Het vervoer van post door de lucht
wordt steeds verder verbeterd
Fransche wevers componeerden op het getouw
Noodlanding
in de woestijn
Helicoptères voor binnenlandsch luchtpost-verkeer
Het is natuurlijk, dat de post steeds met
jneer dan gewone belangstelling' de ontwik
keling van het luchtverkeer heeft gadegesla
gen. Van het eerste oogenblik af. dat de lucht
vaart eenigermate gerégelde verbindingen
kon garandeeren, heeft de P. T. T. hiervan
gebruik gemaakt voor het postvervoer en dit
jieeft er tenslotte toe geleid, dat tusschen de
posterijen en de luchtvaart-maatschappijen
een band van hechte samenwerking is ont
staan, aldus heeft mr. C. H. W. d'Artillac Bril.
hoofd van den pers- en propagandadienst der
p, T. T. in een radio-praatje betoogd.
Thans is door de K.L.M., in samenwerking
met buitenlandsche maatschappijen, bereikt,
dat alle landen in Europa, behalve Duitsch-
land, weer post kunnen ontvangen, die ge
heel of gedeeltelijk door de lucht wordt aan
gevoerd. Zoover als voor den oorlog, toen
alle belangrijke centra in Europa binnen 24
uur per brief konden worden bereikt, zijn
wij nog niet. De luchtpost voor de Balkan-
landen en de Oostelijke staten is nog steeds
een zorgenkind van dc P.T.T.
Voor het vervoer van brieven en brief
kaarten naar bijna alle Europeesche bestem
mingen wordt geen extra luchtrecht geheven.
Aanvankelijk waren ons land en Zwitserland
de eenige landen, die dit standpunt innamen,
thans zijn ook Denemarken, Spanje en Bel
gië tot dezen maatregel overgegaan. Een
tweetal uitzonderingen moet echter worden
gemaakt, n.l. wat betreft de luchtpost voor
Griekenland en die voor Europeesch Turkije.
Gedeeltelijk door de lucht vervoerd, voor
Griekenland tot Basel of Zürich en voor Tur
kije tot Praag, is zij vrij van luchtrecht.
Mag dan het Europeesche luchtpostvervoer
nog niet het peil van vóór den oorlog bereikt
hebben, het transcontinentale en het trans
atlantische is daar nu reeds verre boven uit
gegroeid. Met de door de K.L.M. en de Ame
rican Overseas Airways geëxploiteerde dien
sten duurt de overtocht naar New York
slechts circa 24 uur, en dat vier of vijfmaal
per week, Bovendien vindt de post bij aan
komst. in Amerika aansluitende diensten.
De Indië-lijn brengt niet slechts vier maal
per week in vier dagen de post naar Java,
maar geeft bovendien onderweg voortreffe
lijke aansluitingen. Na aankomst te Batavia
vindt thans ook de gewone luchtpost aanslui
tingen door geheel Indië, naar Australië en
de Philippijnen.
De laatste belangrijke verbetering is. dat
de luchtpost voor Zuid-Amerika, sinds de K.
L. M. ertoe is overgegaan de proefvluchten
naar Rio de Janeiro en Buenos Aires weke
lijks uit te voeren, met deze eigen verbinding
kan worden verzonden. De P.T.T. hoopt dal
hiermede voorgoed een einde zal zijn gekomen
aan de klachten, die veelal werden geuiit
over de luchtpostverbinding met Zuid-
Amerika.
Aan de groote hoeveelheden luchtpost, die
regelmatig aangeboden worden is duidelijk te
zien, dat het publiek deze snelle vervoers
wijze naar waarde weet te schatten. In 1938
werden met den Indië-dienst rond 4000 kg.
post per maand naar Ned.-Indië verzonden,
thans 3600 kg. gewone post plus nog 10.000 kg.
militaire post, dus in totaal 13.600 kg. per
maand.
Naar de Vereenigde Staten werd in 1939
maandelijks circa 200 kg. luchtpost gezonden;
thans circa 1750 kg. of 152.000 stuks. Naar
Zuid-Amerika in 1938 4500 stuks thans 22.000
stuks.
Er zijn nog belangrijke uitbreidingen en
verbeteringen op komst. Binnenkort hoopt
men de proefvluchten in een regelmatigen
dienst, om te zetten. Ook de proefvluchten
naar Zuid-Afrika zullen hopelijk tot een vas
ten dienst leiden, waarmede dan behalve
Zuid-Afrika ook West-Afrika voor luchtpost
snel bereikbaar wordt.
Dezen winter echter gaan ook andere Euro
peesche luchtvaartmaatschappijen het wat
Sporf op Zaterdag
In de memorie van antwoord aan de Tweede
Kamer zegt de minister van Binnenlandsche
Zaken, niet te willen ontkennen, dat het
denkbeeld, door het houden van sportwed
strijden e.d. op den Zaterdag, den Zondag
meer aan zijn bijzondere bestemming te doen
beantwoorden, uit algemeen sociaal oogpunt
aantrekkelijke aspecten heeft. Dat het ver
langen op dit punt niet aanstonds volledig
bevredigd kan worden, ligt echter voor de
hand. De noodzakelijkheid van het gebruik
maken van allen beschikbaren tijd ten be
hoeve van den wederopbouw van ons land
maakt voorloopig het geheel vrijmaken van
den Zaterdag onmogelijk. Inmiddels houdt de
minister dit punt in gedachten.
W orstelkampioenscliappen
Zondag werden de kampioenschappen van
Nederland worstelen voortgezet. De uitslagen
in Lichtgewicht klasse II was: l. H. F. Minneboo
(Dok, Beverwijk) kampioen van Nederland; 2.
M. A. Hooyschuur (Hercules, Amsterdam); 3. G.
Crultz (Sandow. Zaandam).
In het Vedergewicht 1ste afdeeling gingen vier
over naar de finale.
De kampioen Kabbedijk verloor en werd niet
geplaatst.
De namen der geplaatsten waren: W. Thijse;
F. v. d. Schaaf; H. v. Dijk en De Vries.
Zondag 24 November zijn er geen worstelwed
strijden, omdat de kampioenschappen van Ne
derland gewichtheffen in Breda worden ge
houden. Van „Achilles", Haarlem nemen twee
leden deel B. de Vries in halfzwaargewicht en H.
Bogaart in het Extra Vedergewicht.
kalmer aan doen. Zoo zijn de nachtluchtpost
verbindingen tijdelijk reeds gestaakt,
In Amerika en Engeland worden proeven
genomen mot helicoptères voor het postver
voer. Deze vliegtuigen, die loodrecht kunnen
stijgen en dalen, zullen het mogelijk maken
vlak bij de postkantoren aan te komen en te
vertrekken. Hierdoor vervalt hei groote be
zwaar van het vliegtuig voor het postvervoer
op korten afstand: het groote tijdverlies voor
het vervoer van de post van de vliegvelden
naar de postkantoren in de stad en omge
keerd. Voor ons kleine land is dit bezwaar
zoo overwegend, dat er in het binnenlandsche
verkeer tot dusver geen aanleiding is gevon
den om blijvend tot. luchtpostverzending over
te gaan. Maar, dit kan veranderen, als de
proefnemingen met de helicoptères slagen.
Haringuitvoer naar
Tsjecho-Slowakije
Zooals men weet zullen volgens een met
Tsjecho-Slowakije gesloten handelsover
eenkomst 8000 kisten haring naar genoemd
land uitgevoerd kunnen worden. Tot voor
korten tijd is van dezen uitvoer nog niet
veel gekomen, daar de aangevoerde haring
grootendeels in het binnenland geplaatst
kon worden.
De laatste dagen was de aanvoer van
versehe haring zeer ruim en de exporteurs
hebben daarvan hun portie wel gehad.
Groote hoeveelheden werden naar Tsjecho-
Slowakije uitgevoerd en ook België kreeg
een deel.
Tengevolge van de buitenlandsche aan-
koopen zijn de prijzen opgeloopen. Zater
dag werd het grootste deel tegen den
maximumprijs verkocht.
Een Amerikaansch legervliegtuig met 23 mili
tairen aan boord is, aldus wordt uit Tokio ge
meld, 24 km. van Iwojima in zee gestort. Het
ongeluk gebeurde Zaterdagavond en kostte alle
inzittenden het leven.
Haarlemsch Schaakgezelschap
besloot jubileumfeesten
Zaterdagmiddag is de laatste ronde gespeeld
van het jubileumschaaktournooi van het Haar
lemsch Schaakgezelschap. Om zes uur werden
de nog niet uitgespeelde partijen aan arbitrage
onderworpen, Daarna reikte Mr. G. Snoeck Hen
kemans, voorzitter van de jubileumscommissie
de prijzen uit. In de eeregroepen bestonden deze
uit geschenken onder enveloppe, hetgeen ook
het geval was met de eerste prijzen in de andere
groepen. Verder waren er boeken en fraaie
doozen postpapier ter beschikking. Mr. Snoeck
Henkemans bracht hulde aan de wedstrijdlei
ders van het tournooi, den heer W. J. Saeys die
de achtkampen leidde en den heef G. J. A. Wij-
doogen, die de vierkampen had geleid.
Amerikaansche prijzen
vliegen omhoog
Slechts enkele dagen zijn verloopen sinds
de opheffing van alle Amerikaansche prijs
controle, behalve die op enkele goederen, en
reeds vertoonen de prijzen een opwaarlsche
neiging, beginnende bij de ruwe grondstoffen
en dc industrie. Da kleinhandelaren trachten
de prijzen nog op peil te houden, doch zij zul
len tol verhooging gedwongen worden door
de hoogere aanschaffingskosten.
De zeepindustrie heeft de prijsstijging inge
luid. De bekende Proctor and Gamble fabrie
ken hebben hun groothandelsprijzen met tien
tot zeventig procent verhoogd, terwijl Lever
Bros verfriaren dat hun prijzen waarschijnlijk
gemiddeld vijftig procent zullen stijgen. Dit is
een gevolg van de gestegen olie- en vetprij
zen van 9 tot 21 dollarcent.
De Bethlehem Steel Company kondigt aan
te zullen trachten de staalprijzen niet onnoo-
dig hoog te laten oploopen. Er zal echter een
prijsstijging noodig zijn, als de loonen in deze
industrie verhoogd moeten worden.
De kunstzijde-fabrikanten hebben een on
middellijke prijsstijging van 20 tot 25 procent
afgekondigd en zullen waarschijnlijk over een
dag of tien hun prijzen andermaal verhoogen.
Meubelen zullen naar men verwacht tien
procent duurder worden, karpetten vijf tot
tien procent. De prijzen van radiotoestellen,
reeds weken geleden losgelaten, zijn nu met
zes tot tien procent gestegen, meldt Un Press.
Griekenland vraagt meer geld
Reuter deelt mede, dat Griekenland zich tot
Engeland en Amerika heeft gewend om finan-
cieelen steun. De premier, Tsaldaris. heeft
gedurende twee uur geconfereerd met Brit-
sche en Amerikaansche financieele deskundi
gen. die het ermede eens waren, dat Grieken
land onmiddellijk crediet noodig heeft, daar
de deviezenpositie van het land zeer slecht is.
Volgens den laatsten staat van de Nationale
Bank in Griekenland is het vrije pondensaldo
15 millioen, terwijl in de naaste toekomst een
bedrag van 50 millioen pond noodig is voor
den aankoop der meest noodzakelijke grond
stoffen en voedingsmiddelen.
De voorzitter van de jubileumcommissie,
mr. G. Snoeck Henkemans overhandigde
aan de heer en J. H. Marwitz en G. Kroone,
de winnaars in de eere-groepen, de prijzen.
Hel resultaat
van Cheribon
(Wij laten hieronder de laatste punten
volgen van den tekst van het ontwerp
overeenkomst, dat door de Nederlandsch-
Indonesische delegaties is geparafeerd.
Het eerste deel publiceerden wij gisteren.
Artikel 12; De Nederlandsche regeering
en de regeering der republiek zullen er
naar streven dat de vestiging van de Ver
eenigde Staten van Indonesië en van de
Nederlandsch-Indonesische Unie haar bi
slag krijgt vóór 1 Januari 1949.
Artikel 13: De Nederlandsche regeering
zal inmiddels de noodige stappen onderne
men teneinde onmiddellijk na de totstand
koming der Nederlandsch-Indonesische
Unie de toelating van de Vereenigde Staten
van Indonesië als lid van de organisatie der
Vereenigde Volken te verkrijgen.
Artikel 14: De regeering van de Repu
bliek erkent de aanspraken van alle niet-
Indonesiërs op herstel van hun rechten en
teruggave van hun goederen voorzoover
deze worden uitgeoefend of zich bevinden
in het gebied waarover zij de facto gezag
uitoefent.Een gemengde commissie zal wor
den ingesteld om dit herstel of deze terug
gave te bewerkstelligen.
Artikel 15 geeft het streven der Neder
landsche regeering weer, in afwachting
van de totstandkoming der Vereenigde Sta
ten van Indonesië en der Nederlandsch-
Indonesische Unie de staats- en volken
rechtelijke positie van het koninkrijk der
Nederlanden aan den nieuwen toestand
aan te passen.
Artikel 16 geeft aan dat beide partijen na
het accoord in onderling overleg zullen
overgaan tot vermindering der strijdkrach
ten en tot samenwerking op militair ge
bied.
Het laatste artikel (17) voorziet in de
stichting van een organisatie met gemeen
schappelijk secretariaat, die de samenwer
king zal dragen.
Ten aanzien van geschillen die niet door
overleg kunnen worden beslist wordt nog
bepaald, dat zij door arbitrage zullen wor
den beslecht. In dat geval zal door de dele
gaties bij overeenkomst - of indien zulk een
overeenkomst niet kan worden bereikt,
door den president van het Internationale
Hof van Justitie - een voorzitter van an
dere nationaliteit met beslissende stem
worden benoemd.
Tapijten in het Rijksmuseum
Zoodra de tourniquet van het Rijksmu
seum uw persoon bij de duizenden zijner
voorgangers heeft gevoegd, komt ge in de
wondere wereld van de geweven schilde
rijen. Ge kunt daar oog in oog staan met
het verstilde gebeuren van „La dame a la
licorne", dat van een zaal alle wanden in
beslag neemt, vertellend van de allegorieën
der zinnen, zooals ze door een genialen,
middeleeuwschen wever zijn neergelegd op
de schering van zijn getouw. Wellicht het
schoonste, dat onze aarde aan gobelins be
zit, en zeker het kostbaarste, een stuk zóó
vol van fijne détails en kleurenrijkdom,
dat de bank er vóór zeker niet voor niets
tot poozen noodt.
Het geheele scala van den menschelijken
geest is door deze tentoonstelling van de
Fransche tapijtkunst der kerken en palei
zen omvat: de gothisch-aandoende verbeel
dingen van den veertiende-eeuwer en de
uitingsvorm van den modernen mensch,
zoowel als de rococo-siïjl uit den tijd der
Fransche Lodewijken zijn vertegenwoor
digd, en zij vertellen, ieder op hun wijze,
welk een schoonheid, een warmte en een
vakmanschap te bereiken zijn met de be
kwaamheid van het weversvak gekoppeld
aan de gevoeligheid van een schilder.
Het is meer dan eens vooral als
de laatste zalen met hun kleurige ta
pijten van den allerlaatsten tijd met
fel rood tegen wonder mooi blauw,
doorschoten van het zonnigste geel,
dat de ververs konden opbrengen, de
aandacht vragen alsof de moderne
uitersten van kleur door de hier ge
bezigde stof, het textiel, harmonieuser
worden dan op het schildersdoek van
den cubist of van den impressionist.
De meest verschillende aandoeningen
bestormen den bezoeker van deze tentoon
stelling in de hoofdstad. Allereerst wordt
zijn nuchtere gevoel voor omvang gestreeld
door de enorme geweven schilderijen, die
van soms zeshonderd jaar geleden bewaard
zijn; ook zijn liefde voor den vorm vindt
een klankbord; hoe juist hebben de ma
kers van deze oude doeken hun personen in
de stof weten te brengen en hoe plastisch
staan soms, vooral in de gobelins der pom
peuze barok, de figuren in hun weidsche
omgeving. De kleur, tenslotte, beroert hem
wel het meest in de fantasieën van een
Coutaud of een Dufy, de tapijtkunstenaars
van het heden: van een Jean Lurijat, die
zijn kleuren tegen elkaar durft te gooien
om te komen tot een verbijsterend doek,
waarin de werkelijkheid plaats 'heeft ge
maakt voor een gloedvolle verbeelding.
Zoo hangen in het Rijksmuseum meer
dan honderddertig Fransche tapijten, een
verzameling, eenig in haar schoonheid en
Nieuw navigatiesysteem
voor vliegtuigen
Naar het ANP verneemt wordt in Ne
derland gepoogd een nieuw navigatie-sys-
teem voor het vlieg wezen in het leven te
roepen. Dit navigatiesysteem wordt in En
geland door de British European Airways
toegepast op het vliegveld Northolt bij
Londen. Er zal naar gestreefd worden over
Europa een net van het zoogenaamde „G"-
systeem te leggen. Hier te lande zijn de
moeilijkheden groot, omdat men niet over
bekwaam personeel beschikt. Desondanks
worden in Engeland onderhandelingen ge
voerd om materiaal aan te koopen.
Gegevens over een vliegtuig, dat met een
„G"-zendinstallatie is uitgerust, verschij
nen in den ontvanger op een scherm in den
vorm van kleine flitsen, die correspondee-
ren met cijfers op het scherm en op een
kaart. Zoodoende kan op ieder gewenscht
oogenblik de positie van een vliegtuig
worden bepaald. In Frankrijk bestaan
reeds drie van die ontvangstations en in
centraal Duitschland is er ook een opge
richt. Ook van Tsjecho-Slowaaksche en
Spaansche zijde beproeft men op het
oogenblik installaties voor het „G"-navi-
gatiesysteem in Engeland te koopen.
De British European Airways is voorts
bezig het radiosysteem dat voor landingen
dient, te vervangen door een apparaat
voor automatische blinde landingen. Het
nieuwe apparaat wordt op het oogenblik
beproefd. Het werkt door middel van de
„automatische piloot".
DRUKTE IN ANTWERPEN.
Tijdens de maand October zijn in de
haven van Antwerpen 519 zeeschepen bin-
nengeloopen, metende 1.005.234 ton tegen
324 schepen inhoudende 1.010.103 ton in
October 1945.
De Britsche vlag neemt de eerste plaats
in met 161 schepen, gevolgd door de Ne
derlandsche met 85 vaartuigen.
In de afgeloopen maand hebben 517
schepen Antwerpen verlaten.
een monument van de weefkunst in Gal-
lië door de eeuwen; wellicht reeds als
preludium voor een nieuw-opbloeiende
kunst m de komende jaren.
Als de tourniquet ten tweeden male rin
kelt, staat ge weer in mistig Amsterdam,
echter met een dosis warmte in uw hart,
die er niet gauw weer uit verdwenen zal
zijn. Tot eind November blijven de Fran
sche kleeden in Amsterdam. J. F.
Fokkerfabrieken zorgen
voor een verrassing
Straalvliegtuig „Het Spook
haalt 800 kilometer per uur
De luchtvaart-correspondent van de
Evening- Standard seint uit Parijs: „Neder
land. welks vliegtuigindustrie tijdens den
oorlog bijna geheel vernietigd is, heeft de
luchtvaartwereld een groote verrassing be
reid. Een model op de internationale lucht
vaarttentoonstelling te Parijs onthult, dat
de Nederlanders werken aan een straal
vliegtuig, dat een snelheid van ongeveer
achthonderd kilometer per uur zal moeten
bereiken.
Dit vliegtuig, dat den naam „Het Spook"
zal dragen, is een product van de herbouw
de Fokkerfabrieken te Amsterdam. Het zal
worden uitgerust met twee Britsche mo
toren (Rolls-Royce). Men verwacht, dat
„Het Spook", dat zeventien passagiers kan
vervoeren, over eenige jaren op de K. L.
M-lijnen zal worden gebruikt. Het zal
worden voorzien van een inrichting voor
luchtdruk-regeling in de cabine, zoodat
het op een hoogte van ongeveer twaalf
kilometer zal kunnen vliegen.
Over dit vliegtuig de Fokker F 26 ver
nemen wij nog de volgende bijzonder
heden:
Iedere vliegtuigtechnicus is er van over
tuigd, dat de gasturbine als voortstuwings
middel ook voor verkeersvliegtuigen in de
toekomst zeer goed bruikbaar is. Een
strijdpunt is nog, of de gasturbine een
schroef zal moeten aandrijven, of dat een
zuivere „straalmotor", (dus een motor
waarbij de voortstuwing uitsluitend ont
staat door de reactiekracht der uitstroo-
mende verbrandingsgassen) de voorkeur
verdient. Deze laatste heeft het voordeel
van een geringer gewicht, en eenvoudiger
installatie. Zij wordt bij hooger snelheden
ten opzichte van de turbineschroef-combi-
natie relatief steeds gunstiger. Een nadeel
is evenwel het hoogere brandstofverbruik.
De Fokkerfabriek heeft dit probleem aan
een grondige studie onderworpen. Men
kwam daarbij tot de overtuiging, dat al
thans voor de eerstvolgende periode voor
middelsoort-trajecten de zuivere straalmo
tor, voor lange afstanden eerder de schroef -
turbine-combinatie in aanmerking komt.
Voor zeer korte afstanden in binnenlandsch
verkeer, blijft althans voorloopig de zui
germotor zijn plaats behouden, omdat het
vliegen op groote hoogte, hetgeen voor de
straalmotoren het gunstigst is, dan te veel
tijd kost.
Voor lange afstanden wordt de straal
motor te nadeelig wegens het hooge brand
stofverbruik. Het geringer gewicht van de
motorinstallatie speelt dan niet zoo'n groo
te rol meer.
Voor trajecten van ongeveer 1000 K.M.
is de straalmotor het beste voortstuwings
middel. Deze installatie heeft pas zin bij
zeer hooge snelheid. Daarom is de kruis
snelheid van de F 26 800 K.M. per uur.
Dit is ongeveer de hoogste snelheid welke
voorloopig toelaatbaar is, zonder dat men
wegens het benaderen van de geluidssnel
heid bijzonder moeilijkheden kan verwach
ten. Deze snelheid is echter alleen bereik
baar indien zeer hoog gestegen wordt.
Palestijnsche terreur gaat voort
Gisteren vloog drie mijl ten Zuiden van
Jeruzalem een motorwagen de lucht in
doordat hij op een mijn liep, hetgeen aan
twee Britsche en vier Arabische politie
beambten het leven kostte. Een beambte
leunde uit het raam van den wagen, klaar
om nabij een dorp te stoppen, daar de po
litie vermoedde dat het traject onveilig
was. Hij was echter te laat en een land
mijn met electrische ontsteking, explo
deerde.
Men gelooft dat de mijn bedoeld was
voor een treintransport dat bestemd was
voor het Departement van Oorlog en dat
den motor-wagen zou volgen. Op het laat
ste oogenblik kreeg de machinist van den
trein echter opdracht om te stoppen. Op
korten afstand van de plaats der explosie
hield de trein stil.
De politie houdt thans een speurtocht
in den omtrek. Speui-honden leidden het
spoor naar het Joodsche dorp Betir. Reeds
zijn verscheidene arrestaties verricht; in
de dorpen waar de beide gedoode Arabi
sche politie-beambten wonen heerscht een
opgewonden stemming.
Enorme hoeveelheid zout
komt door de sluizen binnen
Schadelijk voor land-
en tuinbouw
Voor het Koninklijk Nederlandsch Aard
rijkskundig Genootschap hield Dr. ir. Joh.
van Veen te 's-Gravenhage een lezing
over: „De kust van Nederland".
De Nederlandsche kust is oorspronkelijk
een waddenkust. die vroeger bestaan heeft
uit één lange rij eilanden, welke zich uit
strekten van Calais tot Texel. Daar achter
bevond zich de oude diluviale grond. Door
de uitmonding der rivieren kwam er ach
ter deze eilanden brak water, waardoor
plantengroei ontstond en het water tus
schen eilanden en diluvialen grond dicht
groeide.
Bij de problemen van thans noemde Dr.
van Veen dc bodemdaling en de stijging
van den zeespiegel. Dit gevaar is echter
niet van zoo groot belang. Veel ernstiger
achtte hij het gevaar van hel zout. Door
kwel komt circa 600 ton zout per dag bin
nen. Nog grooter is dit bij de sluizen. Door
de groote sluis bü IJmuidcn komt bij
iedere schutting een hoeveelheid van on
geveer 200 wagons zout binnen! De mid-
dcnsluis brengt naar schatting een derde
gedeelte hiervan per schutting.
Het zoutgehalte in de groote rivieren
neemt toe, hetgeen schade veroorzaakt
voor land- en tuinbouw. Van zeer groot
belang is het zoutgehalte van den Rijn. Dit
gehalte is toegenomen als gevolg van het
feit, dat de Franschen het zoute water
van hun kalimijnen doen afvloeien in den
Rijn. Ook de Duitschers zijn in dit opzicht
schuldig.
Een ander probleem is de zandwinning.
Ons lage land heeft veel zand noodig en
wij hebben dit steeds uit de rivieren ge
haald. Hierbij hebben we echter vergeten,
zoo zeide spreker, dat we daarmee de zee
binnen haalden. Dit probleem is ten nauw
ste verbonden met het zoutgevaar.
Wat de toekomst betreft meende Dr. van
Veen als noodzaak te zien, de kust te slui
ten. De zeegaten die gedicht moeten wor
den zijn echter van enormen omvang, zoo
dat het onmogelijk zal zijn, dit ineens te
doen. Op den duur zal het echter toch
zoover moeten komen. Door de zee zooveel
mogelijk uit te sluiten, wordt het zout uit
het land gehouden. In 1840 had onze kust
nog een lengte van 1950 K.M., welke in
1932 ingekrompen was tot 1334 K.M.
Als uiterste grens die bereikt moest
worden noemde dr. Van Veen 500 K.M.,
waarvan de Schelde wel het belangrijkste
deel zou uitmaken. Reeds lang zijn er
plannen geweest, om tot een sluiting van
de kust te komen, tot Dr. Lely hiermee een
begin maakte met de Zuiderzeewerken.
Drijvende sehool voor
onderzeeboot-bestrijiling
Te Rotterdam is met eenige plechtigheid
het opleidingsschip voor de onderzeeboot-
bestrïjding Hr. Ms. „Zeearend" in dienst
gesteld. De officieele indienststelling ge
schiedde door den commandant van den
onderzeebootdienst, den luitenant ter zee
le klasse J. F. van Duim.
In zijn rede maakte de commandant ge
wag van het feit, dat Hr. Ms. „Zeearend"
weliswaar voor de Koninklijke Marine een
nieuw schip is, maar het is alhoewel 43
jaar oud, rijk aan geschiedenis en traditie.
Oorspronkelijk in dienst als „Batavier IV"
van de firma Muller en Co. wist het in Mei
1940 aan den greep van den vijand te ont
snappen en met een aantal Nederlandsche
marinemannen in Engeland aan te komen.
Na aanvankelijk door de Koninklijke Ma
rine te zijn gebruikt, werd het door de
Britsche marine overgenomen en verbouwd
tot stal- en basisschip, bestemd voor de
oefening en opleiding van de geallieerde
onderzeebootafweer. De vele successen,
welke op de wereldzeeën, tegen de Duit-
sche U-booten werden behaald, zijn voor
een groot deel te danken aan de succesrijke
opleiding van het geallieerde marineper
soneel op dit schip.
Na het einde van de vijandelijkheden
werd het schip ter beschikking van de Ko
ninklijke Marine gesteld. Het werd weer
verbouwd en van de nieuwste apparaten
voor een volledige opleiding van personeel
voor de onderzeebootbestrijding voorzien.
Tijdens den rondgang door het bijna
3000 ton groote schip kon men zien, hoe
doelti-effend het tot een drijvende school
werd ingericht; machines, schroef en roer
zijn verwijderd. Gerieflijke leskamers en
instructie-lokaliteiten met tal van vernuf
tige apparaten staan voor de opleiding ter
beschikking. Het schip heeft een vaste be
manning van twintig koppen, waarbij in
begrepen de instructeurs. Op 4 November
's met de opleiding begonnen. Aan het
hoofd hiervan staat de luitenant ter zee
tweede Klasse J. M. Eibers. Naast het schip
liggen verschillende onderzeeërs. Hier
door wordt een doeltreflende samenwer
king bereikt tusschen theorie en praktijk.
FEUILLETON
door Hans Hirthammer
15)
Een gezellig avontuur! Ik geloof, dat we
ons testament wel kunnen maken, wat?
Onder ons gezegd, had ik mij mijn eindje
anders voorgesteld dan in zoo'n ellendig
muizenhol te verhongeren".
„Voorloopig is het nog niet zoo ver",
meende Floyd, terwijl hij zijn arm onder
Cookerel's schouder schoof. „Denk je, dat
je kunt loopen, als ik je onderstexui?"
„Waarvoor is dat noodig? Laat me hier
maar liggen!"
„Komaan, James, een beetje flink! Lig
gen kunnen we nog lang genoeg. Ik heb
daar aan den overkant een plaatsje ge
vonden, waar het voorioopig met goeden
wil nog wel is uit te houden. Kom, we zul
len eerst je voet eens onderhanden moeten
nemen. Het is niet ver!"
Cookerel liet zich willoos op de been
helpen. Weliswaar slaakte hij een kreet
van pijn, toen hij op zijn geblesseerden
voet trachtte te staan, maar toen Floyd
hem meer droeg dan steunde, kwamen zij
toch vooruit.
„Wat is dat hier voor een afgrijselijk"
hol? Dat groote aantal lijken, verschrik
kelijk! Toen ik zooeven bij die feestelijke
verlichting een blik in. de diepte wierp,
liet ik van schrik bijna het touw los!"
Floyd deelde hem mee, wat hij tot
dusver ontdekt had. „Wat mij het meest
frappeert, is, dat geen enkel van deze
lijken tot ontbinding overgaat. Zij drogen
als het ware uit en waarschijnlijk duurt
bet eeuwen voor ze in stof uiteen vallen".
„Dat is inderdaad merkwaardig. En weet
je daar een verklaring voor?"
„Nee, hoogstens een veronderstelling".
„En die is?"
„Als je goed oplet, zul je bemerken, dat
de bodem op verschillende plaatsen van
tijd tot tijd een nauwelijks zichtbaren
blauwachtigen lichtglans vertoont!"
„Aha, je vermoedt dus de aanwezigheid
van bepaalde aardstralen, waardoor de
ontbindingskiemen worden verdelgd?"
„Ja ik zou tenminste geen andere op
lossing voor dit raadsel weten. Een geo
logisch onderzoek zou misschien een sterk
uraniumgehalte aan het licht brengen".
„Dat is tenminste één troost!" ant
woordde Cookerel met een wrang lachje.
„Nu hebben we althans de zekerheid, dat
onze stoffelijke resten voor het nageslacht
bewaard zullen blijven!"
„Ik voel er voorloopig nog niets voor
in een mummie te veranderen. Zoo
we zijn er, James! Hier zul je een behoor
lijk rustbed vinden en de noodige ver
pleging".
Nog voor hij Vischwa's naam had ge
roepen, stond zij reeds naast hem, daarmee
bewijzend, hoe nauw zij hun lot verbon
den voelde.
„Ik heb mijn vriend gevonden", zei hij,
zich in stilte afvragend, hoe zij de komst
van dezen tweeden man, die haar beperk
ten voedselvoorraad nog sneller zou doen
slinken, opvatten. „Hij heeft zijn voet
verstuikt!" voegde hij er aan toe en het
klonk als een excuus. „Wil je mij helpen
om een legerstede voor hem in orde te
maken?"
Vischwa toonde zich onmiddellijk een en
al bereidwilligheid en hielp dapper mee
het slachtoffer door het gat in den muur
naar binnen te hijschen.
Cookerel scheen van verbazing zijn
spraak te hebben verloren. Hoewel bij het
moeizaam transport zijn geblesseerde voet
herhaaldelijk op onzachte wijze met den
muur in aanraking kwam, gaf hij geen
kik.
In een oogwenk had Vischwa met be
hulp van een paar dekens een behoorlijke
ligplaats in orde gemaakt en nauwelijks
had Cookerel zich hier op uitgestrekt, of
het meisje ontblootte zijn voet bevoch
tigde een doek met het zoo kostbare water
en legde deze op de sterk gezwollen plek.
Floyd liet haar, dankbaar gestemd, haar
gang gaan.
„Wel, hoe voel je je nu, oude jongen?"
vroeg hij na een poosje, maar hij kreeg
geen antwoord.
„Hij slaapt!" Vischwa ging naast Floyd
op de eenig overgebleven deken zitten en
vlijde met een schuw gebaar haar hoofd
tegen zijn schouder. „Ik ben zoo blij, Sa
hib, dat u er weer bent".
Hij legde zwijgend zijn arm om haar
smalle schouders en zijn gedachten gleden
verlangend naar die verre, andere wereld,
waarin een stralende zon aan een eeuwig
blauwen hemel volop licht en warmte gaf.
Hij wist niet, hoeveel uren of dagen er
verloopen waren sinds zijn oogen voor het
laatst het volle daglicht hadden aan
schouwd. En terwijl hij den adem van dit
jonge leven naast zich voelde, vatte ster
ker dan ooit het besluit bij hem post, zich
tot eiken prijs een weg naar de vrijheid
te banen en met zijn toegewijden vriend
en de kleine Vischwa uit de duisternis
van hun gevangenschap naar het licht te- j
rug te keeren.
„Luister eens, Vischwa", zei hij, nadat
zij eenigen tijd zwijgend naast elkaar had
den gezeten, „wij moeten nu probeeren
zoo lang mogelijk met je voorraad levens
middelen uit te komen. Het is wel hard
voor je, dat je nu met twee vreemde men-
schen zult moeten deelen, wat je oor
spronkelijk alleen voor jezelf had be
stemd".
„O neen, Sahib! Het is, of ik er een
voorgevoel van had, dat ik ook voor u en
uw vriend zou moeten zorgen. Anders zou
ik zeker niet zooveel bijeen hebben ge
sleept".
„En hoe lang zullen wij er mee toe kun
nen, denk je, als we het zoo zuinig moge
lijk aan doen?"
„Vijftien tot twintig dagen!" antwoord
de ze zonder aarzelen.
„In dien tijd zullen we dus het een of
ander moeten ondernemen. En nu moet
je mij eens vertellen wat dat hier voor
een zonderling volkje is. Waarom heeft
men ons eigenlijk van onze vrijheid be
roofd? Wij wilden hun immers geen kwaad
doen!"
„Wie het durft te wagen het geheim
van Siddhab te doorgronden, moet ster
ven".
„Siddhab?"
„Dat is de naam van onze stad".
„Dus toch! Wij hebben met een
vliegtuig naar deze stad gezocht zonder
ook maai- een enkel huis te kunnen ont
dekken!"
„Zoo!" zei ze en het was of er een lach
in haar stem klonk. „Dat geloof ik graag,
Sahib. Niemand kan haar vinden. Sidd
hab ligt geheel onder de rotsen, waar het
zonlicht niet kan komen".
„Zijn die mensch en gek? Waarvoor is
dat noodig?" vroeg Floyd stomverbaasd.
„Mijn oude leeraar heeft mij veel ver
teld, Sahib. De mannen van Siddhab leven
in een soort gemeenschappelijke afzonde
ring. Zij beschouwen het licht als de oor
sprong van al het kwaad. Daarom brengen
zij hun leven in eeuwige duisternis door
en er bevinden zich velen onder hen, die
het daglicht nog nooit hebben gezien".
„Maar dat is ongelooflijk!"
„Ongelooflijk, ja, maar ook verschrik
kelijk! Vooral voor de vrouwen en meisjes.
Zij worden slechts zoolang in de gemeen
schap geduld, tot zij moeder zijn geworden.
Wie kinderloos blijft, is ten doode opge
schreven".
„En de moeders?"
„Die deelen het lot van hun ongelukkige
sexegenooten, wanneer haar kinderen het
derde levensjaar hebben bereikt. Van dat
oogenblik af worden de kinderen door de
mannen opgevoed".
„Zeldzaam sympathieke leefregels!"
hoonde Floyd. En na een korte pauze ver
volgde hij: „Kun je mij ook nog een ver
klaring geven, Vischwa, voor een bijzonder
verschijnsel, dat eigenlijk de oorzaak van
ons bezoek was?" En hij vertelde haar,
dat de piloot Hamilton een stoet van
blauwe lichten meende te hebben ge
zien, welke zich over het zand der woestijn
voortbewoog.
„Dat was het lichtfeest!" antwoordde
Vischwa, kennelijk verheugd, dat zij den
Europeaan ook te dezen opzichte kon in
lichten.
„Eenmaal in het jaar, als het nieuwe
maan is, verlaten de mannen van Siddhab
hun onderaardsehe stad om den nachte
lijken, met sterren bezaaiden hemel het
groote symbool van hun cultus, hun hulde
te betuigen. Er vindt dan een feestelijke
processie plaats, waaraan iedere vader
van een of meer zoons met zijn blauwen
fakkel mag deelnemen".
„Dat was het dus En zijn stem
verried duidelijk de groote spanning,
waarin hij verkeerde, toen hij, zich plot
seling weer tot het meisje wendend, zei:
„Nog een laatste vraag, Vischwa! Eenige
jaren geleden is een wetenschappelijke
expeditie naar deze streek getrokken,
maar nimmer teruggekeerd. Onder de deel
nemers bevond zich ook een jonge dame.
Is het je ook bekend, of deze menschen
Siddhab hebben gevonden?"
Zij gaf geen antwoord. Eerst, toen hij
zijn vraag op nog dringender toon her
haalde, kwam het aarzelend over haar
lippen: „Ja, zij hebben de stad gevonden,
maar de mannen leven niet meer".
„Die blanke vrouw begon ze, terwijl
zij eensklaps over haar geheele lichaam
beefde, „die blanke vrouw, O, Sahib,
vraag mij daar niet naar. Ik mag het niet
zeggen".
Hoe hij ook aandrong om hem volledig
in te lichten, het was alles te vergeefsch
en tenslotte zag hij wel in, dat het nutte
loos was haar nog langer te kwellen.
XVI.
„Een prachtige streek!" spotte Hans
Been terwijl hij van zijn paard sprong.
„Het landschap is hier werkelijk overwel
digend, vindt u ook niet, miss Boyard?"
„Ongetwijfeld!" ging de aangesprokene
lachend op de scherts in. Zij keek om
zich heen. Zand en rotsen, verder was er
niets te bekennen. Hot eenige beziens
waardige op dit oogenblik was de wijze,
waarop de ondergaande zon de scherpe
rotspunten in rossen gloed zette.
Hans Been wenkte den aanvoerder van.
de kleine karavaan naderbij te komen.
„Hallo, Ali Mohammed, wij willen hier
ons kamp voor den nacht opslaan; geef je
mannen de noodige aanwijzingen!"
Ali Mohammed Hassan was een kleine,
tengere Mohammedaan, die zich doo'* -een
al te grooten dienstijver onderscheidde.
Hij was altijd overal bij en steeds bereid
zich verdienstelijk te maken. Op zich zelf
was dit ongetwijfeld een lofwaardige
eigenschap, maar Been was van meening,
dat Alie Mohammed van het goede te ycci
deed. Hij behoefde slechts even met Ellen
Boyard vooruit te rijden, of hij kon er
zeker van zijn Ali Mohammed's prachtigen
tulband naast zijn paard te zullen zien
opduiken, waarbij dan de eigenaar van
dezen tulband met een of anderen overbo
dige vraag zijn aandacht zou opeischen.
„Mij komt die ijver zeer verdacht voor!"
had Been al eens tot Ellen Boyard ge
zegd. „Ik geloof stellig, dat hij opdracht
heeft gekregen onze handelwijze nauw
keurig gade te slaan en onze gesprekken
af te luisteren".
Miss Boyard had slechts haar schouders
opgehaald, toen zij antwoordde: „Wij zul
len in ieder geval voorzichtig zijn".
Nu ontwikkelde zich weer het bonte
schouwspel, dat de beide Europeanen
reeds ettelijke avonden hadden meege
maakt. De tenten werden afgeladen, harin
gen in het zand gedreven, touwen gespan
nen en de paarden van hun zadels bevrijd
en aan elkaar gekoppeld.
(Wordt vervolgd).
