VOORTZETTING INDISCHE DEBATTEN
De bijzondere rechtspleging
zal worden versneld
Van de H.B.S. naar de S,S.
Wereldnieuws J
De heer Schouten verklaart zich tegen het accoord,
vóór een waarachtige nationale oplossing
Donderdag om 1 1 uur
ril de Minister antwoorden
Nadat gistermiddag een paar wetsontwer
pen van eenvoudigen aard waren aangenomen
heeft de Tweede Kamer de beraadslaging van
de door de regeering afgelegde verklaring in
take de ontwerp-overeenkomst van Lingga
djati voortgezet1.
A.R.Notulen dienen
openbaar gemaakt
De leider der A. R. fractie, de heer Schou
ten, opent de rij der sprekers. Hij merkt op,
öat de Kamer geen besluit ter zake kan
nemen. De vraag is of de regeering gerech
tigd is een besluit te nemen. Wat wenscht de
regeering van de Kamer? Wenscht zij een
Uitspraak en zoo ja, waarover? Vraagt zij in
feite dat de Kamer zich zal uitspreken over
den inhoud en dat terwijl de Kamer geen
uitspraak mag geven. Welk karakter heeft de
concept-overeenkomst? De commissie heeft
in haar toelichting uitvoerig uiteengezet hoe
het karakter is te zien. Zij is geen staats
rechtelijk stuk. Zij is geen constitutie, maar
een beginselprogram. Zij is een politiek docu
ment.
De overeenkomst beweegt zioh op het ter
rein der algemeene staatsleer. De C.-G. ie er
niet in geslaagd duidelijk te maken dat de
overeeEkomst uitsluitend een politiek docu
ment is.
Zijn de notulen geheim en zoo ja, waarom?
ItVaarom zijn ze niet gepubliceerd? Waarom
«qjn ze althans niet overgelegd? Er moeten nu
wel vragen gesteld worden en er moet op
worden aangedrongen ze alsnog over te leg
gen. Er wordt gesproken over het karakter
der notulen. Is er een bindend en een niet
bindend deel der notulen? Is dat juist, dan
rjjst de vraag welk deel een bindend karakter
'draagt en welk deel niet,
Zijn de notulen letterlijk in de memorie
opgenomen of is het een samenvatting? Waar
om leende de afspraak op bepaalde punten
Zich niet voor notuleering in de overeenkomst
self? Spreker z?gt er dertig te hebben geteld.
Hoe kan de Kamer op dit punt eenige^weten-
echap hebben, dat over alle punten overeen
stemming is bereikt? Men kan volstaan met
de mededeeling, dat de C.-G. vertrouwen ver
dient, maar de zaak is veel te belangrijk om
hier niet tot het uiterste aan te dringen op
het verschaffen van inlichting en van zeker
heid. Heeft de regeering zelf kennis genomen
van de notulen? Als dat zoo is, waarom ver
klaart ze dan zelf niet h'oe het ter zake 6taat?
He regeering dient hier zelf te spreken.
Spreker's vragen met betrekking tot de
hotulen acht hij van veel belang voor het
beoordeelen der overeenkomst.
Er schijnt neiging te zijn aan republikein-
6che zijde om alles wat met interpretatie te
maken heeft als een zaak van Nederlandse?)
binnenlandsch belang te beschouwen. Spreker
Sumatra de macht niet uit en. het gezag mis
schien ten deelé. In de overeenkomst wordt
gezegd, dat vóór 1 Januari 1949 alle gebieden
op Java, Madoera en Sumatra in de republiek
zullen worden Ingevoegd. Men heeft deze
procedure zoo gezien, dat men daarmee zal
begijnen zooara de overeenkomst is getee-
kena. Maar de memorie van toelichting is
daarmee in tegenspraak.
Spreker verklaart vervolgens, dat de 11-
gouverneur-generaal niet zijn vertrouwen
heeft, en het beleid der commissie evenmin.
Vervolgens vraagt de heer Schouten of de
republikeinscne regeering con amore op de
basis der overeenkomst wil werkzaam zijn.
De eigen positie der regeering van de repu
bliek is uitermate wankel, ze kan elk oogen-
blik gewijzigd, vervangen of weggevaagd
worden. De regeering kan de overeenkomst
niet teekenen, als zij de verantwoordelijkheid
draagt voor de 70 millioen menschen in Indië,
aldus de heer Schouten.
Vervolgens merkt spreker o.a. op, dat het
volstrekt onwaar is, dat zijn partij terug zou
willen naar de koloniale verhoudingen in
Indië. Herhaaldelijk wordt de voorstelling
gewekt, aldus spreker, dat wij maar één alter-
natief zien: dat iè oorlog. Ook dat is onjuist.
Spreker's standpunt is, dat orde en rust fun
damenteel noodzakelijk zijn om het maat
schappelijke leven weer op gang te brengen,
om het cultureel leven op geng te brengen.
Met het gezag moet worden samengewerkt,
opdat rust en orde worden hersteld. Verzet
zal met wapengeweld moeten worden gebro
ken. Daar is geen ontkomen aan. De heer
Logemann staat daar ook voor. Als de over
eenkomst niet tot stand komt, blijft dan het
bestand bestaan? De regeering draagt' de ver
antwoordelijkheid voor millioenen. Hoe kan
ze die handhaven met het eenzijdig werkende
bestand? In dit verband 6chetst hij de hui
dige toestanden, die hij ondraaglijk noemt.
Spreker vraagt, wanneer het bestand wordt
opgezegd of wanneer het behoorlijk zal wor
den nageleefd: De publicatie dezer dagen tfan
de lijst van gesneuvelde Nederlanders is een
aanfluiting.
Spreker verklaart dat zijn partij van harte
de volkeren van Indië vrijheid en zelfstandig
heid in eigen aangelegenheden binnen het
verband vön het Koninkrijk wil verleenen.
Van harte is hij bereid mede te werken aan
dé uitvoering van de regeringsverklaring
van 7 December 1942, neergelegd in de Ko
ninklijke rede. Met den meesten spoed moet
de rijksconferentie worden bijeengeroepen en
alle gebieden, die dat wenschen kunnen daar
worden toegelaten, ter voorbereiding van wat
in de Grondwet en de Indische staatsregeling 1
moet worden gewijzl
Samenvattend verklaart spreker zich tegen
de overeer.korrtst van Linggadjati, doch hij is
bereid mede te werken aan een waarachtig
nationale oplossing dezer zaak.
P. v. d. A. ,f Accoord
overtreft verwachtingen'
De heer Goedhart, (P.v.d.A.) releveert
dat men in Indonesië nu een koekje van eigen
deeg krijgt, een gevolg van de hebzuchtige
koloniale politiek. Wat hebben de Indonesi
sche revolutionnairen te maken met onze
Grondwet? Het is al mooi, dat ze da Koningin
aanvaard hebben als hoofd van de Unie, aldus
spreker.
De heer Hoogcarspel is van meening, dat
de heer Vonk een voorstel had moeten doen
om de Kamer uit te noodïgen den Hoogen
Raad opdracht te geven een vervolging in te
stellen tegen de leden der C.-G. en tegen
den minister van Overzeesche Gebiedsdeelen,
De voorzitter schorst om 6.20 uur de
vergadering tot des avonds half negen.
Een gedeelte van de avondzitting der Twee
de Kamer werd gisteren eveneêns aan de
Indische kwestie besteed.
De heer Zandt (St. Ger.) ontwikkelt be
zwaren tegen het revolutïonnaire sentiment
in Indië. Revolutie brengt nooit welvaart,
doch slavernij. De republiek is onmiddellijk
overgegaan tot het invoeren van een felle
terreur. Duizenden Nederlanders, Indonesiërs
en Chineezen zijn als slachtoffers van die
terreur .gevallen.
Spreker betoogt, dat de principes van de
Koninklijke rede zijn prijs gegeven. Vervol
gens keert spreker zich tegen Soekarno. In
Nederland worden collaborateurs gestraft,
soms met den dood. In Indië wordt iemand die
ons land heeft verraden, erkend als hoofd
der republiek. Wie zich aan zijn volk vergre
pen heeft als Soekarno kan nooit als zijn be
vrijder worden beschouwd, zegt de heer
Zandt, die er voorts op wijst, dat Soekarno
een gloeiende haat tegen Nederland heeft.
Aan zijn hand kleeft het bloed van duizen
den Nederlanders, Indonesiërs en Chineezen.
En met zoo iemand onderhandelt de commis
sie-generaal.
Er is geen sprake van dat het Indische volk
zich vrij kan uitspreken. Vrije meeningsuiting
wordt door Soekarno met alle middelen, zelfs
de wreedste, onderdrukt. Het heeft er alles
van alsof Hitier weer is opgestaan en dat
alles werkte Van Mook in de hand. Spreker
is van oordeel, dat een geheel andere koers
in Indië moet worden ingeslagen.
De heer J o e k e s (P.v.d.A.) merkt op, dat
drie feiten voor oogen moeten worden ge
houden om te komen tot een juiste beoordee
ling van de gedragslijn welke gevolgd is door
de C.-G. en de regeering en om te komen tot
een conclusie op de vraag wat de Kamer
moet doen. Als het eerste van die feiten
noemt spreker het in geheel Azië optredende
algeheele nationalistische reveil.
De; tweede omstandigheid, welke in het oog
dient te worden gehouden is de rol, in het
Verre Oosten gespeeld door Japan.
De derde omstandigheid is de toestand zoo
als die in Indonesië werd aangetroffen na
den oorlog.
Spreker wijst erop, dat de Kamer gekend is
in wat er ten aanzien van Indonesië gebeur-
Gas- en stroombesparing
blijft geboden
Hoewel de staking in de Amerikaansche
kolenmijnen is geëindigd wordt de kolen-
positie van ons land door deze staking nog
steeds ongunstig beïnvloed. Er is een uit
val ontstaan van ruim 300.000 ton kolen,
waarin ondanks de stijgende Limburgsche
kolenproductie niet kan worden voorzien.
Het is derhalve noodzakelijk, dat op ko-
lenverbruilt van alle bedrijven, waaronder
ook gas- en electriciteitsbedrijven voorloo-
pig ten minste 20% wordt bespaard. Uiter
aard dient dus de gas- en electriciteitsrant-
soeneering in het geheele land ten streng
ste te worden' gehandhaafd.
Cfoningsche verried
haar eigen broer
Voor de Groninger kamer van het Bijzonder
Gerechtshof te Leeuwarden stond terecht de
43-jarige P. R. te Groningen, Haar werd ten
laste gelegd haar eigen broer, die onderge
doken was. aan de Landwacht te hebben ver
raden. Hij werd op transport gesteld naar
Uitbreiding van het aantal
Kamers der Bijzondere Hoven
Nog 45.000 zaken
te behandelen
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp, houdende nadere voorzie
ningen met betrekkin» tot. de bijzondere
rechtspleging.
Aan de memorie van toelichting is het
volgende ontleend:
Het waagstuk der politieke delinquen
ten valt op het oogenblik ih twee onder-
deelen uiteen. In de eérste plaats moest
Duitschland en naar een concentratiekamp me^ toepassing van de voorwaardelijke bui-
overgebracht. tenvervolgingstelling door of vanwege de
De aanleiding van dit verraad was een ruzie procureurs-fiscaal de kampbevolking tot
tusschen broer en zuster. Mej. P. R. was sterk het strikt noodzakelijke beperkt worden. In
pro-Duitech en had omgang^ met Duitschers. de tweede plaats moet naar middelen wor-
u... t.j i ^en gezoC]1{- om <je berechting zelf te sti-
Lötii cii :iau uuigaug mei uuuauiiciij.
In een heftige ruziebui had zij haar broer I
gedreigd hem te zullen brengen naar een
plaats waar hij niet graag zou wilen zijn.
De advocaat-fiscaal, mr. jbr. Van Wijck
achtte het ten laste gelegde bewezen, hoewel
hij het bewijs niet kon leveren, dat verdach-
te's broer in Duitschland zou zijn omgeko
men en eischte een gevangenisstraf vap 10
jaar.
Verdachte's raadsman, mr. Haverkamp,
voerde aan, dat' zijn cliënte .uit angst had
gehandeld.
De uitspraak werd acht jaar rijkswerkin
richting met aftrek, en levenslang ontzetting
uit de beide kiesrechten.
In een'witte wereld is het goed sneeuw
ballen gooien. De jeugd zeept in, bouwt
j sneeuwpoppen, glijdt baantje en sleet,
waarna des avonds de winter stamppot zich
dubbel goed laat smaken.
muieeren en te versnellen. In het tijdvak,
liggende tusschen de bevrijding en Juli
1946 zijn door de Bijzondere Gerechtsho
ven en de Tribunalen bijna tienduizend,
voor het meerendeel eenvoudige, zaken be
recht.
Wanneer men aanneemt, dat ten minste
nog vijf en veertig duizend zaken van
meer omvangrijken aard tegen gedetineer
de en niet-gedetineerde politieke delin
quenten moeten worden behandeld, dan
dient er derhalve rekening mede te wor
den gehouden, dat de berechting, zelfs
wanneer zij in een iets sneller tempo dan
tot dusverre geschiedt, nog vele jaren in
beslag zou nemen.
Hierbij komen nog de zaken tegen de
Duitschers, die als oorlogsmisdadigers ter
dringt er op aan, dat de regeering de Kamer j 0.a. de opkomst der, nationalistische beweging
ter zake niet in het onzekere zal laten. en merkt vervolgens op, dat men zich In
De C.-G, is niet gebleven binnen de gren- Nederland nooit gerealiseerd heeft hoeveel
een gesteld door wet en instructie. Dit aditconflictstof er in Indië lag. Onze onwil, aldus
«spreker een ernstig feit. De commissie moest
zich houden aan de instructie. De regeering
heeft zich niet aan dè wet gehouden, Zij er
kent dat zélf door te verklaren; dat dé com
missie buiten de grenzen van haar instructie
is getreden. Wat de regeering daarover zegt
Ss voor geen tweeërlei uitleg vatbaar. Zij
igeeft er mee te kennen, dat de regeering
buiten de wet is getreden. Dit is een hoogst
(ernstig feit.
De regeering heeft tenslotte aan de C.-G.
He opdracht gegeven na te gaan wat maxi
maal bereikbaar was.
Het schijnt dat de regeering gebogen heeft
(voor den op haar uitgeoefenden drang, door-
Hat de It.-gouverneur-generaal met ontslag
Hreigde. Voor die pressie had de regeering
toiet uit den weg mogen gaan. Dan had''zij een
Wetswijziging aanhangig moeten maken. Zij
had de C.-G. moeten terugroepen.
fNiet acceptabel"
spreker, om vrijwillig een stuk van de macht
over dit schoone land aan de Indonesiërs af
t.e staan, moest tot kwalijke, gevolgen leiden,
en thans schuift men dat het kabinet-Scher-
merhorn en het kabinet-Beel in de schoenen.
Er doet zich hier echter een historische on
verbiddelijkheid voor. De heer Goedhart geeft
als zijn oordeel te kennen, dat de C.-G. een
bijzondere prestatie heeft geleverd; de over
eenkomst overtreft de verwachtingen. Hij
merkt op, dat de overeenkomst een basis-
accoord is, dat schetsmatig de contouren voor
een nieuwe Nederlandsch-Indonesische ver
standhouding aangeeft. Voorts vraagt hij wat
er met generaal Roëll zal gebeuren; is het
niet goed, vraagt spr., hier een voorbeeldje
stellen. Eenige contróle op den legervoorlich-
tlngsdienst lijkt hem mede gewenscht.
Voorts verklaart hij, dat het hem leed doet,
dat betrekkelijk zoo velen uit de verzetsbe
weging op het oogenblik de kreet om natio
nale zelfstandigheid welke uit Indonesië tot
ons komt, zouden willen beantwoorden met
Wat de ontwerp-overeenkomst betreft, ver- bommen en granaten.
keert men naar sprekers oordeel nog steeds
In den mist. Het onderscheid, dat de heer
Romme heeft gemaakt, lijkt spreker niet juist:
Hij had moeten spreken van een Linggadjati 1
een Linggadjati 2 en had moeten verklaren
Hat hij wilde streven naar een Linggadjati 3.
Spreker geeft te kennen, dat de overeenkomst
voor hem niet acceptabel Is. Aanvulling of
verdere verduidelijking der intérpretatie zal
haar ook niet acceptabel maken.
Mocht het bevel „staakt het vuren" zijn
gegeven, dan heeft het niet gebaat, want de
troepen der republiek, zeker de ongeregelde,
trekken zich er niets van aan. De regeering
ider republiek oefent op Java, Madoera en
Bij Ruwe Handen X
•fa Ruwe huid, Ruwe lippen
PUROL 30 ci. &u/u>Cvn
met meer crème-karakter, daarom
geliefd door de vrouw. Doos 40 cl.
staking
De Amerikaansche
kostte ons 70.000 ton kolen
Gunstige cijfers van
onze mijnen
De productie van de Limburgsche mijnen
beliep in November 801.423 ton tegen
€08.145 ton in October- De lichte terug
gang was een gevolg van het kleiner aantal
werkdagen, namelijk 25 voor November
tegen 27 in October. De productie per
werkdag bedroeg in November 32.057 ton
(October 29.931). Het productie-indexcij
fer steeg van 67 voor de maanden October
en September tot 71 voor November (1938-
=100).
Over November werd door de mijnen
verzonden voor de binnenlandsche behoefte
607.295 ton, zijnde 1.318 ton méér dan over
de voorafgaande maand. De invoer over
November uit Amerika bedroeg 130.929
(vorige maand 92.190) ton en uit Duitsch
land 98.581 (vorige maand 94.711) ton. In
het invoercijfer uit Duitschland is begre-
pen 26.722 ton bruinkoolbriketten (vorige
maand 18-814 ton). Bovendien werd nog
uit Duitschland geïmporteerd 35.012 ton
kolen voor bunkering van zeeschepen
doorvoer binnenvaart (vorige maand
25.976).
De mijnwerkersstaking in de Vereenigdc
Staten veroorzaakte een uitval van
Het is niet juist de verantwoordelijkheid
voor den hongersnood op Madoera te schui
ven op de republiek; deze is het gevolg van
mislukten oogst en levensmiddelen konden op
grond van militaire overwegingen niet wor
den aangevoerd.
De aanvaarding van het accoord legt groote
verplichtingen op; er zal een einde moeten
komen aan het geschimp op de republiek en
haar leiders. Het komt er niet alleen óp aan
het accoord te aanvaarden, maar het ook
loyaal uit te voeren.
C.P.N.Erkenning Republiek
primair
De heer De Gróót (C.P.N.) verklaart
vervolgens de ontwerp-overeenkomst te zul
len beschouwen op haar principieeïe betee-
kenis en op haar practlsche waarde voor den
bevrijdingsstrljd voor de menschheid.
Hij vraagt of de overeenkomst garandeert,
dat er een eind komt aan het chicaneeren,
aan het loven en bieden, terwijl het vechten
doorgaat. Brengt de overeenkomst de érken-
nlng van de nationaal-democratische revolu
tie?
De heër De Groot 16 van oordeel, dat het
noodzakelijk is, dat er over de overeenkomst
een uitspraak van het parlement komt en wel
een positieve uitspraak. Deze dient alleen te
gelden de overeenkomst met de zéventien
artikelen. Overigens zijn er ten aanzien der
notulen twee mogelijkheden: de regeer ing
moet de bindende notulen overleggen of ze
bestaan voor ons niet. Spreker verzet zich er
tegen het stuk te behandelen in gemeenschap
met de memorie en met de regeeringsverida-
ring. Met de erkenning der reptiblikeinsche
regeering staat of valt de overeenkomst.
Spreker's fractie maakt haar stem afhanke
lijk van het ongewijzigd blijven van art. 1
der overeenkomst. Het vraagstuk raakt niet
de diepste lagen van het volk. Wat het wel
raakt, dat is, dat het volk zijn zonen moet
geven voor Indonesië In dit verband betoogt
spreker, dat vèrmindèring der troepen van
groot belang is.
Artikel 14, waarin de republikeinsche regee
ring de aanspraken van niet-Indonesiërs op
herstel in hun rechten en teruggave van goe
deren erkent, acht spreker een groote con
cessie der Indonesiërs. De overeenkomst moet
naar de meening van den hèer De Groot wor
den aanvaard, zooals ze daar ligt. Die over
eenkomst zal de noodzakelijke rust brengen.
De heeT Bi er erna (P.v.d.Vr.) verklaart
tegenstander te zijn van de overeenkomst van
Linggadjati. Afgezien van de bezwaren tegen
de overeenkomst zélf voerende tot ontbin
ding van het Koninkrijk zal de gevolgde
procedure onmogelijk lelden tot 't gewenschte
doei: het verzekeren van goede betrekkingen
de. Op 7 Mei 1946 is tenslotte aangenomen de
tweede motie-Van Poll, waarin vastgesteld
werd dat de Kamer wertschte, dat besprekin
gen werden gevoerd met de leiding der repu
bliek. Dan moet men na zes maanden niet
zeggen, dat men niet met haar moet pacteè-
ren. Het staat vast, dat er omstandigheden
zijn die de regeering en Staten-Generaal kun
nen dwingen een anderen weg te voegen dan
in de Grondwet is voorgeschreven. Met de
uitzending der C.-G. is een nieuwe fase in
getreden, welke twee belangrijke resultaten
heeft opgeleverd. Op de eerste plaats het
bestand. Ten tweede de basis-overeenkomst.
Terecht is dat geschied niet in den vorm
van een wetsontwerp Voordat de regeering
verder gaat, wil ze er mededeeling van doen
aan de Kamer en dat acht spreker volkomen
juist. Het betreft hier een politiek accoord en
zooals de heer Logemann het zeide: men moet
het zien als eén acte van pacificatie. Door de
ontwerp-overeenkomst is naar sprekers mee
ning eén begin vanuitvoering gegeven aan
de beginselen neergelegd in de Koninklijke
rede van 7 December 1942. Er zijn nog een
aantal vragen en vraagstukken, dié een na
dere regeling behoeven.
Er is geen enkele aanleiding om te spreken
van Linggadjati 1, 2 en 3. De overeenkomst
zal naar goede trouw moeten worden uitge
legd. Wij, aldus spreker, willen het vertrou
wen geven en het winnen. Als wij de overeen
komst aanvaarden met den oprechten wensch
tot samenwerking met alle groepen in Indo
nesië, dan ben ik ervan overtuigd, dat we een
faze ingaan, die stellig moêilijkheden en te-
leutstellingen zal brengen, maar dat we een
toekomst in gaan met een goed perspectief.
Daarna komt de minister van Overzeesche
Gebiedsdeelen, de heer Jonkman aan het
woord. Met het oog op de vraag naar een
grondige beantwoording verzoekt h(j zijn rede
op een later tijdstip te mogen vervolgen.
De voorzitter zal den minister daartoe
gelegenheid geven in de vergadering van a.s.
Donderdag des voormiddags te 11 uur. Dan
komt tevens aan de orde behandeling van de
hoofdstukken XIII (Overzeesche Gebieds
deelen) van de Rjjksbegrootingen voor 1946 en
1947.
Horloges nog niet vrij
In tegenstelling tot enkele geruchten ligt
het, naar wij van bevoegde zijde vernemen,
niet in de bedoeling den vérkoop van horloges
vrij te laten. Aangezien-het aantal beschik
bare horloges nog zeer gering is en verschil
lende bedrijven, waar uurwerken voor den
goeden gang van zaken niet gemist kunnen
worden, nog niet voor verstrekking in aan
merking zijn gekomen, zou het niet verant
woord zijn, de distributie van horloges thans
reeds op te heffen.
Heemsteedsche scholier
voor het Bijzonder Hof
De thans 24 jarige E. P. B. uit Heemstede
nam in 1942 vrijwillig dienst by de Dultsche
SS; Dinsdag motiveerde hij deze daad ten
overstaan van het Amsterdamsche Bijzondere
Hof door te vertellen van de onhoudbare om
standigheden thuis en' van zijn wensch „niet
langer als rykelui'a zoontje te teren op geld.
dat hem niet toekwam". De jonge vrywllllger
werd eenige maanden na zyn stap naar Rus
land gestuurd waar hij als infanterist in de
Kaukasus vlak achter het front dienst deed.
Uit het verhaal van den verdachte, die in-
dertyd zóó uit de Middelbare Schoolbanken in
het Dultsche leger vêrzeild raakte, bleek, dat
hy niet al te best overweg kon met de theo
rieën, die in dat apparaat voor gewoon golden;
een weerzin ook naar voren komend uit de
brieven, die hy naar huis schreef. Toen zyn
verloftijd voorbij was bleef B, op de terugreis
naar het Oosten in een Duitsch klooster han
gen: vandaar wist hij naar ons land terug te
keeren om hier definitief onder te duiken.
Het contact met goedmeenende vrienden le
verde relaties met de .ondergrondsche op, die
B. aanvankeiyk niet vertrouwde, maar spoedig
inzag met een eeriyken Jongen te doen te
hebben De knaap kreeg de gelegenheid, dit te
toonen door eenige illegale karweitjes op te
knappen, die niet van gevaar ontbloot waren.
Vier getuigen a décharge, waaronder Dr. A.
v. Leusen, uit IJmulden. telden uitvoerig
alles wat zy wisten over den H.B.S.'er
Mi*. B. J. Besier, de advocaat-fiscaal stelde de
vrywilligheid van verdachte's dienstneming
voorop, maar als tegenwicht liet hy de bij
zondere omstandigheden gelden, hoewel hij
niet kon meegaan met de meening van den
IJmuider geneesheer aangaande B.'s vermin
derde verantwoordelijkheid op het moment van
de gewraakte dienstneming. Ook vormde de
ondergrondsche activiteit van verdachte na zijn
desertat.le voor mr. Besier een belangrijk te
genwicht, zoodat hy tenslotte eischte: een
70.000 ton Amerikaansche kolen (over Oc- I tusschen de volken van Nederland en Indië.
fober ontving Nederland c.a. 107.000 ton te Het accoord is onuitvoerbaar.
V£Üii£ als gevolg vau de zeeliedejistakingI Do hear Hoogcarspel (C.P.N.) betoogt.
Gricksche regeeringstroepen en gendarmes zijn in voortdurenden strijd gewikkeld met
opstandelingen aan de Grieksch Joegoslavische grens, diealthans volgens Grieksche
regeeringskringen, steun krijgen uit Joegoslavië. De foto toont Grieksche artillerie in
stelling, vurend op den berg Tneza, die door de bandieten beheerscht wordt
beschikking van Nederland worden ge
steld.
Het behoeft geen betoog, dat de politie
ke zuivering van het Nederlandsche volk
alleen dan zinvol is, indien zij plaats heeft,
terwijl de indrukken van de tijdens de be
zetting gepleegde misdrijven en misdra
gingen nog niet door het verloop van den
tijd zijn vervaagd. Met het moreel verval
uit de bezettingsjaren moet zoo spoedig
mogelijk worden afgerekend, opdat een ge
louterd volk zonder de lasten van het ver
leden met zich mede te sleepen alle krach
ten kan wijden aan den opbouw van zijn
toekomst.
Het thans ingediende ontwerp van wet
tracht een oplossing tc geven voor het
tweede gedeelte van het vraagstuk der po
litieke delinquenten: de versnelling der be
rechting.
Een eenvoudiger procedure
Het ontwerp bevat in de eerste plaats
bepalingen met betrekking tot den proces
gang bij den Bijzonderen Raad van cassa
tie en de Bijzondere Gerechtshoven.
Daarnaast opent het ontwerp de moge
lijkheid van een zeer vereenvoudigde wijze
van afdoening van strafzaken. Een daar
voor aangewezen raadsheer kan in derge
lijke gevallen bij eenvoudige beschikking
straf opleggen, na den verdachte en diens
raadsman te hebben gehoord.
Meer kamers per Hof.
Behalve de hierboven aangegeven
processueele bepalingen bevat het ont
werp regelingen van organïsatorischen
aard. Voorgesteld wordt het aantal
raadsheeren per kamer der Bijzonde
re Gerechtshoven van vijf op drie te
rug te brengen. Hierdoor wordt de mo
gelijkheid geopend, zonder tot uitbrei
ding van de zittende magistratuur
over te gaan, het aantal kamers per
Hof te vermeerderen.
Daarbij dient te worden bedacht, dat
door personeelsgebrek een evenredige uit
breiding der parketten en griffies niet kar»
worden verwacht. Teneinde hierin eenigs-
zins te voorzien, wordt de gelegenheid ge
schapen om officieren-fiscaal, substituut
officieren van justitie en substituut-grif
fiers bij de arrondissements-rechtbanken
tot onderscheidenlijk waarnemend advo
caat-fiscaal en waarnemend griffier bij de
bijzondere gerechtshoven te benoemen.
Teneinde alle beschikbare middelen aan
te wenden, worden thans reeds zaken, die
feitelijk door de bijzondere gerechtshoven
behooren te worden behandeld, naar de
Tribunalen verwezen-
Nieuwe mogelijkheid vooi?
Tribunalen.
Behalve mogelijkheden tot versnelling
der afdoening regelt het ontwerp in de
derde plaats een aantal onderwerpen, die
voor een goede rechtspleging van gewicht
zijn. Vermeerdering van het aantal aan de
Tribunalen toe te wijzen zaken als gevolg
van het feit, dat hun thans zaken worden
toegewezen, dié feitelijk door de' Bijzón
dere- 'Hoven moeten worden -behandeld,
maakt' het noodzakelijk hun" de mogelijk
heid tè geven tot het opleggen van meer
gevarieerde maatregelen dan waarover zij
-tot lieden beschikten. Het: ontwerp schept
derhalve de mogelijkheid voor de Tribuna
len om den maatregel van interneering
voorwaardelijk op te leggen.
Preventieve hechtenis,
tie overstelpende massa van gedetineer
den en de buitengewoon moeilijke omstan
digheden hebben het noodzakelijk gemaakt,
bij het besluit politieke delinquenten 1945
de beslissing omtrent de bewaring geheel
in handen van het openbaar ministerie te
leggen. Een goede rechtsbedeeling brengt
echter mede, dat de noodzaak van preven
tieve hechtenis door den rechter beoor
deeld wordt. Hoewel ook thans nog de
practische bezwaren niet moeten worden
onderschat, wordt het toch niet langer on
mogelijk geacht, een rechterlijke controle,
1-jarige voorwaardelijke straf, zonder aftrek
van de preventieve hechtenis, echter met-drie
jaar proeftyd en ondertoezichtstelling. Voorts
vroeg de advocaat-fiscaal 6 Jaar ontzetting" uit
de beide kiesrechten, en voor denzelfden .tyd
ontzetting uit het recht om hy de gewapende
macht te dienen en om openbare ambten te
bekleeden.
Behalve deze scholier stonden Dinsdag eenige
lieden uit Haarlem en omgeving voor het Hof
terecht, waarvan de eerste H. L., een 20-jarige
automonteur als 17-Jarige jongen volgens de
tenlastelegging dienst nam by de Dultsche
Oorlogsmarine. Het verhoor van verdachte
bracht aan het licht, dat zyn Dultsch-georiën-
teerde opvoeding hij bezocht de Duitsche
school aan het Prinsenbolwerk te Haarlem en
schaarde zien later onder de vanen van de
Hitlerjugend mede schuld was aan zyn af- mats in zeer soepelen vorm, in te voeren.
dwaling. Volgens den beklaagde wilde hij
graag machinist wordèn op een schip: propa
gandafilms over de Duitsche marine waren
sterker dan de vermaningen zijner moeder en
zoo teekende hij in den zomer van 1943 voor
de „Kriegsmarine". De automonteur ging va
ren op een onderzeeboot jager: eerst het IJzeren
Kruis en later het „Grossjagd-abzeigen" vielen
hem ten deel, volgens den verdachte uit hoofde
van zyn aantal dienstjaren, welke uitlating ech
ter bij het Hof weinig geloof vond.
De advocaat-fiscaal vond het feit zeer ern
stig. maar wilde de Jeugd van dezen verdachte
als verzachtende omstandigheid aanmerken:
hij vroeg vyf Jaar Rijkswerkinrichting met af
trek. De verdediger zag het milieu waarin zijn
cliënt opgroeide als de voornaamste schuldige
en drong ér bij het Hof op aan. de omstandig
heden te laten overwegen by het vellen van
een vonnis.
Het ontwerp regelt derhalve de wijze
waarop door de gedetineerden hun invrij
heidstelling aan den rechter kan worden
verzocht.
Daar het ontwerp uitgaat van de ge
dachte, dat dubbele berechting door de Bij
zondere Gerechtshoven eenerzijds en door
de Tribunalen anderzijds slechts bij hooge
uitzondering mag plaats vinden, was het
noodzakelijk ook den Hoven mogelijk te
maken om den verdachte ernstig in zijn
vermogen te treffen.
Tenslotte bevat het ontwerp een aantal
verbeteringen in de op de bijzondere
rechtspleging betrekking hebbende wette
lijke bepalingen van ondergeschikten of
technischen aard.
Kantoorbediende-kunstschilder-hulp-land-
wachter. Deze carrière bracht den Haarlemmer
C H. G. in het verdachtenbankje, waar hem
ten laste werd gelegd, dat hij in laatstgenoem
de functie van September '44 tot April '45 de
spoorlijn AmersfoortApeldoorn heeft helpen j Het uit acht personen bestaande denazlfi-
bewaken. Verdachte verdedigde zich ter zitting catiehof heeft den beroemden Duitschen orkest
met te vermelden, dat hij In 1944 pertinent 'leider Dr. Wilhelm Furtwaengler. gezuiverd van
geweigerd heeft te teekenen voor de SS wat den de beschuldiging, dat hij gesjmpatiseerd zou
president Mr. J. R. van Vught deed uitroepen: j hebben en nauw verbonden zou zijn geweest
„Veel verdienste zat daar niet in. want dat was met Hitler's Nazipartij.
vlak voor het eind van den oorlog." - I Na een bespreking, die twee en een half uur
Mr. Besier eischte. verdachte schetsend als duurde, verklaarde het hof. dat de grijze dirigent
„een brood-NSB'er. die blijkbaar geschikt was „in. naam" verschillende posten onder de nazi's
om leiding te geven" drie Jaar gevangenisstraf had beezt, doch dat hij in werkelijkheid een
met aftrek De raadsvrouwe begreep niet. waar- ..vrije kunstenaar" was. die geen betrekkingen
om deze man voor het Hof terecht moest staan
en bepleitte clementie.
Ook H. V een 33-jarige kantoorbediende uit
de Spaarnestad. werd er van verdacht, als hulp-
landwachter dienst te hebben gedaan, eveneens
voor bewaking van de spoorlijn Amersfoort
Apeldoorn. Als ambtenaar van Maatsehappelyk
Hulpbetoon kreeg hij omstreeks Dollen Dinsdag
„onbepaald verlof" uit deze functie: zijn
nauwe relaties met de N. S B. die reeds uit
1933 dateerden brachten hem bij de Land
wacht. waar hij echter steeds den aandrang om
SS'er te worden wist te "weerstaan.
Mr. Besier noemde verdachte „niet al te
snugger", een 2 1/2 jarige opsluiting in een
Rijkswerkinrichting zou dan ook in dit geval
op haar plaats zyn, naar zijn oordeel.
Mr. Hoog meende op psychiatrische, humane
en Juridische gronden aanspraak te mogen la
ten gelden op een straf voor verdachte, die ge
lijk staat aan het voorarrest.
De Bloemendaalsche automonteur G Z., ge
boren in 1922 sloot de rij van zaken uit onze
omgeving. De tenlastelegging tegen hem ver
meldde, dat hy in 1941 zich bij het „Vrijwilli
gerslegioen Nederland" geschaard liad. en
voorts dat hy ln de drie daaropvolgende jaren
als NSKK'er voor de Duitsche legers gereden
had De eisch luidde hier 2 1/2 Jaar Rijks
werkinrichting.
Wegens de ontsnapping van verdachte J. A.
B te Haarlem, moest zyn' zaak voor onbepaal-
den tyd worden uitgesteld.
Volgende week Dinsdag om 10 uur zal het
Hof to de behandelde gevallen- uitspraak doèto
met de Nazipartij onderhield.'
Door onbekende oorzaak is in Pearl Har
bour een brand uitgebroken in twee drijvende
doken, waardoor uitrusting en voorraden van
deze groote marine-basis in gevaar kwamen. De
intense hitte verhinderde elke poging om de
droogdokken te vrehalen en het vuur sloeg over
op een hoeveelheid olie die aan de wal lag op
geslagen. Door dat de marine snel ingreep en
duizenden tonnen schuimbluschmiddel op de
vuurzee stortte werd een verdere catastrophe
vermeden. Na anderhauf uur was men de brand
meester. De schade bepaalde zich hoofdzakelijk
tot de dokken.
De Amerikaansche hoofdgedelegeerde War
ren Austin verklaarde, dat de Algemeene Assem
blee der UNO haar moeilijkste problemen had
opgelost en de organisatie der Vereenigde Vol
keren tot essentieele werkelijkheid had gemaakt.
In een toespraak tijdens de slotzitting van de
Algemeene Assemblee, welke het bestuit vormde
van 53 dagen van beraadslaging, zeide Austin,
„deze zitting heeft de kracht van de Algemeene
Assemblee bewezen". Hij prees de eensgezind
heid der groote mogendheden ten aanzien van
de belangrijke kwestie van reglementeering en
vermindering der bewapeningen en wees op de
kracht van de kleine naties om de besluiten in
de goede richting te beïnvloeden.
De Andalusische express is gisteren op weg
van Malaga naar Algeciras, nabij hel dorp Cino
Cases op een goederentrein geloopen. Verschil
lende wagons sloegen om en volgens de eeiste
berichten zijn 14 pei-sonen gedood en vele ge
wond. Uit Madrid en Alcazar de Sanjuan zijt*
^uiptretofea^ vertoJkkea,
