenpapier, tandheelkun
dige instrumenten, lucifers, textielgoede-
ren en vaten. Thans wordt nog onderhan
deld over wagons en ketelwagens voor de
spoorwegen. Het feit, dat zoowel Frank- nemingen op levende menscheïijke wezens
rijk als Italië alle op hun grondgebied j hebben verricht, verblijven in de Neuren-
dumps tegen het einde van dit jaar ge
liquideerd zullen zijn.
Het is niet juist, dat de Amerikanen hun
overtollige legergoederen voor een appel
en een ei van de hand doen, in feite is
het zoo, dat de Foreign Liquidation Com
missioner, die voor zoover het Ameri-
kaansch bezit betreft, met de liquidatie
daarvan belast is, voor de aangeboden
waar een prijs vraagt, die weliswaar met
de huidige omstandigheden aantrekkelijk
genoemd kan worden, doch die bij aan
koop van surplusvoorraden groote voor
zichtigheid en deskundigheid eischt, daar
een vergissing het verlies van een be
langrijk bedrag aan deviezen zou betee-
kenen.
Wie thans in Neurenberg
aan de beurt zijn
De Amerikaansche nieuwsdienst in
Duitschland publiceert een aantal namen
van nazi's, die thans te Neurenberg ge
vangen zitten en straks aan de beurt zijn
om berecht te worden. Onder hen bevin
den zich Heinz Guderian, ex-chef van den
Duitschen generalen staf, veldmaarschalk
Milch, ex-onderminister van luchtmacht:
generaal Bodenschatz van de Luftwaffe;
twee ministers van het vroegere rijks-
kabinet. dr. Lammers. hoofd van de rijks
kanselarij en Backe, minister van Land
bouw. Ook een aantal medici, die proef-
dumps geheel overgenomen
neDDen, en in België op basis van 50
procent geliquideerd wordt, beperkte na
tuurlijk de Nederlandsche aankoopmoge
lijkheden.
Omtrent de enorme voorraden die zich
in Duitschland bevinden is thans nog
geen beslissing genomen. Verondersteld
wordt, dat de daar aanwezige goederen
wel voor een groot gedeelte in Duitsch
land zullen blijven.
Een groote hoeveelheid goederen wordt
ook uit Engelsche dumps betrokken. Zeer
belangrijk was de overneming van de
R.A.F.-dumps te Eindhoven, waarmede
Schiphol in technisch opzicht opnieuw
„aangekleed" werd. Voorts moge hier de
aankoop van 300 stoom-locomotieven, lo
comotieven voor mijnen en hoogovens, 33
tankauto's, vaten, jerry cans, 13 kranen,
spoorwegmateriaal, constructiestaai en
touw genoemd worden.
Verwacht wordt, dat de Engelsche
Gewapende tegenstanders van de Griek-
sche regeering hebben telefoon- en telegraaf
lijnen, die Athene en Saloniki. de twee groot
ste steden van Griekenland, verbinden, door
gesneden.
Kort Daluege, de voormalige Protector
van Bohemen en Moravië, is gisteren kort
nadat hij tot den dood door den strop ver
oordeeld was, terechtgesteld. Even voor zijn
executie probeerde hij zelfmoord te plegen,
door zijn rechter-polsslagader door te
snijden.
berger gevangenis, alsmede vooraanstaan
de industrieelen, onder wie Hermann von
Siemens, president-commissaris van Sie
mens en Halske.
Aan het monument voor oorlogsslachtof
fers, dat zich voor de dorpskerk in het
plaatsje Geschwend (Württemberg) be
vindt, hebben onbekenden kransen gehan
gen met op de linten de namen van Goe-
ring. Keitel en Jodl.
Bloembollen voor Britsche
mijnwerkers
Een half millioen Nederlandsche
bloembollen zullen in het komende
voorjaar de Britsche miinwerkerseen-
tra opvroolijken; zii vertolken de dank
baarheid van het Nederlandsche volk
voor hetgeen Engeland in den oorlog
voor ons land heeft gedaan.
De mijnwerkers werden uitgekozen
voor dit kleurrijke en geurige geschenk
wegens de schitterende rol die zij tij
dens den oorlog hebben gespeeld en ook
omdat van hen Engelands naaste toe
komst afhangt.
De zending bloembollen, die een
waarde heeft van 10.000 pond sterling,
zal over 26 mijndistricten worden ver
deeld. De eigenlijke overhandiging van
de bollen zal begin November geschie
den in een plechtigheid te Chislett in
Kent. waar onder meer het woord zal
worden gevöerd door den heer B. D.
Rijneveld uit Hillegom. voorzitter van
het bloembollencomité.
Spandau maakt zich klaar
In de gevangenis van Spandau (Berlijn)
is men bezig met de voorbereidingen voor
de ontvangst van de zeven nazi-leiders, die
door het tribunaal te Neurenberg tot ge
vangenisstraffen werden veroordeeld, en
verscheidene honderden andere oorlogs
misdadigers.
Er zijn in het totaal 600 gevangenen, die
eerst de gevangenis moeten verlaten.
Rusland vordert
Duitsche arbeiders
De Sovjet-autoriteiten hebben heden be
vel gegeven tot het wegvoeren van Duit
sche technici en arbeiders in de electrici-
teitsindustrie uit den Oostelijken sector
van Berlijn, aldus wordt door radio Frank
fort medegedeeld
De Amerikaansche autoriteiten hebben
bevestigd, dat de deportatie der arbeiders
en hun gezinnen voortgang vindt, maar de
reden en hun bestemming werden niet
onthuld.
De leiders der sociaal-democratische
partij zijn te Berlijn bijeengekomen en
hebben een resolutie aangenomen, waarin
geprotesteerd wordt tegen het „depor-
teeren" van Duitsche arbeiders uit den
Sovjet-sector van Berlijn.
Fransche boer beleefde
geheimzinnig avontuur
De Engelsche politie zoekt nog steeds
naar den dief, die de hertogin van Wind
sor van een deel van haar juweelen
heeft beroofd. Zij had eerst reden te
veronderstellen, dat de juweelen met
een vliegtuig naar Frankrijk waren ge
bracht. Een landbouwer 'in Argold in
het Zuiden van Frankrijk zag namelijk
dezer dagen een sportvliegtuig. dat laag
boven zijn akker cirkelde. Plotseling
wierp de piloot een bus naar beneden,
welke aan een kleine parachute beves
tigd was. Toen de bus den grond raakte
sprong zij open en er rolden glinsteren
de voorwerpen uit. De boer snelde naar
de plek. waar de bus was neergeko
men, maar twee mannen, die achter een
heg verscholen hadden gezeten, waren
hem voor, namen alles mee en verdwe
nen ijlings in een auto, welke in de na
bijheid stond.
De Fransche meteorologische dienst
heeft echter aan het geval alle geheim
zinnigheid ontnomen door te verklaren
dat het vliegtuig een registreer toestel
had uitgeworpen, waarmee de piloot
weerkundige waarnemingen had ge
daan
Ontvluchte N.S.K.K.-er
kwam om een betrekking
Op het gemeentelijk inlichtingenbureau
te Rotterdam kwam een man aan het loket
die verzocht, hem aan een baantje te hel
pen. De ambtenaar trachtte den bezoeker
aan het verstand te brengen, dat dit niet
de taak van het bureau was, doch dit wilde
de man maar niet voetstoots aannemen.
Hij besloot het gesprek met den patheti-
scben uitroep: „Jullie doen niks voor ont
slagen N.S.B.'ers". De ambtenaar kwam
op het idee, eens bij de afdeeling bevolking
te laten informeeren. Spoedig kwam de
boodschap terug: Het is een N.S.K.K.'er,
waarna de politie gewaarschuwd werd.
Vijf minuten later zat de man op het poli
tiebureau. Het bleek dat hij uit een ge
vangenkamp ontvlucht was. Daar krijgt
hij nu zijn oude baan terug.
Een slechte „ruil"
Volgens het Berlijnsche blad ..Telegraf',
breekt de spoorwegdirectie te Berlijn zich
het hoofd over een vermisten trein, welke
verdwenen is tijdens een rit in de Sovjet-
Russische zóne. In de plaats van een trein
met groote slaapwagons is namelijk een
trein, samengesteld uit een allegaartje van
wrakke rijtuigen, terug gekomen. De eer
ste trein schijnt tijdens de reis door Thü-
ringen te Erfurt gerequireerd te zijn. Vol
gens feet blad kregen de spoorwegbeamb
ten. die van Berlijn uit naar Erfurt opbel
den. ten antwoord, dat zij er maar blij mee
moesten zijn een gewonen trein in ruil
gekregen te hebben en dat zij een volgen
den keer misschien wel alleen maar goe
derenwagens terug zouden krijgen.
FEUILLETON
Anne als Asschepoes
van MARIA SAWERSKY
61)
Vera wenschte haar moeder, na het ge
beurde van den vorigen avond, niet meer
te woord te staan.
Het ontbrak mevrouw Eschental aan
den noodigen moed om persoonlijk naar
Hotel Bristol te gaan, waar zij alle kans
had Remus Falke tegen het lijf te loopen
en derhalve bleef zij voorloopig nog on
kundig van de duistere plannen van haar
dochter.
Senta Bratt had een voorliefde voor
sterke effecten. Evenais in de kunst
dweepte ze ook in het gewone leven met
het dramtische.
Mevrouw Staniecki had nooit haar sym
pathie gehad, maar na haar onderhoud
met den notaris haatte ze deze vrouw,
die nu naar den naam Eschental luisterde.
En Vera kon ze, zooals men dat zoo
plastisch pleegt uit te drukken, eenvoudig
niet zien. Derhalve trachtte ze zich met
een zekere innerlijke voldoening voor te
stellen, Koe zij dit meisje in een drama
tische scène voor jonkheer Falke zou ont
maskeren en hem zijn echte kleindochter
in zijn armen zou voeren.
Met zeer veel moeite slaagde notaris
Hamsen er evenwel in de schilderes dit
plan uit het hoofd te praten Gemakkelijk
ging dit allerminst, want juffrouw Bratt
was nu eenmaal een zeer stijfhoofdige
dame, maar tenslotte moest zij toch zwich
ten voor de verstandelijke overwegingen
van den ouden notaris.
We kunnen ten huize van de gravin
toch geen melo-drama gaan enscèneeren,
protesteerde hij, en zeker wel het aller
minst met Kerstmis. Voor alle belang
hebbenden zou de feeststemming meteen
bedorven zijn.
Onzin. Mijns inziens zal het de feest
vreugde juist ten goede komen, wanneer
we Falke vertellen, dat hij in werkelijk
heid zoo'n schat van een kleindochter
heeft, zoodat hij niet langer met dat ser
pent opgescheept behoeft te zitten.
Dat is ook zoo, maar alstublieft geen
tooneeïeffecten. We hebben in de eerste
plaats rekening te houden met hen, die
er bij betrokken zijn. Vera Staniecki is
tenslotte niet meer of minder dan een
oplichtster, die zich aan een zeer ernstig
vergrijp heeft schuldig gemaakt. Zoo
iemand kan ik de gravin toch niet
in huis brengen.
Dit argument scheen op Senta Bralt
indruk te maken.
Bovendien is de gezondheidstoestand
van jonkheer Remus Falke van dien aard,
dat het van weinig tact zou getuigen,
wanneer we die pijnlijke geschiedenis nog
wat op de spits gingen drijven. Nee, we
moeten dat zaakje anders aanpakken.
Nou, dan ben ik toch werkelijk be
nieuwd, hoe u dat denkt klaar te spelen.
O, daar ben ik het allang met me
zelf over eens. Luistert u maar
En daarop zette de notaris zijn plan
tot in de détails uiteen, hetgeen er toe
leidde, dat Senta Bralt tenslotte haar
volle medewerking toezegde.
Dus op Kerstavond hier bij mij, ver
klaarde zij zich bereid.
Het Kerstfeest was aangebroken.
Een Kerstmis, zooals men zich dat
slechts kon wenschen. Uit een loodgrijze
lucht dwarrelde traag de sneeuw in dich
te vlokken, de straten bedekkend met een
wit kleed, dat, dank zij de lage tempera
tuur zelfs in het centrum van de hoofd
stad geruimen tijd bleef liggen, alle ver-
keersrumoer dempend en daardoor bij
dragend tot die plechtige sfeer, welke dit
jaarüjksche feest behoort te kenmerken.
Ook het aleliershuis paste zich daar ge
heel bij aan. De kamers waren getooid
met hulst en dennegroen, waarvan de
geur zich vermengde met dien van ge
bak en gebraden gevogelte. Uit de keuken
klonk het gerammel van potten en pan
nen. Ursel en Guste waren met vereende
krachten bezig den feestdisch te bereiden,
want vandaag waren alle bewoners van
het atelierhuis bij de gravin te gast.
Gravin Grundtvig versierde zelf den
Kerstboom, waaraan zij bijzondere zorg
besteedde. Kerstmis was voor haar het
mooiste feest, maar dit jaar beloofde het
in alle opzichten te zullen slagen. Jong
volk in huis en een verloving in zicht
De gravin neuriede een Kerstlied.
Ook Doddie I-Iesterberg gaf door ge
zang uiting aan haar blijdschap.
In de woning van haar oom lag ze op
haar knieën voor den breeden divan en
voorzag de pakjes van dennetakken om
ze daarna met rood zijden bandjes te
omwikkelen. Aan het kussen voor Jens
Grottkau werd daarbij uiteraard bijzon
dere aandacht geschonken. Zachtjes streek
Doddie over het, door Senta Bratt be
spotte kunstwerk.
Rozen en vergeet-me-nietjes. Een beetje
krom en scheef was het wel. ja. dat moest
ze toegeven. Maar Jens zou het kussen
stellig mei de oogen der liefde bekijken.
Met een gelukzaligen glimlach vlijde het
meisje haar wang tegen het zelf gemaakte
geschenk, waarvoor ze avonden had op
geofferd.
Plotseling echter vloog ze met een kreet
overeind en wierp haastig een groot vel
papier over de pakjes. De professor was
binnen gekomen.
Niet kijken, oompje.
Nou, dat kussen ken ik allang, Dod en
bovendien is het toch niet voor mij be
stemd Je houdt zeker wel dol veel van
J Jens, niet? (Wordt vervolgd)
