IJmuider Courant
Linggadjati
Prof. Gerbrandy spreekt van een ramp
Doodstraf geëischt tegen S.S.-man
uit Zandvoort
De beteekenis der kleine mogendheden
61e Jaargang No. 18499
Bureaux: Kermemerlaan 154, Tel. Redactie en
Administratie 5437. - Haarlem: Gr. Houtstr. 93,
Telefoon 10724, Directeur-Hoofdredacteur 15054.
Drukkerij Z. B. Spaarne 12. Tel. 12713, 10132.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
KENNEMER EDITIE VAN HAARLEMS DAGBLAD
Dinsdag 3 Deceinlier 1946
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feest
dagen. - Abonnementsprijs per week 31 cent;
per kwartaal ƒ4,- Advertentie-tarieven
op aanvraag bij de Administratie.
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
HET is te hopen dat deze week meer op
heldering zal brengen inzake het ac-
coord van Linggadjati. Deze voorloopige
overeenkomst, die immers de goedkeuring
van de Staten-Generaal zou moeten ver
werven om als grondslag voor verdere on
derhandelingen te kunnen dienen, gaat
mank aan leemten die het feitelijk onmo
gelijk maken, er een definitief oordeel over
uit te spreken. Dat is op deze plaats eerder
betoogd en ik zal alles niet herhalen, maar
slechts aan een hoofdpunt herinneren: het
gebrek aan toelichting omtrent de organen
van samenwerking, die in de Unie tusschen
het Koninkrijk der Nederlanden en de Ver-
4 eenïgde Staten van Indonesië zouden op
treden. Welke zouden de bevoegdheden en
de macht van die organen zijn en hoe zou
den zij zijn samengesteld? Daarvan hangt
in de practijk ontzaglijk veel af.
Oud-minister prof. Logemann heeft in
een radio-rede betoogd, dat de Commissie-
Generaal de overeenkomst terecht heeft
betiteld als een basis-accoord. „Aanvaar
ding moet beteekenen, dat de meerderheid
aan beide zijden hier de basis vindt voor
een verzoening. Die zet gevoeligheden en
overgevoeligheden opzij en baant den weg
voor het eigenlijke werk. Dit is geen con
stitutie, die men als een juridisch werkstuk
zal mogen betitelen. Het is een pacificatie,
die de belofte van een constitutie in zich
houdt".
Onze Haagsche correspondent geeft een
dergelijke uiteenzetting omtrent de bedoe
lingen, die men blijkbaar bij het opmaken
van dit stuk heeft gehad. Hij schrijft: „Het
zou een misvatting zijn te meenen, dat dit
document een staatsrechtelijke constructie
bevat, kant en klaar voor wat de Neder-
landseh-Indonesische Unie eenmaal zal
zijn. Daarvan is geen sprake. De overeen
komst bevat alleen eenige algemeene
richtsnoeren en pas nadat zij definitief zal
zijn aangenomen, breekt het oogenblik aan
voor haar staatsrechtelijke uitwerking, ook
om allerlei, dat nu nGg onduidelijk of vaag
is, in een helderen, voor geen tweeërlei
uitleg vatbaren vorm te gaan gieten. In de
overeenkomst is opgenomen hetgeen beide
van goeden wille zijnde partijen elk voor
zich uit de onderhandelingen hebben kun
nen halen. En tevens is meer dan één ding
er met opzet uitgelaten, omdat zulks, ge
zien hetgeen er bij de onderhandelingen te
berde was gebracht, bepaald als een voor
deel beschouwd werd. Wie het document
met een juridisch vergroötglas wil bekij
ken, om er feiten enz. in te bespeuren, doet
iets, dat blijk geeft van gebrek aan besef
hoe, politiek, de zaken stonden en staan.
Daarvan kan noch mag men zich losmaken
en het ligt dan ook voor de hand, dat ook
in dit opzicht het contact (usschen Com
missie-Generaal en Regeering verhelderend
zal kunnen werken. Van nut zou boven
dien kunnen zijn, dat ock de verschillende
Kamerfracties een dergelijke voorlichting
uit de eerste hand zouden krijgen, als den
leden van het Kabinet ten deel valt. Dit
ware mogelijk, want het zou mij allerminst
verbazen als de Commissie-Generaal ten-
volle bereid bleek, in haar geheel, in elk
der fracties voor dat doel te verschijnen".
treft: onze correspondent meent dat on
danks veel tegenzin, die in breeden kring
valt waar te nemen (hij noemt speciaal de
ernstige critïek in de sterkste Regeerings-
partij, de K.V.P.), Regeering en Volksver
tegenwoordiging vermoedelijk met de
overeenkomst accoord zullen gaan: zonder
wijziging, ook zonder een z.g. interpreta
tief protocol. Er zijn, als hij het goed ziet,
staatkundige, tevens psychologische facto
ren, die een andere oplossing in hooge
mate ongewenscht, zoo niet onmogelijk
maken. Tal van diegenen, die ten aanzien
van ons buitenlandsch beleid en van onze
internationale positie eenige functie van
beteekenis vervullen, schijnen er van door
drongen te zijn, dat het uit den booze ware,
deze zaak op de spits te gaan drijven, ster
ker nog: hun opvatting komt neer op er
kenning van de noodzakelij kheid, de over
eenkomst ten'spoedigste van kracht te doen
zijn. Vandaar dat naar het inzien van on
zen correspondent te verwachten valt, dat
Kabinet en Kamer tenslotte het jawoord
zullen uitspreken.
De aan onzen correspondent verstrekte
inlichtingen zijn belangwekkend. Er blijkt
overigens uit, dat men een onvolledige
overeenkomst zou hebben gepubliceerd
zonder haar karakter voldoende toe te lich
ten. Want er is volstrekt geen „juridisch
vergrootglas" bij noodig om leemten te
ontdekken. Dat wordt trouwens erkend in
de mededeeling, dat „meer dan een ding
is uitgelaten omdat zulks, gezien hetgee^
bij de onderhandelingen te berde is ge
bracht, bepaald als een voordeel beschouwd
werd". Dit duidt op geheimzinnigheid.
Evenzeer komt die tot uiting in de vermel
ding van „schade, die veroorzaakt zou kun
nen worden" en van „diegenen, die ten
opzichte van ons buitenlandsch beleid en
van onze internationale positie een functie
van beteekenis vervullen". Tenslotte treft
de veronderstelde bereidwilligheid van de
Commissie-Generaal, om in de Kamer
fracties dezelfde voorlichting te geven als
in het Kabinet. Dat wil dan zeggen: bin
nenskamers, vertrouwelijk. De hoop, hier
boven uitgesproken, dat deze week meer
opheldering zal brengen, kan dan ook
moeilijk den vorm van een verwachting
aannemen. Het ziet ,er blijkbaar naar uit,
dat straks een „basis van verzoening" aan
vaard zou kunnen worden zonder dat de
staatkundige vex'houdingen, die hieruit door
nieuwe onderhandelingen moeten voort
vloeien, aan het volk worden medegedeeld.
Indien de Kamerfracties door de Commis
sie-Generaal zouden zijn voorgelicht, zou
men daarbij evenwel weten dat de volks
vertegenwoordiging haar motieven den
volke niet bekend had om ja te zeggen.
Wij zijn zulk een loop van zaken niet ge
wend. Daarbij krijgt men bovendien den
indruk, dat gropte mogendheden pressie
doen gelden. Wie daarbij meteen zegt:
Engeland, vergeet iets, namelijk dat er
machtiger mogendheden zijn dan deze. Er
is in dit opzicht iets in de wereld ver
anderd.
Uit eerder beschouwingen op deze plaats
is wel gebleken, dat dezerzijds volkomen
erkenning van de waarde van de Ko
ninklijke toezeggingen van 7 December
1942 en van de noodzaak, dit woord ten-
volle en ten spoedigste in te lossen, be
staat. Ook lijkt het mij kortzichtig en ver-,
keerd de beteekenis van een vrijheidsbe
weging, die zich op veel grooter Aziatisch
gebied doet gelden, te onderschatten en
alleen Nederlandsch-lndië in aanmerking
te nemen. En wij Hollanders kunnen de
personen niet kiezen, die een Indonesische
regeering moeten vormen. Maar de toe
stand van dit oogenblik stemt, in koel over
leg en met volledig vertrouwen in de inte
griteit van de goede Nederlanders, die de
Stemmen over Cheribon
Hoogleeraren adviseeren
tof bekrachtiging
Prof. Gerbrandy, oud-minister-president
der Nederlandsche regeering, heeft gister
avond in een radiotoespraak een dringend be
roep op regeering en Staten-Generaal gedaan
om de ontwerp-overcenkomst van Cheribon
te verwerpen, daar zjj -de volken van Neder
landsch-lndië en Nederland den weg naar een
betere toekomst verspert".
„Ik voel mij gedrongen," aldus prof. Ger
brandy, „tot u te spreken over wat dreigt te
gebeuren met het Koninkrijk der Nederlan
den over het onheil, dat zich daardoor zal
voltrekken over 70 millioen Nederlandsche
onderdanen in onzen Oost-Indischen Archipel.
Wij, Nederlanders, staan op het punt den
oorlog alsnog te verliezen.
Het ergste bij het zich voltrekken van deze
ramp is, dat het geschiedt met onze eigen
medewerking. Tenzij wij resoluut ons om-
keeren op den weg, die ons thans heeft ge
bracht tot de ontwerp-overeenkomst van
Linggadjati, is onze rechtvaardige zaak ver
loren.
Spreker betoogde verder dat men zich moet
plaatsen op „den bodem van de Koninklijke
rede van 1942" en achtte het mogelijk, een aan
die van dr. Van Mook tegengestelde politiek
ingang te doen vinden bij de bondgenooten.
Hij trok een vergelijking tusschen de Britsche
bemiddeling in Indië en de rol van Lord Run-
ciman in Praag in 1938 en sprak van knie
vallen van Van Mook en zijn discipelen voor
de extremisten. Spreker keerde zich tegen-
het argument „het kon niet anders" en bracht
de gevolgen van de gesloten ontwerp-over
eenkomst voor den geest, zooals het loslaten
van de Rijksgedachte, de krachteloosheid van
een Unie. die hij een „in zijn voortbestaan
niet verzekerd duo" noemde, sterke daling
van den Nederlandschen levensstandaard; „dit
laatste zou geen te hooge prijs zijn, wanneer
wij daardoor onze broeders in Nederlandsch-
lndië vrijheid, rechtszekerheid en welvaart
konden bieden, aldus spreker, doch er is geen
vreantwoordelijk mcnsch die de stellige ver
zekering durft geven dat dit offer niet tever-
geefsch zal,zijn."
„Het transigeeren met Soekarno, president
van een republiek die geen republiek is, moet
ophouden," aldus vervolgde prof. Gerbrandy.
„Men late zich niet in een dwangpositie bren
gen." Spreker drong aan op een Rijksconfe
rentie met loyale vertegenwoordigers en be
sloot:
„En als u mij vraagt: kunnen wij dat nog?
Dan vraag ik u: Hëbt u niet 5 jaren lang het
onmogelijke gedaan, omdat het moest? Houdt
vast. ga van dit standpunt nooit af, ge zult
bondgenooten overtuigen, want het woord van
recht en waarheid vermag oneindig veel( dat
weet ik uit ervaring), en ge zult het welzijn
van alle volken van het Koninkrijk herstel
len.
De crisis van heden zal dan blijken heftig'
maar voorbijgaand te zijn. De weg van Ling
gadjati voert voor verre toekomst de groole
massa van Nederlandsch-lndië naar een nacht
van onvrijheid en onzekerheid".
„Onmiddellijke aanvaarding"
Gistermiddag is aan den ministerraad een
'ienJwog*
leeraren hun meening over de Cheribonsche
overeenkomst kenbaar maken. De ondertee
kenaars van dit schrijven, dat adviseert tot
onmiddellijke aanvaarding door de Staten-
Generaal van het ontwerp-accoord, zijn: prof.
mr. R. D. Kollewijn, hoogleeraar te Leiden;
prof. mr. F. M. baron van Asbeck, hoogleeraar
te Leiden; prof. mr. C. Westrate, hoogleeraar
te Leiden; prof. mr. G. van den Bergh, hoog
leeraar te Leiden; prof. mr. W. F. Wertheim,
hoogleeraar te Batavia; prof. mr. W. G. Veg-
tin, hoógleeraar te Amsterdam; prof. mr. J.
Vallchoff, hoogleeraar te Amsterdam; prof.
mr. W. P. J, Pompe, hoogleeraar te Utrecht;
prof. mr. Jb. Zeylemaker Jzn., hoogleeraar
te Batavia; prof. mr. M. G. Levenbach, hoog
leeraar te Amsterdam; prof. mr. H. F. W. D.
Fischer, hoogleeraar te Leiden; prof. mr. J. C.
van Oven, hoogleeraar te Leiden; prof. mr.
Extremisten gebruiken
Dum-Dum kogels
Gisteren heeft een woordvoerder van het
K.N.I.L. verklaard, dat met Nederlandsche
artillerie, gesteund door de luchtmacht,
pemoeda's verdreven zijn uit stellingen,
welke dezen bij Medan hadden betrokken
en welke zij, volgens beloften, op 28 No
vember hadden moeten ontruimen.
De Legervoorlichtingsöienst deelt mede,
dat er volgens officieren van gezondheid
en burgerartsen van de gesneuvelden in
gevechten bij Medan 70 gedood zijn door
dum-dumkogels. Een gevangen genomen
Pemoeda had een tasch met 50 dum-dum-
patronen bij zich.
Te Padang werd het Nederlandsche troe
penschip „Plancius" beschoten. Het vuur
werd door het schip beantwoord met zware
mitrailleurs. Twee man sneuvelden.
Dr. Kurt Schuhmacher, leider der Duitsche
Sociaal-Democraten, is op het oogenblik de
gast der Engelsche Labourparty. Hij heeft
vande gelegenheid gebruik gemaakt een
bezoek aan een krijgsgevangenenkamp te
brengen, waar hij zijn gevangen land-
genooten toesprak.
Commissie-Generaal vormen, schrijver de
zes tot reserve. Teveel is onduidelijk.
R. P.
J. M. J. Schepper,'oud-hoogleeraar tc Bata
via; en prof. mr. Gr, Langemijer, buitenge
woon hoogleeraar te Leiden.
Deze brief is bedoeld ter weerlegging van
de meening der vijf andere hoogleeraren. die
dezer dagen in een adres aan de regeering
betoogden dat goedkeuring der overeenkomst
door de Staten-Generaal rechtens ongeoor
loofd is. In zeven punten wordt in dezen brief
uiteengezet dat de normale procedure tot her
vorming van het Koninkrijk belangrijk tijd
verlies zou veroorzaken en tevens de juridi
sche en staatkundige miskenning zou betee
kenen van factoren, die in de gegeven om
standigheden dwingend zijn, terwijl daar
naast de nadruk wordt gelegd op het basis
karakter der ontwerp-overeenkomst. die de
voorwaarden voor een concrete behuizing van
het Nederlandsc'h-Indonesisc'h samenleven
nog moet scheppen.
Universiteits-petitic.
Groepen docenten en studenten aan de Am-
sterdamsche, Groningsche, Leidsche en
Utrechtsche universiteiten en aan de Delft-
sche, Rotterdamsche en Wageningsche Hooge
Scholen hebben een oproep gericht aan alle
universiteiten en Hooge Scholen in Nederland
om hun instemming te betuigen met de basis
overeenkomst van Langgadjati door voor
Donderdag a.s. een petitionnement aan de
leden der Staten-Generaal gericht, te onder
teekenen, verklarend dat de onderteekenaren
geheel achter de overeenkomst staan, zooals
deze door de commissie-generaal en de ver
tegenwoordigers der republiek Indonesië is
gesloten.
Het petitionnement is' o.m. onderteekend
door hoogleeraren te Amsterdam, Groningen.
Leiden, Delft, Utrecht en "Wageningen.
Bon voor citroenen
inleveren
Voor allen die geboren zijn in 1925 of eer
der, wordt ongeveer 200 gram citroenen be
schikbaar gesteld. Hiervoor dient men bon
49IA Reserve bij een handelaar in groenten
en fruit in te leveren uiterlijk 7 December.
De aflevering der citroenen hangt van den
aanvoer af en zal vermoedelijk geruimen tijd
duren.
Er wordt aan herinnerd dat ook de reeds
bekend gemaakte bonnen voor 500 gram
sinaasappelen, 49—6 of 50—8, uiterlijk op 7
December bij den kleinhandelaar moeten zijn
ingeleverd.
Fraii Gasille ontvlucht
Frau Gasille. die een groote rol gespeeld
heeft bij de plundering van Arnhem dooi
de Duitschers na de evacuatie in Septem
ber 1944 en die onlangs in Duitschlancl
was gearresteerd, heeft kans gezien uit de
cel in het P.R.A.-gebouw%te Arnhem, waar
zij was opgesloten, te ontvluchten. Toen
een bewaker haar eten bracht, vroeg zij
hem een raampje in dc. cel te willen slui
ten. Terwijl de bewaker aan dit verzoek
voldeed, snelde zij plotseling de cel uit,
sloot de deur achter zich en zag kans on
gemerkt het gebouw te verlaten. Zij is tot
dusverre nog niet opgespoord.
Weerbericht
ONVAST WEER.
Verwachting geldig tot Woensdagavond:
Aanvankelijk tijdelijk opklarend. Litter
weer toenemende bewolking met tijdelijk
regen, plaatselijk wellicht vermengd niet
natte sneeuw. Varieerencle win cl. Vrij
fcoiuid.
Vliegtuig ov railszou het onderschrift kunnen luiden van deze foto, met de bij
voeging „Britain can, make it." Het ongelukdat ergens in Engeland gebeurde, kostte
geen menschenlevens en het vliegtuig, een R.A.F. transportmachine, werd niet zoo
zwaar beschadigd zoodat Engeland het kan maken."
De moord op de logement
houdster te Amsterdam
Gebroeders H. in Duitschland
gearresteerd
In Frankfort aan de Main zijn ge
arresteerd de 24-jarige C. II. en zijn 22-
jarige broer J. H„ die er van verdacht
worden, op 2 November de 65-jarige loge-
menthoudster A. M. in de Warmoesstraat
te Amsterdam te hebben vermoord.
De arrestatie geschiedde op 28 Novem
ber door de Duitsche politie, wegens on
bevoegde grensoverschrijding en het zich
bevinden in andermans woning zonder
verblijfsvergunning. Toen de gebroeders H.
hiervoor voor een Duitsch gerecht terecht
stonden wilde het toeval, dat de aan dit
gerecht als tolk werkzame Nederlander in
Nederlandsche kranten over den moord en
het verzoek tot opsporing en aanhouding
gelezen had. De broers werden toen onmid
dellijk ter beschikking gesteld van de Ne
derlandsche militaire missie te Frankfort.
Bij bun verhoor gaven zij toe de grens
illegaal te hebben overschreden op 5 No
vember bij Susteren-Kaldenkirchen, om in
Duitschland onder te duiken. Zij hadden
tot nu toe van den zwarten handel
voornamelijk verkoop van koffie, welke zij
uit Nederland hadden medegebracht
geleefd en waren in het bezit van ruime
geldmiddelen. Het was hun na hun aan
komst in Frankfort gelukt direct contact
te verkrijgen met de Frankfortsche onder
wereld, die hun onderdak verschafte en
aan valsche papieren zou helpen. Voordat
zij deze echter kregen, werden zij ge
arresteerd. Zij zullen binnenkort naar Ne
derland worden overgebracht.
De „Dirk" als verloren
beschouwd
De positie van den bij Petten gestranden
stoomtrawler Dirk KW 157 is de laatste dagen
dermate slechter geworden, <jat het schip als
verloren beschouwd wordt,
De trawler is v<f>r 110.000 verzekerd, een
bedrag dat ver beneden de kosten van de
groote reparatie is, die het schip op de werf
Holland Nautic te Haarlem heeft ondergaan.
Het woord is aan.
Schiller:
Alleen zij, die het geduld be
zitten om eenvoudige dingen
volmaakt te doen, zullen de
vaardigheid verwerven x>m
moeilijke dingen met gemak
te doen.
Tiso voor het tribunaal
Het proces tegen Josef Tiso, president
an de „Slowaaksche republiek" tijdens de
Duitsche bezetting van Tsjecho-Slowakijc
is Maandag voor een volksgerechtshof te
Bratislawa begonnen met de voorlezing
van de acte van beschuldiging.
Tiso wordt er van beschuldigd contact
te, hebben gezocht met de leidende nazis,
zooals Goering en Von Ribbentrop, ten
einde hun steun te verkrijgen bij de af
scheiding van Slowakije van den Tsjecho-
slowaakschen staat. Hij -heeft tevens de
onafhankelijkheid van Slowakije uitge
roepen. Tiso verzocht om het zenden van
Duitsche terroristen naar Bratislawa om
dc politici, die zich tegen de afscheiding
verzetten, te intimideeren. Het laatste ge
deelte van de beschuldiging handelt over
Tiso's maatregelen in Slowakije zelf, in
het bijzonder zijn strijd tegen de partisa-
nen en de deportatie van Joden.
Na een uur te hebben overlegd, heeft het
hof een verzoek van Tiso's verdediger om
een proces voor een internationaal ge
rechtshof verworpen. De bewering, als zou
Tiso's arrestatie in Duitschland een in
breuk zijn op het internationale recht,
werd ontkend: de arrestatie werd gedaan
met goedkeuring van de Amerikaansche
bezettingsautoriteiten.
Hel Julianadok van
Curacao vertrokken
Het Julianadok met aan boord de 200 tons
bok „De Valk", is Zondag j.l. gesleept door
drie sleepbooten, van Curasao naar Soera-
baja vertrokken.
Hedenmorgen stond voor het Bijzondere
Hof te Amsterdam terecht de oud-SS-er
Leendert Paap uit Zandvoort. Hem was
ten laste gelegd, dat hij in Februari 1942
bij-de Waffen SS was toegetreden. Daar
voor was hij lid geweest van de NSNAP,
later ging hij over naar <4e NSB.
Hoewel hij geoefend was ih dén' wapen
handel, had hij nergens in stelling gelegen,
volgens zijn eigen beweringen.
Amerika wil Franco
verzoeken af te treden
In de politieke commissie der UNO is
gisteren Franco-Span je het onderwerp van
discussie geweest. De Amerikaansche ge
delegeerde senator Conally heeft bekend
gemaakt dat hij voornemens is, de UNO-
vergadering te verzoeken een beroep te
doen op Franco om af te treden en aan
een voorloopige Spaansche regeering op
dracht te geven, algemeene verkiezingen
uit te schrijven.
Dr. Lange (Polen) hield een uitvoerige
uiteenzetting over de Spaansche aange
legenheid en drong aan op het verbreken
der diplomatieke betrekkingen en op de
uitsluiting van Franco-Spanje ten aanzien
van UNO-instellingen. Dr. Lange ver
klaarde dat Franco zijn land beschikbaar
stelt voor fascistische activiteit, die vij
andig is aan de idealen der UNO. Beslis
singen over deze kwestie werden niet ge
nomen.
Priestley vraagt
Stoutmoedige projecten"
voor de UNESCO
De Britsche gedelegeerde J. B. Priestley
-waarschuwde de conferentie van de
Unesco, de organisatie voor opvoeding, we
tenschap en cultuur van de UNO, die thans
te Parijs wordt gehouden, dat de confe
rentie gevaar loopt „zich te verliezen in
kleine cultureele projecten, die slechts
routinekwesties zijn". „Wij moeten stout
moedige en vindingrijke projected onder
de loupe nemen, die films, radio en pers
omvatten", aldus Priestley. „Wanneer wij
geen belangstelling toonen voor de milli-
oenen buiten deze zaal, waarom zouden zij
dan belangstelling voor ons toonen?"
Priestley drong voorts aan op het oplei
den van deskundigen, die ook minder be
schaafde landen moeten voorlichten.
De Amerikaansche delegatie verklaarde
dat zij steun zou verleenen bij het neer
halen van de versperringen, die een onbe
lemmerde internationale uitwisseling van
nieuws belemmeren, in het bijzonder ten
aanzien van de pers. De Britsche en Ame
rikaansche delegaties schijnen zeer ver
langend te zijn iederen vorm van censuur
afgeschaft te zien.
Order van vier millioen
voor onze vliegtuigindustrie
Op de internationale luchtvaarttentoon
stelling te Parijs heeft de N.V. Nederland
sche vliegtuigfabriek Fokker de „Promo
tor" F 25 tentoongesteld, een vierpersoons
zakenvliegtuig, dat zeer groote belangstel
ling heeft getrokken. Er werden een groot
aantal orders geboekt en contracten afge
sloten tot een totaal bedrag van vier mil
lioen. Deze orders kwamen niet alleen uit
Frankrijk, maar ook uit Zwitserland,
Spanje, Zweden en Denemarken. Het is
niet zeker dat alle orders uitgevoerd kun
nen worden daar vele moeilijkheden op
het gebied van deviezen en in- en uitvoer
vergunningen nog opgelost moeten wor
den.
LORD BEVERIDGE OVER:
De waarde van regionale
federaties
„De les van de twee wereldoorlogen Is
deze, dal geen enkel land veilig kan zijn
voor of in den oorlog, noch door eigen
sterkte of isoleering, noch door, het voeren
van een neuiraliteits-politiek. Ook kan de
oorlog niet uitgebannen worden door reso
luties en verdragen zooals het Briand-
Ivellogg-pact. Oorlog kan worden uitge
bannen en terwille van het voortbestaan
van de beschaving moet dit gebeuren
alleen door iets positiefs ervoor in de plaats
te stellen, namelijk middelen voor het re
gelen van geschillen tusschen de naties,
wanneer zü niet tot overeenstemming kun
nen komen."
Aldus begon Lord Beveridge zijn rede
over „De beteekenjs der kleine mogendhe
den", welke hij gisteravond hield in de
aula van de Economische Hoogeschool te
Rotterdam.
Er moet, zoo zei Lord Beveridge, een in
stantie, een autoriteit worden ingesteld, die
den regel van het recht zal doen gelden
tusschen de landen, in plaats van den regel
van het geweld. Het beteekent het prijsge
ven van de oude opvatting over nationale
souvereiniteit als het recht van elke natie,
om haar eigen weg te volgen in kwesties
met andere naties, wanneer dit door eigen
sterkte mogelijk is. Het beteekent, dat in de
plaats van deze simpele anarchistische op
vatting gesteld moet worden de opvatting
van het bestaan van rechtsregelen tusschen
en voor de naties in internationale aange
legenheden met behoud van onafhankelijk
heid van elke natie inzake binnenlandsche
aangelegenheden.
Het is niet gemakkelijk voor de groote
mogendheden, zich deze noodzaak van een
fundamenteele verandering in het bestuur
van de wereld te realiseer en. Die groote
mogendheden, ofwel sommige van haar,
zoudeti nog steeds willen blijven vasthou
den aan de tragische opvatting van veilig
heid door eigen kracht en door de sterkte
van Haar satellieten.
Geen kleine mogendheid, welke de on
afhankelijkheid begrijpt en op waarde
schat, kan deze illusie aanhangen. De klei
ne mogendheden weten, dat zij niet veilig
kunnen zijn door eigen wapenen of dooi
de meest strikte neutraliteit. Tenzij de re
gel van het recht voor alle naties geldend
kan worden gemaakt, kan een kleine mo
gendheid geen hoop koesteren op veilig
heid, dan door de bondgenoot-satelliet te
worden van een groote mogendheid. Dit
beteekent verlies van onafhankelijkheid.
Tenzij de wereld veilig wordt voor de
kleine mogendhedefi, kan zij niet veilig zijn
voor eenige mogendheid. Êen kleine mo
gendheid kan, wanneer zij begrip heeft, van
onafhankelijkheid, een waardevolle bijdra
ge leveren aan de oplossing van het groote
technische probleem van het tot stand
brengen van rechtsregelen tusschen de na
ties. Een der problemen is het bepalen van
de grens tusschen binnenlandsche aangele
genheden, waarover elk land zelf kan en
moet beslissen en internationale kwesties,
waarbij elk land bereid moet zijn een be
slissing door een onpartijdige autoriteit te
erkennen. Een ander probleem is dat van
het karakter, hetwelk de super-nationale
autoriteit moet bezitten, om een dergelijke
onpartijdige beslissing te kunnen nemen.
Altijddurende vrede is van het grootste
belang voor elke natie wat de internatio
nale betrekkingen betreft, doch hij moet
gepaard gaan met autonomie in binnen
landsche aangelegenheden. Beteekent dit,
dat plannen voor een federale unie van
thans nog aparte landen zooals Churchill
te Zürich voorstelde geen waarde heb
ben?
Een federatie met een gezamenlijk par
lement en een uitvoerende macht voor fe
derale aangelegenheden is heden geen op
lossing yoor het probleem van den wereld
vrede, want een federatie is slechts moge
lijk tusschen landen met parallel loopende
politieke inrichting en idealen. De idee van
een wereldfederatie is thans nog niet prac
tisch bruikbaar.
Wel zouden regionale federaties waarde
hebben als practische voorbeelden van
combinatie van nationale autonomie met
uitsluiting van alle oorlogsmogelijkheid. De
waarde van het Britsche gemeenebest is
■juist hierin gelegen, dat Groot-Brittannië
en de Dominions alle autonoom zijn, doch
dat de mogelijkheid van oorlog tusschen
hen is uitgesloten en dat het practisch ze
ker is, dat, wanneer een van hen zou wor
den aangevallen, de anderen ter hulp zul
len snellen. De verhouding tusschen het
Britsche gemeenebest en de Vereenigde
Staten van Amerika komt practisch op het
zelfde neer: combinatie van algeheele on
afhankelijkheid met uitsluiting van elke
mogelijkheid van oorlog tusschen beiden.
Een vrijelijk tot stand gekomen fede
ratie in West-Europa zou nog een nuttig
voorbeeld "op dit gebied kunnen opleveren.
Doch de waarde ervan is dan ook alleen
daarin gelegen en niet in het tot stand
brengen van een groote mogendheid,
waardoor andere mogendheden bedreigd
zouden kunnen worden. Regionale groe
peeringen zijn slechts van waarde in het
kader van orde en internationaal recht".
De samensmelting der
zones een feit?
De Engelsche en Amerikaansche ministers
van buitenlandsche zaken, Bevin en Byr
nes hebben gisteravond de overeenkomst
voor samensmelting van de Britsche en
Amerikaansche zóne van Duitschland on
derteekend, nadat de goedkeuring die de
Engelsche regeering aan de uiteindelijke
tekst moest geven, te New York ontvangen
was.
De Ver. Staten hebben den anderen be
zetters van Duitschland medegedeeld, dat
thans het nog inblik is aangebroken om een
beslissing te nemen. De overeenkomst van
Potsdam, die de behandeling van Duitsch
land als -een economische eenheid aanbe
veelt, moet thans uitgevoerd worden, of zij
moet geheel worden herzien. De Ver. Sta
ten achten den tijd gekomen om een voor
loopige centrale Duitsche regeering in te
stellen onder geallieerde supervisie.
Op de vraag van den president, wat hij
dan deed, antwoordde verdachte: „terug
trekken".
„Dan zullen de Amerikanen het wel ge
makkelijk gehad hebben?" vroeg de pre
sident.
Verdachte wist: „Ze waren een kilo
meter van ons af".
President: „Maar aan het front in de
Ardennen of in de Betuwe dan?"
Verdachte: „Geen schot gelost, Edel
achtbare, daar hadden wij geen tijd voor".
Toen de president nogmaals informeerde
wat ér dan uitgevoerd werd, besloot ver
dachte de discussie met de opmerking:
„Dekking zoeken".
Verdachte zeide de ernst van zijn daden
niet beseft te hebben. Ook niet toen hij
in 1942 den eed aan den Fü'hrer aflegde.
In een kort, fel requisitoir eischte mr.
B. J. Besier, de advocaat-fiscaal, de dood
straf tegen Paap.
Uitspraak over veertien dagen.
Vijftien jaar geëischt
tegen G. van Burink
G. van Burink, van 1918 tot 1921 onderwij
zer in Indië, daarna propagandist voor de
Communistische Partij Holland en als zoo
danig lid van den Rotterdamschen gemeente
raad, vervolgens op een eigen lijst opnieuw
raadslid geworden en in 1932 weer lid van
den Taad, maar nu als candidaat van den
Bond van Actief Zakendrijvenden, werd in
1940 lid van de N.S.B. Met vijftien N.S.B.'ers
drong hij op het stadhuis de kamer van den
burgemeester binnen en bond dezen een
schootsvel voor. met de bedoeling den bur
gemeester te fotografeeren en door het ver
spreiden van de foto den magistraat belache
lijk te maken.
Voor dit feit had Van Burink zich voor de
Rotterdamsche Kamer van het Haagsche Bij
zonder Gerechtshof te verantwoorden. Tevens
was hem ten laste gelegd, dat hij in een rede
tijdens de gemeenteraadszitting van 12 Juni
1941 de wethouders De Zeeuw. Brautigam en
Donner, alsmede het raadslid Kievit door den
aard van zijn bewoordingen aan vrijheids-
berooving had blootgesteld en voorts, dat hij
in het derde kwartaal van 194J met de revol
ver in de hand een bewoner van dc Van
Borselenstraat had bedreigd, omdaedeze naar
overtrekkende vliegtuigen stond te kijken.
Uit het getuigenverhoor bleek, dat Van
Burink na Dollen Dinsdag in Twello op de
gemeente-secretarie een baantje had gekre
gen.'
De advocaat-fiscaal, mr. J. C. Donker,
merkte op, dat het ten laste gelegde slechts
een kleine bloemlezing is uit de vele delic
ten, waaraan Van Burink zich tijdens de
oorlogsjaren heeft schuldig gemaakt. Hy
eischte een gevangenisstraf van 15 jaar.
Gerucht over een militair
Anglo-Amerikaanscli accoord
Een woordvoerder van de Amerikaan
sche regeer ing deelde gisteren aan U. P.
mede, dat de Vereenigde Staten en Enge
land besprekingen voeren „op technische
basis" over de „gelijkschakeling" van wa
pens en andere vormen van militaire sa
menwerking in vredestijd. Hij ontkende
echter, dat bepaalde concrete overeenkom
sten of beslissingen reeds waren bereikt.
In antwoord op een door de „Daily Wor
ker" gepubliceerd bericht, heeft het mini
sterie van oorlog ontkend, dat „eenige aan
kondiging" is gedaan betreffende een mili
tair bondgenootschap tusschen Engeland
en de Vereenigde Staten. De officieele
mededeeling zegt: „In verband met een be
richt, gepubliceerd in een ochtendblad, ont
kent het ministerie van oorlog, dat eenige
officieele aankondiging is gedaan betref
fende een militair pact tusschen Engeland
en de Vereenigde Staten".
Juweelen ter waarde van
f 400.000 opgespoord
In Amsterdam is een partij juweelen ter
waarde van f 400.000 opgespoord ten huize
van de schoonouders van een chauffeur,
die tijdens de bezetting verbonden was
aan de „Sammelstelle". Deze Duitsche in
stantie had tot taak woningen van Jood-
sche burgers in de „spergebieden" leeg te
halen.
