Een verwaarloosd land
is de Bocht van Coevorden
Jeugdige landstormers en S.S.-ers
voor het Bijzonder Hof
Agenda voor conferentie
te Moskou vastgesteld
De provinciale begrooting aanvaard
Jiex JAeatec
Noodlanding
in de woestijn
Het onderwerp van de plannen voor grenscorrectie
Economische beteekenis ligt uitsluitend in de olie-velden
Een correspondent van het A.N.P. heeft'
een tocht gemaakt door de gebieden die,
wanneer de Nederlandsche voorstellen
inzake grenscorrecties zouden worden
aangenomen, binnen de Nederlandsche
grenzen zouden vallen. In nevenstaand
artikel zijn de indrukken, die hij opdeed,
samengevat.
VAN de 1750 vierkante kilometer Duitscfh
gebied, die ter verkrijging van een grens-
verkorting met 8G km., zouden ingelijfd moe
ten worden, ligt bijna de helft in de Bocht
van Coevorden. Dit deel van de oude graaf
schap Bentheim mallet in alle opzichten den
indruk een armelijk en achterlijk land te zijn.
Het is moeilijk dit land per auto te door-
kruisen daar de wegen er in een zoo desola-
ten toestand verkeeren, dat zij voor het mee-
xendeel nauwelijks den naam van landweg
verdienen.
De hoofdverkeersweg van Nordhorn over
Neuenhaus en Emmichheim op oude kaar
ten, die alle namen der plaatsen nog in de
oorspronkelijke Nederlandsche taal vermel
den, staat „Nieuwenhuis" en „Emmelenkamp"
naaT Coevorden is op weinige plaatsen een
6malle geasphalteerde weg vol gaten en plas
sen en voor de rest een volkomen vernield
paadje van „kinderhoofdjes" naast, een mod
derig karrespoor. De olievelden aan de Duit-
sche zijde van de grens zijn per auto niet te gen In het OM,cn verzuren de landerijen
bereiken en het geheelo transport daarheen door de„ ,e hoogea waterstand van het daar
wordt verzorgd door een spoorbaantje. gegraven Noord-Zuid-Kanaal.
De verbindingen zijn even schaarsch als
slecht. Reeds in 1925 had het aansluitende Kleine plaatsen.
Nederlandsche zand- en veengebied een net
van verharde wegen van 6.3 km. per 1000 ha. I De bevolking van de streek woont in zeer
en het te annexeeren gebied een van 1.65 km. kleine gemeenschappen. De eenige „stad" is
De tegenwoordige toestand, ofschoon verer- Neuenhaus, dat 2000 inwoners en weinig be-
gerd door militaire transporten, maakt den zienswaardigheden telt. Verder is Emmich-
indruk, dat er sedertdien geen verbetering heim bij de olievelden een dorp met 2000 in-
van beteekenis meer is aangebraflht. Niet woners, doch de overige plaaisen zijn niet
minder dan 34 gehuchten en de helft der meer dan gehuchten met enkele honderden
men in de dorpen aantreft en die gespeend
zijn van elke moderne inrichting. Zij kunnen
in armelijkheid bijna wedijveren met de uit
één klas bestaande ..katholische Volksschule'
van Hoogstede, welker inrichting een komi
sche noot zou zijn in een onderwijsmuseum.
Het gemis van een behoorlijke afwatering
is de hoofdoorzaak van den slechten toestand
van de boerenbedrijven. Hoewel van 1927
1933 meer dan vier millioen Mark werd be
steed aan ontwatering, worden de boeren
thans nog jaarlijks verrast dbor overstroomip-
De hoofdstraat van Neuenhaus met boerenhuizendie de hier karakteristieke houten
-geveltoppen hebben.
boerderijen hebben geen verharden weg naar
het naastbij gelegen station.
Een poging om de ontwikkeling van het
land te bevorderen door verbetering der
transportmogelijkheden was de aanleg van de
„Kreisbahn", de spoorweg die van Nordhorn
over Neuenhaus naar Coevorden loopt en^n
3910 gereed kwam. Deze lijn heeft ertoe bij
gedragen de geheele streek op dit Drentsche
stadje te concentreeren en zóó sterk was deze
oriënteering, dat oudeTe Coevordenaren zich
nog weten te herinneren dat in de jaren vóór
den eersten wereldoorlog zestig proeent van
het hier in omloop zijnde geld Duitsch was
en dat burgers van Coevorden onderling hun
betalingen in Marken verrichtten. Thans is de
verbinding met Coevorden verbroken en op
het roestige spoorlijntje, dat een aantal malen
gemoedelijk en zonder waarschuwingden
hoofdverkeersweg kruist, hobbelt driemaal
daags een armelijk lokaaltreintje langs ver
laten stationnetjes.
Alles leeft van de boeren.
De bevolking van dit gebied bestaat thans
uit 20.000 inheemschen en 8000 vluchtelingen
uit het Oosten. Vrijwel alles leeft er van de
boerderij en ondanks de schraalheid van den
onverzorgden bodem beleven de boeren er
thans een hoogconjunctuur ook dank zij de
hongerigen van het Ruhrgebied, die zelfs hier
om voedsel bedelen. Groote boerderijen treft
men er zelden aan. De helft zijn kleinboer-
derijen tot 2 h.a, de andere helft middelbe-
drijven tot 20 h.a.
Rogge en aardappelen zijn de hoofdproduc
ten. Van het bouwland, dat 2/3 van den ge-
cultiveerden bodem uitmaakt is de helft met
rogge bezaaid en een vierde deel met aardap.
pelen bepoot. Op het magere grasland, voor
namelijk langs de Vecht en haar zijstroompjes
ziet men uitsluitend zwartbont vee van het
Hollandsche type. Gemiddeld beschikken de
boeren over "vijf stuks rundvee. De varkens
teelt is een van de voornaamste bestaans-
bronnen.
Achterlijke indruk.
Voor Nederlandsche begrippen maken de
landerijen een bijzonder verwaarloosden in
druk. De meeste welden staan dras en overal
vindt men putten, moerassen en heidestroo-
ken verspreid. Het derde deel van het land is
nog niet in cultuur gebracht en bestaat uit
heide en moeras. Een bepaald achterlijken in
druk maken de kleine zuivelfabriekjes, die
bewoners. De meeste familienamen hebben
een Nedorlandschen klank en er is hoege
naamd niets wat de bevolking onderscheidt
van de Nederlanders, die over de grens wo
nen. Het grootste deel der bewoners is Her
vormd. Voorts zijn tr vrijwel overal oud-
gereformeerde gemeenten en is ongeveer 10
der bewoners Roomsch-Katholiek.
Afgezien van de mogelijkheid tot verbete
ring van den waterstaatkundigen toestand
ligt de economische beteekenis. die dit gebied
voor Nederland kan hebben, uitsluitend in de
aardolie-bronnen, die een voortzetting zijn
van het Schoonebeéksche veld. Men moet van
de exploitatie van deze terreinen op dit oogen-
blik geen al te groote voorstellipg hebben,
Zooals gezegd, is er niet eens een berijdbare
weg naar het veld van Emmichheim, waar
twaalf boortorens staan opgesteld. Meer naar
het Oosten zijn sedert 1942 boringen verricht
bij Alte-Picardie en daar staan thans een
twintigtal boortorens. Slechts een beperkt
a'antal torens is evenwel in bedrijf. Het zijn
vooral het gebrek. aan arbeidskrachten en het
gemis van transportmogelijkheden, die ver
dere ontwikkeling in den weg staan. Het be
drijf van de „Preussag" bij Picardie heeft c a.
200 arbeiders in dienst. De productie van de
velden is naar Britsche autoriteiten verzeke
ren slechts een kleine fractie van de 50.000
ton olie, die in de Britsche bezettingszone
thans maandelijks wordt geproduceerd.
Knoopsgat-referendum
Er is een oproep verspreid die aanspoort tot
demonstratie van het verlangen, dat Neder
land en Indië tezamen in één rijksverband
verbonden blijven. Daartoe wordt geadviseerd
de kleuren oranje en groen in het knoopsgat
te dragen, als symbool van de verbintenis tus-
schen Nederland en „den gordel van smaragd"
Ontevreden vischhandelaren
Wegens den te geringen aanvoer van ver-
sche zeevisch heeft de organisatie van visch
handelaren van Nijmegen en omgeving zich
telegrafisch gewend tot den minister van
Visscherij, Handel en Nijverheid, tot het Be
drijfschap Visscherij-producten en tot de ver
schillende vakgroepen in Holland. In het
telegram wordt aangedrongen óp een betere
voorziening met versche zeevisch, zoowel voor
den kleinhandel als voor den groothandel.
Speciale plaatsvervangers zullen
vooraf met belanghebbenden overleggen
De Raad va.n ministers van Buitenland-
sclie Zaken der groote vier is het Woensdag
eens geworden over de volledige agenda
voor de besprekingen te Moskou over de
kwestie Duitschland-
Speciale plaatsvervangers zullen worden
benoemd om Duitsche kwesties vooraf te
bespreken. Speciale plaatsvervangers zullen
worden benoemd om het vredesverdrag
met Oostenrijk voor te bereiden en aan de
vier ministers te Moskou te overhandigen.
Het hoofdkwartier van de plaatsvervan
gers voor de Duitsche en Oostenrijksche
kwesties zal in Londen gevestigd zijn. He
denavond zullen de vier ministers weer
bijeen komen en men verwacht dat zij dan
of op Vrijdag hun werk beëindigd zullen
hebben. De plaatsvervangers, belast met
bestudeering van de Duitsche kwesties zul
len op 14 Januari te Londen bijeenkomen.
Zij zullen beginnen met zich op de hoogte
te stellen van de zienswijze van landen,
die direct belang hebben bij de kwestie
Duitschland en de procedure-kwestie in
verband met de voorbereiding van het
vredesverdrag met Duitschland.
De ministers kwamen voorts overeen, den
geallieerden bestuursraad voor Duitsch
land te verzoeken om een rapport over
demilitarisatie, denazificatie, democratisee-
ring, economische kwesties en herstelbe
talingen, over de vorming van centrale
besturen en over de liquidatie van Prui
sen. De agenda bevat voorts de volgende
punten:
De vorm en omvang van de voorloopige
politieke organisatie van Duitschland;
Voorbereiding van het vredesverdrag
met Duitschland;
Het Amcrlkaansche ontwerp-verdrag
voor ontwapening en demilitarisatie en
andere maatregelen voor de politieke, eco
nomische en militaire supervisie van
Duitschland;
Het Oostenrijksche verdrag en aanver
wante zaken.
Een Britsch. Franseh en Amerikaansch
voorstel om de kwestie van beperking
der bezettingstroepen op de agenda te
Een boortoren in de buurt van
Alte Piccardie.
Donderdagmorgen kwam de begrooting van
het Wegenfonds aan de orde. Nadat de leden
eenige wenschen hadden geuit, deelde het lid
van Ged. Staten de heer D e V r i es (P.v.d.A
mee. dat het college met energie de plannen,
om wegen te verbeteren, zal aanpakken. Op
de begrooting Ss een bedrag van 9V2 ton uit
getrokken en aandacht zal worden besteed aan
die weger., welke dringend verbeterd moeten
worden. Spr. gaf toe dat de rijwielpaden in
zeer slechten toestand verkeeren. Den laat-
sten tijd is de voorkeur gegeven aan de rij
wegen, die dan ook op het oogenblik in het
algemeen in een goeden staat verkeeren In
antwoord op vragen orn puin bij den wegen
aanleg te gebruiken, merkte spr. op clat puin
van huizen minder geschikt is. A an den op
en afgang van eenige bruggen zal een ver
betering worden aangebracht'ten gerieve van
de paardentractie. Volgens spr. verdient het
aanbrengen van klinkers bij die bruggen geen
aanbeveling.
Provinciale bedrijven.
Bij de begrootlng van de provinciale be
drijven werd gevraagd in de toekomst water
te winnen uit het IJsselmeer. Water onttrek
ken uit de duinen nabij Heemskerk zal tot
gevolg hebben, dat de duingronden te droog
worden, speciaal in de zomermaanden.
De heer Prakken (P.v.d_A.) verdedigde
het beleid van Ged. Staten De wateronttrek
king heeft reeds vele jaren de aandacht. Het
college is er niet van overtuigd, dai de toe
stand nabij Heemskerk ongunstig is. Ged.
Staten wenschen wel een goede installatie bij
het IJsselmeer, doch er is. op het oogenblik
geen kans machines daarvooT aan te schaf
fen. In Amerika zijn thans nieuwe vindingen,
waarop gewacht behoort te worden, om iets
goads te verkrijgen. Aan de uitbreiding van
levering van electrischen stroom wordt steeds
gewerkt en spoedig zal de geheele provincie
er van voorzien zijn.
Nadat de provir.ciaie begrooting en die van
de bedrijven waren goedgekeurd, werd de
vergadering gesloten.
Vanaf heden t/m Woensdag 18 Dec.
Het kroegje aan
de Haven
(„Le Café du Port")
met de chansonnière
Line Viala
Toegang 14 jaar. Filmtrust
plaatsen, werd niet aangenomen, daar Mo-
lotof "verklaarde, zich nog niet te kunnen
binden, daar hij er niet van op de hoogte
was gesteld, dat deze kwestie te berde ge
bracht zou worden en hij dus niet er op
voorbereid was.
China niet van de partij.
Aan het slot van de vergadering der
vier ministers deelde Byrnes mede, dat de
Chineesche minister van Buitenlandsche
Zakan hem had laten weten, dat China
krachtens de overeenkomst van Potsdam,
het recht opeischte aïm de besprekingen
over het Duitsche vredesverdrag deel te
nemen. Molotof antwoordde hierop, dat
China slechts de Japansche capitulatie had
onderteekend en niet de Duitsche en daar
om niet in aanmerking kwam voor deel
neming aan het opstellen van het Duitsche
vredesverdrag. China zou wel kunnen
deelnemen aan besprekingen bver het Ja
pansche vredesverdrag, die naar hij meen
de, in de niet al te verre toekomst zouden
plaats vinden.
10 Februari onderteekening
der vijf vredesverdragen
De Raad van ministers van Buiten
landsche Zaken heeft Woensdag beslo
ten dat de vredesverdragen met Italië
Finland, Bulgarije, Roemenië en Hon
garije op 10 Februari te Parijs zullen
worden geteekend door een vertegen
woordiger van elk der voormalige
vijandelijke staten en van Engeland,
de Vereenigde Staten, de Sovjet-Unie
en Frankrijk.
De vier minisiei's van Buitenlandsche
Zaken zullen vervolgens, waarschijnlijk in
hun respectieve hoofdsteden, de verdragen
teekenen.
De ministers bereikten tevens overeen
stemming over een ontwerp-artikel, dat
in ieder der verdragen zal worden opgeT
nomen, en dat handelt over het regelen
van disputen over de interpretatie der
verdragen.
Chauffeurs moeten weer
een werkboekje hebben
Tot 1 Januari 1947 had de minister van
Sociale Zaken voor een aantal groepen
van bestuurders van motorrijtuigen ont-
heffing Verleend van de in het Rijtijden
besluit neergelegde verplichting, een
werkboekje bij zich te hebben. Met ingang
van dien datum moet iedere chauffeur van
autobus, vrachtauto, taxi en huurauto,
alsmede iedere chauffeur, die in dienst
betrekking een personenauto/ bestuurt of
daarmede personen of goederen tegen ver
goeding vervoert, in het bezit zijn van een
werkboekje, waarin zijn werktijden nauw
keurig moeten worden aangeteekend.
Werkboekjes kunnen worden aange
vraagd bij de gemeentesecretarie van de
woonplaats van den chauffeur tegen be
taling van f 1. Na 1 Januari zal 'proces-
verbaal worden opgemaakt, Indien men
niet aan deze bepalingen van het Rijtij
denbesluit voldoet.
Een automobiel-industrie
in Nederland?
Naar het A.N.P verneemt, worden op het
oogenblik de mogelijkheden onderzocht, om
in Nederland een automobielindustrie te ves
tigen Tot dusverre worden auto-onderdeelen
ingevoerd en dan hier te lande samengevoegd
tot auto's. Men heeft nu het plan de vervaar
diging van die onderdeelèn in Nederland zelf
te doen geschieden. De Fordfabriek te Am
sterdam zou daartoe uitgebreid worden.
Lansre reeks zaken
uit Kennemerland
Een totaal van elf zaken uit Haarlem en
omgeving telde Donderdag de rol.van de zit
ting van het Bijzonder Gerechtshof In Am
sterdam.
Wij meldden reeds, dal tegen twee verdach
ten respectievelijk de doodstraf en tien jaar
gevangenis werd geëischt
De behandeling van de aanklacht tegen een
42-jarigen Haarlemscben administrateur. A.
J. N., die er van verdacht wordt in Mei 1943
voor de Landwacht Nederland te hebben ge
teekend. werd wegens ontstentenis van den
raadsman aangehouden tot 19 December.
In snel tempo werden de overige zaken
door het Hof, gepresideerd door mr. Lamers,
afgehandeld. De ex-N S B.'er A de G. uit
Santpoort, die zich in 1944 vrijwillig meldde
voor het NSKK, zijn opleiding in België ont
ving en kort daarna door de geallieerden met
zijn autocolonne naar ons land werd terug
gedrongen, uit het Duitsche korps deserteerde
en onderdook bij een broer, verrichtte verder
tot het einde van den oorlog illegaal werk.
hetgeen in een brief van een voormalig BS-
commandant uit Amsterdam bevestigd werd.
Uit het verhoor van een getuige a décharge
bleek, dat De G. in dienst, van het NSKK
trad, omdat hij door den S.D. op de hielen
werd gezeten wegens zijn vlucht uit de rijen
van SS-frontarbeiders. Hij dacht, dat de NS
KK-,.betrekking" hem van verdere last van
wege den S.D. zou ontslaan. Mr B. J. Besier,
de advocaat-fiscaal eischte tegen verdachte
3 jaar gevangenisstraf met aftrek, welke tijd
door den verdediger mr. Baron, lang gevon
den werd.
Heimwee en een belofte.
De opperman W. P. uit«Zandvoort. geboren
in 1914. trad in 1944 toe tot de Landwacht
Nederland, althans tot de Waffen SS. In 1941
moest P. naar Duitschland, maar hij wist twee
keer te ontvluchten, werd beide keeren ge
pakt en zonder meer teruggebracht.
De president van het Hof vond het een heele
prestatie, om er na twee arrestaties zonder
Duitsche strafmaatregelen af te komen, maar
verdachte verklaarde in „goede handen" ge
vallen te zijn. Tenslotte kwam de Zandvoor-
tenaar in een kamp terecht, maar het vader
land trok zóó. dat hij er een dienstneming bij
de SS voor over had, om dan tenminste veer
tien dagen verlof te kunnen krijgen „Dus
voor twee weken verlof verraadt u het vader
land" merkte Mr. Lamers op; verdachte be
weerde echter, nooit geteekend, alleen maar
toegezegd te hebben in SS-dienst te treden.
Inderdaad werd P. ha zijn „belofte" naar
Nederland getransporteerd; In Hoogevëen
kreeg hij de Duitsche uniform, maar zijn
werkzaamheden/gingen, volgens zijn eigen
woorden, niet verder dan „het bedienen van
de officieren". Wéér werd hij naar Duitsch
land gestuurd, vanwaar hij volgens zijn
zeggen- zonder eenige opleiding genoten te
hebben naar het Oostfront werd gediri
geerd. Na een week koksdlenst in Rusland
kwam hij met een „Sonder kommando" in ons
land terug. Uit diverse getuigen-verklaringen
bleek, dat hij als kamp-kok verscheidene ge
detineerde Nederlanders eten toestopte. Voor
al de vrouwen uit het voormalige kamp te
Loosdrecht zouden veel aan P. te danken
hebben gehad.
In het requisitoir van mr. Besier werden de
positieve en negatieve elementen in verdach-
,te's gedrag tegen elkaar afgewogen, maar aan
het einde meende de advocaat-fiscaal toch,
dat de balans in dit geval naar het kwade
doorsloeg. Hij eiseht.e 5 jaar gevangenisstraf
met aftrek tegen verdachte P. De verdediger
vroeg zich af, of de „bereidverklaring" Van
zijn cliënt met feitelijke dienstneming ojver-
een te brengen is en meende dat de op te leg
gen straf het voorarrest niet te boven zal
mogen gaan.
Jeugd cn bezetting.
H. H. uit Haarlem, was 17 jaar oud, toen. hij
in 1943 te Amsterdam teekende voor de Waf
fen SS. De invloed van N.S.B,-collega's in
zijn toenmaligen werkkring zou sterker ge
dweest zijn dan de anti-Duitsche sfeer thuis.
Na een korte opleiding werd H. als „com
pagnie-schrijver" geplaatst In "het gijzelaars
kamp van St. Michielsgestel; later werd hij
als infanterist ingelijfd bij de Landstorm-
Nederland. Vlak voor den slag bij Arnhem
liep verdachte over naar de Canadeezen.
Mr Besier omschreef dit geval als „zwaar",
maar hij wilde den leeftijd vSh verdachte, zijn
desertie en het feit, dat hij slechts admini
stratieve bezigheden verrichtte, in aanmer
king nemen. 2V2 jaar Rijkswerkinrichting
met aftrek luidde de eisch hier.
De raadsman wees op H 's schuldbesef, blij
kend uit zijn vrijwillige werk in de mijnen en
vroeg om clementie.
Ook de bakkersknecht J. K. uit ÏJmuiden
teekende in 1943 als 16-jarige jongeling vrij
willig voor de SS. Het strijdtooneel zag hem
slechts één dag, toen werd hij reeds door de
Russen krijgsgevangene gemaakt. „Een erg
groot soldaat ben je niet geweestcom
mentarieerde de president dit feit.
Hoewel de Sovjets volgens verdachte hem
als parachutist wilden gebruiken, wist hij ten
slotte in een werkkamp bij Leningrad terecht
te komen, van waar hij na de bevrijding naar
ons land werd teruggestuurd Een eisch vain
twee jaar met aftrek en een pleidooi voor
clementie besloten deze zaak.
Een Bloemendaalsche H.B.S.'er, E. C. R. v.
P. trad vlak voor zijn eindexamen in 1944 in
dienst als „hulp-Landwachter". Hij moest in
die kwaliteit de spoorlijn AmersfoortZwolle
tegen aanslagen bewaken, maar heeft volgens
hem nooit geweten, hoe hij met een geweer
moest omgaan
De advocaat-fiscaal eischte 2 jaar werkin
richting met aftrek, waarop de verdediging
beschreef, hoe de ouders in dit géval de schul
digen zouden zijn, doordat zij de opvoeding
van hun zoon door Duitsche ideologieën ver
giftigden Het Hof wees na raadkamer, direct
vonnis en veroordeelde v P tot 1 jaar voor
waardelijk met een-proeftijd van 3 jaar. over
wegende. dat de preventieve opsluiting reeds
lang genoeg geduurd heeft.
Achttien jaren telde de volgende Heem-
steedsche verdachte, wien ook al ten laste
was gelegd, in 1944 voor de Waffen SS te
hebben ee! eekend Reeds in de Jeugdstorm en
later in de Hitlerjugend blonk hij uit door
zijn „stram optreden", zooals opgegraven rap
porten uit dien tijd vertelden. Verdachte gaf
slechts aarzelend toe. dat hij plezier in de
Duit«che jeugdorganisatie had Vlak na de
invarie werd hel evenwel ernst: hij gaf zich
in Amsterdam op voor de SS. Zijn ouders
orobeerden deze stap tevergeefs Ongedaan te
maken Hun zoon werd van een geweer voor
zien en als bewaker op een munitieschip aan
gesteld.
Toen hij er achter kwam. dat zijn in-dienst-
tredïng niet administratief was vastgelegd,
ging hij er vandoor Na zijn arrestatie door
den P.O D werd hij in een speciaal jongens
huis te Wijk aan Zee geplaatst, waar met goed
gevolg aan een heropvoeding wordt gewerkt.
Om zijn vertrouwen in de toekomst van
dezen verd. tot uitdrukking te brengen, eisch
te mr. Besier 1 jaar voorwaardelijk tegen hem
met een proeftijd van 3 jaar; de advocaat
pleitte voor voortzetting van de heropvoeding.
De volgende beklaagde was weer een oud-
H.B S.'er. die als 18-jarige jongen in 1941
SS'er werd. onder invloed van een N.S.B.-
tante uit Heemstede. De jongeman in kwestie
vocht in de Kaukasus, maar zijn liefde voor
het nationaal socialisme zat niet erg diep,
want hij zette alles op alles, om uit de SS te
komen, wat hem tenslotte dan ook lukte. Iri
zijn requisitoir haalde mr. Besier de tragische
familieomstandigheden van den jeugdigen
verdachte aan, maar hij achtte het onbillijk,
deze al te zeer te laten overwegen. Eisch:
twee jaar Rijkswerkinrichting met aftrek. Dè
verdediger vroeg onmiddellijke invrijheids-
stelling, waarop de rechtbank na een korte
raadkamer niet in wilde gaan; het college be
sloot echter direct vonnis te wijzen en ver
oordeelde den verdachte tot 1V« jaar met af
trek. hetgeen voor hem beteekende, dat hij
niet meer terug hoefde naar de cel.
De hekkensluiter van Donderdag was de
20-jarige slagersknecht P. K. uit Haarlem, die
zich eveneens wegens dienstneming bij de SS
moest verantwoorden. Hier zou de aanleiding
ook gelegen hebben in de slechte huiselijke
omstandigheden: een stiefmoeder had hem
het leven dermate ondraaglijk gemaakt, dat
hij eerst den Arbeidsdienst en daarna de Waf
fen SS als „redmiddel" aanpakte Drie weken
duurde K.'s actieve dienst in Hongarije, aan
het eind van dit ontgoochelende avontuur liep
verdachte met een aanfal kameraden naar de
Russen over. Vijf jaar gevangenis luidde de
eisch.
De uitspraken in al deze zaken vallen Don
derdag 19 December, des ochtends oim half
tien.
Anti-tram-tros-actie
in de hoofdstad
„In 1946 zijn in Amsterdam 175 perso
nen gedood en gewond door het springen
op of van rijdende trams, het hangen op
de treeplanken en het dringen hij dè hal
tes. Deze toestand mag niet voortduren".
Aldus luidt de aanhef van een strooibiljet
dat binnenkort in grooten getale in de
hoofdstad verspreid zal worden.
„Hang niet aan de tram, het kan uw
dood zijn!". Deze slagzin zal in groote
zwarte en roode letters aan alle zijden
van de Amsterdamsche tramwagens als
waarschuwing te lezen zijn.
Jeeps met speciaal geïnstrueerd politie
personeel zullen de stad doorkruisen
om de „trossen" van de trams te plukken.
Aanvankelijk met zachte, maar wanneer
dat noodzakelijk mocht blijken met stren
ger maatregelen, waarbij eventueel een
snelwerkende kamer- van. het kantonge
recht' zal worden- ingeschakeld, zullen de
genen, die zich niet nauwgezet houden
aan de bepalingen, welke de verkeerspoli
tie- en de tramdirectie hebben uitgevaar
digd, aangepakt worden.
Bovendien zullen alle trampassagiers er
van worden doordrongen, dat men zich in
het algemeen sportiever moet gedragen,
wil het aantal ernstige, dikwijls zelfs doo-
delijke ongelukken verminderen.
Predikant veroordeeld
De Zaansche kamer van het Haarlemsche
tribunaal heeft uitspraak gedaan in de zaak
tegen ds A. A. S„ Doopsgezind predikant te
Zaandam, die volgens de tenlastelegging in
Februari 1944 geheim lid van de N.S.B. was
geworden, lid van de Nederlandsch-Duitsche
Kuituurgemeenschap was geweest, huizen had
gekocht, die toebehoorden aan Joodsche land-
genooten en geweigerd had kerkelijke bood
schappen voor fb lezen van den kansel, „aan
gezien "hij zich niet op politiek gebied wilde
begeven Daar hij 65 jaar is. achtte het tri
bunaal het niet verantwoord, hem een inter-
neering langer dan 9 maanden op te leggen.
Hij werd voorts ontzet uit de beide kiesrech
ten Het tribunaal adviseerde tot ontzetting
uit hei ambt van predikant.
De radio geeft vanavond:
HILVERSUM I, 301.5 M.
18.00, 20.00, 23.00 Nieuws. 19.00 Denk om de
bocht. 19.15 Nederlandsche componisten der lich
te muze. 19,30 „Ons Vrijzinnig Protestantsch Ge
loof". 19.50, Vrljz. Prot. nieuws. 20.05 Weerpraat-
je. 20.08 Sonate voor twee piano's. 20.30 „Jeugd
en ouderdom". 21.00 Men vraagten wij
draaien. 21.30 Weekoverzicht. 21.45 Omroep
orkest.. 22.15 Jazz-uitzending. 22.40 Avondwijding.
23.15 Symphonisch Concert.
HILVERSUM II. 415.5 M. en 218 M.
19.00 20.00, 22.00 Nieuws. 19.15 ,,De prljzencom-
missies aan het werk". 19.30 Bruce Lowe. 19.45
Middenstandsbond 20.05 De gewone man20.15
„Moord in de 'pauze", luisterspel. 20.55 Piano
muziek. 20.30 Vervolg luisterspel. -22.15 Katholiek
nieuws. 22.20 „Muziek uit Canada". 22.35 Avond
gebed. 22,50 Albert Sandler met orgel. 23.00 Klaaa
van Beeck. 23.30' Vroolijke muziek.
FEUILLETON
floor Hans Hirthammer
S5)
Irene was kennenlijk ongerust. „Wat
zijn ze van plan met die mensehen te
doen? Toch geen gewapende overval?
Het zijn geen misdadigers, kapitein Black-
ivorth, maar arme, verdwaasde menschen,
slachtoffers *van hun geloof, dat als gods
dienstwaanzin kan worden aangemerkt".
Blackworth haalde zijn -schouders op.
„Ik heb mijn rapport met onzen korte
golfzender naar Bombay doorgegeven en
van mijn chef de mededeeling ontvangen,
dat kolonel Ausfcen reeds onderweg is.
Meer weet ik, tot mijn spijt, ook niet".
„Ik zal wel eens'met den kolonel pra
ten. Laten ze die oude menschen, voor
zoover zij dit leven wensohen voort te
zetten, nu maar rustig in hun eigen om
geving laten. De anderen kunnen dan in
de kolonie die wij hier zullen stichten,
worden opgenomen!"
„Inderdaad een zeer edelmoedige geste,
miss Barlovius. Maar u mag" vooral niet
vergeten, dat hier misdaden zijn gepleegd!"
„Goed, goed, laat men dan de schuldi
gen straffen. Hla Ma Chood met zijn ver
trouwelingen mogen worden Veroordeeld!
Maar niet de anderen!"
„Ilc heb er niets over te zeggen. Praat
u maar eens met l^olonel Austen!"
De lanciers deden dienzelfden nacht hun
intocht in het kamp. Aan het hoofd reed
een lange, magere officier. Zijn, door de
tropenzon gebruind en gekerfd gezicht had
een verbeten, ongenaakbaren trek.
Kapitein Blackworth, ontving hem en
vergezelde hem naar de hoofd tent.
„Kolonel Austen!"' stelde hij zich met
een korte buiging voor. terwijl hij de aan
wezigen met een vluentigen, bijna vijan-
digen blik opnam. „Kapitein Blackworth
heeft mij met een .paar woorden van het
gebeurde op de hoogte gesteld. Ik zou graag
nog wat détails weten".
Professor Floyd trad naar voren. Hij
maakte den indruk, of hij zich slechts met
moeite wist te beheerschen. Een oogenblik,
sir, vóór wij tot het zakelijke onderwerp
over gaan: betreurt u het verlies van een
dochter?"
Even was het, of de kolonel door een
hevige smart getroffen, ineen kromp. On
middellijk daarop echter effende zich zijn
gezicht en verviel hij weer in zijn starre
terughoudendheid.
„Wat heeft dat met het doel van mijn
komst te maken, sir?"
„Ik heb bijzondere redenen voor mijn
vraag, sir! Een zoo persoonlijke kwestie
op hetzelfde moment, dat ik uw naam
hoor U zult wel begrijpen, dat het geen
nieuwsgierigheid is, die mij daartoe drijft!"
Hij zag,- hoe de lippen van den kolonel
zenuwachtig begonnen te trillen. „Sir
u roert daarmee een der pijnlijkste oogen-
blikken van mijn leven aan!"
„De naam van uw dochter?"
„Mabel!"
„Hebt u haar twee jaar geleden verlo
ren?"
„Sir
„Ik verzoek u mij te willen volgen, ko
lonel! Mijne heeren, u excuseert ons een
oogenblik?"
Zwijgend gingen de beide mannen naar
buiten, beiden tot in het diepst van hun
ziel bewogen. Zwijgend ook schoof Floyd,
nadat zij eenige meters hadden afgelegd,
het linnen voorhangsel van een der klei
nere tenten opzij.
Kolonel Austen aarzelde even. „Wilt u
mij geen verklaring geven, sir?"
Floyd haalde diep adem. „Kolonel, ik
ben ik verkeer in de gelukkige omstan
digheden u te kunnen meedeelen, dat
-Twee gespierde handen grepen hem in
zijn borst en schudden hem door elkaar.
„Sir! Wilt u daarmee zeggen, dat u
„Ja, kolonel Austen, uw dochter leeft!"
Een oogenblik stond de kolonel als aan
den grond genageld, onbeweeglijk voor
zich uitstarend. Tenslotte kwam het moei
zaam, bijna stamelend van zijn lippen: „Ik
verzoek u mij alleen te willen laten".
„Met genoegen, sir! Maar verschrikt
u miss Mabel niet al te zeer! Zij slaapt
en zij verkeert in 'de overtuiging, dat haar
vader gesneuveld is!"
„Welk een tragische verwikkeling! Ik
dank u, mister mister
„Professor Floyd, sir!"
„Ik dank u, professor!"
Twee uren later droegen de aethergol-
ven het volgende bevel naar het Gainer
meer:
„Maharadja van Japir onmiddellijk in
arrest stellen. Scherpe bewaking nood
zakelijk- Majoor Wilkins wordt met uitvoe
ring van dit bevel belast en blijft persoon
lijk borg.
Kolonel Austen".
„Die schurk! Die hond!" zei de kolonel
knarsetandend, toen hij den zender ver
liet. „Eiken afzonderlijken dag van deze
twee jaren zal ik hem betaald zetten!"
Nu moest in het Oosten de dageraad
weldra aanbreken. Reeds begon het licht
der sterren te verbleeken.
Hand in hand liepen de beide meisjes
in de richting van den berg.
Irene Barlovius schoof haar arm ver-«
trouwelijk door dien van de Mulattin aan
haar zijde. „Hoe vaak heb ik mij dit oogen
blik gedacht!"
„Ik heb er niet meer aun durven den
ken!" gaf Mabel fluisterend, ten antwoord.
„En dat ik bovendien mijn vader nog in
leven vond? O, je kunt je niet voorstellen,
wat deze dag en nacht voor mij beteeken-
den!"
Arm in arm vervolgden zij hun weg en
zoo bereikten zij den, door de jongeren,
van Siddhab gegraven uitgang.
„Nu mag ik hun de vrijheid schenken!"
Irene 'wierp Hans Been een dankbaren blik
toe en kuste haar .vriendin.
Toen zij, in de inmiddels weer open ge
graven gang verdwenen was, haastte Mabel
zich naar haar vader. Floyd trok zich be
scheiden terug en wachtte op James Coo-
kerel, die met de zeer zwijgzaam gewor
den miss Boyard en de anderen wat was
achter gebleven.
„Ik denk met Mabel in Siddhab te blij
ven, Cooksy, in het nieuwe Siddhab, dat
wij hier willen bouwen. Zooeven heb ik
er met Mabel's vader over gesproken. Hij
twijfelt er niet aan, of Been's plannen zul
len de goedkeuring der autoriteiten ver
krijgen, temeer, omdat ik een gunstig rap
port zal kunnen uitbrengen over de aan
wezigheid van belangrijke ertsvoorraden.
De kolonel zou graag zien, dat ik mij met
de leiding van het ontginningswerk belast,
ook al, omdat hij hm Mabel in zijn
nabijheid weet. Ik heb ik voel daar
heel veel voor, maar e Cooksy. ik
zou best een flinken medewerker kunnen
gebruiken!"
„Natuurlijk blijf ik hier! Of had je mis
schien wat anders verwacht? Dat wil zeg
gen hm of Amy Hugsley he,t leven
in de woestijn bijzonder aantrekkelijk zal
vinden?"
„Kom, kom. wij zullen de woestijn in
een paradijs veranderen!"
„Dat zou misschien een oplossing
zijn!" peinsde Cookerel-
Dan kwamen zij naar buiten uit het
duister van den berg: mannen, vrouwen
en kinderen, een eindelooze rij.
Velen hielden elkaar bij de hand vast,
anderen vielen snikkend op hun knieën.
Voor h«t eerst ontwaarden zij boven
hun hoofd de oneindigheid van het hemel
gewelf.
Irene bevond zich in hun midden. Zij
leidde hen en streek met een teeder ge
baar over het haar van de kinderen, die
zich angstig aan de rokken van hun moe
ders vast klemden.
Hans Been had een plaats gezocht op
den rand van de berghelling.
Terwijl hij naar Irene keek, was het,
of er een stralenkrans boven haar hoofd
zweefde.
De morgen brak aan.
Het geheim ontdeed zich van zijn sluiers.
Steeds hooger rees de dageraad. Reeds
kleurden de toppen der bergen zich in
zijn purperen gloed.
Zwijgend voltrok zich de geboorte van
den nieuwen dag.
Licht!
Een stroom van licht stortte zich uit over
de aarde.
Stralend rees de zon boven de kim.
Been staarde naar de schare wachten
den en zag, hoe zij in ademlooze span
ning, vol van huiverend verlangen hun
handen naar het licht uitstrekten.
Zijn glimlach bestierf bij het aanschou-»
wen van dit wonder.
EINDE-